ấ ph n “ Bàn lu n v
ọ ử ế ế ồ
ở ọ ộ ấ ề
ễ ư ậ ọ ươ ậ c t m quan tr ng c a ph
ế ợ ế ố ế ớ ế ằ
ề ệ ậ ế ớ ự ố ể ờ ử ề ậ ầ Trong bài t u g i vua Quang Trung vào tháng 8 năm 1791, ơ ạ t: “H c r ng r i tóm l phép h c”, La S n Phu T Nguy n Thi p có vi i cho ơ ọ ọ g n, theo đi u h c mà làm”. Nh v y, cách chúng ta m y trăm năm, La S n Phu ọ ậ ữ ủ ượ ầ ử ng pháp h c t p k t h p gi a lí T đã nh n ra đ ọ ữ thuy t v i th c hành. Đi u đó cho chúng ta bi “h c” và t r ng gi a hai y u t “hành” có m i quan h m t thi t v i nhau không th tách r i.
ứ ữ
ậ ế ỉ ơ ệ
ả ủ ự ụ ầ
ể ẫ ổ
ở
ề ổ ớ ủ ừ ự ế th c t ữ ọ ố ạ ở i
ọ ứ ượ ế c ầ ọ ố t c a b n thân. Vi c h c không ch đ n thu n ệ ướ ng d n gi ng d y c a th y cô, s truy n th kinh nghi m ạ ự ườ ớ i l n tu i mà còn thông qua s trao đ i v i c a b n bè, qua ứ ệ ộ ố cu c s ng. Tuy ỉ ừ ọ ề khâu lí thuy t. Mu n bi n nh ng đi u đã h c thành ế ế ộ ự ế ự ọ ế V y, “h c” là gì? H c là quá trình ti p thu tri th c và bi n nh ng tri th c đ ế ủ ấ ti p thu y thành v n hi u bi ạ ả ệ thông qua vi c h ữ ủ c a nh ng ng ọ ệ vi c đ c, nghiên c u tài li u, sách v và quan sát t ế nhiên, “h c” ch d ng l ả ấ t ph i thông qua lao đ ng th c hành. , nh t thi th c t
ằ ứ
ố ữ ế ế ộ
ự ữ ầ ế ề ụ ể ể ệ ự ệ ậ
ế ệ
ế ở ộ ự ể ụ ậ ộ
ộ ơ ậ ử ạ ụ ề
ọ ữ ế
ầ ề ể ệ ế ẩ ủ ằ ậ ụ “Hành” là nh ng thao tác nh m v n d ng các kĩ năng, ki n th c đã ti p thu vào ọ ấ ữ ả ệ i quy t nh ng tình hu ng, nh ng v n đ c th . Không m t môn h c vi c gi ạ i không có ph n th c hành.Vi c th c hành th hi n qua các bài t p sau khi nào l ọ ừ v a h c lí thuy t,qua các ti t thí nghi m th c hành các b môn Lý ,Hóa ,Sinh; b môn Th d c.Theo La S n Phu T trình bày qua các thao tác v n đ ng ệ ậ ủ trong ph n “ bàn lu n v phép h c” thì “hành” là vi c v n d ng đ o lý c a ụ ể ệ ừ ượ ộ ố ng thành vi c làm c th thánh hi n vào cu c s ng, bi n nh ng tri t lý tr u t ườ i. nh m th hi n nhân cách, ph m giá c a con ng
ồ ủ ị ọ ọ
ờ ạ ầ
ủ ế ố ỗ ữ ế ệ ậ ọ ng h gi a hai y u t ả ươ t và t
Ch t ch H Chí Minh có nói: ‘H c mà không hành thì h c vô ích, hành mà ẳ ọ không h c thì hành không trôi ch y”. L i d y trên c a Bác cũng góp ph n kh ng ị ố đ nh m i quan h m t thi “h c” và “hành” trong ộ ố cu c s ng.
ự ứ ữ ắ
ọ ữ ọ ụ i có h c mà không bi
ở ề ự ế ề t ng d ng nh ng đi u đã h c vào th c t ể ủ ế ậ
ứ ự ế ế ắ ọ
ủ ế ứ ỗ ượ t thí nghi m th c hành là ki n th c đã h c đ ề ữ ậ ữ t bài t p và thí nghi m thì nh ng đi u chúng ta đã h c s tr
ệ ụ ố ế ệ ọ Vi c th c hành có tác d ng c ng c ki n th c, kh c sâu nh ng đi u đã h c. ệ ụ ườ thì vi c Ng ọ ấ ố ọ h c y tr thành vô ích. Sau m i bài h c lí thuy t là bài bài t p đ c ng c , sau ệ ế ơ ỗ c kh c sâu h n. N u m i ti ọ ẽ ở ế không có nh ng ti ế ớ thành m lý thuy t suông không có tác d ng gì.
ạ
ể ể ọ ử ườ ớ
ỉ ng, ngũ th ị ầ ợ i,không còn bi ế t đ n tam c ườ ế ế ầ ẽ ẫ ả ậ ẽ ố ử ằ đ i x h ng ngày ế ậ ạ ể t v n i đi h c mà không hi u rõ đ o, không bi ứ ố ọ i h c hình th c ắ ắ ng”. Ch c ch n ả ấ t
ướ ấ ọ ư ố ớ ngày x a, đi h c là đ hi u rõ Đ o. Đó là l Đ i v i sĩ t ườ ữ i v i nhau. Ng gi a con ng ể ư ử ớ ề ạ ụ d ng đ o lý thánh hi n đ c x v i nhau mà ch “đua nhau l ươ ườ ầ hòng c u danh l ề đi u đó s d n đ n k t qu “chúa t m th ng th n n nh hót”. Và h u qu t ế ẽ y u s là “ n ế c m t nhà tan”.
ườ ế ậ ụ i, n u m i ng
t v n d ng l ử ế ấ ạ
ộ ố ạ ắ ề ề ọ i bi ơ ề ườ ố ề t nhi u,ng i t t nhi u thì tri u đình ngay ng n mà thiên h ế ơ ườ ố i t
ị ộ ẽ ạ ượ ạ đ o vào trong cu c s ng thì xã h i Ng c l ọ ễ ẽ ố ẹ t đ p h n nhi u. La S n Phu T Nguy n Thi p đã nh n m nh “Đ o h c s t ạ thành thì ng ị th nh tr ”
ố ả ầ ệ ự
ị
ế ự
ự ụ ọ ườ ạ ượ
ườ ọ ố
i đi trong bóng đêm mà không có ánh sáng c a ng n đu c soi đ ữ ượ ể ậ
ủ
ầ ử ế ị
ệ ể ủ ế ợ ọ ậ ầ ổ
ọ ế ứ ư ố
ọ ọ ơ ợ ạ ế Tuy nhiên vi c th c hành mu n đ t đ n thành công c n ph i có vai trò kh i g i ế ướ ụ ứ ữ ẫ ắ ủ d n d t c a lí thuy t. Nh ng ki n th c đã h c luôn có tác d ng đ nh h ng, ự ẫ ượ ố ơ ắ ể ệ ẫ i th c hành mà không có s d n t h n. Ng c t d n d t đ vi c th c hành đ ộ ắ ủ ẳ ọ ấ ọ c m c đích, ch ng khác gì m t d t c a h c v n thì khó có hy v ng đ t đ ủ ườ ng.Không ng ứ ộ ọ ứ c bài t p mà không căn c vào nh ng công th c m t h c sinh nào có th làm đ ở ộ ị ọ ầ thí nghi m đ u tiên mà hay đ nh lý đã h c. Cũng không m t ai thành công ngay ố ấ ẫ ự ướ ng d n thao tác c a th y cô. Qua bài t u, đ c ng c và phát không có s h ề ễ ơ ệ ọ ủ t tha đ ngh xin huy vai trò c a vi c h c, La S n Phu T Nguy n Thi p đã thi ọ ươ ng pháp h c t p sao cho thích h p: “Lúc đ u h c vua Quang Trung thay đ i ph ọ ể ồ ấ ư ử ọ ầ ự ế ể ti n lên h c đ n t ti u h c đ b i l y g c. Tu n t th , ngũ kinh, ch s . H c ề ượ ồ ộ c cho g n, theo đi u h c mà làm.” r ng r i tóm l
ớ
ắ ả ọ ậ ẽ ượ ự ữ ế ợ t và đúng đ n, k t h p v i nh ng thao tác th c ớ ậ c nâng cao và “nhân tài m i l p
ọ ậ ố ế ờ ế ượ ề ắ ươ ộ ng pháp h c t p t Có m t ph ắ ả hành bài b n, ch c ch n k t qu h c t p s đ ượ ữ đ c công. Tri u đình nh th cũng đ c v ng yên”.
ấ ể ủ ề ọ ơ i, t
vi c tìm hi u bài t u “Bàn lu n v phép h c” c a La S n Phu T ế ậ ế ố ọ
ư ế ẫ ọ
ầ ắ ọ
ậ ệ ậ ụ ủ ươ ệ ế ế ợ ệ ừ ậ ỉ ắ ả ổ ử ạ ừ ế Tóm l ọ ề ấ ễ “h c” và “hành” đ u có t m quan tr ng Nguy n Thi p, em nh n th y hai y u t t cùng nhau. “H c” có vai trò d n d t vi c “hành” nh nhau và quan h m t thi ố ắ và “hành” có tác d ng c ng c kh c sâu và hoàn ch nh vi c “h c”. T đó, em ụ ọ ậ t k t h p v n d ng ng pháp h c t p sao cho đúng đ n, bi ph i thay đ i ph
ộ ọ ấ ủ ả ể t c hai y u t “h c” và “hành” đ nâng cao trình đ h c v n c a b n thân và
ế ố ọ ạ ự ế ố ả t ụ áp d ng linh ho t vào th c t .
ớ ề ừ ủ ơ
ế ề ệ ữ ọ ố
ọ ọ ọ ọ
ả ậ ỉ
ủ ữ ọ ả ố ờ ệ
ộ ớ ử ậ ế ố t s 6 l p 8 đ 2: T bài Bàn lu n v phép h c c a La S n Phu T Bài vi ể ễ Nguy n Thi p, hãy nêu suy nghĩ m i quan h gi a “h c” và “hành”. “H c đ ả ọ ớ hành,h c v i hành ph i đi đôi.H c mà không hành thì h c vô ích.Hành mà không ọ h c thì hành không trôi ch y”., ph i chăng l i nó c a bác ch là suông v y thôi sao, nó không có ý nghĩa hay m t m i quan h nào gi a h c và hành. Không đâu, ọ h c và hành luôn luôn đi dôi v i nhau.
ề ươ ế c m c a, ta luôn luôn ti p nh n các ph
ở ử ữ ậ ầ ươ
ấ ướ ư c ngoài. Nh ng nh ng ph ể ộ ủ ể ớ ủ ướ ầ ng pháp ư ư ạ ế ng pháp này h u nh ch a đ t d n ấ ướ ầ Nhi u năm g n đây, đ t n ọ h c m i c a n ả ệ hi u qu , yêu c u trình đ đ đ phát tri n đ t n c.
ẫ ầ ụ ệ ế
ẫ ướ ự ả ế ế ọ
ự ễ ớ ụ ế ạ ậ ọ ờ
ề ầ ễ ề Nhi u th y cô giáo v n lúng túng trong vi c áp d ng lý thuy t vào th c ti n, ẫ ng d n h c sinh tìm tòi, khám phá lý thuy t qua th c ti n… K t qu là, v n h ậ còn tình tr ng các b c ph huynh và h c sinh kêu tr i vì m lý thuy t và bài t p ặ n ng n mà th y cô giáo giao cho.
ơ ậ ả ả ọ ậ ấ ọ
ế ủ ư ệ ữ ố ướ ư ế ẫ ộ c vào cu c s ng, nhi u th khoa v n ch a bi
ơ ườ ư ủ ọ ẫ Và h u qu sâu xa h n là, có nh ng h c sinh k t qu h c t p r t cao nh ng v n ọ ề t vi c ch n ng ngác khi b tr ng ch n ngành c a mình đã đúng hay ch a…
ể ử ễ ơ
ộ ị ướ ầ ế ọ
ề ọ ọ
ả ớ c, La S n Phu T Nguy n Thi p đã trình lên Đ giúp vua Quang Trung tr n ố ấ ọ ậ ề vua m t bài t u, trong đó ph n cu i, ông đã bàn v phép h c( Lu n h c ừ ư ọ ả ộ x a pháp) .”H c ph i r ng sau đó tóm g n theo đi u h c mà làm”. Rõ ràng t ệ ọ ề ông cha ta đã đ cao vi c h c ph i đi đôi v i hành.
ồ ọ ể ẳ ộ ọ ớ
ủ ị ả ọ ọ
ọ ậ ả ọ ị Ch t ch H chí minh cũng đã kh ng đ nh m t câu: “H c đ hành,h c v i hành ph i đi đôi.H c mà không hành thì h c vô ích.Hành mà không h c thì hành không trôi ch y”. V y, h c và hành có song hành cùng nhau không?
ọ ầ ứ ế ế
ướ ế c h t ta c n ph i hi u h c và hành là gì. H c là ti p thu ki n th c đã đ ộ ủ ượ ế ậ
ắ ậ ướ
ả ở ờ ế ở ự ể ồ ế ệ ừ ọ ồ ứ ậ ậ ọ ể Tr ữ tích l y trong sách v , là n m v ng lí lu n đã đ ệ ữ khoa h c, đ ng th i ti p nh n nh ng kinh nghi m c a cha anh đi tr trao d i ki n th c, m mang trí tu , t ng lúc c p nh t hóa s hi u bi ượ c c đúc k t trong các b môn ọ ủ c. H c là ế ủ t c a
ọ ậ ạ ể ữ ứ t lùi, l c h u, h c là tìm hi u, khám phá nh ng tri th c cu
ụ ể ụ ằ ụ ụ
ứ ụ ế ễ
ờ ố ợ ứ ề ư
ư ụ ủ ạ ọ
ự ự ở ậ ế ế ọ ệ ọ ế ỉ ầ ế ề ộ
ộ ụ ề ả mình, không đ t ườ i nh m chinh ph c thiên nhiên, chinh ph c vũ tr . Còn hành nghĩa là loài ng ự làm, là th c hành, là ng d ng ki n th c, lí thuy t cho th c ti n đ i s ng. ế Nh ng n u không khéo, không đ a ra đi u mình h c mà th c hành h p lý thì ẻ khác nào ta chính là k phá ho i m c đích c a vi c h c. b i v y h c và hành là ề ắ mũi tên hai chi u nh m đ n cùng m t cái đích. N u ch c n thi u đi m t chi u, ẽ ẳ thì chi u kia cũng s ch ng có tác d ng gì.
ố ỏ ệ ệ ỉ ệ ọ ỏ h c sinh gi i, đ u đ i h c, t ạ ọ t nghi p đ i h c lo i gi
ạ ọ ề
ộ ủ
ố ọ ấ ị c. Đó là do cái l
ả ọ ọ ử ơ i
ả ọ ớ
ươ ữ ỉ ng ch là ph
ứ ề ố ệ ọ ậ ầ ượ ạ ậ c i, đ Hi n nay t l ướ ạ ấ ằ c trong khu c p b ng th c sĩ ngày ngày càng nhi u, không thua kém gì các n ự ư ườ ự ế ự i ch a th c cho th y kh năng và trình đ c a không ít ng v c. Song th c t ố ọ ầ ẹ ượ ớ ọ ự i h c v t, cái l i h c s ngang t m v i h c v mà h có đ ố ọ ầ ề ậ ớ ở bài:”bàn i h c c u danh v ng mà La S n Phu T đã đ c p t hình th c, l ậ ể ạ ả ệ ọ lu n v phép h c”.H c ph i đúng cách thì m i có th đ t hi u qu . Nhũng ể ể ộ ệ ườ ể đi m s , nh ng thành tích trong nhà tr ng ti n đ đ ng viên, đ ỉ ủ khích l tinh th n h c t p chăm ch c a chúng ta mà thôi.
ọ ọ
ọ ể ọ ộ ớ ế ứ ư ầ ư ử th , ngũ kinh, ch s . H c r ng r i tóm l
ế ề ệ ế ti n lên h c đ n t ọ
ọ ờ ế ế ệ t, h c văn đ
ả ọ ộ ọ ư ta ph i h c th nào? H c Ti ng vi ầ ự
ươ ế
ng vào trong giao ti p, h s đ ượ i bi ể ể ọ ụ ế ứ t ng d ng văn ch ọ i kính n . H c khoa h c đ có th gi
c các hi n t ụ i thích đ ờ ố ể ả ậ ự ộ
ưỡ ứ ề ầ ấ
ưỡ
ữ ể ạ
ữ ơ ự ủ ơ ể ể ễ ứ ứ ế ỉ ậ ế ớ
ướ ủ ề ọ ể ồ ấ ớ ậ V y h c v i hành quan h th nào v i nhau? “Lúc đ u h c ti u h c đ b i l y ượ ồ ầ ự ế ố g c.Tu n t c ờ ư ủ ọ cho g n, theo đi u h c mà làm”. Đúng th , nh ng đó là cách h c th i x a c a ể ử ọ ơ La S n Phu T . Còn bây gi ủ ủ ề ể hi u rõ thêm v văn hoá c a dân t c/, góp ph n xây d ng tinh hoa văn hoá c a ọ ẽ ượ ườ ấ ướ c. Ng đ t n c ườ ệ ượ ọ m i ng ng ỏ ọ ự nhiên, các thành t u khoa h c kĩ thu t trong đ i s ng. M t ví d nh : trong t ượ ọ ng trong th c ăn, v nhà chúng ta áp h c đ c thành ph n các ch t dinh d ấ ượ ầ ụ ng dinh d ng , đáp ng nhu c u d ng vào b a c m gia đình, nâng cao ch t l ế ề ế ọ ế t th c c a c th . H c ngo i ng đ ta bi thi t them nhi u th ti ng trên th ớ ườ ướ gi c ngoài, không ch v y ta còn có i n i, ta có th d dàng giao ti p v i ng ể ọ ỏ th h c h i cách nhanh chóng n n văn minh c a các n c khác…
ườ ủ ư ẫ ọ
ượ ầ c t m quan tr ng c a vi c h c trong nhà tr ầ ọ ứ
ả ọ ọ ậ ể ắ ả ơ ủ ệ ị ng v n ch a đ . Xác đ nh đ ể ế Chúng ta còn c n ph i h c thêm các ki n th c khác chung quanh ta. Ngoài ra, đ ả hi u rõ h n trong h c t p, ta còn ph i chú ý l ng nghe giáo viên gi ng bài,
ể ấ ậ ự ồ ớ ệ ả
ặ . Đ c bi ể ủ ế t ư
ớ ượ ụ ệ ơ ừ ọ ừ không có ki u v a ch i v a h c, làm n l p,m t tr t t t là ph i bi ộ ố ậ ọ v n d ng bài h c vào ngay trong cu c s ng theo cách hi u c a mình. Có nh ả ọ ậ v y hi u qu h c, hành m i đ c nâng cao.
ọ ẩ ẳ ị ế ấ ả
ố ế ắ ắ
ự ế ườ ề ị , có nhi u anh ch sinh viên ra tr ng khi trong tay có b ng k
ạ ọ ượ ằ ệ ị ậ ệ t c các v t li u(g ch, xi ư ậ c hay ế i đi làm công ngh thông
ọ i đi làm Marketting, h c qu n tr kinh doanh l ậ ạ ứ ủ ế ẳ ỷ H c mà không hành ch ng khác gì chu n b h t t ắ măng, cát,…) mà không b t tay vào thi công. Cũng v y hành mà không h c nh ậ ệ mu n xây nhà mà thi u v t li u, thì ngôi nhà có hoàn thành ch c ch n đ không? Th c t ả ạ toán l tin… V y ch ng khác nào phá hu ngôi nhà ki n th c c a chính mình?
ỗ ậ ộ ố ừ ờ
ọ ậ ừ ề ạ i
ướ i đi vào đ i, theo t ng ngành ngh Vì v y, m i ng ộ ẻ mà mình yêu thích. Đ ng h c m t đàng hành m t n o. V a phí công h c t p, l không giúp ích gì đ i c n ch n cho mình m t l ộ c nhà. ọ ườ ầ ừ ọ ượ c cho n
ọ ủ ươ
ử ể ễ ộ ứ ứ
ế ơ ng. H c và hành đ có tri th c, đ làm m t con ng ữ ẫ ạ ườ ố i s ng đ o đ c. Nh ướ ầ ả ng pháp h c c a La S n Phu T Nguy n Thi p ngày nay v n còn nh ư c, và góp ph n xây ự c nh ng thành t u mà mình mong
Ph ọ ưở h ế ớ th m i có th đ t đ ấ ướ ự d ng đ t n ể ể ạ ượ c.
