ồ ưỡ
ườ
ạ Bài thu ho ch b i d
ng th
ng xuyên GVPT 01: Nâng
ấ ạ ứ
ố ả
ệ
ẩ
cao ph m ch t đ o đ c nhà giáo trong b i c nh hi n nay
ồ ưỡ ạ ườ ố 1. Bài thu ho ch b i d ng th ng xuyên Module GVPT 01 s 1
ấ ạ ứ ủ ố ả ệ ẩ 1. Ph m ch t đ o đ c c a nhà giáo trong b i c nh hi n nay
ề ả ự ứ ề ệ ạ ẩ ạ ứ Đ o đ c ngh nghi p là n n t ng trong nhân cách nhà giáo. Chu n m c đ o đ c
ọ ượ ủ ề ế ườ ự ệ ngh nghi p c a h đ ề c duy trì thành n n n p trong nhà tr ng d a trên h ệ
ứ ạ ắ ằ ố ị ướ ề ậ ỉ th ng các khuôn phép, quy t c đ o đ c nh m đ nh h ứ ng, đi u ch nh nh n th c,
ủ ủ ầ ạ ộ ợ ớ ề ạ đánh giá thái đ , hành vi c a nhà giáo phù h p v i yêu c u mô ph m c a ngh d y
ề ạ ớ ọ ườ ạ ố ố ụ ệ ả ọ h c. V i ngh d y h c, ng i d y mu n hoàn thành t t nhi m v ph i luôn tinh
ứ ề ề ệ ể ề ọ thông v ngh nghi p, tiêu bi u v tri th c khoa h c, t ư ưở t ị ng chính tr , văn hóa,
ạ ứ ố ố đ o đ c, l i s ng.
ệ ạ ạ ứ Các hành vi vi ph m đ o đ c nhà giáo hi n nay:
ạ ạ ằ ọ ọ ỳ ắ ọ Cô giáo “cho phép’ h c sinh tát b n, b t h c sinh qu , “d y” h c sinh b ng roi,
ụ ọ ầ ạ th y giáo xâm h i tình d c h c sinh,…
ấ ộ ở ổ ướ ị ệ ể M t giáo viên c p THCS Bình Đ nh dùng “chiêu” đ n ạ c vào mi ng đ ph t
ọ h c sinh
ế ị ườ ặ ế ố ớ ự ủ ậ ủ ơ M t trái c a c ch th tr ữ ng v i nh ng y u t tiêu c c c a nó đã xâm nh p, tác
ớ ứ ủ ộ ộ ậ ậ ầ ộ đ ng t i nh n th c c a m t b ph n giáo viên góp ph n làm hình thành nên ở ọ h
ố ố ự ụ l i s ng bàng quan, th c d ng.
ườ ể ưỡ ướ ứ ậ ấ Không ít ng i đã không th c ng l ạ ượ i đ c tr ỗ ủ c s c cám d c a v t ch t. S ự
ứ ướ ứ ẫ ớ ủ ề ữ ộ ề ạ tha hóa v đ o đ c tr ồ c s c hút c a đ ng ti n đã d n t i nh ng hành đ ng mù
ư ệ ướ ủ ệ ễ ầ quáng nh vi c c p ti m vàng c a th y giáo Nguy n Xuân Khôi – giáo viên
ườ ư ứ ể ớ ộ ỳ tr ng THPT Qu nh L u 4 m i đây là m t minh ch ng đi n hình.
ộ ố ế ượ ề ướ ự ỗ ượ M t s giáo viên đã không ki m ch đ c mình tr c s ng ng ế ậ c, ch m ti n
ủ ọ c a h c trò.
ặ ượ ụ ừ ệ ạ ữ ồ M c dù đã đ ề c đào t o v nghi p v t ế ả nh ng ngày còn ng i trên gh gi ng
ườ ề ạ ườ ế ậ ỏ đ ư ng, nhi u sinh viên s ph m sau khi ra tr ng ti p nh n công tác còn t ra non
ệ ụ ư ạ ế ụ ư ạ ứ ề ữ ế ề ế y u v nghi p v s ph m, thi u h t nh ng ki n th c v tâm lý s ph m. .
ề ạ ứ ị 2. Các quy đ nh v đ o đ c nhà giáo.
ế ị ố ủ ụ ạ ộ Quy t đ nh s 16/2008/QĐBGDĐT c a B Giáo d c và Đào t o: Ban hành Quy
ề ạ ứ ị đ nh v đ o đ c nhà giáo
ề ẩ ấ ị Đi u 3. Ph m ch t chính tr
ủ ươ ấ ỉ ườ ố ủ ả 1. Ch p hành nghiêm ch nh ch tr ng, đ ng l ậ i, chính sách c a Đ ng, pháp lu t
ướ ủ ụ ệ ậ ị ủ c a Nhà n ừ c; thi hành nhi m v theo đúng quy đ nh c a pháp lu t. Không ng ng
ị ể ậ ụ ệ ậ ộ ạ ộ ọ ậ h c t p, rèn luy n nâng cao trình đ lý lu n chính tr đ v n d ng vào ho t đ ng
ụ ượ ụ ứ ệ ả ạ ầ gi ng d y, giáo d c và đáp ng yêu c u nhi m v đ c giao.
ứ ổ ự ề ỷ ậ ứ ấ ộ 2. Có ý th c t ch c k lu t, ch p hành nghiêm s đi u đ ng, phân công c a t ủ ổ
ứ ậ ứ ể ấ ấ ợ ch c; có ý th c t p th , ph n đ u vì l i ích chung.
ạ ộ ươ ự ụ ự ệ ẫ 3. G ng m u th c hi n nghĩa v công dân, tích c c tham gia các ho t đ ng chính
ộ ị tr , xã h i.
ạ ứ ề ề ệ Đi u 4. Đ o đ c ngh nghi p
ế ớ ứ ệ ữ ự ươ ề 1. Tâm huy t v i ngh nghi p, có ý th c gi gìn danh d , l ng tâm nhà giáo; có
ế ầ ươ ộ ố ỡ ồ ệ tinh th n đoàn k t, th ng yêu, giúp đ đ ng nghi p trong cu c s ng và trong công
ộ ượ ố ử ớ ườ ọ tác; có lòng nhân ái, bao dung, đ l ng, đ i x hoà nhã v i ng ồ i h c, đ ng
ỡ ả ệ ệ ề ẵ ợ ủ ợ nghi p; s n sàng giúp đ , b o v quy n và l i ích h p pháp chính đáng c a ng ườ i
ồ ộ ồ ệ ọ h c, đ ng nghi p và c ng đ ng.
ậ ụ ớ ề ệ ự ệ ủ ơ ế ộ ị ệ 2. T n t y v i công vi c; th c hi n đúng đi u l , quy ch , n i quy c a đ n v , nhà
ườ ủ tr ng, c a ngành.
ự ằ ả ạ ấ ự ủ ụ 3. Công b ng trong gi ng d y và giáo d c, đánh giá đúng th c ch t năng l c c a
ườ ọ ế ệ ệ ố ố ng ự i h c; th c hành ti t ki m, ch ng b nh thành tích, ch ng tham nhũng, lãng
phí.
ự ệ ự ườ ườ 3. Th c hi n phê bình và t phê bình th ng xuyên, nghiêm túc; th ọ ng xuyên h c
ụ ữ ể ạ ộ ọ ệ ậ t p nâng cao trình đ chuyên môn nghi p v , ngo i ng , tin h c đ hoàn thành t ố t
ụ ượ ệ ủ ự ứ ụ ệ ầ nhi m v đ c giao, đáp ng yêu c u ngày càng cao c a s nghi p giáo d c.
ố ố ề Đi u 5. L i s ng, tác phong
ố ưở ụ ượ ươ ầ 1. S ng có lý t ng, có m c đích, có ý chí v t khó v ấ n lên, có tinh th n ph n
ụ ớ ộ ơ ư ự ệ ạ ầ ấ đ u liên t c v i đ ng c trong sáng và t duy sáng t o; th c hành c n, ki m, liêm,
ư ươ ạ ứ ồ chính, chí công vô t ấ theo t m g ng đ o đ c H Chí Minh.
ố ố ớ ả ắ ớ ộ ậ ồ ợ ộ 2. Có l ứ i s ng hoà nh p v i c ng đ ng, phù h p v i b n s c dân t c và thích ng
ộ ế ủ ữ ế ể ệ ộ ộ ủ ớ ự ế v i s ti n b c a xã h i; bi t ng h , khuy n khích nh ng bi u hi n c a l ủ ố i
ệ ủ ố ố ữ ế ể ộ ố s ng văn minh, ti n b và phê phán nh ng bi u hi n c a l ỷ ạ ậ i s ng l c h u, ích k .
ẹ ẩ ươ ọ ộ ệ 3. Tác phong làm vi c nhanh nh n, kh n tr ng, khoa h c; có thái đ văn minh,
ớ ồ ự ệ ế ệ ộ ớ ườ ọ ị l ch s trong quan h xã h i, trong giao ti p v i đ ng nghi p, v i ng i h c; gi ả i
ế ệ ậ quy t công vi c khách quan, t n tình, chu đáo.
ị ọ ụ ứ ự ụ ệ ệ ả ả ị ự 4. Trang ph c, trang s c khi th c hi n nhi m v ph i gi n d , g n gàng, l ch s ,
ề ạ ự ủ ả ả ợ ớ ọ phù h p v i ngh d y h c, không gây ph n c m và phân tán s chú ý c a ng ườ i
h c.ọ
ỡ ồ ế ệ ố ụ ấ ệ 5. Đoàn k t, giúp đ đ ng nghi p cùng hoàn thành t t nhi m v ; đ u tranh, ngăn
ữ ề ệ ặ ạ ậ ị ệ ứ ch n nh ng hành vi vi ph m pháp lu t và các quy đ nh ngh nghi p. Quan h , ng
ự ụ ệ ầ ớ ọ ồ ử x đúng m c, g n gũi v i nhân dân, ph huynh h c sinh, đ ng nghi p và ng ườ i
ế ấ ậ ớ ọ h c; kiên quy t đ u tranh v i các hành vi trái pháp lu t.
ự ươ ẫ ế 6. Xây d ng gia đình văn hoá, th ọ ng yêu, quý tr ng l n nhau; bi ế t quan tâm đ n
ữ ườ ự ệ ơ ộ nh ng ng ế ố i xung quanh; th c hi n n p s ng văn hoá n i công c ng.
ề ữ ạ ứ ả ệ ề Đi u 6. Gi ố gìn, b o v truy n th ng đ o đ c nhà giáo
ợ ụ ể ự ứ ụ ề ệ ạ ậ 1. Không l i d ng ch c v , quy n h n đ th c hi n hành vi trái pháp lu t, quy
ố ớ ế ề ị ườ ọ ch , quy đ nh; không gây khó khăn, phi n hà đ i v i ng i h c và nhân dân.
ọ ậ ự ứ ế ậ ọ ự 2. Không gian l n, thi u trung th c trong h c t p, nghiên c u khoa h c và th c
ụ ả ụ ệ ệ ạ hi n nhi m v gi ng d y, giáo d c.
ậ ộ ị ệ ố ử ế 3. Không trù d p, chèn ép và có thái đ thiên v , phân bi t đ i x , thành ki n ng ườ i
ữ ự ế ả ạ ọ ậ ọ h c; không ti p tay, bao che cho nh ng hành vi tiêu c c trong gi ng d y, h c t p,
ệ ủ ườ ọ ệ rèn luy n c a ng ồ i h c và đ ng nghi p.
ự ủ ể ạ ạ ẩ ườ ọ 4. Không xâm ph m thân th , xúc ph m danh d , nhân ph m c a ng ồ i h c, đ ng
ả ờ ưở ạ ủ ế ệ ệ nghi p, ng ư i khác. Không làm nh h ồ ng đ n công vi c, sinh ho t c a đ ng
ệ ườ nghi p và ng i khác.
ổ ứ ạ ọ ớ ị 5. Không t ch c d y thêm, h c thêm trái v i quy đ nh.
ố ố ượ ở ườ ọ ơ 6. Không hút thu c lá, u ng r u, bia trong công s , trong tr ng h c và n i không
ượ ụ ả ạ ộ ệ ặ ạ đ c phép ho c khi thi hành nhi m v gi ng d y và tham gia các ho t đ ng giáo
ườ ụ ủ d c c a nhà tr ng.
ử ụ ệ ệ ạ ộ ộ ọ 7. Không s d ng đi n tho i di đ ng và làm vi c riêng trong các cu c h p, trong
ọ ậ ấ ớ khi lên l p, h c t p, coi thi, ch m thi.
ụ ộ ị ươ ế ể ấ ậ 8. Không gây bè phái, c c b đ a ph ng, làm m t đoàn k t trong t p th và trong
ạ ạ ộ ồ sinh ho t t i c ng đ ng.
ượ ử ụ ổ ế ụ ữ ề ả ơ ộ 9. Không đ c s d ng b c gi ng làm n i tuyên truy n, ph bi n nh ng n i dung
ủ ể ả ớ ướ trái v i quan đi m, chính sách c a Đ ng và Nhà n c.
ụ ự ệ ệ ố ỏ ệ 10. Không tr n tránh trách nhi m, thoái thác nhi m v , t ý b vi c; không đi
ỏ ờ ỏ ổ ạ ộ ồ ươ ạ ề ớ mu n v s m, b gi ắ , b bu i d y, c t xén, d n ép ch ng trình, vi ph m quy ch ế
ả ưở ỷ ươ ề ế ủ ườ chuyên môn làm nh h ế ng đ n k c ng, n n p c a nhà tr ng.
ổ ạ ộ ế ệ ạ ứ ư 11. Không t ch c, tham gia các ho t đ ng liên quan đ n t ộ n n xã h i nh : c ờ
ử ụ ư ạ ị ữ ề ạ b c, m i dâm, ma tuý, mê tín, d đoan; không s d ng, l u gi , truy n bá văn hoá
ộ ạ ồ ụ ẩ ph m đ i tr y, đ c h i.
ự ồ ưỡ ấ ạ ứ ệ ấ ấ ẩ 3. T b i d ng, rèn luy n và ph n đ u nâng cao ph m ch t đ o đ c nhà
giáo.
ồ ưỡ ả ượ ứ ệ ạ ệ ọ B i d ng, rèn luy n đ o đ c nhà giáo ph i đ c xem là vi c làm tr ng tâm,
ườ ứ ậ ọ ơ ỉ th ỗ ng xuyên có tính lâu dài không ch trong nh n th c, mà quan tr ng h n là m i
ả ự ự ự ứ ủ ế ệ ạ ạ nhà giáo ph i t xây d ng k ho ch th c hi n nâng cao đ o đ c c a mình qua
ọ ừ t ng năm h c.
ườ ụ ể ọ ậ ự ệ ệ ấ ươ Th ng xuyên c th hóa vi c th c hi n “H c t p và làm theo t m g ạ ng đ o
ệ ổ ớ ồ ọ ọ ươ ệ ứ đ c H Chí Minh”. Coi tr ng vi c đ i m i, khát v ng v n lên, hoàn thi n văn hóa
ế ự ọ ể ể ế ụ ỹ ề ệ ộ ạ ư s ph m, bi h c đ có hi u bi t t t sâu r ng v chuyên môn nghi p v , k năng
ứ ấ ố ụ ọ ụ ả ệ ạ ư ạ s ph m, luôn ý th c ch p hành t t nhi m v gi ng d y và giáo d c h c sinh.
ữ ể ư ạ ế ậ ố ế ắ ẵ Gi ấ gìn tình đoàn k t, th ng nh t trong t p th s ph m, bi t l ng nghe, s n sàng
ỷ ậ ư ế ắ ạ ầ ỏ ạ ọ h c h i và c u ti n. Nêu cao tính nguyên t c, tính k lu t, tính s ph m các ho t
ườ ụ ộ đ ng giáo d c trong nhà tr ng.
ậ ủ ệ ố ướ ứ ị S ng và làm vi c theo pháp lu t c a Nhà n ề ạ c và quy đ nh v đ o đ c nhà giáo
ệ ố ự ộ ầ ấ ậ ộ ỗ ộ ươ ủ c a B GDĐT, th c hi n t t cu c v n đ ng “M i th y cô giáo là t m g ng v ề
ự ọ ạ ứ đ o đ c và t h c”.
ể ệ ự ư ự ẩ ạ ố ố Luôn th hi n s chu n m c, tính s ph m trong tác phong, l ử i s ng, x lý khéo
ệ ớ ồ ệ ệ ố ố ớ ớ ấ tình hu ng trong các m i quan h v i đ ng nghi p, v i PHHS, v i công vi c, nh t
ố ớ ọ là đ i v i h c sinh.
ụ ả ứ ủ ệ ề ệ ạ ả ậ ỗ V nhi m v gi ng d y m i nhà giáo ph i luôn nh n th c trách nhi m c a mình
ạ ố ọ ố ụ ế ệ ể ườ là “D y t t và h c t t” là hai nhi m v không th thi u trong nhà tr ầ ng. Th y
ạ ố ố ứ ệ ệ ế ả ả ồ mu n d y t ữ t, ngoài vi c trau d i ki n th c, ph i luôn tìm tòi tr i nghi m nh ng
ươ ố ượ ợ ộ ọ ỳ ph ng pháp thích h p tu theo n i dung bài h c và đ i t ọ ng h c sinh.
ồ ưỡ ẫ ạ ườ ố 2. M u bài thu ho ch b i d ng th ng xuyên Module GVPT 01 s 2
ạ ứ ự ệ ạ 1. Th c tr ng đ o đ c nhà giáo hi n nay:
ạ ừ ề ề ể ạ ằ ộ ự Xem xét th c tr ng t nhi u góc đ khác nhau, nhi u đ i bi u cho r ng đ i b ạ ộ
ậ ướ ấ ạ ứ ố ệ ẫ ộ ph n nhà giáo n ẩ c ta hi n nay có ph m ch t đ o đ c t ậ t, song v n còn b ph n
ế ươ ữ ẫ ấ ớ ố giáo viên thi u g ụ ng m u, không đ u tranh v i nh ng gian d i trong giáo d c,
ạ ế ữ ự ệ ậ ố ổ ị ộ th m chí còn b lôi cu n vào nh ng vi c làm tiêu c c, làm t n h i đ n uy tín đ i
ườ ề ầ ấ ượ ư ư ỉ ụ ngũ ng i th y. R t nhi u nguyên nhân đã đ c ch ra nh t ậ duy giáo d c ch m
ủ ề ặ ớ ả ộ ổ đ i m i, m t trái c a n n kinh t ế ị ườ th tr ng; công tác qu n lý đ i ngũ giáo viên còn
ư ế ệ ể ờ ị ạ h n ch ; vi c thanh ki m tra ch a k p th i và không nghiêm minh; công tác giáo
ồ ưỡ ấ ạ ứ ẩ ị ụ d c chính tr t ị ư ưở t ng, b i d ẹ ng ph m ch t đ o đ c cho nhà giáo còn b coi nh ,
…
ầ ị ươ ườ ạ ọ ư ạ ằ ộ PGS.TS Tr n Th Mai Ph ng, Tr ạ ng Đ i h c s ph m Hà N i cho r ng, đ o
ố ả ữ ự ệ ẩ ấ ỉ ứ đ c nhà giáo trong b i c nh hi n nay không ch là nh ng ph m ch t, năng l c cá
ề ạ ứ ượ ự ẩ ậ ấ ở nhân mà đã tr thành chu n m c pháp lu t. Trong đó, v n đ đ o đ c đ ể c hi u là
ế ố ồ ữ ưở ề ạ ứ ề ậ ỹ ự ổ s t ng hòa gi a 3 y u t g m lý t ng ngh , đ o đ c ngh và k thu t làm
ố ả ả ướ ề ị ự ệ ẩ ươ ụ ngh . Trong b i c nh c n c đang chu n b th c hi n ch ng trình giáo d c ph ổ
ả ầ ư ề ầ ớ ộ thông m i, ngoài yêu c u v trình đ chuyên môn, giáo viên ph i đ u t ơ ề nhi u h n
ươ ậ ạ ủ ọ ỹ vào ph ng pháp, k năng và th thu t d y h c.
ọ ừ ệ ạ ứ ữ 2. Nh ng bài h c t ạ vi c giáo viên vi ph m đ o đ c nhà giáo.
ữ ộ ờ ệ Nh ng câu chuy n “đ ng tr i”
ủ ề ắ ầ ườ ạ Nghi án v tin nh n g tình c a th y giáo Tr ng THPT chuyên Thái Bình g i n ử ữ
ụ ệ ầ ớ ờ ờ ọ ớ sinh l p 10; v vi c th y giáo s mông, s đùi, véo tai h c sinh l p 5 ở ắ B c
ư ậ ữ ế ề ậ ạ ạ ạ ứ Giang... khi n d lu n nh ng ngày qua d y sóng v tình tr ng vi ph m đ o đ c
ả ầ ữ ế ầ ả ệ ủ c a giáo viên. Đáng ti c nh ng câu chuy n này không ph i l n đ u x y ra. Vào
ệ ằ ố ưở ườ ổ cu i tháng 12/2018, ông Đinh B ng My, Hi u tr ng Tr ộ ng Ph thông dân t c
ọ ị ắ ụ ụ ề ạ ơ ọ ộ n i trú THCS Thanh S n (Phú Th ) b b t vì l m d ng tình d c nhi u h c sinh.
ể ụ ở ầ ạ ộ ở ữ Cũng trong tháng 12/2018, m t th y giáo d y th d c ừ Gia Lai đã l a ch n sinh
ỉ ườ ồ ạ ự ệ ớ l p 8 đi ch đ ự ng, sau đó dùng vũ l c th c hi n hành vi đ i b i.
ệ ề ạ ẫ ỉ ụ Không ch chuy n dâm ô, xâm h i tình d c, nhi u giáo viên cũng nh n tâm đánh
ữ ứ ế ươ ụ ệ ạ ọ ậ đ p, có nh ng hình ph t h c sinh đ n m c gây th ạ ng tích. V vi c giáo viên ph t
ệ ằ ầ ọ ọ ọ ằ tát h c sinh b ng 231 cái tát, đánh h c sinh b m tím, ép h c sinh súc mi ng b ng
ướ ặ ẻ ệ ượ ữ ả ẫ ằ ỉ ệ n c gi t gi lau b ng… D u r ng đây ch là nh ng hi n t ng cá bi t song
ữ ủ ệ ẹ ẩ ả ấ nh ng hành vi l ch chu n này đã làm m t đi hình nh cao đ p c a nhà giáo, làm
ộ ớ ủ ụ ề ả gi m ni m tin c a xã h i v i giáo d c.
ữ ườ ạ ạ ợ ọ ờ Lên án nh ng tr ứ ng h p nhà giáo vi ph m đ o đ c nghiêm tr ng trong th i gian
ộ ưở ạ ạ ệ ằ ộ qua, GS.VS Ph m Minh H c – nguyên B tr ng B GD&ĐT cho r ng, hi n nay
ớ ơ ệ ọ ớ ệ ọ ả ướ c n c có t i h n 1 tri u giáo viên, h c sinh cũng t ớ i trên 24 tri u h c sinh, v i
ể ẽ ả ư ậ ủ ấ ạ ộ ớ m t quy mô l n nh v y, r t có th s n y sinh ra các vi ph m c a nhà giáo. Tuy
ể ổ ỗ ế ứ nhiên, dù th nào thì giáo viên cũng không th đ l ớ ẫ i cho s c ép nào đó m i d n
ệ ẩ ạ ạ ậ ạ ạ ứ ế đ n hành vi l ch chu n, vi ph m đ o đ c nhà giáo, th m chí xâm h i, xúc ph m
ể ọ ứ ữ ệ ầ ị ạ thân th h c sinh. Nh ng giáo viên vi ph m, c n căn c vào các quy đ nh hi n nay
ụ ạ ỏ ể đ xem xét lo i ra kh i ngành giáo d c.
ể ạ ườ ụ ầ Đ làm trong s ch môi tr ng giáo d c, theo PGS.TS Tr n Xuân Nhĩ nguyên Th ứ
ưở ữ ộ ườ ứ ạ ạ ợ tr ng B GD&ĐT: “Nh ng tr ng h p giáo viên vi ph m đ o đ c nhà giáo trong
ệ ượ ữ ờ ị ệ ấ ậ ượ ớ th i gian qua là nh ng hi n t ng d bi ể t, khó có th ch p nh n đ ữ c v i nh ng
ườ ư ế ứ ụ ế ả ả ỉ ng i nh th khi đ ng trên b c gi ng. Dù ch là cá nhân, song liên ti p x y ra các
ộ ộ ề ạ ệ ấ ậ ứ ụ ệ v vi c còn cho th y m t b ph n giáo viên hi n nay đang suy thoái v đ o đ c
ụ ệ ữ ứ ề ấ ạ ạ ộ gây m t ni m tin trong xã h i. Nh ng v vi c vi ph m đ o đ c nhà giáo ph i x ả ử
ươ ế ư ỏ lý nghiêm và c ng quy t đ a ra kh i ngành”.
ạ ỏ ứ ầ C n lo i b nhà giáo không x ng đáng
ụ ệ ả ộ ị ề ạ Theo các nhà qu n lý giáo d c, hi n nay B GD&ĐT đã ban hành quy đ nh v đ o
ề ườ ế ệ ị ứ đ c nhà giáo; nhi u nhà tr ng cũng ban hành quy ch làm vi c, trong đó quy đ nh
ữ ượ ượ ạ ạ ộ ệ rõ nh ng vi c nhà giáo đ c làm và không đ c làm… Bên c nh đó là m t lo t các
ề ả ị ị ươ ỉ ạ ệ ấ ỉ văn b n đ ngh các đ a ph ng ch đ o, quán tri ạ ể t, ch n ch nh đ nâng cao đ o
ơ ở ụ ặ ệ ả ử ớ ứ đ c nhà giáo trong các c s giáo d c. Đ c bi ữ t là ph i x lý nghiêm v i nh ng
ườ ạ ợ tr ng h p vi ph m.
ụ ự ề ế ể ệ ề ằ ắ ả ồ ộ Nhi u ý ki n cho r ng, đ kh c ph c ph i th c hi n đ ng b cùng lúc nhi u gi ả i
ứ ả ớ ượ ư ề ị pháp. V i giáo viên, ph i ý th c đ ệ c giá tr ngh nghi p cũng nh lòng t ự ọ tr ng
ừ ề ệ ể ệ ề ấ ấ ả ngh nghi p đ luôn không ng ng ph n đ u, hoàn thi n b n thân. V phía các nhà
ườ ổ ế ạ ầ ề ạ ứ ồ ờ ị tr ng, c n ph bi n l i các quy đ nh v đ o đ c nhà giáo, đ ng th i cho giáo viên
ế ả ạ ườ ế ạ ạ ạ ợ ph i ký cam k t không vi ph m. Tr ứ ng h p vi ph m cam k t, vi ph m đ o đ c
ể ạ ầ ọ ỏ ọ ư ạ nghiêm tr ng thì xem xét lo i ra kh i ngành. Trong tuy n ch n “đ u vào” s ph m,
ế ố ự ệ ể ạ ầ ố ư bên c nh vi c d a vào đi m s cũng c n xem xét thêm các y u t khác nh lòng
ấ ạ ứ ề ẩ yêu ngh , ph m ch t đ o đ c.
ề ấ ề ả ạ ạ ằ V v n đ gi i pháp, GS.VS Ph m Minh H c cho r ng, chúng ta đã có các quy
ộ ố ụ ư ậ ộ ị ị đ nh, Lu t Giáo d c, B GD&DT cũng có m t s các quy đ nh khác nh :Đi u l ề ệ
ườ ụ ể ơ ữ ị ị nhà tr ầ ng, quy đ nh nhà giáo… Song cũng c n có nh ng quy đ nh c th h n v ề
ề ể ạ ạ ả ậ ấ v n đ này, đ tránh tình tr ng giáo viên vi ph m. Các văn b n lu t cũng c n đ ầ ượ c
ướ ẫ ụ ể ể ấ ệ ớ ừ h ng d n c th , tri n khai theo các c p, quán tri ộ i t ng cán b , giáo viên v t t ề
ữ ượ ụ ả nh ng hành vi giáo viên không đ ọ c làm. Ngành Giáo d c cũng ph i có sàng l c,
ữ ứ ầ ả ế n u nh ng giáo viên không x ng đáng là th y cô giáo thì nên sa th i.
ữ ữ ấ ươ ạ ứ ạ ộ ộ ế 3. Nh ng nh ng t m g ng đ o đ c nhà giáo tác đ ng đ n ho t đ ng giáo
ụ ạ ứ ạ ọ ọ d c đ o đ c và d y h c h c sinh:
ủ ị ự ệ ấ ọ ồ ồ ườ Ch t ch H Chí Minh r t coi tr ng s nghi p “tr ng ng ạ i” và công tác đào t o
ữ ườ ế ụ ự ủ ệ ạ ả nh ng ng ớ ủ i k t c s nghi p cách m ng to l n c a Đ ng và c a nhân dân ta. Cho
ạ ạ ệ ậ ộ ặ ớ nên, trong quá trình lãnh đ o cách m ng Vi t Nam, m c dù b n r n v i vô vàn
ư ệ ế ế ạ ộ ố ườ ẫ công vi c lãnh đ o công cu c kháng chi n và ki n qu c nh ng Ng ấ i v n r t
ự ụ ề ệ ặ ờ ệ quan tâm và giành nhi u th i gian cho s nghi p giáo d c. Đ c bi t, ngay sau khi
ạ ễ ủ ả ầ ọ Cách m ng tháng Tám thành công, trong l khai gi ng c a năm h c đ u tiên d ướ i
ế ộ ớ ế ộ ủ ườ ế ư ử ọ ch đ m i – ch đ dân ch nhân dân, Ng i đã vi t th g i các em h c sinh bày
ỏ ế ệ ẻ ủ ề ặ ố ườ ế t mong mu n và đ t ni m tin c a mình vào th h tr . Ng i vi t: “Non sông
ệ ở ươ ẹ ộ ệ Vi t Nam có tr nên t i đ p hay không, dân t c Vi t Nam có b ướ ớ c t i đài vinh
ể ớ ườ ố ượ quang đ sánh vai v i các c ng qu c năm châu đ ờ ộ c hay không, chính là nh m t
ầ ớ ở ọ ậ ủ ườ ữ ộ ph n l n công h c t p c a các em”(1). Và theo Ng ệ i, m t trong nh ng nhi m
ủ ụ ủ ọ ườ ả ế ứ ọ ụ v quan tr ng c a giáo d c, c a các nhà tr ụ ng là ph i h t s c coi tr ng giáo d c
ườ ọ ấ ạ ứ đ o đ c cho ng ế ệ ẻ i h c, nh t là th h tr .
ụ ạ ứ ầ ủ ủ ị ồ ố ố 4. Giáo d c đ o đ c – m i quan tâm hàng đ u c a Ch t ch H Chí Minh đ i
ụ ườ ớ v i công tác giáo d c trong nhà tr ng
ờ ủ ị ị ướ ủ ị ồ ố Trong su t th i gian ở ươ c ng v Ch t ch n c, Ch t ch H Chí Minh đã không
ồ ưỡ ừ ế ệ ạ ờ ng ng chăm lo, “b i d ụ ạ ng th h cách m ng cho đ i sau”. Trong đó, giáo d c đ o
ượ ườ ặ ầ ừ ở ả ứ đ c đ c Ng i đ t lên hàng đ u. Ngay t năm 1926, khi đang Qu ng Châu,
ườ ộ ứ ử ư ệ ạ ả ộ ạ Ng i đã g i m t b c th cho đ i di n Đoàn Thanh niên c ng s n Pháp t ố i Qu c
ể ả ộ ọ ị ế t ố ử Thanh niên c ng s n nêu rõ ý đ nh mu n g i 3 hay 4 h c sinh qua Nga đ các em
ượ ụ ộ ề ụ ộ ủ ế ả ố ẹ đ c ti p th m t n n giáo d c c ng s n ch nghĩa t t đ p.
ề ơ ở ủ ị ừ ế ồ T năm 1945 cho đ n năm 1969, Ch t ch H Chí Minh đã đi thăm nhi u c s giáo
ụ ở ự ề ị ươ ở ươ ộ ụ d c, d nhi u h i ngh giáo d c Trung ng và ị các đ a ph ế ng. Đ n đâu,
ườ ề ậ ự ượ ầ ườ Ng i cũng đ c p và yêu c u các l c l ụ ng giáo d c, các tr ả ọ ầ ng h c c n ph i
ụ ạ ứ ữ ệ ọ ọ ổ ớ chú tr ng giáo d c đ o đ c cho h c sinh. Trong bu i nói chuy n v i nam n thanh
ọ ườ ươ ư ễ ọ niên, h c sinh các tr ng trung h c Nguy n Trãi, Chu Văn An và Tr ng V ng (Hà
ộ ườ ạ ứ ả ạ N i) ngày 18 12 1954, Ng i d y các em ph i yêu đ o đ c. Nói chuy n t ệ ạ ớ i l p
ị ủ ườ ứ ẳ ằ ả ị ọ h c chính tr c a giáo viên năm 1959, Ng i kh ng đ nh r ng, đ c ph i có tr ướ c
ế ườ ạ ọ ư ạ ộ tài. Ngày 21 – 10 – 1964, đ n thăm Tr ng Đ i h c S ph m Hà N i – cái nôi đào
ướ ườ ư ọ ạ ả ế ọ ạ t o giáo viên n c nhà, Ng i đã nói: “D y cũng nh h c ph i bi t chú tr ng c ả
ẫ ứ ứ ế ấ ố ọ ạ ứ đ o đ c cách m ng tài l n đ c. Đ c là ạ . Đó là cái g c, r t là quan tr ng. N u không
ứ ụ ự ệ ạ ạ ỉ ế có đ o đ c cách m ng thì có tài cũng vô d ng”(2). Không ch nói chuy n tr c ti p,
ườ ư ớ ườ ầ ả ớ Ng ử i còn g i th t i các nhà tr ng và giáo viên yêu c u ph i quan tâm t i công
ứ ụ ố ườ ử ư ữ tác đ c d c. Nhân ngày Qu c khánh 2 – 9 – 1948, Ng ế i g i th cho nam n chi n
ọ ụ ứ ủ ệ ầ ả ạ ấ ạ ạ sĩ bình dân h c v nh n m nh vi c c n ph i d y các em “đ o đ c c a công dân”.
ắ ượ ề ả ữ ộ ề ệ ạ Sau khi mi n B c đ c gi ộ ả i phóng, gi a b n b công vi c lãnh đ o công cu c c i
ấ ướ ự ấ ộ ộ ớ ố ườ ạ t o xã h i cũ, xây d ng xã h i m i và đ u tranh th ng nh t n c nhà, Ng i đã
ư ử ọ ự ượ ầ ả vi t ế Th g i các em h c sinh , trong đó yêu c u các l c l ụ ng giáo d c ph i chú
ụ ạ ứ ọ ườ ồ ưỡ tr ng giáo d c đ o đ c. Và, trong Di chúc, Ng ặ i đã căn d n: “B i d ng th h ế ệ
ệ ấ ấ ầ ạ ờ ộ ọ ế cách m ng cho đ i sau là m t vi c r t quan tr ng và r t c n thi t”(3).
ữ ệ ớ ườ ữ ờ ạ V i nh ng vi c Ng i đã làm và nh ng l i d y Ng ườ ể ạ i đ l ể ấ i, chúng ta có th th y
ụ ạ ứ ụ ằ ộ ữ ấ r t rõ r ng, giáo d c nói chung và giáo d c đ o đ c nói riêng là m t trong nh ng
ệ ớ ấ ủ ườ tâm nguy n l n nh t c a Ng i.
ụ ạ ứ ả ọ 5. Vì sao ph i chú tr ng giáo d c đ o đ c?
ả ặ ủ ị ụ ự ệ ồ ệ Theo Ch t ch H Chí Minh, trong s nghi p giáo d c, ph i đ c bi ọ t chú tr ng
ụ ạ ướ ộ ố ự ủ ệ ứ Tr c h t giáo d c đ o đ c. ế , đó là vì s nghi p, vì cu c s ng c a chính các em
ữ ể ở ữ ố ọ h c sinh đ sau này, các em tr thành nh ng con ng ườ ố i t t, nh ng công dân t t, có
ấ ướ ả ườ ệ ằ ạ ẻ ích cho b n thân, gia đình và đ t n c. Ng i cho r ng, vi c d y tr cũng nh ư
ồ ượ ố ẽ ố ỏ ố ẻ ạ tr ng cây non. Cây non đ ồ c tr ng t t thì sau này cây s lên t t. D y tr nh t t thì
ẽ ườ ớ ứ ứ ả sau này các em s thành ng ườ ố i t t. Theo Ng i, tài ph i đi đôi v i đ c, đ c đi đôi
ứ ế ỉ ườ ụ ươ ớ v i tài, n u ch có tài mà không có đ c thì là ng i vô d ng. “Vì t ủ ng lai c a con
ụ ệ ệ ẩ ườ ầ ộ em ta”, đó là kh u hi u và cũng là nhi m v Ng i giao cho đ i ngũ các th y giáo,
ụ ệ ế ệ ẻ cô giáo trong vi c chăm sóc, giáo d c th h tr .
ấ ằ ề ọ ọ ỏ ạ Ngày nay, chúng ta th y r ng, có nhi u h c sinh chăm ngoan, h c gi i, đ t thành
ọ ậ ờ ẹ ề ầ ả tích cao trong h c t p, nghe l ơ i cha m , th y cô, song cũng còn nhi u em m i ch i,
ờ ữ ẹ ệ ạ ộ ườ ọ l i h c, làm trái l i cha m , sa vào nh ng t ụ ạ ứ ế n n xã h i. Vì th , giáo d c đ o đ c
ả ượ ụ ừ ọ ướ ắ ầ c n ph i đ ệ c chú tr ng. Đây là nhi m v v a mang tính tr ừ c m t, v a mang
ụ ướ ủ ề tính lâu dài c a n n giáo d c n c nhà.
ạ ậ ế ộ ự ứ Th hai , Cách m ng tháng Tám năm 1945 đã l t nhào ch đ th c dân, phát xít và
ộ ỷ ử ế ở ớ ộ ị ữ ngai vàng phong ki n, m ra m t k nguyên m i cho l ch s dân t c. Song, nh ng
ẫ ồ ạ ế ộ ủ ẳ ả ưở ề ặ ư ưở t t ng c a ch đ cũ v n t n t i dai d ng và nh h ầ ng khá n ng n trong đ u
ủ ề ườ ưở ố ế ế ệ ẻ ủ ị ậ óc c a nhi u ng ả i, làm nh h ng không t t đ n th h tr . Vì v y, Ch t ch H ồ
ớ ể ử ứ ữ ằ ả ầ ạ ộ ả Chí Minh cho r ng, ph i dùng tinh th n và đ o đ c m i đ r a g t nh ng nh
ưở h ấ ng y.
ờ ạ ế ộ ữ ỗ ỗ ộ ệ Th baứ , m i th i đ i, m i ch đ xã h i có nh ng t ư ưở t ng và quan ni m khác
ế ộ ớ ở ướ ề ạ ế ộ ứ nhau v đ o đ c. Ch đ m i n ầ ủ c ta – ch đ dân ch nhân dân – cũng c n
ệ ạ ứ ả ạ ớ ườ ộ ự ệ ườ ph i có đ o đ c m i. Nói chuy n t i Tr ng Cán b t v mang tên Ng i, Ch ủ
ứ ẳ ạ ồ ị ướ ế ỉ ị t ch H Chí Minh kh ng đ nh: “Đ o đ c, ngày tr ớ ớ c thì ch trung v i vua, hi u v i
ớ ể ờ ạ ứ ẹ ạ ả ạ ớ ớ ứ cha m . Ngày nay, th i đ i m i, đ o đ c cũng ph i m i”. Đ o đ c m i đ làm
ườ ớ ườ ụ ủ ủ ệ ộ ườ nên con ng i m i: con ng i xã h i ch nghĩa. Nhi m v c a nhà tr ng d ướ i
ế ộ ữ ủ ạ ườ ạ ứ ế ch đ dân ch nhân dân là đào t o nên nh ng con ng ứ i có đ o đ c, có ki n th c,
ứ ệ ề ạ ả ộ ộ ỹ văn hoá, k năng lao đ ng ngh nghi p ch không ph i đào t o ra “m t lũ cao
ờ ồ ườ ộ ẫ ồ ạ ằ ỉ ồ b i”. Đ ng th i, Ng i còn ch ra r ng, trong xã h i v n t n t ề ạ i tình tr ng nhi u
ườ ộ ờ ơ ố ớ ờ ờ ố ấ ộ ộ ng i có thái đ th ủ đ i v i xã h i, xa r i đ i s ng lao đ ng và đ u tranh c a
ọ ể ấ ụ ạ ứ ả ằ ằ ấ ớ nhân dân, h c đ l y b ng c p, do đó giáo d c đ o đ c m i chính là nh m c i hoá
ắ ữ nh ng t ư ưở t ng không đúng đ n đó.
ứ ọ ụ ạ ươ ủ Th tứ ư, giáo d c đ o đ c h c sinh còn là vì t ộ ng lai c a dân t c. Nói chuy n t ệ ạ i
ụ ế ề ắ ộ ộ ị H i ngh cán b ph trách thi u nhi toàn mi n B c ngày 19 – 2 – 1959, Ng ườ i
ụ ế ẳ ằ ấ ọ ồ ị ệ kh ng đ nh r ng, công tác giáo d c thi u niên, nhi đ ng r t quan tr ng, đó là nhi m
ế ệ ươ ố ợ ả ồ ườ ạ ụ v đào t o th h t ổ ng lai cho T qu c. “Vì l i ích m i năm thì ph i tr ng cây.
ợ ả ồ ườ ườ ụ ủ ệ ằ Vì l i ích trăm năm thì ph i tr ng ng i”. Ng ụ i cho r ng, nhi m v c a giáo d c
ữ ả ạ ố ộ ố ướ ộ là ph i đào t o ra nh ng công dân t t và cán b t t cho n c nhà. Đó là m t trách
ề ư ụ ủ ệ ặ ấ ẻ nhi m n ng n nh ng r t v vang c a ngành giáo d c.
ụ ạ ả ở ứ ầ ọ ớ Giáo d c đ o đ c có t m quan tr ng l n lao, song không ph i ờ đâu và trong th i
ự ượ ụ ứ ậ ượ ắ ầ gian nào các l c l ng giáo d c cũng nh n th c đ ủ ầ c đúng đ n và đ y đ t m
ủ ấ ề ọ ượ ủ ị ồ ỉ ề quan tr ng c a v n đ . Đi u này cũng đã đ c Ch t ch H Chí Minh ch ra. Ngày
ổ ọ ư ề ớ 14 – 1 – 1963, trong bu i h p v i Ban Bí th bàn v công tác tuyên giáo năm 1963,
ụ ắ ờ khi nghiêm kh c phê bình công tác giáo d c trong th i gian qua còn “máy móc”,
ư ậ ọ ớ ụ ạ ứ ạ “r p khuôn”, “h c nh ng không hành”, ít chú ý t ứ i giáo d c đ o đ c, đ o đ c công
ườ ầ ấ ả ấ ỉ dân còn kém…, Ng ệ ụ ầ i đã yêu c u các c p giáo d c c n ph i ch n ch nh ngay hi n
ượ t ng này.
ề ộ ụ ạ ứ 6. V n i dung giáo d c đ o đ c
ế ệ ạ ổ ườ ọ ữ Trong nh ng bài vi t và trong các bu i nói chuy n t i các tr ng h c, các c s ơ ở
ề ầ ủ ị ụ ụ ộ ồ ị ả giáo d c và các h i ngh giáo d c, Ch t ch H Chí Minh đã nhi u l n gi i thích v ề
ụ ứ ệ ườ ụ ữ ườ ạ vi c giáo d c đ o đ c trong nhà tr ng là giáo d c nh ng gì. Theo Ng ộ i, n i
ụ ạ ứ ấ ạ ọ ừ ệ ỏ ớ dung giáo d c đ o đ c cho h c sinh r t đa d ng, t vi c nh cho t ệ ớ i vi c l n, t ừ
ệ ầ ạ ườ ớ ụ ệ quan h th y trò, b n bè trong nhà tr ng cho t ủ ộ i giáo d c thái đ , trách nhi m c a
ố ớ ộ ổ ố các em đ i v i gia đình, xã h i và T qu c.
ề ườ ầ ầ ả ọ V phía giáo viên, Ng ệ i yêu c u các th y giáo, cô giáo ph i luôn chú tr ng vi c
ấ ạ ụ ứ ẩ ớ ọ ổ ố giáo d c các ph m ch t đ o đ c m i cho h c sinh, đó là yêu T qu c, yêu nhân
ủ ộ ọ ữ ỷ ậ ữ ệ dân, yêu lao đ ng, yêu khoa h c, yêu quý c a công, gi k lu t, gi ọ v sinh, h c
văn hoá.
ố ớ ữ ườ ủ ươ ủ ướ ườ ọ Đ i v i các em h c sinh – nh ng ng i ch t ng lai c a n c nhà, Ng ỉ i ch ra
ứ ầ ả ạ ạ ừ ồ ệ ằ r ng, các em c n ph i rèn luy n đ o đ c cách m ng ngay t lúc còn ng i trên gh ế
ườ ể ườ ố ườ ộ ố ớ nhà tr ể ở ng đ có th tr thành ng i công dân t t, ng i cán b t t. V i các em,
ọ ậ ố ứ ạ ố ồ ộ ố ổ ạ đ o đ c cách m ng là: yêu T qu c, yêu đ ng bào; h c t p t t, lao đ ng t t; đoàn
ỷ ậ ố ữ ậ ố ệ ậ ả ố ế ố k t t t, k lu t t t; gi gìn v sinh th t t t; khiêm t n, th t thà, dũng c m. Trong
ườ ữ ớ ớ ớ ữ ả nhà tr ng, các em ph i luôn thi đua, thi đua gi a l p này v i l p khác, gi a tr ườ ng
ớ ườ ệ ọ ề ằ này v i tr ng khác trong vi c h c và hành, nh m làm cho n n giáo d c c a n ụ ủ ướ c
ể ố ẹ ệ ớ ầ ả ta phát tri n t t đ p. Trong quan h v i th y, cô giáo, các em ph i luôn luôn ngoan
ọ ờ ầ ầ ở ngoãn, kính tr ng, vâng l ữ i cô giáo, th y giáo. B i vì, cô giáo, th y giáo là nh ng
ườ ỉ ạ ữ ạ ườ ắ ố ở ng i không ch d y ch mà còn d y ng i, u n n n các em tr thành ng ườ ố i t t.
ệ ạ ả ươ ố ớ ỡ ẫ Trong quan h b n bè, các em ph i th ẹ ng yêu, giúp đ l n nhau. Đ i v i cha m ,
ả ế ố ớ ỳ ứ ẹ ỡ ộ các em ph i yêu kính và bi t giúp đ cha m . Đ i v i xã h i, tu s c mình mà các
ệ ợ ữ em tham gia nh ng vi c có ích l i chung.
ườ ạ ề ẩ ở ườ Nói chung, Ng ấ ể i d y nhi u ph m ch t đ các em tr thành ng i công dân t ố t,
ớ ướ ẩ ấ ấ ế ớ song ph m ch t cao nh t là “trung v i n c, hi u v i dân”. Tuy nhiên, trung và
ừ ượ ữ ế ạ ụ ế ướ hi u là nh ng ph m trù tr u t ng, n u chúng ta giáo d c lòng yêu n c cho các
ớ ướ ứ ả ế ề ẽ ả ớ em mà c nói các em ph i trung v i n c, ph i hi u v i dân thì đi u đó s gây cho
ườ ắ ớ ọ ữ ụ ệ ậ ự ơ ồ các em s m h . Là ng i n m v ng ngh thu t giáo d c, khi nói v i h c sinh,
ớ ướ ủ ị ồ ế ớ ườ Ch t ch H Chí Minh không nói “trung v i n c, hi u v i dân”, mà Ng i thay
ụ ừ ổ ố ồ ườ ạ ằ b ng c m t yêu T qu c, yêu đ ng bào. Ng ư ế ừ ễ ể i d y nh th v a d hi u, v a d ừ ễ
ự ệ th c hi n.
ớ ổ ồ ườ ạ ả ế ố Đi đôi v i “yêu T qu c, yêu đ ng bào”, Ng i d y các em ph i bi t ghét và bi ế t
ả ố ế ế ự ạ ớ ợ ữ ữ ổ ủ ch ng. Đó là ph i bi t ghét nh ng th l c, nh ng ai làm t n h i t i l i ích c a T ổ
ủ ố ượ ạ ớ ợ ấ ướ ủ qu c, c a nhân dân, đi ng i v i l c l ủ i ích c a đ t n ộ c, c a dân t c. Lúc đó,
ự ượ ữ ớ ồ ự nh ng l c l ổ ng làm t n h i t ạ ớ ấ ướ i đ t n c, t i đ ng bào chính là th c dân Pháp, đ ế
ế ố ỹ ườ ạ qu c M và bè lũ tay sai. Vì th , Ng i d y: “Các cháu ph i ả ghét, ghét cay ghét
ỹ ọ ự ệ ọ ọ ệ ọ ắ đ ng b n th c dân Pháp, b n can thi p M , b n Vi t gian, b n bù nhìn”(5). Còn
ả ố ế ạ ề ợ ủ ữ ớ ề v ch ng, các em ph i bi ố t ch ng l i nh ng gì trái v i quy n l ố ổ i c a T qu c,
ạ ệ ườ ế ợ ố ch ng l i vi c gì hay ng ạ i nào ph m đ n l ủ i ích chung c a nhân dân.
ữ ộ ớ ấ ươ ệ ố ả 7. Nói đi đôi v i làm, ph i nhân r ng nh ng t m g ng “ng ườ ố i t t, vi c t t”
ủ ị ụ ứ ế ằ ạ ồ ỉ ờ Ch t ch H Chí Minh cho r ng, trong giáo d c đ o đ c, n u ch dùng l i nói thì
ể ỉ ả ẽ ắ ẳ ạ ắ ế k t qu s không cao và không ch c ch n. Ch ng h n, không th ch nói yêu n ướ c,
ề ọ ườ ỗ yêu nhân dân chung chung, mà đi u quan tr ng là nhà tr ầ ng và m i giáo viên c n
ả ạ ế ư ế ư ế ướ ướ ph i d y cho các em bi t yêu nh th nào, nh th nào là yêu n c và yêu n c thì
ề ệ ả ườ ả ổ Yêu T qu c ph i làm gì? V vi c này, Ng i gi i thích: “ ư ế ố : Yêu nh th nào? Yêu
ả ạ ổ ố ố ổ ố ạ là ph i làm sao cho T qu c ta giàu m nh. Mu n cho T qu c ta giàu m nh thì
ứ ứ ự ả ả ấ ộ ế ph i ra s c lao đ ng, ra s c tăng gia s n xu t, th c hành ti ệ t ki m. Yêu nhân dân:
ạ ủ ể ả ế ư ế ự ổ Mình ph i hi u rõ sinh ho t c a nhân dân, bi t nhân dân còn c c kh nh th nào,
ế ữ ữ ữ ẻ ắ ặ ọ ớ bi ồ t chia s nh ng lo l ng, nh ng vui bu n, nh ng công tác n ng nh c v i nhân
ườ ế ọ ứ dân" Do đó, nhà tr ả ng ph i bi t kêu g i, bi ế ổ t t ch c cho các em tham gia đóng
ấ ướ ứ ươ ườ ặ góp s c mình cho đ t n c, cho quê h ng. Song, Ng i cũng căn d n là các
ườ ố ượ ứ ầ ả ứ ề ệ ổ ọ tr ng c n ph i căn c vào đ i t ộ ng, l a tu i, đi u ki n h c sinh mà phát đ ng
ứ ố ớ ữ ề ợ ọ nh ng phong trào thích h p, tránh quá s c đ i v i các em. V phía các em h c sinh,
ườ ứ ệ ằ ắ ổ ố ỉ Ng i cũng ch ra r ng, vi c gì có ích cho T qu c thì các em nên g ng s c làm,
ượ ố ấ ữ ổ ỏ làm đ c bao nhiêu t t b y nhiêu. Tu i các em còn nh thì các em làm nh ng công
ỏ ộ ệ ề ệ ỏ ạ ệ vi c nh . Nhi u công vi c nh c ng l i thành công vi c to.
ờ ớ ủ ị ệ ả ằ ồ ớ ồ Đ ng th i v i vi c nói ph i đi đôi v i làm, Ch t ch H Chí Minh còn cho r ng,
ụ ứ ệ ạ ầ ộ ưở ả trong giáo d c đ o đ c c n ph i phát hi n, đ ng viên và khen th ờ ị ng k p th i
ươ ệ ố ể ệ ạ ộ ữ nh ng g ng ng ườ ố i t t, vi c t t đ qua đó, t o đà và nhân r ng các vi c làm t ố t
ả ọ ườ ấ ọ ớ ệ ế trong h c sinh. B n thân Ng i cũng r t chú tr ng t i vi c này. Khi bi t tin các
ườ ệ ữ ư ệ ắ ợ ọ cháu h c sinh Tr ng Vi t B c đã xung phong làm nh ng vi c nh quét ch , hái
ụ ể ượ ồ ườ ử ủ c i, bán bánh đ dành d m đ c 216.445 đ ng mua công trái, Ng i đã g i th ư
ờ ị ế ị ươ ễ ị khen k p th i. Khi bi t tin em Nguy n Th L ấ ng đã ch u khó đi mót lúa bán l y
ộ ộ ề ườ ử ư ợ ọ ti n giúp b đ i, Ng i đã g i th khen ng i em. Giáo viên và h c sinh khu X (cũ)
ậ ượ ợ ủ ư ộ ườ ữ cũng đã nh n đ c th đ ng viên, khen ng i c a Ng ạ ộ i khi có nh ng ho t đ ng
ữ ề ế ế ế ộ ủ khá và có nhi u sáng ki n tham gia công cu c kháng chi n. Nh ng sáng ki n c a
ườ ề ệ ữ ệ ế ấ ộ Ng ổ i v vi c phát đ ng nh ng vi c làm b ích đã làm d y lên trong thi u nhi c ả
ướ ề ầ ố ế ự n ả c phong trào Tr n Qu c To n và nhi u phong trào thi t th c khác…
ỉ ọ ề ỏ ự ớ ọ Ngày nay, có nhi u h c sinh không ch h c gi i trên l p mà còn tích c c tham gia
ạ ộ ọ ượ ề ề ộ các ho t đ ng xã h i và nhi u phong trào. Đi u đó giúp cho các em h c đ ề c nhi u
ộ ố ề ưở ề ả ơ ộ đi u trong cu c s ng và tr ng thành h n trong suy nghĩ v b n thân và xã h i.
ả ươ ẫ 8. Giáo viên ph i g ng m u
ớ ủ ộ ữ ấ ậ ầ ườ Nh n th y vai trò to l n c a đ i ngũ các th y giáo, cô giáo – nh ng ng ả i có nh
ưở ế ớ ự ủ ị ệ ồ h ng tr c ti p t ủ ọ i vi c hình thành nhân cách c a h c sinh, Ch t ch H Chí Minh
ụ ọ ề ầ ể ằ ấ ạ ườ ướ đã nhi u l n nh n m nh r ng, đ giáo d c h c sinh thì ng i giáo viên tr ế c h t
ả ươ ẻ ớ ề ẫ ậ ườ ẻ ph i g ớ ng m u, t n tâm v i tr , v i ngh . Ng i đã ví tr ư em nh cái g ươ ng
ầ ố ưở ố ấ ầ ả ưở ấ trong sáng, th y t ả t thì nh h ng t t, th y x u thì nh h ố ng x u, do đó mu n
ứ ứ ả ọ cho h c sinh có đ c thì giáo viên ph i có đ c.
ứ ạ ườ ệ ượ ớ ụ Trong giáo d c đ o đ c, Ng i không tán thành v i hi n t ng nói không đi đôi
ộ ườ ộ ẻ ư ư ườ ớ v i làm, nói m t đ ng nh ng làm m t n o, nói nh ng không làm. Ng i cho
ế ườ ư ế ụ ạ ụ ằ r ng, n u ng i làm công tác giáo d c mà nh th thì giáo d c l ả i thành ra ph n
ụ ườ ấ ả ươ ả ề ứ giáo d c. Theo Ng i, giáo viên luôn ph i là t m g ng sáng c v tri th c, nhân
ề ặ ờ ế ở ẻ ắ Tr em hay b t ầ ẫ cách, tính chuyên c n l n v cách ăn m c, l i ăn ti ng nói, b i: “
ả ươ ụ ầ ộ ẫ ừ ờ ch cướ , cho nên th y giáo, cán b ph trách, v.v. ph i g ng m u t l ế i nói đ n
ư ế ệ ả ả vi c làm. N u các cô các chú b o: “Các em ph i siêng làm” nh ng các cô các chú
ư ủ ả ạ ậ ặ ạ ạ l i đi ng , ho c d y “các em ph i th t thà”, nh ng các cô các chú l i nói sai, hay
ả ữ ệ ư ế ư ẩ ả b o “các em ph i gi v sinh chung”, nh ng các cô các chú b n, nh th là không
ượ ạ ả ầ ộ ớ đ ỉ c. D y các cháu thì nói v i các cháu ch là m t ph n, cái chính là ph i cho các
ữ ấ ấ ươ ự ế ấ ạ ố ọ cháu nhìn th y, cho nên nh ng t m g ng th c t là r t quan tr ng. Mu n d y cho
ẻ ướ ế ả tr em thành ng ườ ố i t t thì tr c h t các cô các chú ph i là ng ườ ố i t t”(7).
ụ ậ ấ ướ ề ế ầ ộ ệ Nh n th y trách nhi m giáo d c các em tr c h t thu c v các th y giáo, cô giáo,
ườ ườ ệ ố ầ ộ Ng ầ i yêu c u ng ơ ở i giáo viên c n tuy t đ i tránh thái đ bàng quan, làm ng . B i
ế ầ ạ ẽ ộ ố ố vì, n u th y giáo, cô giáo mà bàng quan thì l i s có m t s công dân không t t, cán
ố ụ ạ ứ ể ạ ọ ườ ộ b không t t. Bên c nh đó, đ giáo d c đ o đ c cho h c sinh, Ng ầ i cũng yêu c u
ố ợ ự ữ ả ườ ự ượ ớ ụ ầ c n ph i có s tham gia, ph i h p gi a nhà tr ng v i các l c l ng giáo d c khác
ề ấ ề ộ ư ử ọ Th g i các em h c sinh là gia đình và xã h i. V v n đ này, trong đăng trên báo
ố ườ ế ụ Nhân dân, s 600, ngày 24 – 10 – 1955, Ng i vi ệ t: “Giáo d c các em là vi c
ườ ố ẹ ầ ộ ọ ườ ớ ủ CHUNG c a gia đình, tr ng h c và xã h i. B m , th y giáo và ng ả i l n ph i
ụ ườ ự ố ợ ườ cùng nhau ph trách”. Theo Ng ữ i, s ph i h p gi a gia đình, nhà tr ộ ng và xã h i
ụ ệ ả ấ ộ ọ ồ ộ trong vi c giáo d c h c sinh ph i mang tính đ ng b , nh t là trong n i dung giáo
ổ ố ượ ở ườ ạ ố ụ d c, tránh “tr ng đánh xuôi, kèn th i ng ế c”. B i, n u nhà tr ng d y t t mà gia
ữ ẽ ả ưở ế ả ố ạ đình d y ng ượ ạ c l i thì s có nh ng nh h ng và k t qu không t t. Cho nên,
ụ ố ườ ể mu n giáo d c các cháu thành ng ườ ố i t t, nhà tr ộ ng, đoàn th , gia đình và xã h i
ả ế ợ ẽ ớ ặ ph i k t h p ch t ch v i nhau.
ủ ị ữ ư ế ầ ồ Đ n nay, dù Ch t ch H Chí Minh đã đi xa g n 40 năm, nh ng nh ng t ư ưở ng t
ườ ề ứ ườ ẫ ủ c a Ng ụ ạ i v công tác giáo d c đ o đ c trong nhà tr ị ng v n còn nguyên giá tr .
ế ự ượ ầ ầ Thi t nghĩ, ngày nay, các th y giáo, cô giáo và các l c l ậ ụ ng giáo d c c n v n
ạ ư ưở ủ ị ủ ứ ụ ề ạ ồ ụ d ng sáng t o t t ng c a Ch t ch H Chí Minh v giáo d c đ o đ c cho th ế
ụ ụ ể ữ ầ ạ ệ ẻ h tr vào công tác giáo d c c th , góp ph n đào t o nên nh ng con ng ườ ố i t t,
ữ ố ướ nh ng công dân t t cho n c nhà.
