Chương 6
TƯ TƯỞNG HCM VỀ VĂN HOÁ,
ĐẠO ĐỨC VÀ CON NGƯỜI
(5,5-1,5-0,0)
130
Bộ môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học
Trường Đại học Thương Mại
NỘI DUNG CƠ BẢN
6.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍMINH VỀ VĂN HÓA
6.2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍMINH VỀ ĐẠO ĐỨC
6.3. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍMINH VỀ CON NGƯỜI
6.4. XÂY DỰNG VĂN HÓA, ĐẠO ĐỨC, CON NGƯỜI VIỆT
NAM HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍMINH
131
132
a. HCM quan niệm về văn hóa
•Năm 1943, HCM nêu ra một quan niệm về văn hóa:
“Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo
và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo,
văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở
và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo, phát minh đó tức là
văn hoá. Văn hoá là tổng hợp mọi phương thức sinh hoạt cùng với những
biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu
cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
•Đây là quan niệm văn hóa theo nghĩa rộng (ghi trong mục “Đọc sách”
Cuối tập “Nhật ký trong tù”).
•Từ sau Cách mạng Tháng 8-1945, HôV ChíMinh có bàn đến văn hóa,
nhưng theo nghĩa hẹp, với ý nghĩa là KTTT, là toàn bộ đời sống tinh
thần của xã hội.
6.1.1. Một số nhận thức chung về văn hóa và quan hệ giữa văn hóa
với các lĩnh vực khác
6.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍMINH VỀ VĂN HÓA
6.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍMINH VỀ VĂN HÓA
6.1.1. Một số nhận thức chung về văn hóa và quan hệ giữa văn hóa
với các lĩnh vực khác
b. Quan điểm HCM về quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác
* Quan hệ giữa văn hóa với chính trị: Theo HCM:
-Chính trị, Kinh tế, Văn hóa, Xã hội có vai trò quan trọng ngang nhau, có tác
động qua lại lẫn nhau.
-Nước ta phải tiến hành cách mạng GPDT, lập nhà nước của dân, do dân và
vì dân, tức Chính trị giải phóng trước mở đường cho VH phát triển.
-Văn hóa không thể đứng ngoài mà phải ở trong chính trị, văn hóa phải phục
vụ cho chính trị…
133
6.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍMINH VỀ VĂN HÓA
6.1.1. Một số nhận thức chung về văn hóa và quan hệ giữa văn hóa với các
lĩnh vực khác
b. Quan điểm HCM về quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác
* Quan hệ giữa văn hóa với kinh tế: HCM nhận thức rõ:
-Văn hóa thuộc kiến trúc thượng tầng, chịu tác động mang tính quyết định
của kinh tế. Vì vậy, kinh tế là cơ sở quan trọng, tạo điều kiện cho văn hóa
kiến thiết và phát triển.
- Tuy vậy, văn hóa không thể đứng ngoài mà phải ở trong kinh tế, văn hóa
không hoàn toàn phụ thuộc vào kinh tế. Văn hóa có tính độc lập tương đối,
có tác động tích cực đến kinh tế.
134