Chuẩn mực kế toán công Việt Nam số 23: Doanh thu từ các giao dịch không trao đổi (Kèm theo Quyết định số 1366/QĐ-BTC ngày 06/07/2022 của Bộ Tài chính)

Chuẩn mực kế toán công Việt Nam (VPSAS) số 23 "Doanh thu từ các giao dịch không trao đổi" được xây dựng trên cơ sở Chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS) số 23 và các quy định hiện hành của Việt Nam về cơ chế tài chính, ngân sách. Chuẩn mực này quy định các nội dung phù hợp với pháp luật Việt Nam hiện hành và các quy định dự kiến sửa đổi, bổ sung trong tương lai. VPSAS 23 không quy định các nội dung của IPSAS 23 không phù hợp với cơ chế tài chính, ngân sách dài hạn của Việt Nam, việc bổ sung sẽ được thực hiện theo tình hình thực tế từng giai đoạn.

Chuẩn mực này áp dụng cho các đơn vị lập và trình bày báo cáo tài chính trên cơ sở kế toán dồn tích để kế toán doanh thu phát sinh từ các giao dịch không trao đổi, đặc biệt là các đơn vị trong lĩnh vực công.

Chuẩn mực kế toán công Việt Nam số 23 (VPSAS 23) quy định về phương pháp kế toán và trình bày báo cáo tài chính đối với doanh thu phát sinh từ các giao dịch không trao đổi, không bao gồm các giao dịch không trao đổi liên quan đến hợp nhất đơn vị. Dưới đây là tóm tắt nội dung chính của chuẩn mực:

1. **Phạm vi áp dụng:** Chuẩn mực này áp dụng cho các đơn vị lập và trình bày báo cáo tài chính trên cơ sở kế toán dồn tích, đặc biệt là các đơn vị trong lĩnh vực công có doanh thu chủ yếu từ các giao dịch không trao đổi như thuế và các khoản chuyển giao.

2. **Giao dịch không trao đổi:** Đây là các giao dịch mà đơn vị tiếp nhận nguồn lực mà không cần bồi hoàn trực tiếp hoặc chỉ bồi hoàn danh nghĩa.

3. **Ghi nhận tài sản:** Tài sản phát sinh từ giao dịch không trao đổi được ghi nhận khi đơn vị có quyền kiểm soát các nguồn lực, nguồn lực này đáp ứng định nghĩa về tài sản và các tiêu chí ghi nhận tài sản.

4. **Ghi nhận doanh thu:** Luồng vào của nguồn lực từ giao dịch không trao đổi đã được ghi nhận tăng tài sản thì đồng thời được ghi nhận tăng doanh thu hoặc nợ phải trả. Doanh thu từ giao dịch không trao đổi được xác định bằng giá trị tăng lên của tài sản ròng được đơn vị ghi nhận.

5. **Nợ phải trả:** Nghĩa vụ hiện tại phát sinh từ một giao dịch không trao đổi đáp ứng định nghĩa nợ phải trả sẽ được ghi nhận là nợ phải trả khi chắc chắn có sự giảm sút của nguồn lực đem lại lợi ích kinh tế tương lai hoặc dịch vụ tiềm tàng do phải sử dụng để thanh toán cho nghĩa vụ đó và giá trị phải thanh toán cho nghĩa vụ đó có thể ước tính một cách đáng tin cậy.

6. **Các khoản thuế:** Tài sản là các khoản thuế chỉ được ghi nhận sau khi xảy ra sự kiện phát sinh thuế và tiêu chí ghi nhận tài sản được đáp ứng.

7. **Các khoản chuyển giao:** Các khoản chuyển giao bao gồm các khoản viện trợ, xóa nợ, các khoản phạt, thừa kế, quà tặng và hỗ trợ bằng hàng hóa hoặc dịch vụ. Đơn vị phải ghi nhận tài sản từ một giao dịch chuyển giao khi các nguồn lực được chuyển giao đáp ứng định nghĩa tài sản và thỏa mãn các tiêu chí ghi nhận tài sản.

8. **Trình bày thông tin:** Đơn vị cần trình bày các thông tin liên quan đến doanh thu từ giao dịch không trao đổi, các khoản phải thu, nợ phải trả, tài sản có hạn chế, và các khoản nhận trước trong báo cáo tài chính.