Bài giảng Quản lý rủi ro thiên tai: Giới thiệu tổng quan hệ thống pháp luật thể chế, chính sách trong lĩnh vực phòng chống thiên tai

Tài liệu này giới thiệu tổng quan về hệ thống pháp luật, thể chế và chính sách trong lĩnh vực phòng chống thiên tai (PCTT) ở Việt Nam tính đến tháng 10 năm 2023. Văn bản cung cấp cái nhìn khái quát về quá trình hình thành và phát triển của công tác PCTT, từ các hoạt động sơ khai trong lịch sử dân tộc đến hệ thống pháp luật và tổ chức hiện đại.

Tài liệu này phù hợp cho các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, và những người làm công tác phòng chống thiên tai ở Việt Nam, cung cấp thông tin cập nhật và chi tiết về hệ thống pháp luật và chính sách hiện hành.

Tài liệu trình bày chi tiết quá trình phát triển của hệ thống pháp luật PCTT ở Việt Nam, bắt đầu từ các quy định thời phong kiến, qua Pháp lệnh Phòng, chống lụt, bão năm 1993, Luật Đê điều năm 2006, Chiến lược Quốc gia về PCTT năm 2007, và đỉnh điểm là Luật PCTT năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đặc biệt, tài liệu tập trung vào những điểm mới của Nghị định 66/2021/NĐ-CP, bao gồm các quy định về truyền tin ứng phó thiên tai, tình huống khẩn cấp về thiên tai, dự án khẩn cấp phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai, hoạt động khắc phục hậu quả thiên tai, cơ cấu tổ chức của cơ quan chỉ đạo, chỉ huy về PCTT, và chế độ chính sách đối với lực lượng xung kích PCTT cấp xã.

Các điểm mới của Nghị định 66/2021/NĐ-CP được phân tích cụ thể:

1. **Tăng cường quy định về công tác truyền tin ứng phó thiên tai:** Ưu tiên nhắn tin dự báo, cảnh báo thiên tai và phát tin trong trường hợp thiên tai khẩn cấp theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT.
2. **Bổ sung quy định về tình huống khẩn cấp về thiên tai và dự án khẩn cấp:** Làm rõ khái niệm tình huống khẩn cấp, nội dung quyết định công bố tình huống khẩn cấp, thẩm quyền và trình tự công bố, cũng như các biện pháp áp dụng. Định nghĩa dự án khẩn cấp và quy định về trình tự đầu tư, tổ chức thực hiện dự án.
3. **Bổ sung nội dung về hoạt động khắc phục hậu quả thiên tai:** Xác định nguyên tắc thực hiện, quy trình thống kê, đánh giá thiệt hại, xác định nhu cầu cứu trợ, hỗ trợ, và quy trình huy động, phân bổ nguồn lực tài chính, hàng hóa, dân sinh. Quy định về hỗ trợ di dời dân cư khẩn cấp.
4. **Điều chỉnh, bổ sung quy định về cơ cấu tổ chức của cơ quan chỉ đạo, chỉ huy:** Thành lập Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT thay cho Ban Chỉ đạo Trung ương, điều chỉnh cơ cấu tổ chức để linh hoạt hơn, và quy định rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành, UBND các cấp trong việc đảm bảo nguồn lực cho hoạt động PCTT.
5. **Bổ sung nội dung về chế độ, chính sách đối với lực lượng xung kích PCTT cấp xã:** Quy định chi tiết về chế độ tiền lương, tiền công, khám chữa bệnh, trợ cấp tai nạn, trợ cấp tiền tuất, và các chế độ khác cho lực lượng xung kích.