Bé giao th«ng vËn t¶i
Tæng c«ng ty c«ng nghiÖp «t« viÖt nam
C«ng ty c¬ khÝ ng« gia tù
(cid:68) *** (cid:69)
B¸o c¸o
Tæng kÕt khoa häc vµ c«ng nghÖ dù ¸n
Dù ¸n: “hoµn thiÖn c«ng nghÖ chuyÓn ®æi xe ch¹y x¨ng sang
ch¹y LPG sö dông trong c¸c thµnh phè lín”
Chñ nhiÖm dù ¸n : Kü s− Hoµng Anh TuÊn
6453
07/8/2007
Hµ Néi, 11 - 2005
Môc lôc
Më ®Çu
1
I.
VÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng t¹i c¸c thµnh phè lín ë ViÖt Nam
1
1. VÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng ë ViÖt Nam – T¸c nh©n g©y « nhiÔm
1
2. ¤ nhiÔm m«i tr−êng t¹i Thµnh phè Hµ Néi
2
3. ¤ nhiÔm m«i tr−êng t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh
3
II.
XuÊt ph¸t ®iÓm cña dù ¸n nghiªn cøu thö nghiÖm
6
III. C¸c néi dung nghiªn cøu, kÕt qu¶ vµ ý nghÜa cña dù ¸n thö nghiÖm
7
1. C¸c s¶n phÈm khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· thùc hiÖn
7
2. §¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ dù ¸n
8
PhÇn I. LPG – nguån nhiªn liÖu míi vµ øng dông
9
trong ngµnh giao th«ng vËn t¶i
I.
KhÝ dÇu má hãa láng (LPG); ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt
9
II.
S¬ ®å nguyªn lý vÒ viÖc ®−a LPG vµo ®éng c¬ «t«
10
1. CÊu t¹o bé chuyÓn ®æi LPG
10
2. S¬ ®å nguyªn lý
10
3. Néi dung l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG vµ c¸c b−íc thùc hiÖn
12
PhÇn II. Néi dung dù ¸n vµ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc
13
I.
Mét sè thiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
13
lªn xe «t« ®· ®−îc c¸p phÐp
1. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
13
lªn xe «t« DEAWOO LANOS
2. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
13
lªn xe «t« MAZDA 626
3. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
13
lªn xe «t« TOYOTA COROLLA
4. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
13
lªn xe «t« ZIL XITEC
II.
C¸c quy tr×nh kiÓm tra, l¾p ®Æt, nghiÖm thu hÖ thèng
13
cung cÊp nhiªn liÖu LPG
1. Quy tr×nh kiÓm tra xe «t« tr−íc khi l¾p ®Æt hÖ thèng
13
cung cÊp nhiªn liÖu LPG
2. Quy tr×nh l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
15
lªn xe «t« ch¹y x¨ng
3. Quy tr×nh kiÓm tra xe «t« sau khi l¾p ®Æt hÖ thèng
18
cung cÊp nhiªn liÖu LPG
4. KÕt luËn
22
III. X©y dùng ph−¬ng ¸n tÝnh to¸n thiÕt kÕ bé trén
22
1. C¬ së lý thuyÕt
22
2. C¬ së tÝnh to¸n
24
3. PhÇn mÒm m« pháng
31
4. Ng©n hµng bé trén
41
5. Quy tr×nh s¶n xuÊt bé trén
42
IV. D©y chuyÒn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG
45
1. Môc tiªu
45
2. D©y chuyÒn c«ng nghÖ l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi
45
V.
X©y dùng XÝ nghiÖp Taxi G
55
1. Sè l−îng vµ chñng lo¹i xe
55
2. C¬ cÊu tæ chøc
55
3. S¬ ®å tæ chøc
56
4. Khã kh¨n vµ thuËn lîi cña XÝ nghiÖp Taxi G
56
VI. X©y dùng tr¹m n¹p LPG cho xe «t«
57
1. S¬ ®å nguyªn lý
57
2. §Æc tÝnh kü thuËt
57
VII. Thùc nghiÖm kiÓm chøng – KÕt qu¶ thÝ nghiÖm
58
1. ThÝ nghiÖm
58
2. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ « t« sö dông LPG thay x¨ng
64
PhÇn III. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
67
I.
C¸c kÕt luËn rót ra tõ dù ¸n
67
1. VÒ khoa häc, c«ng nghÖ
67
2. VÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ_x· héi
67
II.
KiÕn nghÞ
68
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 1/1
Më ®Çu
I. VÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng t¹i c¸c thµnh phè lín ë ViÖt Nam:
1. VÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng ë ViÖt Nam – T¸c nh©n g©y « nhiÔm:
HiÖn nay ë ViÖt Nam, « nhiÔm m«i tr−êng kh«ng khÝ ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®Æc
biÖt lµ ë c¸c ®« thÞ lín. ¤ nhiÔm bôi, khÝ th¶i vµ tiÕng ån do ho¹t ®éng giao th«ng
vËn t¶i chiÕm tíi 70% cßn l¹i lµ do x©y dùng, c«ng nghiÖp vµ d©n dông. Ph−¬ng tiÖn
giao th«ng vËn t¶i lµ yÕu tè chÝnh g©y « nhiÔm.
B×nh qu©n sè l−îng xe m¸y ë ViÖt Nam mçi n¨m t¨ng kho¶ng 15 – 20 %, sè l−îng
«t« t¨ng tõ 8 – 12%. NÕu tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2003 ë ViÖt Nam cã 675.000 «t« vµ
11.379.000 xe m¸y (Nguån: Côc §−êng Bé ViÖt Nam). Trong ®ã xe cã tuæi ®êi tõ
10 n¨m trë xuèng chiÕm 45%. Xe cã tuæi ®êi trªn 20 n¨m chiÕm 15%; víi 75% «t«
ch¹y x¨ng; 25% ch¹y b»ng dÇu diezel, 100 % xe m¸y ch¹y x¨ng.
Mçi n¨m ho¹t ®éng cña c¸c ph−¬ng tiÖn nãi trªn tiªu thô tíi 1,5 triÖu tÊn x¨ng dÇu
vµ ph¸t t¸n vµo m«i tr−êng mét l−îng lín chÊt « nhiÔm
T¶i l−îng cña c¸c chÊt « nhiÔm tõ PTGT
( Theo b¸o c¸o hiÖn tr¹ng m«i tr−êng n¨m 2003)
L−îng th¶i (TÊn)
6.000.000
61.000
35.000
12.000
22.000 ChÊt « nhiÔm
CO2
CO
NO2
SO2
CmHm
Theo b¸o c¸o quan tr¾c vµ ph©n tÝch m«i tr−êng th× :
− Nång ®é bôi t¹i c¸c ®−êng giao th«ng trong ®« thÞ cao h¬n tiªu chuÈn cho phÐp
tõ 1,5 – 3 lÇn, t¹i c¸c c«ng tr×nh x©y dùng v−ît ®Õn 20 lÇn; tiªu chuÈn cho phÐp
lµ 0,2 mg/m3.
− ¤ nhiÔm khÝ CO: Nång ®é trung b×nh cña CO t¹i c¸c nót giao th«ng trong ®«
thÞ xÊp xØ vµ cã n¬i lín h¬n tiªu chuÈn cho phÐp (TCCP) (5mg/cm3) kho¶ng 1,5
lÇn.
− ¤ nhiÔm khÝ SO2: ë c¸c nót giao th«ng chÝnh nång ®é SO2 ph¸t th¶i ra m«i
tr−êng ®· lín h¬n TCCP (0,3 mg/m3).
− ¤ nhiÔm khÝ NO2: HÇu hÕt nång ®é trung b×nh cña NO2 trong kh«ng khÝ t¹i c¸c
®« thÞ ®Òu nhá h¬n hoÆc xÊp xØ TCCP (0,1 mg/m3).
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 2/2
− ¤ nhiÔm ch×: Chñ yÕu do ph−¬ng tiÖn vËn t¶i dïng x¨ng pha ch× g©y ra; hiÖn
nay ViÖt Nam kh«ng dïng x¨ng pha ch×, nªn nång ®é ch× trong kh«ng khÝ ®·
nhá h¬n TCCP (0,005mg/m3) kho¶ng 10 lÇn.
C¸c chÊt « nhiÔm nªu trªn cã ¶nh h−ëng lín ®Õn søc khoÎ con ng−êi. Nh÷ng nghiªn
cøu vÒ « nhiÔm kh«ng khÝ vµ søc khoÎ t¹i c¸c Ch©u lôc trªn thÕ giíi ®· chØ râ c¸c
chÊt « nhiÔm kh¸c nhau cã ¶nh h−ëng kh¸c nhau.
− ¤xit Cacbon : cã ¶nh h−ëng lín ®Õn tim vµ hÖ thèng tuÇn hoµn;
− ¤z«n : cã ¶nh h−ëng ®Õn phæi, hÖ h« hÊp vµ lµm t¨ng bÖnh hen;
− Ch× : cã ¶nh h−ëng ®Õn n·o vµ hÖ thÇn kinh;
− Bôi : cã ¶nh h−ëng ®Õn phæi vµ cã thÓ ®Õn tim;
− Diezel : c¸c khÝ ®éc cã thÓ g©y ung th− vµ ¶nh h−ëng ®Õn hÖ h« hÊp.
Ngµy nay ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng trÇm
träng vµ ®é « nhiÔm ngµy cµng t¨ng theo tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. §iÒu ®ã t−¬ng
øng víi tû lÖ ®au èm ngµy cµng t¨ng vµ tuæi thä con ng−êi ngµy cµng gi¶m, nÕu
chóng ta kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p vµ ®èi s¸ch phï hîp. ë ViÖt Nam hiÖn ch−a cã
nh÷ng nghiªn cøu cô thÓ vÒ lÜnh vùc nµy.
2. ¤ nhiÔm m«i tr−êng t¹i Thµnh phè Hµ Néi
2.1. VÊn ®Ò giao th«ng vËn t¶i vµ « nhiÔm t¹i Hµ Néi
Theo sè liÖu cña Côc §¨ng kiÓm ViÖt Nam, tÝnh ®Õn 31/05/2004 ë Hµ Néi cã 74.318
«t« c¸c lo¹i
Trong ®ã :
− ¤t« con : 38.920 chiÕc;
− ¤t« kh¸ch : 8.022 chiÕc;
− ¤t« t¶i : 23.484 chiÕc;
− ¤t« chuyªn dïng : 3.532 chiÕc;
− C¸c lo¹i kh¸c : 360 chiÕc.
Ngoµi ra, Hµ Néi cßn cã kho¶ng 3 triÖu xe m¸y c¸c lo¹i. Víi tèc ®é gia t¨ng nhanh
sè l−îng c¸c ph−¬ng tiÖn vËn t¶i ë Hµ Néi vµ sè l−îng ph−¬ng tiÖn vËn t¶i ë c¸c tØnh
l−u th«ng qua Hµ Néi, kÕt hîp víi khu néi ®« cã lßng ®−êng hÑp, kho¶ng c¸ch l−u
th«ng gi÷a c¸c ng· t− ng¾n ®· lµm t¨ng ¸ch t¾c giao th«ng vµ g©y « nhiÔm côc bé t¹i
c¸c nót giao th«ng träng ®iÓm.
Tõ kÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ ®o ®¹c cho thÊy møc ®é vÒ « nhiÔm kh«ng khÝ t¹i Hµ Néi nh−
sau :
− ¤ nhiÔm CO : lín h¬n TCCP tõ 1,24 – 5,83 lÇn
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 3/3
− ¤ nhiÔm NO2 : lín h¬n TCCP tõ 1,05 – 1,61 lÇn
− ¤ nhiÔm SO2 : lín h¬n TCCP tõ 1,17 – 3,33 lÇn
− ¤ nhiÔm bôi : lín h¬n TCCP tõ 1,5 – 7,5 lÇn
2.2. Sè liÖu vÒ « nhiÔm m«i tr−êng ë Hµ Néi
Hµm l−îng chÊt « nhiÔm trung b×nh t¹i mét sè nót giao th«ng ë Hµ Néi
(kÕt qu¶ ®o th¸ng 6/2005)
§¬n vÞ : mg/m3
Th«ng sè (mg/m3) §Þa ®iÓm Thêi ®iÓm CO THC NO2
TCVN 5 - 0,1
- S¸ng 4,8 1,837 0,118
Ng· t− CÇu GiÊy - Tr−a 9,79 1,246 0,042
- ChiÒu 10,76 5,492 0,081
0,085 2,304 29,17 - S¸ng
0,129 1,958 11,68 Ng· t− §¹i Cå ViÖt - Tr−a
0,131 2,668 19,48 - ChiÒu
- S¸ng 11,32 2,835 0,161
Ng· t− Chïa Béc - Tr−a 13,00 1,543 0,131
- ChiÒu 11,95 1,902 0,105
(Nguån : Trung t©m KHCN M«i tr−êng Giao th«ng – Tr−êng §¹i häc GTVT)
3. ¤ nhiÔm m«i tr−êng t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh
3.1. VÊn ®Ò giao th«ng vËn t¶i vµ « nhiÔm t¹i TP Hå ChÝ Minh
Thµnh phè Hå ChÝ Minh cã mËt ®é d©n sè vµ sè l−îng ph−¬ng tiÖn vËn t¶i nhiÒu
nhÊt n−íc. TÝnh ®Õn 5/2004 thµnh phè cã 130.278 xe
Trong ®ã : - ¤t« con : 55.321 chiÕc;
- ¤t« kh¸ch : 18.613 chiÕc;
- ¤t« t¶i : 41.424 chiÕc;
- ¤t« chuyªn dïng : 12.860 chiÕc;
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 4/4
- C¸c lo¹i kh¸c : 2.060 chiÕc.
Ngoµi ra cßn cã kho¶ng 4 triÖu xe m«t« c¸c lo¹i. T×nh tr¹ng ®−êng x¸ giao th«ng ë
néi ®« thµnh phè còng kh«ng h¬n g× ë Hµ Néi. N¹n kÑt xe ë c¸c nót giao th«ng
träng ®iÓm cßn nhiÒu h¬n ë Hµ Néi. Do vËy møc ®é « nhiÔm kh«ng khÝ t¹i c¸c nót
giao th«ng vµ hai bªn ven ®−êng ngµy cµng trÇm träng
Tõ kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®o ®¹c cho thÊy møc ®é vÒ « nhiÔm kh«ng khÝ t¹i thµnh phè
Hå ChÝ Minh nh− sau :
− ¤ nhiÔm CO lín h¬n TCCP tõ 1,37 ®Õn 4,7 lÇn;
− ¤ nhiÔm NO2 lín h¬n TCCP tõ 1,16 ®Õn 6,08 lÇn;
− ¤ nhiÔm SO2 nhá h¬n TCCP tõ 0,13 ®Õn 0,46 lÇn;
− Hµm l−îng Pb nhá h¬n TCCP kho¶ng 5 lÇn;
− ¤ nhiÔm bôi lín h¬n TCCP tõ 1,85 ®Õn 19 lÇn.
HiÖn t¹i TP. Hå ChÝ Minh ®ang cã 15 tr¹m gi¸m s¸t m«i tr−êng kh«ng khÝ, thùc hiÖn
viÖc quan tr¾c c¸c th«ng sè : NO, NO2, SO2, CO, TSP, PM10, O3, Pb vµ ®ang x©y
dùng chiÕn l−îc b¶o vÖ m«i tr−êng kh«ng khÝ cho thµnh phè ®Õn n¨m 2020 víi sù
gióp ®ì cña UNDP; TiÕn hµnh c¸c nghiªn cøu vÒ xö lý khÝ th¶i, sö dông nhiªn liÖu
s¹ch h¬n. §ã lµ nh÷ng cè g¾ng rÊt lín ®Ó b¶o vÖ m«i tr−êng kh«ng khÝ cña thµnh
phè, nh−ng nh÷ng th¸ch thøc hiÖn cßn kh«ng ph¶i lµ nhá.
3.2. Sè liÖu vÒ « nhiÔm m«i tr−êng ë TP Hå ChÝ Minh
KÕt qu¶ ®o chÊt l−îng kh«ng khÝ t¹i mét sè nót giao th«ng cña TP. Hå ChÝ Minh
(kÕt qu¶ ®o th¸ng 8/2003)
Th«ng sè §Þa ®iÓm Thêi ®iÓm Bôi l¬ löng CO
TCVN 5 0,2 NO2
0,1 SO2
0,3
Ng· t− Hµng Xanh
- S¸ng
- Tr−a
- ChiÒu 16,8
17,3
7,6 0,833
1,067
0,983 0,342
0,201
0,071 0,139
0,084
0,048
Ng· n¨m Phó L©m
- S¸ng
- Tr−a
- ChiÒu 10,2
23,5
8,2 0,97
1,117
1,142 0,142
0,468
0,091 0,065
0,189
0,057
Nót giao th«ng
chî BÕn Thµnh - S¸ng
- Tr−a
- ChiÒu 7,8
21,6
7,6 0,7867
0,815
0,8283 0,083
0,432
0,077 0,049
0,176
0,039
(Nguån : Trung t©m KHCN M«i tr−êng Giao th«ng – Tr−êng §¹i häc GTVT)
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 5/5
3.3. Cuéc chiÕn chèng « nhiÔm m«i tr−êng trªn thÕ giíi vµ t¹i ViÖt Nam
§Ó gi¶m thiÓu « nhiÔm do khÝ th¶i «t« t¹o ra, c¸c nhµ khoa häc trªn thÕ giíi ®· sö
dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau :
- C¸c biÖn ph¸p kü thuËt :
+ Sö dông hÖ thèng th«ng h¬i c¸cte kÝn
+ Sö dông hÖ thèng thu håi h¬i nhiªn liÖu
+ HÖ thèng tuÇn hoµn khÝ x¶
+ HÖ thèng hót hoÆc phun kh«ng khÝ vµo khÝ x¶
+ Sö dông c¸c bé läc khÝ x¶
+ HÖ thèng tù ®éng s−ëi khÝ n¹p
- Nghiªn cøu sö dông c¸c nguån n¨ng l−îng s¹ch
+ Sö dông n¨ng l−îng ®iÖn - ®iÖn hãa (¾c quy)
+ Sö dông n¨ng l−îng mÆt trêi
+ Sö dông khÝ Hydro
+ Sö dông khÝ thiªn nhiªn
- C¸c biÖn ph¸p xiÕt chÆt vÒ tiªu chuÈn khÝ th¶i nh»m b¶o vÖ m«i tr−êng
ViÖc t×m kiÕm nguån n¨ng l−îng s¹ch cã ®Æc tÝnh gÇn gièng x¨ng vµ t¹o ra c¸c
thiÕt bÞ ®−a c¸c lo¹i nhiªn liÖu s¹ch ®Õn tr¹ng th¸i gÇn gièng x¨ng ®Ó t−¬ng thÝch
víi ®éng c¬ nguyªn thñy sÏ më ra mét kû nguyªn míi cho ngµnh giao th«ng vËn
t¶i. Mét trong nh−ng nguyªn liÖu s¹ch ®ã chÝnh lµ nhiªn liÖu LPG. Trªn thÕ giíi ®·
cã nhiÒu n−íc øng dông nguån n¨ng l−îng s¹ch nµy cho c¸c ph−¬ng tiÖn giao
th«ng vËn t¶i nh− : Ên §é, Malaixia, Philipin, Hµn Quèc, Th¸i Lan, Ph¸p, Italia,
NhËt B¶n, §µi Loan, …
Theo thèng kª n¨m 2002, trªn thÕ giíi cã kho¶ng 50 n−íc ®·, ®ang sö dông LPG
cho ch¹y xe «t« víi kho¶ng 3.720.000 chiÕc vµ cã 7.425 tr¹m n¹p nhiªn liÖu.
T¹i ViÖt Nam, tõ n¨m 2001 ®Õn nay ®· cã nhiÒu trung t©m, viÖn nghiªn cøu cña
c¸c tr−êng ®¹i häc vµ mét sè c«ng ty trong n−íc tiªn hµnh nghiªn cøu, thiÕt kÕ, l¾p
®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn mét sè lo¹i «t« con.
Dù kiÕn phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010, nÕu ®−îc sù hç trî cña ChÝnh phñ, ViÖt Nam sÏ
cã kho¶ng 10.000 xe ch¹y LPG sÏ ®ãng gãp mét phÇn quan träng trong viÖc lµm
gi¶m « nhiÔm khÝ th¶i, b¶o vÖ m«i tr−êng.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 6/6
II. XuÊt ph¸t ®iÓm cña ®Ò tµi nghiªn cøu:
Trªn thÕ giíi hiÖn nay, vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng ®ang trë nªn ngµy cµng bøc thiÕt.
Sù « nhiÔm kh«ng khÝ b¾t nguån tõ nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, trong ®ã « nhiÔm
kh«ng khÝ do khÝ th¶i tõ c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i lµ rÊt nghiªm träng. Sù
ph¸t triÓn vµ gia t¨ng cña c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®ang ®e däa bÇu kh«ng khÝ
trong lµnh cña chóng ta. Bªn c¹nh ®ã sù khñng ho¶ng cña thÞ tr−êng dÇu má trªn thÕ
giíi khiÕn gi¸ x¨ng dÇu leo thang ®Æt ra vÊn ®Ò ph¶i t×m kiÕm c¸c nguån nhiªn liÖu
míi thay thÕ cho nguån nhiªn liÖu truyÒn thèng nh»m gi¶m thiÓu sù « nhiÔm ®ång
thêi cã thÓ chñ ®éng trong viÖc cung cÊp nhiªn liÖu. C¸c nguån n¨ng l−îng míi trªn
thÕ giíi ®ang ®−îc øng dông ngµy cµng phæ biÕn lµ: khÝ Hy®ro, khÝ dÇu má hãa
láng (LPG), khÝ tù nhiªn hãa láng (LNG), n¨ng l−îng mÆt trêi, n¨ng l−îng giã,
…C¸c nguån n¨ng l−îng nµy kh«ng chØ ®em l¹i nh÷ng Ých to lín vÒ kinh tÕ, x· héi
mµ cßn lµ c¸c nguån n¨ng l−îng “s¹ch” b¶o vÖ m«i tr−êng.
ViÖt Nam ®ang h−íng tíi viÖc sö dông c¸c nguån n¨ng l−îng s¹ch trong c¸c c«ng
nghÖ míi nh»m gãp phÇn gi¶m thiÓu « nhiÔm, b¶o vÖ m«i tr−êng. Bªn c¹nh ®ã cã
thÓ chñ ®éng trong viÖc cung cÊp nguån n¨ng l−îng, h¹n chÕ sù ¶nh h−ëng cña c¸c
cuéc khñng ho¶ng n¨ng l−îng trªn thÕ giíi.
Trªn ThÕ giíi viÖc sö dông LPG cho c¸c ph−¬ng tiÖn vËn t¶i ®ang trë thµnh mét xu
h−íng míi. §èi víi c¸c n−íc ph¸t triÓn viÖc sö dông song song hai nhiªn liÖu cho xe
«t« ®ang trë nªn phæ biÕn. Sö dông song nhiªn liÖu X¨ng – LPG, Diezen – LPG
mang l¹i hiÖu qu¶ vÒ tiÕt kiÖm vµ an toµn m«i tr−êng, lµm gi¶m c¸c yÕu tè ¶nh
h−ëng ®Õn ®éng c¬, lµm t¨ng thêi gian sö dông dÇu nhên…TÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn
cho thÊy LPG ®ang trë thµnh sù ph¸t triÓn tÊt yÕu lµm nhiªn liÖu cho ph−¬ng tiÖn
vËn t¶i.
N−íc ta víi tiÒm n¨ng khÝ lín víi sù ra ®êi cña nhµ m¸y chÕ biÕn khÝ Dinh Cè víi
s¶n l−îng 340.000 tÊn/n¨m vµ Nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt víi s¶n l−îng kho¶ng
250.000 tÊn/n¨m trong t−¬ng lai gÇn chóng ta cã thÓ cung cÊp cho thÞ tr−êng néi ®Þa
cïng nh− ®Ó xuÊt khÈu víi gi¸ c¶ æn ®Þnh vµ gi¸ rÎ. §©y lµ c¬ sá ®Çy ®ñ t¹o ®iÒu
kiÖn ®Ó chóng ta ®ua nhiªn liÖu LPG vµo sö dông réng r·i trong c¸c ngµnh kinh tÕ,
®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc vËn t¶i.
N¾m b¾t ®−îc xu h−íng ph¸t triÓn cña ThÕ giíi, còng nh− sù cÇn thiÕt, tÇm quan
träng gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr−êng tõ c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i, C«ng ty
c¬ khÝ Ng« Gia Tù ®−îc sù gióp ®ì cña Bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, V¨n phßng
ch−¬ng tr×nh KC.06, Tæng c«ng ty c«ng nghiÖp «t« ViÖt Nam ®· m¹nh d¹n ®Çu t−
nghiªn cøu, thùc hiÖn dù ¸n: “Hoµn thiÖn c«ng nghÖ chuyÓn ®æi xe ch¹y x¨ng sang
xe ch¹y LPG sö dông trong c¸c Thµnh phè lín”, m· sè KC.06.DA.09.CN.
Trong khu«n khæ néi dung cña Dù ¸n, ph¹m vi triÓn khai øng dông c¸c s¶n phÈm
cña Dù ¸n ®−îc ¸p dông cho c¸c lo¹i xe «t« vËn t¶i c«ng céng tõ 4 ®Õn 9 chç ngåi..
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 7/7
Trong ®ã, môc tiªu h−íng tíi chñ yÕu lµ c¸c ®oµn xe Taxi v× cã sè l−îng xe lín,
chñng lo¹i xe phæ biÕn, th«ng dông, møc ®é hiÖn ®¹i cña nh÷ng chñng lo¹i xe nµy ë
møc trung b×nh. VÒ mÆt kinh tÕ x· héi, ®©y chÝnh lµ nguyªn nh©n g©y nªn t×nh tr¹ng
« nhiÔm kh«ng khÝ nghiªm träng. Do ®ã viÖc chuyÓn ®æi sang sö dông nhiªn liÖu
LPG sÏ gãp phÇn rÊt lín lµm gi¶m sù ph¸t th¶i c¸c chÊt « nhiÔm do khÝ th¶i ®éng c¬
g©y ra vµ mét mÆt sÏ gãp phÇn rÊt lín tiÕt kiÖm chi phÝ nhiªn liÖu ®ång thêi më ra
kh¶ n¨ng kinh doanh, thu hót ng−êi sö dông mét c¸ch m¹nh mÏ. PhÇn lín xe «t« sö
dông lµm xe Taxi lµ lo¹i xe tõ 4 ®Õn 9 chç, thuéc dßng xe th«ng dông nh− Lanos –
Daewoo; Crolla, Altis, Zace – Toyota; Jolie – Mitshubisi, … cã chÊt l−îng trung
b×nh nªn viÖc chuyÓn ®æi sang sö dông LPG hoµn toµn ®¸p øng ®−îc c¸c chØ tiªu kü
thuËt vµ an toµn khi vËn hµnh.
§©y lµ mét ®Ò tµi míi, cã tÝnh øng dông vµ thiÕt thùc cao. Nh−ng ®Ó cã thÓ triÓn khai
®−îc dù ¸n mét c¸ch thµnh c«ng th× cÇn thiÕt ph¶i cã mét h¹ tÇng c¬ së thiÕt bÞ m¸y
mãc hiÖn ®¹i. Theo kÕ ho¹ch dù ¸n s¶n xuÊt thö nghiÖm nãi trªn ph¶i hoµn thµnh vµo
th¸ng 12 n¨m 2004. Nh−ng do C«ng ty c¬ khÝ Ng« Gia Tù ph¶i thùc hiÖn di dêi bé
phËn s¶n xuÊt ra ngo¹i thµnh theo chñ tr−¬ng cña Thµnh phè Hµ Néi, thªm vµo ®ã
viÖc t×m ®Þa ®iÓm ®Æt tr¹m n¹p gas cho xe «t« trong néi thµnh rÊt khã kh¨n. V−ît
qua nh÷ng khã kh¨n ®ã, ®−îc sù öng hé cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ, Ban Chñ
nhiÖm ch−¬ng tr×nh KC.06, sù gióp ®ì cña c¸c nhµ khoa häc, tr−êng §¹i häc, ViÖn
nghiªn cøu cïng víi truyÒn thèng C«ng ty vµ sù cè g¾ng cña ®éi ngò c¸n bé c«ng
nh©n viªn toµn C«ng ty ®Õn th¸ng 9 n¨m 2005 dù ¸n ®· hoµn thµnh mét c¸ch tèt
®Ñp.
III. C¸c néi dung nghiªn cøu, kÕt qu¶ vµ ý nghÜa cña Dù ¸n thö nghiÖm:
1. C¸c s¶n phÈm khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· thùc hiÖn:
(cid:131) Hå s¬ thiÕt kÕ l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG lªn xe «t«.
(cid:131) C¸c quy tr×nh:
− Quy tr×nh kiÓm tra xe tr−íc khi l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
− Quy tr×nh l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« ch¹y x¨ng
− Quy tr×nh kiÓm tra xe sau khi l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
(cid:131) Hå s¬ thiÕt kÕ, chÕ t¹o, s¶n xuÊt bé hoµ trén khÝ nhiªn liÖu – kh«ng khÝ (bé trén):
− Nguyªn lý thiÕt kÕ bé trén
− Lùa chän vËt liÖu s¶n xuÊt
− Quy tr×nh s¶n xuÊt bé trén
− PhÇn mÒm thiÕt kÕ bé trén
(cid:131) Dù th¶o tiªu chuÈn cho viÖc l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG cho xe «t«.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 8/8
(cid:131) D©y chuyÒn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG cho xe «t«.
(cid:131) S¶n xuÊt ®−îc 170 bé trén.
(cid:131) L¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG cho 111 xe «t«.
(cid:131) X©y dùng quy tr×nh ch¹y «t« LPG.
(cid:131) X©y dùng phÇn mÒm qu¶n lý xe l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG.
(cid:131) X©y dùng quy tr×nh vËn hµnh m¸y ®o khÝ th¶i.
(cid:131) X©y dùng quy tr×nh vËn hµnh hÖ thèng th«ng tin ®iÒu hµnh Taxi.
(cid:131) X©y dùng quy tr×nh vËn hµnh tr¹m n¹p nhiªn liÖu LPG.
2. §¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ dù ¸n:
ViÖc nghiªn cøu, thiÕt kÕ thµnh c«ng l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG cho xe
«t« ®· t¹o ra mét b−íc ®ét ph¸ míi trong lÜnh vùc khai th¸c c¸c nguån nhiªn liÖu
míi, sö dông nguån nguyªn liÖu s¹ch, rÎ… cho ph−¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i.
ViÖc x©y dùng, hoµn thiÖn c¸c quy tr×nh kiÓm tra, l¾p ®Æt, nghiÖm thu xe «t« l¾p ®Æt
bé chuyÓn ®æi, hoµn thiÖn c¸c thiÕt kÕ l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG lªn xe «t« gãp
phÇn lµm t¨ng n¨ng suÊt, rót ng¾n thêi gian l¾p ®Æt, n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm,
®¶m b¶o ®é an toµn vµ tin cËy cho xe l¾p ®Æt. MÆt kh¸c, trªn c¬ së c¸c qui tr×nh ®·
®−îc x©y dùng sÏ tiÕn hµnh chuÈn ho¸ ®Ó ban hµnh Tiªu chuÈn kü thuËt cho viÖc l¾p
bé chuyÓn ®æi d−íi d¹ng v¨n b¶n nhµ n−íc ph¸p qui.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, ®éi ngò kü s− kü thuËt cña C«ng ty ®· nghiªn cøu
hoµn thiÖn thiÕt kÕ bé trén nh»m n©ng cao hiÖu suÊt hßa trén, tÝch kiÖm nhiªn liÖu
X©y dùng phÇn mÒm thiÕt kÕ bé trén gióp cho qu¸ tr×nh thiÕt kÕ, chÕ t¹o vµ s¶n xuÊt
bé trén ®¶m b¶o chÝnh x¸c vµ thiÕt lËp ®−îc th«ng sè c«ng nghÖ tèi −u.
S¶n phÈm cña dù ¸n lµ ®oµn xe Taxi G cña C«ng ty ®i vµo ho¹t ®éng ®· më ra mét
ph¸t triÓn míi cho ngµnh giao th«ng vËn t¶i. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh øng dông c¸c nguån
nhiªn liÖu s¹ch gãp phÇn c¶i thiÖn m«i tr−êng xanh, s¹ch.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 9/9
PhÇn I
LPG – nguån nhiªn liÖu míi vµ
øng dông trong ngµnh giao th«ng vËn t¶i
I. KhÝ dÇu má ho¸ láng (LPG); ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt:
(cid:131) KhÝ dÇu má hãa láng (Liquefied Petroleum Gas) gäi t¾t lµ LPG, lµ khÝ thu ®−îc tõ
qu¸ tr×nh chÕ biÕn dÇu ®−îc hãa láng, bao gåm c¸c lo¹i hydrocarbon kh¸c nhau.
(cid:131) C¸c ®Æc tÝnh cñaLPG :
− ¸p suÊt tuyÖt ®èi cña LPG trong b×nh chøa kho¶ng 5,5 kG/cm2 ë 15,6oC vµ
12,5 kG/cm2 ë 50oC. Khi LPG chuyÓn tõ thÓ láng sang thÓ khÝ th× thÓ tÝch t¨ng
kho¶ng 250 lÇn.
− Sù gi·n në cña LPG kho¶ng 0,25%/1oC, do vËy chØ chøa LPG ®Õn 80% dung
tÝch b×nh chøa.
− Tû träng cña LPG kho¶ng 0,543 kg/lÝt, 1 kg LPG ë tr¹ng th¸i láng t−¬ng ®−¬ng
1,8 dm3, 1 dm3 LPG ë tr¹ng th¸i láng t−¬ng ®−¬ng 242 dm3 ë tr¹ng th¸i khÝ.
− NhiÖt ®é b¾t ch¸y cña LPG kho¶ng 510oC.
− NhiÖt l−îng khi ®èt ch¸y LPG lµ 11.500 kCal/kg, nhiÖt trÞ thÊp t−¬ng ®−¬ng lµ
Hu = 48 Mj/kg
(cid:131) C¸c −u ®iÓm khi sö dông LPG lµm nhiªn liÖu thay thÕ cho x¨ng vµ diezel
− C¶i thiÖn møc ®é « nhiÔm m«i tr−êng.
− Gi¸ thµnh thÊp.
− TÝnh hçn hîp víi kh«ng khÝ tèt nªn cã thÓ ®èt ch¸y hÕt.
− Hµm l−îng sulfur trong khÝ th¶i khi ®èt ch¸y LPG hÇu nh− kh«ng cã.
− TrÞ sè Octane cao nªn tÝnh chèng næ tèt h¬n vµ cã thÓ n©ng cao tû lÖ nÐn, t¨ng
hiÖu suÊt ®èt.
(cid:131) TiÒm n¨ng khÝ thiªn nhiªn vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam
C«ng nghiÖp khÝ ViÖt Nam ®ang b−íc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn nhanh chãng. ThÞ
tr−êng khÝ ViÖt Nam còng ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn. S¶n l−îng khÝ má B¹ch Hæ sau
khi hoµn thiÖn lµ 4 triÖu m3/ngµy. S¶n l−îng khÝ tõ má Nam C«n S¬n lµ 20 triÖu
m3/ngµy. KhÝ hãa láng LPG ®−îc s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam tõ nhµ m¸y khÝ Dinh Cè víi
s¶n l−îng 350.000 tÊn/n¨m vµ tõ nhµ m¸y läc dÇu sè 1 víi s¶n l−îng kho¶ng
250.000 tÊn/n¨m.
T×nh h×nh sö dông nhiªn liÖu khÝ vµ LPG ë ViÖt Nam míi chØ ë giai ®o¹n b¾t ®Çu.
Tiªu thô khÝ cho ph¸t ®iÖn t¹i hai nhµ m¸y ph¸t ®iÖn Bµ RÞa vµ Phó Mü tõ nguån
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 10/10
khÝ ®ång hµnh B¹ch Hæ. Tèc ®é khai th¸c vµ sö dông nhiªn liÖu khÝ vµ LPG t¨ng
tr−ëng lµ t−¬ng ®èi nhanh, nhÊt lµ sau khi cã ®−îc nguån LPG s¶n xuÊt trong n−íc
tõ nhµ m¸y chÕ biÕn khÝ Dinh Cè víi gi¸ thµnh thÊp tõ ®Çu n¨m 1999. §Ó cã thÓ më
réng ph¸t triÓn thÞ tr−êng LPG trong n−íc, ngoµi lÜnh vùc sö dông trong d©n dông,
cÇn thiÕt ph¶i triÓn khai sö dông LPG trong nh÷ng hé tiªu thô lín nh− c¸c nhµ m¸y
c«ng nghiÖp vµ trong giao th«ng vËn t¶i.
II. S¬ ®å nguyªn lý vÒ viÖc ®−a LPG vµo ®éng c¬ «t«:
1. CÊu t¹o bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG:
Bao gåm c¸c bé phËn chÝnh:
1.1. B×nh chøa LPG:
B×nh chøa cã nhiÖm vô l−u gi÷ LPG ë tr¹ng th¸i láng ë møc ¸p suÊt cho phÐp.
Trªn b×nh chøa cã l¾p hÖ thèng van ®ãng më LPG, van an toµn, van x¶, ng¾t…
1.2. Bé gi¶m ¸p – ho¸ h¬i:
Bé gi¶m ¸p – ho¸ h¬i lµ thµnh phÇn quan träng trong bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu LPG,
nã cÇn thiÕt cho sù biÕn ®æi nhiÖt, ¸p suÊt h¬i LPG cã gi¸ trÞ gÇn víi m«i tr−êng. Bé
gi¶m ¸p ho¸ h¬i gióp t¹o ®ñ l−îng khÝ cung cÊp cho ®éng c¬. T¹o cho dßng khÝ
tr−íc khi vµo ®éng c¬ ë ¸p suÊt th«ng th−êng nh− ®èi víi khi ch¹y x¨ng.
1.3. Van ®iÖn tõ:
§©y lµ thiÕt bÞ cho phÐp ®ãng më LPG tõ b×nh chøa tíi ®éng c¬.
1.4. C«ng t¾c chuyÓn ®æi ®Ó më, kho¸ vµ b¸o møc LPG:
§©y lµ c«ng t¸c dïng ®Ó chuyÓn ®æi chÕ ®é x¨ng sang chÕ ®é sö dông LPG vµ ng−îc
l¹i.
1.5. Bé trén LPG ho¸ h¬i víi kh«ng khÝ:
Hoµ trén ®ång ®Òu l−îng nhiªn khÝ LPG víi kh«ng khÝ theo tû lÖ hîp lý t¹o thµnh
hçn hîp nhiªn liÖu cung cÊp cho ®éng c¬.
1.6. Bé d©y dÉn ®iÖn vµ bé ®−êng èng dÉn.
2. S¬ ®å nguyªn lý
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 11/11
S¬ ®å nguyªn lý hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG trªn xe «t« phun x¨ng ®iÖn tö
S¬ ®å nguyªn lý hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG trªn xe «t« dïng chÕ hßa khÝ
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 12/12
3. Néi dung l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiÖn liÖu LPG vµ c¸c b−íc thùc hiÖn:
3.1. L¾p ®Æt b×nh chøa LPG vµo khoang ®Ó hµnh lý ë phÝa sau «t«, s¸t víi v¸ch ng¨n
khoang hµnh kh¸ch.
3.2. L¾p bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i vµo th©n cña khoang ®éng c¬ ë phÝa tr−íc «t«.
3.3. L¾p van ®iÖn tõ ®Ó më, ng¾t LPG vµ van an toµn LPG vµo ®−êng dÉn LPG ë tr−íc bé
gi¶m ¸p ho¸ h¬i. Trong khoang ®éng c¬ l¾p van ®iÖn tõ ®Ó më, ng¾t x¨ng vµo ®−êng
cung cÊp x¨ng phÝa dµn ph©n phèi x¨ng.
3.4. L¾p bé hoµ trén nhhiªn liÖu LPG – kh«ng khÝ vµo ®−êng hót kh«ng khÝ phÇn tr−íc
b−ím giã.
3.5. L¾p c«ng t¾c chuyÓn ®æi b»ng tay ®Ó më, kho¸ vµ b¸o møc LPG vµo b¶ng t¸p l« ë vÞ
trÝ tr−íc ng−êi l¸i ®Ó cã thÓ chuyÓn ®æi sö dông nhiªn liÖu LPG vµ nhiªn liÖu x¨ng.
3.6. L¾p ®−êng èng dÉn LPG tõ b×nh chøa ®Õn bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i vµ tõ bé gi¶m ¸p ho¸
h¬i ®Õn bé trén khÝ LPG.
3.7. TrÝch ®−êng n−íc nãng (®−êng n−íc vÒ) cña kÐt n−íc lµm m¸t ®éng c¬ ®Ó l¾p ®−êng
dÉn n−íc nãng vµo vµ ra khái bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i.
3.8. L¾p bé d©y ®iÖn cña hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG vµo c¸c phô kiÖn.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 13/13
PhÇn II
néi dung dù ¸n – kÕt qu¶ thùc nghiÖm vµ ®¸nh gi¸
I. Mét sè thiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« ®· ®−îc
cÊp phÐp:
1. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« DAEWOO LANOS
V¨n b¶n thÈm ®Þnh thiÕt kÕ sè 11/§KTK do Côc §−êng bé ViÖt Nam – Bé GTVT
cÊp ngµy 29/12/2003.
2. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« MAZDA 626
V¨n b¶n thÈm ®Þnh thiÕt kÕ sè 709/§KTK do Côc §−êng bé ViÖt Nam – Bé GTVT
cÊp ngµy 07/04/2003.
3. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« TOYOTA COROLLA
V¨n b¶n thÈm ®Þnh thiÕt kÕ sè 710/§KTK do Côc §−êng bé ViÖt Nam – Bé GTVT
cÊp ngµy 07/04/2003.
4. ThiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« ZIL XITEC
V¨n b¶n thÈm ®Þnh thiÕt kÕ sè 708/§KTK do Côc §−êng bé ViÖt Nam – Bé GTVT
cÊp ngµy 07/04/2003.
II. C¸c quy tr×nh kiÓm tra, l¾p ®Æt, nghiÖm thu hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
1. Quy tr×nh kiÓm tra xe «t« tr−íc l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
Xe «t« ch¹y x¨ng muèn ®−îc l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG (bé chuyÓn
®æi LPG) cÇn ph¶i qua kh©u kiÓm tra xe, ®Ó kh¶o s¸t vµ kiÓm tra xem cã tháa m·n
®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi hay kh«ng. C¸c b−íc kiÓm tra ®−îc thùc
hiÖn theo c¸c b−íc trong B¶ng 1 :
B¶ng 1. Quy tr×nh kiÓm tra xe «t« tr−íc khi l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
Dông cô, thiÕt bÞ Tiªu chuÈn
TT Tªn nguyªn c«ng
(1) GiÊy tê xe - M¾t th−êng (1) §¶m b¶o cã giÊp phÐp l−u hµnh.
l¾p - Th−íc ®o (2) Kh«ng gian
b×nh LPG
(2) Tµi liÖu kü thuËt.
B×nh gas cÇn ®¶m b¶o kh«ng
gian:
(1) C¸ch èng x¶ ≥ 200mm
(2) C¸ch ®u«i xe ≥ 600 mm
(3) C¸ch ®Çu xe ≥ 1.500mm
(4) C¸ch mÆt ®Êt: cao h¬n
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 14/14
®iÓm thÊp nhÊt cña cÇu xe.
(3) §iÓm ®Æt b×nh LPG - Th−íc ®o
(4) HÖ thèng ®iÖn §¶m b¶o cøng v÷ng chÞu ®−îc
t¶i träng b×nh LPG.
(1) §iÖn b«bin ph¶i ho¹t ®éng b×nh th−êng. - §ång hå ®iÖn
- M¸y ®o thêi ®iÓm ®¸nh löa (2) Bãng ®iÖn trong cèp xe ph¶i s¸ng.
(5) HÖ thèng cung cÊp - M¾t th−êng
nhiªn liÖu
(6) KiÓm tra khÝ th¶i - M¸y ®o khÝ th¶i (3) Thêi ®iÓm ®¸nh löa.
Ho¹t ®éng b×nh th−êng, kh«ng
rß rØ nhiªn liÖu
§¶m b¶o ®¹t theo tiªu chuÈn
sau.
- M¾t th−êng
CO < 6,5%
HC < 1200 PPM
λ ≈ 1
Ho¹t ®éng tèt.
tõng (7) ChÕ hoµ khÝ (èng
cÊp kh«ng khÝ nÕu
lµ ®éng c¬ phun
x¨ng )
(8) Tû sè nÐn
®éng c¬ (1) Tû sè nÐn gi÷a c¸c xylanh
kh«ng ®−îc chªnh lÖch
qu¸ 25%.
(9) HÖ thèng b«i tr¬n
(10) HÖ thèng n−íc lµm (2) ¸p suÊt nÐn cña c¸c
cylinder trong ®éng c¬
kh«ng ®−îc nhá h¬n so
víi tiªu chuÈn nhµ s¶n
xuÊt qui ®Þnh.
§¶m b¶o ho¹t ®éng tèt.
Ho¹t ®éng tèt. - M¾t th−êng
- M¾t th−êng nguéi
KÕt thóc qu¸ tr×nh kiÓm tra, xe «t« sÏ ®−îc ®¸nh gi¸ cã thÓ l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi
LPG hay kh«ng dùa trªn c¸c th«ng sè kü thuËt ®o ®−îc. NÕu ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c
tiªu chuÈn ®Ò ra xe sÏ ®−îc ®−a vµo l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi. NÕu kh«ng ®¶m b¶o c¸c
tiªu chuÈn trong giíi h¹n cã thÓ söa ch÷a hay c¶i t¹o ®−îc, xe sÏ ®−îc ®−a vµo söa
ch÷a, c¶i t¹o tr−íc khi l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi.
B¶ng 2. KÕt qu¶ kiÓm tra vµ kÕt luËn
TT
KÕt qu¶ KiÓm tra
KÕt luËn
Ghi chó
H¹ng môc
KiÓm tra
(1) GiÊy tê xe
Hîp lÖ
Kh«ng hîp lÖ
Cho kiÓm tra tiÕp
Kh«ng cho chuyÓn ®æi
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 15/15
KÕt qu¶ KiÓm tra
KÕt luËn
Ghi chó
TT
H¹ng môc
KiÓm tra
Cho kiÓm tra tiÕp
(2) Kh«ng gian l¾p
b×nh LPG
§¶m b¶o theo tiªu
chuÈn
Kh«ng ®¶m b¶o theo
tiªu chuÈn
(3) §iÓm ®Æt b×nh
LPG
§¶m b¶o
Kh«ng ®¶m b¶o
Tuú theo nguyªn nh©n
mµ quyÕt ®Þnh kh«ng
cho chuyÓn ®æi hay
kh¾c phôc sù cè råi
cho kiÓm tra tiÕp
Cho kiÓm tra tiÕp
Kh«ng cho chuyÓn ®æi
Kho¶ng c¸ch èng x¶
®Õn b×nh gas kh«ng
®¶m b¶o theo tiªu
chuÈn th× cã thÓ ®Æt
c¸c tÊm c¸ch nhiÖt
S¸txi kh«ng ®¶m b¶o
cøng v÷ng, kh«ng
nªn söa ch÷a gia cè
®Ó l¾p ®−îc b×nh gas
v× nh− vËy chøng tá
xe ®· qu¸ cò kh«ng
thÓ chuyÓn ®æi ®−îc
n÷a
Ho¹t ®éng tèt
Háng hãc
Cho kiÓm tra tiÕp
Söa ch÷a
HÖ thèng ®iÖn
- §iÖn cao ¸p
- §Ìn cèp xe
(4)
(5) §−êng
Ho¹t ®éng tèt
Háng hãc
Cho kiÓm tra tiÕp
Söa ch÷a
x¨ng
cung cÊp cho
®éng c¬
(6) KiÓm tra khÝ x¶
Cho kiÓm tra tiÕp
Söa ch÷a
tiªu
(7)
§¹t tiªu chuÈn
Kh«ng
®¹t
chuÈn
Ho¹t ®éng tèt
Háng hãc
Cho kiÓm tra tiÕp
Söa ch÷a
(8)
Cho kiÓm tra tiÕp
ChÕ hoµ khÝ
(èng cÊp kh«ng
khÝ nÕu lµ ®éng
c¬ phun x¨ng )
Tû sè nÐn tõng
®éng c¬
Kh«ng cho chuyÓn ®æi
(9) DÇu b«i tr¬n
Cho kiÓm tra tiÕp
(10) N−íc lµm m¸t
Cho kiÓm tra tiÕp
§¶m b¶o theo tiªu
chuÈn
Kh«ng ®¶m b¶o theo
tiªu chuÈn
Ho¹t ®éng tèt
Ho¹t ®éng kh«ng tèt Thay míi
Ho¹t ®éng tèt
Ho¹t ®éng kh«ng tèt Thay míi, bæ sung
2. Quy tr×nh l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« ch¹y x¨ng
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 16/16
Xe «t« ®−îc sau khi ®−îc kiÓm tra tháa m·n ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn sÏ ®−îc ®−a vµo
d©y chuyÒn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi. Qu¸ tr×nh l¾p ®Æt tu©n thñ chÆt chÏ c¸c quy ®Þnh
vµ tiªu chuÈn ®· ®Æt ra theo mét quy tr×nh chuÈn.
B¶ng 3. Quy tr×nh l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG lªn xe «t« ch¹y x¨ng
TT Dông cô thiÕt bÞ Tiªu chuÈn Tªn nguyªn c«ng
- M¾t th−êng
- Tay §¶m b¶o chøng nhËn chÊt
l−îng tiªu chuÈn cña chÝnh
h·ng vµ ViÖt Nam 1) KiÓm tra c¸c giÊy tê
x¸c nhËn chÊt
l−îng
b×nh gas, c¸c chi tiÕt hÖ
thèng chuyÓn ®æi
2) L¾p b×nh LPG
- M¸y hµn ®iÖn
- Cê lª, má lÕt
- Khoan tay, mòi khoÐt φ20
(2) §¶m b¶o cøng v÷ng.
(3) §¶m b¶o tiªu chuÈn sau:
+ Tiªu chuÈn c¬ së
+ C¸ch mÆt ®Êt cao h¬n
®iÓm cao nhÊt cña cÇu
xe.
3) L¾p c¸c èng hót khÝ vµ
x¶ khÝ, èng th«ng h¬i
- Trßng, cê lª
- Khoan tay
- Tuèc n¬ vÝt (2 c¹nh, 4 c¹nh) (1) §¶m b¶o gän ®Ñp, kh«ng
¶nh h−ëng ®Õn c¸c chi tiÕt
kh¸c trªn xe khi xe ch¹y.
(2) Ph¶i ®¶m b¶o khÝ ®−îc
l−u th«ng ra ngoµi xe.
4) L¾p ®−êng n¹p LPG, ®Çu n¹p LPG cho b×nh
(1) §¶m b¶o gän ®Ñp
(2) Kh«ng bÞ hë - M¸y c¾t èng cÇm tay
- M¸y uèn èng cÇm tay
- Trßng cê lª
- M¸y c¾t èng cÇm tay
- M¸y uèn èng cÇm tay
- Trßng cê lª 5) L¾p ®−êng èng cung
cÊp LPG cho ®éng c¬ tõ
b×nh ®Õn van ®iÖn tõ
LPG
(1) §¶m b¶o kh«ng bÞ hë.
(2) Kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn
c¸c chi tiÕt trªn xe khi xe
ch¹y (chó ý ®−êng d−íi
gÇm xe).
(3) §¶m b¶o gas láng l−u
th«ng tõ b×nh ®Õn van
®iÖn tõ.
(4) C¸ch xa èng x¶ ( nªn l¾p
song song vµ c¹nh ®−êng
èng dÉn x¨ng d−íi gÇm
6) L¾p van ®iÖn tõ LPG
(1) Van ®iÖn tõ ph¶i ®−îc l¾p
theo ®óng chiÒu nh−
trong thiÕt kÕ. - M¸y c¾t èng cÇm tay
- M¸y uèn èng cÇm tay
- Trßng cê lª (2) §¶m b¶o cøng v÷ng.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 17/17
TT Dông cô thiÕt bÞ Tiªu chuÈn Tªn nguyªn c«ng
- M¸y c¾t èng cÇm tay
- M¸y uèn èng cÇm tay
- Trßng cê lª 7) L¾p ®−êng cung cÊp
LPG cho ®éng c¬ tõ van
®iÖn tõ LPG ®Õn bé
gi¶m ¸p ho¸ h¬i
(1) §¶m b¶o kh«ng bÞ hë.
(2) Kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn
c¸c chi tiÕt trªn xe khi xe
ch¹y (chó ý ®−êng d−íi
gÇm xe).
(3) §¶m b¶o gas láng l−u
th«ng tõ van ®iÖn tõ ®Õn
bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i.
8) L¾p bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i
- T12 , T10 , trßng cê lª
- K×m
(1) Bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i ph¶i
®−îc l¾p theo ®óng chiÒu
nh− trong thiÕt kÕ.
(2) §¶m b¶o cøng v÷ng.
(3) Cµng gÇn bé trén cµng tèt
(1) §¶m b¶o kÝn kh«ng rß rØ gas. 9) L¾p ®−êng cung cÊp gas
cho ®éng c¬ tõ bé gi¶m
¸p ho¸ h¬i tíi bé trén - M¸y c¾t èng cÇm tay
- M¸y uèn èng cÇm tay
- Trßng cê lª
(2) Gän kh«ng ¶nh h−ëng
®Õn chi tiÕt kh¸c khi xe
ch¹y.
10) L¾p van tiÕt l−u dßng - K×m kÑp, tuèc n¬ vÝt (1) T¹i chç nèi gas kh«ng bÞ rß rØ. gas
(2) Van ho¹t ®éng tèt.
(1) §¶m b¶o cøng theo ®óng 11) L¾p bé trén - Trßng cê lª 10, tuèc
n¬ vÝt
yªu cÇu kü thuËt.
+ KÝn, khÝt, kh«ng bÞ hë
+ Ch¾c ch¾n
- Tuèc n¬ vÝt (1) §¶m b¶o cøng v÷ng ho¹t ®éng tèt. 12) L¾p van ®iÖn tõ x¨ng
(víi xe chÕ hoµ khÝ)
(2) L¾p theo ®óng chiÒu b¶n vÏ thiÕt kÕ.
- K×m, tuèc n¬ vÝt (1) §¶m b¶o kh«ng bÞ rß rØ n−íc. 13) L¾p ®−êng n−íc nãng
phôc vô cho bé gi¶m ¸p
ho¸ h¬i (2) §−êng n−íc ph¶i
l−u
th«ng khi hoÆt ®éng ë chÕ
®é gas.
14) §Êu nèi hÖ thèng d©y
®iÖn, l¾p c«ng t¾c - Má hµn ®iÖn, b¨ng
dÝnh, c¸c ®ai kÑp (1) TÊt c¶ c¸c hÖ thèng ®iÖn
ph¶i ho¹t ®éng b×nh
th−êng.
(2) C¸c d©y ®iÖn ph¶i ®−îc bã gän gµng.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 18/18
TT Dông cô thiÕt bÞ Tiªu chuÈn Tªn nguyªn c«ng
(3) TÊt c¶ c¸c mèi nèi ph¶i
®−îc bäc kÝn.
(4) Hép ®iÒu khiÓn
trong
cabin ph¶i thuËn tiÖn cho
thao t¸c
3. Quy tr×nh kiÓm tra xe «t« sau khi l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
Xe sau khi l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi hoµn chØnh sÏ ®−îc kiÓm tra c¸c th«ng sè kü thuËt
b»ng c¸c thiÕt bÞ ®o kiÓm hiÖn ®¹i vµ c¸c kü s− cã kinh nghiÖm. §Ó ®¶m b¶o c¸c tiªu
chuÈn l¾p ®Æt vµ xuÊt x−ëng c¸c h¹ng môc kiÓm tra sÏ ®−îc thùc hiÖn ®Èy ®ñ theo
quy tr×nh tiªu chuÈn.
B¶ng 4. Quy tr×nh kiÓm tra xe «t« sau khi l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu LPG
TT Néi dung nguyªn c«ng Dông cô,
thiÕt bÞ Yªu cÇu kü
thuËt Tªn
nguyªn
c«ng
tra 1 - M¾t th−êng KiÓm
nh·n m¸c - KÝnh lóp §óng
nh·n
m¸c theo thiÕt
kÕ KiÓm tra nh·n m¸c cña tÊt c¶ c¸c
chi tiÕt g¸ l¾p theo ®óng b¶n vÏ
thiÕt kÕ
KiÓm tra vÞ trÝ b×nh LPG 2 KiÓm tra vÞ
trÝ l¾p r¸p - Th−íc
®o
(1) C¸ch èng x¶
- Th−íc
kÑp tiªu (2) C¸ch ®éng c¬ Theo
chuÈn c¬ së - Th−íc
gãc (3) C¸ch ®u«i xe
(4) C¸ch ®Çu xe
(5) So víi mÆt ®Êt
Cao h¬n ®iÓm
thÊp nhÊt cña
cÇu xe
VÞ trÝ ®−êng dÉn LPG - Th−íc ®o
- Th−íc kÑp
- Th−íc gãc (1) B¸n kÝnh gãc l−în cña ®−êng ≥ 20 mm èng R
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 19/19
Néi dung nguyªn c«ng TT Dông cô,
thiÕt bÞ Yªu cÇu kü
thuËt Tªn
nguyªn
c«ng
- M¾t th−êng ≥ 150 mm - Tay (2) TÊt c¶ c¸c vÞ trÝ ®−êng èng
dÉn LPG (d−íi gÇm xe) lu«n
lu«n c¸ch èng x¶
(3) èng LPG cao ¸p ®−îc b¾t chÆt vµo vá xe
- Th−íc ®o VÞ trÝ van ®iÖn tõ LPG, ®iÖn tõ
x¨ng - Th−íckÑp
- Th−íc gãc
- M¾t th−êng (1) Ph¶i ®−îc l¾p th¼ng ®øng
theo chiÒu bé läc n»m phÝa
d−íi
(2) §−îc ®Æt c¸ch xa ®éng c¬ ≥ 200 mm mét kho¶ng
- Th−íc ®o Bé gi¶m ¸p hãa h¬i (®−îc l¾p cµng
gÇn bé trén cµng tèt). - Th−íckÑp
(1) Ph¶i ®−îc l¾p th¼ng ®øng - Th−íc gãc theo h−íng dÉn - M¾t th−êng
(2) §−îc ®Æt c¸ch xa ®éng c¬ ≥ 200 mm mét kho¶ng
(3) Ph¶i ®Ó kho¶ng kh«ng ®Ó ®iÒu chØnh c¸c van
Bé hßa trén(mixer) - Th−íc ®o
(1) L¾p ®óng vÞ trÝ cña b¶n thiÕt - Th−íckÑp kÕ
§−êng d©y ®iÖn - Th−íc ®o
- Th−íckÑp (1) §−îc ®Æt c¸ch xa ®éng c¬ ≥ 200 mm - M¾t th−êng mét kho¶ng
(2) C¸c ®−êng d©y ®iÖn ph¶i gän
gµng (®−îc bã gän) ®¶m b¶o
mü thuËt
KiÓm tra c«ng t¾c - M¾t th−êng
(1) C«ng t¾c kh«ng v−íng ng−êi l¸i
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 20/20
TT Néi dung nguyªn c«ng Dông cô,
thiÕt bÞ Yªu cÇu kü
thuËt Tªn
nguyªn
c«ng
(2) DÔ ®iÒu khiÓn, nh×n ®ång hå dÔ dµng
(1) B×nh LPG 3 - M¾t th−êng
- Tay (2) §−êng èng dÉn LPG Kh«ng bÞ mÐo
hay bÞ gËp xµ tra
KiÓm
l−îng
chÊt
l¾p ®Æt hÖ
thèng - N−íc
phßng (3) Bé läc, Van diÖn tõ LPG, Ch¾c ch¾n - B×nh khÝ N2 x¨ng
(4) Bé gi¶m ¸p hãa h¬i
Ch¾c
ch¾n,
kh«ng bÞ rung
khi xe ch¹y
KÝn khÝ (5) Bé hßa trén(mixer)
tra (1) KiÓm tra ®éng c¬ khi khëi DÔ khëi ®éng 4 KiÓm
khÝ th¶i ®éng - M¸y ®o khÝ
th¶i ®éng c¬
(2) KiÓm tra ®éng c¬ ë chÕ ®é rung kh«ng t¶i Kh«ng
giËt, æn ®Þnh
(3) KiÓm tra ®éng c¬ ë chÕ ®é t¨ng tèc T¨ng
tèc
nhanh, kh«ng
bÞ nghÑt
tiªu Theo
chuÈn h·ng
(4) Giíi h¹n cho phÐp cña c¸c
chÊt g©y « nhiÔm ë chÕ ®é
kh«ng t¶i trong c¸c tr−êng
hîp trªn
ChÕ ®é kh«ng t¶i CO< 1,2 %
vol
HC < 300 ppm
λ ≈ 1
ChÕ ®é 3500 vßng/phót CO < 0,7 %
vol
HC< 300 ppm
λ ≈ 1
5 BiÓu hiÖn cña ®¸nh löa sím KiÓm
thêi tra
®iÓm - M¸y ®o
®iÓm
thêi
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 21/21
TT Néi dung nguyªn c«ng Dông cô,
thiÕt bÞ Yªu cÇu kü
thuËt Tªn
nguyªn
c«ng
®iÓm (1) Khi nhÊn ch©n ga ®éng c¬ thêi ®iÓm
®¸nh löa thêi
®¸nh löa bèc rÊt nhanh
KiÓm tra b»ng
m¸y kiÓm tra
thêi ®iÓm ®¸nh
löa (gãc ®¸nh
löa sím tõ 5o ÷
9o
(2) §éng c¬ cã tiÕng gâ
BiÓu hiÖn cña ®¸nh löa muén
(1) Khi nhÊn ch©n ga ®éng c¬ bèc chËm
(2) §éng c¬ kh«ng cã tiÕng gâ
Quy tr×nh kiÓm tra sau l¾p ®Æt sÏ ®¶m b¶o cho xe «t« l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG ®¸p
øng ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn xuÊt x−ëng.
B¶ng 5. KÕt qu¶ kiÓm tra vµ kÕt luËn
TT KÕt qu¶ kiÓm tra KÕt luËn Ghi chó H¹ng môc kiÓm
tra
1 tra nh·n Hîp lÖ Cho kiÓm tra tiÕp - KiÓm
m¸c Kh«ng hîp lÖ Thay míi
2 §¶m b¶o ®óng Cho kiÓm tra tiÕp - KiÓm tra vÞ trÝ l¾p
r¸p
Kh«ng ®¶m b¶o
theo tiªu chu¶n
Tuú theo tõng tr−êng
hîp cho tiÕn hµnh söa
ch÷a l¹i hoÆc thay ®æi
vÞ trÝ l¾p r¸p
3 §¶m b¶o Cho kiÓm tra tiÕp tra chÊt
l¾p ®Æt hÖ Kh«ng ®¶m b¶o TiÕn hµnh söa ch÷a l¹i - KiÓm
l−îng
thèng
4 §óng Cho kiÓm tra tiÕp - KiÓm tra thêi ®iÓm
®¸nh löa Ch−a ®óng TiÕn hµnh ®iÒu chØnh
l¹i
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 22/22
Cho kiÓm tra tiÕp 5 -KiÓm tra khÝ th¶i §¶m b¶o theo tiªu
chuÈn
Kh«ng ®¶m b¶o
theo tiªu chuÈn TiÕn hµnh ®iÒu chØnh
l¹i
6 §¹t yªu cÇu - KiÓm tra c«ng suÊt
cña ®éng c¬ §¶m b¶o theo thiÕt
kÕ
Ch−a ®¹t Cho kiÓm tra l¹i tõ ®Çu
4. KÕt luËn
Trªn c¬ së c¸c quy tr×nh kiÓm tra, l¾p ®Æt vµ nghiÖm thu ®−îc x©y dùng mét c¸ch
khoa häc, tu©n thñ ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn ®Æt ra. Cïng víi ®éi ngò kü s−, c«ng nh©n,
thî lµnh nghÒ nhiÒu kinh nghiÖm sÏ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi
LPG lªn «t« ®óng víi c¸c tiªu chuÈn kü thuËt xuÊt x−ëng cña C«ng ty
Trong giai ®o¹n s¶n xuÊt thö nghiÖm cña dù ¸n, c¸c quy tr×nh nµy thÓ hiÖn tÝnh khoa
häc vµ tiªn tiÕn. ViÖc triÓn khai ¸p dông c¸c quy tr×nh nµy vµo d©y chuyÒn l¾p ®Æt
t¹o nªn tÝnh chÆt chÏ vµ ®ång bé cho qu¸ tr×nh l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi.
III. X©y dùng ph−¬ng ¸n tÝnh to¸n thiÕt kÕ bé trén
1. C¬ së lý thuyÕt
1.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña bé trén
§Ó ®éng c¬ lµm viÖc ®−îc víi LPG vµ CNG nhÊt thiÕt ph¶i theo quy t¾c:
VËn tèc lan truyÒn mÆt tiÕp gi¸p cña ngän löa ®¹t cùc ®¹i øng víi Ne max vµ hÖ sè
d− kh«ng khÝ α = 0,83 ÷ 0,88. Cã nghÜa lµ khi hçn hîp khÝ – kh«ng khÝ ®−îc lµm
®Ëm. Møc ®é ®Ëm cña hçn hîp ch¸y còng gièng nh− khi lµm viÖc víi x¨ng.
HÖ sè c«ng suÊt cã Ých ηe ®¹t cùc ®¹i khi α (ch¹y khÝ) cao h¬n α (ch¹y x¨ng). Do ®ã
ph¹m vi ®iÒu chØnh hîp lý cho ®éng c¬ lµm viÖc víi gas réng h¬n khi lµm viÖc víi
x¨ng.
Sù lµm viÖc æn ®Þnh cña ®éng c¬ ch¹y gas ë chÕ ®é kh«ng t¶i cã thÓ ®¹t ®−îc khi gi¸
trÞ α cao h¬n khi lµm viÖc víi x¨ng. Do ®ã, kh«ng cÇn lµm ®Ëm hçn hîp khÝ gas –
kh«ng khÝ ®i vµo ®éng c¬ qua bé trén khi ch¹y kh«ng t¶i gièng nh− ta lµm ®Ëm hçn
hîp x¨ng – kh«ng khÝ ®i qua carburator khi ch¹y kh«ng t¶i.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 23/23
CnHm lµ thµnh phÇn chÝnh cña LPG, CNG cã gi¸ trÞ α min t−¬ng ®èi cao. Do vËy,
viÖc lµm ®Ëm hçn hîp ch¸y qu¸ Ýt còng lµm ®éng c¬ ho¹t ®éng tåi ®i vµ lµm t¨ng vät
suÊt tiªu hao nhiªn liÖu.
MËt ®é gas ë ®Çu vµo hÖ thèng trén khÝ lµ mét gi¸ trÞ biÕn ®æi, trong møc ®é nµo ®ã
phô thuéc vµo ¸p suÊt ®−îc gi¶m ¸p qua Bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i vµ kÕt cÊu ®Êu nèi gi÷a
Bé gi¶m ¸p – ho¸ h¬i vµ bé trén. §Ó tr¸nh gi¶m hÖ sè n¹p gas cho ®éng c¬, bé trén
dïng cho chuyÓn ®æi nhiªn liÖu cÇn ph¶i thiÕt kÕ sao cho gi¶m thiÓu ®Õn møc thÊp
nhÊt c¸c tæn hao thuû lùc cña ®éng c¬ x¨ng nguyªn thuû.
1.2. Mét sè yÕu tè vµ c«ng thøc sö dông khi nghiªn cøu tÝnh to¸n thiÕt kÕ bé trén
Thµnh phÇn hçn hîp gas – kh«ng khÝ lµ hÖ sè d− kh«ng khÝ víi bé trén s¬ cÊp.
Thµnh phÇn ®ã thay ®æi liªn tôc phô thuéc vµo sù thay ®æi cña ®é lo·ng khÝ trong
èng khuÕch t¸n (∆pd) cña ¸p suÊt ë ®Çu vµo cña miªng phun gas (∆pφ) vµ ®é lo·ng
khÝ ë häng hót
∆pφ = ± ∆p2+ ∆p2
Trong ®ã:
+ ∆p2 lµ ®é gi¶m ¸p hay ¸p suÊt d− sau khi LPG ®−îc gi¶m ¸p ho¸ h¬i
+ ∆p2 lµ ®é chªnh lÖch ¸p suÊt gi÷a èng dÉn Gas tr−íc tiÕt chÕ vµ sau tiÕt
chÕ (®i vµo bé trén)
=
Víi ®¹i l−îng ∆pφ ta cã thÓ t¸ch ®−îc hÖ sè kh«ng khÝ d− α
L
Vb
LV
2
o
×
γφ
b
b
γφ
×
×
2
2
o
P
o
ρ
2
P
∆
ρ
o
b
P
φ ×∆±∆
α =
Trong ®ã:
+ P∆ d : ®é ch©n kh«ng trong èng khuÕch t¸n (mm cét H2O)
+ P∆ ϕ : ®é ch©n kh«ng trong miÖng phun Gas (mm cét H2O)
: tiªu hao kh«ng khÝ (m3/s) + Vb
: tiªu hao gas (m3/s) + V2
: tiÕt diÖn èng khuÕch t¸n (cm2) + ϕb
: tiÕt diÖn c¸c lç phun gas + ϕ2
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 24/24
: hÖ sè tho¸t khÝ + γb
: hÖ sè tho¸t gas + γ2
: mËt ®é kh«ng khÝ (kg/m3) + ρb
: mËt ®é gas (kg/m3) + ρ2
Pρφ
ρ
o
MËt ®é gas kh«ng ph¶i lµ const, nã phô thuéc vµo P∆ ϕ theo c«ng thøc
ρ
2
o
∆±
P
o
ρ2=
Trong ®ã:
+ Po : ¸p suÊt khÝ quyÓn (mm H2O)
+ ρ2o : mËt ®é gas ë ¸p suÊt khÝ quyÓn (kg/m3)
Tõ ®ã :
.
ψφ
b
b
.
L
ψφ
2
2
o
ρ
2
p
.
o
ρ
b
α =
C¸c dÊu (+) t−¬ng øng víi tr−êng hîp gas ®i vµo miÖng phun víi ¸p suÊt d−
dÊu (-) t−¬ng øng víi tr−êng hîp gas ®i vµo miÖng phun víi tôt ¸p
cã thÓ nãi α = f(∆pd) khi ∆pΦ cè ®Þnh.
B»ng thùc nghiÖm ng−êi ta ®· thÊy:
- Khi t¨ng sù tiªu hao gas th× ∆p2 gi¶m
- Tæn hao thñy lùc trong èng dÉn gas t¨ng lªn khi t¨ng ∆pd
- Dßng gas ®i tõ tiÕt chÕ vµo bé trén cã ¸p suÊt d− th× ∆p2 còng sÏ bÞ gi¶m khi
suÊt tiªu hao gi¶m
2. C¬ së tÝnh to¸n
2.1. §Æt vÊn ®Ò
ViÖc ®−a nhiªn liÖu khÝ vµo buång ®èt cña ®éng c¬ ®Ó ®éng c¬ ho¹t ®éng t−¬ng
thÝch nh− khi sö dông x¨ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo bé trén. Cã thÓ nãi ®ã lµ bé “chÕ
hßa khÝ” míi.
KÕt cÊu, kÝch th−íc cña bé trén phô thuéc vµo c¸c yÕu tè chñ yÕu sau :
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 25/25
o C«ng suÊt ®éng c¬, kiÓu ®éng c¬, kiÓu cung cÊp nhiªn liÖu (carbuarator,
injector)
o KÝch th−íc häng hót, ¸p suÊt ch©n kh«ng cña häng hót, ¸p suÊt cña khÝ
nhiªn liÖu, ¸p suÊt cña kh«ng khÝ ®−a vµo trén
o Kh«ng gian bè trÝ c¸c thiÕt bÞ trªn «t«
o TØ lÖ hßa trén khÝ/ kh«ng khÝ ë chÕ ®é tÝnh to¸n (lÝ t−ëng)
Qua bé gi¶m ¸p/ hãa h¬i nhiªn liÖu ®−îc ®−a vµo ®éng c¬ d−íi d¹ng khÝ, nªn c¸c
c«ng thøc tÝnh to¸n ph¶i tÝnh cho nhiªn liÖu khÝ.
2.2. TÝnh to¸n thiÕt kÕ bé trén khÝ (nhiªn liÖu) vµ kh«ng khÝ dïng cho ®éng c¬ «t«
ch¹y x¨ng
2.2.1. TÝnh l−îng LPG cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp vµo ®éng c¬ lµm viÖc ë chÕ ®é toµn t¶i
th«ng qua bé trén
LPG lµ khÝ hãa láng víi thµnh phÇn Propan (C3H8) : 50% vµ Butan (C4H10) : 50%
+ Khèi l−îng nguyªn tö : Propan 44 (g/mol) : MC3H8
Butan 58 (g/mol) : MC4H10
+ Khèi l−îng LPG láng lµ :
MLPG = Vpropan .MPropan + VBupan .MBupan=
= 58.0,5 + 44.0,5 = 51 (g/mol)
n
+
L−îng kh«ng khÝ lÝ thuyÕt ®Ó ®èt ch¸y 1m3 nhiªn liÖu khÝ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc
1
21,0
rm
−
4
2
⎛
⎜
⎝
⎞
n OHC
⎟
rm
⎠
(3-20) Mo = Vo = ∑
Trong ®ã :
CnHmOr lµ thµnh phÇn thÓ tÝch cña mçi khÝ thµnh phÇn trong nhiªn
liÖu ë ®©y cã hai lo¹i khÝ thµnh phÇn lµ C3H8 vµ C4H10 chiÕm 50% mçi lo¹i
trong hçn hîp.
5,0
381,27
3
5,0
4
x
x
+
+
+
Ta cã :
10
4
1
21,0
8
4
⎞
⎟
⎠
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
⎤
=⎥
⎦
⎡
⎛
⎜
⎢
⎝
⎣
(m3 kk / m3 nhiªn liÖu) Mo =
§èi víi nhiªn liÖu khÝ M = α.Mo (m3 kh«ng khÝ / m3 nhiªn liÖu)
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 26/26
(Kmol kh«ng khÝ / Kmol nhiªn liÖu)
ChÕ ®é toµn t¶i α = 0,95 (chän)
M = 0,95x27,381 = 26,0419 (m3 kh«ng khÝ / m3 nhiªn liÖu)
(Kmol kh«ng khÝ / Kmol nhiªn liÖu)
Hßa khÝ :
+ L−îng hçn hîp míi n¹p vµo xi lanh :
M1 = M + 1 = α Mo + 1 (Kmol kk/Kmol nhiªn liÖu)
( m3 kk/m3 nhiªn liÖu) M1 = 26 + 1 = 27
Ta cã thÓ tÝnh nhiÖt trÞ cña 1m3 tiªu chuÈn hßa khÝ khi α = 1 theo c«ng thøc :
tm =
V
MJ
3m
⎞
⎟
⎠
⎛
⎜
⎝
Q
tm
1+o
, Q’
NhiÖt trÞ cña 1m3 hçn hîp hßa khÝ LPG khi α = 1
tm = 810 Kcal/m3 = 810 x 4186J = 3,391 MJ/m3
Q’
Nh− vËy : Qtm = 3,391 x 27 = 91,557 MJ/m3
Tõ Mo = 27,381 Kmol kk / Kmol nhiªn liÖu ta còng cã thÓ qui ra Kg kk/kg nhiªn
liÖu lµ :
1 Kmol kk = 29 kg
1Kmol LPG = 51 kg
29
569,15
6,15
=
=
VËy
x
381,27
51
Kg kk/Kg nhiªn liÖu Mo =
NhiÖt trÞ khi ®èt ch¸y 1 kg LPG lµ 46 MJ/kg
§Ó tÝnh ®−îc l−îng LPG vµo ®éng c¬ trong 1giê ta ph¶i tÝnh c«ng suÊt cã Ých Ne
Vp
i
khi ch¹y LPG
. ∑ n
h
τ30
e
( KW) Tõ c«ng suÊt chØ thÞ Ni =
N
N
i
Ta l¹i cã = ηm
ηm ®−îc gäi lµ hiÖu suÊt c¬ giíi cã Ých th−êng lµ 0,63÷0,93 :
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 27/27
=> chän ηm = 0,9
+ §èi víi ®éng c¬ ch¹y GAS :
.
ηη
i
V
.
PQ
tm
K
..
TM
τ
1
K
, (KW) Ni = 89,67.VhΣ.n.
Trong ®ã :
(cid:131) VhΣ : lµ tæng thÓ tÝch c¸c xi lanh ®éng c¬ (l)
(cid:131) PK : ¸p suÊt ë häng hót coi PK = Po= 0,1 MPa
(cid:131) TK : nhiÖt ®é ë häng hót coi TK = 273+25=298oK
(cid:131) n : sè vßng quay ë chÕ ®é toµn t¶i
Qtm : lµ nhiÖt trÞ cña hßa khÝ 1m3 hçn hîp LPG (MJ/m3)
1M
(cid:131)
(cid:131) ηi : hÖ sè chÊt l−îng qu¸ tr×nh ch¸y ®èi víi ®éng c¬ ch¹y khÝ
ηi = 0,28÷0,35 : chän 0,33
(cid:131) ηV : hÖ sè n¹p khi ®éng c¬ ë chÕ ®é toµn t¶i = 0,85
85,0.33,0
105,60
=
* VD : Khi tÝnh víi xe «t« Lanos 1.5 víi n = 5600 v/f ; VHΣ = 1,5 lÝt
1,0
4.298
(KW) Ni = 89,67.1,5.5000.3,391.
Nh− vËy:
Ne = 0,9x60,105 = 54,09453 (KW)
C«ng suÊt cã Ých lÊy trßn 54 KW
Ta cã kh¸i niÖm l−îng tiªu hao hçn hîp ë chÕ ®é ®Þnh møc
Ghh = qe.Ne ( MJ/h) (®èi víi ®éng c¬ dïng khÝ)
qe : gäi lµ suÊt tiªu hao nhiÖt l−îng cã Ých (thay cho suÊt tiªu hao nhiªn liÖu
cã Ých ë ®éng c¬ ch¹y nhiªn liÖu láng nh− x¨ng, diezel)
Ta cã :
Q
tm
M
η
P
V
K
TP
e
K
1
(MJ/KW.h) qe = 9700.
Trong ®ã :
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 28/28
+ Qtm / M1 = 3,391 MJ/m3
+ PK = 0,1 MPa ; ; ηV = 0,85 ; TK = 298o K
+ Pe : ¸p suÊt cã Ých trung b×nh tõ 0,5÷0,75
Cho ®éng c¬ ch¹y khÝ; chän Pe = 0,55
+ qe = 17 (MJ/KW.h)
=> qe = 14,3 ÷ 17 (MJ/KWh)
KW
.
Nh− vËy
MJ
hKW
.
⎛
⎜
⎝
⎞
=⎟
⎠
MJ/h ] Ghh = 17x54 = 918 [
SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu : khi ch¸y 1 kg LPG t¹o ra nhiÖt trÞ 46 MJ. Tõ ®ã suy ra
(981
/)
hMJ
⎞
⎛
MJ
⎟⎟
⎜⎜
46
kg
⎠
⎝
l−îng nhiªn liÖu LPG lµ : = 19,9565 kg/h
Nh− vËy l−îng LPG tiªu hao trong 1h lµ :
Gnl = 19,96 kg LPG/h
2.2.2. TÝnh to¸n tèc ®é dßng kh«ng khÝ vµ dßng GAS qua bé hßa trén ë chÕ ®é toµn t¶i
2.2.2.1. TÝnh to¸n tèc ®é dßng khÝ qua tiÕt diÖn nhá nhÊt cña bé hßa trén ë chÕ ®é toµn
SP
t¶i
∆2
δ
gas
m/s Wgas = ϕh
Trong ®ã :
o Wgas : tèc ®é dßng gas
o ϕh : hÖ sè tèc ®é cho häng ϕh = 0,8÷0,9 ; chän ϕh = 0,85
o δgas (ρo) : mËt ®é GAS ë ¸p suÊt Po
(cid:131) Po : cña LPG ë tr¹ng th¸i h¬i theo [3] ; 1,5 ÷ 2 kg/m3
(cid:131) ρo : cña LPG ë tr¹ng th¸i láng ; 0,5 ÷ 0,59 kg/l
ë ®©y ρo lµ 1,5 kg/m3 qui ra kg/l lµ 0,0015 kg/l
∆PS theo tõ 2÷15 KPa lµ hîp lý. Ta chän 14 KPa
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 29/29
Nh− vËy
142x
5,1
= 3,6725 m/s ≈ 3,7 m/s WGAS = 0,85
Ta l¹i cã GK = αb .fnmin .Wh .ρo Kg/s
Trong ®ã
min
o GK : l−u l−îng dßng khÝ ®i qua häng (Vk)
fn
fh
min
) o αb : hÖ sè bãp dßng = 0,97÷0,99 chän 0,98 ; ( αb =
o fnmin : tiÕt diÖn cña dßng khÝ bÞ bãp nhá nhÊt
o fhmin : tiÕt diÖn thu nhá cña èng
o Wh : tèc ®é dßng khÝ
o ρo : mËt ®é dßng khÝ
Ta cã VK lµ l−îng nhiªn liÖu tiªu hoa cho ®éng c¬ trong mét ®¬n vÞ thêi gian
VK = v .Ni , m3/s
Trong ®ã :
vi lµ suÊt tiªu hao , (m3/KW.h)
P
η
VK
.1
TPM
Ke
vi = 9700
Víi :
PK = 0,1 ; ηV = 0,85 ; M1 = 27 m3 ;
Pe = 0,55 (¸p suÊt tiªu hao trung b×nh cã Ých); TK = 298oK
186,0
=
Thay vµo cã :
85,0.1,0
298.55,0.27
m3/ KW.h vi = 9700
Ta l¹i cã Ni = 60,105 KW
Nh− vËy
VK = 0,186x60,105 = 11,199 m3/h = 11,2 m3/h = 0,0031 m3/s
NÕu tÝnh ë chÕ ®é cã Ých c«ng suÊt Ne
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 30/30
Ta cã VKe = ηe.VK m3/s chän ηe = 0,9
=> VKe = 0,9x0,0031 = 0,00279 ≈ 0,0028 m3/s ( ≈10 m3/h )
Thay vµo ta cã
0,0028 = 0,98x3,7x1,5xfn = 5,439fn
,0
,5
0028
439
,0
x
4
= 0,0005148004 m2 => fn =
0005148
14,3
= 0,0256 m = 25,6 mm => dn =
§iÒu nµy t−¬ng ®èi phï hîp víi c¸c bé trén cña ngo¹i quèc khi nhËp khÈu vµo ViÖt
Nam : dthu nhá : 22÷26 mm
L−îng kh«ng khÝ cÇn ®èt m3 khÝ (Mo) propan : 23,91 m3/m3 nhiªn liÖu
butan : 30,95 m3/ m3 nhiªn liÖu
víi thµnh phÇn 50/50 cña propan vµ butan
Mo(LPG) = 23,91 x50% + 30,95x50% = 27,43 m3 kk/ m3 nl
NhiÖt trÞ hßa khÝ (Kcal/m3) : propan : 826 (Kcal/m3) ;
butan : 864 (Kcal/m3)
(cid:214) NhiÖt trÞ LPG = 845 (Kcal/m3 hçn hîp)
Q’tm = 845 x4186 = 3,537 MJ/m3
Møc tiªu thô riªng gC : m3/h.m· lùc : 0,116 ÷ 0,134
NÕu ta tÝnh cho xe Lanos víi Ne = 54 KW ; chän gC = 0,12
54x
,0
12,0
7355
= 8,81 m3/h th× VK =
Qui ra gi©y :
VK = 0,0024473 m3/s
Thay vµo (1):
x
4
,0
0,00245 = 5,439fn => fn = 0,00045 m2
00045
14,3
= 0,02395 m = 23,95 mm (cid:214) dn =
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 31/31
Tõ ®©y ta cã thÓ chän ®−êng kÝnh häng khuÕch t¸n cña bé trén cho ®éng c¬ Lanos
lµ 20 mm
TÝnh ®−êng kÝnh lç phun gas :
§−êng kÝnh lç phun ë c¸c chÕ ®é
+ §−êng kÝnh lç GAS ë chÕ ®é kh«ng t¶i : 2,9 mm
+ §−êng kÝnh lç GAS ë chÕ ®é kh«ng t¶i víi : 0,9 mm
=> chän lç φ = 3 mm
TÝnh lç trong ®−êng cung cÊp khÝ Gas
KK
Vßng quay cao nhÊt
V
V
hh
Ta cã c«ng thøc : α =
Trong ®ã
lµ l−îng kh«ng khÝ tiªu hao ( m3/s ) Vkk :
lµ l−îng hçn hîp tiªu hao ( m3/s)
Vhh :
Víi Vhh = Vgas x M0 (m3/s)
V
hh
M
o
Suy ra VGas =
3
m
81,8
VGas l¹i ®−îc tÝnh lµ = fgas xWgas
3600
x
h
27
= 9,06.10-5 m3/s NÕu tÝnh cho Lanos VGax =
5−
4
BiÕt W Gas = 3,7 m/s
10.06,9
7,3
5
x−
10.06,9
14,37,3
x
= 5,586 mm (5,58.10-3 m) => fgas = => dlç cung cÊp gas =
LÊy trßn φlç cña èng cung cÊp gas = 6 mm
§èi chiÕu víi c¸c bé trén ngo¹i ®èi víi «t« c«ng suÊt < 100 KW
lç trong èng dÉn gas vµo bé trén tõ φ5 ÷ φ10
3. PhÇn mÒm m« pháng
3.1. Môc ®Ých cña phÇn mÒm
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 32/32
Trªn cơ sở thiết kế bộ trộn được được tÝnh to¸n bằng lý thuyết động cơ, việc t×m ra
c¸c th«ng sè h×nh học của bộ trén và c¸c th«ng sè c«ng nghÖ liªn quan hoàn toàn
dựa trªn c¸c c«ng thøc lý thuyết kinh nghiệm.
Để cã thể đưa được thiết kế này vào sản xuất hàng loạt, nhằm phục vụ cho quy tr×nh
lắp đặt hệ thống cung cấp nhiªn liệu LPG (bộ chuyển đổi LPG) lªn xe «t« chạy
xăng, cần thiết phải cã qu¸ tr×nh thử nghiệm đo đạc kiểm tra c¸c th«ng sè kỹ thuật
c«ng nghệ của hệ thống. Qu¸ tr×nh thử nghiệm này được tiến hành bằng c¸ch ®o ®¹c
c¸c th«ng sè vận hành của «t« trong qu¸ tr×nh hoạt động sau khi được lắp đặt bộ
chuyển đổi LPG so với khi chạy xăng. Để cã thể kiểm tra và đưa ra c¸c kết luận
chÝnh x¸c phải tiến hành thử nghiệm nhiều lần và c¸c ®o ®¹c chÝnh x¸c.
X©y dựng một giải ph¸p phần mềm trªn nền tảng của một phần mềm m« phỏng số
bằng phương ph¸p phần tử hữu hạn (FEA) nhằm m« tả qu¸ tr×nh hßa trộn giữa
kh«ng khÝ vµ nhiªn liệu LPG sẽ gióp Ých rất nhiều cho qu¸ tr×nh kiểm chứng c¸c kết
quả tÝnh to¸n. Giải ph¸p phần mềm sẽ gióp người thiết kế kh«ng phải mất qu¸ nhiều
thời gian cho việc thử nghiệm. Mà thay vào đã là sự thay đổi c¸c thống số m« h×nh
nhằm t×m ra c¸c th«ng số kỹ thuật c«ng nghệ tối ưu. Từ đã cã thể đi đến điều chỉnh
lại c¸c th«ng số h×nh học hoặc t×m ra một chế độ c«ng nghệ thÝch hợp để điều chỉnh
cho qu¸ tr×nh vận hành của xe «t« đạt được hiệu suất tối đa.
Giải ph¸p phần mềm được x©y dựng trªn cơ sở thiết kế bộ hßa trộn kh«ng khÝ sử
dụng trong bộ chuyển đổi LPG lắp cho xe DAEWOO LANOS 1.5. Với c¸c kết quả
tÝnh to¸n thiết kế đ· cã, việc ứng dụng giải ph¸p phần mềm này sẽ chỉ ra c¸c th«ng
số c«ng nghệ đầu vào tối ưu của qu¸ tr×nh nhằm đạt được một chế độ công nghệ tối
ưu ở đầu ra với c¸c th«ng số c«ng nghệ của hỗn hợp khÝ nhiªn liệu sau khi hßa trộn.
3.2. Gi¶i ph¸p phÇn mÒm
Sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch b»ng phÇn tö h÷u h¹n ®Ó m« pháng qu¸ tr×nh hßa
trén, chØ ra c¸c chÕ ®é c«ng nghÖ tèi −u.
Gi¶i ph¸p øng dông phÇn mÒm m« pháng ANSYS – CFX kÕt hîp víi mét sè phÇn
mÒm thiÕt kÕ bæ trî nh− : SolidWorks, AutoCad, ®−îc sö dông trong hÇu hÕt c¸c
lÜnh vùc kü thuËt: kÕt cÊu, nhiÖt, ®iÖn, ®iÖn tõ, dßng ch¶y, bao gåm c¶ m« pháng sè
®éng lùc häc dßng ch¶y, t−¬ng t¸c gi÷a c¸c m«i tr−êng, gi÷a c¸c hÖ vËt lý.
3.3. C¬ së lý thuyÕt
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 33/33
Phương tr×nh c©n bằng động lượng
Phương tr×nh Navie-Stốc về chuyển động của khối chất lỏng
C¸c cơ sở lý thuyết về động cơ, c¸c qu¸ tr×nh động lực học
• X¸c định phạm vi của bài to¸n.
• X¸c định chế độ của dßng chảy.
• Tạo m« h×nh phần tử hữu hạn.
• Áp đặt c¸c điều kiện biªn.
• Khởi tạo c¸c tham số cho ph©n tÝch CFD.
• Giải.
• Khai th¸c kết quả.
3.4. C¸c b−íc ph©n tÝch x©y dùng gi¶i ph¸p phÇn mÒm
3.5. X©y dùng m« h×nh m« pháng
Trªn cơ cở thiết kế 2D được tÝnh to¸n bằng lý thuyết, x©y dựng m« phỏng thiết kế
3D trong phần mềm thiết kế chuyªn ngành
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 34/34
3.6. M« h×nh ph©n tö h÷u h¹n (92088 phÇn tö, 16435 nót) vµ ®Æt tªn cho c¸c vÞ trÝ
cÇn thiÕt
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 35/35
C¸c vị trÝ:
- Đầu vào của Gas
- Đầu vào của kh«ng khÝ
- Đầu ra
- SymP:
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 36/36
3.7. Khëi t¹o thuéc tÝnh cña vïng ®−îc m« pháng
Dßng kh«ng khÝ trong vïng được m« phỏng được coi là chảy rối và đẳng nhiệt. M«
h×nh chảy rối k-ε sẽ được sử dụng v× nã cho độ chÝnh x¸c cao. Để khai th¸c tốt m«
h×nh này, lớp biªn cần được giải với Ýt nhất 10 nót lưới.
C¸c thuộc tÝnh:
- Kiểu m« phỏng: dßng chảy
- Loại lưu chất: C4H10, C3H8, kh«ng khÝ ở 25oC
- Áp suất tham chiếu: 1 atm
- TÝnh nổi: kh«ng
- Chuyển dịch của vùng: không
- M« h×nh truyền nhiệt: đẳng nhiệt, nhiệt độ lưu chất là 250 C
- M« h×nh chảy rối: k-ε
- Hàm biªn: tự động
3.8. C¸c ®iÒu kiÖn biªn
* C Inlet:
- Tªn: Inlet1
- Kiểu BC: đầu vào (Inlet)
- Vị trÝ: Inlet1
- Chế độ chảy: dưới ©m
- Áp suất: 0.850001 atm
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 37/37
* BC Inlet:
- TÝn: Inlet2
- Kiểu BC: đầu vào (Inlet)
- Vị trÝ: Inlet2
- Chế độ chảy: dưới ©m
- Vận tốc đầu vào: 2.5 m/s
* BC Outlet
- Tªn: Outlet
- Kiểu BC: đầu ra (outlet)
- Vị trÝ: Outlet
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 38/38
* BC đối xứng:
- Tªn: SymP
- Kiểu BC: đối xứng
- Vị trÝ: SymP
3.9. Khai th¸c kÕt qu¶
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 39/39
* VËn tèc qua c¸c mÆt c¾t bé trén
* PhÇn tr¨m thÓ tÝch khÝ C3H8 qua c¸c mÆt c¾t bé trén
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 40/40
* PhÇn tr¨m thÓ tÝch khÝ C4H10 qua c¸c mÆt c¾t bé trén
* ¸p suÊt qua c¸c mÆt c¾t bé trén
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 41/41
3.10. KÕt luËn vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶
Trong khu«n khổ đề tài đã m« phỏng sự hßa trộn của gas và kh«ng khÝ. M« h×nh
được lựa chọn để m« phỏng nhằm chứng minh cho tÝnh tổng qu¸t và tÝnh linh hoạt
của phương ph¸p m« phỏng số trªn m¸y tÝnh cho dạng tải trọng này.
Khai th¸c c¸c kết quả CFD đạt được cho phÐp cã được một ph©n tÝch tương đối toàn
diện về kết cấu, từ đã t×m được h×nh dạng và kÝch thước phï hợp cho kết cấu
Trªn cơ sở c¸c kết quả cã được về phần trăm thể tÝch cã thể dự đo¸n được sự hßa
trộn, và đ¸nh gi¸ được tÝnh hợp lý (hay h×nh dạng khÝ động) của kết cấu xem h×nh
dạng của kết cấu đã được thiết kế hợp lý hay chưa ?
Trªn cơ sở c¸c kết quả cã được về trường vận tốc, ¸p suất mà ta cã được một kết quả
trực quan, từ đã điều chỉnh m« h×nh để phï hợp với thực tế.
Từ những kết quả thu được sẽ t×m ra một thiết kế và chế độ c«ng nghệ tối ưu ph¸t
huy tối đa c«ng suất động cơ, tÝch kiệm nhiªn liệu.
4. Ng©n hµng bé trén
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 42/42
5. Quy tr×nh s¶n xuÊt bé trén
5.1. Giíi thiÖu chung
§Ó cã thÓ s¶n xuÊt ®−îc mét bé trén ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn mµ C«ng ty ®Ò
ra còng nh− ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu kh¾t khe vÒ c¸c chØ tiªu chÊt l−îng, kü thuËt,
c«ng nghÖ. Do ®ã, viÖc s¶n xuÊt ph¶i ®−îc tu©n thñ theo mét quy tr×nh s¶n xuÊt
chuÈn do c¸c c¸n bé kü thuËt phèi hîp cïng víi c¸c c«ng nh©n lµnh nghÒ cã nhiÒu
kinh nghiÖm thèng nhÊt hãa vµ ®−îc ban l·nh ®¹o C«ng ty phª duyÖt.
Quy tr×nh s¶n xuÊt ®−îc ®−a ra nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, tÝnh liªn hoµn vµ
phèi hîp gi÷a c¸c kh©u s¶n xuÊt. Lµm t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l−îng cña s¶n phÈm, ®¶m
tÝnh ®ång ®Òu vµ quy chuÈn vÒ mÆt kü thuËt c«ng nghÖ cña s¶n phÈm.
5.2. C¸c yªu cÇu vµ chØ tiªu c«ng nghÖ
S¶n phÈm t¹o ra ph¶i ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu c«ng nghÖ vµ c¸c yªu cÇu sau :
- §¶m b¶o vÒ vËt liÖu s¶n xuÊt ®Çu vµo ®óng theo tiªu chuÈn ®Æt ra.
- §¶m b¶o vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm
- §¶m b¶o c¸c kÝch th−íc ®óng theo tiªu chuÈn trªn b¶n vÏ thiÕt kÕ, ®é chÝnh x¸c
cña c¸c chi tiÕt l¾p lÉn
- §¶m b¶o vÒ ®é bãng c¸c bÒ mÆt
- §¶m b¶o c¸c th«ng sè c«ng nghÖ cña s¶n phÈm
- §¶m b¶o ®é kÝn, ®é bÒn c¸c mèi ghÐp
- §¶m b¶o ®é bÒn, ®é mµi mßn, kh¶ n¨ng chèng ¨n mßn vµ rç khÝ bÒ mÆt cña s¶n
phÈm
- §¶m b¶o tÝnh l¾p lÉn vµ t−¬ng thÝch cña s¶n phÈm ®èi víi nhiÒu lo¹i xe kh¸c
nhau
5.3. Quy tr×nh s¶n xuÊt bé trén
Quy tr×nh s¶n xuÊt bé trén ®−îc chia nhá thµnh c¸c nguyªn c«ng ®Ó ®¶m b¶o n¨ng
suÊt còng nh− chÊt l−îng cña s¶n phÈm. Quy tr×nh s¶n xuÊt bao gåm 16 c«ng ®o¹n
- Chän vËt liÖu: Hîp kim Nh«m ®óc AL – Si ( Silumin )
Yªu cÇu: Nh«m ®óc yªu cÇu kh«ng bÞ rç bät, Hîp kim cã qua biÕn tÝnh vµ hãa giµ.
nh− sau :
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 43/43
- Chän kÝch th−íc ph«i: Chän kÝch th−íc ph«i phï hîp víi ®−êng kÝnh ngoµi to
nhÊt cña bé trén
§p = §n + 5mm
Trong ®ã §p : §−êng kÝnh ph«i
§n : §−êng kÝnh ngoµi lín nhÊt cña bé trén
§èi víi bé trén LANOS ta chän ®−êng kÝnh ph«i lµ φ 75 lµm vá vµ φ52 lµm lâi
* Nguyªn c«ng 1
TiÖn mÆt ®Çu theo b¶n vÏ
- Nguyªn c«ng c¾t ph«i ®−îc thùc hiÖn trªn m¸y tiÖn
* Nguyªn c«ng 2
Gia c«ng kÝch th−íc ngoµi cña vá φ 73
- Khoan lç chèng t©m
- TiÖn ®−êng kÝnh ngoµi ph«i trªn m¸y tiÖn theo kÝch th−íc b¶n vÏ
sè 2
* Nguyªn c«ng 3
Gia c«ng ®−êng kÝnh ngoµi φ62 vµ gê gi÷
- TiÖn ®−êng kÝnh ngoµi φ62 vµ gê gi÷ trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ
sè 3
* Nguyªn c«ng 4
Gia c«ng khoan lç ®−êng kÝnh φ 20
- Khoan lç ®−êng kÝnh φ20 trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 4
* Nguyªn c«ng 5
Gia c«ng tiÖn ®−êng kÝnh trong φ50
- TiÖn ®−êng kÝnh trong φ50 trªn m¸y tiªn theo b¶n vÏ sè 5
* Nguyªn c«ng 6
Gia c«ng c¾t chi tiÕt vá bé trén
- C¾t chi tiÕt vá bé trén trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 6
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 44/44
* Nguyªn c«ng 7
Gia c«ng khoan vµ ta r« ®−êng n¹p
- Khoan ®−êng n¹p b»ng m¸y khoan cÇn vµ ta r« ®−êng n¹p b»ng dông cô ta
r« theo b¶n vÏ sè 7
* Nguyªn c«ng 8
Gia c«ng tiÖn mÆt ®Çu vµ th©n lâi
- TiÖn mÆt ®Çu trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 8
- TiÖn th©n lâi trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 8
* Nguyªn c«ng 9
Gia c«ng tiÖn v¸t, khoan lç φ20 vµ c¾t lâi
- TiÖn v¸t trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 9
- Khoan lç φ20 trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 9
- C¾t lâi bé trén trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 9
* Nguyªn c«ng 10
Gia c«ng khoan lç φ2,5x15 c¸ch ®Òu
- Khoan lç φ2,5x15 c¸ch ®Òu trªn m¸y khoan cÇn theo b¶n vÏ sè 10
* Nguyªn c«ng 11
Gia c«ng ghÐp lâi vµ vá bé trén φ50 theo b¶n vÏ sè 11
- H¬ nãng chi tiÕt hai ®Õn 200oC
- Ðp hai chi tiÕt vµo nhau ®¶m b¶o ®é ®ång t©m, kh«ng nøt vì
- §¶m b¶o ®é kÝn khÝt gi÷a hai bÒ mÆt ghÐp
* Nguyªn c«ng 12
Gia c«ng tiÖn lç φ62
- TiÖn lç φ62 trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 12
* Nguyªn c«ng 13
Gia c«ng tiÖn ®−êng n¹p kh«ng khÝ
- TiÖn ®−êng n¹p kh«ng khÝ trªn m¸y tiÖn theo b¶n vÏ sè 13
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 45/45
* Nguyªn c«ng 14
Gia c«ng khoan vµ ta r« lç M6x3
- Khoan lç φ4,5
- Ta r« lç M6x3 c¸ch ®Òu b»ng m¸y khoan cÇn vµ dông cô ta r« cÇm tay theo
b¶n vÏ sè 14
IV. D©y chuyÒn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG
1. Môc tiªu
Dùa trªn t×nh h×nh s¶n xuÊt thùc tÕ ®ang ®−îc triÓn khai t¹i c«ng ty còng nh− nhu
cÇu cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt æn ®Þnh ®¶m b¶o vÒ mÆt chÊt
l−îng s¶n phÈm ®Çu ra vµ n¨ng suÊt cña s¶n phÈm ®Çu ra.
2. D©y chuyÒn c«ng nghÖ l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG
2.1. ThuyÕt minh c«ng nghÖ
Xe «t« cã nhu cÇu l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG ®−îc ®−a vµo khu vùc nhËn vµ kiÓm
tra c¸c th«ng sè ®Çu vµo cña xe. C«ng viÖc kiÓm tra tu©n thñ ®óng theo quy tr×nh
kiÓm tra xe tr−íc khi l¾p ®Æt
Xe sau khi ®−îc lµm thñ tôc xe ®−îc ®−a vµo khu vùc l¾p r¸p. T¹i ®©y xe ®−îc l¾p
r¸p bé gi¶m ¸p ho¸ h¬i, van ®iÖn tõ LPG, bé trén vµ van tiÕt l−u, l¾p b×nh chøa LPG,
hÖ thèng èng dÉn LPG, hÖ thèng ®iÖn theo quy tr×nh l¾p ®Æt cña C«ng ty. Xe sau khi
®−îc l¾p ®Æt ®Çy ®ñ c¸c bé phËn cña bé chuyÓn ®æi sÏ ®−îc ®−a sang khu vùc kiÓm
tra. T¹i ®©y toµn bé hÖ thèng sÏ ®−îc thö kÝn, hót ch©n kh«ng, sau ®ã xe ®−îc n¹p
LPG vµ tiÕn hµnh thö m¸y. NÕu tÊt c¶ c¸c chØ tiªu thö : c«ng suÊt ®éng c¬, tiªu
chuÈn khÝ x¶, c¸c tiªu chuÈn vËn hµnh, an toµn, … ®−îc ®¶m b¶o theo tiªu chuÈn
xuÊt x−ëng cña c«ng ty vµ tho¶ m·n c¸c TCN còng nh− TCVN xe sÏ ®−îc ®−a vµo
kh− vùc bµn giao xe.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 46/46
2.2. S¬ ®å khèi c«ng nghÖ
S¬ ®å d©y chuyÒn c«ng nghÖ l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi
NhËn vµ kiÓm tra xe
L¾p r¸p bé gi¶m ¸p hãa h¬i
L¾p van ®iÖn tõ LPG
Gia c«ng c¬ khÝ
L¾p bé trén vµ van tiÕt luu
L¾p b×nh chøa LPG
L¾p hÖ thèng èng dÉn LPG
Bµn giao xe
KiÓm tra c«ng suÊt ®éng c¬
L¾p hÖ thèng ®iÖn
ChØnh m¸y
KiÓm tra ®é kÝn
Hót ch©n kh«ng
N¹p LPG
2.3. TÝnh to¸n c«ng nghÖ
2.3.1. Lùa chän n¨ng suÊt d©y chuyÒn :
C¨n cø vµo n¨ng lùc l¾p r¸p cña C«ng ty vµ nhu cÇu cña thÞ tr−êng vÒ sö dông xe
«t« ch¹y nguyªn liÖu LPG, trong giai ®o¹n s¶n xuÊt thö nghiÖm n¨ng suÊt ®−îc lùa
chän cho d©y chuyªn lµ 2 xe/ngµy.
Trong t−¬ng lai víi h−íng ph¸t triÓn cña viÖc øng dông nguyªn liÖu s¹ch sö dông
trong ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, nhu cÇu thÞ tr−êng sÏ t¨ng cao nªn quy m« cña d©y
chuyÒn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi ph¶i më réng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr−êng.
2.3.2. Lùa chän c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý d©y chuyÒn
Víi d©y chuyÒn n¨ng suÊt 2 xe/ngµy c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña d©y chuyÒn hÕt søc
gän nhÑ, hiÖu qu¶ bao gåm :
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 47/47
TT Bé phËn qu¶n lý gi¸n tiÕp Bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp Ghi chó
1 Qu¶n ®èc Tæ c¬ khÝ
2 Kü s− kü thuËt Tæ l¾p r¸p
3 KÕ to¸n_Hµnh chÝnh S¬n_röa xe
Thñ kho 4 B¶o vÖ_t¹p vô
2.3.3. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc
S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc
Qu¶n ®èc
ks kü thuËt
thñ quü
kÕ to¸n
tæ c¬ khÝ
tæ l¾p ®Æt
2.3.4. TÝnh thêi gian ho¹t ®éng cña d©y chuyÒn :
+ Sè ngµy lµm viÖc theo chÕ ®é : 279 ngµy/n¨m
(tuÇn lµm viÖc 44 giê)
+ Sè giê lµm viÖc mét ca : 8 h/ca
+ Sè giê lµm viÖc thùc tÕ : 7,5 h/ca
(thêi gian chuÈn bÞ ®Çu ca, cuèi ca, sinh ho¹t c¸ nh©n)
+ Sè ca trong ngµy lµm viÖc : : 1 ca/ngµy
2.3.5. §Þnh møc thêi gian c¸c nguyªn c«ng l¾p ®Æt :
C¨n cø vµo thùc tÕ s¶n xuÊt l¾p r¸p t¹i C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
TT Tªn nguyªn c«ng §Þnh møc thêi gian
1 NhËn vµ kiÓm tra xe 15 phót/ 01 xe
2 L¾p bé gi¶m ¸p hãa h¬i 30 phót/ 01 xe
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 48/48
15 phót/ 01 xe 3 L¾p van ®iÖn tõ
25 phót/ 01 xe 4 L¾p bé trén vµ van tiÕt l−u
90 phót/ 01 xe 5 L¾p b×nh chøa LPG
60 phót/ 01 xe 6 L¾p hÖ thèng èng dÉn LPG
120 phót/ 01 xe 7 L¾p hÖ thèng ®iÖn
10 phót/ 01 xe 8 KiÓm tra ®é kÝn
15 phót/ 01 xe 9 Hót ch©n kh«ng
15 phót/ 01 xe 10 N¹p LPG
30 phót/ 01 xe 11 ChØnh m¸y
20 phót/ 01 xe 12 KiÓm tra c«ng suÊt ®éng c¬
445 phót/01 xe Tæng
2.3.6. X¸c ®Þnh diÖn tÝch nhµ x−ëng
2.3.6.1. DiÖn tÝch trùc tiÕp s¶n xuÊt
FO = XO. KO. fO (m2)
Trong ®ã:
+ XO = 6, lµ sè l−îng vÞ trÝ
+ KO : hÖ sè khuÕch ®¹i diÖn tÝch KO = 3,5 ÷ 4,5
Chän KO = 4
+ fO : diÖn tÝch h×nh chiÕu cña mét xe
2.3.6.2. DiÖn tÝch khu vùc s¶n xuÊt
TÝnh theo c«ng thøc sau:
FP = fP1 + fP2 (P-1) m2
Trong ®ã:
+ fP1 : lµ diÖn tÝch cÇn thiÕt cho ng−êi c«ng nh©n thø nhÊt
(fP1 = 25 m2)
+ fP2 : lµ diÖn tÝch cÇn thiÕt cho ng−êi c«ng nh©n thø hai trë lªn
(fP2 = 15 m2)
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 49/49
+ P : lµ sè c«ng nh©n ®ång thêi lµm viÖc trong gian ë ca ®ång nhÊt
2.3.6.3. DiÖn tÝch kho phô tïng
DiÖn tÝch kho ®−îc tÝnh theo phÇn tr¨m cña diÖn tÝch s¶n xuÊt
FSX = FP + FO = 170 + 180 = 350 m2
Kho phô tïng : FK = 7%. FSX = 24,50 m2
2.3.6.4. DiÖn tÝch khu vùc ®ç xe
§−îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
F§X = A.KO.fO
Trong ®ã:
+ A: sè xe cÇn chê vµo l¾p ®Æt ; A = 2 xe
+ KO – hÖ sè khuÕch ®¹i diÖn tÝch KO = 3,5 ÷ 4,5
Chän KO = 4
+ fO – diÖn tÝch h×nh chiÕu cña mét xe
2.3.6.5. DiÖn tÝch v¨n phßng
§−îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
FVP = n.f (m2)
Trong ®ã:
+ n – lµ sè nh©n viªn phßng ban
+ f – diÖn tÝch cÇn thiÕt cho mét nh©n viªn theo s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc
cña xÝ nghiÖp
2.3.6.6. DiÖn tÝch c¸c c«ng tr×nh phô
Qua kh¶o s¸t thùc tÕ chän diÖn tÝch c¸c c«ng tr×nh phô vµ c¸c bé phËn kh¸c nh− sau:
- DiÖn tÝch m¸y ph¸t ®iÖn,nÐn khÝ FP® = 10 m2
- DiÖn tÝch nhµ t¾m , vÖ sinh FVS = 15 m2
→∑Fctp = FP® + Fvs
→∑Fctp = 10 + 15 = 25 m2
2.3.6.7. DiÖn tÝch toµn bé x−ëng
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 50/50
+ FP )
Bao gåm : DiÖn tÝch khu vùc s¶n xuÊt (FO
DiÖn tÝch kho FK
DiÖn tÝch c¸c c«ng tr×nh phô Fetp
DiÖn tÝch v¨n phßng FVP
→ FH = F0 + FP + F§X + Fctp + FK + FVP
DiÖn tÝch toµn x−ëng ∑ F = 505 m2
2.3.7. Nhu cÇu ®iÖn n−íc trong n¨m cña d©y chuyÒn
2.3.7.1. Nhu cÇu vÒ sö dông ®iÖn
Sö dông m¹ng l−íi ®iÖn 3 pha 220/330V ®Ó sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ
chiÕu s¸ng.
* Nhu cÇu vÒ ®iÖn trong s¶n xuÊt
C«ng thøc tÝnh to¸n:
ASX = NO.φtb . k (kw)
Trong ®ã
+ ASX - Nhu cÇu vÒ ®iÖn trong s¶n xuÊt
+ NO – Tæng c«ng suÊt dïng cho thiÕt bÞ : 50 (kw)
+ φtb – Thêi gian lµm viÖc cña thiÕt bÞ
+ k – HÖ sè sö dông thiÕt bÞ kh«ng ®ång ®Òu
=> ASX = 50.2440.0,6 = 73200 (kw)
* §iÖn dïng trong chiÕu s¸ng
ACS = NO.φtb . kC (kw)
Trong ®ã
+ ACS : ChØ sè ®iÖn dïng trong chiÕu s¸ng
+ NC : Tæng c«ng suÊt cña c¸c thiÕt bÞ chän theo tiªu chuÈn,
NC = 15 (kw)
+ k : KÕt cÊu hÖ sè sö dông chiÕu s¸ng, k=0,9
=> ACS = 15.2440.0,9 = 32940 (kw)
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 51/51
2.3.7.2. Nhu cÇu vÒ n−íc trong n¨m
.
αC
Q =
SX
.
.
ADq
LV
1000
* N−íc dïng trong s¶n xuÊt
Trong ®ã:
+ QSX – N−íc dïng cho s¶n xuÊt
+ q- §Þnh møc tiªu chuÈn 2000 lÝt/ ca
+ DLV – Sè ngµy lµm viÖc trong n¨m, DLV = 279 ngµy
2000
122760
(
3m
)
=
=
+ α - HÖ s« hao hôt trong qu¸ tr×nh sö dông, α = 1,1
QSX
.1,1.279.200
1000
=>
* N−íc dïng trong sinh ho¹t
QSh = qSh.y.DLV . ηT
Trong ®ã
+ qSh - L−îng n−íc dïng cho sinh ho¹t trong 1 ca s¶n xuÊt,
qSh= 60 (lÝt)
+ y – Sè x−ëng cña xÝ nghiÖp
+ DLV – Sè ngµy lµm viÖc trong n¨m, DLV = 279 ngµy
+ ηT – HÖ sè sö dông n−íc kh«ng ®ång ®Òu, ηT = 3
=> QSh = 60.1.279.3 = 50220 (lÝt)
2.3.8. Bè trÝ mÆt b»ng Nhµ x−ëng
2.3.8.1. ViÖc bè trÝ mÆt b»ng ph¶i tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau:
- Phï hîp víi quy tr×nh c«ng nghÖ
- §¶m b¶o tiÕt kiÖm diÖn tÝch
- §¶m b¶o an toµn lao ®éng vµ phßng chèng ch¸y næ
- Ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÖ sinh c«ng nghiÖp, an toµn phßng ho¶ b¶o vÖ m«i
tr−êng, x¨ng , dÇu ,mì vµ b¶o vÖ nhµ x−ëng
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 52/52
- §¶m b¶o riªng biÖt khu nhµ v¨n phßng víi c¸c khu s¶n xuÊt
- Trong khu vùc x−ëng ®Ò phßng ho¶ ho¹n, bªn c¹nh ®ã xung quanh trong nhµ
x−ëng cßn bè trÝ c¸c b×nh cøu ho¶...
- §Ó ®¶m b¶o an toµn lao ®éng vµ vÊn ®Ò søc khoÎ cho c«ng nh©n th× vÊn ®Ò vÖ
sinh rÊt quan träng. V× vËy bè trÝ mÆt b»ng ph¶i chó ý tíi kh¶ n¨ng th«ng giã vµ
tËn dông tèi ®a ¸nh s¸ng tù nhiªn
- Toµn bé cöa chÝnh vµ cöa phô ph¶i ®−îc më réng ®Ó ®¶m b¶o ®é chiÕu s¸ng ®Çy
®ñ vµ t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng , gi¶m tiÕng ån trong s¶n xuÊt
- N¬i s¶n xuÊt ph¶i ®−îc quÐt dän s¹ch sÏ, m¸y mãc c«ng cô ph¶i cã bé phËn b¶o
hiÓm, che ch¾n an toµn nh÷ng chi tiÕt quay trßn nh− d©y ®ai, curoa, ®¸ mµi...
2.3.8.2. X©y dùng ph−¬ng ¸n bè trÝ thiÕt bÞ trªn mÆt b»ng tæng thÓ :
MÆt b»ng bè trÝ thiÕt bÞ s¶n xuÊt cña d©y chuyÒn ®−îc c¨n cø vµo mÆt b»ng s¶n xuÊt
thùc tÕ ®ang sö dông t¹i c«ng ty ®¸p øng ®ñ yªu cÇu vÒ n¨ng suÊt chÊt l−îng cña s¶n
phÈm ®Çu ra.
§Ó cho c«ng viÖc thùc hiÖn viÖc l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi nhiªn liÖu dÔ dµng vµ ®¹t
®−îc n¨ng suÊt cao th× mÆt b»ng n¬i s¶n xuÊt ph¶i ®−îc bè trÝ mét c¸ch hîp lý,b¶o
®¶m ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ an toµn lao ®éng.
DiÖn tÝch mÆt b»ng cÇn thiÕt ®Ó triÓn khai ®−îc d©y chuyÒn lµ 505 m2 vµ ®−îc chia
thµnh c¸c khu vùc sau :
o Khu vùc nhµ ®iÒu hµnh, nhµ nghØ, phßng tiÕp kh¸ch, kho vËt t−, …
o Khu vùc gia c«ng c¬ khÝ phôc vô s¶n xuÊt
o Khu vùc I : nhËn vµ kiÓm tra xe tr−íc khi l¾p r¸p bé chuyÓn ®æi
o Khu vùc II : l¾p r¸p bé chuyÓn ®æi
o Khu vùc III : hoµn thiÖn, kiÓm tra thö kÝn, hót ch©n kh«ng, hiÖu chØnh hÖ
thèng
o Khu vùc IV : Bµn giao xe, b·i ®ç xe
2.3.8.3. S¬ ®å mÆt b»ngnhµ x−ëng_Bè trÝ thiÕt bÞ :
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 53/53
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 54/54
2.3.8.4. ThiÕt bÞ m¸y mãc trong d©y chuyÒn
C¸c m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho qu¸ tr×nh l¾p r¸p bé chuyÓn ®æi ®−îc chia lµm 3
nhãm sau :
- Nhãm gia c«ng c¬ khÝ: M¸y tiÖn, m¸y phay, m¸y khoan bµn, m¸y hµn ®iÖn
hå quang, m¸y hµn ®iÖn tiÕp xóc, m¸y c¾t bµn, m¸y c¾t cÇm tay, m¸y mµi hai
®¸, m¸y mµi cÇm tay, vµ c¸c dông cô ®o cÇn thiÕt ...
- Nhãm l¸p r¸p : M¸y hµn b¶o vÖ khÝ, m¸y khoan cÇm tay, m¸y hót ch©n
kh«ng, c¸c lo¹i dông cô cÇm tay dïng ®Ó vÆn nh− chßong, clª, ®ång hå ®o
®iÖn, b×nh chøa khÝ nit¬ ®Ó kiÓm tra ®é kÝn hÖ thèng, cÇu n©ng ...
- Nhãm ®iÒu chØnh sau l¾p r¸p: M¸y ®o nång ®é khÝ th¶i, ®ång hå ®o ®iÖn
Danh môc thiÕt bÞ d©y chuyÒn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi
Sè l−îng Ghi chó TT Tªn thiÕt bÞ
1 M¸y c¾t ph«i 01
2 M¸y tiÖn v¹n n¨ng 01
3 M¸y tiÖn NC 01
4 M¸y phay 01
5 M¸y khoan_taro 01
6 M¸y ®o khÝ x¶ OPUS 40C 01
7 M¸y hót ch©n kh«ng 01
8 M¸y hµn khÝ b¶o vÖ 01
9 CÇu n©ng 02
10 HÖ thèng khÝ nÐn vµ m¸y nÐn khÝ 01
11 Bé dông cô cÇm tay 02
12 Dông cô ®o kiÓm cÇm tay 02
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 55/55
V. X©y dùng XÝ nghiÖp Taxi G
Víi d©y chuyÒn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi LPG trong giai ®o¹n s¶n xuÊt thö nghiÖm 500
xe/n¨m. Bªn c¹nh qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ó hoµn thiÖn vÒ mÆt khoa häc vµ kü thuËt
cña dù ¸n. C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù ®· triÓn khai ®Çu t− thµnh lËp mét xÝ nghiÖp
kinh doanh Taxi GAS, mét phÇn nh»m khuÕch ch−¬ng vµ ®−a s¶n phÈm cña dù ¸n
vµo øng dông trong cuéc sèng, mét phÇn t¹o ra mét lo¹i h×nh kinh doanh ph−¬ng
tiÖn giao th«ng vËn t¶i míi th©n thiÖn víi m«i tr−êng.
1. Sè l−îng vµ chñng lo¹i xe
Trong giai ®o¹n ®Çu tiÕp cËn víi thÞ tr−êng C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù ®· ®Çu t− l¾p
®Æt bé chuyÓn ®æi cho 30 xe DAEWOO LANOS 1.5 míi
2. C¬ cÊu tæ chøc
C¬ cÊu tæ chøc cña XÝ nghiÖp Taxi G ®−îc tæ chøc gän nhÑ, hiÖu qu¶. §¶m b¶o ®Çy
®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ tæ chøc xÝ nghiÖp ®ång thêi ph¸t huy tèi ®a nguån lùc c¸n bé.
S« l−îng Chøc n¨ng lµm viÖc TT Chøc n¨ng
Gi¸m ®èc XN 01 Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chung 1
C¸n bé thanh tra_qu¶n Qu¶n lý ®iÒu hµnh trùc tiÕp ho¹t 02 2 lý ®éng kinh doanh cña ®éi Taxi
Qu¶n lý chung vÒ ng©n quü vµ
nhËn tr¶ l−¬ng cho c«ng nh©n, 3 KÕ to¸n_Tæng hîp 02 nh©n viªn, qu¶n lý vÒ nh©n sù tæng
hîp
Kh¾c phôc sù cè vµ söa ch÷a c¸c 4 C«ng nh©n söa ch÷a 02 háng hãc nhá cña xe
Nh©n viªn ®iÒu hµnh Giao dÞch víi kh¸ch hµng, bè trÝ 04 5 xe, s¾p xÕp lÞch, ®iÒu xe tæng ®µi
40 Trùc tiÕp vËn hµnh xe taxi G L¸i xe 6
01 B¶o vÖ Nh©n viªn b¶o vÖ 7
52 Tæng sè
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 56/56
3. S¬ ®å tæ chøc
S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc
gi¸m ®èc xn
Thanh tra - qu¶n lý
NV ®iÒu hµnh
kÕ to¸n - tæng hîp
L¸i xe
Cn Söa ch÷a
4. Khã kh¨n vµ thuËn lîi cña XÝ nghiÖp Taxi G
XÝ nghiÖp Taxi G thµnh lËp vµo th¸ng 10 n¨m 2003 vµ ®i vµo ho¹t ®éng kinh doanh
®−îc h¬n 2 n¨m. Lµ ®¬n vÞ Taxi ®Çu tiªn trªn ®Þa bµn c¶ n−íc sö dông nguån n¨ng
l−îng s¹ch cho ph−¬ng tiÖn vËn t¶i c«ng céng, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi còng cã rÊt
nhiÒu khã kh¨n ®Æt ra.
(cid:131) ThuËn lîi :
- Lµ ®¬n vÞ ®Çu tiªn øng dông s¶n phÈm cña dù ¸n khoa häc c«ng nghÖ cÊp nhµ
n−íc nªn nhËn ®−îc sù gióp ®ì quan t©m rÊt nhiÒu cña c¸c bé ban ngµnh chøc
n¨ng trong viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña xÝ nghiÖp
- Bªn c¹nh sù gióp ®ì trùc tiÕp tõ C«ng ty vµ ban chñ nhiÖm dù ¸n th× xÝ nghiÖp
cßn nhËn ®−îc rÊt nhiÒu sù quan t©m cña c¸c c¬ quan b¸o chÝ vµ ng−êi tiªu dïng
®Õn s¶n phÈm khoa häc nµy.
- §−îc sù hç trî vÒ ng©n s¸ch còng nh− −u ®·i trong kinh doanh nh»m thóc ®Èy sù
ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp
(cid:131) Khã kh¨n
- Sù e ng¹i vµ thiÕu th«ng tÝn chÝnh x¸c vÒ s¶n phÈm khoa häc nµy cña ng−êi tiªu
dïng nªn cã nhiÒu ng−êi vÉn ch−a biÕt ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña lo¹i h×nh taxi míi_
taxi Gas
- HÖ thèng tr¹m n¹p nhiªn liÖu LPG trong thµnh phè cßn qu¸ Ýt kh«ng ®¸p øng
®−îc nhu cÇu vÒ cung cÊp nhiªn liÖu khi sè l−îng xe l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi t¨ng
lªn.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 57/57
- Sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c h·ng Taxi sö dông xe «t« ch¹y x¨ng th«ng th−êng
trong ®Þa bµn thµnh phè.
VI. X©y dùng tr¹m n¹p LPG cho xe «t«
HÖ thèng tr¹m n¹p nhiªn liªu LPG cho xe «t« ®−îc x©y dùng nh»m ®¶m b¶o kh¶
n¨ng cung cÊp nhiªn liÖu cho c¸c xe ch¹y LPG.
Víi ®Æc thï kh¸c biÖt so víi tr¹m x¨ng truyÒn thèng vÒ an toµn ch¸y næ, c¸c thiÕt bÞ
b×nh bån chÞu ¸p lùc cao, møc ®é an toµn vÒ rß rØ nhiªn liÖu nªn tr¹m n¹p ph¶i ®¸p
øng ®−îc c¸c tiªu chuÈn rÊt kh¾t khe vÒ an toµn phßng chèng ch¸y næ.
Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã hai lo¹i tr¹m cÊp LPG ®ã lµ tr¹m cè ®Þnh vµ tr¹m di ®éng
(tr¹m ®Æt trªn c¸c lo¹i xe chuyªn dïng). Lo¹i tr¹m di ®éng cã kh¶ n¨ng phôc vô
nhanh, ph¹m vi phôc vô réng nh−ng ®é an toµn kh«ng cao vµ dung tÝch chøa LPG bÞ
h¹n chÕ bëi t¶i träng cña xe.
HiÖn t¹i, c¸c tr¹m n¹p LPG ®−îc l¾p ®Æt trªn ®Þa bµn thµnh phè ®Òu sö dông lo¹i
tr¹m cè ®Þnh ®Æt næi v× lÝ do an toµn.
1. S¬ ®å nguyªn lý
2. §Æc tÝnh kü thuËt
HÖ thèng thiÕt bÞ tr¹m n¹p LPG cho xe «t« ®−îc nhËp khÈu ®ång bé nguyªn chiÕc tõ
Italia.
HÖ thèng ®iÒu khiÓn vËn hµnh khÐp kÝn, c¸c thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn ®iÖn tö hiÖn ®¹i, ®é
chÝnh x¸c vµ tin cËy cao.
VËn hµnh b¬m n¹p LPG ®¬n gi¶n, an toµn, dÔ sö dông.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 58/58
HÖ thèng thiÕt bÞ ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn vÒ an toµn kü thuËt cña Italia vµ ®−îc
Côc §¨ng kiÓm ViÖt Nam kiÓm ®Þnh l¹i khi ®−a vµo l¾p ®Æt.
C¸c th«ng sè kü thuËt chÝnh cña tr¹m n¹p LPG :
- Dung tÝch bån chøa : 5.000 lÝt
- ¸p suÊt kiÓm tra : 27 bar
- ¸p suÊt lµm viÖc (max) : 18 bar
- NhiÖt ®é lµm viÖc : tõ – 25oC ®Õn + 50oC
- HÖ thèng c¸c van an toµn : s¶n xuÊt t¹i Italia
- HÖ thèng ®iÒu khiÓn hiÓn thÞ : ®iÖn ¸p 230 V, AC
- B¬m ly t©m
+ L−u l−îng b¬m : 0,9 – 4,8 m3/h
+ C«ng suÊt b¬m : 1,3 – 3,5 kW
VII. Thùc nghiÖm kiÓm chøng – KÕt qu¶ thÝ nghiÖm
1. ThÝ nghiÖm
1.1. ThÝ nghiÖm ®o chÊt l−îng khÝ th¶i «t« ch¹y b»ng LPG
1.1.1. Lùa chän mÉu xe thÝ nghiÖm
Nh÷ng yªu cÇu ®èi víi xe thÝ nghiÖm vÒ chÊt l−îng khÝ th¶i :
- C¸c xe thÝ nghiÖm ph¶i míi vµ ®−îc l¾p ®Æt hÖ thèng cung cÊp LPG ®óng
thiÕt kÕ, ®iÒu chØnh gãc ®¸nh löa phï hîp;
- §iÒu chØnh ®óng chÕ ®é ch¹y kh«ng t¶i víi LPG;
- §−îc Côc §¨ng KiÓm ViÖt Nam kiÓm nghiÖm kü thuËt vµ cÊp phÐp l−u hµnh;
- HÖ thèng x¶ cña xe thÝ nghiÖm kh«ng cã sù rß rØ.
1.1.2. Lùa chän thiÕt bÞ thÝ nghiÖm
Sö dông c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm cña phßng ThÝ nghiÖm VILAZ 127 vµ thiÕt bÞ ®o khÝ
th¶i cña C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù.
- ThiÕt bÞ ph©n tÝch khÝ x¶ ®éng c¬ x¨ng Bridge 9005/Mü, n¨m s¶n xuÊt 2002.
- ThiÕt bÞ ph©n tÝch khÝ x¶ ®éng c¬ Opus 40-C –Thôy §iÓn,
- §ång hå ®Õm sè vßng quay ®Ó ®o sè vßng quay ®éng c¬ tõ bé phËn ®¸nh löa.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 59/59
- NhiÖt kÕ dÇu b«i tr¬n.
1.1.3. §iÒu chØnh xe thÝ nghiÖm ë ®iÒu kiÖn chuÈn
- Khëi ®éng : cho xe ch¹y tèi thiÓu 15 phót trong ®iÒu kiÖn giao th«ng b×nh
th−êng ®Ó nhiÖt ®é dÇu b«i tr¬n ®¹t ®−îc tèi thiÓu lµ 353 0K (800C).
- §iÒu kiÖn thö : xe thÝ nghiÖm ®ç trªn ®Þa ®iÓm n»m ngang ch¾c ch¾n, ®Þa
®iÓm nµy kh«ng bÞ ¶nh h−ëng cña rung ®éng lín, kh«ng bÞ nhiÔu ®iÖn tõ,
kh«ng bÞ m−a, kh«ng bÞ n¾ng. B−ím ga ë vÞ trÝ kh«ng lµm viÖc, tay sè ë vÞ trÝ
“mo”.
1.1.4. Ph−¬ng ph¸p ®o khÝ th¶i ë tèc ®é kh«ng t¶i
- Khëi ®éng xe thÝ nghiÖm
- L¾p vµo xe c¸c thiÕt bÞ vµ dông cô
- Khëi ®éng ®éng c¬ vµ ®Ó ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i (60 s);
- §Æt dông cô lÊy mÉu ë èng x¶ (10s);
- KiÓm tra sù phï hîp cña thang ®o;
- Thùc hiÖn c¸c phÐp ®o trong kho¶ng thêi gian nhá h¬n 30s vµ in ra gi¸ trÞ
trung b×nh;
- NÕu mét b−íc bÞ háng cÇn lËp l¹i c¸c b−íc tõ 3 ®Õn 7;
- Ph−¬ng ph¸p ®o trªn hoµn toµn phï hîp víi TCVN 6204 : 1996;
- Sè lÇn ®o trong mét lÇn thÝ nghiÖm : 30 lÇn ®o;
- Sè lÇn thÝ nghiÖm cho mét mÉu xe : 30 lÇn thÝ nghiÖm;
- Xö lý sè liÖu thÝ nghiÖm theo lý thuyÕt x¸c suÊt thèng kª.
1.2. ThÝ nghiÖm vÒ thêi gian t¨ng tèc
1.2.1. ChuÈn bÞ xe thÝ nghiÖm
Tr−íc khi thÝ nghiÖm cÇn thùc hiÖn tèt c¸c c«ng viÖc kiÓm tra, xiÕt chÆt, ®iÒu chØnh
®éng c¬ vµ hÖ thèng truyÒn lùc. B¬m lèp ®óng ¸p suÊt quy ®Þnh.
1.2.2. Lùa chän ®o¹n ®−êng thö
Yªu cÇu cÇn cã ®o¹n ®−êng th¼ng dµi 200 m cøng kh« vµ b»ng ph¼ng (®−êng bª
t«ng asphan).
1.2.3. Lùa chän l¸i xe
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 60/60
L¸i xe chuyªn nghiÖp cã tr×nh ®é tèt, ®· l¸i xe trªn 05 n¨m. B»ng l¸i tõ B2 trë lªn,
®−îc h−íng dÉn cô thÓ vÒ c¸c thao t¸c khi thö.
1.2.4. Lùa chän dông cô ®o
Th−íc d©y; -
§ång hå bÊm gi©y (®iÖn tö). -
1.2.5. Ph−¬ng ph¸p ®o thêi gian t¨ng tèc
- ChuÈn bÞ xe thÝ nghiÖm vµ chuÈn bÞ c¸c biÓn mÉu ghi chÐp sè liÖu ®o ®¹c;
- ChuÈn bÞ ®o¹n ®−êng thÝ nghiÖm. Dïng th−íc d©y ®o ®óng 200 m - kÎ v¹ch
giíi h¹n mèc;
- §−a xe thÝ nghiÖm vµo v¹ch xuÊt ph¸t vµ vÒ sè “mo”;
- Mét ng−êi d−íi ®−êng phÊt cê, mét ng−êi ngåi trªn xe bÊm gi©y, l¸i xe gµi
sè 1 vµ thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¨ng tèc trªn ®o¹n ®−êng 200 m. Khi ®Õn ®Ých cã
ng−êi phÊt c¬, ng−êi ngåi trªn xe bÊm gi©y vµ ghi l¹i kÕt qu¶ ®o ®−îc, l¸i xe
chó ý kh«ng ch¹y Ðp sè.
- ThÝ nghiÖm ®o ®¹c t¹i 01 ®o¹n ®−êng 30 lÇn (15 lÇn ®i xu«i, 15 lÇn ®i
ng−îc).
- Xö lý sè liÖu thÝ nghiÖm b»ng phÇn mÒm.
1.3. ThÝ nghiÖm vÒ tiªu hao nhiªn liÖu
1.3.1. Chän chØ tiªu ®¸nh gi¸
Theo lý thuyÕt «t«, chØ tiªu th−êng ®−îc chän ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu lµ
l−îng nhiªn liÖu tiªu hao sau 100 Km qu·ng ®−êng xe ch¹y vµ tÝnh b»ng
[lÝt/100Km], chØ tiªu nµy ®−îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ cho xe ch¹y x¨ng vµ ch¹y LPG.
1.3.2. Xe thÝ nghiÖm
Xe thÝ nghiÖm ®−îc chän còng lµ hai lo¹i xe trªn, tr−íc khi thÝ nghiÖm cÇn thùc hiÖn
tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cña b¶o d−ìng kü thuËt, chó ý b¬m lèp ®ñ ¸p suÊt quy ®Þnh,
kiÓm tra ®é chÝnh x¸c cña ®ång hå tèc ®é, n¹p nhiªn liÖu ®Çy ®ñ.
1.3.3. Lùa chän ®−êng thÝ nghiÖm
ThÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh trªn hai lo¹i ®−êng chñ yÕu :
- §−êng néi bé : ch¹y trong thµnh phè Hµ Néi
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 61/61
- §−êng tr−êng : ch¹y trªn mét sè tuyÕn ®−êng quèc lé phÝa B¾c : Hµ Néi –
Lµo Cai; Hµ Néi – L¹ng S¬n; Hµ Néi – H¶i Phßng
1.3.4. Chän chÕ ®é thÝ nghiÖm
- ThÝ nghiÖm x¸c ®Þnh tiªu hao x¨ng tr−íc khi l¾p hÖ thèng cung cÊp LPG lªn
xe.
- L¾p hÖ thèng cung cÊp LPG lªn xe vµ ®o møc tiªu hao LPG
- Xe chë ®ñ t¶i ch¹y trong ®iÒu kiÖn khai th¸c thùc tÕ.
1.3.5. Ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm
- ChuÈn bÞ xe thÝ nghiÖm;
- Chän ®−êng thÝ nghiÖm;
- Chän chÕ ®é thÝ nghiÖm;
- ChØ ®ång hå Km vÒ sè “0” vµ ghi l−îng nhiªn liÖu ®· n¹p ;
- Ch¹y xe trªn tuyÕn ®· chän cho ®Õn khi hÕt nhiªn liÖu ;
- Ghi l¹i sè Km ®· ch¹y vµ tÝnh l−îng tiªu hao theo [lÝt /100 Km]
1.3.6. Mét sè chó ý
KÕt qu¶ ®o ®−îc theo ph−¬ng ph¸p trªn mÆc dï s¸t víi ®iÒu kiÖn khai th¸c thùc tÕ
nh−ng cßn tån taÞ nh÷ng h¹n chÕ sau :
- §ång hå ®o sè Km xe ch¹y cña «t« ®é chÝnh x¸c kh«ng cao;
- Tr−êng hîp ch¹y hÕt tuyÕn ®−êng mµ l−îng nhiªn liÖu n¹p vµo ch−a hÕt th×
viÖc x¸c ®Þnh tæng l−îng nhiªn liÖu ®· tiªu thô lµ khã kh¨n.
Nh÷ng h¹n chÕ trªn ®Ò tµi ®· xö lý nh− sau :
- Tr−íc khi thÝ nghiÖm ph¶i kiÓm tra ®é chÝnh x¸c ®ång hå tèc ®é «t« b»ng
taximet;
- Tr−êng hîp ch¹y x¨ng ph¶i ch¹y hÕt l−îng nhiªn liÖu ®· n¹p (cã mang theo
x¨ng dù tr÷ ®Ó khi hÕt cã thÓ bæ sung ®Ó ch¹y ®Õn tr¹m n¹p gÇn nhÊt);
- Tr−êng hîp ch¹y LPG sau khi ch¹y hÕt hµnh tr×nh thÝ nghiÖm ®Õn tr¹m n¹p
®Ó n¹p ®Çy l¹i. Sè l−îng n¹p thªm chÝnh lµ sè nhiªn liÖu ®· tiªu hao;
- KiÓm tra tiªu thô x¨ng cña xe nµo th× kiÓm tra tiªu thô LPG cña xe ®ã. Víi
môc ®Ých so s¸nh møc tiªu thô x¨ng vµ LPG th× ph−¬ng ph¸p nµy cã thÓ lo¹i
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 62/62
trõ ®−îc sai sè hÖ thèng cña ®ång hå Km vµ cña chÊt l−îng hÖ thèng truyÒn
lùc.
1.4. Xö lý sè liÖu thÝ nghiÖm
C¸c sè liÖu thùc nghiÖm ®o ®¹c ®−îc vÒ chÊt l−îng khÝ th¶i, thêi gian t¨ng tèc, tiªu
hao nhiªn liÖu lµ c¸c ®¹i l−îng thèng kª ngÉu nhiªn. Sè lÇn ®o cña mçi ®¹i l−îng víi
mét mÉu xe thÝ nghiÖm ®Òu lín h¬n hoÆc b»ng 30. §Ó x¸c ®Þnh ®−îc mét gi¸ trÞ b×nh
qu©n ë møc x¸c suÊt cho phÐp, dù ¸n sö dông lý thuyÕt x¸c suÊt thèng kª to¸n häc.
C¸c sè liÖu thèng kª thu thËp ®−îc
KiÓm tra chÊt l−îng sè liÖu
Gi¶ thiÕt Ho
Lo¹i bá sè liÖu
th«
Dùng hµm ph©n bè thùc nghiÖm
Ph©n phèi chuÈn
Ph©n phèi mò
Ph©n phèi gama
Ph©n phè Weibull
−íc l−îng ph©n bè lý thuyÕt
Kh«ng
phï
hîp
Tiªu chuÈn χ2
KiÓm tra sù phï hîp gi÷a ph©n
bè thùc nghiÖm vµ ph©n bè lý
thuyÕt
−íc l−îng ®iÓm vµ kho¶ng tin cËy
KÕt luËn
Qu¸ tr×nh xö lý ®−îc
Qu¸ tr×nh xö lý sè liÖu thÝ nghiÖm
1.4.1. KiÓm tra chÊt l−îng sè liÖu
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 63/63
Khi ghi chÐp c¸c sè liÖu thÝ nghiÖm cã thÓ gÆp ph¶i nh÷ng sai sè do dông cô ®o, ®ã
lµ nh÷ng sai sè hÖ thèng. Nh÷ng sai sè nµy cÇn ®−îc ph¸t hiÖn vµ lo¹i bá b»ng c¸ch
®−a vµo c¸c hÖ sè hiÖu chØnh.
1.4.2. Dù ®o¸n hµm ph©n bè thùc nghiÖm
Sau khi sai sè hÖ thèng ®· ®−îc ®iÒu chØnh, sai sè th« ®· ®−îc lo¹i bá, c¸c sè liÖu
trong tËp mÉu lµ nh÷ng sè liÖu tin cËy. Tuú theo sè l−îng mÉu lín hay nhá mµ viÖc
x©y dùng hµm ph©n bè thùc nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh theo hai tr−êng hîp :
- Tr−êng hîp sè l−îng mÉu nhá;
- Tr−êng hîp sè l−îng mÉu lín : n > 30,
1.4.3. Dù ®o¸n hµm ph©n bè lý thuyÕt
Theo tµi liÖu “lý thuyÕt x¸c suÊt thèng kª” cã mét sè hµm ph©n phèi lý thuyÕt
th−êng gÆp ®ã lµ :
- Hµm ph©n phèi chuÈn (Gauss);
- Hµm ph©n phèi mò ;
- Hµm ph©n phèi gamma;
- Hµm ph©n phèi Weibull.
Tõ ®å thÞ hµm ph©n phèi thùc nghiÖm cã thÓ dù ®o¸n hµm ph©n phèi lý thuyÕt.
1.4.4. KiÓm tra sù phï hîp gi÷a hµm ph©n sè thùc nghiÖm vµ ph©n bè lý thuyÕt
Khi cÇn x¸c ®Þnh luËt ph©n phèi chÝnh x¸c (lý thuyÕt) cña mét ®¹i l−îng ngÉu nhiªn
nãi chung, ng−êi ta th−êng nghÜ tíi c¸c luËt ph©n phèi ®· tr×nh bµy nh− luËt ph©n
phèi mò, chuÈn Weibull, gamma . . .
Tr−íc hÕt c¨n cø vµo c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· biÕt vÒ mÆt vËt lý cã liªn quan ®Õn
c¬ chÕ x¶y ra sù kiÖn, vµo kinh nghiÖm nghiªn cøu trong c¸c tr−êng hîp t−¬ng tù
hay vµo d¸ng ®iÖu cña hµm mËt ®é ph©n phèi thùc nghiÖm ®Ó nªu ra gi¶ thuyÕt Ho.
VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn ph¶i kiÓm nghiÖm gi¶ thuyÕt trªn víi møc ®¶m b¶o thèng kª
cho tr−íc. HiÖn nay ng−êi ta sö dông mét sè ph−¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm sau :
- KiÓm nghiÖm “khi” b×nh ph−¬ng (χ2) ;
- KiÓm nghiÖm Kolmogorov;
- KiÓm nghiÖm student;
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 64/64
- KiÓm nghiÖm Fisher.
2. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ « t« sö dông LPG thay x¨ng
(Theo sè liÖu thö nghiÖm cña Trung t©m KHCN M«i tr−êng Giao th«ng - §¹i häc Giao
th«ng vËn t¶i)
2.1 HiÖu qu¶ gi¶m « nhiÔm khÝ th¶i
C¨n cø kÕt qu¶ xö lý sè liÖu thÝ nghiÖm c¸c xe DAEWOO LANOS 1.5 ë phÇn trªn
cã thÓ tæng hîp nh− sau :
- C¸c chØ tiªu ®· cã TCVN
CO HC
(% thÓ tÝch) (ppm thÓ tÝch)
Ch¹y x¨ng 1,616 155,65
Ch¹y LPG 0,15 82,327
TCVN 6438 : 2001 6,0 ; 4,5 ; 3,5 1.500 ; 1.200 ; 600
- C¸c chØ tiªu ch−a cã TCVN
NOx CO2
(% thÓ tÝch) (ppm thÓ tÝch)
Ch¹y x¨ng 74,95 12,93
Ch¹y LPG 40,49 11,156
Tõ sè liÖu trªn cã thÓ kÕt luËn :
- Khi ch¹y LPG so víi khi ch¹y x¨ng l−îng CO gi¶m 10,7 lÇn; l−îng HC gi¶m
2 lÇn;
- Khi ch¹y LPG so víi TCVN 6438-2001 l−îng CO gi¶m 40 lÇn; l−îng HC
gi¶m 7 lÇn;
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 65/65
- Khi ch¹y LPG so víi khi ch¹y x¨ng l−îng NOx gi¶m 1,85 lÇn; l−îng CO2
gi¶m 1,16 lÇn;
Nh÷ng kÕt qu¶ nªu trªn lµ t−¬ng ®èi phï hîp víi kÕt luËn chung cña thÕ giíi. §iÒu
®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh dung LPG thay x¨ng ®Ó ch¹y xe « t« con lµ lµm gi¶m ®¸ng kÓ
sù ph¸t th¶i c¸c chÊt g©y « nhiÔm kh«ng khÝ. Trªn c¬ së nh÷ng sè liÖu thÝ nghiÖm
®¸ng tin cËy, cã thÓ x©y dùng riªng tiªu chuÈn vÒ khÝ th¶i cho nh÷ng xe « t« con sö
dông LPG
2.2 HiÖu qu¶ kinh tÕ
KÕt qu¶ xö lý sè liÖu vÒ tiªu hao nhiªn liÖu cho tr−êng hîp ch¹y xe trªn ®−êng
tr−êng vµ ch¹y trong thµnh phè nh− sau :
- Ch¹y ®−êng tr−êng
¤t« DAEWOO LANOS 1.5 §¬n vÞ tÝnh
lÝt/100 km 7,79 Tiªu hao X¨ng
®/100 km 77.900
lÝt/100 km 8,619 Tiªu hao LPG
®/100 km 58.005,87
- Ch¹y ®−êng thµnh phè
§¬n vÞ tÝnh ¤t« DAEWOO LANOS 1.5
lÝt/100 km 11,460 Tiªu hao X¨ng
®/100 km 114.600
lÝt/100 km 12,037 Tiªu hao LPG
®/100 km 81.009,01
Tõ c¸c sè liÖu trªn cã thÓ kÕt luËn :
- C¸c xe Daewoo Lanos 1.5 cã sù chªnh lÖch vÒ tiªu hao LPG h¬n x¨ng
khi ch¹y ®−êng tr−êng lµ 1,106 lÇn;
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 66/66
- C¸c xe Daewoo Lanos 1.5 cã sù chªnh lÖch vÒ tiªu hao LPG h¬n x¨ng
khi ch¹y ®−êng néi ®« lµ 1,05 lÇn.
ViÖc tiªu hao LPG lín h¬n x¨ng mét chót cã thÓ lý gi¶i v× 02 lý do :
- S¬ ®å l¾p ®Æt vµ sù ®iÒu chØnh ch−a hîp lý;
- Ph¹m vi biÕn ®æi α khi ch¹y LPG hÑp h¬n x¨ng.
Sù tiÕt kiÖm vÒ kinh tÕ khi ch¹y LPG so víi x¨ng (tÝnh t¹i thêi ®iÓm th¸ng 9/2005)
VÒ mÆt lý thuyÕt th× LPG hoµ trén víi kh«ng khÝ tèt h¬n x¨ng, ch¸y tèt h¬n x¨ng,
nhiªn liÖu tiªu thô ph¶i nhá h¬n x¨ng, nh−ng do LPG cã hÖ sè d− kh«ng khÝ αmin
t−¬ng ®èi cao ¶nh h−ëng ®Õn viÖc lµm ®Ëm hçn hîp ch¸y, lµm gi¶m c«ng suÊt ®éng
c¬ vµ mét phÇn t¨ng tiªu hao nhiªn liÖu. Do vËy kÕt qu¶ vÒ tiªu nhiªn liÖu nhËn ®−îc
tõ thÝ nghiÖm lµ chÊp nhËn ®−îc. NÕu tÝnh to¸n thiÕt kÕ ®óng vµ ®iÒu chØnh tèt h¬n
th× tiªu hao LPG cã thÓ sÏ nhá h¬n x¨ng khi ch¹y ®−êng tr−êng.
2.3. §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng ®éng lùc häc
V× kh«ng cã thiÕt bÞ thÝ nghiÖm ®Ó ®o gia tèc nªn ®Ò tµi chän chØ tiªu thêi gian t¨ng
tèc trªn ®o¹n ®−êng 200 m (theo TCN) ®Ó ®¸nh gi¸
¤t« DAEWOO LANOS 1.5 TCN [t] = (20 + 0,4G) [s]
Thêi gian t¨ng tèc trªn ®o¹n
®−êng 200m [s] – Ch¹y 16,43 20,638
LPG
20,638 15,05 Ch¹y x¨ng
NhËn xÐt :
- Khi ch¹y b»ng LPG kh¶ n¨ng t¨ng tèc xe cña xe DAEWOO LANOS 1.5 bÞ
suy gi¶m kho¶ng ~ 8%.
- Thêi gian t¨ng tèc lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ®éng lùc
häc cña «t«. Víi møc gi¶m nh− trªn so víi tiªu chuÈn 22 TCN 307 - 03
[t] = (20 + 0,4G) [s] lµ chÊp nhËn ®−îc.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 67/67
PhÇn Iii
KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
I. C¸c kÕt luËn rót ra tõ dù ¸n:
1. VÒ khoa häc, c«ng nghÖ:
Dù ¸n cña C«ng ty triÓn khai trong lÜnh vùc sö dông nhiªn liÖu s¹ch cho c¸c ph−¬ng
tiÖn vËn t¶i trong c¸c thµnh phè lín mÆc dï ®· ®−îc øng dông t¹i nhiÒu n−íc ph¸t
triÓn nh−ng t¹i ViÖt Nam lµ mét lÜnh vùc hoµn toµn míi. Trong qu¸ tr×nh nghiªn
cøu, c¸c c¸n bé, kü s− cña C«ng ty ®· tÝch cùc ph¸t huy néi lùc, ph¸t huy t− duy
khoa häc s¸ng t¹o, tæng kÕt lý thuyÕt khoa häc tõ thùc nghiÖm thùc tÕ vµ tiÕp tôc
kiÓm nghiÖm, hoµn thiÖn c¸c lý thuyÕt khoa häc b»ng c¸c thùc nghiÖm.
ViÖc thiÕt kÕ hoµn thiÖn l¾p ®Æt bé chuyÓn ®æi lªn xe «t«, x©y dùng hoµn thiÖn c¸c
qui tr×nh l¾p ®Æt ®· t¹o c¬ së cho viÖc x©y dùng Tiªu chuÈn kü thuËt cho viÖc l¾p bé
chuyÓn ®æi lªn xe «t«.
S¶n phÈm khoa häc “Nguyªn lý thiÕt kÕ bé trén” ®· t¹o cho Dù ¸n thö nghiÖm cã
ph¹m vi øng dông réng nhÊt. Trªn c¬ së nguyªn lý thiÕt kÕ, viÖc thiÕt kÕ bé trén cho
tõng lo¹i xe cô thÓ sÏ ®−îc triÓn khai chÝnh x¸c, nhanh chãng.
C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña C«ng ty, tuy ®· ®−îc thùc hiÖn víi nç lùc rÊt lín cña c¸c
c¸n bé, kü s− dµy d¹n kinh nghiÖm nh−ng ch¾c r»ng ch−a thÓ ®Æt ®−îc møc ®é hoµn
thiÖn tuyÖt ®èi. Do vËy, nh÷ng sù ®ãng gãp, hîp t¸c cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cã
cïng h−íng nghiªn cøu trong lÜnh vùc nµy lµ sù hç trî v« cïng quý b¸u ®Ó C«ng ty
cã thÓ hoµn thiÖn thªm n÷a kÕt qu¶ nghiªn cøu cña m×nh.
MÆt kh¸c, c¸c kÕt qu¶ −u viÖt cña dù ¸n vÒ mÆt m«i tr−êng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ khi
øng dông LPG dïng cho ph−¬ng tiÖn «t«, ®Ó cã thÓ triÓn khai øng dông réng r·i
trong thùc tÕ, cÇn sù hç trî rÊt lín cña c¸c c¬ quan ban ngµnh chøc n¨ng vÒ qu¶n lý
nhµ n−íc ®èi víi viÖc x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn, x©y dùng
hoµn thiÖn h¹ tÇng c¬ së cung cÊp LPg cho ph−¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i.
2. VÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ_x· héi:
ViÖc hoµn thiÖn dù ¸n øng dông nhiªn liÖu LPG cho xe Taxi ë thµnh phè Hµ Néi sÏ
gãp phÇn gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr−êng ë thµnh phè lín do c¸c ph−¬ng tiÖn giao
th«ng g©y ra, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy sö dông nhiªn liÖu s¹ch cho «t« ë Hµ Néi.
Dù ¸n t¹o ®iÒu kiÖn chñ ®éng sö dông nguån nhiªn liÖu LPG s¶n xuÊt ®−îc trong
n−íc cho c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng, gi¶m bít l−îng nhËp khÈu x¨ng, dÇu tõ n−íc
ngoµi.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 68/68
S¶n phÈm cña dù ¸n lµ ®oµn xe Taxi G ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ, th−¬ng hiÖu danh
tiÕng cho ®¬n vÞ vµ n©ng tÇm cña ®¬n vÞ trªn th−¬ng tr−êng. Ng−êi tiªu dïng khi sö
dông xe taxi ch¹y LPG sÏ gi¶m ®−îc gi¸ c−íc, t¨ng tiÖn Ých, ®é an toµn cao.
II. KiÕn nghÞ:
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho triÓn khai, øng dông tèt kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi, C«ng ty
C¬ khÝ Ng« Gia Tù cã mét sè kiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ, c¸c Bé liªn quan, ñy ban
nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi :
− X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− ®èi víi c¸c ®¬n vÞ triÓn khai kinh
doanh trong lÜnh vùc øng dông nhiªn liÖu s¹ch cho c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng
vËn t¶i c«ng céng nh− −u ®·i vÒ thuÕ nhËp khÈu bé chuyÓn ®æi, −u ®·i vÒ thuÕ
®èi víi doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, hç trî c¸c ®¬n vÞ kinh doanh
trong ®Çu t− ban ®Çu.
− §Ò ra chÝnh s¸ch b¾t buéc c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i hµnh kh¸ch c«ng céng trong néi ®«
ph¶i sö dông nhiªn liÖu s¹ch trong kinh doanh.
− X©y dùng qui chuÈn, râ rµng c¸c qui ®Þnh ph¸p luËt (vÒ tiªu chuÈn kü thuËt, vÒ
®¨ng kiÓm…) ®èi víi viÖc chuyÓn ®æi xe «t« sö dông nhiªn liÖu x¨ng sang sö
dông nhiÖn liÖu LPG.
− Phª duyÖt cho C«ng ty thuª mét sè ®Þa ®iÓm ®Êt phï hîp quy ho¹ch t¹i c¸c ®iÓm
®Çu mèi giao th«ng vËn t¶i ®Ó ®Æt c¸c tr¹m n¹p cung cÊp LPG cho xe Taxi víi
môc tiªu ph¸t triÓn m¹ng l−íi tr¹m n¹p LPG t−¬ng ®−¬ng qui m« tr¹m x¨ng.
− Tuyªn truyÒn vËn ®éng khuyÕn khÝch ng−êi tiªu dïng sö dông xe «t« ch¹y x¨ng
− Cho phÐp C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch −u ®·i trong viÖc
thu håi kinh phÝ thùc hiÖn dù ¸n vµo th¸ng 1 n¨m 2007 do thêi gian thùc hiÖn dù
¸n bÞ kÐo dµi.
sang ch¹y LPG.
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759
Dù ¸n KC.06.DA.09.CN Trang 69/69
Phô lôc
C«ng ty C¬ khÝ Ng« Gia Tù
16-18 Phan Chu Trinh, Hoµn KiÕm, Hµ Néi – Tel: (04) 824 7901 – Fax: (04) 825 2759