Ệ Ệ
THEO DÕI B NH NHÂN THEO DÕI B NH NHÂN
T N THỔ T N THỔ
NG NG C Ự ƯƠƯƠNG NG C Ự
Ễ Ễ
• PGS TS BS NGUY N HOÀI NAM PGS TS BS NGUY N HOÀI NAM
Ạ Ồ Ạ Ồ
Ộ Ộ
Ự Ự
Ạ Ạ
• B MÔN NGO I L NG NG C VÀ TIM M CH B MÔN NGO I L NG NG C VÀ TIM M CH
Ợ Ợ
• Đ I H C Y D Ạ Ọ Ạ Ọ Đ I H C Y D
Ồ ƯƯ C TP. H CHÍ MINH Ồ C TP. H CHÍ MINH
Đ I CẠĐ I CẠ ƯƠƯƠNGNG
Ế Ế
Ổ Ổ
Ự Ự
– CH N TH Ấ ẤCH N TH
ƯƠƯƠNG VÀ V T TH NG VÀ V T TH
ƯƠƯƠNG NG C LÀ HAI T N TH NG NG C LÀ HAI T N TH
ƯƠƯƠNG NG
Ờ Ờ
Ặ Ặ
THTHƯƯ NG G P NG G P
Ộ Ộ
Ạ Ạ
Ạ Ạ
– NGUYÊN NHÂN: B CH KHÍ, HO KHÍ, TAI N N LAO Đ NG, GIAO Ả Ả NGUYÊN NHÂN: B CH KHÍ, HO KHÍ, TAI N N LAO Đ NG, GIAO
THÔNG THÔNG
(cid:0)
Ồ Ồ
Ủ Ủ
Ặ Ặ
– T N THỔT N THỔ
Ổ (cid:0) ƯƠƯƠNG N NG C A HAI CQ SINH T N: TIM & PH I Ổ NG N NG C A HAI CQ SINH T N: TIM & PH I
D Ễ D Ễ
TVTV
(cid:0)
Ọ Ọ
Ứ Ứ
Ấ Ấ
– SSƠƠ C U R T QUAN TR NG C U R T QUAN TR NG
Ợ TRÁNH ĐƯƯ C RL SINH LÝ TH VÀ TRÁNH Đ ỢC RL SINH LÝ TH VÀ
HÔ H P Ấ HÔ H P Ấ
Ồ Ồ
Ụ Ụ
Ằ Ằ
Ắ Ắ
Ấ Ấ
Ề Ề
Ề Ề
Ị Ị
– NG T C ĐI U TR : PH C H I THĂNG B NG V TH & HÔ H P NG T C ĐI U TR : PH C H I THĂNG B NG V TH & HÔ H P
Ầ Ớ Ầ Ớ
Ở Ở
Ự Ự
Ầ Ầ
– PH N L N KHÔNG C N M NG C PH N L N KHÔNG C N M NG C
Ẫ
Ậ
Ệ
Ỉ
Ị
Ỉ
Ẫ
Ậ
Ệ
Ỉ
Ị
Ỉ
CH CAN THI P PH U THU T KHI CÓ CH Đ NH
– CH CAN THI P PH U THU T KHI CÓ CH Đ NH
Ằ Ằ
Ấ Ấ
Ề Ề THĂNG B NG V SINH LÝ HÔ H P THĂNG B NG V SINH LÝ HÔ H P
Ấ Ự Ấ Ự
Ằ Ằ
Ế Ố Ế Ố THĂNG B NG SINH LÝ HÔ H P D A TRÊN 3 Y U T : THĂNG B NG SINH LÝ HÔ H P D A TRÊN 3 Y U T :
1. THÀNH NG C:Ự 1. THÀNH NG C:Ự
Ồ Ồ
– BAO G M: KHUNG X BAO G M: KHUNG X
ƯƠƯƠNG, CÁC C
NG, CÁC CƠƠ HH, C
HH, CƠƠ HOÀNH, MÀNG HOÀNH, MÀNG
Ổ
ỔPH I THÀNH PH I THÀNH
Ộ Ộ
Ự Ự
Ữ Ữ
Ừ Ừ
Ắ Ắ
– THÀNH NG C V A V NG, V A CH C, DI Đ NG TRONG KHI Ừ Ừ THÀNH NG C V A V NG, V A CH C, DI Đ NG TRONG KHI
THỞTHỞ
Ấ Ấ
Ấ Ấ
Ở Ẻ Ở Ẻ
– CCƠƠ HOÀNH ĐÓNG VAI TRÒ R T QT, NH T LÀ HOÀNH ĐÓNG VAI TRÒ R T QT, NH T LÀ
TR EM TR EM
Ờ Ờ
Ấ Ấ
2. Đ2. ĐƯƯ NG HÔ H P: NG HÔ H P:
(cid:0) (cid:0)
Ả Ả
Ế Ế
– T MŨI Ừ ỪT MŨI
PH NANG, PH I THÔNG THOÁNG PH NANG, PH I THÔNG THOÁNG
Ễ Ị Ả Ễ Ị Ả
Ở Ở
Ạ Ạ
– TRONG CT, D B C N TR DO MÁU, ĐÀM, KHÔNG KH C Đ TRONG CT, D B C N TR DO MÁU, ĐÀM, KHÔNG KH C Đ
ƯƯ C ỢC Ợ
VÌ ĐAU
VÌ ĐAU
Ằ Ằ
Ấ Ấ
Ề Ề THĂNG B NG V SINH LÝ HÔ H P THĂNG B NG V SINH LÝ HÔ H P
3. KHOANG MÀNG PH I:Ổ 3. KHOANG MÀNG PH I:Ổ
Ộ Ộ
Ả Ả
Ạ Ạ
– LÀ M T KHOANG O, CÓ HAI LÁ: LÁ THÀNH & LÁ T NG LÀ M T KHOANG O, CÓ HAI LÁ: LÁ THÀNH & LÁ T NG
Ể Ể
– ÁP L C TH P H Ự Ự ÁP L C TH P H
Ấ Ấ ƠƠN ÁP SU T KHÍ QUY N Ấ Ấ N ÁP SU T KHÍ QUY N
Ở Ở
Ổ Ổ
– THAY Đ I THEO HÍT VÀO (10) TH RA (5 cm H THAY Đ I THEO HÍT VÀO (10) TH RA (5 cm H
O), HO ÁP L C Ự 22O), HO ÁP L C Ự
ÂM HÂM HƠƠNN
Ổ Ẹ Ổ Ẹ
Ộ Ộ
Ự Ự
Ấ Ấ
– LÀ M T KHOANG KÍN, KHI TH NG ÁP L C ÂM M T, PH I X P Ủ Ủ LÀ M T KHOANG KÍN, KHI TH NG ÁP L C ÂM M T, PH I X P
(cid:0)
Ữ
Ớ Ớ
– KHOANG MP THÔNG TH
KHOANG MP THÔNG THƯƠƯƠNG V I BÊN NGOÀI NG V I BÊN NGOÀI
NH NG RL ỮNH NG RL
NGHIÊM TR NGỌ NGHIÊM TR NGỌ
Ổ Ổ
Ử Ử
X TRÍ CÁC T N TH X TRÍ CÁC T N TH
ƯƠƯƠNG GP NG GP
1. GÃY XƯƠƯƠNG SNG SƯƯ N:ỜN:Ờ 1. GÃY X
Ự Ự
Ế Ế
Ế Ế
Ế Ế
– HAI CHAI CƠƠ CH GÃY: TR C TI P VÀ GIÁN TI P CH GÃY: TR C TI P VÀ GIÁN TI P
Ự Ự
Ế Ế
Ở Ở
Ở Ở
– TR C TI P: TÁC NHÂN GÂY CT TR C TI P: TÁC NHÂN GÂY CT
ĐÂU, GÂY GÃY ĐÂU, GÂY GÃY
ĐÓ, CÁC ĐÓ, CÁC
Ạ Ạ
Ễ Ễ
T NG D TTH T NG D TTH
Ự Ị Ự Ị
Ồ Ồ
Ế Ế
Ẹ Ẹ
Ễ Ễ
– GIÁN TI P: L NG NG C B ÉP D P, CUNG BÊN D GÃY, CÁC GIÁN TI P: L NG NG C B ÉP D P, CUNG BÊN D GÃY, CÁC
Ấ Ấ
Ạ Ạ
Ễ Ị Ễ Ị T NG TRUNG TH T D B T NG TRUNG TH T D B
Ẹ Ễ Ẹ Ễ
Ể Ạ Ể Ạ
Ờ Ờ
– GÃY XS LÀ T TH NH , D LÀNH, TH GÃY XS LÀ T TH NH , D LÀNH, TH
ƯƯ NG KHÔNG Đ L I DI NG KHÔNG Đ L I DI
CH NG ỨCH NG Ứ
Ặ
– N NG LÀ DO CÁC T TH ẶN NG LÀ DO CÁC T TH
ƯƠƯƠNG ĐI KÈM NG ĐI KÈM
Ế Ế
Ể Ể
– TÌM C
Ẩ TÌM CƠƠ CH GÃY Đ CH N ĐOÁN CÁC T TH ĐI KÈM Ẩ CH GÃY Đ CH N ĐOÁN CÁC T TH ĐI KÈM
GÃY XƯƠƯƠNG SNG SƯƯ NỜNỜ GÃY X
ầ ầC n chú ý: C n chú ý:
ả ạ ạ Gãy xs 12: khó gãy, t th ph i m nh, bó m ch
dư i ớ đòn
ạ ở ụ Gãy xs 89:T thg gan, lách và các t ng b ng.
ễ ờ Gãy xs ngở ư i già: dòn, d gãy, ch u ị đau kém,
ễ ẹ ổ không ho kh c ạ đư c ợ (cid:0) d x p ph i.
(cid:0) ở ẻ Gãy xs ề tr em: xs m m khó gãy CT m nh,ạ
t n thổ ương nghiêm tr ng.ọ
GÃY XƯƠƯƠNG SNG SƯƯ NỜNỜ GÃY X
Ử ỬX TRÍ: X TRÍ:
(cid:0) ự ầ ồ ả L ng ng c c n di đ ng ộ không ph i là c ố đ nhị
xs mà là gi m ả đau.
ố ố ằ Gi m ả đau b ng thu c u ng, tiêm.
ế ằ ớ ố Gi m ả đau b ng phong b TK LS v i thu c tê:
Lidocain, Xylocain v.v…
ằ Gi m ả đau b ng gây tê vùng: gây tê ngoài màng
ớ ứ c ng v i morphin.
Ả
Ờ Ờ
Ộ Ộ
ẢM NG S M NG S
ƯƯ N DI Đ NG N DI Đ NG
PHÂN LO I:Ạ PHÂN LO I:Ạ
ề ấ ớ ọ MS phía trư c: gây RL nghiêm tr ng v hô h p
ầ & tu n hoàn do co kéo c ơ hoành khi hô h p. ấ
ặ ấ ộ MS bên: hay g p nh t, không di ề đ ng nhi u
ằ ộ ỉ ấ MS sau : ít di đ ng nh t, ch cho BN n m là đ ,ủ
ị không c n c ầ ố đ nh.
ử ể ộ ỉ MS di đ ng ki u cánh c a, ch gãy m t n ộ ơi, b nả
ặ ở ờ ề l là s n s ụ ư n, hay g p ng ờ ẻ ư i tr .
Ả
Ờ Ờ
Ộ Ộ
ẢM NG S M NG S
ƯƯ N DI Đ NG N DI Đ NG
Ế Ế Ễ Ễ DI N TI N: DI N TI N:
ề ấ ọ ộ MS di đ ng: gây RL nghiêm tr ng v hô h p &
ầ ợ tu n hoàn do hô h p ả ấ đ o ng ư c & l c l ắ ư TR th.
ị MS c ố đ nh: các ầ đ u gãy x ương cài vào nhau, có
ả ặ ộ ở th ể (cid:0) ụ di đ ng ho c th t vào trong nh h ấ ư ng hô h p
XS gãy đâm vào nhu mô ph i ổ (cid:0) tràn khí, máu MP có
ở ự ử ả khi ph i m ng c x trí.
Ả
Ờ Ờ
Ộ Ộ
ẢM NG S M NG S
ƯƯ N DI Đ NG N DI Đ NG
Ử ỬX TRÍ: X TRÍ:
ứ ộ Sơ c u: m c ụ đích không cho MS di đ ng, dùng
ặ ạ băng cu n ộ đ t vào vùng MS, b ăng l i, không
ế ấ ạ ộ cho di đ ng nh ưng h n ch hô h p.
Ố Ị Ề Ằ C Đ NH NGOÀI: B NG NHI U CÁCH
ẹ ọ ớ ớ N p Juder: ch n kích th ợ ư c phù h p v i XS,
ổ ể ữ xuyên kim Kirschner qua gãy đ gi hai đ u.ầ
ụ ọ ọ ệ ố Kéo liên t c: qua h th ng ròng r c, tr ng l ư ngợ
ụ ả ầ ộ kéo ph thu c vào BN, kéo kho ng 01 tu n.
Ả
Ờ Ờ
Ộ Ộ
ẢM NG S M NG S
ƯƯ N DI Đ NG N DI Đ NG
Ử ỬX TRÍ: X TRÍ:
ị ặ ặ ở C ố đ nh trong: BN đư c ợ đ t NKQ ho c m KQ
ầ ố khi dùng trên 01 tu n, thu c giãn c ở ơ & th máy
ớ v i áp l c d ự ương.
ấ Săn sóc & cai máy r t khó kh ăn.
ầ ộ CHÚ Ý: Trong MS c n TD di ứ đ ng th phát &
ể ừ ổ ợ lư ng máu m t ấ đáng k t gãy.
TRÀN MÁU MÀNG PH IỔ TRÀN MÁU MÀNG PH IỔ
ự ặ ấ Là BC r t hay g p trong CT & VT ng c.
ả ừ ự ổ ồ Máu ch y t 3 ngu n: ph i, thành ng c & các
ấ ạ m ch máu Tr th t.
ụ ằ ả X quang ch p n m hình nh tràn máu không
(cid:0) ể ấ ễ ỏ đi n hình r t d b sót ch n ẩ đoán.
ế ễ Di n ti n:
ự ể ạ Máu ít (cid:0) t tiêu không đ l i DC.
ủ Máu nhi u ề (cid:0) dày dính MP, NT m MP, máu
ạ ấ đông xoang MP (cid:0) ế h n ch hô h p.
TRÀN MÁU MÀNG PH IỔ TRÀN MÁU MÀNG PH IỔ
Ử X TRÍ:
ụ ố ấ D n lẫ ưu kín & hút liên t c là ĐT t t nh t.
ố ự ợ Hút t ủ t, áp l c âm c a xoang MP ậ (cid:0) đư c tái l p
ổ ở ẽ ớ ổ ị ph i n , nhu mô ph i b T th s dính v i lá
ả ữ thành (cid:0) Máu không ch y n a.
ế ầ ặ ổ (cid:0) Sau đ t ODL c n TD, n u BN không n mở
ự ầ ng c c m máu.
TRÀN KHÍ MÀNG PH IỔ TRÀN KHÍ MÀNG PH IỔ
ự ở ồ ừ ổ Có hai ngu n: VT ng c h & t nhu mô ph i vào.
ầ ấ ứ ẩ ấ ầ C n chú ý: TKMP có van, c n c p c u kh n c p.
ẩ ấ ấ ệ ố X quang: D u hi u ệ đ y trung th t sang phía đ i di n
ẹ ề ẹ ổ (cid:0) x p ph i là DH kéo T th v bên x p.
TRÀN KHÍ MÀNG PH IỔ TRÀN KHÍ MÀNG PH IỔ
ử ặ ọ ể ớ ụ X trí: Ch c hút ho c DL tri ệ đ v i máy hút liên t c. t
ế ợ ữ ẹ ổ Chú ý nh ng TH có x p ph i do t c ắ đàm rãi k t h p.
ổ ổ ở (cid:0) TH ph i không n m ng c ể ở ự đ khâu ph i.
ể ả TKMP có van ph i dùng van Heimlick khi di chuy n.
Ổ Ổ
Ẹ Ẹ
X P PH I X P PH I
ứ ế ấ ặ ộ Là m t bi n ch ng r t hay g p sau CT.
ị ậ Nguyên nhân: do tăng ti t ế đàm rãi, máu, d v t trong
ấ ờ đư ng hô h p.
ả Ngoài ra: do PX ho gi m vì đau.
ừ ấ Gi m ả đau là r t QT trong ĐT & phòng ng a BC này.
Ẹ Ẹ
Ổ Ổ X P PH I X P PH I
ầ ệ ớ C n ch n ẩ đoán phân bi t v i TKMP.
ấ ị ệ X quang: DH co, trung th t b kéo l ch, c ơ hoành bị
ẹ kéo lên, khoang LS thu h p và xuôi h ơn.
ẩ ệ ề ẩ X quang TKMP: DH đ y, trung th t b ấ ị đ y l ch v phía
ố ẩ ộ ố ệ đ i di n, c ơ hoành đ y xu ng, khoang LS giãn r ng.
Ẹ Ẹ
Ổ Ổ X P PH I X P PH I
Ử X TRÍ:
ệ Gi m ả đau sau CT là bi n pháp ch y u ể ủ ế đ ĐT & PN
ở Kích thích BN ho, th sâu.
ố Thu c long đàm, VLTL, soi hút PQ v.v...
Ế
Ở Ở
ẾV T TH V T TH
NG NG C HỰ ƯƠƯƠNG NG C HỰ
ủ ớ ĐN: là VT làm th ng MP thành, khoang MP thông v i
không khí bên ngoài.
ỗ ủ ợ ị ạ ặ ự ị ạ ứ L th ng có th ể đư c b t l i: do s ơ c u, ho c t b t l i.
ế ả ợ VT còn h s ở ẽ đưa đ n HH đ o ng ư c & l c l ắ ư Tr th t.ấ
ế ạ ả (cid:0) ố Gây thi u O xy não, r i lo n PX giao c m ngưng tim
Ế
Ở Ở
ẾV T TH V T TH
NG NG C HỰ ƯƠƯƠNG NG C HỰ
X TRÍỬX TRÍỬ
ị ạ Nhanh chóng b t kín VT l i.
Tràn khí, máu xoang MP như CT ng c.ự
CÁC T N THỔ CÁC T N THỔ
ƯƠƯƠNG KHÁC NG KHÁC
ế ầ ả ỡ ộ V ph qu n: m t ph n ho c ặ đ t ứ đôi, 30% ch t trế ư cớ
khi vào vi n.ệ
ủ ự ữ ộ ế ả ỡ V ĐM ch ng c: 80% ch t do ch y máu d d i.
ự ớ ử ớ ồ V t thế ụ ương ng c b ng: DL MP tr ư c r i m i x trí
ế ỗ ủ ả ti p, ph i khâu l th ng c ơ hoành, DL kín.
Ở Ở
Ự Ự
Ỉ Ỉ
Ị Ị
CH Đ NH M NG C CH Đ NH M NG C
ờ ầ Tràn máu MP không c m: 300ml/h trong 3 gi ặ , ho c
ạ ị tình tr ng BN không n ổ đ nh khi ng ề ưng truy n máu.
ầ ậ ặ ỡ Tràn khí MP không c m: do v PQ ho c gi p nát nhu
ề ổ mô ph i nhi u.
ự ế ả ấ ở ở ặ VT th c qu n: r t hi m g p, soi TQ, m khâu TQ, m
ạ thông d dày.
ứ CT & VT tim: gãy xương c, VT vùng tam giác tim
D N LẪD N LẪ
U MÀNG PH IỔ ƯƯU MÀNG PH IỔ
ự ả ộ ủ Là m t th thu t c ậ ăn b n trong ĐT CT & VT ng c.
ằ ự ODL: b ng nh a tráng silicon.
ỡ ố ố C ng 28 32 Fr, ng dài 40 cm.
ị V trí DL: khí (LS II), máu (LS VI).
2O, kín, m t chi u, vô trùng.
ụ ề ộ Hút liên t c: 10 12 cm H
ợ ợ TD: lư ng máu ra hàng gi ờ ư ng khí ra, X quang, LS , l
