intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Sinh học động vật: Chương 2 - TS. Nguyễn Hữu Trí

Chia sẻ: Caphesuadathemmatong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:66

Thêm vào BST
Báo xấu
31
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sinh học động vật: Chương 2 Sự tổ chức cơ thể động vật, cung cấp cho người học những kiến thức như: Các loại mô động vật; Các cơ quan và hệ cơ quan ở động vật;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sinh học động vật: Chương 2 - TS. Nguyễn Hữu Trí

  1. 5/18/2020 Chương 2 Sự tổ chức cơ thể động vật 18/05/2020 4:48 CH 2 Nguyễn Hữu Trí 1
  2. 5/18/2020 Chương 2. SỰ TỔ CHỨC CƠ THỂ I. CÁC LOẠI MÔ ĐỘNG VẬT • 1. Biểu mô • 2. Mô liên kết • 3. Mô cơ • 4. Mô thần kinh II. CÁC CƠ QUAN VÀ HỆ CƠ QUAN Ở ĐỘNG VẬT 18/05/2020 4:48 CH 3 Nguyễn Hữu Trí Dẫn nhập 18/05/2020 4:48 CH 4 Nguyễn Hữu Trí 2
  3. 5/18/2020 Học thuyết tế bào Tế bào là đơn vị trung tâm của các tổ chức sinh học: Tế bào là đơn vị cơ bản của sự sống. Tất cả các sinh vật sống đều được cấu tạo bởi tế bào. Chỉ tế bào sống mới có thể sinh sản và tạo ra tế bào mới. Matthias Schleiden 1838: Thực vật được cấu tạo bởi tế bào Theodor Schwann 1839: Động vật được cấu tạo bởi tế bào Rudolf Virchow 1858: Mỗi tế bào đều bắt nguồn từ một tế bào khác. 18/05/2020 4:48 CH 5 Nguyễn Hữu Trí 18/05/2020 4:48 CH 6 Nguyễn Hữu Trí 3
  4. 5/18/2020 18/05/2020 4:48 CH 7 Nguyễn Hữu Trí Tế bào Thể tích của tế bào thường cố định và không phụ thuộc vào kích thước của cơ thể 18/05/2020 4:48 CH 8 Nguyễn Hữu Trí 4
  5. 5/18/2020 18/05/2020 4:48 CH 9 Nguyễn Hữu Trí Sự đa dạng của tế bào Tế bào trong các cơ quan khác nhau của cơ thể có sự khác nhau về hình dạng, kích thước và chức năng: hồng cầu hình cầu; tế bào thần kinh có nhiều nhánh; tế bào biểu bì hình khối, dẹt… Tuy hình dạng, kích thước và chức năng của các tế bào ở các cơ quan khác nhau cũng khác nhau, song các tế bào đều có những thành phần cơ bản: màng tế bào, tế bào chất, nhân tế bào. 18/05/2020 4:48 CH 10 Nguyễn Hữu Trí 5
  6. 5/18/2020 Mô động vật Mô là một tập hợp yếu tố có cấu trúc tế bào đã được chuyển hoá và các yếu tố không có cấu trúc tế bào để thực hiện các chức năng nhất định. 18/05/2020 4:48 CH 11 Nguyễn Hữu Trí Mô động vật 18/05/2020 4:48 CH 12 Nguyễn Hữu Trí 6
  7. 5/18/2020 Ung thư là gì? Khối u (tumor) gồm một cụm tế bào không có chức năng. Khối u có thể là lành tính (benign), hoặc xâm lấn sang các mô bao quanh và trở thành ác tính (malignant). Các tế bào khối u có thể di cư, hoặc di căn (metastatic), đến các vị trí khác trong cơ thể. Khối u ác tính và di căn chính là ung thư (cancerous). 18/05/2020 4:48 CH 13 Nguyễn Hữu Trí Mô động vật (Tissues) • Mô là nguyên liệu để xây dựng nên các cơ quan của cơ thể đa bào. • Có 4 loại mô • Biểu mô (Epithelial) • Mô liên kết (Connective) • Mô cơ (Muscle) • Mô thần kinh (Nerve) 18/05/2020 4:48 CH 14 Nguyễn Hữu Trí 7
  8. 5/18/2020 I. Biểu mô Biểu mô là loại mô xếp thành lớp dày bao phủ mặt ngoài hay mặt trong của các cơ quan, ngoài ra biểu mô còn tạo thành các tuyến nội tiết hay ngoại tiết. Về mặt cấu tạo, biểu mô do một hay nhiều lớp tế bào xếp khít nhau tạo thành, tế bào là thành phần cấu tạo chủ yếu, còn chất gian bào thì không đáng kể. Biểu Mô (Epithelial Tissue) Đặc điểm cấu tạo 1. Tế bào thường phân cực, có cực ngọn và cực gốc, liên kết chặt chẽ với nhau, khe gian bào hẹp. 2. Mặt dưới của biểu mô thường dựa vào màng nền là màng được biệt hóa từ mô liên kết kế cận. 3. Không có mạch máu đi vào (trừ mệ lộ ở màng tai trong), không có dây thần kinh đi vào (trừ niêm mạc khứu giác). Chất dinh dưỡng được thấm qua màng nền để nuôi biểu mô. 4. Có khả năng tái sinh mạnh nhờ phân bào nhanh để hàn gắn vết thương (biểu bì da, biểu mô dạ con) 5. Bề mặt biểu mô bài xuất hoặc hấp thụ thường được biệt hóa cao (lông rung- vi nhung) 6. Tế bào biểu mô phủ được chuyển hóa để trở thành tế bào que, tế bào nón, thủy tinh thể ở mắt – tế bào có lông rung ở tai trong – sừng – móng – tóc – răng – sắc bào. 18/05/2020 4:48 CH 16 Nguyễn Hữu Trí 8
  9. 5/18/2020 18/05/2020 4:48 CH 17 Nguyễn Hữu Trí 18/05/2020 4:48 CH 18 Nguyễn Hữu Trí 9
  10. 5/18/2020 18/05/2020 4:48 CH 19 Nguyễn Hữu Trí 18/05/2020 4:48 CH 20 Nguyễn Hữu Trí 10
  11. 5/18/2020 18/05/2020 4:48 CH 21 Nguyễn Hữu Trí Phân loại biểu mô theo cấu tạo Dựa vào hình dạng của lớp tế bào trên cùng • Biểu mô dẹt (Squamous) • Biểu mô khối (Cuboidal) • Biểu mô trụ (Columnar) 18/05/2020 4:48 CH 22 Nguyễn Hữu Trí 11
  12. 5/18/2020 Phân loại biểu mô theo cấu tạo Dựa vào số lượng lớp tế bào Biểu mô đơn (Simple): một lớp tế bào Biểu mô tầng (Stratified): Có hơn một lớp tế bào 18/05/2020 4:48 CH 23 Nguyễn Hữu Trí Phân loại biểu mô theo cấu tạo Hai loại biểu mô khác Biểu mô biến dạng (Transitional) Biểu mô giả tầng (Pseudostratified) 18/05/2020 4:48 CH 24 Nguyễn Hữu Trí 12
  13. 5/18/2020 Chức năng của biểu mô 1. Bảo vệ: Biểu mô có chức năng bảo vệ, chống các tác nhân vật lý, hóa học và chống nhiễm khuẩn. 2. Hấp thụ: Biểu mô phủ lót mặt trong ruột và các ống thận có khả năng hấp thụ. 3. Chế tiết: Biểu mô của các tuyến nội tiết và ngoại tiết có khả năng chế tiết một số chất giúp cho quá trình trao đổi chất – tăng trưởng, sinh sản. 4. Ở một số nơi, biểu mô được biệt hóa cao độ để thu nhận các kích thích (các tế bào biểu mô cảm giác của chồi vị giác trên mặt lưỡi; tế bào thính giác của cơ quan Corti ở tai trong) 18/05/2020 4:48 CH 25 Nguyễn Hữu Trí Phân loại biểu mô theo chức năng • Dựa vào chức năng biểu mô được chia thành hai loại là biểu mô phủ và biểu mô tuyến • Biểu mô phủ: là những tế bào phủ mặt ngoài hay lót mặt trong của cơ quan rỗng, lót mặt thành, mặt tạng của cơ thể. • Biểu mô tuyến là những nhóm tế bào được chuyển hóa cao để thích nghi với chức năng chế tiết và bài xuất. 18/05/2020 4:48 CH 26 Nguyễn Hữu Trí 13
  14. 5/18/2020 Biểu mô dẹt đơn (Simple Squamous Epithelium) Chỉ gồm một lớp tế bào dẹt ( như gạch men hoa lát nhà). Biểu bì phủ trên da ếch, biểu mô tạo thành nang Bowman của thận. Phế nang Nhân tế bào Thành của phế nang được tạo bởi biểu mô dẹt đơn (x400) 18/05/2020 4:48 CH 27 Nguyễn Hữu Trí Biểu mô dẹt đơn (Simple Squamous Epithelium) Mạc nối dạ dày ở người (x250): một lớp tế bào dẹt đơn bao phủ bề mặt. 18/05/2020 4:48 CH 28 Nguyễn Hữu Trí 14
  15. 5/18/2020 Biểu mô dẹt đơn (Simple Squamous Epithelium) Trung biểu mô ở người (x250): một lớp tế bào dẹt đơn nhìn từ trên xuống. 18/05/2020 4:48 CH 29 Nguyễn Hữu Trí Biểu mô dẹt đơn (Simple Squamous Epithelium) • Chức năng 1.Khuếch tán • Các phế bào ở trong phổi cho phép sự khuếch tán trao đổi O2 và CO2 2.Lọc • Các mao mạch cho phép các dịch lỏng và các chất dinh dưỡng thấm qua nhưng các tế bào máu và protein bị giữ lại trong nó. 18/05/2020 4:48 CH 30 Nguyễn Hữu Trí 15
  16. 5/18/2020 Biểu mô vuông đơn (Simple Cuboidal Epithelium) • Một lớp tế bào hình khối, các cạnh có kích thước đồng đều, nhân hình cầu nằm ở trung tâm tế bào. • Biểu mô tạo thành ống góp của thận Tế bào biểu mô khối đơn Màng nền Mô liên kết Biểu mô khối đơn ở trong ống thận (x 400) 18/05/2020 4:48 CH 31 Nguyễn Hữu Trí Biểu mô vuông đơn (Simple Cuboidal Epithelium) Mặt cắt ngang ống thận người (x250): một lớp tế bào vuông đơn tạo nên ống thận. 18/05/2020 4:48 CH 32 Nguyễn Hữu Trí 16
  17. 5/18/2020 Biểu mô vuông đơn (Simple Cuboidal Epithelium) Mặt cắt dọc ống thận người (x250): một lớp tế bào vuông đơn tạo nên ống thận. 18/05/2020 4:48 CH 33 Nguyễn Hữu Trí Biểu mô vuông đơn (Simple Cuboidal Epithelium) • Chức năng: 1. Chế tiết • Các tuyến nội tiết như tuyến giáp trạng (thyroid) là tuyến nội tiết dạng nang được tạo thành bởi tế bào biểu mô đơn khối và chế tiết ra hormon. 2. Hấp thu • Trong thận, ống góp của thận được tạo thành từ biểu mô khối đơn và tái hấp thu nước và các chất dinh dưỡng khác từ dịch lọc. 18/05/2020 4:48 CH 34 Nguyễn Hữu Trí 17
  18. 5/18/2020 Biểu mô trụ đơn (Simple Columnar Epithelium) • Gồm một lớp tế bào hình trụ có nhân hình bầu dục và nằm hướng về phía màng đáy. • Tế bào dạng chén thường được tìm thấy trong lớp này Tế bào biểu mô trụ đơn Màng nền Biểu mô trụ đơn ở trong niêm mạc dạ dày (x 1300) 18/05/2020 4:48 CH 35 Nguyễn Hữu Trí Biểu mô trụ đơn (Simple Columnar Epithelium) Ống dẫn tuyến tụy tạng người (x250): Nhân tế bào xếp thành một hàng. 18/05/2020 4:48 CH 36 Nguyễn Hữu Trí 18
  19. 5/18/2020 Biểu mô trụ đơn (Simple Columnar Epithelium) • Chức năng 1. Chế tiết • Ví dụ: Trong dạ dày, các tế bào biểu mô trụ đơn chế tiết ra các enzyme tiêu hóa 2. Hấp thụ • Ví dụ: Trong ruột non, các tế bào biểu mô trụ đơn hấp thụ các chất dinh dưỡng 18/05/2020 4:48 CH 37 Nguyễn Hữu Trí Biểu mô trụ giả tầng (Pseudostratified Columnar Epithelium) • Gồm một lớp tế bào khác nhau về chiều cao. Nhân của tế bào nằm ở những hàng khác nhau • Mọi tế bào đều có mặt đáy bám vào một màng nền chung. Có thể có hoặc không có lông. Lông Dịch nhầy của tế bào dạng chén Lớp biểu mô giả trụ tầng Màng nền Mô liên kết Biểu mô trụ giả tầng lót trong khí quản ở người (x 400) 18/05/2020 4:48 CH 38 Nguyễn Hữu Trí 19
  20. 5/18/2020 Biểu mô trụ giả tầng có lông Pseudostratified Columnar Ciliated Epithelium (PCCE) Khí quản khỉ (x100): Nhân tế bào xếp thành nhiều hàng, hình chụp cho thấy 3 tế bào hình đài, màng nền, phía dưới là mô liên kết. 18/05/2020 4:48 CH 39 Nguyễn Hữu Trí Biểu mô trụ giả tầng có lông Pseudostratified Columnar Ciliated Epithelium (PCCE) Khí quản người (x250): Nhân tế bào xếp thành nhiều hàng, màng nền, phía dưới là mô liên kết. 18/05/2020 4:48 CH 40 Nguyễn Hữu Trí 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1