Bài giảng Thuế Tax - Chương 1: Những vấn đề chung về thuế

Tài liệu học tập<br /> <br /> BÀI GIẢNG MÔN:<br /> <br /> • Slide bài giảng<br /> • Sách bài tập<br /> • Giáo trình Thuế 1 – NXB Lao ộng,<br /> trường ĐH Kinh tế, Xuất bản năm 2012.<br /> <br /> THUẾ<br /> TAX<br /> <br /> Chương 1:<br /> <br /> Bạn thích hay ghét thuế, và tại sao?<br /> Thuế có phải là gánh nặng cho<br /> người dân ?<br /> <br /> Mục tiêu<br /> Sau khi học xong chương này sinh viên sẽ:<br /> P Nhận biết được vai trò của thuế trong quản lý<br /> điều hành đất nước.<br /> P Khái quát về hệ thống thuế tại Việt Nam.<br /> <br /> Cấu trúc bài giảng<br /> 1. Những hiểu biết chung về thuế<br /> 2. Phân loại thuế<br /> 3. Các yếu tố cấu thành một sắc<br /> thuế<br /> <br /> 1. Những hiểu biết chung về thuế<br /> • Triều đại phong kiến:<br /> - Thuế khóa đã trở thành gánh nặng<br /> - Lợi ích từ thuế phần lớn dành do giai cấp<br /> thống trị.<br /> - Hình thành quan điểm xã hội có cái nhìn<br /> khá nặng nề và thiếu thiện cảm về thuế.<br /> <br /> 1.1.KHÁI NIỆM THUẾ<br /> <br /> Không<br /> hoàn trả<br /> trực tiếp<br /> <br /> Vì toàn<br /> xã hội<br /> <br /> 1. Những hiểu biết chung về thuế<br /> • Muốn thay đổi quan điểm này cần:<br /> - Hoàn thiện hệ thống thuế<br /> - Kiểm soát chặt chẽ các khoản chi tiêu<br /> công<br /> - Mang lại lợi ích thiết thực cho từng cá<br /> nhân nói riêng và xã hội nói chung .<br /> <br /> Lưu ý<br /> <br /> Bắt buộc<br /> Thuế<br /> <br /> Thuế là khoản đóng góp bắt buộc của các<br /> pháp nhân và thể nhân cho Nhà nước theo mức<br /> độ và thời hạn được pháp luật quy định, không<br /> mang tính chất hoàn trả trực tiếp, nhằm sử<br /> dụng cho mục đích chung toàn xã hội.<br /> <br /> 1. Những hiểu biết chung về thuế<br /> 1.2.Đặc điểm thuế<br /> <br /> v Thuế chỉ được sử dụng phục vụ cho lợi ích<br /> chung của xã hội chứ không vì quyền lợi của<br /> bất cứ một người nộp thuế nào.<br /> v Khi nộp thuế người nộp không được quyền<br /> đòi hỏi sự hoàn trả trực tiếp bất kỳ một hàng<br /> hóa, dịch vụ nào từ phía Nhà nước để phục vụ<br /> cho lợi ích riêng tư của người nộp thuế.<br /> <br /> 1. Những hiểu biết chung về thuế<br /> 1.3. Bản chất thuế<br /> Thuế thể hiện quan hệ Kinh tế giữa nhà nước<br /> <br /> Không mang tính chất<br /> hoàn trả trực tiếp<br /> <br /> Gắn liền với<br /> quyền lực Nhà nước<br /> <br /> THUẾ<br /> THUẾ<br /> <br /> và các tổ chức cá nhân trong xã hội:<br /> Nhà nước – bằng quyền lực của mình – tham<br /> gia tái phân phối tổng sản phẩm quốc nội<br /> <br /> Bắt buộc phải nộp<br /> cho nhà nước<br /> <br /> nhằm tạo lập quỹ ngân sách nhà nước để<br /> đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Nhà nước.<br /> <br /> 1.4. Chức năng, vai trò của thuế<br /> <br /> 1.4.1. Huy động nguồn lực tài chính cho Nhà nước<br /> <br /> 1.4. Chức năng, vai trò của thuế<br /> 1.4.2. Điều tiết vĩ mô nền kinh tế<br /> • Điều chỉnh chu kỳ nền kinh tế: miễn giảm<br /> thuế…<br /> • Góp phần hình thành cơ cấu ngành hợp lý<br /> • Điều chỉnh tích luỹ tư bản<br /> • Thuế góp phần bảo hộ nền sản xuất trong<br /> nước.<br /> <br /> 1.4. Chức năng, vai trò của thuế (tt)<br /> 1.4.3. Điều hoà thu nhập, thực hiện công bằng XH<br /> • Thuế là công cụ ể NN can thiệp vào quá trình<br /> phân phối TN, của cải XH, hạn chế sự chênh lệch<br /> lớn về mức sống, về TN giữa các tầng lớp dân cư<br /> trong XH.<br /> <br /> • Điều hoà TN giữa các tầng lớp dân cư có thể<br /> được thực hiện thông qua các sắc thuế trực thu<br /> <br /> 2. Phân loại thuế<br /> 2.1. Phân loại theo phương thức đánh thuế<br /> 2.2. Phân loại theo cơ sở tính thuế<br /> 2.3. Phân loại theo mức thuế<br /> 2.4. Phân loại theo chế i ộ phân cấp và<br /> điều hành ngân sách<br /> <br /> • Ngoài ra việc điều hoà thu nhập, , ịnh hướng tiêu<br /> dùng còn có thể được thực hiện một phần thông<br /> qua các sắc thuế gián thu.<br /> <br /> 2. PHAÂN LOAÏI THUEÁ<br /> 2.1. Phaân loaïi theo phương thöùc huy ñoäng<br /> + Thueá giaùn thu: Laø nhöõng loaïi thueá ñaùnh vaøo giaù<br /> <br /> trò haøng hoaù khi löu chuyeån treân thò tröôøng, loaïi<br /> thueá naøy ngöôøi tröïc tieáp noäp thueá chöa haún laø<br /> ngöôøi gaùnh chòu thueá.<br /> + Thueá tröïc thu: laø nhöõng loaïi thueá thu tröïc tieáp<br /> vaøo caùc theå nhaân vaø phaùp nhaân khi coù thu nhaäp<br /> ñöôïc qui ñònh noäp thueá. Ñaây laø loaïi thueá maø<br /> ngöôøi noäp thueá vaø ngöôøi gaùnh chòu thueá laø<br /> moät<br /> <br /> Söï khaùc bieät:<br /> Thueá giaùn thu<br /> Thueá tröïc thu<br /> Ñoái töôïng noäp thueá khoâng<br /> Ñoái töôïng noäp thueá<br /> laø người gánh chòu thueá<br /> laø người gánh chòu thueá<br /> Chuû yeáu ñaùnh vaøo haøng hoùa, Chuû yeáu ñaùnh vaøo<br /> dòch vuï ôû khaâu tieâu thuï.<br /> thu nhaäp.<br /> Ít gaây phaûn öùng ñoái vôùi<br /> Gaây nhieàu phaûn öùng<br /> ngöôøi noäp thueá<br /> hôn.<br /> Khoaûn thu oån ñònh<br /> Khoaûn thu ít oån ñònh<br /> Khoaûn thu khoâng coâng baèng Khoaûn thu coâng baèng<br /> <br /> 2. PHAÂN LOAÏI THUEÁ<br /> 2.2. Phân loại theo cơ sở tính thuế:<br /> • Thuế thu nhập<br /> Cơ sở Òánh thuế là thu nhập kiếm được<br /> ( TNDN,TNCN)<br /> • Thuế tiêu dùng<br /> Cơ sở gánh thuế là phần thu nhập của tổ<br /> chức, cá nhân được mang ra tiêu dùng trong<br /> hiện tại ( thuế DT, GTGT, TTĐB…)<br /> • Thuế tài sản<br /> Cơ sở i ánh thuế là giá trị tài sản: Tài sản<br /> tài chính, Tài sản cố ịnh,Tài sản vô hình như<br /> nhãn hiệu hàng hoá, bí quyết kỹ thuật... ( thuế<br /> Nhà hất…)<br /> <br /> 2. Phân loại thuế<br /> 2.4. Phân loại theo chế ộ phân cấp và i ều<br /> hành ngân sách<br /> <br /> 2 . Phân loại thuế<br /> 2.3. Phân loại theo mức thuế<br /> • Thuế hánh theo tỷ lệ %<br /> Thuế suất lũy tiến<br /> Thuế suất lũy thoái<br /> Thuế tỷ lệ cố ịnh<br /> • Thuế ánh trên mức tuyệt đối<br /> Ấn định một số thu bằng tiền trên một đơn<br /> vị tính thuế như trọng lượng, khối lượng,<br /> diện tích, đơn vị sản phẩm<br /> <br /> 3. CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH<br /> MỘT SẮC THUẾ<br /> <br /> Thuế trung ương<br /> <br /> 3.1. Tên gọi<br /> <br /> • Được Nhà nước ban hành luật pháp và thu<br /> trong phạm vi toàn quốc.<br /> <br /> 3.2. Người nộp thuế<br /> <br /> Thuế . ịa phương<br /> <br /> 3.3. Đối tượng chịu thuế<br /> <br /> • Thu trong phạm vi lãnh thổ vùng hoặc địa<br /> phương và NSNN ở ịa phương hưởng<br /> <br /> 3.4. Căn cứ tính thuế<br /> <br /> 3.1. Tên gọi<br /> <br /> 3.5. Ưu đãi thuế<br /> <br /> 3.2. Người nộp thuế<br /> • Xác định chủ thể có nghĩa vụ phải nộp thuế<br /> <br /> • Phản ánh nội dung chính của từng loại thuế và<br /> để phân biệt với những loại thuế khác<br /> • Thường đặt tên sắc thuế theo sối tượng đánh<br /> thuế (TNDN, TNCN...), theo từng mặt hàng<br /> (thuế rượu, thuế thuốc lá…) hoặc theo nội dung<br /> (thuế tiêu thụ … biệt, thuế xuất khẩu, thuế<br /> ặc<br /> nhập khẩu…)<br /> <br /> • Người nộp thuế theo quy oịnh của pháp luật<br /> về thuế là thể nhân hoặc pháp nhân có trách<br /> nhiệm trực tiếp nộp thuế cho Nhà nước.<br /> • Phân biệt người nộp thuế và người chịu<br /> thuế.<br /> <br /> 3.3. Đối tượng chịu thuế<br /> • Đối tượng chịu thuế là ối tượng được<br /> đưa ra để ánh thuế<br /> • Mỗi một sắc thuế có ối tượng chịu<br /> thuế riêng: VD : HH, DV, Thu nhập…<br /> • Đối tượng chịu thuế thường được tính<br /> theo đơn vị giá trị hoặc theo đơn vị vật<br /> lý<br /> <br /> 3.5.Các loại thuế suất<br /> + Thueá suaát tyû leä coá ñònh: Laø möùc thueá suaát<br /> ñöôïc qui ñònh baèng tyû leä % tính treân caên cöù<br /> tính thuế.<br /> + Thueá suaát luõy tieán: Laø loaïi thueá suaát qui<br /> ñònh theo tyû leä % vaø taêng daàn theo söï gia<br /> taêng cuûa caên cöù tính thueá.<br /> Thueá suaáùt luõy tieán coù hai loaïi cô baûn:<br /> * Thueá suaát luõy tieán töøng phaàn<br /> * Thueá suaát luõy tieán toaøn phaàn.<br /> <br /> CÂU HỎI<br /> P Nếu như bạn phát hiện hành vi trốn thuế.<br /> Các bạn có tố cáo không ?<br /> P Có 2 TH sảy ra :<br /> • Sẽ có tiền thưởng<br /> • Không có tiền thưởng<br /> <br /> 3.4. Căn cứ tính thuế:<br /> Căn cứ tính thuế . ối với một sắc thuế là cơ sở<br /> tính thuế và thuế suất<br /> Cơ sở tính thuế:<br /> Cơ sở tính thuế là số lượng đơn vị (theo giá trị<br /> hoặc theo đơn vị vật lý) của đối tượng chịu<br /> thuế Mỗi sắc thuế có một cơ sở tính thuế riêng<br /> Mức thuế :<br /> - Mức thuế thể hiện mức độ i ộng viên của NN<br /> trên một đơn vị so với cơ sở tính thuế và được<br /> biểu hiện dưới hình thức thuế suất hay định suất<br /> thuế.<br /> - Nguyên tắc xây dựng thuế suất: phù hợp với khả<br /> năng thu thuế; ĐB nguồn lực cho NSNN và<br /> PTSXKD<br /> <br /> 3.6. Ưu đãi thuế<br /> Mục đích khuyến khích phát triển sản xuất,<br /> thu hút đầu tư, chuyển dịch cơ cấu KT...<br /> • Ưu đãi về thuế suất: Áp dụng thuế suất thấp<br /> hơn trong thời gian nhất định với lĩnh vực,<br /> ngành nghề hoặc địa bàn đầu tư<br /> • Ưu đãi về miễn thuế, giảm thuế :<br /> Miễn, giảm thuế cho toàn bộ TN hoặc phần<br /> TN cần khuyến khích<br /> <br />