Nguồn nước cung cấp, một số chỉ tiêu chất lượng nước cho nuôi tôm sú, một số chỉ tiêu chất lượng nước cho nuôi thủy sản nước ngọt, vai trò quản lý chất lượng nước trong nuôi thủy sản,... là những nội dung chính của bài giảng "Quản lý chất lượng nước". Mời các bạn cùng tham khảo.
QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC
Nitrite
Aùnh saùng
pH
Oxygen
Nhieät ñoä
Ñoä maën
Ñoä kieàm
Nitrate
Ammonia
NGUOÀN NÖÔÙC CUNG CAÁP
„ Löôïng nöôùc cung caáp: ñuû ñeå
‟ buø ñaép cho roø ræ, boác hôi nöôùc,thaùo röûa chaát thaûi, ... ‟ cung caáp oxy cho heä thoáng nuoâi ‟ cho söï môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát sau naøy tính muøa vuï cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát: Thôøi gian nuoâi? Loaøi nuoâi?
„ Chaát löôïng : ñaûm baûo ñaït tieâu chuaån cho nuoâi troàng thuûy saûn
MOÄT SOÁ CHÆ TIEÂU CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC
Nhieät ñoä
25 - 33
29 - 32
pH
7.5 - 8.5
7.8 - 8.2
Ñoä trong (cm)
25 - 50
30 - 40
>80 (>20)
100 - 120
<0,1
< 0,1
Ñoä kieàm (mgCaCO3/L) NH3 (mg/L)
0 - 42
10 - 25
Ñoä maën (%0)
Chæ tieâu Khoaûng thích hôïp Toái öu
Chæ tieâu
Khoaûng thích hôïp
Ñoä kieåm toång coäng
10 ‟ 400 mg CaCO3/l
pH Oxy hoøa tan (DO)
6.0 ‟ 9.0 5mg/l ñeán baõo hoøa
Hydrogen sulfide
<0.003 mg/l
< 0.1 mg/l
NH3 (mg/L)
Ammonia toång coäng
< 1mg/l
Nitrite
0.1 mg/l
MOÄT SOÁ CHÆ TIEÂU CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC CHO NUOÂI THUÛY SAÛN NÖÔÙC NGOÏT
NGUOÀN NÖÔÙC CUNG CAÁP
„ Nöôùc ngaàm: nöôùc gieáng, maïch, ...
„ Nöôùc maët:
‟ soâng, suoái, ao, hoà nöôùc ngoït ‟ nöôùc chaûy traøn ‟ bieån, vuøng cöûa soâng
„ Nöôùc maùy ñoâ thò
Gieáng bôm
Gieáng bôm
Gieáng phun
Möïc nöôùc ngaàm
Nöôùc maët soâng hay ao
suoái
Bieån Vuøng cöûa soâng, ven
Coù theå chöùa chaát gaây oâ nhieãm, ñoøi hoûi maùy bôm Coù theå chöùa chaát gaây oâ nhieãm, nhieät ñoä deã thay
bieån
ñoåi
Nhieät ñoä oån ñònh, ñoä kieàm cao Saün coù, ít toán keùm Saün coù, ít toán keùm, chi phí cho
bôm nöôùc ít hôn so vôùi gieáng
Thoâng thöôøng caàn bôm; thuôøng coù nhieàu phuø sa; coù theå chöùa caùc sinh vaät ñòch haïi nhö kyù sinh ruøng, aáu truøng cuûa caùc coân truøng coù haïi; coù theå chöùa chaát oâ nhieãm; coù theå taûi haøm löôïng chaát dinh döôõng cao, coù doøng chaûy, nhieät ñoä vaøthaønh phaàn hoùa hoïc theo muøa vaø theo ngaøy
Saün coù, ít toán keùm, chi phí cho
bôm nöôùc ít hôn so vôùi gieáng
Gioáng nhö soâng suoái nhöng thaønh phaàn hoùa hoïc oån ñònh hôn do aûnh höôûng ñeäm cuûa theå tích nöôùc lôùn; Nöôùc ôû ñaùy thieáu oxy vaøo muøa heø vaø coù nhieàu saét ôû daïng khöû.
Nhieät ñoä oån ñònh, thöôøng ít oâ
nhieãm*
Haøm löôïng oxy thaáp do ñoù caàn suïc khí; tröø nhöõng gieáng töï phun, taát caû ñeàu caàn bôm vôùi chi phí cao, coù theå chöùa caùc chaát khí hoøa tan; coù haøm luôïng saét vaø saét daïng khöû cao; coù theå coù ñoä cöùng cao
Chi phí cao; coù theå chöùa caùc chaát khöû truøng coù
theå gaây haïi cho ñoäng vaät nuoâi vaø toán keùm ñeå loïai boû
Chaát löôïng cao Reû
Soâng /suoái Hoà Gieáng Nöôùc maùy ñoâ thò Nöôùc thaûi
Chöùa maàm beänh töø möùc ñoä trung bình ñeán cao;
coù theå chöùa chaát gaây oâ nhieãm
NGUOÀN NÖÔÙC CUNG CAÁP
‟ Nhieãm pheøn? ‟ Nhieãm maën? ‟ Thuoác tröø saâu? ‟ OÂ nhieãm höõu cô?
„ OÂ nhieãm nguoàn nöôùc cung caáp
NGUOÀN NÖÔÙC CUNG CAÁP
- Nguoàn nöôùc ñuû veà chaát vaø löôïng - Loïc nöôùc - Dieät khuaån nguoàn nöôùc cung caáp: söû duïng tia cöïc tím, ozon; söû duïng hoùa chaát
„ Caáp nöôùc cho ao nuoâi:
- Haøng trieäu teá baøo vi sinh vaät coù ích, - Vi sinh vaät coù haïi - Vaø caùc loaïi phieâu sinh thöïc vaät
Maät ñoä cao, thöùc aên nhieàu Sôï beänh -> khoâng thay nöôùc Khoâng coù ñuû löôïng nöôùc ñeå thay Thuoác vaø hoaù chaát quaù nhieàu
„ Moâi tröôøng nöôùc ao oâ nhieãm „ Quaù taûi cuûa caùc löôïng chaát höõu cô „ Khoâng ñaày ñuû Oxygen
„ Khoâng coøn ñuû löôïng vi sinh vaät toát „ Quaù trình phaân huûy khoâng hoaøn toaøn „ Ao caøng theâm oâ nhieãm
„ * Taêng tröôûng keùm „ * FCR caøng cao „ * Con vaät raát deã nhieãm beänh „ * Vaät nuoâi cheâát daàn, phaùt trieån coøi coïc
VAI TROØ QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC TRONG NUOÂI THUÛY SAÛN
Chú giải 2.2.2.a.b
Nguồn gốc của tác nhân sinh học gây bệnh trong công đoạn nuôi
Chất thải trên bờ (rác, phân động vật) Chất thải từ ao (nước, bùn) CPSH
Chất ñáy
Thức ăn tự chế
Nguồn nước cấp
Người và dụng cụ chăm sóc Phân bón hữu cơ
Động vật truyền bệnh (chim, cua) Ao nuôi bên cạnh
CAÙC TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ AÙNH SAÙNG
‟ Söï quang hôïp cuûa thuûy sinh thöïc vaät söï phaùt
trieån cuûa thöùc aên töï nhieân trong ao nuoâi Quang hôïp: Cung caáp Oxygen, haáp thuï CO2 CO2 + H2O + AÙnh saùng Höõu cô + O2 Hoâ haáp: Tieâu thuï Oxygen, Thaûi ra CO2
‟ Maøu saéc cuûa nöôùc ao: ‟ Quang kyø
1
2
4
5
3
6 7 9 10 8
Chất lượng nước
Giải pháp xử lý
Maøu saéc nöôùc ao
Màu xanh sáng hay xanh nhạt cho biết nước ao có mật độ tảo thích hợp. Có đầy đủ oxy, ít khí độc và nhiều thức ăn tự nhiên giúp cho cá lớn nhanh.
Duy trì màu nước này. Đo mật độ tảo bằng cách đưa tay vào trong nước đến khuỷu tay (khoảng 25cm), nếu nhìn thấy bàn tay mờ mờ là nước ao có mật độ tảo thích hợp.
Thay 10-20% lượng nước trong ao, ngừng bón phân, giảm lượng thức ăn có thể khắc phục tình trạng này.
Màu xanh đậm cho biết tảo phát triển quá mức, thiếu oxy vào sáng sớm. Không nhìn thấy bàn tay khi đưa tay vào trong nước 15cm. Cá nổi đầu vào sáng sớm.
Bổ sung thêm phân bón để kích thích nhóm tảo Lục phát triển.
Màu nâu đỏ do phiêu sinh vật phát triển trên bề mặt ao. Trường hợp này không có hại nhưng ao nuôi bị thiếu thức ăn tự nhiên.
Nước màu vàng cam có chứa nhiều chất sắt, độc cho tôm cá
Bón phân và bón vôi cho ao. Nếu tình trạng này vẫn xảy ra phải cải tạo lại ao nuôi.
Màu nâu đen là có nhiều chất hữu cơ bị phân hủy sinh ra nhiều khí độc và thiếu oxy.
Thay nước, giảm lượng thức ăn, ngừng bón phân có thể cải thiện chất lượng nước. Nếu tình trạng vẫn xảy ra nên thu hoạch và cải tạo lại ao nuôi.
Màu bùn phù sa có nhiều hạt phù sa. Trong nước có ít thức ăn tự nhiên. Bùn phù sa cũng đóng vào mang cá làm cá khó thở.
Do nguồn nước và tính chất đất gây nên. Bổ sung thêm phân chuồng và vôi để làm giảm lượng phù sa trong nước. Nếu sau đó nước trong thì bổ sung thêm phân bón đến khi nước có màu thích hợp
CAÙC TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ Aûnh höôûng cuûa aùnh saùng ñeán ñôøi soáng thuûy sinh vaät - aûnh höôûng ñeán sinh vaät laøm thöùc aên (taûo, psñv) - taäp tính höôùng quang cuûa aáu truøng toâm, caù boät hay sôï cöôøng ñoä aùnh saùng maïnh - taäp tính sinh saûn theo muøa ‟ quang kyø
AÙnh saùng + Muoái dinh döôõng
Thöùc aên töï nhieân
Caù phaùt trieån toát
„ Quaûn lyù aùnh saùng
CAÙC TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ NHIEÄT ÑOÄ
CAÙC TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ Toâm, caù laø ñoäng vaät bieán nhieät Trong giôùi haïn, nhieät
ñoä caøng cao caøng toát ‟ Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñeán vaän chuyeån gioáng vaø
‟ Söï thích öùng nhieät ñoä quaûn lyù nhieät ñoä trong ao
nuoâi ñoäng vaät thuûy saûn
nuoâi thuûy saûn
‟ Nhieät ñoä aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa caùc sinh vaät laøm thöùc aên vaø gaây beänh (kyù sinh truøng, vi khuaån)
„ Quaûn lyù nhieät ñoä
CAÙC TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ ÑOÄ ÑUÏC, ÑOÄ TRONG
„ Vaät chaát höõu cô: thöïc vaät, ñoäng vaät phuø du…. „ Vaät chaát voâ cô: phuø sa
‟ Ñoä ñuïc cuûa ao do buøn seùt hay taûo taïo neân ‟ Vaät chaát lô löõng trong nöôùc
‟ Vaät chaát hoøa tan
CAÙC TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
+ laøm giaûm söï phaùt trieån cuûa caùc sinh vaät laøm thöùc aên
‟ Aûnh höôûng cuûa ñoä ñuïc ñeán öông vaø nuoâi caù
cho caù trong ao. khaùng cuûa chuùng ñoái vôùi maàm beänh.
+ laøm ngaên caûn söï phaùt trieån cuûa tröùng caù vaø caù con. + laøm giaûm toác ñoä taêng tröôûng cuûa caù vaø haïn cheá söï ñeà
„ Quaûn lyù ñoä ñuïc:
‟ Ñuïc do taûo taïo ra ‟ Ñuïc do buøn, phuø sa
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ OXY HOØA TAN
Oxy trung bình
Oxy cao
Oxy thaáp
Ao 3-4 thaùng
DO
Ao 1 thaùng
6 12 24 6g
18 Söï bieán ñoäng haøm löôïng Oxy trong ngaøy
mg/l
An toaøn, toâm, caù taêng tröôûng toát
6
5
4
Toâm, caù giaûm aên, FCR cao
Toâm, caù bò stress, deå beänh
3
2
Toâm, caù beänh vaø cheát
1
0
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
‟ Haøm löôïng oxy hoøa tan: töø 5 mg/l ñeán baõo hoøa ‟ Ví duï: ngöôõng oxy cuûa moät soá loaøi caù: 0.22 mg/l „ Cheùp: 0.56 mg/l „ Meø hoa: „ Meø traéng: 0.89 mg/l 0.48 mg/l „ Traém coû:
„ Caùc phöông phaùp cô baûn ñeå gia taêng löôïng
oxygen hoøa tan trong ao:
„ - maùy suïc khí (thoåi khoâng khí), „ - maùy khuaáy nöôùc, „ - cung caáp oxygen baèng hoùa chaát „ - thay nöôùc
suïc khí: ôû beå kính? ao?
4. Quaûn lyù oxy hoøa tan thay nöôùc
QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC
QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC TRONG NUOÂI THUÛY SAÛN
paddle wheel
Chiều sâu từ 15 - 20cm
Tôm, Cá
Oxygen
(Protein)
Thức ăn
Vi khuẩn
NO2, H2S, NH3, NH4, CO2
Thức ăn thừa
Oxy hòa tan trong nước ít
Yếu tố gây bệnh
QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC TRONG NUOÂI THUÛY SAÛN
• Hệ thống sục khí đáy
QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC TRONG NUOÂI THUÛY SAÛN
• Hút bùn đáy ao
MAÙY SUÏC KHÍ VAØ GIAÛI KHÍ ÑOÄC DI ÑOÄNG
Oxygen
Phun sương
Phân giải những khí có độc lực cao thành không độc
Tăng Oxy hòa tan trong ao nuôi
Cá, Tôm
Thöùc aên
Thức ăn
(Protein )
Phân giải
Thức ăn thừa
NH3, H2S, NO2, NO3
Oxy hòa tan
Khí độc
Oxy hòa tan
Bieän phaùp laøm taêng löôïng oxy trong ao:
- Ñaêt heä thoáng quaït nöôùc
2CaO2 + H2O 2Ca(OH)2 +O2
1 kg CaO2 taïo ra 220 g O2 vaø laøm pH taêng cao.
- Duøng nöôùc oxy giaø: H2O2
2H2O2 O2 + H2O
1kg H2O2 taïo ra 470 g O2 nhöng giaù thaønh cao.
„ Ño haøm löôïng Oxy trong nöôùc ao „ Caùc loaøi caù chæ thò „ Quan saùt “söï noåi ñaàu” „ Phöông phaùp projection
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
‟ pH thích hôïp: 6,5 - 9 (caù), 6,5 - 8,5 (toâm). Ñieåm pH
„ pH (potential Hydrogenii)
2-
-
gaây cheát: 4 vaø 11
H2S + 2HCO3
FeS + H2O FeS2 (pyrite)
2FeSO4 + 2H2SO4
‟ Ñaát vaø nöôùc pheøn 2CH2O (vaät chaát höõu cô) + SO4 Fe(OH)2 +H2S FeS + S FeS2 + 7O2 + 2H2O
Söï bieán ñoäng pH theo ngaøy ñeâm
pH
Ao nhieàu taûo
9.5
8.5
Ao ít taûo
7.5
6 12 18 24 6g
„ Aûnh höôûng cuûa pH ñoái vôùi ñôøi soáng thuûy sinh vaät - pH quaù cao hay quaù thaáp laø nguyeân nhaân laøm cho caù bò soác. - pH cao coù taùc duïng phaù vôõ maøng nhaày ôû mang caù, öùc cheá khaû naêng hoâ haáp. pH cuõng coù taùc ñoäng ñeán khaû naêng haáp thu O2 vaø thaûi CO2 cuûa teá baøo treân giaùp xaùc vaø nhuyeãn theå.
- pH thaáp: phaù vôõ maøng teá baøo thöïc vaät vaø ngaên caûn söï hoaït ñoäng cuûa moät soá enzyme chuoãi thöùc aên trong thuûy vöïc bò phaù vôõ. ÔÛ nhöõng thuûy vuïc coù pH <5: khu heä thöïc vaät giaûm
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
-pH: 8-9 -pH:10-12 -pH:10-11
„ Voâi traéng: Calcium (Ca) „ Voâi noâng nghieäp (CaCO3): „ Voâi soáng (CaO): „ Voâi toâi (Ca(OH2): „ Hoån hôïp ????? „ Voâi ñen: Magiesium (Mg) „ CaMgCO3: toát cho taûo vaø nöôùc maën thaáp
Löôïng voâi caàn töông ñöông vôùi CaCO3 (kg/ha)
Ñaát seùt hay thòt Ñaát seùt thòt
Ñaát caùt
14.320 10.740 8.950 5.370 3.580 1.790
4.475 4.475 3.580 1.790 895 0
7.160 5.370 4.475 3.580 1.790 1.790
„ „ „ „ „ „ „ „ „ „ „ „
______________________________________________________________ pH buøn ñaùy ao__________________________________________________ ______________________________________________________________ < 4.0 4.0 - 4.5 4.6 - 5.0 5.1 - 5.5 5.6 - 6.0 6.1 - 6.5 ______________________________________________________________
„ Giaáy so maøu „ Hoaù nhaát nhoû gioït „ Maùy ño
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ HYDROGEN SULFIDE (H2S) H2S laø saûn phaåm cuûa söï phaân huûy kî khí, thöôøng thaáy
xuaát hieän ôû ñaùy ao hoà nhieàu chaát höõu cô
H2S gaây ñoäc cho thuûy sinh vaät vì laøm ngöng treä quaù trình hoâ haáp cuûa ñoäng vaät thuûy sinh. H2S raát ñoäc ngay vôùi lieàu löôïng raát nhoû. VD: tyû leä soáng cuûa tröùng vaø söï phaùt trieån cuûa caù boät caù Esox lucius ñaõ bò ngöng treä ôû noàng ñoä H2S laø 0.006 mg/l
„ Aûnh höôûng cuûa H2S ñoái vôùi ñôøi soáng thuûy sinh vaät
Vaät chaát höõu cô cheát vaø vi khuaån
Khöû
Khoaùng hoùa
Ñoäng vaät
Thöïc vaät
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
Khöû
Oxy hoùa
„ Voøng tuaàn hoaøn cuûa Sulfur trong thuûy vöïc Oxy hoùa Khoùang hoùa
Khoâng khí
„ ÑOÄ KIEÀM - Ñoä kieàm toång coäng laø haøm löôïng cuûa taát caû base coù theå chuaån ñoä
ñöôïc coù trong nöôùc. - Ñôn vò laø mg CaCO3/l - Ñoä kieàm toång coäng trong nöôùc töï nhieân thay ñoåi töø 5 ‟ 500 mgCaCO3/l. Nöôùc bieån thöôøng coù ñoä kieàm toång coäng laø 116 mg CaCO3/l.
- Vuøng nöôùc coù ñoä kieàm cao thöôøng coù lieân quan ñeán traàm tích ñaù voâi. Nhöõng ao ôû vuøng ñaát caùt hay ñaát coù haøm löôïng chaát höõu cô cao thöôøng coù ñoä kieàm toång coäng thaáp. Ao ôû vuøng ñaát seùt hay ñaát thòt coù chöùa ion Ca thöôøng coù ñoä kieàm TC cao hôn.
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI NUOÂI THUÛY SAÛN THUÛY SAÛN
- Ñoä kieàm coù aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán söï phaùt trieån cuûa töøng giai ñoaïn
thuûy sinh vaät.
VD: ñoä kieàm cho toâm suù: - môùi thaû: 80 ‟ 100 mgCaCO3/l - 45 ngaøy tuoåi: 100 ‟ 130 mgCaCO3/l - > 45 ngaøy tuoåi: 130 ‟ 150 mgCaCO3/l
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ ÑOÄ CÖÙNG: Nöôùc coù chöùa caùc chaát kieàm cao ñöôïc xem laø nöôùc cöùng. Ñoä cöùng toång coäng: söï hieän dieän cuûa calci vaø magnesium nhieàu trong ñaát kieàm ôû vuøng nöôùc ngoït vaø noàng ñoä cuûa 2 ion naøy töông öùng vôùi carbonate neân chuùng ñöôïc xem laø tieâu chuaån ñeå ño ñoä cöùng toång coäng
: nöôùc bình thöôøng
: nöôùc raát cöùng
0 - 75 mgCaCO3/l 76 - 150 mg CaCO3/l : nöôùc hôi cöùng 150 - 300 mgCaCO3/l : nöôùc cöùng treân 300 mgCaCO3/l
Ñôn vò: mg CaCO3/l Ñoä cöùng toång coäng cuûa nöôùc bieån trung bình khoaûng 6600 mg/l
CaCO3 .
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
-
2- & HCO3 - ñaõ keát hôïp vôùi
„ Neáu : - Ñoä kieàm TC = ñoä cöùng TC Ca2+ & Mg2+ = CO3 - Ñoä kieàm TC > ñoä cöùng TC CO3
2- & HCO3
sodium vaø potassium hôn laø chæ vôùi Ca2+ & Mg2+
- Ñoä kieàm TC < ñoä cöùng TC Ca2+ & Mg2+ coù keát hôïp vôùi sulfate,
chloride, siliicate hay nitrate.
ÔÛ nhöõng ao nhieãm pheøn acid sulfuric, ñoä cöùng gaàn nhö = 0 vì caùc ion Ca keát hôïp vôùi acid ñeå taïo CaSO4.2H2O laéng döôùi ñaùy ao.
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ Aûnh höôûng cuûa ñoä cöùng ñeán ñoäng vaät thuûy saûn: Moät soá loaøi thuûy saûn ñoøi hoûi nhu caàu veà calci nhaát ñònh do ñoù
- Calci laø chaát chuû yeáu ñeå hình thaønh xöông , moâ naâng ñôõ cô theå cho caù vaø giaùp xaùc. - Calci cuõng caàn thieát cho quaù trình loät xaùc cuûa caùc loaøi giaùp xaùc. - Mg caàn thieát cho söï phaùt trieån cuûa taûo - 50 mgCaCO3/l laø giôùi haïn ñoä cöùng TC thích hôïp nhaát cho caùc ao nuoâi giaùp xaùc nöôùc ngoït.
Ví duï: Toâm caøng xanh tröôûng thaønh coù toác ñoä sinh tröôûng gaáp 5 laàn ôû ñoä cöùng Ca laø 65 mgCaCO3/l hôn laø ôû ñoä cöùng Ca 500 mgCaCO3/l
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ ÑOÄ MAËN Ñoä maën laø noàng ñoä cuûa taát caû caùc muoái khoaùng coù trong nöôùc. Kyù
hieäu: S%o vaø ñôn vò: ppt hay g/l .
- Nöôùc ngoït < 0.5 ppt - Oligohaline 0.5 ‟ 3 ppt - Mesohaline 3 - 16.5 ppt - Polyhaline 16.5 ‟ 30 ppt - Marine (Nöôùc bieån) 30 - 40 ppt - Hyperhaline > 40 ppt
Nöôùc ñöôïc chia theo ñoä maën nhö sau (theo Fast, 1986) Nöôùc lôï (brackishwater) dao ñoäng trong khoaûng 0.5 - 30 ppt vaø bieán
ñoäng tuøy theo muøa.
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
„ Nhoùm caù heïp muoái (stenohaline) Nhoùm caù roäng muoái (euryhaline) „ Ñoä maën laø nguyeân nhaân di cö sinh saûn cuûa moät soá loaøi (caù
hoài, toâm caøng xanh, …)
„ Khi ñoä maën thay ñoåi hôn 10ppt trong thôøi gian vaøi phuùt hay vaøi giôø, caù vaø giaùp xaùc khoâng coù khaû naêng chòu ñöïng ñöôïc.
Caàn phaûi thuaàn hoaù caù, toâm ñeå traùnh gaây soác vaø cheát. „ Ñoä maën nöôùc ao phuï thuoäc vaøo vò trí ñòa lyù vaø khí haäu
„ NHÖÕNG HÔÏP CHAÁT NI-TÔ
„ Taûo
„ Thöùc aên thöøa
„ Phaân/voû toâm
„ Nguoàn khaùc
„ MUØN BAÕ HÖÕU CÔ
„ Bacillus „ Pseudosomonas
„ Ammonium/NH3
„ Nitrosomonas
„ Nitrite/NO2
„ Nitrobacter
„ Nitrate/NO3
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
+ vaø NH3
+ Haøm löôïng gaây cheát phuï thuoäc vaøo töøng loaøi vaø „ AMMONIA
- Nguoàn goác ammonia trong ao - Caùc daïng ammonia trong thuûy vöïc NH4 - Aûnh höôûng cuûa ammonia ñeán ÑV TS ñieàu kieän moâi tröôøng höôûng:
+ Cao nhöng chöa tôùi ngöôõng gaây cheát gaây aûnh
gia taêng tính maãn caûm öùc cheá sinh tröôûng bình thöôøng giaûm khaû naêng sinh saûn giaûm khaû naêng choáng beänh
CAÙC ÑAËC ÑIEÅM HOÙA HOÏC AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NUOÂI THUÛY SAÛN
- Noàng ñoä cho pheùp trong ao nuoâi laø 0.01 ‟ 1.7 ppm,
„ NITRITE noàng ñoä thích hôïp: 0.01 - 0.1 ppm
- Nitrite ngaên caûn vieäc oxy keát hôïp vôùi Hemoglobin (Hb) do keát hôïp vôùi Hb taïo neân Met-Hb (maùu chuyeån sang maøu naâu)
bieän phaùp hoùa hoïc: zeolite bieän phaùp sinh hoïc: yucca, cheá phaåm sinh hoïc
7. Boùn phaân: 7.1. Caùc loaïi phaân boùn: phaân höõu cô vaø phaân voâ cô 7.2. Tyû leä vaø phöông phaùp boùn phaân 7.3. Phuù döôõng hoùa trong ao nuoâi 8. Quaûn lyù ammonia thay nöôùc
QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC
9. Quaûn lyù söï phaùt trieån quaù möùc cuûa thöïc vaät thuûy sinh
- bieän phaùp cô hoïc - bieän phaùp hoùa hoïc - bieän phaùp sinh hoïc
10. Dieät khuaån nguoàn nöôùc cung caáp
- söû duïng tia cöïc tím, ozon - söû duïng hoùa chaát
QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC
Vieäc thaùo caïn ao vaø phôi ao thöïc hieän sau moãi vuï nuoâi Quaù trình phôi ao taïo ñieàu
kieän cho caùc vaät chaát höõu cô phaân huûy, caùc maàm beänh do vi khuaån bò tieâu dieät, loaïi thaûi khí ñoäc
Loaïi tröø caùc loaïi caù taïp hay caù döõ seõ laøm aûnh höôûng ñeán naêng suaát nuoâi sau naøy.
Loaïi bôùt chaát höõu cô chöa phaân huûy hay chaát
ñoäc tích luõy ôû ñaùy ao
Loaïi tröø khí ñoäc tích luõy laâu ngaøy döôùi loøng ñaùy
ao,
Loaïi bôùt moät soá vi khuaån gaây bònh kî khí Taïo ra neàn ñaùy baèng phaúng, thuaän lôïi cho vieäc
thu hoaïch sau naøy.
Caûi taïo ñaùy
• Baùnh haït traø: 525 – 675kg/ha vôùi ñoä saâu 1m
• Saponine 1,5 – 2 kg/100 m3 nöôùc Keát hôïp vôùi vieäc
boùn voâi.
• Muïc ñích chính cuûa vieäc boùn voâi-phôi ao: Naâng cao ñoä pH vaø moâi tröôøng toát cho SV laøm thöùc
aên cho caù
OÅn ñònh pH ao nuoâi Cung caáp calcium Gia taêng toác ñoä phaân giaûi vaø khoaùng hoùa caùc vaät
chaát höõu cô
Laøm laéng ñoïng caùc vaät chaát höõu cô pH cao taïo ñieàu kieän cho caùc vi sinh vaät phaân huûy
chaát höõu hoaït ñoäng toát
Dieät caù taïp vaø ñòch haïi vaø caùc maàm bònh kyù sinh
• Xaùc ñònh söï caàn thieát cuûa
vieäc boùn voâi
Ao caàn boùn voâi khi ñoä cöùng
toång coäng nhoû hôn 20mgCaCO3/l, hay pH < 6,5. Ñoä cöùng nhoû hôn 20mg/l thì ao coù ñoä cöùng caøng thaáp ñem laïi hieäu quaû boùn voâi caøng cao.
Ñaát seùt pha thòt
Ñaát thòt
Ñaát caùt
(kg/ha) pH buøn ñaùy ao _______________________________________ ___________________________________________________
7.160 5.370
4.475 4.475
14.320 10.740 8.950 5.370 3.580 1.790
4.475 3.580 1.790 1.790
3.580 1.790 895 0
_ < 4.0 4.0 - 4.5 4.6 - 5.0 5.1 - 5.5 5.6 - 6.0 6.1 - 6.5
_________________________________________________
____
Muïc ñích cuûa boùn phaân: Taïo nguoàn dinh döôõng Phaân voâ cô: phieâu sinh thöïc vaät phaùt trieån. Phaân höõu cô: cung caáp
muoái dinh döôõng voâ cô, thöùc aên tröïc tieáp, thöùc aên cho moät soá sinh vaät laøm moài.
Phaân chuoàng coøn coù taùc duïng naâng ñoä pH thích hôïp cho taûo phaùt trieån
+ Thöùc aên tröïc tieáp, nguoàn dinh döôõng cuûa phieâu sinh vaät.
+ Kích thích caùc loaøi
phieâu sinh ñoäng vaät laøm t/aên cho caù
+ Chaäm hôn nhöng beàn vöõng hôn phaân voâ cô.
Caàn löu yù ñeán haøm
löôïng oxy caàn cho caù.
Caáp nöôùc laàn I: Muïc ñích taïo moâi tröôøng cho caùc loaïi phieâu sinh
- Thôøi ñieåm caáp nöôùc: sau khi boùn voâi 7 – 14 ngaøy,
maø tröôùc heát laø taûo phaùt trieån.
hay ñaùy ao ñaõ nöùt chaân chim
söû duïng sau naøy (40 –50cm saâu
- Löôïng nöôùc caáp laàn ñaàu: 30% toång löôïng nöôùc seõ
- Löu yù khi laáy nöôùc caàn duøng löôùi ñeå ngaên caù taïp
töø töï nhieân vaøo ao
- Thôøi ñieåm: sau khi caáp nöôùc laàn thöù nhaát - Loaïi phaân: thöôøng söû duïng phaân chuoàng,
- Lieàu löôïng: thay ñoåi raát nhieàu tuøy theo loaïi
phaân, ñieàu kieän ao nuoâi, loaøi caù nuoâi. - Giôùi haïn phaân höõu cô (phaân gia suùc, gia
caàm) laø 80kg/ha.
- Ñieàu chænh: maøu nöôùc; caùc chæ tieâu thuûy hoùa;
kinh nghieäm thöïc teá
nhieãm
• Maøu nöôùc Boùn phaân gaây maøu • pH Boùn voâi • Thöùc aên thöøa -> oâ
Thay nöôùc môùi • Maät ñoä caù Nuoâi maät ñoä vöøa phaûi
Ao nuoâi caù tra
Gaây maøu nöôùc
• Ñieàu kieän • Độ kiềm: từ 80ppm trở lên. • pH: Thấp nhất 7,5 • NH3 < 0,1ppm. • H2S < 0,03ppm. Phöông phaùp Voâ cô Höõu cô
Gaây maøu nöôùc
• PP voâ cô Urea, NPK (20.20.0) hay NPK: 30 – 50kg/ha Chia 3 laàn: Laàn 1: ½1/2 toång löôïng phaân Laàn 2: ¼ 1/4 toång löôïng phaân Laàn 3: ¼ 1/4 toång löôïng phaân Boùn lieân tuïc trong 3 ngaøy, luùc trôøi naéng
Gaây maøu nöôùc
• PP Höõu cô Caùch 1
Naáu 10 – 12 kg caùm gaïo
Phaàn dòch naáu
Loïc boû phaàn baõ 1,5 kg boät caù
Duøng cho 1 ha maët nöôùc
Taït ñeàu khaép ao – 3 – 4 ngaøy
0,5 kg voâi NN
Gaây maøu nöôùc
• PP Höõu cô Caùch 2
Phaân gaø – 7 kg
UÛ trong 24 giôø
Troän voâi tæ leä 3:1 Formol – 1 lít
Phaân boø – 10 kg
Duøng cho 1 ha maët nöôùc
2 – 3 laàn
pH thaáp
• Boùn voâi Quanh bôø ao: löôïng voâi töông ñöông 3-5 kg/ 100m2 ao Hoaø voâi taït khaép ao: •
•
- Ao bình thöôøng: xöû lyù quanh bôø ao tröôùc nhöõng côn möa ñaàu muøa - Ao pheøn: moãi 2 tuaàn xöû lyù 1 laàn; keát hôïp xöû lyù quanh bôø ao tröôùc nhöõng côn möa ñaàu muøa
CHOÁNG NHIEÃM PHEØN VAØO AO
Nguyeân nhaân: taûo phaùt trieån quaù möùc, boùn voâi
khoâng hôïp lyù trong quaù trình chuaån bò ao
Giaûi phaùp: Thay nöôùc Dieät taûo Hoùa chaát: ammonium sulfate (NH4)2SO4, alum
Al2(SO4)3.14H2O, gypsum CaSO4.2 H2O
-An toaøn
-Taêng ñoä cöùng Ca
-Taùc ñoäng laâu beàn
Thuûy sinh TV phaùt trieån quaù möùc:
Hoùa chaát: loaïi vaø lieàu löôïng thay ñoåi Söû duïng caùc taùc nhaân cô hoïc: duøng löôùi vôùt caùc
loaøi taûo sôïi, duøng maùy khuaáy ñoäng , v,v,
Bieän phaùp sinh hoïc: nuoâi caùc loaøi caù aên thöïc vaät
thuûy sinh
Trong nuoâi thaâm canh, baùn thaâm canh „ Maùy suïc khí (thoåi khoâng khí), „ Maùy khuaáy nöôùc, „ Cung caáp oxygen baèng hoùa chaát „ Thay nöôùc
Suïc khí Caùc tröôøng hôïp söû duïng suïc khí caáp thôøi:
- Nuoâi thaâm canh hay baùn thaâm canh moät soá loaøi caù toâm.
- Löôïng oxy hoøa tan trong ao vaøo ban ñeâm haï xuoáng thấp hơn 2 -3 mg/l. - Tyû leä thöùc aên cung caáp cho ao vöôït quaù 50 kg protein/ha/ngaøy.
- Nhu caàu oxygen cuûa loaøi caù ñöôïc nuoâi cao.
loaïi boû taûo, laøm saïch nöôùc ao, …
Caùc tröôøng hôïp caàn söû duïng theâm maùy suïc khí: Thay nöôùc ao nuoâi caáp theâm nöôùc giaøu oxy,
MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP KHAÉC PHUÏC ÑIEÀU KIEÄN MOÂI TRÖÔØNG XAÁU
„ Ñoä ñuïc cao: Vaät chaát höõu cô: coû khoâ, phaân chuoàng (500 ‟
1000kg/ha), caùc reã caây hoï ñaäu
Hoùa chaát: alum (25 ‟ 50kk/ha), voâi toâi, voâi NN, saét sulphate, gypsum (250 ‟ 500kg/ha)
Al2(SO4)3.14H2O + 6H2O 2Al(OH)3 + 6H+ + 3SO4
2- + 14H2O
-Giaûm pH
-Keát hôïp vôùi theå keo
-Keøm Ca(OH)2
i
â
ø
Toát nhaát vaøo buoåi saùng (8 ‟ 10 giôø); hoaëc „ buoåi chieàu sau 17 giôø (muøa naéng). Tröôùc khi thaû caù, phaûi caân baèng nhieät ñoä nöôùc trong bao vaø nöôùc ngoaøi ao ñeå caù khoâng bò “shock” nhieät.
á
i
ù
û
„ Thôøi ñieåm thaû caù: o u n o a o a v g n o g a c a h T
CAÙC TRÖÔØNG HÔÏP QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC TRONG NUOÂI THUÛY SAÛN
1. Quaûn lyù chaát löôïng nöôùc trong nuoâi toâm suù
CAÙC TRÖÔØNG HÔÏP QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC TRONG NUOÂI THUÛY SAÛN
0.5/ngaøy.
- pH > 8.5: thay nöôùc, boùn alum (pheøn chua) 0.5 ‟ 0.8 ppm, saûn phaåm
giaûm pH
CAÙC TRÖÔØNG HÔÏP QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC TRONG NUOÂI THUÛY SAÛN
