BÀI 3: ĐÁNH GIÁ CHÍNH SÁCH THUẾ
Thuế và phân phối thu nhập
Thuế và hiệu quả
Đánh thuế hiệu quả và công bằng
3.1 THUẾ VÀ PHÂN PHỐI THU NHẬP
Trong những năm gần đây, các tranh luận chính sách
về hệ thống thuế luôn bị thống trị bởi câu hỏi gánh
nạêng thuế có được phân phối công bằng hay không?
Để nhận thức vấn đề quy chuẩn này, ta cần phải hiểu
một vấn đề thực chứng là thuế tác động lên phân phối
thu nhập như thế nào. Mục này sẽ bàn luận về vấn đế
trên
Phân biệt phạm vi tác động pháp luật và phạm vi tác
động kinh tế của thuế
Phạm vi tác động pháp luật của một sắc thuế cho ta biết
ai là người chính thức theo quy định pháp luật có trách
nhiệm trả thuế.
DẪN NHẬP(tt)
Nhưng có nhiều quan điểm bất đồng về vấn đề ai là
người thực sự phải chịu gánh nặng thuế. Bởi vì giá
hàng hoá có thể thay đổi phản ứng với thuế, hiểu
biết về phạm vi tác động pháp luật cơ bản không
cho ta biết được ai là người thực sự trả thuế
Phạm vi tác động kinh tế: phạm vi tác động kinh tế
(economic incidence) của thuế là sự thay đổi phân
phối thu nhập thực tế của cá nhân từ các tác động
của thuế.
Thí dụ
3.1.2 CÁC MÔ HÌNH CÂN BẰNG TỪNG PHẦN
Các loại thuế tác động lên phân phối thu nhập
như thế nào. Vấn đề cơ sở là thuế thay đổi kéo
theo sự thay đổi của giá.
Chúng ta sẽ phân tích các mô hình cân bằng
từng phần để xác định gia (chỉ có tác động của
thuế và bỏ qua sự phân nhánh vào các thị
trường khác)
Phương tiện phân tích là mô hình cung và cầu
trong điều kiện cạnh tranh hoàn hảo
Thuế Đơn Vị Trên Hàng Hoá
Trước hết chúng ta nghiên cứu phạm vi tác động của
thuế đơn vị (unit tax), được gọi như vậy bởi vì đây là
khoản tiền cố định trên mỗi đơn vị hàng hoá bán được.
Ví dụ, chính phủ áp một loại thuế lên rượu vang là 3,40
đô la cho mỗi lít rượu và thuế thuốc lá 0,34 đô la cho
mỗi gói
Giả sử giá và lượng rượu vang là cạnh tranh bởi lượng
cung Scvà lượng cầu Dc. Trước khi bị áp thuế, lượng
rượu yêu cầu và giá tương ứng là Q0và P0.