Bệnh truyền nhiễm Herpes
Triệu chứng và phòng ngừa
Mùa hè là mùa khởi đầu cho rất nhiều dịch bệnh do virus, vi khuẩn, ký sinh
trùng, trong đó có bệnh zona tai. Bệnh do virus Herpes - Zoster gây nên, dẫn đến đau
rát, loạn cảm hoặc liệt vùng mặt.
Zona tai chủ yếu gặp ở người lớn. Thời gian ủ bệnh là 7-12 ngày với các triệu
chứng như mệt mỏi, sốt nhẹ, đau đầu, đôi khi không có biểu hiện gì. Sau đó, trên da
bắt đầu xuất hiện một ít mụn nước ở vùng tai, to bằng đầu đinh ghim, chứa dịch màu
vàng chanh hoặc nâu. Các mụn nước thường mọc dọc theo đường đi của dây thần
kinh.
Qua 4-5 ngày, mụn nước khô và biến thành vảy, rụng đi, để lại sẹo vĩnh viễn.
Kèm theo đó, bệnh nhân có cảm giác rát bỏng, đau vùng tai, có thể lan ra thái dương
và gáy. Đau xảy ra từng cơn kéo dài nhiều ngày làm bệnh nhân không ăn, không ngủ
được, đặc biệt là với những ca zona tai kết hợp với zona vùng họng, gây đau họng
không nuốt được.
Bệnh nhân bị rối loạn cảm giác vùng mặt, liệt mặt ngoại biên (ngay khi xuất
hiện mụn nước hoặc sau vài ngày), nghe kém nhiều hoặc ít (tùy theo tổn thương có tấn
công vào tai trong hay không), ù tai và chóng mặt. Người bệnh cũng bị rối loạn cảm
giác vùng họng, lưỡi như ăn thấy rát bỏng, đau; nổi hạch trước hoặc sau tai. Một số rất
ít trường hợp có hội chứng màng não như đau đầu dữ dội, nôn vọt không liên quan đến
bữa ăn, rối loạn tiêu hóa (táo bón hoặc tiêu chảy).
Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng, có thể phải kết hợp
chọc dịch não tủy.
Bệnh zona tai được điều trị toàn thân bằng các thuốc chống virus như zovirax,
thuốc kháng viêm, giảm đau, các vitamin nhóm B, nâng cao thể trạng. Điều trị tại chỗ
với thuốc giảm đau, chống bội nhiễm các mụn nước. Cần châm cứu nếu có tổn thương
dây 7, đôi khi có thể tiến hành phẫu thuật để giải áp dây 7.
Bệnh zona tai được phòng tránh chủ yếu bằng rèn luyện để nâng cao sức khỏe,
sinh hoạt, ăn uống điều độ. Nếu xuất hiện những triệu chứng của bệnh, cần đi khám và
điều trị ngay.
Herpes: Vô hại hay kẻ thù giấu mặt?
Thỉnh thoảng, một vùng mụn nhỏ xuất hiện ở viền môi rồi biến mất nhanh
chóng… Nhiều người chủ quan, không biết rằng bệnh mụn rộp không chỉ làm
gương mặt kém hoàn chỉnh mà còn thực sự là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
100% dân châu Á bị nhiễm
Bệnh mụn rộp là một bệnh rất phổ biến trên hành tinh chúng ta, nó được tìm
thấy ở 50 – 80% dân châu Âu, tỉ lệ nhiễm ở châu Á là 100%. Nó tấn công cả nam và
nữ. Những người hay bị bệnh có độ tuổi trung bình là 20-29 tuổi…
Trên 30% các trường hợp sảy thai, thất bại trong việc mang bầu có liên quan
với virus này. Nó cũng dẫn đến 50% các trường hợp sinh non, bao gồm cả các trường
hợp thai chết lưu trước khi chuyển dạ vài ngày.
Thai phụ bị nhiễm virus HSV cũng làm tăng nguy cơ nhiễm độc cho thai nhi tới
40%. Virus có thể thâm nhập vào bào thai qua cuống rốn hoặc từ âm đạo, cổ tử cung
trong quá trình bé được đẩy ra. 85% số trẻ bị nhiễm virus này trong quá trình sinh ra
và 5% trẻ bị nhiễm khi đang nằm trong bụng mẹ.
Tỉ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh do nhiễm herpes chiếm 5 - 70%, và chỉ có 15% số trẻ
được cứu sống phục hồi sức khỏe hoàn toàn.
Hiện nay, virus này nằm trong nhóm các bệnh viêm nhiễm tác động tới hệ thần
kinh trung ương (bao gồm cả não bộ), hệ hô hấp, hệ mạch, hệ tiêu hóa...
Theo Tổ chức Y tế thế giới, tỉ lệ herpes sinh dục hiện đứng ở hàng thứ 3 trong
số các bệnh lây qua đường tình dục ngày nay. Ở những trường hợp nặng, HSV tấn
công vào nhiều cơ quan trong cơ thể cùng một lúc, bao gồm cả hệ miễn dịch, hệ thần
kinh và cuối cùng, chúng sẽ rút vào vòng bí mật, chờ cơ hội mới. Các nhà khoa học
khẳng định rằng virus herpes có khả năng liên kết nhanh và trở nên nguy hiểm hơn khi
gặp virus HIV. HSV cũng liên quan tới quá trình phát triển một số bệnh ung thư…
HSV1 và HSV2
Ngày nay, có hơn 100 loại virus và chỉ có 8 trong số này gây nguy hiểm cho
sức khỏe con người, đặc biệt là HSV1 và HSV2:
- Virus herpes đơn hình týp 1 (HSV1) và là virus phổ biến nhất, có khả năng
thâm nhập vào cơ thể giống như virus cúm hoặc lây khi tiếp xúc với da hay các chất
dịch từ người bị bệnh. Và virus này có thể tồn tại trong cơ thể trẻ nhỏ, nhi đồng, thiếu
niên, tất nhiên là dưới dạng “hoạt động bí mật”.
- Việc nhiễm virus herpes đơn hình týp 2 (HSV2) thường xảy ra ngay khi bắt
đầu sinh hoạt tình dục. Virus sẽ xâm nhập qua da, qua sự tiếp xúc giữa 2 bộ phận sinh
dục và cũng có thể đi vào cơ thể theo tinh dịch, các dịch ở mắt và mũi. Ở những cặp
kết hôn, nếu 1 trong 2 người bị nhiễm thì nguy cơ lây cho đối tác là 10% mỗi năm.
90% không biết mình bị nhiễm HSV
Khi quan hệ tình dục đường miệng, nếu bộ phận sinh dục bị nhiễm bệnh, virus
HSV sẽ theo nước bọt, khu trú trong miệng của đối tác với tỉ lệ nhiễm lên tới 99%.
Theo cách nhìn truyền thống, HSV1 sẽ khu trú ở nửa trên của cơ thể (từ phần
eo trở lên), tấn công các vùng da, môi, miệng và giác mạc trong khi HSV2 khu trú ở
phần dưới thắt lưng, nguyên nhân gây ra các bệnh đường sinh dục. Tuy nhiên, điều
này không còn đúng với hiện nay nữa.
Cơ quan đầu tiên của cơ thể tiếp xúc với virus là hệ miễn dịch và virus sẽ bị suy
yếu khi hệ miễn dịch đó đủ mạnh. Điều này giải thích một thực tế rằng tới 90% trường
hợp không hề biết mình bị nhiễm bệnh do không có bất cứ biểu hiện nào. Trong số 9%
những người bị nhiễm và bộc lộ ngay với các triệu chứng như khó ở, ốm yếu, mệt mỏi
và một số triệu chứng khác có thể chẩn đoán. Chỉ 1% người bị nhiễm là có các triệu
chứng điển hình của bệnh.
“Đồng minh” của HSV
Những vết phồng rộp nhỏ, chứa nước trong suốt nổi trên bề mặt da, gây ngứa,
sưng và nề cả vùng da. Thường thì triệu chứng ngứa và sưng đỏ sẽ diễn ra trước khi
các nốt phỏng rộp xuất hiện 1 - 2 ngày. Các nốt phỏng rộp cũng sẽ nhanh chóng vỡ và
se lại sau đó. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa rằng các virus này không còn tồn tại
trong cơ thể mà chúng chỉ đi “ở ẩn”, chờ cơ hội mới như:
- Nhiễm trùng
- Căng thẳng, stress
- Mất thăng bằng giữa thể chất và tinh thần
- Vào kỳ kinh nguyệt
- Tiếp xúc với tia tử ngoại
- Uống rượu
- Uống một số loại thuốc
Trung bình một năm, bệnh sẽ tái phát khoảng 5 lần và thường ở cùng 1 vị trí.
Nếu hệ miễn dịch bị suy yếu, bệnh có thể bùng phát, xuất hiện ở nhiều vùng da cùng 1
lúc.