Chương 11: Vân hành lò hơi

Chia sẻ: Lang Tu Vui | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 49
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ch−¬ng 11. VËn hµnh lß h¬i 11.1. C¸c chÕ ®é vËn hµnh lß h¬i NhiÖm vô chñ yÕu khi vËn hµnh lß h¬i lµ ®¶m b¶o sù lµm viÖc tin cËy, an toµn cña lß h¬i trong mét thêi gian dµi víi viÖc ®¹t ®−îc ®é kinh tÕ cao nhÊt khi s¶n xuÊt ®ñ l−îng h¬i yªu cÇu vµ tu©n thñ ®å thÞ phô t¶i. ViÖc vËn hµnh lß h¬i ph¶i thùc hiÖn ®óng quy tr×nh vËn hµnh. Trong quy tr×nh vËn hµnh cho biÕt c¸c th«ng sè cña h¬i, n−íc, khãi vµ kh«ng khÝ ë c«ng suÊt ®Þnh møc, c«ng...

Chủ đề:

Chương 11: Vân hành lò hơi

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 11: Vân hành lò hơi

Ch−¬ng 11. VËn hµnh lß h¬i 11.1. C¸c chÕ ®é vËn hµnh lß h¬i NhiÖm vô chñ yÕu khi vËn hµnh lß h¬i lµ ®¶m b¶o sù lµm viÖc tin cËy, an toµn cña lß h¬i trong mét thêi gian dµi víi viÖc ®¹t ®−îc ®é kinh tÕ cao nhÊt khi s¶n xuÊt ®ñ l−îng h¬i yªu cÇu vµ tu©n thñ ®å thÞ phô t¶i. ViÖc vËn hµnh lß h¬i ph¶i thùc hiÖn ®óng quy tr×nh vËn hµnh. Trong quy tr×nh vËn hµnh cho biÕt c¸c th«ng sè cña h¬i, n−íc, khãi vµ kh«ng khÝ ë c«ng suÊt ®Þnh møc, c«ng suÊt tèi thiÓu, tèi ®a, trung gian vµ ®é chªnh lÖch cho phÐp cña c¸c th«ng sè Êy. Phô t¶i ®Þnh møc lµ phô t¶i tÝnh to¸n dïng ®Ó x¸c ®Þnh kÝch th−íc cña c¸c bÒ mÆt truyÒn nhiÖt trong lß h¬i øng víi c¸c th«ng sè cña h¬i vµ hiÖu suÊt cña lß ®· cho tr−íc. Phô t¶i tèi thiÓu cña lß h¬i phô thuéc kiÓu lß h¬i, d¹ng nhiªn liÖu vµ biÖn ph¸p ®èt. ë lß h¬i cã bao h¬i, tuÇn hoµn tù nhiªn phô t¶i tèi thiÓu b»ng 30 ÷ 40% phô t¶i ®Þnh møc do ph¶i ®¶m b¶o sù tuÇn hoµn tin cËy cña m«i chÊt (n−íc vµ hçn hîp h¬i n−íc) vµ sù ch¸y æn ®Þnh cña nhiªn liÖu. ë lß h¬i trùc l−u phô t¶i tèi thiÓu ®−îc chän theo ®iÒu kiÖn lµm viÖc tin cËy cña c¸c dµn èng sinh h¬i vµ th−êng b»ng 25 ÷ 30% phô t¶i ®Þnh møc. ChÕ ®é lµm viÖc cña lß h¬i ®−îc ®Æc tr−ng bëi gi¸ trÞ cña phô t¶i vµ tæ hîp c¸c th«ng sè x¸c ®Þnh møc ®é kinh tÕ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt h¬i. ChÕ ®é lµm viÖc æn ®Þnh lµ chÕ ®é mµ gi¸ trÞ cña mäi th«ng sè x¸c ®Þnh sù lµm viÖc cña lß h¬i kh«ng thay ®æi trong mét thêi gian dµi. Tuy nhiªn trong chÕ ®é lµm viÖc æn ®Þnh vÉn cho phÐp c¸c th«ng sè cã sù chªnh lÖch Ýt nhiÒu so víi gi¸ trÞ trung b×nh v× cã sù thay ®æi nhiÖt l−îng sinh ra trong buång löa, l−îng kh«ng khÝ cÊp vµo lß. NÕu sù chªnh lÖch cña c¸c th«ng sè nãi trªn kh«ng nhiÒu so víi chÕ ®é æn ®Þnh th× ta cã chÕ ®é kh«ng ®æi. V× thÕ chÕ ®é kh«ng ®æi ®−îc coi lµ gÇn víi chÕ ®é æn ®Þnh. Trong chÕ ®é lµm viÖc æn ®Þnh cña lß h¬i, quan hÖ gi÷a c¸c th«ng sè ra vµ vµo ®−îc thÓ hiÖn qua c¸c ®Æc tÝnh tÜnh. VÝ dô mét trong c¸c ®Æc tÝnh tÜnh lµ quan hÖ gi÷a c¸c tæn thÊt nhiÖt vµ hÖ sè kh«ng khÝ thõa (h×nh vÏ 11.1). 129
HiÓu biÕt ®Çy ®ñ c¸c quy luËt x¶y ra trong qu¸ tr×nh qu¸ ®é lµ cÇn thiÕt ®Ó ®−a ra ®−îc c¸c hÖ thèng ®iÒu chØnh tù ®éng vµ ®¸nh gi¸ møc ®é lµm viÖc tin cËy cña c¸c phÇn tö lß h¬i. C¸c c«ng viÖc khi vËn hµnh lß h¬i bao gåm: chuÈn bÞ vµ khëi ®éng lß h¬i vµo lµm viÖc; tr«ng coi, ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh sù lµm viÖc cña lß h¬i khi vËn hµnh b×nh th−êng; ngõng lß, b¶o qu¶n vµ b¶o d−ìng lß h¬i trong thêi gian lß ngõng lµm viÖc. 11.2. C¸c qu¸ tr×nh kh«ng æn ®Þnh trong lß h¬i cã bao h¬i ChÕ ®é lµm viÖc kh«ng æn ®Þnh cña lß h¬i x¶y ra khi mÊt c©n b»ng vËt chÊt vµ c©n b»ng n¨ng l−îng do thay ®æi l−îng nhiÖt sinh ra trong buång löa, thay ®æi nhiÖt ®é, l−u l−îng n−íc cÊp, thay ®æi chÕ ®é kh«ng khÝ cña lß h¬i, khi mÊt c©n b»ng gi÷a l−îng h¬i do lß h¬i s¶n ra vµ l−îng h¬i tiªu thô t¹i hé tiªu thô. ë lß h¬i cã bao h¬i ®−êng h¬i n−íc ®−îc ph©n thµnh ba phÇn: phÇn h©m n−íc (x¶y ra trong bé h©m n−íc), phÇn sinh h¬i (x¶y ra trong c¸c dµn èng sinh h¬i), phÇn qu¸ nhiÖt (x¶y ra trong bé qu¸ nhiÖt). Bao h¬i lµ kh©u liªn hÖ vÒ thñy lùc gi÷a ba phÇn nãi trªn. 11.2.1. Sù thay ®æi phô t¶i nhiÖt hay l−îng nhiÖt sinh ra trong buång löa 11.2.2. Sù thay ®æi l−u l−îng n−íc cÊp Khi lß h¬i lµm viÖc b×nh th−êng th× møc n−íc trong bao h¬i dao ®éng trong ph¹m vi rÊt nhá xung quanh møc n−íc trung b×nh. Møc n−íc trong bao h¬i ®−îc ®iÒu chØnh b»ng c¸ch thay ®æi l−u l−îng n−íc cÊp. V× thÓ tÝch n−íc ®−îc ®iÒu chØnh trong bao h¬i cña c¸c lß h¬i c«ng suÊt trung b×nh vµ lín lµ rÊt nhá nªn kh«ng cho phÐp l−u l−îng n−íc cÊp chªnh lÖch nhiÒu so víi l−u l−îng trung b×nh. Khi l−u l−îng n−íc cÊp thay ®æi Ýt th× l−îng nhiÖt hÊp thu cña bé h©m n−íc thay ®æi trong ph¹m vi nhá vµ cã thÓ coi nh− kh«ng ®æi v× hÖ sè truyÒn nhiÖt k thùc tÕ chØ phô thuéc vµo hÖ sè táa nhiÖt α1 . Sù thay ®æi l−u l−îng n−íc cÊp còng Ýt ¶nh h−ëng ®Õn ®é chªnh nhiÖt ®é trung b×nh ∆t , v× ∆t ®−îc x¸c ®Þnh chñ yÕu bëi ®é chªnh nhiÖt ®é ë chç vµo bé h©m n−íc ∆tvhn nh−ng ∆tvhn thùc tÕ lµ 130
kh«ng thay ®æi. Bëi vËy l−îng nhiÖt do n−íc cÊp mang vµo bao h¬i kh«ng phô thuéc vµo sù dao ®éng cña l−u l−îng n−íc cÊp. L−îng h¬i do bÒ mÆt sinh h¬i s¶n ra phô thuéc vµo phô t¶i nhiÖt cña bÒ mÆt ®ã vµ vµo møc ®é ®èt nãng n−íc ch−a ®Õn s«i ∆ics . Nh−ng ∆ics thay ®æi rÊt nhá nªn toµn bé c«ng suÊt h¬i ®−îc x¸c ®Þnh bëi phô t¶i nhiÖt cña c¸c dµn èng sinh h¬i chø kh«ng phô thuéc vµo l−u l−îng n−íc cÊp. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y ta thÊy khi thay ®æi l−u l−îng n−íc cÊp ë lß h¬i cã bao h¬i th× chØ cã møc n−íc trong bao h¬i bÞ thay ®æi cßn c¸c th«ng sè kh¸c nh− c«ng suÊt h¬i, nhiÖt ®é cña h¬i thùc tÕ kh«ng thay ®æi. NÕu kh«ng kh«i phôc l−u l−îng n−íc cÊp phï hîp víi ph−¬ng tr×nh c©n b»ng vËt chÊt th× møc n−íc cã thÓ kh«ng n»m trong giíi h¹n cho phÐp, ®ång thêi c¸c th«ng sè cßn l¹i nh−: c«ng suÊt h¬i, nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt ®−îc gi÷ kh«ng ®æi cho ®Õn khi b¾t ®Çu x¶y ra sù cè. 11.2.3. Sù thay ®æi nhiÖt ®é n−íc cÊp Khi thay ®æi nhiÖt ®é n−íc cÊp tøc lµ thay ®æi nhiÖt l−îng do n−íc mang vµo lß th× c«ng suÊt h¬i cña lß gi¶m xuèng, nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt t¨ng lªn, møc n−íc trong bao h¬i gi¶m xuèng ( ∆V < 0 ). Trong thùc tÕ sù dao ®éng nhá cña nhiÖt ®é n−íc cÊp kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn c¸c th«ng sè cña lß h¬i. 11.2.4. Sù thay ®æi ®é Èm cña nhiªn liÖu §é Èm cña nhiªn liÖu thay ®æi sÏ lµm ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn ®Æc tÝnh lµm viÖc cña lß h¬i (h×nh vÏ 11.3). 11.3. Khëi ®éng lß h¬i cã bao h¬i Khëi ®éng vµ ngõng lß h¬i kÌm theo sù thay ®æi ®¸ng kÓ cña c¸c øng suÊt trong c¸c phÇn tö cña lß d−íi t¸c dông cña biÕn d¹ng 131
nhiÖt vµ sù thay ®æi cña c¸c lùc c¬ häc. Nh÷ng øng suÊt phô sinh ra cã thÓ ®¹t ®Õn giíi h¹n nguy hiÓm. V× vËy khëi ®éng vµ ngõng lß h¬i lµ nh÷ng thêi kú quan träng nhÊt trong vËn hµnh lß, nguêi vËn hµnh ph¶i biÕt thao t¸c chÝnh x¸c ®¶m b¶o ®é tin cËy vµ an toµn cao cho lß h¬i, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o ®é kinh tÕ cña lß h¬i nhÊt lµ c¸c lß h¬i c«ng suÊt lín vµ viÖc khëi ®éng vµ ngõng lß h¬i ®−îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn. Khi khëi ®éng lß h¬i tõ tr¹ng th¸i l¹nh (lß ®· ngõng ho¹t ®éng l©u ngµy) ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra vµ xem xÐt kü mäi thiÕt bÞ chÝnh vµ phô cña lß h¬i, nÕu khëi ®éng sau khi söa ch÷a th× cßn ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc kh¸c n÷a nh− kiÒm lß. TiÕn hµnh kiÓm tra buång löa vµ ®−êng khãi sau buång löa ®Ó biÕt t×nh tr¹ng cña lß h¬i ®· s½n sµng lµm viÖc hay ch−a. C«ng nh©n vËn hµnh lß h¬i ph¶i kiÓm tra c¸c bÒ mÆt truyÒn nhiÖt cña lß h¬i, t−êng lß, c¸c cöa ng−êi chui, cöa th¨m löa, van phßng næ, c¸c vßi phun nhiªn liÖu, m¸y cÊp bét than, qu¹t giã, qu¹t khãi, c¸c trang bÞ kh¸c cña hÖ thèng nghiÒn than, van an toµn, èng thñy, ¸p kÕ vµ c¸c bé ®iÒu chØnh tù ®éng sù lµm viÖc cña lß h¬i, c¸c dông cô kiÓm tra ®o l−êng. Tr−íc khi ®èt lß ph¶i më c¸c van x¶ khÝ, ph¶i ®ãng c¸c van x¶ ®¸y, ph¶i më van x¶ bé qu¸ nhiÖt vµ van trªn ®−êng t¸i tuÇn hoµn gi÷a bao h¬i vµ bé h©m n−íc. 11.3.1. CÊp n−íc vµo lß CÊp n−íc vµo lß cã chÊt l−îng cÇn thiÕt vµ cã nhiÖt ®é b»ng 50 ÷ 90 0C. NÕu cÊp n−íc cã nhiÖt ®é cao h¬n hoÆc thÊp h¬n th× c¸c chi tiÕt nh−: bao h¬i, èng sinh h¬i sÏ ®−îc ®èt nãng hay lµm l¹nh nhanh vµ kh«ng ®Òu do ®ã cã thÓ g©y ra øng suÊt nhiÖt trong c¸c phÇn tö ®ã. C¸c èng cña bé h©m n−íc vµ c¸c èng sinh h¬i t−¬ng ®èi máng nªn viÖc ®èt nãng nhanh, bao h¬i cã v¸ch dµy nªn ®−îc ®èt nãng chËm h¬n nhiÒu. C¸c líp bªn trong cña kim lo¹i v¸ch bao h¬i ®−îc ®èt nãng nhanh h¬n nh÷ng líp bªn ngoµi. HiÖu sè nhiÖt ®é trong v¸ch bao h¬i ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: ω ∆tv = x 2 , 0C (12-2) 2a trong ®ã: 132
dt ω= lµ tèc ®é n©ng nhiÖt ®é cña m«i tr−êng nãng hay nãi dτ c¸ch kh¸c lµ tèc ®é ®èt lß, 0C/h; λ a= lµ hÖ sè dÉn nhiÖt ®é, m2/h; cρ 11.3.2. Sù ®èt nãng bao h¬i vµ bÒ mÆt ®èt sinh h¬i trong thêi gian ®èt lß ë c¸c lß h¬i lín v¸ch bao h¬i sÏ bÞ ®èt nãng kh«ng ®Òu trong thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh ®èt lß. V¸ch phÝa trªn bÞ ®èt nãng nhiÒu h¬n v¸ch phÝa d−íi ( ttr > td ). Do ®ã bao h¬i cã thÓ bÞ biÕn d¹ng uèn vµ trong v¸ch cã øng suÊt nÐn vµ kÐo bæ sung. Gi¸ trÞ cña c¸c øng suÊt nãi trªn ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: σ n ,k = α E∆t , N/m2 (12-4) trong ®ã: α = 11.10 mm/mmK lµ hÖ sè gi·n në nhiÖt cña thÐp; -6 E = (2,0 ÷ 2,1).104 N/mm2 lµ modul dµn håi cña thÐp; t −t ∆t = tr d , 0C. 2 Nh÷ng biÕn d¹ng cña bao h¬i chØ sinh ra trong thêi kú cã tr¹ng th¸i nhiÖt ch−a æn ®Þnh. Khi tr¹ng th¸i nhiÖt ®· æn ®Þnh th× nh÷ng biÕn d¹ng Êy mÊt ®i hoÆc chØ cßn rÊt nhá. Trong lß h¬i cã tuÇn hoµn tù nhiªn hiÖn t−îng ®èt nãng vµ biÕn d¹ng còng x¶y ra kh«ng ®Òu trong c¸c dµn èng sinh h¬i vµ èng gãp do nhiÖt l−îng hÊp thu cña chóng kh¸c nhau vµ do ®ã tuÇn hoµn ë trong chóng kh¸c nhau. Sù ®èt nãng kh«ng ®ång ®Òu c¸c vßng tuÇn hoµn lµ nguyªn nh©n h¹n chÕ tèc ®é ®èt lß ®Ó gia tèc viÖc ®èt nãng c¸c èng ®−îc ®èt nãng yÕu ta ph¶i tiÕn hµnh x¶ c¸c èng gãp d−íi cña chóng. 11.3.3. B¶o vÖ bé qu¸ nhiÖt trong thêi gian ®èt lß Trong lóc ®èt lß l−îng nhiÖt ®Ó sinh h¬i t−¬ng ®èi nhá v× ph¶i tiªu thô mét l−îng Ng−êi ta dïng mét sè biÖn ph¸p ®Ó lµm m¸t c¸c èng bé qu¸ nhiÖt trong khi ®èt lß nh− sau: 133
− Cho h¬i ®i qua c¸c èng cña bé qu¸ nhiÖt vµ x¶ ra ngoµi trêi; − §èi víi bé qu¸ nhiÖt n»m ngang ng−êi ta cho n−íc lß hay n−íc ng−ng ®i qua c¸c èng cña bé qu¸ nhiÖt do ®ã gi¶m ®−îc tæn thÊt nhiÖt do x¶ vµ gia tèc ®−îc qu¸ tr×nh ®èt lß; − §èi víi bé qu¸ nhiÖt ®Æt ®øng, khi ngõng lß cã n−íc ng−ng ®äng l¹i trong nöa d−íi cña c¸c èng ®øng, khi ®èt lß n−íc ®äng nµy bèc h¬i vµ ®−îc x¶ ra ngoµi trêi do ®ã c¸c èng ®−îc lµm m¸t. − Khi ®· më van cÊp h¬i tõ lß h¬i vµo èng gãp h¬i chung th× ngõng x¶ bé qu¸ nhiÖt. 11.3.4. Lµm m¸t bé h©m n−íc trong thêi gian ®èt lß Khi ®èt lß nÕu nh÷ng ®o¹n èng ë cuèi bé h©m n−íc kh«ng ®−îc lµm m¸t tin cËy th× cã thÓ sinh ra h¬i qu¸ nhiÖt trong c¸c èng nµy vµ èng sÏ bÞ ®èt nãng qu¸ møc. Trong khi ®èt lß th−êng cÊp n−íc theo ®Þnh kú, l−îng n−íc cÊp lóc ®ã ®−îc x¸c ®Þnh bëi l−îng x¶ tõ bé qu¸ nhiÖt vµ x¶ bëi c¸c èng gãp d−íi cña dµn èng sinh h¬i. §Ó lµm m¸t c¸c èng bé h©m n−íc ng−êi ta ®Æt ®−êng t¸i tuÇn hoµn gi÷a bao h¬i vµ èng gãp vµo cña bé h©m n−íc. N−íc tõ bao h¬i ch¶y theo ®−êng t¸i tuÇn hoµn vÒ bé h©m n−íc råi ®i theo c¸c èng cña bé h©m n−íc ®Ó trë vÒ bao h¬i (h×nh 11.5a,b). ë nh÷ng lß h¬i lín ng−êi ta b¬m n−íc liªn tôc qua bé h¬i n−íc trong lóc ®èt lß vµ n−íc ®−îc x¶ vÒ b×nh khö khÝ, nh− vËy kh«ng cÇn ®−êng t¸i tuÇn hoµn n÷a (h×nh 11.5c). Tèc ®é ®èt lß bÞ h¹n chÕ do c¸c øng suÊt nhiÖt sinh ra trong c¸c chi tiÕt cña lß h¬i vµ ph¶i b¶o ®¶m ®Ó tèc ®é t¨ng nhiÖt ®é b·o hßa trong bao h¬i kh«ng lín h¬n 1,5 ÷ 20C/phót. Thêi gian ®èt lß h¬i cã bao h¬i trung ¸p th−êng lµ 2 ÷ 4h, lß h¬i cao ¸p vµ siªu cao ¸p t−¬ng øng lµ 3 ÷ 4h vµ 8 ÷ 12h, lß h¬i trùc l−u lµ 1 ÷ 2h. Trªn h×nh vÏ 11.6 biÓu diÔn mét vÝ dô ®å thÞ ®èt lß h¬i cao ¸p. 134
11.4. VËn hµnh lß h¬i khi lµm viÖc b×nh th−êng Khi lß h¬i lµm viÖc b×nh th−êng ng−êi vËn hµnh cã nhiÖm vô ®iÒu chØnh c«ng suÊt h¬i cña lß h¬i phï hîp víi nhu cÇu cña hé tiªu thô vµ ®¶m b¶o c¸c th«ng sè h¬i theo quy ®Þnh còng nh− ®é kinh tÕ cña qu¸ tr×nh ch¸y nhiªn liÖu. C¸c ®¹i l−îng vµ th«ng sè d−íi ®©y cÇn ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh vµ duy tr×: c«ng suÊt h¬i cña lß h¬i, ®é kinh tÕ cña qu¸ tr×nh ch¸y, møc n−íc trong bao h¬i, nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt. 11.4.1. §iÒu chØnh c«ng suÊt h¬i cña lß h¬i Khi nhu cÇu tiªu thô h¬i cña hé tiªu thô thay ®æi th× ¸p suÊt cña h¬i ë lß h¬i còng thay ®æi theo. ¸p suÊt cña h¬i ë lß h¬i sÏ t¨ng lªn khi gi¶m l−îng h¬i tiªu thô vµ ng−îc l¹i. Ng−êi vËn hµnh ph¶i ®iÒu chØnh sù lµm viÖc cña lß h¬i ®Ó ®¶m b¶o sù c©n b»ng gi÷a l−îng h¬i do lß h¬i s¶n ra vµ l−îng h¬i sö dông ë hé tiªu thô nh»m gi÷ cho ¸p suÊt cña h¬i ë lß h¬i kh«ng thay ®æi. Muèn t¨ng c«ng suÊt h¬i cña lß h¬i cÇn ph¶i t¨ng c−êng qu¸ tr×nh ch¸y nhiªn liÖu ®Ó sinh ra ®ñ nhiÖt l−îng cung cÊp cho n−íc sinh h¬i tøc lµ t¨ng l−îng nhiªn liÖu vµ kh«ng khÝ cÊp vµo lß víi mét tØ lÖ thÝch hîp. Ng−îc l¹i khi gi¶m c«ng suÊt h¬i ph¶i ®ång thêi gi¶m l−îng nhiªn liÖu vµ kh«ng khÝ cÊp vµo lß. Xung l−îng ®Ó ®iÒu chØnh trong tr−êng hîp nµy lµ c«ng suÊt (l−u l−îng) h¬i vµ tèc ®é ∂p thay ®æi ¸p suÊt h¬i . C¸c xung l−îng nµy sÏ t¸c ®éng lªn c¸c bé ∂τ ®iÒu chØnh l−u l−îng nhiªn liÖu vµ l−u l−îng kh«ng khÝ cÊp vµo buång löa lß h¬i. 11.4.2. §iÒu chØnh ®é kinh tÕ cña qu¸ tr×nh ch¸y §Ó ®iÒu chØnh ®é kinh tÕ cña qu¸ tr×nh ch¸y ph¶i duy tr× hÖ sè kh«ng khÝ thõa tèi −u ë cuèi buång löa ( α bl ) vµ ph©n phèi kh«ng " khÝ t¹i c¸c vßi phun phï hîp víi l−u l−îng nhiªn liÖu cÊp ®Õn vßi phun. Gi¸ trÞ tèi −u cña α bl ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ®¶m b¶o gi¸ trÞ " tèi thiÓu cña c¸c tæn thÊt nhiÖt q3 , q4 . Khi ph©n phèi ®Òu nhiªn liÖu vµ kh«ng khÝ cho c¸c vßi phun sÏ gãp phÇn lµm gi¶m nhiÖt ®é v¸ch 135
èng sinh h¬i trong buång löa vµ gi¶m sù “vªnh” (kh«ng ®ång ®Òu) cña nhiÖt ®é khãi ë cöa ra buång löa vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kh«ng cã hiÖn t−îng ®ãng xØ trong buång löa. 11.4.3. §iÒu chØnh vµ duy tr× møc n−íc trong bao h¬i dao ®éng nhá trong ph¹m vi cho phÐp. Khi møc n−íc t¨ng lªn sÏ lµm t¨ng c¸c giät n−íc lß bÞ cuèn theo h¬i vµo c¸c èng cña bé qu¸ nhiÖt, ®iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm gi¶m chÊt l−îng (®é s¹ch) cña h¬i mµ cßn x¶y ra b¸m muèi trªn v¸ch èng kim lo¹i bé qu¸ nhiÖt dÉn ®Õn t¨ng nhiÖt ®é v¸ch èng vµ èng sím bÞ h− háng. NÕu møc n−íc trong bao h¬i qu¸ thÊp sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn qu¸ tr×nh tuÇn hoµn cña n−íc vµ hçn hîp h¬i n−íc trong vßng tuÇn hoµn tù nhiªn cña lß h¬i (xem ch−¬ng 6). 11.4.4. §iÒu chØnh nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt ë lß h¬i cã bao h¬i nhiÖt ®é cña h¬i qu¸ nhiÖt bÞ thay ®æi khi thay ®æi phô t¶i cña lß h¬i, hÖ sè kh«ng khÝ thõa trong buång löa, nhiÖt ®é n−íc cÊp, ®é Èm cña nhiªn liÖu, cã ®ãng xØ trong buång löa, NhiÖm vô ®iÒu chØnh nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt lµ duy tr× ®Ó nhiÖt ®é nµy dao ®éng trong ph¹m vi quy ®Þnh, chØ cho phÐp chªnh lÖch víi gi¸ trÞ ®Þnh møc tõ +100C ÷ -150C ®èi víi c¸c lß h¬i trung ¸p vµ tõ +50C ÷ -100C ®èi víi lß h¬i cao ¸p vµ siªu cao ¸p. Khi ®iÒu chØnh nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt vÒ phÝa h¬i ng−êi ta ®Æt bé gi¶m «n kiÓu bÒ mÆt hoÆc kiÓu phun n−íc thµnh s−¬ng trùc tiÕp vµo h¬i. §Ó ®iÒu chØnh nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt ®èi víi bé gi¶m «n kiÓu bÒ mÆt ta thay ®æi l−u l−îng n−íc ch¶y trong èng ch÷ U cña bé gi¶m «n, ®èi víi bé gi¶m «n kiÓu phun n−íc vµo h¬i ta thay ®æi l−u l−îng n−íc phun. Ng−êi ta th−êng lÊy tèc ®é thay ®æi nhiÖt ®é h¬i ∂t vµ b¶n th©n nhiÖt ®é cña h¬i sau bé qu¸ nhiÖt tqn lµm qu¸ nhiÖt ∂τ xung l−îng ®Ó ®iÒu chØnh. §ång thêi trong ca vËn hµnh ng−êi c«ng nh©n vËn hµnh lß h¬i ph¶i tiÕn hµnh th«ng röa èng thñy, thö van an toµn ®Ó chøng 136
minh van kh«ng bÞ kÑt, x¶ ®¸y (x¶ ®Þnh kú), thæi tro bôi b¸m trªn c¸c dµn èng sinh h¬i trong buång löa vµ c¸c èng cña bÒ mÆt truyÒn nhiÖt ®èi l−u phÝa sau buång löa, vËn hµnh hÖ thèng th¶i xØ, hÖ thèng thiÕt bÞ läc bôi, läc c¸c chÊt khÝ ®éc h¹i cã trong khãi tr−íc khi th¶i khãi vµo khÝ quyÓn, ghi nhËt ký vËn hµnh vµ xö lý c¸c sù cè x¶y ra trong ca vËn hµnh theo ®óng quy tr×nh. 11.5. Ngõng lß h¬i Qu¸ tr×nh ngõng lß h¬i lµ qu¸ tr×nh kh«ng æn ®Þnh, ng−êi vËn hµnh ph¶i thùc hiÖn viÖc ngõng lß h¬i ®óng quy tr×nh, b¶o ®¶m ®é tin cËy, ®é an toµn cao vµ ®é kinh tÕ cña lß h¬i. Tïy theo c«ng dông kü thuËt ng−êi ta ph©n chia viÖc ngõng lß h¬i thµnh 3 kiÓu sau ®©y: − Ngõng lß ®Ó dù phßng (nãng hay l¹nh); − Ngõng lß ®Ó söa ch÷a; − Ngõng lß sù cè. 11.5.1. Ngõng lß b×nh th−êng ®Ó dù phßng hay söa ch÷a C«ng viÖc nµy ®−îc tiÕn hµnh theo kÕ ho¹ch víi thø tù thao t¸c nh− sau: Trong lóc ngõng lß h¬i ph¶i liªn tôc theo dâi møc n−íc trong bao h¬i vµ cung cÊp n−íc vµo bao h¬i. 11.5.2. Ngõng lß sù cè Ngõng lß sù cè trong c¸c tr−êng hîp sau: Ph¶i nhanh chãng ng¾t lß h¬i ra khái èng gãp chung,ngõng cÊp nhiªn liÖu vµ kh«ng khÝ vµo lß, gi¶m hót khãi, th¶i nhanh chãng nhiªn liÖu ®ang ch¸y trªn ghi ra ngoµi hoÆc dïng n−íc dËp t¾t nhiªn liÖu ®ang ch¸y trªn ghi. Khi ngõng lß h¬i l©u ngµy (trªn 1 tuÇn lÔ) ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tèt ®Ó b¶o qu¶n lß h¬i khái bÞ Èm vµ «xy ¨n mßn nh−: b¶o qu¶n kh«, b¶o qu¶n Èm, dïng ¸p suÊt d− trong lß h¬i. 11.6. C¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt vËn hµnh lß h¬i 137
C¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt chñ yÕu ®Æc tr−ng chÕ ®é lµm viÖc cña lß h¬i gåm cã c¸c chØ tiªu kinh tÕ vµ c¸c chØ tiªu chÕ ®é lµm viÖc. 11.6.1. Mét sè chØ tiªu kinh tÕ 1. HiÖu suÊt cña lß h¬i − HiÖu suÊt th« (brutto): Q ηbr = brlv , (12-6) B Qt − HiÖu suÊt tinh (netto): Q ηnet = netlv , (12-7) B Qt trong ®ã: B lµ l−îng nhiªn liÖu tiªu thô cña lß h¬i, kg/s; Qbr lµ nhiÖt l−îng do lß s¶n ra, kJ; Qnet lµ nhiÖt l−îng h÷u Ých cña lß h¬i sau khi ®· trõ tù dïng, kJ; Qtlv lµ nhiÖt trÞ thÊp cña nhiªn liÖu lµm viÖc, kJ/kg. 2. SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu quy −íc bqu B Qtlv bqu = , t/t (12-8) D 29310 trong ®ã 29310 kJ/kg lµ nhiÖt trÞ cña nhiªn liÖu chuÈn. 3. SuÊt tiªu hao ®iÖn n¨ng cho tù dïng cña lß h¬i E e = , kWh/t (12-9) D trong ®ã E lµ l−îng ®iÖn n¨ng tù dïng cña lß h¬i, kWh. 4. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt h¬i: lµ tØ sè gi÷a gi¸ thµnh vµ l−îng h¬i do lß s¶n ra G g = , ®ång/t (12-10) D ®©y lµ chØ tiªu quan träng nhÊt ph¶n ¶nh tæ hîp mäi ®iÒu kiÖn vËn hµnh lß h¬i nh−: ®é tin cËy, ®é kinh tÕ, møc ®é sö dông c«ng suÊt ®Æt, møc ®é hoµn h¶o cña viÖc vËn hµnh vµ söa ch÷a thiÕt bÞ. 11.6.2. Mét sè chØ tiªu chÕ ®é vËn hµnh lß h¬i 138
1. HÖ sè thêi gian lµm viÖc lµ tØ sè gi÷a thêi gian lµm viÖc cña lß h¬i τ lv vµ thêi gian tÝnh theo lÞch (th−êng tÝnh theo n¨m): τ lv τ K lv = .100 = lv .100 , % (12-11) τl 8760 trong ®ã τ l = 8760 h lµ sè giê cña mét n¨m. §èi víi c¸c lß h¬i c«ng suÊt lín K lv = 70 ÷ 90% . 2. HÖ sè s½n sµng lµ tØ sè gi÷a thêi gian tæng mµ lß h¬i lµm viÖc vµ ë tr¹ng th¸i dù phßng víi thêi gian tÝnh theo lÞch: τ +τ K ss = lv dp , (12-12) τl §èi víi lß h¬i c«ng suÊt lín K ss = 0, 79 ÷ 0,93 . 3. HÖ sè sö dông c«ng suÊt ®Æt cña lß h¬i lµ tØ sè gi÷a l−îng h¬i do lß s¶n ra sau thêi gian τ lv vµ l−îng h¬i mµ lß cã thÓ s¶n ra sau thêi gian tÝnh theo lÞch τ l khi lß h¬i lµm viÖc víi c«ng suÊt ®Þnh møc: ∑D K sd = . (12-13) Ddm .8760 Thay v× Ksd ng−êi ta dïng chØ tiªu sè giê sö dông c«ng suÊt ®Æt: ∑D τ cs = . (12-14) Ddm 4. Thêi gian lµm viÖc liªn tôc trung b×nh vµ tèi ®a hay theo lý thuyÕt ®é tin cËy ®ã lµ thêi gian m¸y háng. 11.7. VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr−êng Khi ®èt ch¸y nhiªn liÖu h÷u c¬ trong buång löa lß h¬i sÏ sinh ra c¸c s¶n phÈm ch¸y thÓ khÝ bao gåm c¸c khÝ 2 hoÆc 3 nguyªn tö nh−: cacbonoxyt CO, cacbondioxyt CO2 (khÝ cacbonic), khÝ sunfur¬ SO2, khÝ sunfuric SO3, c¸c nit¬ «xyt NOx, S¶n phÈm ch¸y cña nhiªn liÖu r¾n cßn cã tro xØ vµ tro bôi bay theo khãi. C¸c chÊt khÝ SOx vµ NOx lµ nh÷ng chÊt rÊt ®éc h¹i kh«ng nh÷ng ®èi víi ng−êi, ®éng vËt mµ c¶ ®èi víi thùc vËt vµ thiÕt bÞ b»ng kim lo¹i. 139
Nguêi sö dông lß h¬i ph¶i cã tr¸ch nhiÖm xö lý khÝ ®éc h¹i vµ bôi cã lÉn trong khãi xuèng b»ng hoÆc thÊp h¬n møc cho phÐp tr−íc khi th¶i khãi vµo khÝ quyÓn nh»m gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr−êng. 140