Chỉ định chạy thận nhân tạo

Tài liệu này trình bày các chỉ định và chống chỉ định cho việc chạy thận nhân tạo, bao gồm cả điều trị cấp cứu và định kỳ cho bệnh nhân suy thận. Nó cũng đề cập đến định nghĩa về suy thận mãn giai đoạn cuối.

Y bác sĩ, điều dưỡng và các chuyên gia y tế làm việc trong lĩnh vực thận học, cấp cứu và chăm sóc bệnh nhân suy thận tại các bệnh viện và cơ sở y tế, đặc biệt là Bệnh viện Nhân dân Gia Định.

Tài liệu này mô tả chi tiết các tiêu chí để bắt đầu điều trị chạy thận nhân tạo, phân loại thành chỉ định cấp cứu và định kỳ. Đối với các trường hợp cấp cứu, tài liệu chỉ rõ các tiêu chí liên quan đến suy thận cấp nặng hoặc suy thận mãn giai đoạn 3-4 (với độ thanh lọc creatinine < 15-25 ml/phút) kèm theo các triệu chứng nguy kịch như phù phổi cấp không đáp ứng điều trị nội khoa, tăng kali máu có biến đổi điện tâm đồ, toan máu nặng không đáp ứng điều trị, hoặc hội chứng urê huyết nặng (biểu hiện tiêu hóa, thần kinh, tim mạch, huyết học). Ngoài các vấn đề liên quan đến thận, lọc máu cấp cứu cũng được chỉ định cho hạ natri máu nặng có biểu hiện thần kinh, ngộ độc một số loại thuốc (Barbiturat, Salicylat), hoặc kiềm chuyển hóa/tăng canxi máu không đáp ứng với điều trị thông thường. Các chống chỉ định tuyệt đối bao gồm xuất huyết não đang tiến triển và huyết động không ổn định, trong khi các chống chỉ định tương đối gồm hội chứng gan thận, bệnh lý ác tính tiến triển hoặc xuất huyết đang diễn tiến không do urê máu cao. Đối với chỉ định chạy thận định kỳ, tài liệu tập trung vào bệnh nhân suy thận mãn giai đoạn cuối (giai đoạn V theo K/DOQI) được xác định khi độ thanh lọc creatinine < 15 ml/phút. Tài liệu cung cấp các công thức tính độ thanh lọc creatinine (Cockcroft và Gault, và công thức cơ bản). Hơn nữa, nó giải thích rõ ràng định nghĩa toàn diện về bệnh thận giai đoạn cuối, không chỉ bao gồm GFR giảm mà còn sự hiện diện của các triệu chứng urê huyết nặng trên nhiều hệ thống khác nhau: rối loạn nước và điện giải (quá tải tuần hoàn, rối loạn natri/kali, toan chuyển hóa, rối loạn canxi/phốt pho), rối loạn nội tiết-chuyển hóa (cường cận giáp thứ phát, bệnh xương, tăng acid uric, vô kinh, chậm phát triển), triệu chứng thần kinh cơ (mất ngủ, đau đầu, lơ mơ, hôn mê, hội chứng chân không nghỉ, chuột rút), các biểu hiện tim mạch (tăng huyết áp, suy tim, viêm màng ngoài tim, bệnh cơ tim, loạn nhịp), biểu hiện tiêu hóa (chán ăn, buồn nôn, nôn, hơi thở mùi urê, viêm loét đường tiêu hóa, xuất huyết tiêu hóa), và các bất thường huyết học (thiếu máu đẳng sắc đẳng bào, dễ nhiễm trùng, giảm chức năng tiểu cầu). Sơ đồ chi tiết này đóng vai trò là hướng dẫn cho các chuyên gia y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định để đưa ra các quyết định điều trị lọc máu sáng suốt.