Sóng cơ học - âm học: Tổng hợp kiến thức chương 2

Ch¬ng 2:Sãng c¬ häc. ¢M HäC

1. Sãng c¬ häc: a. Kh¸i niÖm: Sãng

Lµ nh÷ng dao ®éng c¬ häc lan truyÒn trong m«i trêng vËt chÊt theo thêi gian ngang däc Lµ sãng cã ph¬ng dao ®éng vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn sãng Lµ sãng cã ph¬ng dao ®éng trïng víi ph¬ng truyÒn sãng. b. C¸c ®¹i lîng ®Æc trng cho sãng: §¹i lîng BiÓu thøc.

=

T

1 f

l

Chu k× sãng TÇn sè sãng Bíc sãng

=

v

T

l =

=

vT

Kh¸i niÖm Lµ kho¶ng thêi gian ng¾n nhÊt mçi phÇn tö m«i trêng cã sãng truyÒn qua thùc hiÖn mét dao ®éng. Lµ sè dao ®éng mµ mçi phÇn tö m«i trêng thùc hiÖn ®îc trong mét ®¬n vÞ thêi gian. +Lµ kho¶ng c¸ch ng¾n nhÊt gi÷a hai ®iÓm trªn cïng mét ph- ¬ng truyÒn sãng dao ®éng cïng pha víi nhau. + Lµ qu·ng ®êng mµ sãng truyÒn ®i ®îc trong thêi gian mét chu k× dao ®éng cña sãng. Lµ vËn tèc truyÒn pha dao ®éng.

v f

VËn tèc sãng Biªn ®é sãng N¨ng lîng sãng Biªn ®é sãng lµ biªn ®é dao ®éng cña phÇn tö vËt chÊt t¹i ®iÓm kh¶o s¸t khi cã sãng truyÒn qua. + Sãng lµm cho c¸c phÇn tö m«i trêng cã sãng truyÒn qua dao ®éng nªn sãng mang n¨ng lîng. + Qu¸ tr×nh truyÒn sãng lµ qu¸ tr×nh truyÒn n¨ng lîng.

- Nh÷ng phÇn tö cµng xa nguån, n¨ng l- îng mµ sãng truyÒn tíi cµng nhá. + Sãng lµ sãng cÇu: N¨ng lîng truyÓn sãng ( gi¶m) tØ lÖ nghÞch víi b×nh ph- ¬ng kho¶ng c¸ch tíi nguån. + Sãng lµ sãng ph¼ng: N¨ng lîng truyÒn sãng( gi¶m) tØ lÖ nghÞch víi kho¶ng tíi nguån. + Sãng truyÒn trªn mét ®êng th¼ng th× n¨ng lîng truyÓn qua mäi ®iÓm lµ nh nhau.

2. ¢m häc: a. Dao ®éng ©m vµ sãng ©m: - Dao ®éng ©m lµ dao ®éng c¬ häc cã tÇn sè tõ 16 Hz – 20 000 Hz ( 20 kHz). - Sãng ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè tõ 16 Hz – 20 000Hz. - Sãng siªu ©m: lµ sãng cã tÇn sè f > 20 kHz. Cã mét sè loµi vËt nh: Cµo cµo; D¬i; C¸ voi…. Cã thÓ ph¸t ra vµ c¶m nhËn ®îc sãng siÒu ©m. - Sãng h¹ ©m: lµ sãng cã tÇn sè f < 16 Hz. (cid:0) Tai ngêi kh«ng thÓ c¶m nhËn ®îc sãng h¹ ©m vµ sãng siªu ©m hay sãng siªu ©m vµ sãng h¹ ©m kh«ng g©y ra

c¶m gi¸c ©m ®èi víi tai ta. b. M«i trêng truyÒn ©m. VËn tèc ©m: - M«i trêng truyÒn ©m: + ¢m truyÒn ®îc trong mäi m«i trêng vËt chÊt ®µn håi: r¾n, láng, khÝ + ¢m kh«ng truyÒn ®îc trong ch©n kh«ng. - VËn tèc: + Phô thuéc vµo tÝnh ®µn håi vµ mËt ®é cña m«i trêng, nhiÖt ®é cña m«i trêng…: v r¾n > v láng > v khÝ. + C¸c chÊt nhÑ, mÒm, xèp truyÒn ©m kÐm. (cid:0) Chó ý: Khi sãng truyÒn qua hai m«i trêng cã tÝnh chÊt kh¸c nhau th× vËn tèc thay ®æi nªn bíc sãng còng thay ®æi. Tuy nhiªn chu kú T, tÇn sè f vµ tèc ®é gãc w th× kh«ng ®æi. c. C¸c ®Æc trng vËt lÝ cña ©m: - TÇn sè: f = 16 Hz – 20 kHz. - VËn tèc ©m kho¶ng 340 m/s trong kh«ng khÝ ®Õn vµi ngh×n m/s trong chÊt r¾n.

l =

=

vT

- Bíc sãng: (m).

v f

L B (

)

I I

- N¨ng lîng ©m – Cêng ®é ©m -Møc cêng ®é ©m: + Cêng ®é ©m (I): t¹i 1 ®iÓm lµ n¨ng lîng truyÒn trong mét ®¬n vÞ thêi gian qua mét ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Æt vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn ©m. §¬n vÞ : W/m2. + Møc cêng ®é ©m(L): lµ ®¹i lîng ®o b»ng log cña tû lÖ sè gi÷a cêng ®é I t¹i ®iÓm ®ang xÐt vµ cêng ®é ©m chuÈn I0 cña ©m ( I0 = 10 – 12 W/m2)

=

L dB (

) 10 lg

Møc cêng ®é ©m cã ®¬n vÞ lµ: Ben (B), ®¬n vÞ kh¸c lµ dexiBen (dB):

B

dB 1

I I

1 10

d. C¸c ®Æc tÝnh sinh lÝ cña ©m: + §é cao cña ©m: lµ ®Æc tÝnh sinh lÝ cña ©m, nã phô thuéc vµo ®Æc tÝnh vËt lÝ cña ©m lµ tÇn sè. - NÕu f nhá: ¢m lµ ©m trÇm. - NÕu f lín: ¢m lµ ©m cao (bæng).

1

W/m2 víi mäi tÇn sè cña sãng ©m, tai ta cã mét c¶m gi¸c ®au ®ín, nhøc nhèi gäi

10

D = j

d = p 1

p 2

+ ¢m s¾c: Lµ ®Æc tÝnh sinh lÝ cña ©m, n ã phô thuéc vµo ®Æc tÝnh vËt lÝ cña ©m lµ biªn ®é vµ tÇn sè. + §é to cña ©m: lµ ®Æc tÝnh sinh lÝ cña ©m, nã phô thuéc vµo ®Æc tÝnh vËt lÝ cña ©m lµ møc cêng ®é ©m L vµ tÇn sè ©m. e. Ngìng nghe, ngìng ®au vµ miÒn nghe ®îc: - Ngìng nghe: Muèn g©y c¶m gi¸c ©m th× cêng ®é ©m ph¶i lín h¬n gi¸ trÞ cùc tiÓu nµo ®ã gäi lµ ngìng nghe. + ngìng nghe phô thuéc vµo tÇn sè: Cô thÓ khi f = 100 Hz th× ngìng nghe I = 10 – 12 W/m2; Khi tÇn sè f = 50 Hz th× ng- ìng nghe I = 10 – 7 W/m2. + Tai ngêi rÊt thÝnh víi nh÷ng ©m thanh cã tÇn sè f = 1000 – 5000 Hz mµ giäng nãi cña phô n÷ cã tÇn sè n»m trong kho¶ng nµy nªn c¸c ®µi ph¸t thanh thêng dïng ph¸t thanh viªn lµ n÷. + ¢m cao nghe râ h¬n ©m trÇm. I (cid:0) - Ngìng ®au: Khi cêng ®é ©m lµ ngìng ®au. - MiÒn nghe ®îc: MiÒn tõ ngìng nghe ®Õn ngìng ®au gäi lµ miÒn nghe ®îc. f. Nguån ©m vµ hép céng hëng: - Nguån ©m: lµ nh÷ng vËt dao ®éng ph¸t ra ©m thanh. VD: d©y ®µn rung ®éng, cét kh«ng khÝ trong c©y s¸o, kÌn trèng, mâ… - Hép céng hëng: Hép rçng cã kh¶ n¨ng céng hëng ®èi víi nhiÒu tÇn sè kh¸c nhau. 3. HiÖn tîng giao thoa vµ sãng dõng: a. HiÖn tîng giao thoa: - Hai sãng kÕt hîp: lµ hai sãng cã cïng tÇn sè, cïng pha hoÆc cã ®é lÖch pha kh«ng ®æi. - §Þnh nghÜa hiÖn tîng giao thoa: lµ sù tæng hîp hai hay nhiÒu sãng kÕt hîp trong kh«ng gian, trong ®ã cã nh÷ng chç cè ®Þnh biªn ®é sãng ®îc t¨ng cêng hoÆc gi¶m bít. + §é lÖch pha cña hai sãng truyÒn tõ hai nguån truyÒn tíi mét ®iÓm M lµ: -

D = j

l

- (cid:0) (cid:0) - §iÓm cã biªn ®é cùc ®¹i khi:

k

k = (cid:0)

p 2k

0, 1, 2, 3...

l =� d d 1

D = j

(cid:0) (cid:0)

(

�

+ k

) p 1

( + 2

) 1

- = d d 2 1

- §iÓm cã biªn ®é cùc tiÓu khi:

k = (cid:0)

0, 1, 2, 3...

b. Sãng dõng: Sãng cã c¸c nót vµ bông cè ®Þnh trong kh«ng gian.

- Nh÷ng ®iÓm c¸ch ®Çu cè ®Þnh mét sè nguyªn lÇn nöa bíc sãng th× lµ mét nót sãng.

(

) 1

- Nh÷ng ®iÓm c¸ch ®Çu cè ®Þnh mét sè lÎ lÇn bíc sãng th× lµ mét bông sãng:

1 4

II. C¸c d¹ng to¸n thêng gÆp: D¹ng 1: ViÕt ph¬ng tr×nh sãng t¹i ®iÓm M trªn ph¬ng truyÒn sãng c¸c nguån O ®o¹n x = OM. D¹ng 2: X¸c ®Þnh tr¹ng th¸i dao ®éng cña ®iÓm M (Cùc ®¹i hay cùc tiÓu) bÊt k× trong miÒn giao thoa hai sãng. D¹ng 3: Giao thoa víi hai nguån kÕt hîp S1 vµ S2. T×m sè gîn låi (sè dao ®éng cùc ®¹i) vµ sè gîn lâm (sè dao ®éng cùc tiÓu) trªn S1S2. D¹ng 4: X¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó cã sãng dõng. Suy ra sè ®iÓm bông, sè ®iÓm nót.

Sãng c¬. Ph¬ng tr×nh sãng

P1. Sãng c¬ lµ g×?

B. 0,3 m-1. D. 0,33 m.

A. Sù truyÒn chuyÓn ®éng c¬ trong kh«ng khÝ.B. Nh÷ng dao ®éng c¬ häc lan truyÒn trong m«i trêng vËt chÊt. C. ChuyÓn ®éng t¬ng ®èi cña vËt nµy so víi vËt kh¸c.D. Sù co d·n tuÇn hoµn gi÷a c¸c phÇn tö m«i trêng. P2. Bíc sãng lµ g×? A. Lµ qu·ng ®êng mµ mçi ptửcña m«i trêng ®i ®îc trong 1 gi©y.B. Lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ptửcña sãng dao ®éng ngîc pha. C. Lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai phÇn tö sãng gÇn nhau nhÊt dao ®éng cïng pha. D. Lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai vÞ trÝ xa nhau nhÊt cña mçi phÇn tö sãng. P3. Mét sãng c¬ cã tÇn sè 1000Hz truyÒn ®i víi tèc ®é 330 m/s th× bíc sãng cña nã cã gi¸ trÞ nµo sau ®©y? C. 0,33 m/s. A. 330 000 m. P4. Sãng ngang lµ sãng: A. lan truyÒn theo ph¬ng n»m ngang. B. trong ®ã c¸c phÇn tö sãng dao ®éng theo ph¬ng n»m ngang. C. trong ®ã c¸c phÇn tö sãng dao ®éng theo ph¬ng vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn sãng. D. trong ®ã c¸c phÇn tö sãng dao ®éng theo cïng mét ph¬ng víi ph¬ng truyÒn sãng. P5. Ph¬ng tr×nh sãng cã d¹ng nµo trong c¸c d¹ng díi ®©y:

x

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

=

+

A. x = Asin((cid:0) t + (cid:0) ); B. ; C. ; D. .

sinAu

t(

)

(2sinAu

sinAu

)

(

(cid:0) (cid:0)

t T

2

B. (cid:0) = v/f; D. (cid:0) = 2v/f C. (cid:0) = 2v.f;

C. kh«ng ®æi. D. gi¶m 2 lÇn.

B. tÇn sè dao ®éng.C. m«i trêng truyÒn sãng. D. bíc sãng

P6. Mét sãng c¬ häc cã tÇn sè f lan truyÒn trong m«i trêng vËt chÊt ®µn håi víi vËn tèc v, khi ®ã bíc sãng ®îc tÝnh theo c«ng thøcA. (cid:0) = v.f; P7 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ ®¹i lîng ®Æc trng cña sãng c¬ häc lµ kh«ng ®óng? A. Chu kú cña sãng chÝnh b»ng chu kú dao ®éng cña c¸c phÇn tö dao ®éng. B. TÇn sè cña sãng chÝnh b»ng tÇn sè dao ®éng cña c¸c phÇn tö dao ®éng. C. Tèc ®é cña sãng chÝnh b»ng tèc ®é dao ®éng cña c¸c phÇn tö dao ®éng. D. Bíc sãng lµ qu·ng ®êng sãng truyÒn ®i ®îc trong mét chu kú. P8 Sãng c¬ häc lan truyÒn trong m«i trêng ®µn håi víi tèc ®é v kh«ng ®æi, khi t¨ng tÇn sè sãng lªn 2 lÇn th× bíc sãng A. t¨ng 4 lÇn. B. t¨ng 2 lÇn. P9 Tèc ®é truyÒn sãng phô thuéc vµo A. n¨ng lîng sãng. P10 Mét ngêi quan s¸t mét chiÕc phao trªn mÆt biÓn thÊy nã nh« lªn cao 10 lÇn trong 18s, kho¶ng c¸ch gi÷a hai ngän sãng kÒ nhau lµ 2m. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt biÓn lµA. v = 1m/s. B. v = 2m/s. C. v = 4m/s. D. v = 8m/s.

sù ph¶n x¹ sãng -sãng dõng

P1. Ta quan s¸t thÊy hiÖn tîng g× khi trªn d©y cã sãng dõng? A. TÊt c¶ phÇn tö d©y ®Òu ®øng yªn.B. Trªn d©y cã nh÷ng bông sãng xen kÏ víi nót sãng. C. TÊt c¶ c¸c ®iÓm trªn d©y ®Òu dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i.D. TÊt c¶ c¸c ®iÓm trªn d©y ®Òu chuyÓn ®éng víi cïng tèc ®é. P2. Sãng truyÒn trªn mét sîi d©y hai ®Çu cè ®Þnh cã bíc sãng (cid:0) . Muèn cã sãng dõng trªn d©y th× chiÒu dµi L cña d©y

(cid:0)

(cid:0)L

ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµo?A. L = (cid:0) . C. L = 2(cid:0) . D. L =(cid:0) 2. B. .

2

B. b»ng mét bíc sãng.C. b»ng mét nöa bíc sãng. D. b»ng mét phÇn t b-

P3. HiÖn tîng sãng dõng trªn d©y ®µn håi, kho¶ng c¸ch gi÷a hai nót sãng liªn tiÕp b»ng bao nhiªu? A. b»ng hai lÇn bíc sãng. íc sãng. P4. Mét d©y ®µn dµi 40cm, c¨ng ë hai ®Çu cè ®Þnh, khi d©y dao ®éng víi tÇn sè 600Hz ta quan s¸t trªn d©y cã sãng dõng víi hai bông sãng. Bíc sãng trªn d©y lµA. (cid:0) = 13,3cm. C. (cid:0) = 40cm. B. (cid:0) = 20cm. D. (cid:0) = 80cm.

P5. Mét d©y ®µn dµi 40cm, c¨ng ë hai ®Çu cè ®Þnh, khi d©y dao ®éng víi tÇn sè 600Hz ta quan s¸t trªn d©y cã sãng dõng víi hai bông sãng. Tèc ®é sãng trªn d©y lµA. v = 79,8m/s. C. v = 240m/s. B. v = 120m/s. D. v = 480m/s.

B. v = 50m/s. C. v = 25cm/s. D.v= 12,5cm/s.

P6. D©y AB c¨ng n»m ngang dµi 2m, hai ®Çu A vµ B cè ®Þnh, t¹o mét sãng dõng trªn d©y víi tÇn sè 50Hz, trªn ®o¹n AB thÊy cã 5 nót sãng. Tèc ®é truyÒn sãng trªn d©y lµ A. v = 100m/s. P7. Mét sîi d©y ®µn håi dµi 60cm, ®îc rung víi tÇn sè 50Hz, trªn d©y t¹o thµnh mét sãng dõng æn ®Þnh víi 4 bông sãng, hai ®Çu lµ hai nót sãng. Tèc ®é sãng trªn d©y lµ A. v = 60cm/s. C. v = 12m/s. D. v = 15m/s. B. v = 75cm/s.

Giao thoa cña sãng

P1. §iÒu kiÖn cã giao thoa sãng lµ g×? A. Cã hai sãng chuyÓn ®éng ngîc chiÒu giao nhau.B. Cã hai sãng cïng tÇn sè vµ cã ®é lÖch pha kh«ng ®æi. C. Cã hai sãng cïng bíc sãng giao nhau.D. Cã hai sãng cïng biªn ®é, cïng tèc ®é giao nhau. P2. ThÕ nµo lµ 2 sãng kÕt hîp? A. Hai sãng chuyÓn ®éng cïng chiÒu vµ cïng tèc ®é.B. Hai sãng lu«n ®i kÌm víi nhau. C. Hai sãng cã cïng tÇn sè vµ cã ®é lÖch pha kh«ng ®æi theo thêi gian. D. Hai sãng cã cïng bíc sãng vµ cã ®é lÖch pha biÕn thiªn tuÇn hoµn. P3. Cã hiÖn tîng g× x¶y ra khi mét sãng mÆt níc gÆp mét khe ch¾n hÑp cã kÝch thíc nhá h¬n bíc sãng? A. Sãng vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng qua khe.B. Sãng gÆp khe ph¶n x¹ trë l¹i. C. Sãng truyÒn qua khe gièng nh mét t©m ph¸t sãng míi.D. Sãng gÆp khe råi dõng l¹i. P4. Trong hiÖn tîng giao thoa sãng trªn mÆt níc, kho¶ng c¸ch gi÷a hai cùc ®¹i liªn tiÕp n»m trªn ®êng nèi hai t©m sãng B. b»ng mét bíc sãng.C. b»ng mét nöa bíc sãng. D. b»ng mét phÇn t b- b»ng bao nhiªu?A. b»ng hai lÇn bíc sãng. íc sãng. P5. Trong thÝ nghiÖm t¹o v©n giao thoa sãng trªn mÆt níc, ngêi ta dïng nguån dao ®éng cã tÇn sè 50Hz vµ ®o ®îc kho¶ng c¸ch gi÷a hai v©n tèi liªn tiÕp n»m trªn ®êng nèi hai t©m dao ®éng lµ 2mm. Bíc sãng cña sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu? A. (cid:0) = 1mm. D. (cid:0) = 8mm. C. (cid:0) = 4mm. B. (cid:0) = 2mm.

3

B. v = 0,4m/s. C. v = 0,6m/s. D. v = 0,8m/s.

B. v = 26,7cm/s. C. D. v = 53,4cm/s.

P6. Trong thÝ nghiÖm t¹o v©n giao thoa sãng trªn mÆt níc, ngêi ta dïng nguån dao ®éng cã tÇn sè 100Hz vµ ®o ®îc kho¶ng c¸ch gi÷a hai v©n tèi liªn tiÕp n»m trªn ®êng nèi hai t©m dao ®éng lµ 4mm. Tèc ®é sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu? A. v = 0,2m/s. P7. Trong thÝ nghiÖm giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån kÕt hîp A, B dao ®éng víi tÇn sè 20Hz, t¹i mét ®iÓm M c¸ch A vµ B lÇn lît lµ 16cm vµ 20cm, sãng cã biªn ®é cùc ®¹i, gi÷a M vµ ®êng trung trùc cña AB cã 3 d·y cùc ®¹i kh¸c. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?A. v = 20cm/s. v = 40cm/s. P8. Trong thÝ nghiÖm giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån kÕt hîp A, B dao ®éng víi tÇn sè f = 16Hz. T¹i mét ®iÓm M c¸ch c¸c nguån A, B nh÷ng kho¶ng d1 = 30cm, d2 = 25,5cm, sãng cã biªn ®é cùc ®¹i. Gi÷a M vµ ®êng trung trùc cã 2 B. v = 24cm/s. C. v = 36m/s. d·y cùc ®¹i kh¸c. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?A. v = 24m/s. D. v = 36cm/s.

P9. Trong thÝ nghiÖm giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån kÕt hîp A, B dao ®éng víi tÇn sè f = 13Hz. T¹i mét ®iÓm M c¸ch c¸c nguån A, B nh÷ng kho¶ng d1 = 19cm, d2 = 21cm, sãng cã biªn ®é cùc ®¹i. Gi÷a M vµ ®êng trung trùc kh«ng cã d·y cùc ®¹i kh¸c. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu? A. v = 26m/s. B. v = 26cm/s. C. v = 52m/s. D. v = 52cm/s.

D. Tõ 0 dB B. Tõ 10 dB ®Õn 100 dB. C. Tõ -10 dB ®Õn 100dB.

D. Lµm gi¶m ®é cao

B. f = 170Hz. C. f = 200Hz. D. f = 255Hz.

D. cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó kÕt luËn.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) = 2,5(cid:0) (rad). = 1,5(cid:0) (rad). = 0,5(cid:0) (rad). = 3,5(cid:0) D. (cid:0) C. (cid:0) B. (cid:0) P1. C¶m gi¸c vÒ ©m phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? A. Nguån ©m vµ m«i trêng truyÒn ©m. B. Nguån ©m vµ tai ngêi nghe. C. M«i trêng truyÒn ©m vµ tai ngêi nghe. P2. §é cao cña ©m phô thuéc vµo yÕu tè nµo cña ©m?A. §é ®µn håi cña nguån ©m. nguån ©m. C. TÇn sè cña nguån ©m. P3. Tai con ngêi cã thÓ nghe ®îc nh÷ng ©m cã møc cêng ®é ©m trong kho¶ng nµo? A. Tõ 0 dB ®Õn 1000 dB. ®Õn 130 dB. P4. ¢m c¬ b¶n vµ ho¹ ©m bËc 2 do cïng mét d©y ®µn ph¸t ra cã mèi liªn hÖ víi nhau nh thÕ nµo? A. Ho¹ ©m cã cêng ®é lín h¬n cêng ®é ©m c¬ b¶n. B. TÇn sè ho¹ ©m bËc 2 lín gÊp d«i tÇn sè ©m c¬ b¶n. C. TÇn sè ©m c¬ b¶n lín gÊp ®«i tÇn sè ho¹ ©m bËc 2. D. Tèc ®é ©m c¬ b¶n lín gÊp ®«i tèc ®é ho¹ ©m bËc 2. P5. Hép céng hëng cã t¸c dông g× A. Lµm t¨ng tÇn sè cña ©m. B. Lµm gi¶m bít cêng ®é ©m. C. Lµm t¨ng cêng ®é cña ©m. cña ©m. P6. VËn tèc truyÒn ©m trong kh«ng khÝ lµ 340m/s, kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm gÇn nhau nhÊt trªn cïng mét ph¬ng truyÒn sãng dao ®éng ngîc pha nhau lµ 0,85m. TÇn sè cña ©m lµ A. f = 85Hz. P7. Mét sãng c¬ häc cã tÇn sè f = 1000Hz lan truyÒn trong kh«ng khÝ. Sãng ®ã ®îc gäi lµ A. sãng siªu ©m. B. sãng ©m. C. sãng h¹ ©m. P8. Sãng c¬ häc lan truyÒn trong kh«ng khÝ víi cêng ®é ®ñ lín, tai ta cã thÓ c¶m thô ®îc sãng c¬ häc nµo sau ®©y? A. Sãng c¬ häc cã tÇn sè 10Hz.B. Sãng c¬ häc cã tÇn sè 30kHz.C. Sãng c¬ häc cã chu kú 2,0(cid:0) s.D. Sãng c¬ häc cã chu kú 2,0ms. P9. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? A. Sãng ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè n»m trong kho¶ng tõ 16Hz ®Õn 20kHz.B. Sãng h¹ ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè nhá h¬n 16Hz. C. Sãng siªu ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè lín h¬n 20kHz.D. Sãng ©m thanh bao gåm c¶ sãng ©m, h¹ ©m vµ siªu ©m. P10. Mét sãng ©m 450Hz lan truyÒn víi vËn tèc 360m/s trong kh«ng khÝ. §é lÖch pha gi÷a hai ®iÓm c¸ch nhau 1m trªn mét ph¬ng truyÒn sãng lµA. (cid:0) (rad).

bµi tËp vÒ sãng c¬

P1. Mét sãng c¬ häc lan truyÒn trªn sîi d©y ®µn håi, trong kho¶ng thêi gian 6s sãng truyÒn ®îc 6m. Tèc ®é truyÒn sãng trªn d©y lµ bao nhiªu?A. v = 1m. B. v = 6m. C. v = 100cm/s. D. v = 200cm/s. P2. Mét sãng ngang lan truyÒn trªn mét d©y ®µn håi rÊt dµi, ®Çu 0 cña sîi d©y dao ®éng theo ph¬ng tr×nh u = 3,6sin((cid:0) t)cm, vËn tèc sãng b»ng 1m/s. Ph¬ng tr×nh dao ®éng cña mét ®iÓm M trªn d©y c¸ch 0 mét ®o¹n 2m lµ B. uM = 3,6sin((cid:0) t - 2)cm. A. uM = 3,6sin((cid:0) t)cm. C. uM = 3,6sin(cid:0) (t - 2)cm. D. uM = 3,6sin((cid:0) t + 2(cid:0) )cm.

4

C. xM = - 3cm. B. xM = 3cm. P3. §Çu 0 cña mét sîi d©y ®µn håi n»m ngang dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng th¼ng ®øng víi biªn ®é 3cm víi tÇn sè 2Hz. Sau 2s sãng truyÒn ®îc 2m. Chän gèc thêi gian lµ lóc ®iÓm 0 ®i qua VTCB theo chiÒu d ¬ng. Li ®é cña ®iÓm M c¸ch 0 mét kho¶ng 2m t¹i thêi ®iÓm 2s lµA. xM = 0cm. D. xM = 1,5 cm.

P4. Trong mét thÝ nghiÖm vÒ giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån sãng kÕt hîp S1 vµ S2 dao ®éng víi tÇn sè 15Hz. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ 30cm/s. Víi ®iÓm M cã nh÷ng kho¶ng d1, d2 nµo díi ®©y sÏ dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i?

A. d1 = 25cm vµ d2 = 20cm. C. d1 = 25cm vµ d2 = 22cm.

B. d1 = 25cm vµ d2 = 21cm. D. d1 = 20cm vµ d2 = 25cm. P5. Dïng mét ©m thoa cã tÇn sè rung f = 100Hz ®Ó t¹o ra t¹i 2 ®iÓm O 1 vµ O2 trªn mÆt níc hai nguån sãng cïng biªn ®é, cïng pha. BiÕt O1O2 = 3cm. Mét hÖ gîn låi xuÊt hiÖn gåm mét gîn th¼ng vµ 14 gîn hypebol mçi bªn. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai gîn ngoµi cïng ®o däc theo O1O2 lµ 2,8cm. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu? A. v = 0,1m/s. B. v = 0,2m/s. C. v = 0,4m/s. D. v = 0,8m/s. P6. T¹i mét ®iÓm A n»m c¸ch nguån ©m N (nguån ®iÓm) mét kho¶ng NA = 1m, cã møc chuyÓn ®éng ©m lµ L A =

90dB. BiÕt ngìng nghe cña ©m ®ã lµ I0 = 0,1nW/m2. Cêng ®é cña ©m ®ã t¹i A lµ B. IA = 0,1mW/m2. A. IA = 0,1nW/m2. C. IA = 0,1W/m2.D. IA = 0,1GW/m2.

P7. T¹i mét ®iÓm A n»m c¸ch nguån ©m N (nguån ®iÓm) mét kho¶ng NA = 1m, cã møc chuyÓn ®éng ©m lµ L A = 90dB. BiÕt ngìng nghe cña ©m ®ã lµ I0 = 0,1nW/m2. Møc cêng ®é cña ©m ®ã t¹i ®iÓm B c¸ch N mét kho¶ng NB = 10m lµ A. LB = 7B. B. LB = 7dB. C. LB = 80dB. D. LB = 90dB.

P8. Mét sîi d©y ®µn håi AB ®îc c¨ng theo ph¬ng ngang, ®Çu A cè ®Þnh, ®Çu B ®îc rung nhê mét dông cô ®Ó t¹o thµnh sãng dõng trªn d©y. TÇn sè rung lµ 100Hz vµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai nót sãng liªn tiÕp lµ l = 1m. Tèc ®é truyÒn sãng trªn d©y lµ: A. 100cm/s; B. 50cm/s; C. 75cm/s; D. 150cm/s.

5