CHÖÔNG III: CAÛM BIEÁN VỊTRÍ VÀ DÒCH CHUYEÅN
-Caûm bieán ño ñoä dòch chuyeån daïng ñieän trôû (potentiometers), thöôøng goïi
taét pots. Pot laø 1 loaïi thieát bò cô ñieän chöùa 1 caây coï (wiper) daãn ñieän tröôït
doïc theo 1 phaàn töû ñieän trôû coá ñònh töông öùng vôùi vò trí hay goùc cuûa moät truïc
beân ngoaøi.
I. CAÛM BIEÁN ÑIEÄN TRÔÛ
-Xeùt veà ñieän, phaàn töû ñieän trôû ñöôïc chia ôû ñieåm tieáp xuùc cuûa noù vôùi wiper. Ñeå
ño ñoä dòch chuyeån, caûm bieán daïng naøy ñöôïc thieát keá theo caáu hình chia aùp.
Ngoõ ra cuûa maïch laø moät haøm theo vò trí cuûa wiper, laø moät ñieän aùp analog. Töø
ñieän aùp naøy coù theå tính ñöôïc ñoä dòch chuyeån döïa vaøo moái quan heä cuûa ñieän aùp
naøy vaø vò trí cuûa wiper.
Pot chính xaùc:
- Pot coù nhieàu daïng, tuøy theo töøng öùng duïng cuï theå maø chuùng coù nhöõng thieát
keá khaùc nhau. Pot söû duïng ñeå ño löôøngvòtríyeâucaàucoùchaátlöôïngcao, coù
caùc chöùc naêng môû roäng.
- Pot chính xaùc coù theå ôû daïng quay, daïng di chuyeån tuyeán tính vaø daïng
chuoãi. Pot chuoãi duøng ñeå ño chieàu daøi môû roäng cuûa caùp ñöôïc chòu taûi baèng
loø xo. Pot quay coù theå ôû daïng quay 1 voøng hay nhieàu voøng, phoå bieán laø 3, 5
hay 10 voøng. Pot di chuyeån tuyeán tính hoaït ñoäng trong phaïm vi töø 5mm ñeán
hôn 4m. Pot chuoãi coù theå ño ñoä dòch chuyeån toái ña laø 50m. Nhaø cheá taïo
thöôøng cung caáp caùc thoâng tin veà kieåu pot, chaát lieäu phaàn töû ñieän trôû, caùc
tham soá ñieän vaø cô khí vaø caùc phöông phaùp laép ñaët.
- Phaàn töû ñieän trôû trong Pot thöôøng ôû daïng daây quaán (wirewound) hoaëc khoâng phaûi daây
quaán (nonwirewound). Loaïi daây quaán chöùa caùc cuoän daây ñieän trôû nhoû ño löôøng löôïng
töû theo ñoä taêng theo töøng böôùc. Ngöôïc laïi, loaïi khoâng daây quaán chöùa caùc phieán vaät
lieäu ñieän trôû lieân tieáp, vaø keát quaû ño döïa treân ñoä phaân giaûi cuûa caùc phieán vaät lieäu.
-Tröôùc khi choïn Pot vaø tích hôïp noù vaøo moät heä thoáng ño löôøng, caàn phaûi xem xeùt caùc
ñaëc tính ñieän sau ñaây:
+ Ñaàu cuoái keát noái
+ Ñoä tuyeán tính
+ Taûi ñieän
+ Ñoä phaân giaûi
+ Coâng suaát ñònh möùc
+ Heä soá nhieät
+ Ñieän trôû
+ Nguoàn ñieän aùp söû duïng
+ Ñöôøng chaïy cuûa ñieän
Ngoaøi caùc ñaëc tính veà ñieän, caàn phaûi löu yù moät soá ñaëc tính veà cô khí nhö:
Taûi cô khí, ñöôøng chaïy cô khí, nhieät ñoä laøm vieäc, chaán ñoäng, toác ñoä di
chuyeån, tuoåi thoï laøm vieäc…