ng III: M ch đi n xoay chi u

Các d ng bài t p ch ạ

ị ệ ụ ệ ệ ộ

ươ ạ ệ D ng 1. Bài t p cách t o ra dòng đi n xoay chi u: ề ề 1. Hiêu đi n th  dao đ ng đi u hoà – dòng đi n xoay chi u­ các giá tr  hi u d ng.

ộ ủ ố

(cid:0) ớ ụ

ậ ế ệ ơ ả ứ

c m  ng t c a t tr vuông góc v i tr c quay ) ur B

ậ ố + S: Là di n tích m t vòng dây ; + N: S  vòng dây c a khung ur ừ ủ ừ ườ + B +w ổ ủ ề : Véc t ng đ u ( : V n t c góc không đ i c a khung dây

ọ ố ờ 00)

F =

w

= = ầ ố ủ T f ; a. Chu kì và t n s  c a khung : r ur n B =             ( Ch n g c th i gian t=0 lúc (  , ) p 2 w

= F t

t

N B S .

.

w .cos o ệ ố ự ả

p

= -

F =

w

=

NBS

t

'

w .sin

)

w t E c os( 0

t

2

ứ ừ ể b. Bi u th c t ủ  thông c a khung: 1 T .cos p (V i ớ F = L I  và H  s  t c m  L = 4 .10­7 N2.S/l ) - D F - ứ ủ ả ứ ứ ể ệ ấ ộ ờ c. Bi u th c c a su t đi n đ ng c m  ng t c th i: e = D

uj

j+ tw )u ứ ủ ứ ể ờ ệ ( ệ d. Bi u th c c a đi n áp t c th i:  u = U c 0  os(

ij

ầ ủ  là pha ban đ u c a  đi n áp ) j+ tw )i c os( ể ứ ủ ườ ệ ứ ạ ộ ờ I = I0

0

ệ ng đ  dòng đi n t c th i trong m ch: e. Bi u th c c a c                                                                                               (

0

ầ ủ  là pha ban đ u c a dòng đi n) I ị ệ ụ ệ ụ ườ ệ ộ f. Giá tr  hi u d ng : + C ng đ  dòng đi n hi u d ng:I = 2

0

U ế ệ ụ ệ ệ           + Hi u đi n th  hi u d ng: U =

2 E ệ ấ ộ ệ ụ + Su t đi n đ ng hi u d ng:         E =

2 ớ ậ ố ệ ề ộ

ề ườ ừ ớ ừ ườ  tr ả ứ ng c m  ng t , ướ ụ ủ ng c a  .

thông xuyên qua khung dây. ấ ấ ế ế ể ể ệ ệ ộ t bi u th c t ả ứ t bi u th c su t đi n đ ng c m  ng xu t hi n trong khung dây.

=

=

=

w

= p

T

0,05

= p 2

= p 2 .20 40

ẫ ộ Bài 1: M t khung dây có di n tích S = 60cm2  quay đ u v i v n t c 20 vòng trong m t giây. Khung  ủ ặ đ t trong t ng đ u B = 2.10­2T. Tr c quay c a khung vuông góc v i các đ ế lúc t = 0 pháp tuy n khung dây   có h ứ ừ    a. Vi ứ    b. Vi ướ H ng d n:

on

1 n o

a. Chu kì: ầ ố (s).    T n s  góc: (rad/s).

5

5

F =

= 4

F =

12.10 cos 40 tp

12.10 2

1 20 2 1.2.10 .60.10 = 5

p 40 .12.10

1,5.10

= o NBS = F = w E o o

- - - - (Wb).       V y ậ (Wb) - - b. (V)

=

=

2 cos

e

t

1,5.10

e

tp

2 1,5.10 sin 40

p - - - V y ậ (V) Hay (V) 2

ồ ộ ẫ � p 40 � � ệ

ừ ề � � � ỗ ả ứ ố ế ộ ừ ườ  tr ng đ u có c m  ng t B = 2.10­2T.

ụ ớ

ả ứ ứ ệ ấ ờ

ủ ể ậ ẽ ồ ị ể ả ứ ứ ễ ệ ờ

=

=

=

w

= p

T

0,05

ướ ẫ ấ Bài 2: M t khung dây d n g m N = 100 vòng qu n n i ti p, di n tích m i vòng dây là S = 60cm2.  ớ ầ ố ề Khung dây quay đ u v i t n s  20 vòng/s, trong m t t Tr c quay c a khung vuông góc v i  . ộ ứ ủ     a. L p bi u th c c a su t đi n đ ng c m  ng t c th i. ờ ộ ấ     b. V  đ  th  bi u di n su t đi n đ ng c m  ng t c th i theo th i gian. H ng d n:

= p 2

= p 2 20 40

on

1 20

1 n o

ầ ố a. Chu kì: s.T n s  góc: (rad/s)

(

ộ ủ ệ .100.2.10­2.60.10­4  (cid:0) 1,5V

o = (cid:0) NBS = 40p j =� 0

0

ọ ố ờ Ch n g c th i gian lúc . ộ ấ Biên đ  c a su t đi n đ ng:   E r ur ) n B = ,

Trang 1

p

w

=

=

t

t

e

sin

p 1,5sin 40

= e E o

2

� p -� t 1,5cos 40 �

� (V). � �

ả ứ ứ ệ ấ ộ ờ Su t đi n đ ng c m  ng t c th i: (V) Hay

ễ ồ ị ể ng hình sin:

b. Đ  th  bi u di n e theo t là đ ố ọ ộ

ườ     ­ Qua g c t a đ  O.     ­ Có chu kì T = 0,05s     ­ Biên đ  Eộ o = 1,5V.

ỗ :   M t khung dây d n có N = 100 vòng dây 2. ề ặ ơ ế ủ ệ ừ ườ  tr ng đ u B = 0,5T. Lúc t = 0, vect

ượ j = ề ớ ầ ố góc ụ D . Cho khung dây quay đ u v i t n s  20 vòng/s quanh tr c ợ    pháp tuy n c a khung dây h p  (tr c ụ (cid:0) đi qua tâm ộ ẫ   Bài 3 ố ế ấ qu n n i ti p, m i vòng có di n tích S = 50cm Khung dây đ uur v i ớ B c đ t trong t p 3 ớ ủ ộ ạ ỏ ằ ấ ứ . Ch ng t ệ    r ng trong khung xu t hi n uur ớ B ộ ể ả ứ

ấ ướ ề ớ ả ứ ợ ở vuông góc v i c m  ng t thì góc h p b i

ur ừ B   ế

ur B

(cid:0) ủ ừ ơ ị c a khung dây và pháp tuy n vect t thông qua khung dây bi n thiên Theo đ nh

r ế n ệ ừ lu t c m  ng đi n t w

= p

ậ ả ứ ả ứ ệ ấ ộ

4

=

w

on ệ

NBS

31,42

p

=

(

ầ ố           T n s  góc: và song song v i m t c nh c a khung) vuông góc v i   ứ ủ ệ su t đi n đ ng c m  ng e và tìm bi u th c c a e theo t. ụ D ẫ Khung dây quay đ u quanh tr c  H ng d n:   thay đ i ổ (cid:0) ệ ấ = p 2 .20 40 , trong khung dây xu t hi n su t đi n đ ng c m  ng. = p 2 - (cid:0) ộ ủ ấ ộ (V) (rad/s) = p 40 .100.0,5.50.10

oE           Biên đ  c a su t đi n đ ng:  r ur ) n B ,

3

p

=

e

ọ ờ ố           Ch n g c th i gian lúc:

3

p� +� t 31, 42sin 40 �

� � �

p

=

e

ứ ủ ả ứ ứ ể ấ ộ ờ ệ           Bi u th c c a su t đi n đ ng c m  ng t c th i: (V)

6

p� -� t 31, 42cos 40 �

� � �

Hay (V)

ẫ ệ (ĐH ậ  ­  20   0  8  : M t khung dây d n hình ch  nh t có 100 vòng, di n tích m i vòng 600 cm

ủ ề

ọ ộ ừ ườ  tr ờ . Ch n g c th i gian lúc vect

b ng 0,2T. Tr c quay vuông góc v i các đ ướ ữ ớ ậ ố ớ ượ ừ ơ ả ứ ừ ứ ể ặ ẳ ấ ả ứ ườ ng c m  ng t ớ ng v i vect c m  ng t c h

2, quay  ỗ ộ Bài 4    ề ụ ố ứ ả   đ u quanh tr c đ i x ng c a khung v i v n t c góc 120 vòng/phút trong m t t ng đ u có c m ơ  ố ụ ứ ng t ệ   ủ pháp tuy n c a m t ph ng khung dây ng . Bi u th c su t đi n ộ đ ng c m  ng trong khung là

ừ ằ ế ả ứ p = p = p p - p + p 4,8 sin(4 t ) (V). 48 sin(40 t ) (V). A.  e B.  e 2 p = p = p p - p + p 48 sin(4 t ) (V). C.  e D.  e

(

)

)

ớ ụ

ừ ườ  tr

ng

F = w p w w = 4,8 sin(40 t ) ) (V). ( + 4 � B S .cos + t = - e 2 p .sin t F = N . p 4 8 , ( V ) t HD:

ơ

ờ vòng/ phút. T i th i đi m t = 0, véct

c a m t ph ng khung dây h p v i

m t góc 30

0. T  ừ

( p + ' N B S .sin ur ủ  vuông góc v i tr c quay c a khung v i t c đ  n = 1800  B r ế n  pháp tuy n  ể

ớ ố ộ ur ớ B ấ

ả ứ

ự ạ ở

ứ ủ thông c c đ i g i qua khung dây là 0,01Wb. Bi u th c c a su t đi n đ ng c m  ng xu t hi n trong khung là :

Bài 5:M t khung dây quay đ u trong t

.

.

A.

B.

.

.

C.

D.

p p = p = p - - e t e t p 0, 6 cos(30 Wb ) p 0, 6 cos(60 Wb ) 3 p 6 p = p + = + e t e p 0, 6 cos(60 Wb ) t 60 cos(30 Wb ) 3 6

Trang 2

ế ể

Ứ Ầ Ế

ứ ủ D ng 2: Vi t bi u th c c a u và i: Ớ I.KI N TH C C N NH :

C

ở ệ ạ ạ ớ ầ : uR cùng pha v i i : I = ỉ   a) Đo n m ch ch  có đi n tr  thu n U R R (cid:0) ạ ỉ ụ ệ ễ ớ . :         uC tr  pha so v i i góc ạ   b) Đo n m ch ch  có t đi n C 2 C A B ủ ụ ệ ­ ĐL ôm:  I  = ; v i Zớ C = là dung kháng c a t đi n. U Z

1 C(cid:0) tw

ộ ụ ệ ườ ộ ệ ệ đi n thì c ng đ  dòng đi n qua nó có giá tr

ầ ụ ệ ườ ộ đi n là u và c ị  ệ   ng đ  dòng đi n qua nó là i. hai đ u t

C = ặ        ­Đ t đi n áp  u U ạ ờ hi u d ng là I. T i th i đi m t, đi n áp  ệ ữ H  th c liên h  gi a các đ i l 2

2

2

2

2

+

=

2

2

2

2

2 C

2 0

2 C 0

u U

i I

2 cos ể ạ ượ ệ ụ ệ ứ ầ vào hai đ u m t t ệ ở ng là : 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 1 1 Ta có:  i I u U i I 2 u U 2

L

(cid:0) L ầ ả ộ ạ ạ ỉ ớ ơ : uL s m pha h n i góc . c) Đo n m ch ch  có cu n dây thu n c m L A B 2

L

ủ ả ộ ­ ĐL ôm:  I = ; v i Zớ L = (cid:0) L là c m kháng c a cu n dây. U Z

ộ ả ầ ầ ộ ườ ộ ặ ệ vào hai đ u m t cu n c m thu n thì c ệ ng đ  dòng đi n qua nó có tw = u U 2 cos

ở ầ ả ầ ộ ườ ờ ụ ị ệ ể ệ hai đ u cu n c m thu n  là u và c ộ ng đ  dòng

2

2

+

=

2

2

2

2

2 L

2 0

u U

i I

ạ ượ ­Đ t đi n áp  giá  ạ       tr  hi u d ng là I. T i th i đi m t, đi n áp  đi n ệ       qua nó là i. H  th c liên h  gi a các đ i l 2 ệ ứ 2 ệ ữ 2 ng là : 2 = + = + � 1 1 Ta có:  u 2U i 2I i I C L R A B ạ ạ u 2 U 0L   d) Đo n m ch có R, L, C không phân nhánh: N

L

C

(cid:0) w - Z Z L (cid:0) (cid:0) w ữ ứ ể ị ộ ệ      + Đ  l ch pha gi a u và i xác đ nh theo bi u th c:  tan = = M 1 C R R

2

2

ộ ệ ụ ườ ậ ị ị + C ng đ  hi u d ng xác đ nh theo đ nh lu t Ôm: I = . U Z

L

C

ớ ở ủ ạ ạ ổ V i Z = là t ng tr  c a đo n m ch. R (cid:0) (Z Z­ )

L = ZC hay (cid:0)

1 ưở ệ ạ ạ ộ      + C ng h ng đi n trong đo n m ch RLC:  Khi Z = thì LC

(cid:0) Imax = ,        Pmax = , u cùng pha v i i (ớ = 0). U R U 2 R

ơ ạ ạ ả

L và ZC không tiêu th  năng l

ả ụ ượ ệ ơ ạ ạ ướ ạ i d ng to  nhi t, Z ng đi n.

L,r

C

Khi ZL > ZC  thì u nhanh pha h n i (đo n m ch có tính c m kháng). Khi ZL < ZC  thì u tr  pha h n i (đo n m ch có tính dung kháng). ụ R tiêu th  năng l ạ ạ C R (cid:0) ứ ể ệ ượ ng d  e) Đo n m ch có R, L,r, C không phân nhánh: ể ộ ệ      + Đ  l ch pha ị  gi a uữ AB và i xác đ nh theo bi u th c: A B M N - w - Z L w tan(cid:0) = = 1 C Z L + R r + R r

ộ ệ ụ ườ ậ ị ị + C ng đ  hi u d ng xác đ nh theo đ nh lu t Ôm: I = . U Z

Trang 3

2 (R+r)

2  (Z  ­ Z )

C

L

+ ở ủ ạ ạ ổ ớ    V i Z = là t ng tr  c a đo n m ch.

2

2

2

ậ ế ệ ầ ộ ở + Cách nh n bi t cu n dây có đi n tr  thu n r

R

Z

U

U

(

)

U (

)

L Z

C

2 R

L

C

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ­Xét toàn m chạ , n u: Z ;U (cid:0) ặ  ho c P I2R ho c cos ặ (cid:0)

d (cid:0)  UL ho c Zặ

d (cid:0)  ZL ho c Pặ

d (cid:0)

d (cid:0)

(cid:0) ệ ầ ộ ở R Z     thì cu n dây có đi n tr  thu n r 0. (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ộ ­Xét cu n dây, n u: Ud ặ  0 ho c cos 0 ho c ặ (cid:0) 2 (cid:0) ệ ầ ộ ở  thì cu n dây có đi n tr  thu n r 0.

Ả NG PHÁP GI I: ỉ ứ ƯƠ ạ

ầ ử

II.PH a) M ch đi n ch  ch a  m t ph n t

i

= (cid:0)

u = (cid:0)

ở ệ ệ ạ ầ ỉ ­ M ch đi n ch  có đi n tr  thu n :     u và i cùng pha: (cid:0)

I =

R

= + Ta có: thì ;  v i ớ . i I = u U w c 2 os( w c 2 os( j t+ )i j t+ ) i

ặ ặ  ( ho c R, ho c L, ho c C) i = 0 Hay  (cid:0) u ­ (cid:0) U R R

(cid:0) ữ ệ ệ ề ệ ầ ạ ầ ộ ở ỉ ạ    +Ví d  1:ụ  Đi n áp gi a hai đ u m t đo n m ch đi n xoay chi u ch  có đi n tr  thu n R= 100

i = (cid:0)

u = (cid:0) /4

p ứ ể ứ ủ ườ ể ệ ạ ộ V p + t 200 2 cos(100 )( ) có bi u th c u= . Bi u th c c a c ng đ  dòng đi n trong m ch là : 4 p p - t p + t )( A ) )( A ) p A. i= 2 2 cos(100 C.i= 2 2 cos(100 4 p 4 p - p + t t )( A ) )( A ) B. i= 2 2 cos(100 p D.i= 2cos(100 2 (cid:0) ớ 2 ầ +Gi i :ả Tính I0 ho c Iặ  = U /.R  =200/100 =2A; i cùng pha  v i u hai đ u R, nên ta có: p p + t )( A ) Suy ra:  i = 2 2 cos(100 => Ch n Cọ 4

= (cid:0)

Hay  (cid:0)

u ­ (cid:0)

i =­

u = (cid:0)

i ­

; (cid:0)

i = (cid:0)

u +

p

C

=

=

ạ ỉ ụ ệ ệ    ­M ch đi n ch  có t p p p ớ ễ uC tr  pha so v i i góc đi n: (cid:0) . ­>  (cid:0) 2 2 2 2

I

u U c

w 2 os(

)

CZ

U z C

=

w

= = ế ề +N u đ  cho thì vi t: ế và ĐL Ôm: v i ớ . i I w c 2 os( t) 1 Cw

i

I

c 2 os(

2 p t+ ) 2

= w ế ề +N u đ  cho thì vi t: ế u U c 2 os( t)

p

t V

200 2 cos(100 )(

)

410 p

ữ ệ ệ ề ầ ạ ạ ỉ ụ ệ có đi n dung C= ộ   +Ví d  2:ụ    Đi n áp gi a hai đ u m t đo n m ch đi n xoay chi u ch  có t - ứ ể ứ ủ ườ ể ệ ạ ộ có bi u th c u= . Bi u th c c a c ng đ  dòng đi n trong m ch là : ( )F

=

p (cid:0) t p + t 22 cos( (cid:0) 100 () A ) )( A ) A. i= C.i= 2 2 cos(100 2 (cid:0) 5 6 (cid:0) p - (cid:0) t t )( A ) 2 cos( (cid:0) 100 () A ) p B. i= 2 2 cos(100 D.i= 6 2

CZ

1 Cw .

,   Tính I ho c Iặ o = U /.ZL  =200/100 =2A; =100(cid:0) Gi i : ả  Tính

p p + t )( A ) ớ ớ ầ ụ ệ i s m pha góc (cid:0) /2 so v i u hai đ u t đi n;  Suy ra: i = 2 2 cos(100 => Ch n Cọ 2

ộ ả ệ ạ ầ ỉ :   ­M ch đi n ch  có cu n c m thu n

Trang 4

= (cid:0)

Hay (cid:0)

u ­ (cid:0)

i =

u =(cid:0)

i +

; (cid:0)

i  = (cid:0)

u ­

L

=

=

=

w

I

(cid:0) p p p ớ ơ uL s m pha h n i góc ­>  (cid:0) 2 2 2 2

u U c

w 2 os(

i

I

c 2 os(

t)

U z

p t+ ) 2

L

p

=

Lw= ế ề +N u đ  cho thì vi t:   ế và ĐL Ôm: v i ớ LZ

i

I

w c 2 os(

)

= w ế ề N u đ  cho thì vi t: ế u U c 2 os( t)

2 ệ

ộ ả ế ữ ộ ự ệ ệ ề ầ ạ ộ ỉ Ví d  3:ụ   Hi u đi n th  gi a hai đ u m t đo n m ch đi n xoay chi u ch  có cu n c m có đ  t

ạ (cid:0) (cid:0) ứ ể ứ ườ ể ệ ộ H t V ( ) 200 2 cos( (cid:0) 100 () ) ả c m  L= có bi u th c u= . Bi u th c c ng đ  dòng đi n trong 1 (cid:0) 3

ạ m ch là : (cid:0) (cid:0) (cid:0) t t 22 cos( (cid:0) 100 () A ) 22 cos( (cid:0) 100 () A ) A. i= C.i= (cid:0) 5 6 6 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t t 22 cos( (cid:0) 100 () A ) 2 cos( (cid:0) 100 () A ) B. i= D.i= 6 6

LZ

Lw= = 100(cid:0) .1/(cid:0) =100(cid:0) ,  Tính I0 ho c Iặ  = U /.ZL  =200/100 =2A; Gi i : ả  Tính

p p p - ộ ả ầ ầ ớ ễ            i tr  pha góc (cid:0) /2 so v i u hai đ u cu n c m thu n, nên ta có: = ­ 3 2 6 (cid:0) (cid:0) t 22 cos( (cid:0) 100 () A ) Suy ra:  i = => Ch n Cọ 6

(cid:0) ữ ề ệ ầ ạ ạ ầ ở ỉ có

ậ ậ ụ Bài t p v n d ng: ệ  Câu 1

ệ  :    Đi n áp gi a hai đ u m t đo n m ch đi n xoay chi u ch  có đi n tr  thu n R= 200

ộ p ứ ể ứ ủ ườ ể ệ ạ ộ p + t V 200 2 cos(100 )( ) bi u th c u= . Bi u th c c a c ng đ  dòng đi n trong m ch là : 4

p p A. i= 2 cos(100 ) ( C.i= 2 2 cos(100 ) (

t A ) p t A ) p - p + t t ) ( A ) )( A ) B. i= 2 cos(100 p D.i= 2cos(100 2 4

(cid:0) ầ ả ế ữ ệ ệ ề ầ ạ ạ ộ ỉ L H ( ) Câu 2 :   Cho hi u đi n th  gi a hai đ u 1 đo n m ch xoay chi u ch  có cu n thu n c m 1 (cid:0)

p - ứ ườ ể ệ ạ ộ cos( t )(V ) p 100 là : 100 2 . Bi u th c c ng đ  dòng đi n trong m ch là : 3 p - - cos( t )( A ) cos( t )( A ) 2 p 100 p 100 A. i= C.i= 2 p 5 6 6 p (cid:0) (cid:0) )( A ) cos( p + t t 100 2 cos( (cid:0) 100 () A ) B. i= 2 D.i= 6

6 ầ ụ ệ ế ứ ể ệ C là u = 100cos(100 (cid:0) t­ (cid:0) /2 )(V). Vi ạ   t bi u th c dòng đi n qua m ch, Câu 3 :    Cho đi n áp hai đ u t (cid:0) (cid:0) bi t ế C F ( ) 10 4 (cid:0)

(V) vào hai đ u đo n m ch ch  có

= p B. i = 1cos(100(cid:0) t + (cid:0)  )(A)             D. i = 1cos(100(cid:0) t – (cid:0) /2)(A) p ỉ ầ ộ u c ầ ả   cu n thu n c m 200 2 os(100 t+ ) A.  i = cos(100(cid:0) t) (A) C.  i = cos(100(cid:0) t + (cid:0) /2)(A)  :    Đ t  ặ đi n áp  ệ

ườ

ệ ng đ  dòng đi n qua m ch là:

A.

(A)

B.

(A)

C.

(A)

D.

(A)

(cid:0) H L ( ) thì c Câu  4   1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) i i 22 cos (cid:0) 100 t . 4 cos (cid:0) 100 t . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) i i 22 cos (cid:0) 100 t . 2 cos (cid:0) 100 t . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2 2

Trang 5

(V) vào hai đ u đo n m ch ch  có

ườ

ệ ng đ  dòng đi n qua m ch là:

= p ầ ả ộ cu n thu n c m L= u c Câu  5 :    Đ t  ặ đi n áp 200 2 os(100 t)

ệ 1 p

0,318(H) (L y ấ = 0,318)  thì c

B.

(A)

(A)

A.

D.

(A)

(A)

C.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) i i 4 cos (cid:0) 100 t . 22 cos (cid:0) 100 t . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2 (cid:0) 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) i i 2 cos (cid:0) 100 t . 22 cos (cid:0) 100 t . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(V) vào hai đ u đo n m ch ch  có t

đ ên

ườ

ệ ng đ  dòng đi n qua m ch là:

p 2 = 2 ụ ị có C = 15,9(cid:0) F c u 200 2 os(100 t)

= 0,318)  thì c (L y ấ :    Đ t  ặ đi n áp  Câu  6   1 p

B.

(A)

A.

(A)

D.

(A)

C.

(A)

ộ ự ả

ế

ườ

(cid:0) p (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) = p (cid:0) (cid:0) i 4 cos (cid:0) 100 t . i c 2 os(100 t+ ) (cid:0) (cid:0) 2 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) i i 2 cos (cid:0) 100 t . 22 cos (cid:0) 100 t . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2 2

c m L=

thì c

ng đ

H Câu 7 :    Đ t m t hi u đi n th  xoay chi u vào hai đ u cu n dây ch  có đ  t ề 1 (cid:0)2

ế ở

dòng đi n qua cu n dây có bi u th c i=3

)(A). Bi u th c nào sau đây là hi u đi n th

hai

ạ ầ đ u đo n m ch:

(cid:0) 2 cos(100πt+ 6

)(V)

A u=150cos(100 t+π

)(V)

B.  u=150 2 cos(100 t­π (cid:0)

D.  u=100cos(100 t+π

)(V)

)(V)

C.u=150 2 cos(100 t+π

(cid:0) (cid:0) 2 2 3 3 (cid:0) 2 2 3 3

ế ặ

(cid:0) t (A). Đi n dung là 31,8

đi n  i = 4cos100

:    Xác đ nh đáp án đúng . ụ ệ ệ (cid:0) F.Hi u đi n th  đ t hai đ u t ầ ụ

). (V)

C. uc = 400 cos(100(cid:0) t ­

). (V)                   D. uc = 400 cos(100(cid:0) t ­ (cid:0) ). (V)

(cid:0) Câu 8   ườ C ng đ  dòng đi n qua t ệ đi n là:   A­ .  uc = 400cos(100(cid:0) t ) (V)                        B.  uc = 400 cos(100(cid:0) t + 2 (cid:0)

2

b) M ch đi n không phân nhánh (R L C)   ­  Ph

2

2

ươ ả ng pháp gi :      Tìm Z, I, ( ho c Iặ 0 )và (cid:0) i

CZ

LZ

L

C

= = = + - Lw= ướ ổ ở Tính t ng tr  Z: Tính .; và B c 1: Z R Z Z ( ) w 1 C 1 fC p 2

= I ướ ệ ớ ậ ở ị Đ nh lu t Ôm : U và I liên h  v i nhau b i ;  Io = B c 2: U Z

C

L

- U o ; Z Z Z j = ướ ộ ệ ầ ạ tan ; ữ   Tính đ  l ch  pha gi a u hai đ u m ch và i: B c 3: R

ướ ế ể ặ Vi ứ t bi u th c u ho c i B c 4:

= = ế ể c: i I j t+ ) t)

).

= w ể c: 2 os( t) )

w ướ   ­N u cho tr c 2 os(                      Hay i = Iocos(cid:0) ế ướ   ­N u cho tr u U c                  Hay u = Uocos(cid:0)

* Khi: ((cid:0) u (cid:0) 0;  (cid:0) i (cid:0) 0 ) Ta có :  (cid:0) w ứ ủ u U c 2 os(  thì bi u th c c a  u là   t + (cid:0) t                                         thì u = Uocos((cid:0) w j ứ ủ i c t­ 2 os( :  thì bi u th c c a  i  là t                             thì  i = Iocos((cid:0) i + (cid:0) = I t ­ (cid:0)   ; (cid:0) i  => (cid:0) u = (cid:0) = (cid:0) u ­ (cid:0) )  i = (cid:0) u ­ (cid:0)

Trang 6

=

=

w j j

I

i

u U c

t+ + ) i

w ướ c   ­N u cho tr 2 os( t + (cid:0)                     Hay i = Iocos((cid:0)

2 os( t + (cid:0)

=

ế ể c thì bi u th c c a u là:

j ứ ủ t+ )i i)                                       thì u = Uocos((cid:0) w j

=

2 os(

i

t+ )u

t+ ­ ) u

i + (cid:0) ).  w j j ứ ủ ể ­N u cho tr thì bi u th c c a i là:

c I 2 os( t +(cid:0) u ­ (cid:0)

ế ướ u U c c                  Hay u = Uocos((cid:0) t +(cid:0) u)                               thì  i = Iocos((cid:0)

4

- (cid:0) ệ ạ ộ F 10. ; C= ; L= ề Ví d  1:ụ  M t m ch đi n xoay chi u RLC không phân nhánh có R = 100 )  1 p (cid:0) ộ ế ứ ứ ể ệ 2 p H.  ủ ạ ng đ  dòng đi n qua m ch có d ng: i = 2cos100 t (A). Vi ờ t bi u th c t c th i đi n áp c a  hai

ệ ầ ạ ỗ ệ ầ ử ạ ạ  m ch đi n.

ẫ ườ c ầ đ u m ch và hai đ u m i ph n t ướ H ng d n :

CZ

4

LZ

2

+

+ 2

= = - = = = W w ả L.w p 100 200 ­C m kháng : ;   Dung kháng : = 100  (cid:0) 1 .C 2 p . p 100 1 10 p

R

( Z

(

= 2 )

100

200 100

100 2

L

= 2 Z ) C

- - W ổ ở ­T ng tr : Z =

0 = I0.Z = 2.

(cid:0)

Z

Z

L

C

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

j

=

=

=

=� j

0

rad

1

tan

u

i

4

R

4

u

0

0R = I0.R = 2.100 = 200 V;

Ru

ự ạ ­HĐT c c đ i :U 100 p - V =200 2 V p - (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ệ ầ ủ ­Đ  l ch pha: ;Pha ban đ u c a HĐT: 4 2 200 100 100 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ể U t t (cid:0) cos( ) 200 2 cos( (cid:0) 100 ) : u = (V) =>Bi u th c HĐT 4 (cid:0) (cid:0) t (cid:0) ( ) :uR = U0Rcos ­HĐT hai đ u Rầ ; V i : Uớ

t(cid:0)100 V

Ru

R cùng pha i: uR = U0Rcos (cid:0)

(cid:0) (cid:0) t (cid:0) ( ) ỉ ứ ạ ạ     Trong đo n m ch ch  ch a R : u = 200cos

0L = I0.ZL = 2.200 = 400 V;

Lu

(cid:0) t ) (cid:0) ( :uL = U0Lcos V i : Uớ ­HĐT hai đ u Lầ

L nhanh pha h n cđdđ

uL

i

Ru

Cu

0C = I0.ZC = 2.100 = 200V; (cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ỉ ứ ạ ơ 0 ạ     Trong đo n m ch ch  ch a L: u : rad 2 2 2 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) t (cid:0) ( ) (cid:0)t (cid:0) 100( ) => uL = U0Lcos = 400cos V 2 (cid:0) (cid:0) t (cid:0) ( ) :uC = U0Ccos V i : Uớ ­HĐT hai đ u Cầ

C ch m pha h n cđdđ

uL

i

Cu

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ỉ ứ ạ ậ ơ 0 ạ     Trong đo n m ch ch  ch a C : u : rad 2 2 2 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) t (cid:0) ( ) (cid:0)t (cid:0) 100( ) => uC = U0Ccos = 200cos V 2

4

=

=

(cid:0) ệ ề ệ ồ ộ ở ầ ả ộ ộ , m t cu n thu n c m có h  s  t ệ ố ự Bài 1 :   M ch đi n xoay chi u g m m t đi n tr  thu n R = 40 -

L

C

=

ộ ụ ệ ệ ố ế ắ ế ằ ệ c m ả H và m t t đi n có đi n dung F m c n i ti p. Bi t r ng dòng đi n qua ạ 0,8 p ầ 2.10 p

i

ạ (A). ạ ả ạ ổ đi n và t ng tr  toàn m ch. ả ở ầ ữ ữ ữ ế ể ầ ờ ộ ầ ụ ủ ệ ạ ệ ẫ

tp 3cos100 m ch có d ng  ủ ụ ệ ộ ả   a. Tính c m kháng c a cu n c m, dung kháng c a t ở ệ ứ ứ t bi u th c đi n áp t c th i gi a hai đ u đi n tr , gi a hai đ u cu n c m, gi a hai đ u t   b. Vi ệ ầ ữ đi n, gi a hai đ u m ch đi n. ướ H ng d n:

=

=

=

50

CZ

4

=

=

Lw

p 100 .

= W 80

1 Cw

LZ

0,8 p

p 100 .

1 2.10 p

2

=

+

2 =

W - ả    a.   C m kháng: ; Dung kháng:

(

)

(

) 2 =

Z

R

Z

Z

+ 240

80 50

50

L

C

- - W ổ ở T ng tr :

Trang 7

= u U

oR

b.                  V i Uớ

ớ (cid:0)   Vì uR cùng pha v i i nên :

cos100 R oR = IoR = 3.40 = 120V          V y ậ p

= u U

t

(V).

L

oL

tp ;    = tp u 120cos100 p p� +� cos 100 �

2

p

=

ơ (cid:0)   Vì uL nhanh pha h n i góc nên:

oL = IoZL = 3.80 = 240V;      V y ậ

t

Lu

2

� � �

� � 2 � p� +� 240cos 100 � p

p

(V). V i  Uớ

= u U C

oC

p� -� t cos 100 �

2

p

=

- ơ (cid:0)  Vì uC ch m pha h n i góc  ậ nên:

oC = IoZC = 3.50 = 150V;     V y ậ

Cu

2

� � 2 � p� -� t 150cos 100 �

(V). V i  Uớ

Z

Z

L

C

j

=

=

j

=� j

� (rad).

tan

37o

R

80 50 40

3 = ;  4

p 0,2 )

� � � p 37 180 + j tp

- - (cid:0) ứ ụ Áp d ng công th c:

ế ứ ữ ứ ệ ể ệ ệ ầ ờ ; (cid:0) bi u th c hi u đi n th  t c th i gi a hai đ u m ch đi n:

( cos 100 )

(

o= IoZ = 3.50 = 150V;      V y   ậ

u

= u U o + tp

150cos 100

p 0,2

ạ = V i Uớ (V).

(cid:0) ộ ồ ộ ạ ệ ầ ả   , m t cu n dây thu n c m

ệ ộ ắ ố ế  m c n i ti p. ệ  đi n có đi n dung ầ Fm

C t t n s  c a dòng đi n f = 50Hz. =

u

t 282cos314

= p

w

f

= p 2

ề ộ ụ ệ ạ ế ầ ố ủ ở = 40 ệ ể ượ ứ ề ể   ậ   (V). L p bi u ạ ặ c đ t vào đi n áp xoay chi u có bi u th c   ờ ủ ệ ạ ạ ng đ  t c th i c a dòng đi n trong đo n m ch. ẫ

3

p

100 .64.10

20

LZ

=

=

ạ ộ Bài 2: M t đo n m ch đi n xoay chi u g m m t đi n tr  thu n R = 80 ộ ự ả  c m L = 64mH và m t t có đ  t ở ủ ổ   a. Tính t ng tr  c a đo n m ch. Bi ạ ệ ạ    b. Đo n m ch đ ộ ứ ứ ườ th c c ướ H ng d n: ầ ố a.  T n s  góc: rad/s - (cid:0) W ả C m kháng:

80

CZ

6

p

2

= p 2 .50 100 = = Lw 1 Cw +

2 =

=

(cid:0) W Dung kháng: -

(

1 100 .40.10 )

(

) 2 =

R

Z

Z

Z

+ 280

20 80

100

C

L

=

=

=

- - W ổ ở T ng tr :

I

2,82

o

U o Z ế

ườ ộ ệ ự ạ b.  C ng đ  dòng đi n c c đ i: A

ộ ệ ủ ệ ệ ệ ộ ng đ  dòng đi n:

Z

C

L

= -

=

=

j

j-

tan

37o

R

282 100 ớ ườ         Đ  l ch pha c a hi u đi n th  so v i c Z 3 4

=

j

= j

- = - = j

- - (cid:0)

i

= o 37

i

j u

p 37 180

20 80 80 p 37 180

� +� t 2,82cos 314 �

� � �

rad;        V y ậ (A)

=

=

-

L

C

1 p 10

ạ ệ ế ẽ ư t H, F Bài 3 :  Cho m ch đi n nh  hình v . Bi

=

ặ ể ệ ộ ế

310 p 4 ệ ả   ụ  (V). Các d ng c  đo không làm  nh

tp

ế ệ ụ ứ ườ ệ ế ệ ạ ộ ụ ng đ  dòng đi n và đi n áp toàn m ch.

120 2 cos100 ạ ng đ n m ch đi n. ố ỉ ủ t bi u th c c ẫ

và đèn ghi (40V­ 40W). Đ t vào 2 đi m A và N m t hi u đi n th ANu ưở h      a. Tìm s  ch  c a các d ng c  đo. ể      b. Vi ướ H ng d n:

Trang 8

1

=

=

=

40

CZ

3

=

=

=

Lw

p 100 .

10

1 Cw

LZ

p 100 .

1 p 10

10 p 4

2

=

=

=

W - W ả a.  C m kháng: ;  Dung kháng:

R

40

đ

40 40

m

2

2

2

+

=

+

=

2 U đ m P đ =

W ở ủ ệ Đi n tr  c a bóng đèn:

R

Z

Z

40

40

40 2

2 C

AN

đ

U

=

=

W ạ ổ ở ạ    T ng tr  đo n m ch AN:

U =

120

AN

AN

=

=

ố ỉ ủ ế S  ch  c a vôn k : V

= = I

I

2,12

A

oAN 2 U Z

120 2 2 120 40 2

AN

=

+ j

)

(cid:0) ố ỉ ủ ế S  ch  c a ampe k : A

i

I

( cos 100

o

i

ứ ườ ể ạ ộ b.  Bi u th c c ệ ng đ  dòng đi n có d ng: (A)

3 2 tp p

C

j

=

= -

j

= -

tan

1

AN

AN

Z R

4

đ

40 = - 40 p

=

j

= j

- Ta có : rad

I=

2

. 2

= A 3

oI

i

j uAN

= - j AN

= AN

3 2

p

=

- (cid:0) rad;

i

t

4

4 � � �

p� +� 3cos 100 �

=

+ j

)

(A). V y ậ

u

U

tp

AB

o

u

2

=

+

2 =

ứ ệ ệ ể ể ạ ế ữ          Bi u th c hi u đi n th  gi a hai đi m A, B có d ng: (V)

( cos 100 (

(

)

) 2 =

Z

R

Z

Z

+ 240

10 40

50

L

C

đ

=

- - W ở ủ ạ ạ ổ T ng tr  c a đo n m ch AB:

U

I Z=

AB = 3.50 150

o

o

V

AB Z

Z

L

C

j

=

=

= -

j

= -

tan

AB

AB

R

10 40 40

3 4

đ

p

p

=

j

+

=

- - Ta có: rad

t

ABu

j= j i

u

AB

20

4

p p 37 = 180

20

p 37 180 p� +� 150cos 100 �

� � �

- rad;  V y ậ (V)

=

=

(cid:0) ơ ồ ạ ư ệ ệ ạ ở , Bài 4 :  S  đ  m ch đi n có d ng nh  hình v , đi n tr  R = 40 -

L

C

=

ầ ả ộ ụ ệ cu n thu n c m H, t đi n F. Đi n ápệ

tp

ẽ 310 p 7 ứ ủ ể

3 p 10  (V). Hãy l p bi u th c c a: ệ ạ

ậ ạ

AFu 120cos100 ộ ườ    a. C ng đ  dòng đi n qua m ch. ầ ệ    b. Đi n áp hai đ u m ch AB. H ng d n:

1

=

=

=

ướ ẫ

70

CZ

3

=

=

=

Lw

p 100 .

30

1 Cw

LZ

p 100 .

3 p 10

10 p 7

2

2

2

=

=

=

=

+

=

+

=

W - W ả a.  C m kháng: ;  Dung kháng:

I

2,4

o

Z

R

Z

40

30

50

AF

2 L

U oAF Z

120 50

AF

j

j

= j

W ạ ổ ở ủ      T ng tr  c a đo n AF: A

tan

0,75

AF

AF

= AF

Z L R

30 40

p 37 = rad 180

(cid:0) ệ    Góc l ch pha :

Trang 9

=

= j

j

i

= - j 0

i

j uAF

AF

= - j AF

= - AF

p 37 180

p� -� t 2,4cos 100 �

� � �

=

=

+

- Ta có: rad; V y ậ (A)

(

p 37 180 ) 2 =

I Z=

2,4.40 2

96 2

Z =

240

30 70

40 2

o

o

U p

- W ở ủ ạ ổ b.  T ng tr  c a toàn m ch: V

Z

Z

L

C

j

=

=

= -

= -� j

tan

1

AB

AB

R

4

p

=

j

= j

+

= -

- - Ta có: rad

u

u

j AB

i

p 41 90

30 70 40 p 41 90

4

p 37 = - 180

p� -� t 96 2 cos 100 �

� � �

- rad    V y ậ (V)

=

=

(cid:0) ộ ạ ề ệ ẽ ủ ư ộ ự ả , L là đ  t ầ ả    c m c a cu n dây thu n c m, Bài 5 -

C

tp

50 2 cos100

ABu

ệ ở ố F, RA  (cid:0) 0. Đi n áp ỉ ủ   (V). Khi K đóng hay khi K m , s  ch  c a

ổ ộ ự ả ổ ủ ủ ộ ỉ ố  c m L c a cu n dây và s  ch  không đ i c a ampe

ứ ủ ườ ệ ứ ậ ờ ộ ạ   ng đ  dòng đi n t c th i trong m ch

ướ

ố ỉ ẫ ề ế ệ ở ổ ổ ở

=

= 2

I

=

ằ ở :   Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v , R = 100 410 p 3 ế ampe k  không đ i.   a. Tính đ  t k .ế ể    b. L p bi u th c c a c khi K đóng và khi K m .ở H ng d n: a. Theo đ  bài, đi n áp và s  ch  ampe k  không đ i khi K đóng hay khi K m  nên t ng tr  Z khi K m  và khi K đóng b ng nhau

U 100 2 R

max

(

Z

Z

Z

2 C

L

-

Z

Z

Z

Z

2

L

C

C Z

Z

Z

=� Z L =� Z

0

100 ) 2 = C = C = - C

L

C

L

=

=

=

- (cid:0) (cid:0) (cid:0) (Lo i)ạ - (cid:0)

173

CZ

4

=

=

=

L

� H 1,1

Z

Z= 2

= 2.173 346

1 Cw

L

C

LZ w

p 100 .

346 p 100

1 10 p 3 ườ

W - W ; Ta có:

=

=

=

=

I

I

0,25

A

d

ố ỉ ế ằ ộ ệ ệ ụ S  ch  ampe k  b ng c

U + 2

50 + 2

d

R

Z

2 173

100

2 C

A ng đ  dòng đi n hi u d ng khi K đóng: U Z

p

ứ ườ ể ệ ộ b. Bi u th c c ng đ  dòng đi n:

C

j

=

=

= -

j =�

tan

3

d

d

Z R

173 100

3

p

= j

j

- - ộ ệ ­ Khi K đóng:  Đ  l ch pha : rad

= - j d

= d

j u

di

3

p

=

- ệ ầ ủ        Pha ban đ u c a dòng đi n:

t

di

� � �

p

ậ        V y (A).

p� +� 0,25 2 cos 100 � Z

Z

L

C

j

=

=

=

j =�

tan

3

m

m

R

3 346 173 100

3

p

= j

j

- - ộ ệ ở ­ Khi K m :    Đ  l ch pha:

j u

= - j m

= - m

mi

3

- ệ ầ ủ        Pha ban đ u c a dòng đi n:

Trang 10

p

=

mi

3

p� -� t 0,25 2 cos 100 �

� � �

ậ V y (A).

A

C R L B

AM và UMB là (cid:0)

ạ M N / 2

AB

0 cos 100(cid:0) t (A) , cu n dây thu n c m.Hãy vi ế

ư ộ ệ ạ ờ ầ ả ộ ứ ể t bi u th c U ướ ẽ ệ  :    Cho m ch đi n nh  hình v  :   Bài 6 UAN =150V ,UMB =200V. Đ  l ch pha U ệ ứ Dòng đi n t c th i trong m ch là : i=I ẫ H ng d n:

AN

C

AN

2 C

R

2 R

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta có : (1) U U U U U U V 150

MB

L

MB

2 L

R

2 R

C

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (2) U U U U U U V 200

1

2

R = UL.UC  (3)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) tg (cid:0) tg . 1 1 ệ Vì UAN và UMB l ch pha nhau / 2 nên hay U2

L=160V            , UC = 90V        ,

R

C

2

AB

L

C

2 R

R

(cid:0) ừ UU . L UU . R R V 120 T  (1),(2),(3) ta có U (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) tg rad s 53,0 / ; U U U V U ( ) 139 UU L U U 7 12

AB = 139(cid:0) 2 cos(100(cid:0) t +0,53) V

v y uậ

ạ ệ ồ

ặ :     Cho m ch đi n không phân nhánh g m R = 100 ạ ầ ộ (cid:0) 3 (cid:0) ế ộ ệ  (F). Đ t vào 2 đ u m ch đi n m t hi u đi n th  u = 100 t hi u đi n th ả  t. Bi ệ ệ ệ ế ệ ệ ụ ệ ầ  đi n C   , cu n dây thu n c m L và t (cid:0) 2cos 100(cid:0) ế  ệ ệ ộ ể ế   ng đ  dòng ế ứ ườ t bi u th c c ạ ệ ướ ẫ Bài 7   =10­4 /2(cid:0) ơ ULC  = 50V ,dòng đi n nhanh pha h n hi u đi n th .Hãy tính L và vi đi n i trong m ch H ng d n:

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) 200 Ta có (cid:0) = 100(cid:0) rad/s ,U = 100V, Z C (cid:0) 1 C

2 LC

R

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ ệ ế ệ ầ ở ầ Hi u đi n th  2 đ u đi n tr  thu n là: U U U 50 V 3

LC

L

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ ộ I A Z ườ c ng đ  dòng đi n và 5,0 100 U LC I U R (cid:0) R ơ ệ ệ ồ ủ ễ c biê  di n trên ụ ả ế ễ ướ ụ ệ ế ượ ệ ể ệ ệ ậ i tr c hoành nghĩa là Z ượ L< ZC. Do đó

L

C

(cid:0) H L 318,0(cid:0) (cid:0) ZL =ZC ­100 =100(cid:0) ZC­ZL  =100(cid:0) suy ra Vì dòng đi n nhanh pha h n hi u đi n th ,mà trên gi n đ  Frexnen,dòng đi n đ c bi u di n d tr c hoành v y hi u đi n th  đ Z (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) p Z Z 1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) = + tg ộ ệ ữ i t p c 0,5 2 os(100 )( A ) ;      v y ậ Đ  l ch pha gi a u và i : R 6 6 3 Ắ Ệ TR C NGHI M:

(cid:0) ề ạ ệ ệ ạ ầ (H), C= ế  (F); hi u đi n th  2 đ u m ch là ệ Câu 1: Cho m ch đi n xoay chi u có R=30 1 , L= (cid:0) 10 4(cid:0) (cid:0)7.0

A.

ườ ạ ộ ệ ng đ  dòng đi n trong m ch là t (V), thì c p p u=120 2 cos100(cid:0) = + = - i t i t p 4cos(100 )( A ) p 4cos(100 )( A ) B. 4 p 4 p = = + - i t i t p 2cos(100 )( A ) p 2cos(100 )( A ) C. D. 4 4

ắ ố ế

ế

(H), C=

(F), m c n i ti p hi u đi n th  2 đ u

ạ Câu 2:  Cho đo n m ch xoay chi u có R=40

ườ

(cid:0) 1 , L= (cid:0)

m ch  u=100

t (V), công su t và c p

A.

B.

10 4(cid:0) (cid:0)6.0 ệ ng đ  dòng đi n qua m ch là: 2 cos100(cid:0) p p = = p P P 125W, i=2,5cos(100 t­ )( A ) 125W, i=2,5cos(100 t+ )( A ) 4 4

Trang 11

C.

C.

p p = = p p P P 100W, i=2cos(100 t­ )( A ) 100W, i=2cos(100 t+ )( A ) 4 4

ắ ố ế

ế

,L =

(F). C thay  đ i, hi u đi n th  2

Câu 3:  Cho m ch xoay chi u có R, L, C m c n i ti p cho R=30

ầ đ u m ch là  u=120

t (V)  v i C b ng bao nhiêu thì u,i cùng pha. Tìm P khi đó

(cid:0) 1 p

A.

B.

410 p

410 p

2 cos100(cid:0) - - = = = = C C F P , 480W F P , 400W

4

4

C.

D.

410

ắ ố ế

ổ ượ

(F) ,  L thay đ i đ

c cho hi u

Câu 4:  Cho m ch xoay chi u có R, L, C m c n i ti p có R=30

, C= (cid:0)

- - = = = = C C F P , 480W F P , 400W 2.10 p 2.10 p (cid:0) (cid:0)

ế

ơ

đi n th  2 đ u m ch là U=100

t (V) ,  đ  u nhanh pha h n i góc

rad thì ZL và i khi đó là:

A.

B.

LZ

LZ

(cid:0) 2  cos100(cid:0) 6 p p = W - = W - t 100( = i ), p 2 2cos(100 )( A ) t 117,3( = i ), p cos(100 )( A ) 5 2 3

C.

C.

LZ

LZ

6 p 6 p = W = W + t 100( = i ), p 2 2cos(100 )( A ) + t 117,3( = i ), p cos(100 )( A )

Câu 5:   M t m ch g m cu n dây thu n c m có c m kháng b ng 10

W 5 2 3 ộ 6 ầ ả ạ ả ằ ộ ồ 6 ớ ụ ệ ắ ố ế đi n có

4

=

+

=

C

F

i

t

A

p 2 2 cos100

)

.10

2 p

3

m c n i ti p v i t p - ệ ứ ệ ể ể đi n dung ạ . Dòng đi n qua m ch có bi u th c ệ   ứ . Bi u th c hi u

p

p

=

=

+

ế ủ ệ ạ ạ ầ đi n th  c a hai đ u đo n m ch là:

u

co

t

u

t

80 2

p s(100

)

p 80 2 cos(100

)

6 p

=

=

+

- A. (V) B. (V)

u

co

t

u

co

t

120 2

p s(100

)

p s(100

80 2

)

- C. (V) D. (V)

6 ồ

40

W ạ ệ ệ ố ế ệ ệ ớ

R =  và đi n áp hi u d ng hai đ u cu n c m

co

s100

80

6 p 2 3 ế ộ ả  ghép n i ti p v i cu n c m L. Hi u đi n th   LU =40V Bi u ể

ạ ạ ờ ệ ụ ộ ả ệ ầ ở Câu 6:   M ch đi n xoay chi u g m đi n tr   tp ề =u

p

p

=

+

=

ầ ứ t c th i hai đ u đo n m ch  ạ ứ th c i qua m ch là:

i

co

t

A

i

co

t

A

p s(100

)

p s(100

)

4

2 2

2 2

4

p

p

=

+

=

- A. B.

A

i

t

i

co

t

A

)

co 2

p s(100

2

p s(100

)

4 ố ế

4 ạ

- C. D.

=

L

H

=u

co

tp

200 2

s100

1, 4 p

410 p 2

ệ ệ ế ạ ầ ạ ở ế   Câu 7:   Cho m ch R, L, C n i ti p, R là bi n tr . Hi u đi n th  hai đ u m ch có d ng: - = ụ ủ ấ ị (V); ể . R có giá tr  bao nhiêu đ  công su t tiêu th  c a ; F C

ạ W W W W

20 25

R = R = ộ

80 45 ệ

R = R = ớ

W W W W B.   D. ho c ặ  ho c ặ (cid:0) (cid:0) ho c ặ  ho c ặ ạ ạ ệ ồ ở ố ế ả m ch là 320W. R =         A.   45 R =         C.   25 Câu 8:    M t đo n m ch đi n g m đi n tr  R = 50

R = 45 R = 80 ộ ắ ầ  m c n i ti p v i cu n thu n c m L = 0,5/ 2 cos(100(cid:0) t ­ (cid:0) /4) (V). Bi u th c ứ

ể ạ ạ ề  xoay chi u u = 100 ộ đi n ápệ

ộ ệ ạ ng đ  dòng đi n qua đo n m ch là:

D. i  = 2cos100(cid:0) t (A). ầ ặ (H). Đ t vào hai đ u đo n m ch m t  ạ ủ ườ c a c         A. i  = 2cos(100(cid:0) t  ­ (cid:0) /2) (A).                          B. i  = 2 2 cos(100(cid:0) t ­ (cid:0) /4)  (A).          C. i  = 2 2 cos100(cid:0) t (A).

Trang 12

ố ế

ộ   Câu 9:   Khi đ t đi n áp không đ i 30V vào hai đ u đo n m ch g m đi n tr  thu n m c n i ti p v i cu n

ộ ự ả

ườ

ầ ả c m thu n có đ  t

c m

ạ (H) thì dòng đi n trong đo n m ch là dòng đi n m t chi u có c

ộ ng đ  1 A.

1 4p

ế

ứ ủ ườ

N u đ t vào hai đ u đo n m ch này đi n áp

(V) thì bi u th c c a c

ệ   ng đ  dòng đi n

ạ trong đo n m ch là

= p u 150 2 cos120 t

(A).

(A).

A.  i

B.  i

(A).

(A).

C   .    i

p p = = p - 5 2 cos(120 t ) p + 5cos(120 t ) 4 4 p p = = p - 5cos(120 t ) p + D.  i 5 2 cos(120 t ) 4 4

ệ ụ

ệ ữ Quan h  gi a các đi n áp hi u d ng  ả : Dùng các công th c:ứ

i

D ng 3:  ươ ng pháp gi Ph ứ Công th c tính U:

2

2

=

+

=

+ 2

U

U

)

U

U

L, UC, UR :

)

­ Bi

2 R

U U ( L

U U ( L

C

2 R

C U

- - t Uế =>

­ Bi

0 2

U = t ế u=U0 cos((cid:0) t+(cid:0) ) : Suy ra :

I

I =

ứ Công th c tính I:

­ Bi

0 2

C

L

t ế i=I0 cos((cid:0) t+(cid:0) ) : Suy ra:

R và R ho c Uặ

L và L ho c Uặ

C và C:

­ Bi

L

C

= = = = I ế t U và Z ho c Uặ U Z U R R U Z U Z

ặ ệ ộ ệ ầ ạ  .   Đi n áp đ t vào hai đ u m t đo n m ch R, L, C không phân nhánh.

ầ ệ ụ ạ ệ ầ ạ Đi n áp hai đ u R là ạ C là 60V. Đi n áp hi u d ng hai đ u đo n m ch là:

+ 2

ầ ạ ạ ở hai đ u đo n m ch: Ví d  1ụ ầ   ả ụ 80V, hai đ u L là 120V, hai b n t        A. 260V                B. 140V                   C. 100V                   D. 20V    Gi

+

= 2

U

U

80

= 2 (120 60)

100

)

C

2 R ệ

U U ( L ặ

iả  ệ   :  .   Đi n áp  = - - (V).                                            Đáp án C.

ầ ộ ụ ệ hi u d ng hai

2

2

2

2

=

+

=

ệ ụ ệ ầ ệ Đi n áp  ầ C là 60V. Đi n áp hi u d ng hai đ u R là:

U

U

U

U

)

)

U U ( L

2 R

C

U U ( L

C

2

2

2

2

2

=

=

- - - ầ ở hai đ u R : Ta có: => ệ   :  .   Đi n áp iả Gi Ví d  2ụ ạ ạ  .   Đi n áp đ t vào hai đ u m t đo n m ch R, L, C không phân nhánh.    ả ụ ạ ầ đ u m ch là 100V, hai đ u L là 120V, hai b n t        A. 260V                B. 140V                   C. 80V                   D. 20V 2 R

U

U

U

U

)

)

100

= 2 (120 60)

80V

R

U U ( L

C

R

U U ( L

C

- - - - - - ế ố  th  s : = . Đáp án C.

ụ ư

L=9(V), V ch  U=13(V). Hãy tìm s  ch  V

3 bi

ắ ố ế ố ỉ ệ ạ ở ấ ớ ầ ả ỉ C m c n i ti p . Các vôn  ế ằ   t r ng ẽ 1 Ch  Uỉ ộ ở R=5(V), V2 ch  Uỉ

V C R L

2

2

2

D. 51(V) ạ ụ ủ ệ Ví d  3:ụ  Cho m ch nh  hình v  , đi n tr  R, cu n dây thu n c m L và t ế k  có đi n tr  r t l n , V ạ m ch có tính dung kháng? A. 12(V)     B.  21(V)            C. 15 (V)     Gi ứ ổ  :   áp d ng công th c t ng quát c a m ch iả

ñ

L

C

1

2

2

2

2

2

2

L U

C

ñ

L

C

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ố ế U U U N i ti p R, L, C ta có: U ( ) V V 3 V 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố 13 15 U (cid:0) ( ) Hay : ;Hay thay s  ta có: U U U U ( )

Trang 13

2

C U

L

L

C

L

C

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) U (cid:0) ươ ươ ạ U U U U ( ) 144 12 T ng đ ng: . Vì m ch có tính dung kháng nên

L

C

C

L

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) U U U U V 12 12 9 12 (21 ) ứ ể ệ ấ Hay trong bi u th c trên ta l y nghi m

ế 3.                                                                                             Đáp án B.

ộ ầ ệ ụ ệ

ầ ệ ệ Đi n áp  ả ạ hi u d ng   C là 60V. M ch đi n có tính c m kháng.Tính đ hai  i nệ

ạ  .   Đi n áp đ t vào hai đ u m t đo n m ch R, L, C không phân nhánh.  ạ ệ ụ ầ

ọ ệ ạ

ộ ệ ụ ở ượ ề ầ ầ ượ ầ ả ầ  2 đ u R, L, C l n l ạ ườ i ta đo đ ạ ặt vào 2 đ u đo n m ch 1 đi n  R = 30V; UL =  t là U

AB

ệ ệ ụ ầ ở ố ỉ UC chính là s  ch  vôn k  V Ệ TR C NGHI M: ạ ặ Câu 1   ả ụ ầ đ u m ch là 100V, hai đ u R là 80V , hai b n t áp hi u d ng hai đ u L:        A. 200V                B. 20V                    C. 80V                   D. 120V ắ ố ế  .    Cho đ an m ch RLC m c n i ti p, cu n dây thu n c m. Đ   Câu 2 ệ áp xoay chi u, ng c các đi n áp hi u d ng  80V;  UC = 40V Đi n áp hi u d ng U :

D. 150V. A. 30V

B. 40V ạ ầ ả ố ế ạ ộ ồ ở ộ ụ C , ạ ạ  2 đ u đo n m ch là  C. 50V Câu 3: Cho m t  đo n m ch xoay chi u n i ti p g m đi n tr  R, cu n dây thu n c m L và t

ề = ệ ầ ạ ệ ụ ệ ạ ặ đ t vào hai đ u đo n m ch đi n áp , lúc đó ZL= 2ZC  và đi n áp hi u d ng u

50 2 cos(100 ệ ụ ệ t Vp ) ầ ở ệ ộ ệ hai đ u đi n tr  là U

ẽ ớ

ư

AB = 300(V), UNB = 140(V), dòng đi n i tr  pha so v i u

ớ AB m t góc

ầ ả

ế

(cid:0) ầ R = 30V . Đi n áp hi u d ng hai đ u cu n dây là: A. 30V                B. 80V                          C. 60V                  D. 40V ệ

ị  = 0,8), cu n dây thu n c m. Vôn k  V ch  giá tr :

C

R

L

N

B

A

A. 100(V)               B. 200(V)        C. 300(V)               D. 400(V)

V

R

L

C

ư

A

M

N

B

đúng. Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v  (Hình 5). AM = 16V, UMN = 20V, UNB = 8V. Đi n áp

ệ c các đi n áp U

Hình 5

Câu 4: Cho m ch đi n nh  hình v  v i U ệ (cos(cid:0)

A. 44V          B   .   20V

ườ

ượ

C. 28V ệ

i ta đo đ

ệ c các đi n áp U

AN

đúng. Cho mach đi n xoay chi u nh  hình v  (Hình 6). Ng

D. 16V ề ư ầ ượ

t là:

AM, UMN, UNB l n l

R

L

C

M

N

B

A

Hình 6

Câu 5: Ch n câu  ượ ườ i ta đo đ Ng ạ ầ ữ gi a hai đ u đo n m ch AB là:

ụ ệ ắ ố ế ặ ạ ề ệ ở ộ đi n m c n i ti p. Đ t vào

ệ ạ ạ ộ t) V. Măc các Vôn k  l n l

và dòng đi n t c th i qua m ch

ệ ứ ế ầ ượ ờ t  vào  ạ ầ ụ ạ ụ ỉ ứ ự 1 ,V2 , V3 . Bi

V ầ ạ ạ

ệ 2 là :

Câu 6: Ch n câu  =UAB = 20V; UMB = 12V. Đi n áp U A. UAM = 12V; UMN = 32V; UNB =16V           B. UAM = 12V; UMN = 16V; UNB =32V C. UAM = 16V; UMN = 24V; UNB =12V            D. UAM = 16V; UMN = 12V; UNB =24V ầ ả ồ ạ Câu 7:  Đo n m ch xoay chi u g m đi n tr , cu n dây thu n c m và t 2  cos (100(cid:0) hai đ u đo n m ch m t đi n áp có d ng  u = 400 t   Vế 1 và V3  ch  200V các d ng c  trên theo th  t cùng pha so v i ớ  đi n áp hai đ u đo n m ch trên  :  ố ỉ ủ 1/ S  ch  c a V A/ 400V              B/ 400 2 V             C/ 200 2 V                            D/ 200V 2/ Bi u th c u A/ 400 cos(100(cid:0)

ể ứ 2 là : p p B/  400 cos(100(cid:0) )V. )V. t + t ­ 4 4 p C/ 400 cos(100(cid:0) t)V. t + )V D/ 200 2 cos(100(cid:0) 2

ể ứ 3 là : p p 3/ Bi u th c u A/ 200 cos (100(cid:0) t ­ )V. t ­ )V. B/  200 2 cos (100(cid:0) 2 2 p C/ 200 cos(100(cid:0) t )V. t + )V D/ 200 2 cos (100(cid:0) 2

Trang 14

ồ ầ ạ ạ ệ ụ ệ ặ

V2

100

ạ ệ ế ệ ệ ụ

ố ỉ ệ ộ ả ầ ố ế ả ầ ở  đi n C n i ti p , đ t vào 2  ầ ạ ệ , Vôn k  nhi t  đo  đi n áp các đo n:  2 đ u R là 100V ;   ầ ữ ắ  C là 60V   thì s  ch  vôn k  khi m c gi a 2 đ u cu n c m thu n L là

ị ệ ụ ệ ề ệ ạ ộ

ặ ệ ề ằ ằ ố ế  R, L, và C đ u b ng nhau và b ng 20V . Khi t ụ ị ố ắ  b  n i t

ệ ụ ầ

D. 10V Câu 8:   Cho  đo n m ch đi n  g m đi n tr  thu n R , c m thu n L  ,t ạ ầ đ u đo n m ch  đi n áp hi u d ng   ế ầ ụ 2 Đ u t A.  40V                        B.  120V                        C.  160V                        D.  80V ầ Câu 9: Đ t vào hai đ u m ch đi n RLC n i ti p m t đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u d ng không  ầ ử ệ ụ ổ đ i thì đi n áp hi u d ng trên các ph n t t  ở ằ ệ ịệ thì đ n áp hi u d ng hai đ u đi n tr  b ng:                                                B. 10 2 V               C. 20V                     A. 30 2 V

D ng 4: Công su t tiêu th 1.M ch RLC không phân nhánh:

2 RU 2 Z

(cid:0) ụ ủ ề ệ ấ ạ + Công su t tiêu th  c a m ch đi n xoay chi u: P = UIcos hay P = I2R = .

(cid:0) ệ ố ấ + H  s  công su t: cos = .

(cid:0) ủ ệ ố R Z ấ + Ý nghĩa c a h  s  công su t cos (cid:0) (cid:0) ườ ạ ạ ộ ỉ ưở ệ ­Tr ợ ng h p cos ứ  = 1 t c là ặ  = 0: m ch ch  có R, ho c m ch RLC có c ng h ng đi n

(ZL = ZC) thì: P = Pmax =  UI = . U 2 R (cid:0) (cid:0) (cid:0) ườ ả ặ ạ ỉ ­Tr ợ ng h p cos ứ  = 0 t c là = (cid:0) : M ch ch  có L, ho c C, ho c ặ có c  L và C mà không có 2

R

(cid:0) ể thì:  P = Pmin = 0. ườ ằ ụ ệ ả ợ b ng cách th ng m c thêm t đi n thích h p sao cho c m kháng và dung (cid:0) ạ ể ủ ỉ ằ +Đ  nâng cao cos ấ

(cid:0) ấ 1. ườ ệ ệ ằ ộ ắ  (cid:0) kháng c a m ch x p x  b ng nhau đ  cos ể ả  đ  gi m c ả ng đ  dòng đi n nh m gi m hao phí đi n năng trên

ng dây t

ả ổ ể

L và ZC không thay đ i nên s  thay đ i c a R

ệ ữ ổ ủ ự ổ không

ố   không đ i thì m i liên h  gi a Z ưở ệ ượ

max ổ ộ ng c ng h

2

2

C L R A B ng ụ ự ạ ủ ọ ạ ấ ệ ố  +Nâng cao h  s  công su t cos ệ ườ đ i đi n. a.R thay đ i đ  P =P  + Khi L,C,(cid:0) gây    ra hi n t  + Tìm công su t tiêu th  c c đ i c a đ an m ch: 2

2

2

C

L

P

L

c

(cid:0) Ta có P=RI2= R = , U Z ) ( (cid:0) (cid:0) (cid:0) U Z R Z ( ) R

P

L

C

max

max  thì (

P

(cid:0) Z Z R 2) ( (cid:0) ạ ể ị Do U=Const nên đ  P=P ) đ t giá tr  min R

L­ZC)2 ta đ

max

ấ ẳ ụ ứ Z R ố ươ ng R và (Z Áp d ng b t d ng th c Cosi cho 2 s  d c:ượ

2)

2)

L

C

L

C

L

C

O R

R

1 R

M

R 2

(cid:0) (cid:0) Z ( Z ( (cid:0) (cid:0) Z (cid:0) Z 2 = R 2 R . Z R Z R

2)

L

C

L

C

2

(cid:0) Z ( (cid:0) Z (cid:0) Z 2 ủ ấ ẳ ứ ả ấ V y (ậ ) min  là lúc đó d u “=” c a b t đ ng th c x y ra nên ta có R Z R

C

L

C

L

C

U Z- và I = Imax= . => P= Pmax  = Z              R= L (cid:0) Z Z 2 2 U Z- Z

Trang 15

410.2 (cid:0)

Lúc đó: cos(cid:0) = ; tan (cid:0) = 1 2 2 (cid:0) C L R ư ạ ế ẽ Bi t L = H,  C = Ví d  1:ụ ệ      Cho m ch đi n nh  hình v . F ,  A B 1 (cid:0)

ể ấ ả ằ ớ t trên R là l n nh t? ấ Tính công su t ấ

uAB = 200cos100(cid:0) t(V). R b ng bao nhiêu đ  công su t to  nhi ệ đó.      A.50 (cid:0) C.50 (cid:0) B.100 (cid:0) ;200W ;100W D.100 (cid:0) ;100W

2

2

; ZC = = 50 (cid:0) ; Gi i:ả   Ta có :ZL = (cid:0) L = 100 (cid:0) U = 100 2 V ;200W 1 C(cid:0)

2 R =

2

2

L

C

2 RU Z (

L Z

C

2)

L

C

max khi

2

(cid:0) ấ ệ Công su t nhi t trên R :  P = I = U Z ( ) (cid:0) (cid:0) (cid:0) R ) R Z R (cid:0) Z ( (cid:0) ấ ẳ ứ Theo b t đ ng th c Cosi : P hay R =(cid:0) ZL ­ZC (cid:0) = 50 (cid:0) R Z R

=>  Pmax = = 200W                                                  Ch n  Aọ R U 2

=

=

P

2 I R

'

ổ ể b.R thay đ i đ  P = P’ (P’

2

2

2

+

+

2 P R U R P Z

Z

'(

'

= 2 )

0 (*)

R

Z

max): 2 U R . Z (

)

L

C

L

C

Ta có: - - -

310 6p

ả ươ ệ ậ Gi i ph ng trình b c 2 (*) tìm R. có 2 nghi m: - C L R B ư ạ ế ẽ Bi t L = H, C = A F , +Ví d  2:ụ ệ      Cho m ch đi n nh  hình v : 1 (cid:0)

ấ ả

2

=

=

+

uAB = 200cos100(cid:0) t(V). R ph i có giá tr  b ng bao nhiêu đ  công su t to  nhi ệ       D.10 (cid:0)      A.30 (cid:0) ể         C.100 (cid:0) ị ằ  hay 160/3 (cid:0) hay 160/3 (cid:0) hay160/3 (cid:0) t trên R là 240W?  hay 160/3 (cid:0)

P

2 I R

2 P R U R P Z

Z

'

'(

'

= 2 )

0

L

C

2

2

+

R

Z

)

L

C

- - Ta có: - ả          B.50(cid:0) 2 RU Z (

2 –(100 2 )2.R +240.1600 = 0.  Gi

(cid:0) ậ ả ậ Ta có  PT b c 2: 240R i PT b c 2 => R = 30 hay 160/3 (cid:0)

2

ạ ầ ả ệ ầ ộ ở Cu n dây không thu n c m có đi n tr  thu n r ) 2. M ch RLrC không phân nhánh:(

+ (cid:0) ụ ủ ả ọ ề ấ ạ + Công su t tiêu th  c a c  đ an m ch xoay chi u: P = UIcos hay P = I2 (R+r)= . U ( R r ) 2 Z

+

(cid:0) ấ ủ ả ọ ệ ố ạ . + H  s  công su t c a c  đ an m ch  : cos =

2 (R+r)

2  (Z  ­ Z )

R = I2.R=

+ Công su t tiêu th  trên đi n tr  R:  P ụ

C

L

ệ ấ ở ớ     V i Z  = + R r Z 2 U .R 2 Z

2 .r =

2 U .r 2 Z

ấ ộ + Công su t tiêu th  c a cu n dây:     Pr = I ụ ủ

d =

2

d

2 L

(cid:0) ấ ủ ọ ệ ố ứ ạ ộ + H  s  công su t c a đ an m ch ch a cu n dây  : cos = r Z+ r

ụ ự ạ ủ ả ọ ạ r Z có L,r,C,(cid:0) không đ i . ổ

ệ ữ ổ ự L và ZC không thay đ i nên s ấ ổ ể max:  Khi L,C,(cid:0)

C

L,r

R

A

B

ệ ượ a.Công su t tiêu th  c c đ i c a c  đ an m ch:  ố   không đ i thì m i liên h  gi a Z  + R thay đ i  đ  P ưở ổ ủ thay đ i c a R không gây  ra hi n t ng ổ ộ ng c ng h 2

L

2 Z ) c

Ta có P=(R+r)I2= (R+r) U + - + 2 ( R r ) ( Z

Trang 16

2

max  =>  (

2 Z ) L C + R r

2 Z ) L C + ( R r )

Z

Z-

- ( Z - + + P = ể , đ  P=P ) min  thì : U ( Z R r + + ( R r )

L

C

2

(R+r) = Hay: R =/ZL­ZC/ ­r

L

C

U ụ ự ạ ấ Công su t tiêu th  c c đ i trên (R+r): Pmax  = (cid:0) Z Z 2

2

2

ụ ự ạ ấ b.Công su t tiêu th  c c đ i trên R:

2

2

L

L

2 Z ) c

L

2

2

L

L

2

U - U + r X 2 ( Z r Ta có PR= RI2 = R = + U + - r 2 + 2 ( R r ) ( Z + 2 Z ) C R = � � � � +� R � 2 - ( Z r + ả ạ ị Đ  Pể R:PRmax  ta ph i có X = ( ) đ t giá tr  min R + 2 Z ) C R - ( Z r - => R= ( Z r => R= + 2 Z ) C + 2 Z ) C R

0  .

2

L

2 Z ) C

ư ệ ằ Lúc đó PRmax= L u ý:  có khi kí hi u r thay b ng R U + + - r r ( Z 2 2

(cid:0)r (15 (cid:0) ) ề ệ ạ ạ ộ , đ  t ộ ự c.Ví d  3ụ ở  :     Cho đo n m ch xoay chi u không phân nhánh, cu n dây có đi n tr

(cid:0) ộ ư ế ệ ế ệ ắ ầ ạ ở L H ( ) c m ả ẽ  Và m t bi n tr  R m c nh  hình v . Hi u đi n th  hai đ u m ch là :   r, L R (cid:0) U .80 (cid:0) 100 ) .

1 (cid:0) 5 cos( ị Vt )(. ể ị ự ạ ạ ở ệ ế ấ ỏ ạ t trên toàn m ch đ t giá tr  c c đ i

ấ ỏ ể ệ ạ ị ị ị ự ạ ở ạ ế t trên bi n tr  đ t giá tr  c c đ i là?

2

2

2

2

2

L

2

iả : r= 15(cid:0) ấ ỏ ạ ạ ầ ử ế ( Chú ý: m ch lúc này có 2 ph n t R, r và khuy t C ) : ạ ủ 1. Khi ta d ch chuy n con ch y c a bi n tr  công su t t a nhi là? A. P=80(W)              B. P=200(W)               C. P=240(W)             D. P=50(W) 2. Khi ta d ch chuy n v  trí con ch y công su t t a nhi A. P=25(W)              B. P=32(W)               C. P=80(W)                 D. P=40(W) ; ZL =20 (cid:0) Bài gi 1. Công su t t a nhiêt trên toàn m ch là: 2 2 U (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) IP Rr Rr Rr .( ) .( ) .( ) (cid:0) (cid:0) U Z Rr Z U 2 ) (( ( ) (cid:0) (cid:0) Rr ( ) (cid:0) Z L Rr

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ử ố ẫ ố ấ ổ ớ Do t ấ  s  là U không đ i nên P l n nh t khi m u s  bé nh t.Nghĩa là : bé nh t. ấ y Rr (cid:0) Z L Rr

L

L

L

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ẳ ụ ứ ố . Áp d ng b t đ ng th c côsi cho hai s  không âm ta có : Rr Z y Rr (.2 ). .2 (cid:0) (cid:0) Z L Rr Z L Rr (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ằ ả ZRr ZR r 20 15 (5 ) D u b ng x y ra khi a=b  =>

W

(80

)

P max

2

40( 15(2

)2 )5

U Rr

)

(2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ự ạ Công su t c c đ i : Ch n  Aọ (cid:0) (cid:0)

ứ ổ ề ế ả ạ Kinh nghi mệ ấ     :   Sau này n u m ch có nhi u R thì ta dùng công th c t ng quát khi kh o sát công su t

n

L

C

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) R R Z Z ... ư ạ ư ế ế toàn m ch nh  sau : ( N u khuy t L hay C thì không đ a vào) R 1

2

2

2

2

2

2

2

2

2

L

L

L

ệ ở 2. Công su t t a nhi t trên bi n tr  R là : ấ ỏ 2 ế 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) R R RIP . . . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) U Z Rr Z Rr Z r Z U 2 ) (( ( ) ( .2

U 2 ) R U RRr R

Trang 17

2

2

2 L )

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) RRr r Z .2 ( (cid:0) ư ế ặ ượ ứ ể Đ n đây ta nên làm nh  sau : Đ t Sau đó chia cho R thì đ c bi u th c y R

L

(cid:0) r (cid:0) (cid:0) (cid:0) ư ứ ể ạ ậ ậ ấ ớ nh  sau : . Trong bi u th c này ta l ấ i l p lu n P l n nh t khi y bé nh t Hay : y Rr 2 Z R

2

2

2

ứ ể ố Dùng BĐT Côsi cho hai s  không âm trong bi u th c y ta có :

L

L

L

2

(cid:0) r (cid:0) (cid:0) (cid:0) ằ ả ấ . D u b ng x y ra khi Z R 2 . .2 ZR . R

2

2

2

2

2

2 L

2 L

2 L

2

Z R + r Z = + = + = R r Z => => = =25(cid:0) => R r Z R 15 20+ R

2

L

2 Z ) C

ế ố Ta có  PRmax= th  s   ta có: PRmax = 40W                              Ch n  Dọ U + + - r r ( Z 2 2

0 = 15 (cid:0)

ắ ố ế ở ế ệ ệ ầ ộ ớ ở ộ ở và đ  tộ ự +Ví d  4:ụ M t đi n tr  bi n tr  R m c n i ti p v i cu n dây có đi n tr  thu n R

AB= 40 2 cos100(cid:0) t (V). Công

ư ế ệ ạ ầ ạ ẽ Bi ả c m  L = H  nh  hình v . t đi n áp hai đ u đo n m ch là  u

ị ự ạ ể ị

R

L,R 0

B

ế ị ủ ả ở ạ ủ   t trên bi n tr  có th  đ t giá tr  c c đ i là bao nhiêu khi ta d ch chuy n con ch y c a ấ ự ạ

ả 1 (cid:0)5 ể ạ ệ ở su t to  nhi ế ở bi n tr ? Tính giá tr  c a bi n tr   lúc đó và Công su t c c đ i đó? A L = (cid:0) L = 20 (cid:0) ; U = 40 V ấ ế i: ả C m kháng : Z Gi

2 R =

2

2

2

2 RU 2

2

2 RU R

LZ

LZ

0

2

ả ệ ấ Công su t to  nhi t trên R :P = I = (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) R ( ) 2 RR 0 RR 0

2

2

2

2

L

0 là m t s  không đ i.

L

0

0

2

2

2

2

U (cid:0) Z R 0 (cid:0) (cid:0) ả ộ ố ổ P = .­ Đ  Pể max thì ph i min. Vì 2R R R Z (cid:0) (cid:0) R 2R R R

L

L

2

2

2

(cid:0) (cid:0) Z Z R 0 R 0 (cid:0) (cid:0) ấ ẳ ứ ấ ỏ ­ Theo b t đ ng th c Cosi thì nh  nh t khi hay R R R R

LZ

0

R = = 25 (cid:0) và Pmax = =20W R (cid:0) (cid:0) ) (2 U RR 0

i bài toán này :

C là các đ i l

0 , ZL ho c Zặ ứ

ạ ượ ổ ng không đ i

ả ng U, R ấ ẳ ọ * Chú ý khi gi ạ ượ ­ Các đ i l ầ ụ ­ Khi áp d ng b t đ ng th c Cosi c n ch n A và B sao cho A.B = const.

ắ 3.Bài t p tr c nghi m:

(cid:0)

V

10

2

cos(

(cid:0) 100

t .

)(

)

U AB

4

(cid:0) (cid:0) ệ ệ ầ ạ ạ ườ và c ng Câu 1: Cho hi u đi n thê hai đ u đo n m ch là :

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ ạ ụ ủ ạ ấ ạ i 23 cos( (cid:0) 100 t . )( A ) ộ đ  dòng đi n qua m ch : . Tính công su t tiêu th  c a đo n m ch? 12

A. P=180(W)              B. P=120(W)               C. P=100(W)             D. P=50(W)

0 2

0 2

I U 23 120 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ I U Bài gi iả : Ta có : . M t khác : (3 A ) 120 V ( ) 2 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) pha t t ) Upha ( ) i )( (cid:0) 100 (cid:0) 100( cos cos( ) V y ậ 12 3 4 3 1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ụ ủ ấ ạ ạ IUP .. cos 120 .3. 180 W ( ) Suy ra công su t tiêu th  c a đo n m ch là : Ch n  Aọ 1 2

Trang 18

L

H

(

)

U

260

.2

cos(

(cid:0) 100

t ).

1 (cid:0)

(cid:0) ề ệ ạ ạ ở ộ ầ ả   ), cu n dây thu n c m Câu 2:  Cho đo n m ch xoay chi u không phân nhánh. Đi n tr  R=50( (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ ầ ạ ạ ấ và t ụ . Đi n áp hai đ u m ch: . Công su t toàn m ch: C F ( ) 10 3 (cid:0) 22

2

2

A. P=180(W)              B. P=200(W)               C. P=100(W)             D. P=50(W)

CZ

LZ

AB

L

C

2

AB

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 220 (cid:0) ( ) 100 (cid:0) ( ) Bài gi i:ả ; ; . Z R Z Z ( ) 130 ( )

2 .)

2 50.)

AB

p

=

u

c

200 2 os 100 t­

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) RIP R . 200 W ( ) ( ( ậ ạ ấ V y công su t toàn m ch: Ch n Bọ U Z 260 130

3

p� � �

� V � �

=

ệ hai đ uầ  đoạn m chạ  R, L, C m cắ  n iố  ti pế  là ộ , cư ng đ   ờ Câu 3:  Đi n áp

i

2 cos100 (

t Ap )

ấ ạ h  cụ ủa đo n ạ m ch bạ ằng ệ dòng đi n qua đo n ạ m ch là Công su t tiêu t

A. 200W.                     B. 100W. (cid:0) (cid:0) (cid:0) ư ề ẽ ạ ạ ặ ế H L ) ( ầ   . Đ t vào hai đ u t : ; Câu 4:  Cho đo Cn m ch xoay chi u nh  hình v : bi F C ( ) C. 143W.             D. 141W. `1 (cid:0) 10 3 (cid:0) 4

(cid:0) ệ ệ ế ạ ạ ộ ấ ạ đo n m ch m t hi u đi n th  : . Công su t trên toàn m ch là : P=45(W). 75 .2 cos( (cid:0) 100 t ). U AB

2

2

2

2

(cid:0)R (cid:0)R (60 (cid:0) ) (80 (cid:0) ) Tính giá tr  R? ) A. C. D. Câu A ho c Cặ (cid:0) (cid:0) (40 (cid:0) ) B.  100 (cid:0) ( ) Bài gi ; (cid:0)R CZ ị (45 (cid:0) iả :  LZ C L R B A (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ạ RIP I . )1( Công su t toàn m ch : P R

AB

AB

L

C

2

2

2

2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ ươ M t khác Bình ph ế ng hai v   ta có : U I R Z Z ZI . (. ) ( )

AB

AB

U

R

Z

Z

(

(

2 ))

L

C

L

C

P R

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) U I R Z Z .( ( ) )2)( Thay (1) vào (2) ta có : (3)

2 ))40

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ố R 75 ( 100( Thay s  vào (3) suy ra: Hay:    R2 ­ 125R+ 3600 = 0

2

1 = 45(cid:0)

2 = 80(cid:0)

= W (cid:0) 45 R 45 - R + R (cid:0) 125 = (cid:0) 3600 0 V y Rậ Ho c  Rặ Ch n Cọ = W (cid:0) 80 R 1 R 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)r 100 V ( ) (20 (cid:0) ) ạ ệ ư ề ẽ ấ ); ; U ñ .Công su t tiêu  r, L R ụ ủ ạ A B Câu 5:  Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v . R=50( ạ th  c a đo n m ch là A. P=180(W)              B. P=240(W)               C. P=280(W)             D. P=50(W)

R U

r

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài gi .(2 rRIP ) rIRII .( ). UI ( ) i:ả  Ta có :

(cid:0) (cid:0) (cid:0) I V i: ớ =>P = I2(R+r) =  22(50+20) =280W                                       Ch n  Cọ (2 A ) U ñ R

ắ ố ế ở ụ ệ ề ế ệ ạ ộ 100 50 ạ đi n có đi n dung Câu 6:  Cho đo n m ch xoay chi u R, C m c n i ti p. R là m t bi n tr  , t (cid:0) (cid:0) ề ổ ệ ấ ặ ầ ạ ạ ộ ổ ị . Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp xoay chi u  n đ nh U . Thay đ i R ta th y C F ( ) 10 4 (cid:0)

1.RR

2

1

2

4

ấ ủ ệ ạ 1 và R=R2 thì công su t c a m ch đi n b ng nhau. Tính tích ?

1

2

2

1

2

1

2

1

(cid:0)RR . 10 C. D. A. B. 10 (cid:0)RR . 10 ằ (cid:0)RR . 10

4

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (100 ) (cid:0) Z C i:ả  Ta có: Bài gi Ch n  Dọ ị ủ ớ v i hai giá tr  c a R là:  R=R (cid:0)RR . 1 (cid:0) C . (cid:0) 100 1 10 (cid:0)

2 RI . 1

2

2

2

C

1

U (cid:0) (cid:0) (cid:0) . . )1( ụ ủ ạ ấ Khi R=R1 thì công su t tiêu th  c a m ch : P 1 R 1 R 1 (cid:0) U Z R Z ( )

Trang 19

2

2

2 RI .

2

2

2

2

2

2

C

2

2

2

U (cid:0) (cid:0) (cid:0) R R . . )2( ụ ủ ạ ấ Khi R=R2 thì công su t tiêu th  c a m ch : P 2 (cid:0) U Z R Z ( )

4

2 CZ

2

2

2

2

2

2

C

C

1

2

U U (cid:0) (cid:0) (cid:0) R . . Theo bài ra: Suy ra : (1)=(2) Hay: Hay: 10 R 1 P (cid:0) 1 P 2 RR . 1 (cid:0) (cid:0) R Z R Z ( ( )

(cid:0) U cos( 100 (cid:0) 100 Vt )(. ) ạ ắ ố ế ầ ả ộ . Bi ế ườ t c ng

ệ ạ ệ ạ ầ ớ 2 (A), và l ch pha so v i đi n áp  hai đ u m ch

0. Tính công su t tiêu th  c a m ch ?

ạ ấ

Câu 7:  Cho m ch R, L, C m c n i ti p, cu n dây thu n c m.  ị ệ ụ ệ ộ đ  dòng đi n trong m ch có giá tr  hi u d ng là  ụ ủ ộ m t góc 36,8 A. P=80(W)              B. P=200(W)               C. P=240(W)             D. P=50(W)

0 )8,36

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ạ Bài gi W ấ iả : Công su t toàn m ch : IUP .. cos 50 ..2.2 cos( (80 )

ạ  vào  hai đ u m t đo n m ch RLC m c

Câu 8:  Đ t m t đi n áp xoay chi u

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) u t V 200 2 cos( (cid:0) 100 )( ) 6

ườ

ố ế n i ti p thì  c

ng đ  dòng đi n trong m ch là

. Công su t tiêu th  trong m ch là

i

t

22

cos(

(cid:0) 100

)(

A )

6

(cid:0) (cid:0)

ượ

c m c vào đi n áp

đ

A.  P = 400W                B. P = 400 3  W             C. P = 200W                   D. P = 200 3 W             ề Câu 9:   M t m ch đi n xoay chi u RLC có đi n tr  thu n R = 110

W

ấ ủ

ệ ố

ụ ằ

(V).  Khi h  s  công su t c a m ch l n nh t thì công su t

ấ  tiêu th  b ng

A. 115W.                   B. 220W.                              C. 880W.                        D. 440W. Ω ồ

ộ ụ ệ

đi n có dung kháng Z

Câu 10:  M t đo n m ch đi n xoay chi u g m m t t

ộ ắ C = 200  và m t cu n dây m c  2 cos(100 t +π

ố ế n i ti p. Khi đ t vào hai đ u đo n m ch trên m t đi n áp xoay chi u  có bi u th c u = 120 p

p = + u t p c 220 2 os(100 ) 2

ị ệ ụ

)V thì th y đi n áp gi a hai đ u cu n dây có giá tr  hi u d ng là 120V và s m pha

ệ so v i đi n áp đ t

p

ụ ủ

2

C. 120W.                      D. 144W.

B. 240W. =

3 ạ vào m ch. Công su t tiêu th  c a cu n dây là     A. 72 W.

vào hai đ u đo n m ch RLC không phân nhánh v i C, R có

ặ Câu 11:   Đ t đi n áp

ệ ụ ở

ầ ử

ư

ộ ớ đ  l n không đ i và

. Khi đó đi n áp hi u d ng

hai đ u m i ph n t

ộ ớ  R, L, C có đ  l n nh  nhau.

p u 100 2 cos100 t (V)

ụ ủ ấ Công su t tiêu th  c a đo n m ch là        B. 100W   A. 50W

C. 200W

D. 350W

Câu 12:   Đ t đi n áp xoay chi u u=120

2 cos(100(cid:0) t+(cid:0) /3)(V) vào hai đ u đo n m ch g m cu n dây thu n

ộ ụ ệ

ế

ệ ụ

ệ ả c m L,m t đi n tr  R và m t t

đi n có C=

(cid:0) F m c n i ti p.Bi ắ ố ế

t đi n áp hi u d ng trên cu n dây L và

L 2 H= p

ụ ệ

đi n C b ng nhau và b ng m t n a trên R. Công su t tiêu th  trên đo n m ch đó b ng:

ộ ử trên t    A.720W                           B.360W

C.240W

D. 360W

ộ ự ả

ế

ụ ệ

103 (cid:0)2

c m

và t

đi n có

Câu 13

ọ  .   Ch n câu

đúng. Cho đo n m ch g m bi n tr  R, cu n dây có đ  t

­4

L = H 3 10π

ố ế

m c n i ti p. Đi n áp hai đ u đo n m ch

. Đi u ch nh

đi n dung

ế

ầ ượ   t

ạ 1 thì công su t tiêu th  trên đo n m ch đ t giá tr  c c đ i P

ị ự ạ max. V y Rậ

1, Pmax l n l

π u = 120 2 cos 100 t (V) . C = F 2.10 π

ế ở bi n tr  R đ n giá tr  R có giá tr :ị R

A.

B.

1

1

= = W W 20 , P 360W R 80 , P 90W

=

R 80 , P

180W

C.

D.

1

1

= W W R 20 , P 720W = max = max = max = max

Trang 20

ụ ệ

,

và t

đi n có

0  = 50 W

Câu 14

ọ  .   Ch n câu

đúng. Cho m ch đi n xoay chi u g m cu n dây có R

L = H 4 10π

ố ế

ồ ặ

và đi n tr  thu n R = 30

m c n i ti p nhau, r i đ t vào hai đ u đo n m ch có

đi n dung

=

- 4 10 W F C = p

đi n áp xoay chi u

. Công su t tiêu th  trên đo n m ch và trên đi n tr  R l n l

ầ ượ   t

ề u 100 2.cos100 t (V)

p

ư

ầ ả

, cu n dây thu n c m có đ

là:    A. P=28,8W; PR=10,8W   B.P=80W; PR=30W     C. P=160W; PR=30W    D.P=57,6W; PR=31,6W đúng. Cho đo n m ch RLC nh  hình v  (Hình 3.15). R=100   Câu 15

ọ  .   Ch n câu

R

L

C

ự ả

ụ ệ

t

c m

và t

ứ    đi n có đi n dung C. Bi u th c đi n áp t c

W

A

M

N

B

2 L = H π

ể th i gi a hai đi m A và N là:

. Công su tấ

Hình 3.15

AN ạ

ệ tiêu th  c a dòng đi n trong đo n m ch là:

ụ ủ A. 100W

B. 50W

C. 40W

D. 79W

π = 200cos100 t (V) u

ả ầ

ở ạ ộ ệ

ệ ắ

ộ ở r và đ  t

D ng 5ạ    Khi m c cu n dây có đi n tr 1.  Xét cu n dây không c m thu n (L,r): ư ạ m ch đi n xoay chi u, ta xem cu n dây nh  đo n m ch r n i ti p v i L có gi n đ  vect ẽ ướ v  d

ố ế ề ạ ạ ả ộ ớ

2

2

2

ệ i:

2 L

cd

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ổ Trong đó: ZL = L.w ở ộ +T ng tr  cu n dây: Z Z r r (cid:0) ( L )

:    Cu n dây không c m thu n có đi n tr  ho t đ ng (cu n r, L):   ộ ự ả ộ  c m L vào ư ơ ồ  nh  hình uuur Ud

uuur U L

d

L

. j ệ ầ ộ ệ ộ ộ ơ ườ +Đi n áp hai đ u cu n dây ng đ  dòng đi n m t góc

j

d

r

0

= tan ượ ứ j = d Đ c tính theo công th c: Lanh pha h n c U 0 U Z L r

ur I

uur Ur

d

d

ị ệ ụ ủ ườ ộ ộ ệ ứ +Biên đ , giá tr  hi u d ng c a c

0

d

d

2 L

2 L

= = = = I I và ; U d + 2 U 0 Z ệ ng đ  dòng đi n và đi n áp theo các công th c: U Z U d 0 + 2 Z r r Z

d.I.cosj

d = I.r2          Hay Pr  =

2 U .r 2 Z

ấ ộ ụ ủ +Công su t tiêu th  c a cu n dây: P = U

d=

2

d

L

= j ệ ố ộ ấ ủ + H  s  công su t c a cu n dây : cos r 2 + r Z Z r

2

2

2

ậ ế ệ ầ ộ ở +Cách nh n bi t cu n dây có đi n tr  thu n r:

R

Z

U

U

(

)

U (

)

L Z

C

2 R

L

C

d (cid:0)  UL ho c Zặ

d (cid:0)  ZL ho c Pặ

d (cid:0)

d (cid:0)

L,r

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ­Xét toàn m chạ , n u: Z ; U (cid:0) ặ ho c P I2R;ho c cos ặ (cid:0) R Z (cid:0) ệ ầ ộ ở  thì cu n dây có đi n tr  thu n r 0. (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ế ­Xét cu n dây, n u: Ud ặ  0 ho c cos 0 ho c ặ (cid:0) 2 (cid:0) ệ ầ ở 0. C R A B  thì cu n dây có đi n tr  thu n r  ộ  không phân nhánh: ươ ầ ươ ạ ệ 2. M ch RLrC ở ­ Đi n tr  thu n t ng là: ng đ R+ r.

L Z

C

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ở ủ ả ố ế ạ ạ ổ ­ T ng tr  c a c  đo n m ch RLrC n i ti p là: Z rR Z ( ) ( )

C

2

2

2

=

(cid:0) Z (cid:0) (cid:0) ộ ệ ớ ườ ữ ệ ầ ạ ạ ệ ộ ­ Đ  l ch pha gi a đi n áp hai đ u đo n m ch RLrC v i c ng đ  dòng đi n là: tan (cid:0) Z L rR

j co

;

R

r

L

C

+ r R Z

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ ụ ệ ữ ự ệ U U U U ( ) U ( ) + S  liên h  gi a các đi n áp  hi u d ng:

Trang 21

2

= ụ ạ ấ + Công su t tiêu th  toàn m ch: P U I c j . . os =(r+R)I

2=RI

RP

ụ ấ + Công su t tiêu th  trên R:

=

, R = 40(cid:0)

3. Các ví d :ụ -

Ví d  1ụ

ư  :   Cho m ch đi n nh  hình v  , trong đó

C

410 p

1 2p

F =   , L = H, r = 10(cid:0)

ệ Bi u th c dòng đi n trong m ch  i  = 2

ở ủ

ổ a.Tính t ng tr  c a m ch? ộ ệ b.Đ  l ch pha

ấ ủ  và Công su t c a toàn m ch ?

L,r. C R 2 cos 100(cid:0) t  (A) A B N M (cid:0)

CZ

4

=

=

=

ở ả

; Dung kháng:

= 100 (cid:0)

L w .

p 100

50

Gi

i : ả a. Tính t ng tr : C m kháng:

LZ

1 p 2

2

1 = = - W 1 Cw . p 100 . 10 p

T ng tr  : Z =

L

C

+ = 2 + + 2 - - W + r R Z Z ( ) ( ) (10 40) = 2 (50 100) 50 2

p

Z

C

j

=

=

j

= -

ụ ủ

b. Công su t tiêu th  c a m ch đi n : Ta có:

;

rad

tan

= - => 1

Z L + r R

4

50 100 + 10 40

- -

ụ ủ           Công su t tiêu th  c a m ch đi n : P= UIcos

ho c  P = I

2.(r+R) = 22.(10+40) =  200 W

(cid:0)

410 2

W 1 H= L ư ẽ ạ ộ ; , Ví d  2:ụ  Cho m ch nh  hình v  .Cu n dây có r=100 p C L,r M A - B = ệ ề ệ ầ ụ ệ t đi n có đi n dung . Đi n áp  xoay chi u hai đ u C F p V

ABu

ABu

= p ạ ạ ộ ệ ữ ệ đo n m ch .Tính  đ  l ch pha gi a  đi n áp ? Tính Uc? 100 2 cos100 t(V) và  AMu

Z

Z

L

C

j

=

=

tan

AB

r

100 200 100

- - p j rad ; ZC = 200(cid:0) ; Gi i : ả ZL= 100(cid:0) = -   = ­1  Suy ra   AB 4

=

j

=

=

tan

1

AM

Z L r

100 100

p Suy ra j rad = AM 4

AB

AM

ABu

U Z .

C

=

=

p p p = - - = - j - j ộ ệ ữ ệ Đ  l ch pha gi a  đi n áp = j  :  AB/AM và  AMu 4 4 2

2

2

2

+

100.100 + 2

r

Z

Z

(

)

100

(100 200)

L

C

Tính UC ?  UC = I.ZC = =50 2W - -

=

C

410 p

p

=

=

- C L,r R ư ẽ ệ ạ ế t F, Ví d  3:ụ  Cho m ch đi n nh  hình v . Bi A B M

tp

200cos100

L

ABu

1 p 2

6

p

ạ ớ H, ệ (V). Đi n áp u ậ AM ch m pha ệ  so v i dòng đi n qua m ch và

r =

R =

100 3

3

p

j

=

=

=

=

W W ệ ạ ậ dòng đi n qua m ch ch m pha so v i uớ MB. Tính r và R?   Đs. và .

tan

3

r =

MB

Z L r

3

50 3 3

50 3 3 LZ 3

W ; ZC = 100(cid:0) . Gi i :ả  ZL= 50(cid:0) ;   tan

C

j

=

=

= R Z

tan

tan

= 3 100 3

AM

C

Z R

1 3

- . - W

p � � = - � � 6 � � ệ ố ự ả ạ

ố ế ộ ụ ệ ắ ộ ồ ớ c m c n i ti p v i m t t

c m L đ ệ ượ ề ầ ố ủ ữ ệ ể ạ ầ ộ Ví d  4:ụ  M t cu n dây có h  s  t ắ   ộ  có đi n dung C r i m c ạ   vào 2 đi m A, B c a m t m ch đi n xoay chi u có t n s  f. Đo đi n áp gi a hai đ u đo n m ch

Trang 22

ộ ằ ầ ữ ự ủ ụ ệ ế

ở ấ ớ ế ườ ằ ộ ữ c: U

ệ  đi n b ng vôn k  có đi n tr  r t l n, ta l n l ệ ộ ng đ  dòng đi n b ng m t ampe k  có đi n tr ổ ế ệ ầ ố ộ ự ả ườ ệ ể ạ ủ ạ ầ ượ   t ở  ệ   ng đ  dòng đi n ử ụ ở ầ ố  c m L, đi n dung C, và t n s  f c a đi n áp đã s  d ng

ả ử ộ ầ ả ệ ở i: ả Gi

d

s  cu n dây thu n c m không có đi n tr  r thì: ớ ề ở ộ AB, gi a hai đ u cu n dây và gi a hai c c c a t ệ ượ đ AB = 37,5 V, UL=50V, UC=17,5 V.Đo c ấ ị m=330 Hz thì c không đáng k , ta th y I=0,1 A.Khi t n s  f thay đ i đ n giá tr  f ị ự ạ trong m ch đ t giá tr  c c đ i. Tính đ  t trên. Gi ợ UAB = UL – UC = 50 – 17,5 = 32,5 V. Không phù h p v i đ  bài . Nên cu n dây ph i có đi n tr  r.

d

C

= = = = = = W W Z 500 Z 175 ở ộ ổ ủ ụ ệ Ta có t ng tr  cu n dây: ; Dung kháng c a t đi n: U I 50 0,1 ả U C I ệ 17,5 0,1

max) nên:

AB

= = = W Z 375 ổ ở ạ ộ ưở T ng tr  : .  Khi f = fm, trong m ch có c ng h ng (I U AB I 37,5 0,1

2 =  m

2

2

2

m

1 = = w � LC= (1) w 1 LC 1 p (2 f ) m

2      (cid:0) ZAB

2 = Zd

2 + ZC

2 – 2ZLZC

ặ 1 .330) 2 – 2ZLZC + ZC

2 = 5002 + 1752 ­ 3752 = 14.104

4

4

4

M t khác:  Z   (cid:0)

AB 2ZLZC = Zd 1 2.L.w C.w =

= � 14.10 2 7.10 L=7.10 .C (cid:0) . (2) p (2. 2 = r2 + (ZL – ZC)2 = r2 + ZL 2 + ZC 2  – ZAB L C L =� C

4.C2 =

2

ế ượ Th  (2) vào (1) ta đ c: 7.10 => C=1,82.10­6 F; L=7.104.C=7.104.1,82.10­6=0,128H 1 .330) p (2.

6

c

= = � f= 500 - Mà: ZC = Hz 1 p C.2. f 1 p C.2. .Z 1 1,82.10 .2.3,14.175

ệ ố ự ả

c m L =

ề Câu 1: Cho m ch đi n xoay chi u g m m t cu n dây có h  s  t

1 C.w = ệ ắ 4. Tr c nghi m :

ắ ố ế

ộ ụ ệ

ệ  đi n có đi n dung C =

0,1 ệ p H và có đi n tr  thu n r =

10W m c n i ti p v i m t t

ứ ủ

ầ ố

chi u có t n s  f = 50Hz và đi n áp hi u d ng U = 100V, pha ban đ u b ng 0. .Bi u th c c a dòng đi n qua

m ch:ạ

m . Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp xoay ạ F 500 π

A. i = 5cos(100 pt ­

) (A)

t +

) (A)

B. i = 10 2 cos(100(cid:0)

p p

L, r

C

R

C

F

410

ế  R = 40W t:

,

Câu 2: Cho m ch đi n hình v  , bi

A

B

5,2 (cid:0)

M

Hình

4 p 4 p C. i = 10cos(100 pt + ) (A) ) (A) D. i = 5 3cos(100 pt ­ 4 4 (cid:0) (cid:0)

=

+

và:

;

.  r và L có giá tr  là:

t

p 200 2 cos(100

V ) (

)

AMu

MBu

p 7 12

3

3

= 80cos100 t Vp ( )

A.

B.

C.

D.

r

L

H

r

L

H

50

,

50

,

r

L

H

r

L

H

100

,

10

,

2 (cid:0)

(cid:0)

10 (cid:0)

1 (cid:0)2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ộ ạ ộ ụ ệ ồ ộ ạ ệ ộ ệ ượ

ằ ộ ệ ụ c các đi n áp hi u d ng U ệ ạ ệ ụ ộ ự ả ở ạ ườ ườ ng đ  hi u d ng I = 10 đi n (đo n AB) và m t cu n dây (đo n BC). Khi AB =  ủ    c m L c a ạ i ta đo đ ­3 A.Tìm đi n tr  r và đ  t

ộ ố ế Câu 3: M t đo n m ch n i ti p ABC g m m t t ề ầ ố t n s  dòng đi n xoay chi u qua m ch b ng 1000Hz ng 2 V, UBC =  3  V, UAC = 1V và c cu n dây

; L= ; L = ; L = ; L= A.  r=500 3W 1 4p H  D. r=300 2W

3 4p H B.  r=500 2W ầ 3 4p H C.  r=400 3W ề ộ ệ ườ ế ặ ộ ộ ộ

ệ ề ầ ộ ộ ệ ị ệ ộ ộ ệ ụ ủ ả ộ ở 4 3p H  ng đ  dòng đi n qua nó là Câu 4: N u đ t vào hai đ u cu n dây m t đi n áp m t chi u 9V thì c   ụ   ầ ố ế 0,5A. N u đ t vào hai đ u cu n dây m t đi n áp xoay chi u có t n s  50Hz và có giá tr  hi u d ng ầ là 9V thì c ặ ệ ườ ng đ  hi u d ng qua cu n dây là 0,3A. Đi n tr  thu n và c m kháng c a cu n dây là:

Trang 23

ZL=12(cid:0) D. R=30(cid:0) ZL=18(cid:0)

L, r

R

C

ZL=30(cid:0) ạ B. R=18(cid:0) ề ZL=24(cid:0) ẽ ệ

AM

0 cos

N

M

B

= u U ) ệ ạ C. R=18(cid:0) A. R=18(cid:0) ệ Câu 5: Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v :Đi n áp hai  t Vw ( ạ ầ đ u đo n m ch: .Đi n áp u ,

ị 0 có giá tr  bao nhiêu:

A V5

ư rR (cid:0) ộ ị ệ ụ ớ và uNB vuông pha v i nhau và có cùng m t giá tr  hi u d ng là . H i Uỏ 30

ồ ộ ạ ạ ế ố ế ắ ộ ớ 2  c m L = 0,08H và

(cid:0) (cid:0) ở ệ ạ ộ ộ ổ ị

.

.

B. 24(cid:0) ạ ạ

D. 40(cid:0) ố ế ắ

C. 32(cid:0) ồ ề

. ộ

ệ . Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp dao đ ng đi u hoà  n đ nh có  ị ớ ề ở ủ ạ ở ạ ặ ả ầ ể ế ế ệ ệ ấ ở ả   ấ t trên bi n tr  đ t giá tr  l n nh t thì đi n tr  c a bi n tr  ph i

ệ ớ ụ ệ Độ   đi n. A.120 V                                 B.75 V                              C.  60 V                      D. V 60 ộ ự ả ở Câu 6:   M t đo n m ch g m bi n tr  R m c n i ti p v i cu n dây có đ  t ầ đi n tr  thu n r = 32 300 rad/s. Đ  công su t to  nhi ằ b ng bao nhiêu? A. 56(cid:0) . Câu 7(ĐH­2008):  Cho đo n m ch đi n xoay chi u g m cu n dây m c n i ti p v i t

p ớ ườ ủ ệ ệ ầ ộ ệ ạ ộ ế ữ ệ l ch pha c a hi u đi n th  gi a hai đ u cu n dây so v i c ng đ  dòng đi n trong m ch là .

ệ ệ ầ ụ ệ ế ệ ữ ụ ụ ữ ệ ệ ầ ằ Hi u đi n th  hi u d ng gi a hai đ u t

đi n b ng  ầ ế ữ ế ữ ộ ệ ủ ệ ệ ệ ệ ộ ớ

ộ ạ 3 ầ   ế ệ 3  l n hi u đi n th  hi u d ng gi a hai đ u ầ   cu n dây. Đ  l ch pha c a hi u đi n th  gi a hai đ u cu n dây so v i hi u đi n th  gi a hai đ u ạ đo n m ch trên là p p p - A. 0. B. . C. . D. . 2 3 2 3

HD:

I

=

=

= 2

max

U 100 2 R

100

410 p

W W ề ệ ệ ạ ầ ở ồ ộ ộ , m t cu n dây có  r=20 , độ 5.Bài t p có đáp án: ạ ộ Bài 1: M t đo n m ch đi n xoay chi u g m đi n tr  thu n R=180 - (cid:0) (cid:0) ộ ụ ệ ấ ả ắ ố ế ớ ự ả t c m L=0,64H H và m t t đi n có C=32 F, t t c  m c n i ti p v i nhau. Dòng m F 2 p

p ờ ộ ậ ể ứ ườ ứ ủ ữ ng đ    i=cos(100 ầ   ệ t) (A).L p bi u th c c a đi n áp t c th i gi a hai đ u

ạ ệ ạ

W ạ ệ ầ ớ ồ

ạ ộ m c ắ 2 t+0,463) (V) ệ ộ ự ả ệ ụ ầ ở ữ ệ ệ ầ ộ

ệ ầ ượ R B A M

ứ ữ ể ậ ầ ộ ờ 2 (uMB) gi a hai đ u cu n dây. U2 U1 ệ ; L=0,19H ạ đi n qua m ch có c đo n m ch. Đáp án: u=224cos(100p R=U1, và L v i Uớ ạ ở Bài 2: Cho đo n m ch đi n AB g m R v i U L=U2. Đi n tr  thu n R=55 ạ ặ ộ ố ế ớ  c m L. Khi đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp u=200 n i ti p v i cu n dây có đ  t cos100p t là U 1=100V và  t(V) thì đi n áp hi u d ng gi a hai đ u đi n tr  R và hai cu n dây l n l U2=130V. L a. Tính r và L ứ b. L p bi u th c tính đi n áp t c th i u Đáp án: a. r=25 W Hình 2 p t+ ) (V) b. u2=130 2 cos(100p 6

AE=50V, UEB=60V. ệ   a. Tính góc l ch pha c a u   b. Cho C=10,6 m F. Tính R và L.Vi

ư ệ ề ẽ ạ ệ   ệ t(V). Các đi n áp hi u ế AB=50 2 cos100p t u Bài 3: Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v  3. Bi d ng Uụ ủ AB so v i i.ớ C L,r E B A t i?ế Hình 3 (rad)

p p Đáp án: a. ­ 0,2p                b. R=200 W (A) ; L=0,48 (H); i=0,2. 2 cos(100 t+0,2 )

Trang 24

ABu

= ư ệ ề ẽ ạ ế t t Vp 100 2 cos100 ( Bài 4:  Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v  4. Bi

) R, L B Các đi n áp hi u d ng U A CM

AM = 100V; UMB = 120V ủ AB so v i iớ

ệ ụ ệ ệ   a.Tính góc l ch c a u   b.Cho C = 10,6μF. Tính R và L; Vi t i?ế Hình 4

p p Đáp án: a. tan­1(3/4) =0,6435(rad) =0,2(cid:0) (rad)                b. R= 200 W (A)

R

r,L

C

; L=0,48 (H);  i= i=0,2. 2 cos(100 t+0,2 ) ệ ư ữ ệ ạ ạ ầ Bài 5:  Cho m ch đi n nh  hình 5. Đi n áp gi a hai đ u m ch

AM = 13V

N

M

(cid:0) (cid:0) ệ ụ ệ là . Các đi n áp hi u d ng là U u 65 2 cos Vt ( )

A

B

ụ ấ ạ UMB = 13V; UNB = 65V. Công su t tiêu th  trong m ch là 25w. Hình 5

a) Tính r, R, ZC, ZMN b) Tính c ườ ạ

ụ ủ ạ C L,r ộ ệ ụ ư ệ R B N M A ấ ệ ố ng đ  hi u d ng và h  s  công su t tiêu th  c a m ch AB = U = 170V Bài 6:  Cho m ch đi n nh  hình 6. U UMN = UC = 70V; UMB = U1 = 170V; UAN = UR = 70V. Hình 6 ỏ ộ ệ ầ ở

a) Ch ng t ứ b) Tính R, C, L và r. Bi t ế ư ạ

(cid:0) cu n dây có đi n tr  thu n r i 2

cos ế ệ (cid:0) 100 t U At ) ( AB = U = 200V r,L R Bài 7:   Cho m ch đi n nh  hình 7. Bi UAN = U1 = 70V; UNB = U2 = 150V. N B B ấ ủ ệ ố ủ ạ ạ ạ Hình 7 A A 1. Xác đ nh h  s  công su t c a m ch AB, c a đo n m ch NB ị 2. Tính R, r, ZL.

0 = 90w.

a) bi b) bi

ế ế ụ ủ ụ ủ ấ ấ ộ t công su t tiêu th  c a R là P 1 = 70W t công su t tiêu th  c a cu n dây là P

Ạ Ệ ƯỢ ƯỞ Ệ Ộ NG C NG H NG ĐI N

ươ

ng pháp chung:

2

w

=

<=>

=

L

w LC

1

D NG 6.  HI N T 1.Ph

L = ZC   <=>

1 w C

ưở ệ ề ệ  Đi u ki n: Z ộ 1. C ng h ng đi n:

min

2

(cid:0) (cid:0) ườ ệ ạ ộ + C ng đ  dòng đi n trong m ch c c đ i: I ự ạ max = U Z UU R R R

L

C

R

= = (cid:0) U U U U ệ ụ ệ + Đi n áp hi u d ng: ;  P= PMAX = U R φ ộ ườ ứ = 0 ) ng đ  dòng đi n cùng pha ( t c

ệ φ ệ ệ ố ấ ự ạ

ưở ụ

C

R

Ứ ố ỉ ế ự ạ ộ ộ ườ ng đi n: ệ ệ ệ ụ ị ớ + Đi n áp và c + H  s  công su t c c đ i: cos  = 1. 2.  ng d ng: tìm L, C, tìm f khi  có C ng h + s  ch  ampe k  c c đ i, hay c (cid:0) U ườ ệ ệ ộ ấ ng đ  dòng đi n hi u d ng đ t giá tr  l n nh t = U ệ ụ ệ + c ng đ  dòng đi n và đi n áp cùng pha, đi n áp hi u d ng: ; ạ = U U L

ệ ố ấ ự ạ ấ ự ạ

+ h  s  công su t c c đ i, công su t c c đ i.... 2.Các ví d :ụ

1=L p

ư ệ ạ ; H; C là t ụ Ví d  1:ụ  Cho m ch đi n nh  hình v . u ẽ AB = 200 2 cos100(cid:0) t (V).  R =100 W

max?

VR (cid:0)

(cid:0) ệ ổ ố ỉ ớ ể ế ấ ế đi n bi n đ i ; C L R . Tìm C đ   vôn k  V  có s  ch  l n nh t. Tính V A B -

F

410 p

; A. 100 2 V, 1072,4(cid:0) F ;     B. 200 2 ;

V

Trang 25

- -

410 p

410 p

(cid:0) F. C. 100 2 V; (cid:0) F ;      D. 200 2 ;

2

RL

2 L

2

2

L

C

ố ỉ ủ ệ ụ ị ệ ữ ứ ế ạ ầ ạ Gi iả : S  ch  c a Vôn K  (V) là giá tr  đi n áp hi u d ng gi a hai đ u đo n m ch ch a R và L. U (cid:0) (cid:0) R Z ZI . . ị Ta có: UV= ổ .Do R, L không đ i và U xác đ nh => (cid:0) (cid:0) Z R Z ( )

2

2

410 p

1 - ộ ưở 1 ệ  nên  ZL=ZC => C= F.         Ch n  Bọ = = UV=UVmax=>  c ng h ng đi n, (100 )p 1 (cid:0)L p

(cid:0) (cid:0) ạ ệ ộ ồ

ệ , cu n dây có r = 20 ề ộ ệ ầ ặ

ổ ể ệ ị ự ạ ệ ề ạ ộ ằ ạ ị ỉ

=

=

=

f L . ầ

và L = 0,0636H, tụ  Ví d  2:ụ  Cho m ch đi n không phân nhánh g m R = 40 ạ   đi n có đi n dung thay đ i. Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp xoay chi u có f = 50Hz và U = ầ ệ ụ 120V. Đi u ch nh C đ  đi n áp hi u d ng hai đ u cu n dây đ t giá tr  c c đ i, giá tr  đó b ng:           A. 40V                   B. 80V                      C. 46,57V                 D. 40 2 V W . Gi

i ả . Ta có:  ệ ệ ổ ủ ự ụ ộ d = I.Zd . Vì Zd không ph  thu c vào s  thay đ i c a C nên

p 2 .50.0,0636 20 ộ max. Suy ra trong m ch ph i có

2

2

2

=

=

=

=

+

=

+

=

ả ạ ạ ưở ệ . Lúc đó: ộ c ng h ng đi n

I

2

Z

r

Z

20

20

20 2

d

2 L

p 2 Đi n áp hi u d ng hai đ u cu n dây: U Ud đ t giá tr  c c đ i khi I = I 120 + 40 20 =

W =

W (A) ; . max

U

LZ ụ ị ự ạ U + R r = I Z= .

2.20 2

40 2

56,57

d

d

max

W ọ (V).                                                 Ch n  D.

= H. Đ t vào hai đ u đo n ạ

L

1 p

=

(cid:0) ầ ặ ư ẽ ệ ề ạ ế , t R = 50 Ví d  3:ụ   Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v . Bi

u

ế ụ ệ ổ ượ ộ ạ ệ ề ể  đi n C có th  thay đ i đ t t c. m ch m t đi n áp xoay chi u (V). Bi

tp ng đ  dòng đi n.

220 2 cos100 ớ ườ ồ ể ệ ị      a. Đ nh C đ  đi n áp đ ng pha v i c ạ ứ ế t bi u th c dòng đi n qua m ch.      b. Vi iả : Bài gi ể

ệ ộ C L R A B ể ệ

0

4

j =  thì trong m ch x y ra hi n t ạ 1

=

=

=

C

ồ ả ệ ượ ưở a. Đ  u và i đ ng pha: ộ ng c ng h ệ ng  đi n. -

10 p

2

=� w L

1 Lw 2

(

)

w

p 100

.

1 C

1 p

o

=

=

=

=

(cid:0) ZL = ZC ; F

I

4,4 2

o

U o R

220 2 50

j

- = - =

U Z min =

ạ ả ưở b. Do trong m ch x y ra ộ c ng h ng đi n ệ  nên Zmin = R (A)

0 0 0

i

tp

j= j u

i

4,4 2 cos100

ầ ủ ệ Pha ban đ u c a dòng đi n: .      V y   ậ (A)

ầ ố ụ ề ệ ặ Ví d  4:ụ  (ĐH­20 ầ   ị ệ  0  9  )  : Đ t đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u d ng 120V, t n s  50 Hz vào hai đ u

0,4 (cid:0) ố ế ệ ạ ạ ắ ầ ồ ở ộ ự ả ả ầ ộ đo n m ch m c n i ti p g m đi n tr  thu n 30 , cu n c m thu n có đ  t c m (H) và tụ p

ủ ụ ệ ữ ụ ệ ệ ệ ỉ c. Đi u ch nh đi n dung c a t đi n thì đi n áp hi u d ng gi a hai

ạ ề ệ đi n có đi n dung thay đ i đ ầ đ u cu n c m đ t giá tr  c c đ i b ng

L

=

= L

ổ ượ ị ự ạ ằ B. 160 V. ệ ộ ả A. 150 V. C. 100 V. D. 250 V.

Z

U

I

40 ;

Z .

L

= LMAX

MAX

= L

= 120.40/30=160V (c ng h

U Z . Z

U Z . R

MIN

W ộ ưở Gi iả : ệ ng đi n). Ch n Bọ

(cid:0) ệ ạ ộ ụ ệ ệ , L= đi n có đi n ề Ví d  5:ụ   M t m ch đi n xoay chi u RLC không phân nhánh có R=100 2 p H, t

ổ ượ ệ ầ ặ ạ ộ dung C thay đ i đ ề   ạ c. Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp xoay chi u

C R A B L                               Trang 26

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ủ ữ ệ ầ ạ ấ t 200 2 cos( (cid:0) 100 ) ụ ủ . Giá tr  c a C và công su t tiêu th  c a m ch khi đi n áp gi a hai đ u u AB 4

ậ ặ ệ ạ ạ ầ ớ ị R cùng pha v i đi n áp hai đ u đo n m ch nh n c p giá tr  nào sau đây: (cid:0) -

A.C= F , P=400W B. C= F , P=300W

(cid:0)

410 2p 310 (cid:0)

C.C= F , P=400W F , P=200W C. C=

410 (cid:0) 10 4(cid:0) (cid:0)2 R cùng pha v i uớ AB nghĩa là uAB cùng pha v i c

410 2p

2

ớ ườ ậ ộ ệ ng đ  dòng đi n i. V y trong Gi ấ i:ả  Ta th y khi u - (cid:0) C ả ạ ưở m ch x y ra ệ : ZL=ZC  => . V i Zớ L=L(cid:0) = 200 (cid:0) => C= F ộ c ng h ng đi n 1 (cid:0) LZ

max=

(cid:0) (cid:0) ấ Lúc này công su t P=P Ch n  Aọ W400

200 2 100 ệ ệ ạ ầ ạ ể  có th  thay U R ố ế Ví d  6:ụ   M ch đi n R,L,C n i ti p, đi n áp hai đ u m ch u = 220

0

(cid:0) t(V) và (cid:0) (cid:0) I Cos t ệ ụ ứ ệ ể ệ ầ 2 cos(cid:0) i ạ c. Tính đi n áp hi u d ng 2 đ u R khi bi u th c dòng đi n có d ng ổ ượ đ i đ :

ườ ươ ủ ự ệ ấ ạ ộ ng đ  dòng đi n ta th y lúc này u và i cùng pha. Nên ng trình c A.   220 2 (V)           B. 220(V)                  C.  110(V)                         D.  120 2 (V).  Gi i:ả  D a vào d ng c a ph

ả ưở ạ trong m ch x y ra t(V) =>UR= =220V.   Ch n Bọ ộ c ng h ng đi n ệ . =>thì uR=u=220 2 cos(cid:0)

(cid:0) ệ ệ ạ ộ ở ồ ổ ộ 220 2 2 ầ ả ,cu n thu n c m có L thay đ i Ví d  7:ụ   M t m ch đi n không phân nhánh g m đi n tr  R=100

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ượ ụ ệ ạ ắ ồ u t 100 Cos 2 (cid:0) 100( V ) đ c và t có đi n dung C. M c m ch vào ngu n có ể ổ . Thay đ i L đ 6

R=100V. Bi u th c nào sau đây đúng cho c

ệ ị ệ ụ ệ ầ ứ ể ườ ộ ng đ

ệ ạ ở đi n áp hai đ u đi n tr  có giá tr  hi u d ng U dòng đi n qua m ch: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) i t i Cos t Cos 2 (cid:0) 100 ) (cid:0) 100( ) A. (A) B. (A) 6 6 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) i t Cos 2 (cid:0) 100( ) C. (A) D. (A) i t Cos 2 (cid:0) 100( ) 4

R=100V. V y Uậ

R=U, do đó  trong m ch x y ra

ề ả ạ ưở Gi i:ả   Theo đ  ta có U=100V,  U ộ c ng h ệ .  ng đi n

0=

=

L

C

2 = H,  p

410 p

=

(cid:0) ớ A 1 + Lúc này i cùng pha v i u và I= U R 100 (cid:0) 100 (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ i t Cos 2 (cid:0) 100( ) +Do i cùng pha v i u ­> I = (A)                Ch n Aọ 2I A2    => 6 - (cid:0) ư ệ ẽ ề ạ ế , ặ F. Đ t vào t R = 200 Ví d  8:ụ   Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v . Bi

u

tp

100cos100

ạ ầ ề (V).

ệ ố ỉ ủ

ổ ể ố ỉ ủ ế ớ ấ

ế ệ ầ ố  ế   t

ả ằ ụ ỉ ưở ố ả ụ ế ệ ố

1

=

=

=

ệ ộ hai đ u m ch đi n m t đi n áp  xoay chi u  ế a. Tính s  ch  c a ampe k . b. Khi R, L, C không đ i đ  s  ch  c a ampe k  l n nh t, thì t n s dòng đi n ph i b ng bao nhiêu? Tính s  ch  ampe k  lúc đó. (Bi ạ ằ r ng dây n i và d ng c  đo không làm  nh h ng đ n m ch đi n). Bài gi iả :

100

CZ

4

=

=

=

Lw

p 100 .

200

1 Cw

LZ

2 p

p 100 .

10 p

2

=

+

2 =

+ 2

W - W ả a. C m kháng: ; Dung kháng:

(

)

(

) 2 =

Z

R

Z

Z

200

200 100

100 5

L

C

- - W ạ ổ ở ủ     T ng tr  c a m ch:

Trang 27

I

=

=

=

=

=

I

I= =

I

0,32

o

A

U o Z

1 5

o 2

1 5. 2

100 100 5 U

=

I

ố ỉ ủ ế Ta có : (A) ;S  ch  c a ampe k  : (A)

Z

Z-

0

L

= C

2

+

(

) 2

R

Z

Z

L

C

1

1

=

=

=

f

35,35

ể ố ỉ ủ b. Ta có: ; Đ  s  ch  c a ampe k  c c đ i I ế ự ạ Amax thì Zmin -

4

=

p 2

f L .

LC

p 2

Z=� Z

L

C

p 2

1 f C .

p 2

2 10 . p p

=

=

=

=

I

0,35

- ưở ộ  (c ng h ệ   ng đi n); Hz

U Z

U R

min =

ố ỉ (A) S  ch  ampe k  c c đ i: I ế ự ạ Amax =  max

100 2.200 t Vw (

ABU

ầ ả ộ ư ạ ẽ : . Cu n dây thu n c m co 63 2 s )

AR = ,  VR = (cid:0) 0 ỉ ự ạ

W 200 ố ỉ ủ ế ế ổ ả ế  , thay đ i C cho đ n khi Vôn k  V ch  c c đ i 105V . S  ch  c a Ampe k có c m kháng ạ Ví d  9:ụ    Cho đo n m ch nh  hình v LZ =

2

L C R M là : A.0,25A                      B.0,3A                 C.0,42A D.0,35A A B A

L =ZC => UAM max =

2 L

2

2

+ ưở R Z ộ HD: C ng h ng Z V U AB R

= = = + R 105 200 ế ố Th  s  : => R =150(cid:0) ; I = =0,42A .                          Ch n Cọ U R R U AB R 63 150

63 R ệ

(cid:0) ạ ệ ệ ộ ở ồ

ệ ạ ặ ạ ổ

3. Tr c nghi m : ộ Câu 1. M t m ch đi n RLC không phân nhánh  g m đi n tr  R= 100 1/(cid:0)  có đi n dung C thay đ i . Đ t vào hai đ u đo n m ch đi n áp u= 200 ầ Thay đ i đi n dung C cho đ n khi đi n áp hai đ u cu n dây đ t c c đ i. Giá tr  c c đ i đó b ng: A. 200V

ầ ả , cu n dây thu n c m có L=  2 cos100(cid:0) t(V).  ằ ệ ạ ự ạ (H) và t ổ ị ự ạ ầ ộ ụ ệ ệ ế

C. 50 2 V              D. 50V

ề ộ

0 = 100/ (π (cid:0) F). Đ t ặ ị

π ạ ạ ầ ả ắ ụ ế ầ ồ 0cos100 t(V). C n m c thêm t C th  nào và có giá tr  bao

B. 100 2 V            ệ ộ ộ ầ ể ạ

ắ ố ế ắ ố ế ụ ụ A.M c n i ti p thêm t B.M c n i ti p thêm t (cid:0) F). C = 2.10

­4/ (F). π ­3/ (F). π

4

(cid:0)R

(100 (cid:0)

)

L

H

(

)

1 (cid:0)

Câu 2.  Cho m ch đi n xoay chi u g m R, cu n dây thu n c m L = 0,159H và C ệ vào hai đ u m ch m t đi n áp u = U ưở ệ ng đi n? nhiêu đ  m ch có c ng h  C = 100/ (π ụ ắ ố ế ụ ắ C.M c song song thêm t D.M c n i ti p thêm t C = 100/ (π (cid:0) F). C = 2.10 (cid:0) (cid:0) (cid:0) ắ ố ế ạ ầ ặ và , . Đ t vào hai đ u C F Câu 3.  Cho m ch RLC m c n i ti p có ( ) 10.5 (cid:0)

u

120

cos

(cid:0) 100

Vt (

)

(cid:0) ệ ạ ạ ộ ệ ệ ể ạ ớ đo n m ch m t đi n áp . Đ  dòng đi n trong m ch cùng pha v i đi n áp hai

2 ố ế 4

4

4

ớ ụ ả ạ ạ ệ ầ đ u đo n m ch ta ph i ghép n i ti p hay song song v i t C m t t C (cid:0) (cid:0) ộ ụ 1 có đi n dung là bao nhiêu ? 4 (cid:0) (cid:0) ố ế A. Ghép song song ; B. Ghép n i ti p ; F F ( ) ( ) C 1 C 1 10.5 (cid:0) 10.5 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố ế C. Ghép song song ; D. Ghép n i ti p ; F F ( ) ( ) C 1 C 1 10.5 (cid:0) 4

1 m c n i ti p ( cu n dây thu n c m ). Bi

ề ạ ạ ộ ắ ố ế ộ 10.5 (cid:0) 4 ầ ả ế ầ ố t t n s Câu 4.  Cho m t đo n m ch xoay chi u RLC (cid:0)

(H)

ệ ự ạ ệ ạ ố ( (cid:0) dòng đi n là 50 Hz, R = 40 ), L = , C1 = . Mu n dòng đi n trong m ch c c đ i F ( )

1 5p ộ ụ ệ 1 m t t

ả ằ ế thì ph i ghép thêm v i t 10 3 (cid:0) 5 ệ  đi n có đi n dung C

4 .10 (F)

4 .10 (F)

2 =

2 b ng bao nhiêu và ghép th  nào? 3 p

- - ố ế A. Ghép song song và C2 = B. Ghép n i ti p và  C ớ ụ ệ  đi n C 3 p

Trang 28

4 .10 (F)

4 .10 (F)

2 =

5 p

5 p

- - ố ế C. Ghép song song và C2 = D. Ghép n i ti p và C

(cid:0) ồ ạ ạ ố ế

ầ ạ ị ệ ầ ố

ề ể ạ ắ ặ ệ . Đ t vào   ổ ượ   ụ ệ ộ đi n áp  c. xoay chi u có giá tr  hi u d ng 220V và t n s  thay đ i đ ị ự ạ ằ ụ

C. 242 W                     D. 484W.

B. 220 2 W.                ố ế ầ ử ố ị ạ ạ ặ ầ ạ ị ộ    c  đ nh. Đ t vào hai đ u đo n này m t

(cid:0) ầ ố ầ ố ủ ệ ệ ả ằ

0 thì c m kháng và dung   ổ ầ ố

ể ả ạ ả ộ . Đ  trong m ch x y ra c ng h ng, ta ph i thay đ i t n s

0.

0.

0.

D. 0,25(cid:0) B. 2(cid:0)

H

1 10

ư ẽ ệ ề ạ C. 0,5(cid:0) Cu n ộ ề ộ Câu 5. Cho m t đo n m ch đi n xoay chi u AB g m R, L, C m c n i ti p có R = 200 ạ hai đ u đo n m ch này m t  ấ ổ ầ ố Khi thay đ i t n s , công su t tiêu th  có th  đ t giá tr  c c đ i b ng    A. 200W.    Câu 6. Cho đo n m ch RLC n i ti p có giá tr  các ph n t ề ổ đi n áp xoay chi u có t n s  thay đ i. Khi t n s  góc c a dòng đi n b ng   và ZC = 25(cid:0) L = 100(cid:0) kháng có giá tr  Zị ưở ị (cid:0)  b ngằ ế ệ ủ góc c a dòng đi n đ n giá tr     A. 4(cid:0) 0. Câu7: Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v  bên. r, L C R A N ầ ạ ặ ạ ộ dây có r = 10 (cid:0) , L= . Đ t vào hai đ u đo n m ch m t M (cid:0)

ề ị ệ ụ

ố ỉ ủ ủ ụ ằ có giá tr  là ế ự ạ ị C1 thì s  ch  c a ampe k  c c đ i và b ng 1A. Giá tr  c a ị ủ R và C1

3

3

3

1

ầ ố ệ đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u d ng là 50V và t n s   50Hz.  ệ Khi đi n dung c a t là (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và . và . F F A. R = 40 (cid:0) B. R = 50 (cid:0) C 1 C 1 10.2 (cid:0) 10 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và . và . (cid:0)C F C. R = 40 (cid:0) D. R = 50 (cid:0) F C 1 10 3 (cid:0) 10.2 (cid:0)

ư ệ ạ ẽ AB = 200cos100 pt (V); Câu 8: Cho m ch đi n nh  hình v :.u L C R A B ộ ự ả ộ c m L thay R= 100 W; C = 0,318.10­4F.Cu n dây có đ  t

ộ ự ả ể ệ ố ấ ủ ụ ạ ấ ấ ớ ị đ i đ ổ ượ  Xác đ nh Đ  t c m L đ  h  s  công su t c a m ch l n nh t? Công su t tiêu th  lúc đó c.

ọ là bao nhiêu? Hãy ch n đáp án đúng trong các đáp án sau:

ộ ặ ị A.L = H;P = 200W   B.L = H; P = 240W  C.L = H; P =150W D.M t c p giá tr  khác. 1 π 2 π 1 2π

ộ ệ

D ng 7: Đ  l ch pha

Trang 29

ươ

1.Ph

ng pháp chung:

C

L

C

ườ

Th

ấ ủ (cid:0) ng dùng công th c này vì có d u c a

,

Hay  tan

+ tan

R

- - Z Z j = j = U U L U R

ư

+

; cos(cid:0)

=

;  L u ý công th c này không cho bi

ế ấ ủ (cid:0) t d u c a

.

Hay  cos

C

C

+ sin(cid:0)

;

RU U U U U

C

MN

L

(cid:0) j = cos P UI - - Z R(cid:0) Z Z = L j = L hay sin Z

ế ợ

ứ ị

+ K t h p v i các công th c đ nh lu t ôm :

C

L

MN

ư

+ L u ý:  Xét đo n m ch nào thì áp d ng

= = = = = I U R R U Z U Z U Z

ế

+ N u 2 đo n m ch cùng pha:

tan

2

ế

ạ + N u 2 đo n m ch vuông pha:

1= -

j tan=j 1 j j tan .tan 1

2

U Z ụ công th c ứ cho đo n m ch đó.

ạ ượ

ng khi bi

.   t hai đo n m ch có đi n áp cùng pha, vuông pha

̀

ế ̀

ư

a.Xác đ nh các đ i l   Ví dụ

1   :   Cho mach điên xoay chiêu nh  hinh.

2

=

,

,

= H , f = 50Hz.

R1 = 4(cid:0)

, R2 = 100(cid:0)

C 1

̀

́

̀

̣ ̣ -

j

̣ ̣

j

1 L p AE  va ù EB đ ng pha. = j

j

Bài gi

iả :

i

u

i

AE

10 Fp 8 ́ 2, biêt răng điên ap u Tim điên dung C = j j AEu

EB

;   j

EB j=

j

Vì uAE và uEB đ ng pha nên

j=� j

tan

j= tan

u

u

EB

AE

EB

AE

EB

- -

Z

Z

L

C

2

=

+

Z

Z

Z

Z =�

L

C

C 1

2

AE R 2 R 1

C 1 R 1

R 2

- -

4

=

=

+

=

-

C

;

(F)

2

100 8

300

CZ =

2

= p

p 2

1 f Z .

1 p 2 50.300

10 3

C

2

ư

ườ

ng đ

AN = 150V, UMB = 200V, uAN và uMB vuông pha v i nhau, c

Ví dụ

100 4 ệ   2   :   Cho m ch đi n nh  hình v . U

=

ệ ứ

ế

dòng đi n t c th i trong m ch có bi u th c

(A). Bi

t cu n dây là thu n c m. Hãy vi

ế   t

i

I

tp

cos100

o

bi u th c u

ứ AB.

C

L,

R

=

=

A

B

V        (1)

Bài gi

iả :Ta có:

U

150

AN

+ 2 U U R

2 C

N

M

=

=

V       (2)

U

200

+ 2 U U R

2 L

MB

p

p

j

j

j

j

W

(V i ớ

Vì uAN và uMB vuông pha nhau nên:

> ,  0

< ) 0

j �

AN

MB

MB

= AN

= MB

AN

2

+ j 2

j

= -

= -

j

=

+ j

tan

j tan

j .tan

1

tan

tan

j cot

MB

MB

AN

MB

AN

AN

1 j tan

AN

� = - � �

C

=

= U U U

1

.

(3)

2 R

L

C

p � � 2 � U U L . U U R

R

T  (1), (2) và (3), ta suy ra :   U

L = 160V , UC = 90V,  UR = 120V

2

=

+

2 =

+ 2

-

Ta có :

V

(

)

(

)

U

U

120

160 90

139

AB

2 R

U U L

C

- - (cid:0)

C

j

=

=

=

=

+

(

)

=� j

tan

0,53

rad.  V y ậ

(V)

tp

139 2 cos 100

0,53

ABu

U U L U

160 90 120

7 12

R

- -

Trang 30

=

ườ

ộ ng đ

(A). Khi đó

Ví dụ

3   :    Cho vào đo n m ch hình bên m t dòng đi n xoay chi u có c

i

I

tp

cos100

o

p

=

t

ế

(V). Hãy vi

t bi u th c u

uMB và uAN vuông pha nhau, và

ệ ố ứ AN và tìm h  s

MBu

3

p� +� 100 2 cos 100 �

� � �

ấ ủ

công su t c a đo n m ch MN. Bài gi

L,r=0

C

R

N

M

ạ iả : Do pha ban đ u c a i b ng 0 nên      ầ ủ p

ằ p

A

B

j

= j

j

rad

MB

u

= i

MB

- = 0 3

3

ơ

ị ệ ụ

ả D a vào gi n đ  vec­t

, ta có các giá tr  hi u d ng c a U

L, UR, UC là:

p

uuuur MBU

uur LU

=

(V)

UR = UMB   cos (cid:0) MB  = 100cos

50

3

p

j

j

=

=

uuuur MNU

(V)

tan

50 tan

50 3

= U U L

R

MB

MB j

3

O

p

p

r I

uur MN RU

j

= -

j

-

Vì uMB và uAN vuông pha nhau nên:

j �

MB

= AN

AN

2

6

uur CU

uuuur ANU

-

C

<

= -

j

1

Ta có:  tan

j .tan

1= -

MB

AN

U U � L . U U R

R

2 R

=

=

=

(V)

U

C

U U

250 50 3

50 3

L

=

=

U

=� U

100

AN

oAN

Ta có:

(V)

U R j cos

2 3

100 3

AN

cos

p

=

ể V y bi u th c

(V).

100

ANu

2 3

6

50 = p � �-� � 6 � � p� -� t cos 100 �

� � �

50

R

j =

=

=

=

cos

R U = R Z U

3 7

ệ ố

ấ H  s  công su t toàn m ch:

+

-

U (

) 2

U

2

2 R

U U L

C

+

50

50 3

50 3

� � �

2 � � �

- -

Tr c nghi m:

C

R

ư

H;   R = 100(cid:0)

,

ệ Câu 1: Cho m ch đi n nh  hình v :  L =

A

B

L, r N

M

ụ ệ

t

đi n có đi n dung thay đ i đ

c , đi n áp gi a hai đ u m ch là u

AB = 200cos100(cid:0) t (V).

ổ ượ (cid:0)

ủ ụ ệ

, thì đi n dung C c a t

đi n ph i có giá tr  ?

ệ Đ  uể AM  và uNB l ch pha m t góc

3 (cid:0)

A.

.10­4F                      C.

.10­4F               D.

.10­4F

ỉ ứ ụ ệ

đi n C. u

ầ ố

ụ ệ

ệ (cid:0) (H), t

AB= U0.cos2(cid:0) ft (V). Cu n dây thu n ầ   0. T n s  f c a dòng ệ ờ MB và uAB l ch pha nhau 90

D.120Hz

B.50Hz                              C. 100Hz

ư

Câu 2: Cho m ch đi n xoay chi u RLC, đo n MB ch  ch a t ­3/24(cid:0) (F). HĐT t c th i u ả  đi n C = 10 c m có  L = 3/5 ệ đi n có giá tr  là:     A.60Hz     ẽ Câu 3: Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v .

π

u =140 2cos100 t   (V). U = 140 V, U = 140 V

.

AM

MB

C

L,r

M

AB ể

Bi u th c đi n áp u

AM là

B

A

2 (cid:0) 3 (cid:0)3 .10­4F         B. (cid:0) 2(cid:0) 3 3

A. 140 2cos(100 t ­  /3) V;

B. 140 2cos(100 t +  /2) V;

π π π π

D. 140cos(100 t +  /2) V;

C. 140 2cos(100 t +  /3) V;

π π π π

Trang 31

ư

C =

Câu 4: Đo n m ch xoay chi u nh  hình v :

ẽ  Cho uAB=200 2 os100 ( ) t v

AM

L,

410 p R

- p = c F U ,

ớ UAM s m pha

so v i uớ AB.  Tính R

A

N

M

B

v 200 3 C p rad

ầ ả

ố ế

ứ ự

ế

B, 25 3                    C,75                          D, 100 ộ  trên. Bi

t R là bi n tr , cu n dây thu n c m có L = 4/

ề ổ

(cid:0) (H),  ế ­4/(cid:0) (F). Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp xoay chi u  n đ nh có bi u th c: u = ệ

có đi n dung C = 10 ể ệ

Câu 5. Cho m ch đi n LRC n i ti p theo th  t ụ t U0.sin100(cid:0) t (V). Đ  đi n áp u

2          A, 50

A. R = 300(cid:0) ạ ộ

RL l ch pha  .              B. R = 100(cid:0) ố ế

(cid:0) /2 so v i uớ RC thì R b ng bao nhiêu?  .             C. R = 100 2 (cid:0) ổ ượ

.         D. R = 200(cid:0) .  H, C = 10­3/(6(cid:0) ) F. Đ t vào hai đ u

c, L = 0,8/

có bi u th c: u = U

Câu 6. Cho m t m ch đi n RLC n i ti p. R thay đ i đ ạ đo n m ch m t  A. R = 20(cid:0)

(cid:0) /2 so v i u thì ph i có  ớ D. R = 140(cid:0)

(cid:0)

ệ ộ đi n áp  . ạ

ứ B. R = 40(cid:0) ố ế

ế

. ề

0.cos100(cid:0) t. Đ  uể RL l ch pha  ệ C. R = 48(cid:0) .  H và C = 25/(cid:0) ụ

ể ệ

ứ ụ

.   Câu 7. Cho m t đo n m ch RLC n i ti p. Bi m ch  n đ nh và có bi u th c u = U

ạ  C’ vào đo n ch a t

ị ủ

ế

t L = 1/ 0cos100(cid:0) t. Ghép thêm t (cid:0) /2 so v i đi n áp gi a hai đ u b  t ộ ụ

(cid:0) F, đi n áp xoay chi u đ t vào hai đ u ầ   ầ    C. Đ  đi n áp hai đ u    thì ph i ghép th  nào và giá tr  c a C’ b ng bao

ạ đo n m ch l ch pha  nhiêu?

(cid:0) F.

A. ghép C’//C, C’ = 75/(cid:0) C. ghép C’//C, C’ = 25 (cid:0) F.

(cid:0)

B. ghép C’ntC, C’ = 75/(cid:0)  (cid:0) F. D. ghép C’ntC, C’ = 100 (cid:0) F. ộ ệ

ắ ố ế

ầ ả

ộ ự

, cu n dây thu n c m có đ  t

Câu 8: Đo n m ch xoay chi u RLC m c n i ti p . Đi n tr  thu n R=100

(cid:0)

ả c m L, t

có đi n dung C =

ạ F. M c vào hai đ u đo n m ch đi n áp u=U

ể ệ t(V). Đ  đi n áp hai

0cos100(cid:0)

410 (cid:0)

H

A. L=

H                   D. L=

ạ 1 (cid:0)

c m c a cu n dây là 2 (cid:0)

ầ ị ộ ừ ả đ u đo n m ch cùng pha v i đi n áp hai đ u  R thì giá tr  đ  t 1 H                   C. L= (cid:0)2 ở

10 H                         B. L= (cid:0) ộ ộ

ệ ) M t cu n dây có đi n tr  thu n R và đ  t ệ

ộ ự ả ệ

ế ệ ụ

ộ ộ

ế

ộ ụ ệ   ắ ố ế Câu 9: (Đ  ĐH năm 2008  đi n,  c m L m c n i ti p v i m t t ổ ạ ầ ặ   đ t vào hai đ u đo n m ch m t m t hi u đi n th  xoay chi u có hi u đi n th  hi u d ng không đ i. Khi đó

(cid:0)

ế

ế

ầ hi u đi n th  hai đ u cu n dây l ch pha

so v i hi u đi n th  hai đ u m ch. Bi u th c nào sau đây là

p

ư

ế

t U

AM = 80V ; UNB = 45V và đ  ộ

B. R2 = ZL(ZC – ZL)       C. R = ZL(ZC – ZL)              D. R = ZL(ZL – ZC) ầ ả ị ệ ụ

ề ệ

C

R

L

B

ữ AN và uMB là 900, Đi n áp  gi a A và B có giá tr  hi u d ng là : ữ   A

đúng :  A. R2 = ZL(ZL – ZC) Câu 10: Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v , cu n dây thu n c m .Bi ệ l ch pha gi a u  A. 60VB.                    B. 100V              C. 69,5V

D. 35V

N

M

2

ạ ượ

ế

b.Xác đ nh các đ i l

ng khi bi

t hai đo n m ch có đi n áp l ch pha góc

(cid:0)   .

ộ ả

ộ ự ả

, cu n c m có đ  t

c m L =

Ví d  1:ụ   M t m ch đi n không phân nhánh g m đi n tr  thu n R = 75

W

ộ ệ

ụ ệ

t(A). Đ  l ch pha gi a đi n áp

H và t ườ

đi n có đi n dung C. Dòng đi n xoay chi u qua m ch: i = 2 cos 100 ế

và c

t bi u th c đi n áp gi a hai đ u đo n m ch trên.

;

.

Bài gi

iả : ZL= (cid:0) L= 100(cid:0)

p 5 4p ệ

C

L

L

C

ộ ệ

ệ (cid:0) /4.Tính C.Vi ng đ  dòng đi n là  5 4p =125(cid:0) Z (cid:0) =

Đ  l ch pha gi a u và i: tan

<=> tan

= /

/ <=> 1=

- - p Z Z Z 125

CZ- 75

R R 4

Trang 32

3

C

Suy ra: 75

=>

=>

CZ

4

C

C

C

2

=

+

2 =

ườ

a) Tr

ợ ng h p C=

, thì Z =

(

)

(

) 2 =

Z

R

Z

Z

+ 275

125 50

75 2

L

C

310 p 5

Ta có: U0 = I0 .Z = 2.75 2 =150 2 V ; (cid:0) =(cid:0) /4 nên: u= 150 2 cos(100(cid:0) t+ (cid:0) /4)(V)

- (cid:0) = = C F (cid:0) w p = p - W (cid:0) Z Z 50 1 Z . 1 100 .50 10 5 (cid:0) = - (cid:0) 125 - (cid:0) = 75 125 = - W (cid:0) Z Z 75 => C => 125 200 10 = C = C = = (cid:0) Z F w p = p (cid:0) 1 Z . 1 100 .200 - - - W F

2

=

+

2 =

ườ

b) Tr

ợ ng h p C=

, thì Z =

(

)

(

) 2 =

Z

R

Z

Z

+ 275

125 200

75 2

L

C

410 p

Ta có: U0 = I0 .Z = 2.75 2 =150 2 V ; (cid:0) = ­(cid:0) /4 nên: u= 150 2 cos(100(cid:0) t­ (cid:0) /4)(V)

- - - W F

ư

, f=50(Hz); Bi

t ế

m t ộ

+ Ví d  2:ụ

ẽ      Cho m ch xoay chi u nh  hình v :

AEU  l ch pha  ệ

ị ủ

ABU . Tính giá tr  c a R?

R,L

BEU . C

A

E

B

(cid:0) (cid:0) C F (8,31 )

A.

B.

(cid:0) ) ) 50

C.

góc 1350 và i cùng pha v i ớ (cid:0)R            D. ế

ệ ượ

ưở

thi

) (2 200 (cid:0) ( )

ộ ng c ng h

ng ta có:

(cid:0)R t u và i cùng pha nên trong m ch x y ra hi n t (50 (cid:0) 100 (cid:0) ( i: ả Theo gi (cid:0)R (cid:0)R Bài gi

ứ ụ

ạ . M t khác đo n EB ch a t

C nên

090

L

C

EB

6

0

0

0

0

0

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) 1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Z Z 100 ( ) (cid:0) 1 (cid:0) C (cid:0) 100 10.8,31. 2

(cid:0)

(cid:0)

Suy ra :

Hay :

;  V yậ

135

135

135

90

45

AE

EB

AE

EB

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

.                                                   Ch n  Cọ

tg(cid:0)

tg

ZR

450

1

(100

)

AE

L

Z L R

0 so v i ớ

+ Ví d  3ụ

ư     :   Cho đo n m ch nh  hình v  : f=50(Hz); L=

ABU  và  MNU

(H) thì  MBU  tr  pha 90

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

0 so v i ớ

C

L

R

ABU . Tính đi n tr  R? )

A

M N

B

ễ tr  pha 135 A. 50( (cid:0) C. 100( (cid:0)

)               B. 100 2 ( (cid:0) ( (cid:0) )              D.

)

1 2p

2

MB

Bài gi

=

100(cid:0)

= 50 (cid:0)

0 so v i ớ

i: ả ZL= L.(cid:0)

ABU ; Nên ta có:

. Do  MBU tr  pha 90

AB

(cid:0) (cid:0) tg 1(cid:0) (cid:0) tg

2

C

L

C

(1)

Hay :

C

L

C

L

0

0

0

0

0

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) R Z ) ZZ ( C (cid:0) (cid:0) 80 1 2p 1 Z Z Z R R Z Z

0 so v i ớ

M t khác

135

135

135

90

45

MN

AB

AB

MN

ABU   nên:  (cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) R MNU   tr  pha 135 ễ

ỉ ứ

)

( Do đo n MN ch  ch a C nên

090

MN

L

C

Thay (2) vào (1) ta có:

V y : ậ

L

C

AB

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2 (cid:0) Z Z (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) tg Z Z R (cid:0) tg 450 1 )2( R

Thay vào (2):

.          Ch n  Aọ

Z

Z

Z

Z

(50

)

L

C

L

C

C

C

Z L 2

100 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ZR Z 100 50 (50 )

L,

R

ư

C

Tr c nghi m: Câu 1:  Đo n m ch xoay chi u nh  hình v p

ề =

A

M

N

B

ABu

= A c t v I 100 2 os100 ( ),

ơ

ớ  s m pha so v i i m t góc là

.Tinh R

ộ AB m t góc

ANu

,  NBu  tr  pha h n u ễ

D,R=100Ω

0,5 p p rad rad 6 6 Ω A, R=25                           B, R=50                   C, R=75

Trang 33

ư

ẽ Câu 2: Đo n m ch xoay chi u nh  hình v .

ABu

ANu

= p =

, I = 2A,    R

C

ệ l ch pha

so v i uớ MB  Tính R, L, C

ANu

A

M

N

B

ạ p 3 4

t v 200 cos100 ( ) v 100 2( ) L, rad

4

4

A,R=100   , L =

,                    B,R=50   , L =

,

4

C, R=50   , L =

D

Ω , R=50   , L =,

- - = = F F H C , H C , 10 p 10 p 2 - - 1 p 2 4 = = F F H C , ,H C 1 p 10 p 10 p 1 p 2 1 p 2

ư

Ω  I=0,1A  , ZL =50 , R =150

ẽ Câu 3:  Đo n m ch xoay chi u nh  hình v .

MBu

l ch pha so v i u

ộ ớ MB m t góc 75

0 . Tinh r và ZC

AMu

C

R

L,r

A

B

Ω C = 100 3   Ω

M

N

A,r =75 , ZΩ C = 50 3  ,  B ,r = 25 , Z C, r =50 , ZΩ C = 50 6    Ω D, r =50 , ZΩ C = 50 3 Ω

= v 10 3( )

ư

ẽ  R =100 , C =Ω

, f =50Hz, UAM =200V

Câu 4: Đo n m ch xoay chi u nh  hình v

-

410 p

C

R

l ch pha

so v i uớ MB

F

UMB=100 2 (V), uAM

A

B

N

L, r M

ấ ủ

ư

0 so

ẽ:f= 50Hz, R =30 , UΩ MN =90V, uAM  l ch pha 150

ệ MN , uAN l ch pha 30

L,r

C

R

0  so v i uớ MN; UAN=UAM=UNB. Tính UAB, UL A

B

N

ố ế

ị ủ

ế

ề ổ

ố ị

ấ ườ

M ệ t, L c  đ nh. Đ t m t đi n áp xoay chi u  n đ nh (cid:0) /3 so v i đi n áp trên đo n RL.

ạ ộ

ị ằ

ưở

Tinh công su t c a m ch A, 275,2W                          B,373,2W                   C, 327W                       D,273,2W ệ Câu 5:  Đo n m ch xoay chi u nh  hình v v i  uớ A, UAB =100V; UL =45V      B, UAB =50V; UL =50V           C, UAB =90V; UL =45V;         D ,UAB =45V; UL =90V Câu 6. Cho đo n m ch RLC n i ti p, giá tr  c a R đã bi vào hai đ u đo n m ch, ta th y c ạ Đ  trong m ch có c ng h

ng thì dung kháng Z

ệ ng đ  dòng đi n qua m ch ch m pha  ủ ụ ả  ph i có giá tr  b ng C c a t

B. R.

D. 3R.

rad p 5 12

ế

ố ế

ổ ượ

H, C = 2.10­4/(cid:0)

C. R 3 t L = 1/

F,  R thay đ i đ

ầ   c. Đ t vào hai đ u

ộ đi n ápệ

(cid:0) /4 so v i uớ AB thì R ph i có giá tr   ị

.

0cos 100(cid:0) t. Đ  uể C ch m pha 3

ậ           D. R = 100 2 (cid:0)

ể  có bi u th c: u = U B. R = 150 3 (cid:0) ạ

) M t đo n m ch xoay chi u g m R,L,C m c n i ti p. Bi

C. R = 100 (cid:0) ề ở ấ ớ

ắ ố ế ữ

ế

ệ ộ ệ

ệ ầ

ỉ ủ

ư

ế

ế ả t c m kháng g p đôi   ầ   ữ ầ ụ ệ  đi n và gi a hai đ u ộ   ng đ  dòng đi n trong

ệ ạ

A. R/ 3 . Câu 7. Cho m t đo n m ch RLC n i ti p. Bi ạ đo n m ch m t  A. R = 50  (cid:0) ạ ề Câu 8: (Đ  thi ĐH năm 2009 dung kháng. Dùng vôn k  xoay chi u (có đi n tr  r t l n) đo đi n áp gi a hai đ u t ườ ở đi n tr  thì s  ch  c a vôn k  nh  nhau. Đ  l ch pha giũa hai đ u đo n m ch so c m ch là:  (cid:0)

(cid:0)

A.

B.

C.

D.

ắ ố ế

ộ ) m c n i ti p v i cu n dây. Đ t vào hai đ u

ệ ụ ở

m ch m t đi n áp xoay chi u u=

(V). Đi n áp hi u d ng

ộ  hai đ u cu n dây là U

d = 60V.

ầ tp 2 cos(100 )

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 6 3 4 (cid:0) 3 ề Câu 9: M ch đi n xoay chi u g m đi n tr  thu n R=30(

ệ ụ ở

Dòng đi n trong m ch l ch pha

so v i u và l ch pha

hai đ u m ch (U)

so v i uớ d. Đi n áp hi u d ng

U (cid:0) (cid:0)

có giá trị  A. 60 (V)

B. 120 (V)       C. 90 (V)

D. 60  (V)

ư

ề ệ

AB

ổ ượ ế ẽ: T  C có đi n dung bi n đ i đ c, đi n áp hai đ u m ch: Câu 10:  Đo n m ch xoay chi u nh  hình v  uAB=120 2 cos100 pt(V). Đi n dung C nh n giá tr  nào sau đây thì c ậ ộ ườ ậ ng đ  dòng đi n ch m pha h n u

L,r

ạ ơ C

R

A

B

ườ

A

m t góc

? Tính c

ng đ  dòng đi n  qua m ch khi đó.

6 3

M

p 4

Trang 34

A.

B.

4

4

C.

D.

= = C F ; I =0,6 2 A. C F ; I =6 2 A.

- 410 p - 2.10 p

= = C F ; I =0,6 A. C F ; I = 2 A.

ắ ố ế

ố ỉ

ế

(V). S  ch  trên hai vôn k  là nh

ư

Câu 11: Cho m ch đi n R, L, C m c n i ti p v i

- 410 4 p - 3.10 p 2 2

(cid:0) (cid:0) 200 cos 100 t

ị ứ

ư

ế ỉ

ờ ủ nhau nh ng giá tr  t c th i c a chúng l ch pha nhau

. Các vôn k  ch  giá tr  nào sau đây?(u

RL lêch pha

R

L

C

so v i i)́ơ

A

V 1

V 2

A. 100(V)                         B. 200(V) C. 300(V)                         D. 400(V)

(cid:0) ̣ u AB 2(cid:0) 3 6 B

c xác đ nh R,L,C: ả

ộ ự ả

ở  đi n tr  R ­ c m kháng Z

c m L và đi n dung C

L – dung kháng ZC – đ  t

ươ

thi

ượ

ẩ ố

Chú ý ự ệ Cho n d  ki n tìm đ

c (n­1)  n s

ượ D ng 8: Bài toán ng ệ Tính t ng tr  Z, ng pháp chung: 1.Ph ả ế ề t đ  cho Gi ộ ệ ụ ườ C ng đ  hi u d ng và ệ ệ đi n áp hi u dung.

C

L

AM

ứ S  d ng công th c ậ ị Áp d ng đ nh lu t ôm: U Z

ử ụ ụ U R R

C

AM

L Z

C

L

ho c ặ

ộ ệ

Đ  l ch pha φ

ườ

Th

ng tính

ườ

Th

ng dùng tính I:

Công su t P ấ ệ ượ ặ t l ho c nhi

ng Q

ớ ị

ho c ặ

v i đ nh lu t ôm

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) I U Z U Z (cid:0) Z (cid:0) (cid:0) (cid:0) cos tg U Z R(cid:0) Z Z (cid:0) (cid:0) R cos (cid:0) (cid:0) (cid:0) RI cos I (cid:0) (cid:0) R ớ ị ế ợ k t h p v i  đ nh lu t ôm 2 UI P 2 tRI Q P R Áp d ng đ nh lu t ôm tính Z

ứ ề

ớ ế

+Nh  các công th c v  ĐL Ôm, công th c tính t ng tr ....:  ­ Bi

t U và I: Z=U/I

2

=

=

+

(

) 2

ơ

ơ

:

,

v i L có đ n v  (H) và C có đ n v  (F)

t Zế L, ZC và R:

LZ

Z

R

Z

Z

­ Bi

CZ

L

C

1 Cw

- Lw=

t R và

: Z=R/cos(cid:0)

ặ  ho c cos ệ

ộ ả

ầ ươ

ươ

ng đ

ng là R+ r; khi đó

­ Bi ế ­ N u cu n c m có đi n tr  ho t đ ng r thì m ch RLrC s  có đi n tr  thu n t ế

2

(cid:0) (cid:0)

(

ạ ộ ) 2

L

C

= + - Z + r R Z Z ( )

+Công th c tính đi n tr   R:

Z

Z

Z

L

C

C

j

=

j

=

tan

ế

ộ ả

ế

t L, C và

: tính theo:  tan

; N u cu n c m có đi n tr  r:

­ N u bi ế

R

Z L + r R

=

- - (cid:0)

j co

ộ ả

ế

t Z và

ặ  ho c cos

: R= Z.cos(cid:0)

;     N u cu n c m có đi n tr  r:

­ Bi ế

+ r R Z

2

ộ ả

ế

t P và I:

;  N u cu n c m có đi n tr  r: Công su t toàn m ch : P= (r+R)I

2

P RI=

­ Bi ế

=

=

(cid:0) (cid:0)

= w =

;

+Công th c tính c m kháng Z

L và dung kháng Zc:

CZ

LZ

w

1 C

1 fC

p 2

2

2

L fL p 2

ế

ượ

ượ

ế

ượ ạ ừ

­  Bi

t Z và R, tính đ

ệ c hi u:

sau đó tính đ

c Z

t Zc và ng

i, t

c l

đó

ế L n u bi

Z

Z

Z

R

(

= (cid:0) )

L

C

tính L và C

2

- -

w = = w

ưở

­Chú ý thêm :

=  hay

ệ  : ZL= ZC hay :

ộ  ; c ng h

ng đi n

C

ụ ư

ư

ầ ệ ụ

ụ ớ

L C . 1 Z Z .L 1 LC

ệ ng trình v i đi n áp hi u d ng.

L C ệ ­Khi bài toán cho các đi n áp hi u d ng thành ph n và hai đ u m ch, cho công su t tiêu th  nh ng ch a cho ươ dòng đi n thì hãy l p ph

Trang 35

L

sau đó tìm

­Khi tìm ra UR s  tìm

L

C

R

2

= = = = I R Z Z ; ; P U U R I U I U .C I

2

­Công su t thiêu th  :

=

; Hay

hay  P= URI

2

2

2 RU 2 Z

L

C

=

ệ ố

­ H  s  công su t

=

k

c

j os =

R = = P P U I c R j . . os =I + - R Z U Z ( )

ơ

2t ( t có đ n v : s, Q có đ n v : J)

R Z ng to  ra trên m ch ( chính là trên R): Q = RI ồ

ệ ượ t l ầ

ơ ẽ

ạ ả

ế

ể ả

ị ả

­ Nhi ­Cũng c n ph i nghĩ đ n gi n đ  véc t

v   m ch đi n đó đ  b o đ m h  ph

ơ ệ ươ ng trình không b  sai.

ạ ạ ạ ạ

ố ế ố ế ố ế

C = 4V; UR =16V; UL=20V; I=2A  o so v i iớ ệ Ω o so v i iớ Ω ệ Ω ệ ố

:      ề

;

2. Các Ví d  1: ụ + Ví d  1:ụ  Tính t ng tr  c a các m ch đi n sau: ở ủ a. Cho m ch RLC không phân nhánh: U b. Cho M ch RL n i ti p có R=20 ; u l ch pha 60 c. Cho M ch RC n i ti p có R=10 ; u l ch pha 30 d Cho M ch RLC n i ti p có R=60 ; h  s  công su t 0,6 iả  Gi a.Vì đ  cho I và các U R = UR/I = 16/2 = 8 (cid:0)

; ZC= UC/I = 4/2=2(cid:0)

+

UP = R UI U

C;UR,UL  nên ta dùng các công th c : ứ ; ZL= UL/I = 20/2=10(cid:0) ) 2 (

Suy ra:  Z=

Z =

10 2

28

=8 2 (cid:0)

-

b.Vì đ  cho: R = 20

;  Ω (cid:0)

=

nên ta có: tan (cid:0)

.Ω

=> ZL = R. tan (cid:0)

=20 3

= LZ R

p

c. Vì đ  cho: R = 10

;  Ω (cid:0)

= ­

nên ta có: tan (cid:0)

=

=10

.Ω

=> ZC = ­R. tan (cid:0)

CZ R

3 - p

d. Vì đ  cho: R = 60

;  Ω cos (cid:0)

=0,6  mà cos(cid:0)

=

=> Z =

= 60/ 0,6 = 100

.Ω

6 3 3

ư

ế ẽ AB=const; f=50(Hz) , đi n tr  các khóa K và ampe k   ệ

+ Ví d  2: ụ  Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v . U

j R cos R Z

ể ừ ị

ố ỉ ủ

ế

không đáng k . ể

. Khi khóa K chuy n t

v  trí 1 sang 2 thì s  ch  c a ampe k  không thay đ i.

ộ ự ả

c m L c a cu n dây ?

(cid:0) (cid:0) C F ( ) 10 4 (cid:0)

A.

B.

C.

D.

(cid:0) (cid:0)

ộ 10 1 (cid:0)

Tính đ  t 10 2 (cid:0)

C

H H ( ) ( ) H H ( ) ( ) 10 (cid:0) 1 (cid:0)

;

Gi

i: ả

CZ

R

B

A

ở ị

ầ ử

Khi khóa K

v  trí 1 m ch là hai ph n t

R và C.

L

K

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 100 (cid:0) 100 ( ) Rad s

AB

AB

Nên ta có :

2

2

AB

C

ở ị

ầ ử

Khi khóa K

v  trí 2 thì m ch bao g m hai ph n t

là R và L:

U (cid:0) (cid:0) I )1( U Z (cid:0) R Z

AB

AB

AB

AB

Nên ta có :

Theo đ  I=I’ nên  (1) = (2) :

2

2

2

2

2

2

AB

C

L

L

2

2

1

1

2

2

U U U (cid:0) (cid:0) (cid:0) I ' )2( (cid:0) (cid:0) U Z ' (cid:0) R Z R Z R Z

L

R

Z

R

Z

Z

Z

100

C

L

L

C

Suy ra:

=>

L

H

(

)

2

2

2

2

Z (cid:0)

1 (cid:0)

R

Z

R

Z

100 (cid:0) 100

C

L

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ư

(V); cu n dây có r =15

;

+Ví d  3ụ

ệ     :     Cho m ch đi n nh  hình v : u=

ể ố ỉ

ế ớ

ế ớ

ố ỉ  đi n bi n đ i. Đi n tr  vôn k  l n vô cùng. Đi u ch nh C đ  s  ch  vôn k  l n nh t. Tìm C và s  ch

ế ụ ệ C là t ế vôn k  lúc này?

C

r,L

B

A

(cid:0) (cid:0) L H ( ) 120 2 cos(100 )tp 2 (cid:0) 25

Trang 36

A.

B.

V

V

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) C C V ( UF ); 136 V ( ) UF ); (163 ) (

C.

D.

V

V

ế ắ

ố ỉ

ế

Gi

iả : Do vôn k  m c vào hai đ u cu n dây nên s  ch  vôn k  là :

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) C C ( UF ); 136 V ( ) ( UF ); 186 V ( ) 10 2 (cid:0) 8 10 2 (cid:0) 3 10 2 (cid:0) 4 10 2 (cid:0) 5

2

2

V

d

d

d

ộ ; Do Zd không ph  thu c C nên nó không đ i.

2

2

L

C

2

U = = = = + U U r L I Z . Z . . w ( ) + - U Z r Z Z ( )

ử ố

ẫ ố

ố ỉ

ế ớ

V y bi u th c trên t

2 ) )

L

C

min

+ - r Z Z ( (

(cid:0) (cid:0)

ưở

s  không đ i. => s  ch  Vôn k  l n nh t khi m u s  bé nh t:  (8 (cid:0)

Đi u này x y ra khi

.

ng đi n:

c ng h

C

L

Suy ra :

, Lúc đó Z = r =>

2

2

2

2

Z Z ) (cid:0) (cid:0) C F ( ) 10 2 (cid:0) 8

ố ỉ

ế

Và s  ch  vôn k  :

=

ọ        Ch n  A.

V

d

= = + = + = U U r L V . w ( ) . 15 (8) = .17 136 U r 120 15 120 15

=

ộ ự ả

ắ ố

có đi n tr  r = 30

, đ  t

c m

H m c n i

+Ví d  4ụ

ề     :      M ch đi n xoay chi u g m m t cu n dây

L

0,4 p

=

ế

ứ ớ ụ ệ  có đi n dung C. Đi n áp t c th i gi a hai đ u đo n m ch là:

(V). V i ớ

u

ầ ị ự ạ

ệ ụ ủ

đi n ủ

tp 120cos100 ấ ự ạ ằ

ti p v i t ị giá tr  nào c a C thì công su t tiêu th  c a m ch có giá tr  c c đ i và giá tr  công su t c c đ i b ng bao  nhiêu?

(cid:0)

=

=

A.

W.           B.

F và

W.

C

C

P = F và  max 120

P = max 120 2

410 p

- -

=

=

C.

W.           D.

F và

W.

P =

240

P =

C

C

240 2

F và  max

max

310 p

410 p 2 310 p 4

2 U r .

=

=

w

= 2 P I r

Ta có Pmax (cid:0)

Gi

i :ả   Công su t: ấ

Z

Z

L

2

C

L

2

+

- -

(

)

r

Z

Z

1 =� w C

L

C

-

3

2

2

=

=

=

F. =>

W.                     Ch n  C.

C

=

=

=

2

240

P max

1 Lw 2

10 p 4

1 )

(

p 100

.

U r

120 2.30

0,4 p

-

ộ ự ả

c m L = 0,318 H, f = 50Hz, t

:      Cho m ch đi n không phân nhánh. R = 100 ặ

, cu n dây có đ  t ạ

ị ệ

ể ạ

ườ

ưở

V. Đi u ch nh C đ  m ch có c ng h

ng đ  dòng đi n khi đó là:

100 2

ụ  +Ví d  5ụ   ụ   ệ đi n có đi n dung thay  đ i. Đ t vào hai đ u đo n m ch m t  đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u d ng U =           A. C = 31,8(cid:0) F và

A.             B. C = 31,8(cid:0) F và

A.

ng đi n. Giá tr  C và c I =

2 2

2

=

(cid:0)

ưở

M ch có c ng h

ng khi Z

.

C = ZL = 100(cid:0)

i :ả  C m kháng:

Gi

ỉ I = I =           C. C = 3,18(cid:0) F và  = p 2

A.            D. C = 63,6(cid:0) F và I = 2A. 3 2 = p 2 .50.0,318 100

f L .

LZ

;

W

4

10

=

=

=

(cid:0) F.

A.      Ch n  A.

C

F 31,8

I

=

=

= 2

max

= p

1 f Z .

1 p 2 .50.100

p 2

C

U 100 2 R

100

-

=

=

ố ế

ạ   F. Đ t vào hai đ u đo n

H,

+Ví d  6ụ

:      Cho m ch đi n g m R, L, C n i ti p. R thay đ i,

L

C

1 p

310 p 4

=

m ch m t đi n áp xoay chi u

ở   ạ (V). Công su t trên toàn m ch là P = 45W. Đi n tr  R

u

tp

75 2 cos100

ị ằ

có giá tr  b ng bao nhiêu?           A. R = 45(cid:0)

B. R = 60(cid:0)

C. R = 80(cid:0)

D. câu A ho c Cặ

-

Trang 37

1

=

=

=

40

CZ

3

=

=

=

;

.

Gi

i ả :

Lw

p 100 .

100

1 Cw

LZ

1 p

p 100 .

10 p 4

2

2

2

2

=

W - W

(

+ R

= P I R

R

Z

Z

0

ấ Công su t tiêu th :

L

) = C

2

2

+

2 U R . (

)

U P

Z

R

L

2

- - -

2

(

ọ Ch n  D.

R

+ R

) 2 = 100 40

0

� (cid:0)

Z C = =

R R

80 45

75 45

W (cid:0) - - W (cid:0)

ố ế

và t

đi n có đi n dung C m c n i ti p. Bi

ế   t

ườ

ộ ệ

ụ ệ (cid:0) t V  và c

ng đ  hi u d ng trong m ch I=

ệ ở ủ

ủ ụ ệ

ệ ổ

+Ví d  7ụ     :       Cho đo n m ch g m đi n tr  thu n R = 100   ầ ứ ế ữ bi u th c hi u đi n th  gi a 2 đ u đo n m ch u = 100 cos100 ạ ạ 0,5 A. Tính t ng tr  c a đo n m ch và đi n dung c a t

đi n?

(cid:0)

; C=

=

; C=

=

A. Z=100 2 (cid:0)

B. . Z=200 2 (cid:0)

; C=

=

; C=

=

C. Z=50 2 (cid:0)

D. . Z=100 2 (cid:0)

310 p

2

2

2

2

(cid:0) (cid:0) F410 F410 1 (cid:0) w w 1 (cid:0) 1 Zc - (cid:0) F410 F 1 (cid:0) w w 1 Zc 1 Zc 1 Zc

+ = +

;dùng công th c Z =

HD GI I:Ch n A.

ĐL ôm Z= U/I =100 2 (cid:0)

C

C

R Z Z 100

2

2

;C=

=

Suy ra ZC=

ắ ố ế

ề ầ

ệ ố ự ả

E

D

B

A

F

R

R

L

C

ị ệ

ượ

ườ

c là U

ầ ố   AF = 50V và có t n s  f ộ

AD = 40V và UBE = 30V.C ng đ

ệ ệ ụ

ệ ố ộ ệ

ệ ệ

ạ ệ

ế

ế AD và UDF.                          ĐH Tài chính K  toán ­ 1999

2

2

(cid:0) = 2 - W F410 Z R- 2.100 = 2 100 100 w 1 (cid:0) 1 Zc

(1)

iả a) T ng tr  Z=

Gi

L

L

+Ví d  8ụ  :     ồ ẽ ạ ộ M t m ch đi n xoay chi u ABDEF g m các linh ki n sau đây m c n i ti p (xem hình v ) ộ ả  c m L. ­ M t cu n dây c m thu n có h  s  t ệ ỗ ị ở ố ­ Hai đi n tr  gi ng nhau, m i cái có giá tr  R. ệ ộ ụ ệ  đi n có đi n dung C. ­ M t t ộ ạ ữ ặ Đ t gi a hai đ u A, F c a m ch đi n m t đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u dung U ầ ữ = 50Hz.. Đi n áp gi a hai đ u các đo n m ch AD và BE đo đ ạ dòng đi n hi u d ng trong m ch là I = 1A a) Tính các giá tr  R, L và C ấ ủ b) Tính h  s  công su t c a m ch đi n  ữ c) Tính đ  l ch pha gi a các hi u đi n th  U 2 U = = AF I

2

2

= 2 + + - W - � (2R) 4R 50 (Z (Z 2500 Z ) C Z ) C 50 = 1

L i có Z

(2)

AD=

2 L

2

2

+ + = = = W � R Z 40 R Z 1600

(3)

ZBE=

2 Z C

+ + = = = W � R Z 30 R 900

T  (2) và (3): 4R

(4)

2 U = AD L I 2 U = BE C I 2Z

2 C

2 + 2 2 Z L +

+ =

T  (1):

2 L

2 C

2

-

4R2 +  Z +

(5) =

2 L

2 C

L y (4) tr  (5):  +

ệ Z

( lo i nghi m

(6)

C

L

L

40 1 30 1 5000 = 2Z Z L C = Z + 2500 + Z Z 2500 2Z Z L C = (Z L + Z ) C = - W � Z Z 50 W < 50 0) Z C

ừ L y (2) tr  (3) 700=

(7)

2 L

C

L

L

- - Z Z (Z +Z )(Z = 2 C Z ) C

Thay (6) vào (7): 700=50 (Z

(8)

L

L

- - � Z Z 14 Z ) C = C 700 = 50

Trang 38

L

L

T  (6) và (8) suy ra

6

C

(cid:0) = = 0,102H L= (cid:0) = W (cid:0) Z w (cid:0) Z 32 (cid:0) (cid:0) (cid:0) = W - (cid:0) 18 (cid:0) Z C = = C= 177.10 F 1 w p (cid:0) (cid:0) Z 32 p 2 50 1 100 18

Thay vào (2) R=

=24 W

2 1600 ZL

-

ệ ố

b) H  s  công su t cos

j = = 0,96 2R 2.24 = 50 Z

C = -

ơ

ơ

c) uAD s m pha h n i là

ớ 1 v i tan

1=

ớ 2 v i tan

2=

ơ

Ta có tanj

.

1. tanj

2= ­ 1 nghĩa là uAD s m pha h n u

DF là

j j j j Z L = ;  uDF s m pha h n i là  ớ R 4 3 ­Z R 3 4 p

2

ắ ố ế

ầ ả

3. Tr c nghi m:  ạ Câu 1. Đo n m ch xoay chi u g m cu n dây thu n c m m c n i ti p v i đi n tr  thu n. Đi n áp hai đ u

ị ủ

ớ m ch s m pha

so v i dòng đi n trong m ch và U = 160V, I = 2A; Giá tr  c a đi n tr  thu n là:

A.80 3W ộ

p

C.40 3W ầ ử

D. 40 (cid:0) ắ

ố ế

R, L ho c C m c n i ti p . Bi u th c đi n áp 2

Câu 2: M t đo n m ch xoay chi u g m 2 trong 3 ph n t

p

p

=

+

=

+

ườ

u

t

)

ạ ầ đ u m ch và c

ệ ng đ  dòng đi n qua m ch là

. Các

i

t

p 8cos(100

)(

A )

2

4

p� 80 cos 100 � �

� V ( � �

ầ ử

trong m ch và t ng tr  c a m ch là

ở ủ ề

ế

ườ

ng đ  dòng đi n trong

ạ ph n t Câu 3. Cho m ch đi n xoay chi u RLC không phân nhánh và m t ampe k  đo c

3                    B.80 (cid:0) ạ

m ch. Cu n dây có r = 10

,

Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp dao đ ng đi u hoà có giá

L

.H

1 10

ủ ụ ệ

đi n có giá tr  là C

ố ỉ ủ 1 thì s  ch  c a ampe

ự ạ

ầ ố ị ệ ụ tr  hi u d ng là U = 50 V và t n s  f = 50 Hz. Khi đi n dung c a t ị ủ ế k  là c c đ i và b ng 1A. Giá tr  c a R và C

1 là

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

3

A.

B.

R

(cid:0) 40

R

(cid:0) 50

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) F F . . C 1 C 1 10 3 (cid:0) 10.2 (cid:0)

3

C.

D.

R

(cid:0) 40

R

(cid:0) 50

ườ

ạ ằ

ộ ệ

ề ệ ụ  hi u d ng U

ố ế ầ R = 10V, UAB = 20V và c

đi n ápệ ị

H.

; L =  3 /(cid:0)

; L =  3 /(2(cid:0) ) H.                      B. R = 100 (cid:0)  ; L = 2 3 /(cid:0)  H.

D. R = 200 (cid:0) ệ

; L =  3 /(cid:0) ả

ắ ố ế

ầ ố

) và dung kháng

ị ự ạ

ườ

ế

H. L = 25( W ạ ng đ  dòng đi n trong m ch đ t giá tr  c c đ i .K t lu n nào là

) Khi m ch có t n s  f

ầ ố 0 thì c

ổ ượ

ố ế

ệ   c. Đi n áp hi u

ầ ả Câu 4. Cho m t đo n m ch đi n xoay chi u AB g m đi n tr  thu n R n i ti p cu n dây thu n c m L. Khi   ầ ố ụ   ệ t n s  dòng đi n b ng 100Hz thì  ng đ  dòng đi n hi u d ng ạ qua m ch là I = 0,1A. R và L có giá tr  nào sau đây?  A. R = 100 (cid:0) C. R = 200 (cid:0) ạ Câu 5:M ch RLC m c n i ti p, khi t n s  dòng đi n là f thì c m kháng Z  ZC = 75( W đúng: A. f0 =  3 f                   B. f =  3 f0                    C. f0 = 25 3 f               D. f = 25 3 f0 ộ Câu 6: Cho m ch g m đi n tr  R và cu n dây thu n c m L m c n i ti p, L thay đ i đ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) F F . . C 1 C 1 10.2 (cid:0) 10 3 (cid:0)

ầ ố

/4(H) thì u l ch pha so v i i góc

và khi

ắ ầ  = 200(rad/s). Khi L = L1 = (cid:0)

1

(cid:0) (cid:0)

2

1

.

ệ (H) thì u l ch pha so v i i góc  B. 65 (cid:0)

= 900. Giá tr  c a đi n tr  R là ị ủ D. 100 (cid:0)

.

1 + (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

2

2 = sin((cid:0) ệ

ωớ

t ế . Bi C. 80 (cid:0) . 2 )/ cos (cid:0) 1 + tan(cid:0) ầ ượ ặ t đ t đi n áp xoay chi u

ề u = 5 2 cos(ωt) v i   ộ ự ả

ụ ệ

ầ ụ d ng hai đ u m ch là U, t n s  góc  L = L2 = 1/ (cid:0) A. 50 (cid:0) HD: Dùng công th cứ  : tan(cid:0) Câu 7 (CĐ 2007): L n l ở ử t

ầ : đi n tr  thu n R, cu n dây

ầ  c m thu n có đ  t

ầ    không đ i vào hai đ u m i ph n ỗ    đi n có đi n dung C thì dòng đi n qua m i

c m L, t

(cid:0) + 2 . 1 .cos (cid:0)

Trang 39

ị ệ

ầ ử

ệ  trên đ u có giá tr  hi u d ng b ng 50 mA. Đ t đi n áp này vào hai đ u đo n m ch g m các ph n t

ầ ử

Ω

Ω

ở ủ  B. 100

ề ắ ố ế  3 100 .

D. 300

C.

.Ω    ộ

2 100 .   ồ ề ) M t đo n m ch xoay chi u g m R,L,C m c n i ti p. Bi ở ấ ớ

. Ω ắ ố ế ữ

ế

ệ ộ ệ

ệ ầ

ỉ ủ

ư

ế

ế ả   t c m kháng g p đôi ầ   ầ ụ ệ ữ  đi n và gi a hai đ u ộ   ng đ  dòng đi n trong

ệ ạ

ph n t trên m c n i ti p thì t ng tr  c a đo n m ch là  A.   ạ Câu 8: (Đ  thi ĐH năm 2009 dung kháng. Dùng vôn k  xoay chi u (có đi n tr  r t l n) đo đi n áp gi a hai đ u t ườ ở đi n tr  thì s  ch  c a vôn k  nh  nhau. Đ  l ch pha giũa hai đ u đo n m ch so c m ch là:  (cid:0)

A.

B.

C.

D.

ị ệ ụ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 6 4 3

ế

. Khi đi u ch nh R thì t

ớ ụ ệ ạ

ầ ụ ệ

ạ i hai giá  đi n khi

ủ ụ ệ  đi n là 100  ụ ệ ế t đi n áp hi u d ng gi a hai đ u t  đi n khi R = R

ệ 2. Các giá tr  Rị

ữ 1 và R2 là:

.

(cid:0)

ấ ầ ệ , R2 = 100 (cid:0)

D. R1 = 25(cid:0)

.  C. R1 = 50(cid:0)

, R2 = 100 (cid:0)

, R2 = 250 (cid:0)

3 ạ   Câu 9: (Đ  thi ĐH năm 2009 ) Đ t đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u d ng không đ i vào hai đ u đo n m ch ố ế ồ g m bi n tr  R m c n i ti p v i t  đi n. Dung kháng c a t ư tr  Rị ụ ủ 1 và R2 công su t tiêu th  c a đo n m ch nh  nhau. Bi ệ ụ ầ ụ ệ R=R1 b ng hai l n đi n áp hi u d ng gi a hai đ u t .  B. R1 = 40(cid:0) A. R1 = 50(cid:0)

C

F

410

t:ế  R = 40W

,

và:

Câu 10:   Cho bi

L, r

, R2 = 200 (cid:0)

C

R

5,2 (cid:0)

A

B

M

=

=

+

80 cos100

t Vp (

)

;

t

V

p 200 2 cos(100

) (

)

AMu

MBu

p 7 12

r và L có giá tr  là:

3

3

(cid:0) (cid:0)

A.

B.

C.

D.

r

L

H

r

L

H

50

,

50

,

r

L

H

r

L

H

100

,

10

,

2 (cid:0)

(cid:0)

10 (cid:0)

1 (cid:0)2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Ạ Ủ

Ị Ự

Ệ D ng 9: XÁC Đ NH GIÁ TR  C C Đ I C A ĐI N ÁP HI U D NG KHI THAY Đ I L(HO C C,

ƯỞ

C

L

R

ươ

NG. A

HO C f ) MÀ KHÔNG LIÊN QUAN Đ N CÔNG H 1. Ph

i chung:

B

Lmax:

V

ng pháp gi  Tìm L đ  Uể ươ

ụ ạ

 Ph

ng pháp dùng công c  đ o hàm:

L

=

=

=

U

IZ

L

L

2

2

U y

+

ứ ướ ạ

2

 L p bi u th c d ể

i d ng:

UZ (

)

Z

R

Z

+

+

L

C

(

)

R

Z

Z

2

1

2 C

C

1 Z

U 1 2 Z L

L

 Đ  Uể Lmax thì ymin.

2

=

+

+

- -

(

)

y

R

Z

Z

2

1

ự ế

ụ ạ

2 C

C

 Dùng công c  đ o hàm kh o sát tr c ti p hàm s :

1 Z

1 2 Z L

L

ươ

ứ ậ

 Ph

ng pháp dùng tam th c b c hai:

L

=

=

=

U

IZ

L

L

2

2

U y

+

-

ứ ướ ạ

2

 L p bi u th c d ể

i d ng:

UZ (

)

Z

R

Z

+

+

L

C

(

)

R

Z

Z

2

1

2 C

C

1 Z

U 1 2 Z L

L

2

=

+

+ 2

- -

(

)

y

R

Z

Z

ax

+ bx

2

+ = 1

1

2 C

C

 Đ t ặ

1 Z

1 2 Z L

L

2

2

2

=

= -

D =

-

+

(

x

V i ớ

,

,

b

Z

+ R

Z

R

4

4

4

= a R

Z

Z 2 C

2 C

) = - 2 C

2 C

1 Z

L

-

Trang 40

2

+

R

Z

2 C

=

= -

Z

x

ạ ự

(vì   a  >   0)   hay

,

 ULmax  khi   ymin.   Tam   th c   b c   hai   y   đ t   c c   ti u   khi   ậ

L

Z

b a 2

C

2

=

2 C

= -

U

.=>

=>

y

L

max

U

= U

Lmax

min

2

R +

2 R + Z R

U y

Z

min

= a R ươ

2 C ả

4  Ph

ng pháp gi n đ  Fre­nen:

uur LU

C

L +

Đ t ặ

,

 T  gi n đ  Fre­nen, ta có:   ồ ừ ả ur uur uur uur + + = U U U U R uur uur uur = U U U

R

C

1

(cid:0)

2

ur U

=

+

v i ớ

.

I R

Z

2 C

= U IZ 1

1

(cid:0)

r I

uur RU

b

=

ố =� U

L

L b

Áp d ng đ nh lý hàm s  sin, ta có:    U sin a sin

U a sin

(cid:0)

uur 1U

ụ U sin  Vì U không đ iổ

uur CU

a =

=

=

const

sin

 và

R + 2

U R U

1

Z

2 C

ạ ự ạ

R nên UL = ULmax khi sin b  đ t c c đ i hay

sin b  = 1.

2

+

U R

Z

2 C

=

Khi đó

U

L

max

R

p

1

2 C

D

Z = L

b =�

Khi sin b  =1

, ta có:

=>

=>

=>

2 R + Z Z

C

L

L

1

2

2 C

L =

2 R + Z Zω

C

=

U

ự ạ ở

ế

ở  hai đ u cu n dây có đi n tr  thu n r thì l p bi u th c

và dùng

Chú ý: N u tìm đi n áp c c đ i

d

U y

ế

ị ủ

ạ đ o hàm, l p b ng bi n thiên đ  tìm y

min , Udmax và giá tr  c a L.

C

L

R

A

B

V

 Tìm C đ  Uể ậ

ứ ướ ạ

Cmax:  L p bi u th c d ể

i d ng:

C

=

=

=

U

IZ

C

C

2

2

U y

+

a = = = co U U U C U Z 1 Z Z C Z 1

2

UZ (

)

Z

R

Z

+

+

L

C

(

)

R

Z

Z

2

1

2 L

L

1 Z

U 1 2 Z C

C

ươ

ự ư

ươ

ứ ậ

ể ả

 T

ng t

nh  trên, dùng ba ph

ng pháp: đ o hàm, tam th c b c hai, và  gi n đ  Fre­nen đ  gi

i.

2 L

2 L

C =

Z = C

U

= U

ế

Cmax

 Ta có k t qu : ả

=>

=>

Zω L 2 R + Z

2 R + Z Z

2 L

L

2 R + Z R

ạ ở

ố ế

ỏ ồ

ứ    hai đ u đo n m ch nh  g m R n i ti p C thì l p bi u th c

ệ  : N u tìm đi n áp c c đ i

 Chú ý

=

U

ế

ả  và dùng đ o hàm, l p b ng bi n thiên đ  tìm y

min.

RC

ế U y

- -

ị ự ạ

ầ ố

 Xác đ nh giá tr  c c đ i U

Lmax, và UCmax khi t n s  f  thay đ i:

ệ ụ

 L p bi u th c đi n áp hi u d ng  2 đ u cu n dây U

L:

Trang 41

U

UZ

L

=

=

=

=

U

IZ

L

L

U y

2

2

+

+

.

2

1

L

R

1 4

2

+ 2

w

w

1 2 L C

� R � �

L 1 � � w 2 C L �

1 C

� w � �

2 � � �

2

2

=

=

=

=

+

+

Đ t ặ

,

,

b

a

x

y

ax

bx

c

1c =  ,

1 2

2

w

1 2 L C

� -� R �

1L 2 � � 2 C L �

ầ ụ ệ

 L p bi u th c đi n áp hi u d ng  2 đ u t ệ

đi n U

C:

U

ệ ụ U

=

=

=

=

U

IZ

C

C

U y

4

2

2

w 2

+

+ 2

- -

w

2 L C

1

C R

L

w

� 2 C R � �

L 2 � w � C �

1 C

� + w � �

2 � � �

2

2

2

2

2

=

=

+

+

w=

Đ t ặ

,

y

ax

bx

c

1c =   ,

a L C=

x

2L C

� -� 2 b C R � ủ ẩ

�   ,  � � ể

ị ự ể ủ

ứ ậ

ế

 Dùng tam th c b c hai c a  n ph  x đ  tìm giá tr  c c ti u c a y, cu i cùng có chung k t qu : ả

LU

2

=

=

U

U

L

C

max

max

2

2

- -

R

LC R C

4

2

2

w

2

2

­ R

OL =

>

ề     (v i đi u ki n

)

2

R

1 C

2

L C

w

=

2

­ R

OC

L C

1 L

2

L C

ườ

ặ ẽ ả

ạ ử ụ

ể ả

Các tr

ng h p linh ho t s  d ng các công th c ho c v  gi n đ  Fre­nen đ  gi

i toán.

-

ậ ề

=

ị ự ạ max khi thay đ i L, ho c C, ho c f. ữ

ư

(V).

u

tp

(cid:0)

ị 2. Bài t p v  xác đ nh giá tr  c c đ i U ẽ ạ +Ví d  1ụ   ộ

ổ ượ

ầ ả

Cu n dây thu n c m có L thay đ i đ

ở c, đi n tr  R = 100

,

200cos100 C

L

ệ     :       Cho m ch đi n nh  hình v . Đi n áp gi a hai đ u AB có bi u th c  ệ R

M

A

B

=

ụ ệ

t

đi n có đi n dung

(F). Xác đ nh L sao cho

C

V

ị ự ạ

ệ ụ

ấ ủ

ệ ố

410 p ể

đi n áp hi u d ng gi a hai đi m M và B đ t giá tr  c c đ i, tính h  s  công su t c a m ch đi n khi đó.

ạ 1

=

=

=

-

100

CZ

4

Bài gi

iả : Dung kháng:

1 Cw

p 100 .

10 p

W -

ươ

Cách 1: Ph

ng pháp đ o hàm

U

AB

=

=

=

U

IZ

MB

L

2

2

AB y

Ta có:

2

U Z AB L ( +

)

Z

R

Z

+

L

C

(

)

R

Z

Z

2

1

2 C

C

U 1 2 Z L

L

2

2

=

=

=

+

+ 2

- -

(

(

)

U

x

y

R

Z

Z

R

2

1

2

+ = 1

(v i ớ

v i ớ

)

L

max

1 + Z ) 2 Z x C

+ Z x . C

2 C

C

U y

1 Z

1 Z

min

L

L

2

2

+

- -

+

(

(

y

R

Z

= x

= ' 0

2

2

0

Kh o sát hàm s  y:

ố Ta có:

.

y

R

Z

= ' 2

2

) 2 Z x C

= C

C

1 2 Z L ) 2 Z x C

2

Z C +

R

Z

2 C

ế

B ng bi n thiên:

2

2

2

+

+

R

Z

100

100

2 C

=

=

=

=

=

- -

x

hay

(cid:0) ymin khi

Z

200

2

2

L

Z C +

Z C +

R

Z

1 Z

R

Z

Z

100

2 C

L

2 C

C

W

Trang 42

R

2

j =

=

=

=

=

=

cos

ệ ố H ; H  s

L

2

2

2

2

LZ w

p

2 2

+

+

100 (

)

(

)

200 p 100

100

200 100

Z

R

Z

L

C

- -

ươ

ứ ậ

Cách 2: Ph

ng pháp dùng tam th c b c hai

U

AB

=

=

=

U

IZ

MB

L

2

2

Ta có:

AB y

2

U Z AB L ( +

)

Z

R

Z

+

L

C

(

)

R

Z

Z

2

1

2 C

C

1 + Z

U 1 2 Z L

L

2

2

=

+

+ 2

=

- -

= -

(

)

+

y

R

Z

Z

ax

+ bx

x

2

+ = 1

1

Đ t ặ

V iớ

;

;

b

= a R

Z

2 C

C

Z 2 C

2 C

1 Z

1 Z

1 2 Z L

L

L

2

= -

+

ạ ự ể

ứ ậ

> 0 nên tam th c b c hai đ t c c ti u khi

UMBmax khi ymin:  Vì

x

= a R

Z

2 C

b a 2

2

2

2

-

+

+

R

Z

100

100

2

= -

2 C

=

=

=

=

=

hay

;

H

2

Z

200

L

2 2

L

Z C +

Z +

= )

(

LZ w

= p

1 Z

R

Z

C Z

R

2

L

2 C

2 C

Z

100

200 p 100

C

R

j =

=

=

cos

ệ ố

H  s  công su t:

2

2

2

2

2 2

+

- W

+

)

100 (

(

)

100

200 100

Z

R

Z

L

C

uur LU

- -

ươ

.

Cách 3: Ph

ng pháp dùng gi n đ  Fre­nen

=

ả ồ +

L

=

Đ t ặ

ur uur uur uur + U U U U    R C uur uur uur + U U U

R

1

P

ur U

C

=

=

=

=

1

tan

Ta có:

j = 1

Z C R

U U

C IZ C IR

100 100

R

j

j

p

O

1

r I

rad

uur RU

j =�

1

4 p

p

a

j+

=

a

=

j

a

1

1

uur 1U

2

2

p

p

Q

uur CU

a =

-

rad

b

Xét tam giác OPQ và đ t ặ

1

=

b

Theo đ nh lý hàm s  sin, ta có:

=� U

sin

L

p = 4 4 2 j= + . j U a sin

U L b sin

U a sin

p

-

ự ạ

Vì U và sin(cid:0)

ổ  không đ i nên U

c c đ i hay sin

= 1

Lmax khi sin(cid:0)

b =�

2

p

p

p

p

b

j

j= b

(cid:0)

j =

=

ệ ố

j= +   j

rad.   H  s  công su t:

1

cos

cos

= 1

= 4

2

4

2 2

- -

2

Z

Z

L

C

=

+

=

=

+

=

=

=

j

=

M t khác

Z

Z

R

100 100 200

L

tan

=    1

L

C

p

LZ w

4 200 p 100

R

- W

ư

ộ ự ả

c m L = 0,318H, R = 100

, t

C là t

+Ví d  2ụ

:       M ch đi n nh  hình v . Cu n dây thu n c m có đ  t

=

ầ xoay. Đi n áp đ t vào hai đ u đo n m ch có bi u th c

(V).

200 2 cos100 ị ự ạ

u ị ự ạ

tp  đ t giá tr  c c đ i, tính giá tr  c c đ i đó.

V’

ể ệ ể ệ

ả ụ ạ ạ ự ạ

ị ự ạ

L

C

R

a. Tìm C đ  đi n áp gi a hai đ u b n t b. Tìm C đ  đi n áp hai đ u MB đ t c c đ i, tính giá tr  c c đ i đó. Bài gi

iả :

N

B

A

M                               Trang 43

V

(cid:0)

=

a. Tính C đ  Uể Cmax. =

p

=

C m kháng :

Lw

100 .0,318 100

W

ươ

:

Cách 1: Ph

C

=

=

=

=

U

IZ

C

C

2

2

Ta có:

U y

+

2

LZ ng pháp đ o hàm UZ (

)

R

Z

Z

+

+

L

C

(

)

R

Z

Z

2

1

2 L

L

1 Z

U 1 2 Z C

C

2

2

=

+

+ 2

=

- -

(

)

(

y

R

Z

Z

R

x

2

+ = 1

2 .

1

Đ t ặ

(v i ớ

)

2 L

L

) 2 Z x L

+ x Z L

1 Z

1 Z

C

C

1 2 Z C UCmax khi ymin.

2

2

2

=

+

+

- -

(

(

Kh o sát hàm s :

y

R

y

R

Z

1

= ' 2

2

+ L

) 2 Z x L

L

2

+

- -

) 2 Z x L (

=� x

y =    ' 0

R

Z

2

2

0

x Z 2 . ) 2 Z x L

= L

2

Z L +

R

Z

2 L

ế B ng bi n thiên:

=

=

x

(cid:0)

hay

ymin khi

2

2

Z L +

Z L +

R

Z

1 Z

R

2 L

C

2 L

2

2

2

+

Z +

R

Z

100

100

2 L

=

=

=

-

Z

200

C

Z

100

L

W

5

5.10

=

=

F

C

p

= p

1 100 .200

C

2

2

2

1 Zw +

+

Z

U R

200 100

100

2 L

(V)

=

=

=

U

200 2

C

max

R

-

ươ

ứ ậ

100 .

Cách 2: Ph

C

=

=

=

=

U

IZ

C

C

2

2

Ta có:

U y

+

2

ng pháp dùng tam th c b c hai UZ (

)

Z

Z

R

+

+

L

C

(

)

R

Z

Z

2

1

2 L

L

1 Z

C

U 1 2 Z C

2

2

=

+

+ 2

=

- -

= -

(

)

+

y

R

Z

Z

ax

+ bx

x

2

+ = 1

1

Đ t ặ

(v i ớ

;

;

)

b

= a R

Z

2 L

L

Z 2 L

2 L

1 Z

1 Z

C

1 2 Z C

C

= -

ạ ự ể

ệ ố

UCmax khi ymin. Vì hàm s  y có h  s  góc a > 0, nên y đ t c c ti u khi:

x

-

2

2

2

4

+

+

R

Z

100

100

2 L

=

=

=

=

=

=

-

hay

(F).

Z

C

200

2

C

Z L +

p

= p

1 Z

R

Z

Z

b a 2 1 Zw

100

1 100 .200

10 2

C

2 L

L

C

W

Trang 44

2

2

2

+

+

Z

100

2 L

V

=

=

=

U

200 2

C

max

U R R

200 100 100 ả ồ

.

ng pháp dùng gi n đ  Fre­nen

ươ Cách 3: Ph =

+

Ta có:

C

R

L

ur uur uur uur + U U U U Áp d ng đ nh lý hàm s  sin, ta có:

P

uur LU

a

=

b

uur 1U

=� U

sin

C

ụ U a sin

U C b sin

b

a =

=

sin

ự ạ

Vì U và

ổ  không đ i nên U

c c đ i hay

Cmax khi sin(cid:0)

O

U a sin R + 2

U R U

1

R

Z

2 L

uur RU

r I

p

ur U

b

=

sin(cid:0)

=� b

= 1. Khi sin

1

Q

L

1

a =

=

=

uur CU

cos

U U

1

Z L Z 1

2

2

2

2 U U C +

Z 1 Z C +

R

Z

100

100

2 L

=

=

=

=

Z

200

C

Z

2 Z 1 Z

100

L

L

W

5

5.10

=

=

F

C

p

= p

1 Zw

1 100 .200

C

2

2

2

+

+

U R

Z

200 100

100

2 L

(V)

=

=

=

U

200 2

C

max

R

100

b. Tìm C đ  Uể Mbmax. UMBmax = ?

U

=

=

=

=

U

IZ

MB

MB

2

+

-

U y

ể L p bi u th c:

Z

R

Z

Z

UZ 2 L

MB + Z Z 2 L C

2 C

+

1

2

2 +

2 L R

Z Z L C 2 Z C

- -

Z

Z

=

+

Đ t ặ

ớ      (v i x = Z

C)

y

+ = 1

1

2

2

2 +

2 +

2 L R

Z x L 2 x

Z Z L C 2 Z C

2 L R UMBmax khi ymin:

2

2

- -

)

R

2

x Z .

L

2

=

y

'

Kh o sát hàm s  y:

Ta có:

(*)

y

x

xZ

= 2 R

= ' 0

0

2

L

2

2

+

( Z x L (

)

R

x

+

+

Z

24 R

L

- - - -

ươ

ị ươ

Gi

i ph

ng trình (*)

(x l y giá tr  d

ng).

=

= x Z

C

2

2

+

2 Z L 2 + 2

100

4.100

=

+

=

=

(cid:0)

)

( 50 1

5

162

CZ

100 2

ế

L p b ng bi n thiên:

W

Trang 45

+

+

4

Z

24 R

=

=

=

L

C

0,197.10

đi n dung

F;Thay

ể  vào bi u th c y

=

= x Z

C

p

1 Zw

1 100 .162

C

2 Z L 2

2

2

R

R

4

=

=

y

min

2

2

2

2

4 +

+

+

Z

R

Z

Z

R

2

4

2

4

+

+

L

2 L

2 L

- (cid:0)

)

(

Z

R

Z

4

2 L

L

2

2

2

+

+

+

+

)

)

(

(

U Z

Z

R

4

200 100

100

4.100

L

2 L

(V)

=

=

=

=

U

324

MB

max

R

2

2.100

U y

min

ư

ẽ ặ     :      Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v . Đ t vào hai đ u đo n m ch AB m t đi n áp w= w

+Ví d  3ụ   =

ổ ượ

thay đ i đ

c). Khi

ệ (V) (w

thì UR =100V;

tw

50 2

100 3 cos

1

V; P = 50 6 W.

ạ CU =

ABu

=

Cho

đó là giá tr  c c đ i c a U

H và  UL > UC. Tính UL và ch ng t

L.

L

1 p

C

L

R

ị ự ạ ủ A

B

+

(

) 2

Bài gi

iả :Ta có:

= 2 U U

2 R

C

2

2

2

=

+

-

ị ủ

Thay các giá tr  c a U, U

c:

(V)  (1)

R, UC ta đ

U U L ượ (

)

(

)

U

=� U

50 6

100

50 2

100 2

L

L

j

=

=

=

=

Công su t tiêu th  toàn m ch:

(vì

A

= P UI

UI

cos

j = )  0

I

1

P U

50 6 50 6

=

=

=

-

R

100

RU I

100 1

w

=

=

=

p 100

2

1

L

=

=

=

W

rad/s

Z

100 2

LZ L

L

U I

100 2 1

100 2 1 p

W

4

=

=

=

=

=

=

-

F

C

Z

50 2

C

10 p

1 Zw

p 100

1 2.50 2

C

1

U C I

50 2 1

Ta có:

W

L

L

2

2

4

2 � � �

2

2

=

+

+ 2

=

w U L U = = = = U IZ U y + - + - 2 1 R L + 2 w 1 w 2 2 L C � R � � L 1 � � w 2 C L � 1 C

=

=

Đ t ặ

.V i ớ

;

;

y

ax

+ bx

b

2

1

2

x

a

4

+ = 1 2

1 2

2

w

1 w 2 2 L C

1 2 L C

-

� R � �

� -� R �

L 1 � � 2 C L �

= -

ạ ự ể

ứ ậ

(vì a > 0).

ULmax khi ymin. Tam th c b c hai y đ t c c ti u khi

x

2

� w � � L 1 � � w 2 C L �

2

4

2

2

D =

= -

)

b

= ac R

4

LC R C

y

min

4 3 L C

1 � -� 4 L �

�     � �

= a

b a 2 ( R 2 4 L 4

4

2.50 6.

1 p

UL 2

=

=

=

U

L

max

2

2

D - -

(V)

4

U y

=   100 2

R

LC C R

4

min

2

100 4.

.100

1 10 . p p

2 4 � � 10 - � � p � �

=

V y theo (1) thì

(V).

U U=

L

L

max 100 2

L,r M C

A

B

- - -

V

Trang 46

ộ ự ả

ư

c m

+Ví d  ụ

4  :       Cho m ch đi n nh  hình v . Cu n dây có đ  t

3

=

H, đi n tr  thu n r = 100

ầ . Đ t vào hai đ u đo n m ch

L

p

=

ị ủ

ị ớ

ị ớ

ế

ệ m t đi n áp

(V). Tính giá tr  c a C đ  vôn k  có giá tr  l n nh t và tìm giá tr  l n

tp

100 2 cos100

ABu

ế ủ nh t đó c a vôn k .

(cid:0)

4

4

=

=

A.

F và

V.       B.

F và

V.

C

C

CU

CU

= max 120

= max 180

.10

.10

4 3 p

3 p 4

- -

3

4

4

=

=

=

=

C.

F và

V.          D.

F và

V.

200

220

C

C

CU

CU

max

max

.10

.10

p

3 p 4

3

=

=

=

- -

.

Gi

i. ả Ta có:

Lw

p 100 .

100 3

LZ

p

W

1

3

2

4

+

2

=

=

=

) 2

100

100 3

+

C

.10

r

Z

2 L

.

F.;

=

=

=

-

1 Zw

p 4

U

Z

C

C

C

max

p 100 .

Z

400 3

L

400 3

2

+

2

) 2

100 100

100 3

+

U r

Z

V.                                           Ch n C.

2 L

=

=

=

U

200

C

max

R

( 100 3 ( 100

W

(cid:0)

ậ ộ

, cu n dây c m thu n có đ  t

ộ ự ả    c m

ắ 3. Bài t p tr c nghi m: ạ Câu 1:M t đo n m ch RLC không phân nhánh g m đi n tr  thu n 100

ụ ệ

ổ ượ

và t

đi n có đi n dung C thay đ i đ

ạ c. Đ t vào hai đ u đo n m ch m t đi n áp

H 1 (cid:0)

ủ ụ ệ

ệ ụ

ầ ụ

ế

ệ . Thay đ i đi n dung C c a t

đi n cho đ n khi đi n áp hi u d ng gi a hai đ u t

ị ự ạ

A.

C.

D. 100V

=

ạ ầ đo n m ch

ứ   ạ có bi u th c

=

ầ ả

ổ ượ

ụ ệ

(V). Đi n tr  R = 100

, Cu n dây thu n c m có L thay đ i đ

c,  t

đi n có đi n dung

Câu 2: Cho đo n m ch đi n không phân nhánh RLC. Đi n áp gi a hai đ u  u

ạ tp

200cos100

100 V2 50 t Vp u ) 200 2 cos100 ( ị ự ạ đi n đ t giá tr  c c đ i. Giá tr  c c đ i đó b ng:             B. 200 2 V       ạ V2 ệ (cid:0)

C

L

R

=

(F). Xác đ nh L sao cho đi n áp

M

A

C

B

ị ự ạ

V

H

H

H

H

C. L=

B. L=

A. L=

D. L=

410 p ệ ụ 1 p

ộ hi u d ng gi a hai đ u cu n dây  đ t giá tr  c c đ i. 2 p

-

3       :Mạch đi nệ  xoay chi uề  n iố  ti pế  g mồ  cu nộ  dây có độ tự c mả  L, đi nệ  trở r và tụ điện C. Đ t vào hai

ế

C. 40V

B. 20V  ề

D. 50V ề

ứ ự

đó

C   âu  Điều chỉnh C để đi nệ  áp  ầ đ u đo n m ch m t hi u đi n th  xoay chi u có giá tr  hi u d ng 30V. trên hai b nả  tụ đ tạ  giá trị c cự  đại và bằng số 50V. Điện áp hi uệ  d ngụ  gi aữ  hai đ uầ  cu nộ  dây khi đó là bao  nhiêu?       A. 30V  ặ   Câu 4:

Đ t đi n áp xoay chi u có f thay đ i vào hai đ u đo n m ch đi n xoay chi u RLC m c theo th  t

2(cid:0)

0,5 p 0,1 p

ể ệ

ầ ố

ị ự

,

có R=50(cid:0)

. Đ  đi n áp hi u d ng 2 đ u LC (U

ể LC) đ t giá tr  c c ti u thì t n s  dòng

ả ằ

C.  55 Hz

D.  40 Hz ộ ộ ụ ệ ệ

ầ ạ

ộ ầ

ố ế ệ  c m L có th  thay đ i, v i u là đi n áp hai đ u đo n m ch và u

ể ể ệ

ị ự ạ

ạ ạ

ế

(cid:0) (cid:0) L F CH ;

1 10 (cid:0) (cid:0) 6 24 đi n ph i b ng:                                          B.  50 Hz  A.  60 Hz ả   ộ ề ộ ắ ạ  đi n và m t cu n dây thu n c m Câu 5: M t m ch đi n xoay chi u m c n i ti p g m m t đi n tr , m t t ạ   ớ ổ ệ ố ự ả RC là đi n áp hai đ u đo n m ch có h  s  t ậ ộ ứ   ch a RC, thay đ i L đ  đi n áp hi u d ng  hai đ u cu n dây đ t giá tr  c c đ i khi đó k t lu n nào sau đây là sai?

Trang 47

2

2

2 C

2 C

D.

A. u và uRC  vuông pha.  B.(UL)2

Max=

L

2U + 2

RCU   C.

C

C

và C thay đ i ,đo n NB Ch a L=

+ + Z R U R Z = = Z U ( ) L Max Z Z

ự ạ

Câu 6: Cho đo n m ch đi n xoay chi u AN B ,đo n AN ch a R=10 2.0 (cid:0)   A.C=106 F(cid:0)

H  . Tìm C để ANU  c c đ i  :            B.200 F(cid:0)

C.300 F(cid:0)

D.250 F(cid:0)

H  .

Câu 7: Cho đo n m ch đi n xoay chi u AN B ,đo n AN ch a R và C thay đ i ,đo n NB Ch a L=

3 (cid:0)

ế

Bi

ổ i ta thay đ i C sao cho

ANU  c c đ i b ng 2 ự ạ ằ

ABU  .Tìm R và C:

A.

B.

C.

D.

t f=50HZ ,ng CZ =200  (cid:0) CZ =200  (cid:0)

ắ ố ế

ế

;  R=100 (cid:0) ;  R=200 (cid:0) Ω

ổ ượ

CZ =100  (cid:0) CZ =100  (cid:0) t R = 30 , Z

Ω L = 40 , còn C thay đ i đ ữ

ườ ;  R=100 (cid:0) ;  R=200 (cid:0) ồ ệ Câu 8: Cho m ch đi n g m R, L, C m c n i ti p. Bi ệ ầ đ u m ch đi n m t đi n áp

c. Đ t vào hai   ả ụ ạ    đ t

u = 120cos(100t ­ π/4)V. Khi C = Co thì đi n áp hi u d ng gi a hai b n t

ị ự ạ giá tr  c c đ i U

Cmax b ng ằ

ộ  đi n C n i ti p v i m t cu n dây. Đ t vào hai đ u đo n

ộ ế ệ ụ

ặ ầ ụ ệ

ố ế ệ

ạ ầ

A. UCmax = 100 2 V    B. UCmax = 36 2 V              C. UCmax = 120V            D. UCmax = 200 V    ộ ụ ệ Câu 9: M t m ch đi n xoay chi u g m m t t ế m ch m t hi u đi n th  u = 100

t(V)  thì hi u đi n th  hi u d ng hai đ u t

ộ    đi n C và hai đ u cu n

ồ 2 cos(cid:0)

5.1 (cid:0)

ầ ượ

ầ ố

ộ ệ ụ

dây l n l

t là 100

, bi

t ế

2 (V) và 100 V.  C ng đ  hi u d ng trong m ch I  =

2 (A). Tính t n s  góc

ủ π

π

ầ ố π     A. 100  ( rad/s).

ạ (cid:0) ộ ằ r ng t n s  dao đ ng riêng c a m ch  B.50  ( rad/s).

ườ 0 =100 2 π ( rad/s).

C. 60  ( rad/s).

(cid:0)

π D. 50 2  ( rad/s). ầ     (U không đ i, t tính b ng s) vào hai đ u

ặ Câu 10:  (ĐH­2011)  Đ t đi n áp xoay chi u

ố ế

ộ ự ả

ụ ệ

đo n m ch m c n i ti p g m đi n tr  thu n R, cu n c m thu n có đ  t

c m

H và t

ệ    đi n có đi n

ổ ượ

ủ ụ ệ

ể ệ

ả ụ ệ

(cid:0) (cid:0) 2Uu cos 100 t

dung C thay đ i đ

c. Đi u ch nh đi n dung c a t

ệ  đi n đ  đi n áp hi u d ng gi a hai b n t

đi n đ t giá

ị ự ạ

1 (cid:0)5 ữ

ị ự ạ tr  c c đ i. Giá tr  c c đ i đó b ng    (cid:0)

.

(cid:0)

.

.

.

A.

B.

ằ C. 10  (cid:0)

D. 20  (cid:0)

3U . Đi n tr  R b ng

Gi

i:ả

2

2

20 2 10 2

RU

Z

2

Z

2

L

ω

.L= 20 ; U

(cid:0)

Đáp án B.

Ta có:ZL =

Ω cmax =

U

R

Z

R

R

3

3

10

2

L

R

L 2

i s u t m

ngượ

ườ ư ầ  :   Đòan văn L

ạ 0915718188 ­ 0906848238

Ng   Email:  doanvanluong@yahoo.com ;   luongdv@ymail.com;   doanvluong@gmail.com   Đi n Tho i:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

D ng 10: BÀI TOÁN H P ĐEN X  I.Chú ý :

ệ ơ

ỉ ứ

ầ ử

):

1. M ch đi n đ n gi n (

ỉ ứ

a. N u ế

0R

NBU  cùng pha v i ớ i  suy ra   X  ch  ch a

X  ch  ch a 1 ph n t

Trang 48

ỉ ứ

b. N u ế

ớ i  góc

0L

NBU  s m pha v i

suy ra  X   ch  ch a

p

ỉ ứ

c. N u ế

ớ i  góc

0C

NBU  tr  pha v i  ễ

suy ra  X   ch  ch a

2 p

2

ạ ứ ạ : ệ 2. M ch đi n ph c t p ạ a. M ch 1

A •

N X•

B •

R C

ỉ ứ

N u ế

0L

ABU  cùng pha v i ớ i ,   suy ra    X  ch  ch a

N u ế

)

0

ANU  và

NBU  t o v i nhau góc  ớ

suy ra   X   ch a  (ứ L

R

N X•

B •

ạ b. M ch 2

A •

ỉ ứ

N u ế

0C

ABU  cùng pha v i ớ i     suy ra     X     ch  ch a

p , LR 0 2

N u ế

)

ANU  và

NBU  t o v i nhau góc  ớ

suy ra    X    ch a (ứ

ề ộ

ườ

ử ụ

ươ

p , CR 0 0 2

ươ

i m t bài toán v  h p kín ta th

ng s  d ng hai ph

ng pháp sau:

II.Ph

ng pháp:

ể ả ạ ố

ươ

1. Ph

Đ  gi ng pháp đ i s

ể ặ

ế

c a bai toán đ  đ t ra các gi

thi

ể ả t có th  x y ra.

ể ạ ỏ

ế

ủ c a bài toán đ  lo i b  các gi

thi

t không phù h p.

B1: Căn c  ứ “đ u vào” B2: Căn c  ứ “đ u ra”

ế

ớ ấ ả

ữ ệ

thi

ế ượ t đ

ọ c ch n là gi

thi

ợ t phù h p v i t

t c  các d  ki n đ u vào và đ u ra c a bài toán.

B3: Gi

ươ

ả ồ

ử ụ

2. Ph

ng pháp s  d ng gi n đ  véc t

ơ ượ  tr

t.

ẽ ả

ế ủ

ơ ượ  (tr

ầ t) cho ph n đã bi

ạ t c a đo n m ch.

B1: V  gi n đ  véc t

ữ ệ

ể ẽ

ạ ủ

ồ ả i c a gi n đ .

B2: Căn c  vào d  ki n bài toán đ  v  ph n còn l

ơ ể

ạ ượ

ả ộ

đ  tính các đ i l

ư ng ch a bi

ế ừ t, t

đó làm sáng to  h p kín.

B3: D a vào gi n đ  véc t

ả ồ

ơ

a. Gi n đ  véc t

ế ứ

ờ ở

ệ ơ ở + Hi u đi n th  t c th i

ạ  hai đ u đo n m ch: u

AB = uR + uL + uC

* C  s :

+

i O��� t t

r ng I

� ��

Ta bi u di n:

u R

+

uur u + C ng h R l n U��� R

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

§

t¹iÆt

O

u

u

Sím

pha

gãc1I so

L

L

lín é§

lÖ tû

víi

2 cïng (theo

U : L

)U R

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

§

t¹iÆt

O

Muén pha

1 i so

gãc

u C

u C

2

lín é§

U :

C

U L

U

+L

U C

+

U A B

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ẽ ả ồ

ơ

* Cách v  gi n đ  véc t

O

i

U R

U C

Trang 49

ườ

Vì i không đ i nên ta ch n tr c c

ộ ng  đ  dòng

ụ ố

ố ạ

ề ươ

đi n làm tr c g c, g c t

i đi m O, chi u d

ng là

ượ

chi u quay l

ng giác.

N

ẽ ả ồ

ơ ượ  tr t

* Cách v  gi n đ  véc t

ướ

ụ ằ

Ch n tr c n m ngang là tr c dòng đi n,

B

c 1:

U L ể

ụ U C đi m đ u m ch làm g c (đó là đi m A).

N A

ướ

ế

ệ t hi u đi n th  qua

B

c 2:

B

B

+

A

ố U ễ ầ ượ   Bi u di n l n l U ơ

ằ m i ph n b ng các véc t

A

i

M

U R  n i đuôi nhau theo nguyên t c: R ­ đi ngang; L ­ đi lên; C ­ đi xu ng.

MN ;AM

NB;

ướ

N i A v i B thì véc t

AB

B

c 3:

ơ AB  chính là bi u di n u

ậ  Nh n xét:

ầ ử ượ

ơ

ộ ớ ỷ ệ ớ

+ Các đi n áp trên các ph n t

đ

c bi u di n b i các véc t

mà đ  l n t

v i đi n áp d ng c a nó.

l

ộ ệ

ế

ơ ươ ứ

+ Đ  l ch pha gi a các hi u đi n th  là góc h p b i gi a các véc t

ng  ng bi u di n chúng.

t

ộ ệ

ế

ườ

ơ ể

ớ ụ

+ Đ  l ch pha gi a hi u đi n th  và c

ng đ  dòng đi n là góc h p b i véc t

bi u di n nó v i tr c i.

ộ ớ

ệ + Vi c gi

ủ i bài toán là xác đ nh đ  l n các c nh và góc c a tam giác d a vào các đ nh lý hàm s  sin, hàm s

A

cosin và các công th c toán h c:

b

c

ẽ ả ượ

ộ Trong toán h c m t tam giác s  gi

i đ

ế   c n u

ế

ướ

bi

t   tr

ộ   c   ba   (hai   c nh   1   góc,   hai   góc   m t

ế ố

ạ c nh, ba c nh)  trong sáu y u t

(3 góc  và 3

C

B

a

ạ c nh).

c2 = a2 + b2 ­ 2abcos  C

+ a2 = b2 + c2 ­ 2bccos  A ;      b2 = a2 + c2 ­ 2accos  B ; III. Các công th c: ứ

+ C m kháng: Z

L = (cid:0) L                               + Dung kháng: ZC =

= = b ˆ SinB a ˆ SinA C ˆ SinC

1 C

2

2

(cid:0)

+ T ng tr  Z =

+ Đ nh lu t Ôm: I =

I

Z(R

0

L

)Z C

U 0 Z

U Z

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Z

Z

L

C

ộ ệ

+ Đ  l ch pha gi a u và i: tg

=

R

(cid:0) (cid:0)

ệ ố

ấ + Công su t to  nhi

t: P = UIcos

= I2R    +H  s  công su t: K = cos

=

P (cid:0) UI

R Z

(cid:0) (cid:0)

Trang 50

IV. Các ví d : ụ

C

B

A

ư

Ví d  1:ụ

Cho m ch đi n  xoay chi u nh   hình v .

A

ộ ộ

ầ ử

X là m t h p  đen ch a 1 ph n t

:R ho c L ho c (L, r) ho c C, bi

X ế AB=100 2 cos100(cid:0) t (V);  IA = 2 (A),  t u

ơ

ấ ạ

P = 100 (W), C =

(F), i tr  pha h n u

ị c a ph n t

ầ ử .

AB. Tìm c u t o X và giá tr

10 3(cid:0) (cid:0)3

ế

ụ ệ

thi

t i tr  pha h n u

0.

AB và m ch tiêu th  đi n suy ra: H p đen là m t cu n dây có r

Gi

i:ả   Theo gi

(cid:0)

50

­Ta có: P = I2r   (cid:0)

r =

ơ 100 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

P 2 I

2

2

U

100

2

2

(cid:0) (cid:0)

Z

Z

r

50

­M c khác: r

(cid:0)

2 + (ZL ­ Zc)2 =

L

C

2 AB 2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

I

2

2 U AB 2 I

­Gi

i ra:   Z

)       (cid:0)

L =

(H)

L = 80 (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

ư

ẽ UAB = 200cos100(cid:0) t(V)

C

Ví d  2:ụ  Cho m ch đi n nh  hình v :

X

A

M

B

N

; I = 2

; cos(cid:0)

= 1;

ZC = 100(cid:0)

; ZL = 200(cid:0)

)A(2

ầ ử

ắ ố ế

X là đo n m ch g m hai trong ba ph n t

(R

0, L0 (thu n), C

0) m c n i ti p. H i X ch a nh ng linh ki n gì ?

ị ủ

Xác đ nh giá tr  c a các linh ki n đó.

U R 0

N

Gi

i :ả

(cid:0)LZ (cid:0) 80 (cid:0) (cid:0) 100 4 (cid:0) 5

ươ

ả ồ

U C 0

Cách 1: Dùng ph

ng pháp gi n đ  véc t

ơ ượ  tr

t.

U M N

i

* Theo bài ra cos(cid:0)

= 1 (cid:0)

uAB và i cùng pha.

A

B

U A B

UAM = UC = 200 2  (V)

U A M

UMN = UL = 400 2  (V)

M

UAB  = 100 2  (V)

* Gi n đ  véc t

ơ ượ  tr

t hình bên; T  đó =>

ụ ệ

đi n C

Vì UAB cùng pha so v i i nên trên NB (h p X) ph i ch a đi n tr  R

ở o và t

o.

100

+ URo = UAB (cid:0)

Ro =

(50

)

IRo = 100 2 (cid:0)

2 22

(cid:0) (cid:0)

4

10

2

+ UCo = UL ­ UC (cid:0)

ZCo =

(cid:0) Co =

)F(

(100

)

I . ZCo = 200 2   (cid:0)

1 100.

100

200 22

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ươ

Cách 2: Dùng ph

ạ ố ng pháp đ i s :

ể ặ

ế

B1: Căn c  ứ “Đ u vào”

c a bài toán đ  đ t các gi

thi

ể ả t có th  x y ra.

Trong X có ch a Rứ

o và Lo ho c Rặ

o và Co

100

(cid:0)

.Ta có:

Theo bài ZAB =

cos

1

(50

)

R Z

2 22

ể ạ ỏ

ế

B2: Căn c  ứ “Đ u ra”

đ  lo i b  các gi

thi

t không phù h p vì Z

L > ZC nên X ph i ch a C

o.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Trang 51

(cid:0) Vì trên đo n Aạ

N ch  có C và L nên NB (trong X) ph i ch a R

o,

ế ặ

thi

t đ t ra.

o và Co phù h p v i gi

ấ B3: Ta th y X ch a R  (cid:0) M t khác: R

o=Z (cid:0)

ZL(t ng) = Z

C(t ng) nên Z

ậ L = ZC+ZCo. V y X có ch a R

o và Co

(50

)

R

Z

0

10 4

(cid:0)

Co =

)F(

Z

AB Z

Z

200

100

(100

)

L

C

C o

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ư

;

ẽ AB = 120(V); ZC =

Ví d  3:ụ   Cho m ch đi n nh  hình v :U

10

(3

)

R = 10((cid:0)

; UNB = 60(V)

(cid:0)

I

=

=

= 2

max

U 100 2 R

100

ế

a. Vi

t bi u th c u

ứ AB(t) ế

ị b. Xác đ nh X. Bi

ồ t X là đo n m ch g m hai trong ba ph n t

(R

ầ ử o, Lo (thu n), Cầ

ắ ố ế o) m c n i ti p

ẽ ả

ơ

ế

cho đo n m ch đã bi

ẽ t (Hình v )

iả  Gi

:   a. V  gi n đ  véc t

ế ộ

ả ử

ơ ấ ỳ ế

Ph n còn l

ư i ch a bi

t h p kín ch a gì vì v y ta gi

s  nó là m t véc t

b t k  ti n theo chi u dòng đi n sao

A

cho: NB = 60V, AB = 120V, AN = 60 V3 + Xét tham giác ANB, ta nh n th y AB

i 2 = AN2 +

NB2, v y đó là tam giác vuông t

60

U A

N

t Vp ); uAN = 60 6 cos100 ( )

=

B

NB AN

60

3

ạ i N U A B 1 3

tg(cid:0) U C

B

U N

0

U l D

M

N

U R

U R 0

(cid:0) (cid:0)

Bi u th c u

(V)

(cid:0)

UAB s m pha so v i U

AN góc

6

6

ỉ ứ

ầ ử

ừ ả       b. Xác đ nh X: T  gi n đ  ta nh n th y

ph n t

ả    nên X ph i

ấ NB  chéo lên mà trong X ch  ch a 2 trong 3

ượ

ư

c

ẽ  nh  hình v .

ch a Rứ o và Lo. Do đó ta v  thêm đ

U

Uvµ

R

L

0

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t p� ứ AB(t): uAB= 120 2 cos 100 � � p �+ � 6 �

R

tg

+ Xét tam giác vuông AMN:

U U

R Z

6

1 3

C

C

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

U

U

cos

.60

30

)V(3

R

NB

O

3 2

+ Xét tam giác vuông NDB:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

U

U

sin

.60

)V(30

L

NB

O

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

+M t khác: U

= 60

R = UANsin(cid:0)

.3

30

)v(3

RU R

1 2

(cid:0) = = = � I 3 3( A ) 30 3 10

U

=

=

=

10(

)

R O

30 3 3 3

+H p đen X:

R O I U

O

=

=

=

Z

H

(

)

(

)

L

= L O

O

L I

30 3 3

10 3

10 p 100

= 3

0,1 p 3

ư

ườ

ươ

Đây là bài toán ch a bi

ế ướ t tr

c pha và c

ng đ  dòng đi n nên gi

i theo ph

ng pháp đ i s  s

ạ ố ẽ

(cid:0) W (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) W (cid:0) (cid:0)

ậ * Nh n xét:

ườ

ố ượ

ươ

ậ ử ụ

ứ ạ

ặ g p nhi u khó khăn (ph i xét nhi u tr

ợ ng h p, s  l

ng ph

ớ (cid:0) ng trình l n

gi

i ph c t p). V y s  d ng

Trang 52

ơ ượ ẽ

ế

ồ gi n đ  véc t

tr

t s  cho k t qu  ng n g n, .. Tuy nhiên, h c sinh khó nh n bi

ế ượ   c:

t đ

ự ậ

. Đ  có s  nh n bi

ế ố t t

ề t, HS ph i rèn luy n nhi u bài t p đ  có kĩ năng gi

i.

U

U

U

2 AB

2 AN

2 NB

ầ ử

ư

ườ  X, Y m c nh  trên.C ng đ  dao đ ng trong B

A

ầ ử

Ví d  4:ụ   M t đo n m ch xoay chi u AB g m hai ph n t ệ m ch nhanh pha  ầ ừ  trên là 2 ph n t a) Hai ph n t

ạ (cid:0) /6 so v i hi u đi n th  gi a hai đ u đo n m ch. ế ữ ầ ố  nào trong s  R, L, C?

ế

ộ ủ

ế

ườ

ệ ầ ượ

ầ ố

b) Bi

t các biên đ  c a hi u đi n th  và c

ng đ  dòng đi n l n l

t là U

0 = 40V và I0 = 8,0 A, t n s  dao

ị ỗ

ộ đ ng là f = 50Hz.

Tính giá tr  m i ph n t

ầ ừ .

ả ử

ư ậ

ầ ừ

(cid:0) (cid:0)

ờ ả  Gi

s  trong đo n m ch trên không có R. Nh  v y thì X

L, C.

,Y là hai ph n t

L i gi

i:

Z

Z

L

c

G i ọ (cid:0)

là góc h p v i

( R=0):  tg(cid:0)

=

= (cid:0)

= tg

vô lí

(cid:0)

ạ r IU ;

2

R

ả ử

ầ Theo đ u bài

(cid:0) /6(cid:0)

v y m ch đi n ch c ch n có R (gi

s  X là R)

(cid:0) (cid:0)

ơ

U  tr  pha v i i 1 góc  ớ  Y là L ho c C .Do i s m pha h n u => Y là C

(cid:0)

1

(tg

)

(cid:0)

= 2(cid:0) f = 2(cid:0)

.50 = 100(cid:0)

(Rad/s);   tg(cid:0)

= ­

(cid:0)

3 ZC = R    (1)

Z C R

6

3

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2 ZR

5

M t khác: Z =

(cid:0) R2 + Z2

C = 25                       (2)

2 C

U I

40 8

0

2 + Z2

) (cid:0)

)

Thay (1) vào (2): 3ZC

C= 25 (cid:0)

ZC = 2,5 ((cid:0)

R = 2,5  3  ((cid:0) (cid:0) 3

1

10.4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

V y: R = 2,5

(F)

3 ;  C =

Z

1 100.5,2

C

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

V. Tr c nghi m:

ầ ử

ạ ng đ  dòng đi n qua m ch có bi u th c: u = 100

ầ ả  R,C ho c cu n dây thu n c m. Đi n áp hai đ u  cos 100(cid:0) t  (V) ; i = 2cos (100(cid:0) t­ 0,25π) (A).

ạ ệ

ươ ứ

ộ ở

ng  ng là :

B.R,L ; R = 40 ; ZΩ L= 30Ω D.R,C ; R = 50 ; ZΩ C= 50Ω.

ộ Câu 1: M t đo n m ch xoay chi u có hai trong ba  ph n t ườ m ch và c ặ Đi n tr  ho c tr  kháng t A.L,C ; ZC = 100 ; ZΩ L= 50Ω C.R,L ; R = 50 ; ZΩ L= 50Ω

ư

ế

t

, C =

ộ   . H p kín X ch  ch a m t

ạ Câu 2: Cho đo n m ch nh  hình v , bi

410 (cid:0)

ầ ử

ầ ả

ph n t

(R ho c cu n dây thu n c m), dòng đi n trong m ch s m pha

(cid:0) /3 so v i đi n áp gi a hai đ u đo n ạ

ặ ả

m ch AB. H p X ch a gì ? đi n tr  ho c c m kháng có giá tr  bao nhiêu?

A. Ch a R;  R = 100/

ứ B. Ch a L; Z

(cid:0) (cid:0) u F 100 2 cos( (cid:0) 100 Vt )

L = 100/ 3 (cid:0)

X

CA(cid:0)

(cid:0)B

C. Ch a R;  R = 100

ứ D. Ch a L;  Z

3 (cid:0)

L = 100 3 (cid:0)

ở ố ế

ầ ả

ỉ ứ ự ạ

ế

ặ ụ   ơ   AB c c đ i thì I = 2(A) và s m pha h n

ớ ộ ế Câu 3: Cho đo n m ch AB g m bi n tr  n i ti p v i h p kín X. H p X ch  ch a cu n thu n c m L ho c t C .UAB = 200 (V) không đ i ; f = 50 Hz .Khi bi n tr  có giá tr  sao cho P uAB. Kh ng đ nh nào là đúng ?

3 (cid:0)

F

ứ A. X ch a C =

B. X ch a L=

H   C. X ch a C =

F

ứ D. X ch a L =

1 p

410 p

1 2.p H

410 2p ẽ ộ

ứ  (hình v ) h p X ch a m t trong ba ph n t

- -

X

ầ ầ ử : đi n tr  thu n, cu n dây, t ị ệ ề

ộ ụ

B

C

M

A

ượ

ộ ầ ả

c U ầ ả

ụ  Câu 4:  ệ ệ ặ   đi n. Khi đ t vào hai đ u AB m t đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u d ng 220V, ườ i ta đo đ ng AM = 120V và UMB = 260V. H p X ch a: ộ A.cu n dây thu n c m.    B.cu n dây không thu n c m.   C. đi n tr  thu n.   D. t

C

ụ ệ  đi n. A

B

t)(V),

Câu 5: Đ t vào hài đ u đo n m ch AB m t đi n áp u =    100

X

ở ầ 2 cos(100 (cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

Trang 53

ầ ử

­4/ (cid:0)

đi n có C = 10 ầ ả

ộ ộ

ị ệ

.

.

B. H p X ch a đi n tr : R = 100/

ỉ ứ ộ ụ ệ ặ (F). H p X ch  ch a m t ph n t t  (đi n tr  ho c cu n dây  ộ ơ ớ ệ ứ ộ AB m t góc  thu n c m) i s m pha h n u /3. H p X ch a đi n tr  hay cu n dây?  ươ ứ ặ ộ ự ả ở ng  ng là bao nhiêu?  c m t Giá tr  đi n tr  ho c đ  t 3 (cid:0) (H).

C.H p X ch a cu n dây: L =

D. H p X ch a cu n dây: L =

(H).

ầ ử

ố ế

(cid:0)

ồ ệ

ầ ố

ế ữ

ế

t U

ệ    R, L, C m c n i ti p. C ng đ  dòng đi n 0 =

ầ  so v i hi u đi n th  gi a hai đ u đo n m ch, t n s  f = 50Hz. Bi ị ủ ầ ử

ề ạ ớ ầ ử  trong m ch và tính giá tr  c a các ph n t

đó?

A. H p X ch a đi n tr : R = 100 3 / (cid:0) Câu 6: M t đo n m ch đi n xoay chi u g m 2 trong 3 ph n t ạ 6/ trong đo n m ch nhanh pha  40 V  và I0 = 8A. Xác đ nh các ph n t

và L = 318mH.

và L = 3,18mH.

ế   t

A. R = 2,5 3 (cid:0)  và C = 1,27mF.   và C = 1,27 (cid:0) F. C. R = 2,5 3 (cid:0) ầ ử ồ ạ ạ Câu 7: Cho đo n m ch g m hai ph n t

ế ữ

ầ hi u đi n th  gi a hai đ u đo n m ch là u = 200

/6)(A). Cho bi

t ­ (cid:0)

tế

X, Y m c n i ti p. Trong đó X, Y có th  là R, L ho c C. Cho bi t(V) và i = 2 2 cos(100 (cid:0)

ầ ử

ị ủ

ữ X, Y là nh ng ph n t

nào và tính giá tr  c a các ph n t

và L = 1/ (cid:0) H.

và C = 100/ (cid:0)

A. R = 50 (cid:0) C. R = 50 3 (cid:0) ầ

B. R = 2,5 3 (cid:0) D. R = 2,5 3 (cid:0) ố ế 2 cos100 (cid:0) ầ ử  đó? B. R = 50 (cid:0) D. R = 50 3 (cid:0) ắ

3 (cid:0) 3 /2 (cid:0) ườ (cid:0)

ệ ố ự ả

ố ế

ầ   ớ  c m L = 636mH m c n i ti p v i đo n m ch X. Đ t vào hai đ u

và L = 1/2 (cid:0) H. ả Câu 8: Cu n dây thu n c m có h  s  t

ế

ườ

t(V) thì c

ng đ  dòng đi n qua cu n dây là i = 0,6

(cid:0) F.  và L = 1/ (cid:0) H. ạ

ạ ạ đo n m ch hi u đi n th  u = 120 cos(100 (cid:0)

ệ /6)(A). Tìm hi u đi n th  hi u d ng U

X gi a hai đ u đo n m ch X?

B. 240V.

t ­  (cid:0) A. 120V.

C. 120 2 V. ầ ử

ế

ộ ộ ộ

ộ ệ

ế

D. 60 2 V. ố   ắ ố ế  R, L, ho c C m c n i t p. M c h p đen  n i ộ ệ   0 = 318mH. Đ t vào hai đ u đo n m ch đi n m t hi u đi n th  xoay

t­ (cid:0)

/3)(V) thì dòng đi n ch y trong m ch có bi u th c i = 4

2 2 cos100 (cid:0) ế ệ ụ

Câu 9: Cho m t h p đen X trong đó có ch a 2 trong 3 ph n t ả ti p v i m t cu n dây thu n c m có L 2 .cos(100 (cid:0) ầ ử

ị ủ

ề chi u có bi u th c u = 200 .cos(100 (cid:0)

ể t ­  (cid:0) A. R = 50 (cid:0) C. R = 50 (cid:0)

/3)(A). Xác đ nh ph n t ; C = 31,8 (cid:0) F. ; L = 3,18 (cid:0) H.

ầ ử  trong h p X và tính giá tr  c a các ph n t ? B. R = 100 (cid:0) ; L = 31,8mH. ;   C = 318 (cid:0) F. D. R = 50 (cid:0)

2

D ng 11: BÀI TOÁN C NG  ĐI N ÁP  DÙNG MÁY TÍNH FX­570ES

ơ

:

ng pháp gi n đ  véc t ộ

ơ ọ

2

ổ tw

j+ j+ tw

ươ ề ng pháp  t ng h p dao đ ng đi u hoà ( nh  dao đ ng c  h c) c os(

ả ồ ợ ) 1

ư )

1.Cách 1: Ph ươ  Dùng  Ph  ­Ta có:  u1 = U01

và u2 = U01

2

­Thì đi n áp t ng trong đo n m ch n i ti p: u = u

1 +u2 =U01

c os( + j + + t t w c os( j w U c os( 02 ) 1 )

ạ sin(

ố ế j+ )

­Đi n áp t ng có d ng: u = U 0

01

1

02

2

tw

1

2)

2 = U2

;

V i: ớ U0

01+ U02

2 + 2.U02.U01. Cos(

01

1

02

2

= j j- j tg j j + + U U

ộ ả

AB = ?

ắ ố ế  :   Cho m ch g m: Đo n AM ch a: R, C m c n i ti p v i đo n MB ch a cu n c m L,r. Tìm u

Ví D  1ụ   t: ế Bi

U U ớ sin cos ạ j .sin j cos ứ

C

R

L,r

A

1

B

(V)

AMU

M

(V)      ­>UMB = 100(V) và

uMB = 100 2 os(100

uAM

uMB

Hình

p p = j = - - (cid:0) c t V p         uAM = 100 2 s os(100 ) 100( ), 3 3 p p j = 2 c p + t ) 6 6

Bài gi

ứ ổ i:ả   Dùng công th c t ng h p dao đ ng:

uAB =uAM +uMB

2

2

+ UAB =

=> U0AB = 200(V)

p p + + - - V 100 100 2.100.100.cos( ) 3 = ) 100 2( 6

Trang 54

+

+ V y uậ

(V)

AB = 100 2

p - 100sin( p + ) 100sin( ) p 6 = j = - (cid:0) j tg 3 p 12 - 100 cos( p + ) 100 cos( ) 3 6 p p - - c t c t p 2 os(100 p  (V)  hay uAB = 200 os(100 ) ) 12 12

.

0AB và (cid:0)

ế ộ ặ ị

CASIO fx – 570ES

ệ Math.

ề ố ứ

ể ự

2.Cách 2: Dùng máy tính FX­570ES: uAB =uAM +uMB  đ  xác đ nh U a.Ch n ch  đ  m c đ nh c a máy tính:  +Máy CASIO fx–570ES b m ấ SHIFT MODE 1  hi n th  1 dòng (MthIO) Màn hình xu t hi n  ệ CMPLX + Đ  th c hi n  phép tính v  s  ph c thì b m máy :  SHIFT MODE  3 2

+ Đ  tính d ng to  đ  c c :

MODE  2  màn hình xu t hi n  ) ,  B m máy tính:

A(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

ể   (ta hi u là  ấ

SHIFT MODE  3 1

a + ib. B m máy tính :

ể ể

ơ

ạ ộ ự r (cid:0) ạ ộ ề ạ + Đ  tính d ng to  đ  đ  các:  ị ặ ơ + Đ  cài đ t đ n v  đo góc (Deg, Rad):  ị ơ     ­Ch n đ n v  đo góc là đ  ( ị     ­Ch n đ n v  đo góc là Rad (

SHIFT MODE 3   màn hình hi n th  ch   SHIFT MODE 4  màn hình hi n th  ch

ị ữ D  ị ữ R

ộ D) ta b m máy :  ấ ấ R) ta b m máy:  ấ

SHIFT  (­).

+Đ  nh p ký hi u góc

ta b m máy:

(cid:0)

ẽ ể (V)+   s  bi u di n

(­(cid:0)

/3)

ễ 100 2 (cid:0)

­600 hay 100 2 (cid:0)

p - c t ) p b.Ví dụ: Cho: uAM = 100 2 s os(100 3

ướ

ữ CMPLX

ơ

ậ  Máy tính CASIO fx – 570ES    H ng d n nh p ấ  ­Ch n MODE: B m máy:  ị  ­Ch n  đ n v  đo góc là đ  (

SHIFT MODE 3  trên màn hình hi n th  ch

MODE  2     màn hình xu t hi n ch   ộ D) ta b m:

ị ữ D

ậ         Nh p máy:

100 2

SHIFT (­)  ­60   hi n th  là

­60

:    100 2 (cid:0)

ơ

ị  ­Ch n  đ n v  đo góc là Rad (

SHIFT MODE 4 trên màn hình hi n th  ch

R) ta b m: ấ

ị ữ R

ậ         Nh p máy:

100 2

SHIFT (­) (­(cid:0) :3    hi n th  là:

­

100 2 (cid:0)

ớ ơ

ơ

ơ

π 1 3

ấ : Nh p v i đ n v

ệ Kinh nghi m cho th y

ặ ơ

ơ

ngo c đ n ‘(‘, ‘)’ nên thao tác nh p lâu h n,

đ   thì nhanh h n là nh p (

ế ộ ặ ị

C n ch n ch  đ  m c đ nh theo d ng to  đ  c c

)

A (cid:0)

ể ừ ạ

­ Chuy n t

ể ừ ạ

­ Chuy n t

d ng

(cid:0)

ơ ị độ nhanh h n đ n v   ị rad. (vì nh p theo đ n v  rad  ph i có d u  ị ậ (cid:0) /2) ơ ví dụ: nh p 90 ộ ạ ộ ự r (cid:0) A(cid:0)      sang d ng :

(cid:0) (cid:0)

ể   (ta hi u là   (cid:0)  , ta b m ấ SHIFT 2 3 =  a + bi , ta  b m ấ SHIFT 2 4 =

d ng :  a + bi sang d ng   A(cid:0) ằ

ấ  b ng cách b m máy tính:

c. Xác đ nh Uị

0 và (cid:0)

ớ    +V i máy FX570ES       ­Nh p Uậ

k t quế

ả.

: B m ch n  01, b m SHIFT (­) nh p

02 , b m SHIFT (­) nh p

ế

(cid:0)

ế

ữ CMPLX. ậ φ2   nh n =   ấ ả : A(cid:0)

(N u hi n th   s  ph c  ấ

ị k t qu  là ữ CMPLX.

02 , b m SHIFT (­) nh p

ậ φ2   nh n =

01, b m SHIFT (­) nh p  ấ

ở ạ

ộ ế

c

d ng đ  (n u máy cài ch  đ  là  ế ở ạ

ọ MODE 2  trên màn hình xu t hi n ch :  ậ φ1; b m ấ +, Nh p Uậ a+bi  thì  b m ấ SHIFT 2  3   =  hi n thể ị ố ứ d ng:  ọ ớ trên màn hình xu t hi n ch :   : B m ch n MODE 2    +V i máy FX570MS ậ φ1 ;b m ấ +  ,Nh p Uậ ấ      Nh p Uậ ượ A; SHIFT   =  ; ta đ c ọ φ      Sau đó b m SHIFT  +  = , ta đ                                                                                         ta đ c ọ φ

ế ộ D:)  d ng radian (n u máy cài ch  đ  là

ế ộ R:)

ư

ế ộ ể

ị ế

ể ể

ị ế

ả ướ ạ

ả ướ ạ

ế

i d ng s

i d ng

ta

ố ố vô tỉ, mu n k t qu  d

th p phân

ổ ế

D  ) đ  chuy n đ i k t qu   ể

+L u ý Ch  đ  hi n th  k t qu  trên màn hình: Sau khi nh p, ậ ấn d u ấ =  có th  hi n th  k t qu  d n ấ SHIFT  =   ( ho c dùng phím S

ả Hi n thể

ị.

1

p p = j = - - (cid:0)

ụ ở

(V)

Ví d  1

trên :

Tìm uAB = ? v i: uớ

AMU 0

(V) và

(V)    ­>  U0MB = 100 2

uMB = 100 2 os(100

B m ch n

ữ CMPLX

V i máy FX570ES :

i 1:ả ọ

c t V p AM = 100 2 os(100 ) 100 2( ), 3 3 p p j = 2 c p + t ) 6 6 ọ MODE 2  trên màn hình xu t hi n ch :

ớ Gi ế ộ   Ch n ch  đ  máy tính

theo D(đ )ộ : SHIFT MODE  3

Trang 55

2

SHIFT  (­).(cid:0)

(­60) +  100 2  SHIFT  (­) (cid:0)

30 =

Tìm uAB ? Nh p máy:100

p - -

(V)

0 15 )

c t ) p (V) => uAB = 200 os(100 tp c os(100

ị ế   Hi n th  k t qu  :

ả  200(cid:0)

­15 . V y ậ uAB = 200

ế ộ

Gi

i 2:ả

Ch n ch  đ  máy tính theo

R (Radian): SHIFT MODE  4

2

SHIFT  (­).(cid:0)

(­((cid:0) /3)) +  100 2  SHIFT  (­) (cid:0)

((cid:0) /6)  =

ậ Tìm uAB? Nh p máy:100

12

p - (cid:0)

(V)

­(cid:0)

c t ) p /12 . V y ậ uAB = 200 os(100

ị ế   Hi n th  k t qu :  200

X

L

B

A

M

ế

u2?

u1

2). Xác đ nh  U

ọ 02 và (cid:0)

2

Hình

12 1) và u = u1 + u2 = U0cos((cid:0) t + (cid:0) ) .  2 : (Ví d  hình minh h a bên)  t + (cid:0) ị ọ MODE 2   B m ch n

1 = U01cos((cid:0) t + (cid:0) d. N u cho u ộ ầ   Tìm dao đ ng thành ph n u    u2 = u ­ u1 .v i: ớ u2 = U02cos((cid:0) ớ *V i máy FX570ES :    Nh p Uậ

ả.

0, b m SHIFT (­) nh p

­ (trừ);  Nh p Uậ

k t quế

ị ố ứ

ế

ế

(N u hi n th   s  ph c thì  b m

ậ φ1   nh n =  01 , b m SHIFT (­) nh p   (cid:0) U02 (cid:0)

2

ậ φ; b m  ấ ấ SHIFT 2  3   =   k t qu  trên màn hình là:   ọ

0 , b m SHIFT (­) nh p

ậ φ1   nh n =

B m ch n MODE 2    ậ φ ;b m  ấ c  ầ

­ (trừ); Nh p Uậ ấ 01 , b m SHIFT (­) nh p  ượ φ 2  ượ U02 ; b m SHIFT  (=) ; ta đ c  ệ ộ

ớ *V i máy FX570MS :    Nh p Uậ ấ   b m SHIFT  (+)   = , ta đ ế Ví d  2ụ

ố    :     N u đ t vào hai đ u m t m ch đi n ch a m t đi n tr  thu n và m t cu n c m thu n  m c n i

ở p

ế

t +

ệ ) (V), thì khi đó đi n áp hai đ u đi n tr

4

ộ ả

ầ ẽ

t) (V). Bi u th c đi n áp gi a hai đ u cu n c m thu n s  là

ti p m t đi n áp xoay chi u có bi u th c u = 100 ứ R=100cos(w p

p

)(V).

t +

t +

)(V).

thu n có bi u th c u   A. uL= 100 cos(w

ứ B. uL = 100  2 cos(w

2 p

4 p

t +

)(V).

t +

)(V).

C. uL = 100 cos(w

D. uL = 100 2  cos(w

4

2 cos(w

2 trên màn hình xu t hi n ch :

V i máy FX570ES :

ữ CMPLX

i 1:ả ọ

Gi ế ộ   Ch n ch  đ  máy tính

ọ B m ch n MODE 2     theo đ :ộ  SHIFT MODE  3

2

SHIFT  (­).(cid:0)

0 =

ậ  Tìm uL? Nh p máy:100

(45) ­  100 SHIFT  (­). (cid:0) p

(V)                                         Ch n Aọ

c w + t )

ị ế   Hi n th  k t qu  :

ả  100(cid:0) 90  . V y ậ uL= 100 os(

ế ộ

Gi

i 2:ả

Ch n ch  đ  máy tính theo

R (Radian): SHIFT MODE  4

2

SHIFT  (­).(cid:0)

0  =

ậ Tìm uL? Nh p máy:100

(((cid:0) /4)) ­  100 SHIFT  (­). (cid:0) p

2

(cid:0) (cid:0)

(V)                                         Ch n Aọ

c w + t )

ị ế   Hi n th  k t qu :  100

/2 . V y ậ uL= 100 os(

ộ ụ ệ

ố ế

ế

ộ    đi n m c n i ti p m t

Ví d  3ụ

ệ  :     N u đ t vào hai đ u m t m ch đi n ch a m t đi n tr  thu n và m t t

p

t ­

ể   ầ )(V), khi đó đi n áp hai đ u đi n tr  thu n có bi u

2 ộ

4 ầ ụ ệ

p

đi n  s  là  p

)(V).

t ­

t +

)(V).

đi n áp xoay chi u có bi u th c u = 100 th c uứ R=100cos(w A. uC = 100 cos(w

ệ t) (V). Bi u th c đi n áp gi a hai đ u t B. uC = 100  2 cos(w

2 p

4 p

t +

)(V).

t +

)(V).

C. uC = 100 cos(w

D. uC = 100 2  cos(w

4

2 cos(w

2 ấ trên màn hình xu t hi n ch :

V i máy FX570ES :

ữ CMPLX

i 1:ả ọ

Gi ế ộ   Ch n ch  đ  máy tính

ọ B m ch n MODE 2     theo đ :ộ  SHIFT MODE  3

2

SHIFT  (­).(cid:0)

0 =

ậ  Tìm uc? Nh p máy:100

(­45) ­  100 SHIFT  (­). (cid:0) p

-

(V)                                             Ch n Aọ

c t )

ị ế   Hi n th  k t qu  :

ả  100(cid:0)

w ­90  . V y ậ uC = 100 os( 2

Trang 56

ế ộ

Gi

i 2:ả

Ch n ch  đ  máy tính theo

R (Radian): SHIFT MODE  4

2

SHIFT  (­).(cid:0)

0  =

ậ Tìm uC ? Nh p máy:100

(­((cid:0) /4)) ­  100 SHIFT  (­). (cid:0) p

- (cid:0)

(V                                               Ch n Aọ

c t )

ị ế   Hi n th  k t qu :  100

­(cid:0)

w /2 . V y ậ uC = 100 os( 2

̀

́

́

̀

̀

́

ở

́ ư

̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉

̉ ̣

ệ 3.Tr c nghi m áp d ng : ̀ ́ Câu 1: Đoan mach AB co điên tr  thuân, cuôn dây thuân cam va tu điên măc nôi tiêp. M la môt điêm trên trên ́ ơ do n AB v i đi n áp u

AM = 10cos100(cid:0) t (V) va  ù MB = 10 cos (100(cid:0) t ­ ) (V). Tim biêu th c điên áp u

AB.?

=

=

20 2cos(100 t) (V)

A.  u

B.  ABu

AB

3

p p � (V) � �

=

=

Ch n Dọ

V)

C.  u

D.  ABu

AB

3

3

p +� 20.cos 100 t � �

̀ p +� 10 2cos 100 t � � -� 20.cos 100 t � �

ắ ố ế

ầ ả

ạ Câu 2: Đ t đi n áp xoay chi u vào hai đ u đo n m ch R, L thu n c m , C m c n i ti p thì đi n áp đo n

p

=

+

)

ứ m ch ch a LC là

(A) và  đi n áp hai đ u R đo n m ch là

u 1

2

p� t 60 cos 100 . � �

� V ( � �

=

p

u

( 60 cos 100 .

) t V (

)

ầ  . Đi n áp hai đ u đo n m ch là:

2

p p p � ( � � � ( V) � �

(cid:0)

(cid:0)

(V)

A.

B.

u

u

60

2

cos

t .

60

2

cos

(cid:0) 100

t .

=

p

+ p

(cid:0) 100 (

(V). )

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)

(V).

(V).   Ch n Cọ

u

t 60 2 cos 100 .

(cid:0)3/ / 4

C.

D.

u

60

2

cos

(cid:0) 100

t .

(cid:0)6/ (cid:0)6/

ư

Câu 3

:   Cho m ch đi n xoay chi u nh  hình v  . Đ t vào hai đ u A, B m t đi n áp xoay chi u , đi n áp t c

=

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

th i  gi a các đi m A và M , M và B có d ng :

ầ ( 15 2 cos 200 t

) / 3 (V)

M

AMu

(cid:0)A

B(cid:0)

p - p (cid:0)

)

. Bi u th c  đi n áp gi a A và B  có d ng :

( 15 2 cos 200 t (V)

MBu

= p

) / 6 (V)

B.

ABu

A.  ABu

= = p - p 15 6 cos(200 t

( 15 2 cos 200 t

C.

D.

ABu

ạ Câu  4: M t đo n m ch g m t

= = p - p p / 6)(V) ) / 6 (V)

( p + p 15 6 cos 200 t ) ( 15 6 cos 200 t (V) C = 100 (cid:0) ứ ể

L = 200  và m t cu n dây có c m kháng Z ứ   ể /6)(V). Bi u th c

t + (cid:0)

L = 100cos(100 (cid:0)

m c n i ti p nhau. Đi n áp t ệ

ầ ư ế

ABu ồ ụ ệ ộ  đi n C có dung kháng Z ệ ố ế ả ạ i hai đ u cu n c m có bi u th c u ạ ạ ầ  hai đ u đo n m ch có d ng nh  th  nào? /3)(V).  /2)(V).

ạ t ­ (cid:0) t ­ (cid:0)

t ­ 5 (cid:0) t + (cid:0)

/6)(V). /6)(V).             Ch n Dọ

B. u = 50cos(100 (cid:0) D. u = 50cos(100 (cid:0) ạ

ố ế

ế

t R = 10

Ω,

ắ ở đi n áp       A. u = 50cos(100 (cid:0)      C. u = 100cos(100 (cid:0)  5    (ĐH–2009)   Câu

: Đ t đi n áp xoay chi u vào hai đ u đo n m ch có R, L, C m c n i ti p. Bi

ụ ệ

ầ cu n c m thu n có L=1/(10

π) (H), t

đi n có C =

(F) và đi n áp gi a hai đ u cu n c m thu n là u

L=

cos(100πt + π/2) (V). Bi u th c đi n áp gi a hai đ u đo n m ch là  ệ

ầ ạ cos(100πt – π/4) (V). B. u = 40 D. u = 40cos(100πt – π/4) (V).                Ch n Dọ ệ

cos(100πt + π/4) (V).  ạ

20     A. u = 40cos(100πt + π/4) (V).     C. u = 40 ố ế Câu 6: Hai đ u đo n m ch CRL n i ti p có  m t đi n áp xoay chi u:  u

AB =100 2 cos(100πt)(V),  đi n áp

p

C

L

R M

(cid:0)

B

ầ gi a hai đ u MB là:  u

)V.

MB = 100cos(100πt +

4

ứ ủ

Bi u th c c a đi n áp gi a hai đ u đo n AM là:

p

p

)V.

uAM = 100cos(100 t + π

A.

)V.                          B. uAM = 100 2 cos(100 t ­ π

2

p

2 p

)V.              Ch n Cọ

uAM = 100cos(100 t ­ π

C.

)V                            D. uAM = 100 2 cos(100 t ­ π

4

4

A

Trang 57

ắ ố ế

ế

ộ ả

t R = 10

, cu n c m thu n có

Câu 7: Đ t vào hai đ u vào hai đ u đo n m ch R, L, C m c n i ti p . Bi

(cid:0)

ụ ệ

ộ ả

, t

đi n có

ạ    và đi n áp đ t vào hai đ u cu n c m thu n có d ng

ầ 10 3(cid:0) (cid:0)2

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) H L C F 1 (cid:0)10

ứ . Bi u th c đi n áp

ạ  hai đ u đo n m ch là:

t

20

2

cos(

(cid:0) 100

V )

u L

2

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

A.

B.

u

u

t

t

40

2

cos(

(cid:0) 100

V )

40

cos(

(cid:0) 100

V )

4

4

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

C.

D.

Ch n Bọ

u

t

u

t

40

cos(

(cid:0) 100

V )

40

2

cos(

(cid:0) 100

V )

4

4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

;

Câu 8

ề  :    M t m ch đi n xoay chi u RLC ( Hình v ) có R = 100

L

B

A

R M

(cid:0)

L=

H. Đi n áp hai đ u đo n m ch AM ch a R có d ng:

u2

Hình

ế

ứ ứ

t (V). Vi

u1  = 100 cos100(cid:0)

u1 ệ t bi u th c t c th i  đi n áp hai đ u AB c a m ch đi n. p

ể p

3 p

V

V

A.

B.

V

C.

D.

.           Ch n Cọ

=

Ở ạ

m ch đi n hình v  bên , khi đ t m t đi n áp xoay chi u vào AB thì

c

Câu 9 :

t Vp 120 2 os(100 )

AMu

p

C

=

+

L,

R

t

p c 120 2 os(100

V )

. Bi u th c đi n áp hai đ u AB là :

MBu

A

B

3

r r

M

p

p

=

+

=

+

.

t

c

t

p c 120 2 os(100

V )

p 240 os(100

V )

A.

.      B.

ABu

ABu

6 p

4 p

=

+

=

+

t

c

t

.

p c 120 6 os(100

V )

p 240 os(100

V )

C.

.*    D.

ABu

ABu

4

6

= + = - u t u t p 200 2 cos(100 ) p 200 2 cos(100 ) 3 4 p p = + = - u t u t p 200 cos(100 ) p 200 2 cos(100 ) 3 4

C

L

R

=

C

F

Ở ạ

m ch đi n xoay chi u hình v  :R=80

;

;

Câu 10:

A

B

310 p 16

3

M

p

p

=

+

t

p c 120 2 os(100

V )

ệ ; uAM l ch pha

v i ớ i. Bi u th c đi n áp hai đ u m ch là :

AMu

3

6

p

p

=

+

=

- (cid:0)

t

t

Ch n Bọ

p c 240 2 os(100

V )

p c 120 2 os(100

V )

A.

B.

ABu

ABu

3 p

=

+

=

-

t

t

p c 240 2 os(100

V )

p c 120 2 os(100

V )

C.

D.

ABu

ABu

2 p 2 3

2 ệ

ộ ụ ệ

ắ ố ế

đi n m c n i ti p m t đi n áp

Câu 11: Đ t vào hai đ u m ch đi n xoay chi u g m m t cu n dây và m t t

ộ p

ề ổ

ở ấ ớ ầ ượ

ế

xoay chi u  n đ nh có bi u th c u =

ệ  Dùng vôn k  có đi n tr  r t l n l n l

t đo

-

ả ụ ệ

ị ầ ượ

V p + t 100 6 cos(100 )( ).

đi n thì th y chúng có giá tr  l n l

ể   t là 100V và 200V. Bi u

ộ ầ

ệ ứ

ả ộ

ầ đi n áp gi a hai đ u cu n c m và hai b n t th c đi n áp gi a hai đ u cu n dây là:

4 ấ

.

.

A.

B.

du

du

p p = + = + t V t V p 100 2 cos(100 )( ) p 200 cos(100 )( ) 4

.

.  Ch n Dọ

C.

D.

du

du

= + = + t V t V p 200 2 cos(100 )( ) p 100 2 cos(100 )( ) 2 p 3 4 p 3 4

Trang 58

4

ộ ụ ệ

đi n có đi n dung

ắ ố ế  F m c n i ti p v i

Câu 12: M t đo n m ch đi n xoay chi u g m m t t

(cid:0)

1

(cid:0)C 10.2 (cid:0)

4

ộ ụ ệ

m t t

đi n có đi n dung

ứ   ạ  F. Dòng đi n xoay chi u ch y qua đo n m ch có bi u th c

(cid:0)

2

(cid:0)

(cid:0)C 10.2 (cid:0)3

i

t

cos

(cid:0) 100

(

A )

,  t  tính b ng giây (s). Bi u th c đi n áp xoay chi u gi a hai đ u đo n m ch là

3

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

=

u

t

200

cos

(cid:0) 100

V (

)

200 cos 100 t

.

.

A.

B.  u

6

2

� � �

� (V) � �

p (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) p - (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

=

=

.

.

C.  u 150 cos 100 t

D.  u 100 cos 100 t

2

2

� � �

� (V) � �

� � �

� (V) � �

ổ ượ

ố ế Cho R = 60 , L = 0,8H, C thay đ i đ

ệ ệ ị ự ạ

ệ ở ạ

ả ụ

ạ ệ

ồ Câu 13: Cho m ch đi n g m R, L, C m c n i ti p.  ầ đ u m ch đi n m t đi n áp xoay chi u  ầ đ u đi n tr  đ t giá tr  c c đ i. Khi đó bi u th c đi n áp g a hai b n t

c. Đ t vào hai ề u = 120cos(100t + π/2)V. Khi C = Co thì đi n áp hi u d ng gi a hai  là

B. uC = 160cos(100t ­ π/2)(V)

A. uC = 80 2 cos(100t + π)(V )

C. uC = 160cos(100t)(V)

D. uC = 80 2 cos(100t ­ π/2)(V)

ắ ố ế Cho L = 1/π(H), C = 50/ (μF) và R = 100( Ω ề u = 220cos(2πft + π/2)V, trong đó t n s  f thay đ i đ ổ ượ ữ

π ầ ố ứ

ị ự ạ

ệ ụ

). Đ t vào hai ạ c. Khi f = f ầ ườ ng đ  dòng đi n hi u d ng qua m ch I đ t giá tr  c c đ i. Khi đó bi u th c đi n áp gi a hai đ u R s

o  ẽ

ồ Câu 14: Cho m ch đi n g m R, L, C m c n i ti p.  ầ đ u m ch đi n m t đi n áp xoay chi u  ệ thì c có d ng ạ

π

π

A. uR = 220cos(2 fπ ot ­  /4)V

B. uR = 220cos(2 fπ ot +  /4)V

π

π

C. uR = 220cos(2 fπ ot +  /2)V

D. uR = 220cos(2 fπ ot + 3 /4)V

ổ ượ

ố ế

ệ ị ự ạ

ệ ở ạ

ả ụ

ạ ệ

Câu 15: Cho m ch đi n g m R, L, C m c n i ti p. Cho R = 60 , C = 125μF, L thay đ i đ ầ đ u m ch đi n m t đi n áp xoay chi u  ầ đ u đi n tr  đ t giá tr  c c đ i. Khi đó bi u th c đi n áp g a hai b n t

c. Đ t vào hai ề u = 120cos(100t + π/2)V. Khi L = Lo thì đi n áp hi u d ng gi a hai  là

A. uC = 160cos(100t ­ π/2)V

B. uC = 80 2 cos(100t + π)V

C. uC = 160cos(100t)V

D. uC = 80 2 cos(100t ­ π/2)V

ổ ượ

ố ế

μF, L thay đ i đ

c. Đ t vào hai ề u = 120cos(100t + π/2)V. Khi L = Lo thì công su t trong m ch đ t giá

Câu 16: Cho m ch đi n g m R, L, C m c n i ti p. Cho R = 30 , C = 250 ầ đ u m ch đi n m t đi n áp xoay chi u  ữ

ị ự ạ

ệ tr  c c đ i. Khi đó bi u th c đi n áp gi a hai đ u đi n tr  là

B. uR = 120cos(100t)V

A. uR = 60 2 cos(100t + π/2)V.

D. uR = 120cos(100t + π/2)V

C. uR = 60 2 cos(100t)V.

p p p - p -

ạ  D ng 12:

Bài Toán

ạ   hai đo n m ch:

ạ 1L1C1 và đo n m ch MB g m R

2L2C2

Đo n m ch AM g m R

ạ ớ

ạ ệ 1. Hai đo n m ch đi n xoay chi u cùng pha: ắ ố ế m c n i ti p v i nhau

ế

­N u có:  U

tanuAB = tanuAM = tanuMB

AB = UAM + UMB  (cid:0)

uAB; uAM và uMB   cùng pha (cid:0)

Trang 59

(cid:0) (cid:0)

ạ 2. Hai đo n m ch R

u ho c cùng

ệ i có pha l ch nhau

:

1L1C1 và R2L2C2 xoay chi u cùng

C

L 1

C 1

L 2

2

V i ớ

(gi

ả ử (cid:0)  s

1 > (cid:0)

2)

1

2

j

- - Z Z Z Z = j = j tan tan R 1 R 2

2

=

j

tan

Có (cid:0)

(cid:0)

1 – (cid:0)

2 = (cid:0)

j

tan 1 + 1 tan

j tan j tan

1

2

- D (cid:0)

ườ

Tr

ng h p đ c bi

ệ (cid:0) t

= (cid:0) /2 (vuông pha nhau) thì tan(cid:0)

1.tan(cid:0)

2 = ­1.

(cid:0)

ệ ở

hình 1 có

ệ uAB và uAM l ch pha nhau

.

ạ VD1:  M ch đi n

A

R

L

CM

B

Hai đo n m ch AB và AM có cùng

ậ i và uAB ch m pha h n

ơ uAM

Hình 1

(cid:0) (cid:0)

AB

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0) AM – (cid:0) AB = (cid:0)

AM j

AM

AB

j - = j D (cid:0) tan tan + 1 tan j tan j tan

Z

Z

L

C

j

= -

N u ế uAB vuông pha v i ớ uAM thì:  tan

j tan

=­1

1

AM

AB

Z L R

R

-

ệ ở

hình 2: Khi C = C

s  C

1 và C = C2 (gi

ả ử 1 > C2) thì i1 và i2 l ch pha nhau

ạ VD2:  M ch đi n

ạ          Hai đo n m ch RLC

1 và RLC2 có cùng uAB

A

R

L

CM

B

ộ ệ

G i ọ (cid:0)

ủ uAB so v i ớ i1 và i2

1 và (cid:0)

2 là đ  l ch pha c a

Hình 2

(cid:0) (cid:0)

thì có (cid:0)

(cid:0)

1 > (cid:0)

2 (cid:0)

1 ­ (cid:0)

2 = (cid:0)

(cid:0)

/2

N u Iế 1 = I2 thì (cid:0)

1 = ­(cid:0)

2 = (cid:0)

(cid:0)

2

N u Iế 1 (cid:0)

I2 thì tính

1

2

:   Đ t vào hai đ u đo n m ch hình 3.3 m t hi u đi n th

C

(1)

1

L,R

K

A

t Cế 1=40μF, C2 = 200μF, L = 1,5H. Khi chuy n khoá K t ế

ườ

ế uAB =  ệ ừ  ể   ng h p này có

A

B

Câu 1 Uocos(100t). Bi ệ (1) sang (2) thì th y dòng đi n qua ampe k  trong hai tr ở ệ l ch pha nhau 90

ấ o. Đi n tr  R c a cu n dây là: ủ

(2)

Hình 3.3

C

2

A. R = 150(cid:0)

B. R = 100(cid:0)

C. R = 50(cid:0)

D. R = 200(cid:0)

ố ế

ạ Câu 2 (ĐH­2010):  M t đo n m ch AB g m hai đo n m ch AM và MB m c n i ti p. Đo n m ch AM có

Ω

ố ế

ộ ự ả

đi n tr  thu n 50

ộ  m c n i ti p v i cu n c m thu n có đ  t

c m

đo n m ch MB ch  có t

ụ ệ    đi n

j - = j D tan j tan 1 + 1 tan j tan j tan

c. Đ t đi n áp

0

π

H ( ) 1 (cid:0) (cid:0) cos

ầ ệ

ề ệ

ạ   (V) vào hai đ u đo n m ch AB. Đi u ch nh ạ /2  so v i đi n áp hai

ị ủ

1 b ng ằ

Uu ệ (cid:0)100 ầ t 1 sao cho đi n áp hai đ u đo n m ch AB l ch pha

F                       B.

A.

(F)                             C.

(F).                    D.

(F)

ặ ổ ượ ệ ớ v i đi n dung thay đ i đ ủ ụ ệ ị ế ệ đi n dung c a t  đi n đ n giá tr  C ạ ạ ầ đ u đo n m ch AM. Giá tr  c a C 510.8 (cid:0)

510 (cid:0)

510.4 (cid:0)

510.2 (cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Trang 60

j =

ƯỚ

ộ ệ

ế

Ẫ  Đ  l ch pha gi a hi u đi n th  hai đ u đo n m ch AN và i là :

ộ ệ .Đ  l ch

H

NG D N:

AM

tan (1) Z L R

L

C

1

ế

pha gi a u và I là

(2).Theo giá thi

t thì

5

C

1

AM

2

L R

2 R + Z

L

- Z Z j = tan R - - p Z Z Z ( L j + j = - = ) = - = (cid:0) (cid:0) (cid:0) W (cid:0) F j tan tan 1 1 125 j AM = Z L = Z C 1 C 1 8.10 p 2

Ở ạ

ệ  m ch đi n R=100 ầ

; C = 10­4/(2(cid:0) )(F). Khi đ t vào AB   uAB và uAM  vuông

(cid:0)

C©u 3:  ệ m t đi n áp xoay chi u có t n s  f = 50Hz thì   pha v i nhau. Giá tr  L là:

A. L = 2/(cid:0) (H) B. L = 3/(cid:0) (H)   C. L =  3 /(cid:0) (H)    D. L = 1/(cid:0) (H)

ộ ắ ố ế

ồ ớ ụ ệ

ố ế ệ ồ

ạ  đi n có đi n dung C, đo n m ch MB g m đi n tr  thu n R

ạ 1 m c n i ti p v i t

ệ ế

ở ị ệ

ộ ự ả

ệ ệ

ầ ố

ầ ộ

ầ ụ ệ ố

ặ ạ

ầ ụ ệ

ụ ạ

ị ệ

ồ   Câu4 (ĐH­2011): M t đo n m ch AB g m hai đo n m ch AM và MB m c n i ti p. Đo n m ch AM g m ắ ố   ở 2 m c n i đi n tr  thu n R ổ   ả ớ  c m L. Đ t đi n áp xoay chi u có t n s  và giá tr  hi u d ng không đ i ti p v i cu n c m thu n có đ  t ạ ầ ấ   ấ ằ vào hai đ u đo n m ch AB. Khi đó đo n m ch AB tiêu th  công su t b ng 120 W và có h  s  công su t ụ   ố ắ ế ằ  đi n thì đi n áp hai đ u đo n m ch AM và MB có cùng giá tr  hi u d ng b ng 1. N u n i t

ạ t hai đ u t

ư

ườ

nh ng l ch pha nhau

, công su t tiêu th  trên đo n m ch AB trong tr

ng h p này b ng

(cid:0)

A. 75 W.

B. 90 W.

C. 160 W.

D. 180 W.

Gi

i:ả

2

3

2

ưở

* Ban đ u, m ch x y ra c ng h

ng:

(1)

U

U

MB

(cid:0) /3

ố ắ

* Lúc sau, khi n i t

t C, m ch còn R

1R2L:

U (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) U 120 120 .( ) P 1 R 1 R 2 (cid:0) R 1 R 2

I

(cid:0)

= (cid:0) /3

+) UAM = UMB ; (cid:0)

U A

(cid:0)

L

ẽ ả

L

ồ (cid:0) V  gi n đ

(cid:0)

= (cid:0) /6 (cid:0)

M

2

(cid:0) Z ( ) R 1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Z tan (cid:0) 1 3 R 2 3 R 1 R 2

2

2

2

2

2

2

Đáp án B.

2

2

2

ố ế

ạ  Câu 5(ĐH­2011): Đo n m ch AB g m hai đo n m ch AM và MB m c n i ti p. Đo n AM g m đi n tr

(cid:0) R 120 ( ) R 1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) R R ( ( ) ( ) 90 P 2 R 1 IR ) 2 R 1 R 1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) U Z R ( ) R 1 (cid:0) (cid:0) R ( ) (cid:0) (cid:0) R 1 (cid:0) (cid:0) 3

ắ ố ế

ớ ụ ệ

thu n Rầ

m c n i ti p v i t

ệ  đi n có đi n dung C =

ồ  F, đo n m ch MB g m đi n tr  thu n R

1 = 40  (cid:0)

2

(cid:0)

ị ệ ụ

ầ ả

ắ ớ

ầ ố

ệ   m c v i cu n thu n c m. Đ t vào A, B đi n áp xoay chi u có giá tr  hi u d ng và t n s  không đ i thì đi n

(cid:0) 10 3 4

ờ ở

ượ

áp   t c   th i

hai   đ u   đo n   m ch   AM   và   MB   l n   l

t   là:

ấ ủ

ệ ố

. H  s  công su t c a đo n m ch AB là

A. 0,84.

B. 0,71.

C. 0,86.

D. 0,95.

Gi

i: ả

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 50 2 cos( 100 t )V)( u AM 7 12 (cid:0) 150 cos (cid:0) 100 Vt ( ) uMB

Trang 61

+ Ta có ZC = 40Ω

U

MB 7(cid:0) /12

I

AM

(cid:0) /3 (cid:0) /4

+ tanφAM =

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 1 4 Z C R 1

U

AM

+ T  hình v  có:

φMB =

(cid:0)

3

L

2

tan φMB =

2

AM

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Z R 3 3 Z L R

* Xét đo n m ch AM:

AM

(cid:0) (cid:0) I ,0 625 2 U Z 50 (cid:0) 2 40

* Xét đo n m ch MB:

MB

2 L

L

2 R 2

ệ ố

ấ ủ H  s  công su t c a m ch AB là :

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Z Z Z 120 2 ;60 60 3 R 2 R 2 U MB I

Cosφ =

0,84

Đáp án A.

I

=

=

= 2

max

U 100 2 R

100

Ω

ố ế

ớ ộ

Câu

ỉ ứ    6   : M ch đi n xoay chi u AB g m đi n tr  thu n R = 80  n i ti p v i h p X. Trong h p X ch  ch a

(cid:0) (cid:0)

ầ ử

ặ ụ

m t ph n t

là đi n tr  thu n R’ ho c cu n thu n c m L, ho c t

C.

. Dòng

ườ

ộ ệ ụ

ơ

ầ ử

đi n qua R có c

ng đ  hi u d ng 1 A và tr  pha h n u

ị  trong h p X có giá tr :

AB. Ph n t

H *

H

A.  R’ = 20   Ω

B.  C =

C.  L =

D.  L =

p = + u t p c 100 2 os(120 V ) 4

π

ộầ

π

ầ ử

ễ ớ

ố  Y (trong s  R,L, C) thì dòng đi n qua m ch cùng pha so v i u và  c

F 1 (cid:0)2 6 (cid:0)10 10 3(cid:0) (cid:0)6

ượ ạ ồ

ố ế

Câu 7: Gi a hai đi m A và B c a ngu n xoay chi u u = 220 ạ ử t  X (trong s  R, L, C) thì dòng đi n qua m ch đo đ ệ ộ m t ph n t ằ b ng 0,5(A). Khi ghép X, Y n i ti p, r i ghép vào ngu n trên thì dòng đi n qua m ch có c

ế ộ ệ ụ ng đ  hi u d ng cũng  ườ ng đ

2 cos(100 t – p/2)(V). Ta ghép vào m t ph? n  ớ c là 0,5(A) và tr  pha  /2 so v i u. N u thay X b ng  ườ ạ

ớ  so v i u.*

so v i u.ớ

B.

A.

(cid:0) (cid:0) 1 1 ( ) ( ) A  và tr  pha A và s m pha  ớ 4 4 22 2

so v i u.ớ

so v i u.ớ

D.

C.

Ph  l cụ ụ

(cid:0) (cid:0) 1 1 ( ) ( ) A  và tr  pha A  và s m pha  ớ 4 4 2 22

1. Đo n m ch RLC có L thay đ i:

ế

* Khi

L và C m c liên ti p nhau

thì IMax (cid:0)

URmax; PMax còn ULCMin  L u ý:ư

2

2

= L 1 Cw 2

2 C

2 C

* Khi

thì

L

LM

ax

C

2

+ + R Z U R Z = = Z U Z

2 LM

2 C

2 LM

LM

ax

ax

ax

= + - - U R = 2 U ; 0 + 2 U U U U R U U C

Trang 62

* V i L = L

1 ho c L = L

2 thì UL có cùng giá tr  thì U

Lmax khi

L

L 1

L 2

2

= + =� L ) 1 Z 1 Z 1 1 ( Z 2 2 L 1 L L 1 2 + L 2

C

2 C

RLM

ax

ế

* Khi

thì

R và L m c liên ti p nhau

L u ý:ư

2

L

C

+ + = Z R Z 4 U = Z - Z R Z 4 U 2 R + 2 C 2

2. Đo n m ch RLC có C thay đ i:

ế

* Khi

L và C m c liên ti p nhau

thì IMax (cid:0)

URmax; PMax còn ULCMin  L u ý:ư

2

2

= C 1 Lw 2

2 L

2 L

* Khi

thì

C

CM

ax

L

2

+ + R Z U R Z = = Z U Z R

2 CM

2 L

2 CM

L CM

ax

ax

ax

2

= + - - U U U = 2 U ; 0 + 2 U U U U R

* Khi C = C1 ho c C = C

2 thì UC có cùng giá tr  thì U

Cmax khi

C

C

C 1

2

2

= + =� C ( ) 1 Z 1 Z 1 Z 1 2 + C C 1 2

L

2 L

RCM

ax

ế

* Khi

thì

R và C m c liên ti p nhau

L u ý:ư

2

C

L

+ + = Z R Z U = Z - Z R Z 4 U 2 R + 2 L 4 2

(cid:0)

3. M ch RLC có

thay đ i:ổ

ế

* Khi

L và C m c liên ti p nhau

thì IMax (cid:0)

URmax; PMax còn ULCMin  L u ý:ư

1

w =

2

U L 2 .

U L 2 .

2

=

=

w = 1 LC

U

U

* Khi

thì

* Khi

thì

LM

CM

ax

ax

2

2

2

2

R

LC R C

R

LC R C

4

4

1 C L R C 2

* V i ớ (cid:0)

= (cid:0)

= (cid:0)

1 ho c ặ (cid:0)

2 thì I ho c P  ho c U

ộ R có cùng m t giá tr  thì I

Max ho c Pặ

Max ho c Uặ

RMax khi

w = - - - - 1 L C L R 2

(cid:0)

ầ ố  t n s

1

2

w ww= = f f f 1 2

: Đam mê!  Tích c c!  Kiên trì!

ngượ

ườ ư ầ  :   Đòan văn L

ạ 0915718188 ­ 0906848238

Nguyên t c thành công  Ng i s u t m   Email:  doanvanluong@yahoo.com ;   luongdv@ymail.com;   doanvluong@gmail.com   Đi n Tho i:

Trang 63