309
CẮT NỬA ĐẠI TRÀNG PHẢI DO UNG THƢ
KÈM VÉT HẠCH HỆ THỐNG
I. ĐẠI CƢƠNG
Là phẫu thuật cắt bỏ 1 đoạn cm hồi tràng, manh tràng, đại tràng lên, đại
tràng góc gan và ½ phải đại tràng ngang và mạc treo tương ứng.
II. CHỈ ĐỊNH
Ung thư đại tràng phải từ góc hồi manh tràng đến đại tràng góc gan có hoặc
chưa xâm lấn rộng, chưa di căn nhiều vị trí.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Xâm lấn tá tràng thân P, đầu tuỵ
- Di căn xa nhiều ổ + xâm lấn rộng
- Tình trạng toàn thân không cho phép.
IV. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện: Phẫu thuật viên tiêu hóa
2. Phƣơng tiện: Bộ dụng cụ đại phẫu thuật, điều kiện cơ sở cho phép
3. Ngƣời bệnh
- Tư vấn và giải thích cho người bệnh sự cần thiết phải can thiệp phẫu thuật
- Làm các xét nghiệm cơ bản máu và nước tiểu, siêu âm bụng, chụp phổi, điện
tâm đồ, chụp hoặc soi đại tràng, soi dạ dày, chụp hệ tiết niệu có cản quang tĩnh
mạch khi nghi ngờ xâm lấn cơ quan lân cận
- Bù dịch, đạm, máu
- Chuẩn bị đại tràng 3-5 ngày trước phẫu thuật:
+ Chế độ ăn không chất bã: sữa, nước cháo
+ Kháng sinh đường ruột: Flagyl trong 3 ngày
+ Thụt tháo hàng ngày sáng, chiều
+ Uống thuốc tẩy ngày hôm trước trong 2- 4 giờ 3 gói Fortrans: không dùng
cho người bệnh có biểu hiện bán tắc hoặc tắc ruột
+ Đặt sonde tiểu trước khi gây mê
4. Hồ sơ bệnh án
- Kiểm tra thủ tục hành chính
- Kiểm tra chỉ đinh
- Hội chẩn tiêu bản, thông qua mổ
- Các xét nghiệm cơ bản
- Các xét nghiệm chuyên sâu
310
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Tƣ thế: Người bệnh nằm ngửa
2. Vô cảm: Mê nội khí quản (theo quy trình gây mê)
3. Kỹ thuật
- Rạch da theo đường giữa trên dưới rốn
- Thăm dò vị trí, kích thước, di động u, xâm lấm tạng lân cận, di căn phúc mạc,
di căn tạng.
- Cắt đại tràng bắt đầu bằng việc buộc thắt 2 đầu để cô lập u
- Bóc mạc Told phải từ manh tràng đến góc gan, cắt dây chằng gan-đại tràng, di
động toàn bộ đại tràng phải
- Phẫu tích các nhóm hạch theo từng bó mạch nuôi đại tràng phải và hồi tràng vét
hết hạch tới sát gốc mạch
- Kẹp, cắt các nhánh mạch hồi-manh tràng, đại tràng phải trên và đại tràng giữa.
Các mạch được buộc kỹ 2 lần và sát gốc.
- Cắt bỏ đại tràng phải và 1 đoạn hổi tràng cùng mạc treo tương ứng và các hạch
đi kèm
- Các hạch được đánh dấu theo chặng và gửi xét nghiệm giải phẫu bệnh
- Phải bộc lộ r niệu quản phải và đoạn 3 tá tràng khi phẫu tích
- Lập lại lưu thông tiêu hóa bằng miệng nối tận tận hoặc tận bên hoặc bên bên
bằng chỉ tiêu chậm hoặc không tiêu hoặc nối máy 1 hay 2 lớp
- Khâu phục hồi phúc mạc, cầm máu kỹ
- Lau bụng, đặt dẫn lưu bên phải bụng dưới gan
- Xếp lại ruột
- Đóng bụng 2 lớp sau khi kiểm tra đủ mercs, gạc và dụng cụ phẫu thuật
VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
- Mạch, huyết áp, nhịp thở 1giờ/ lần trong 24 h đầu
- Hút sonde dạ dày, theo d i dịch dẫn lưu
- Truyền dịch, đạm, máu, dùng kháng sinh từ 5 - 7 ngày có Metronidazol
- Cho ăn khi có trung tiện, lỏng sau đặc dần
- Ngồi dậy, đi lại sớm 24 h sau phẫu thuật
Theo d i biến chứng: tắc ruột sớm điều trị nội không kết quả phải mổ lại,
viêm phúc mạc do bục miệng nối phải mổ lại đưa 2 đầu ruột ra ngoài làm hậu môn
nhân tạo, chảy máu trong ổ bụng phải mổ lại cầm máu
Theo d i định kỳ sau phẫu thuật: siêu âm, chụp phổi, CEA, soi đại tràng
311
CẮT NỬA ĐẠI TRÀNG TRÁI DO UNG THƢ
KÈM VÉT HẠCH HỆ THỐNG
I. ĐẠI CƢƠNG
Là phẫu thuật cắt bỏ 1 đoạn đại tràng bao gồm một phần trái đại tràng
ngang, đại tràng xuống và toàn bộ đại tràng sigma cùng mạc treo tương ứng.
II. CHỈ ĐỊNH
Ung thư đại tràng trái từ góc lách đến đoạn nối sigma- trực tràng chưa hoặc
đã xâm lấn ra xung quang; có hoặc chưa có di căn xa nhiều vị trí.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Di căn xa nhiều vị trí, xâm lấn rộng vào các tạng như tuỵ, lách, thận… tình
trạng toàn thân không cho phép.
IV. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện: Phẫu thuật viên tiêu hóa
2. Phƣơng tiện: Bộ dụng cụ đại phẫu thuật, điều kiện cơ sở cho phép
3. Ngƣời bệnh
- Tư vấn và giải thích cho người bệnh sự cần thiết phải phẫu thuật.
- Làm các xét nghiệm cơ bản máu và nước tiểu, siêu âm bụng, chụp phổi, điện
tim đồ, chụp hoặc soi đại tràng, soi dạ dày, chụp hệ tiết niệu có cản quang tĩnh
mạch khi nghi ngờ xâm lấn cơ quan lân cận
- Bù dịch, đạm, máu
- Chuẩn bị đại tràng 3-5 ngày trước phẫu thuật:
+ Chế độ ăn không chất bã: sữa, nước cháo
+ Kháng sinh đường ruột: Flagyl trong 3 ngày
+ Thụt thào hàng ngày sang, chiều
+ Uống thuốc tẩy ngày hôm trước trong 2- 4 giờ 3 gói Fortrans: không dung
cho người bệnh có biểu hiện bán tắc, tắc ruột
4. Hồ sơ bệnh án
- Kiểm tra thủ tục hành chính
- Kiểm tra chỉ đinh
- Hỏi chẩn tiêu bản, thong qua mổ
- Các xét nghiệm cơ bản
- Các xét nghiệm chuyên sâu
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Tƣ thế: Người bệnh nằm ngửa, đặt sonde tiểu
2. Vô cảm: Mê nội khí quản (theo quy trình gây mê nội khí quản)
312
3. Kỹ thuật
- Rạch da theo đường giữa trên và dưới rốn
- Thăm dò vị trí, kích thước, di động u, xâm lấm tạng lân cận, di căn phúc mạc,
di căn tạng.
- Cắt đại tràng bắt đầu bằng việc buộc thắt 2 đầu để cô lập u
- Bóc mạc Told trái từ sigma đến góc lách, cắt dây chằng lách-đại tràng,vị- đại
tràng di động toàn bộ đại tràng phải
- Kẹp, phẫu tích động mạch mạc treo tràng dưới sát với D2 tá tràng, phẫu tích
phúc mạc và hạch dọc theo hướng đi của động mạch mạc treo tràng dưới tới tận
trực tràng cao.
- Cắt bỏ đại tràng trái cùng mạc treo tương ứng và các hạch đi kèm
- Các hạch được đánh dấu theo chặng và gửi xét nghiệm giải phẫu bệnh
- Phải bộc lộ r niệu quản trái và tránh vỡ lách
- Lập lại lưu thông tiêu hóa bằng miệng nối tận tận hoặc tận bên, giữa đại tràng
ngang và trực tràng bằng chỉ tiêu chậm hoặc không tiêu hoặc nối máy. Nếu cần
phải hạ đại tràng góc gan để tránh miệng nối không căng
- Khâu phục hồi phúc mạc, cầm máu kỹ
- Lau bụng, đặt dẫn lưu bên trái bụng, xếp lại ruột
- Đóng bụng 2 lớp sau khi kiểm tra đủ gạc, mercs và dụng cụ phẫu thuật
VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
- Mạch, huyết áp, nhịp thở 1giờ/ lần trong 24 h đầu
- Hút sonde dạ dày, theo d i dịch dẫn lưu
- Truyền dịch, đạm, máu, dùng kháng sinh từ 5 - 7 ngày có Metronidazol
- Cho ăn khi có trung tiện, lỏng sau đặc dần
- Ngồi dậy, đi lại sớm 24 h sau phẫu thuật
Theo d i biến chứng: tắc ruột sớm điều trị nội không kết quả phải mổ lại, viêm
phúc mạc do bục miệng nối phải mổ lại đưa 2 đầu ruột ra ngoài làm hậu môn nhân
tạo, chảy máu trong ổ bụng phải mổ lại cầm máu
Theo d i định kỳ sau phẫu thuật: siêu âm, chụp phổi, CEA, soi đại tràng