Bảo mật thông tin khách hàng khi sử dụng các dịch vụ ngân hàng trong môi trường số

Bảo mật thông tin khách hàng là một nhiệm vụ trọng yếu của các ngân hàng, được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm bảo vệ quyền lợi khách hàng và duy trì lòng tin vào dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số, thông tin khách hàng ngày càng đối mặt với nhiều nguy cơ bị xâm phạm, đặt ra thách thức lớn cho cả ngân hàng và cơ quan quản lý. Quá trình số hóa trong lĩnh vực ngân hàng làm gia tăng khối lượng và giá trị dữ liệu nhạy cảm, biến ngân hàng thành mục tiêu hấp dẫn cho các cuộc tấn công mạng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh.

Bài viết học thuật này hướng đến các nhà nghiên cứu pháp luật, các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng và công nghệ thông tin, cũng như những ai quan tâm đến vấn đề bảo mật thông tin khách hàng và khung pháp lý liên quan trong bối cảnh chuyển đổi số tại Việt Nam.

Bảo mật thông tin khách hàng là một trong những trách nhiệm cốt lõi của ngân hàng, được pháp luật quy định nhằm bảo vệ quyền lợi người dùng và duy trì lòng tin vào hệ thống tài chính. Trong kỷ nguyên số hóa, thông tin khách hàng ngày càng dễ bị tổn thương trước các nguy cơ xâm phạm, tạo ra thách thức đáng kể cho cả tổ chức tài chính và cơ quan quản lý. Bài viết này đi sâu phân tích thực trạng pháp luật Việt Nam về bảo mật thông tin khách hàng trong các dịch vụ ngân hàng số. Mặc dù Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan, nhưng hiện tại chưa có một luật chuyên biệt về bảo mật thông tin khách hàng trong môi trường số, dẫn đến các quy định còn rải rác, chồng chéo và chưa hoàn toàn phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của hệ sinh thái tài chính số, bao gồm ngân hàng số và Fintech. Cụ thể, các quy định như Nghị định số 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân đặt ra những yêu cầu về sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cho mọi hoạt động xử lý, điều này gây khó khăn và vướng mắc đáng kể cho các quy trình nghiệp vụ phức tạp của ngân hàng. Ngoài ra, bài viết cũng chỉ ra sự xung đột giữa việc bảo vệ thông tin khách hàng và nghĩa vụ cung cấp thông tin cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, với các quy định hiện hành còn thiếu rõ ràng về điều kiện, quy trình và cơ chế giám sát. Thêm vào đó, mức phạt cho các hành vi vi phạm nghĩa vụ bảo mật thông tin khách hàng hiện nay được đánh giá là còn nhẹ so với mức độ nguy hại và chưa đủ sức răn đe. Từ những phân tích này, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện khung pháp lý về bảo mật thông tin khách hàng, góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ dữ liệu trong lĩnh vực ngân hàng số.