Chương 6: Khúc xạ ánh sáng

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

126
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'chương 6: khúc xạ ánh sáng', tài liệu phổ thông, vật lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 6: Khúc xạ ánh sáng

Chöông 6 KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG Coù phaûi luùc naøo aùnh saùng cuõng truyeàn ñi theo ñöôøng thaúng ? Vì sao phaàn oáng huùt nhuùng trong coác nöôùc coù veû bò gaõy khuùc ? Ngöôøi thoå daân naøy phaûi neùm lao theo höôùng naøo ñeå ñaâm truùng caù ?
4 GV. Ng KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT  KIEÁN THÖÙC Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng, neâu ñöôïc chieát suaát tuyeät ñoái, chieát suaát tæ ñoái vaø moái quan heä giöõa caùc chieát suaát naøy vôùi toác ñoä aùnh saùng trong caùc moâi tröôøng, moâ taû ñöôïc hieän töôïng phaûn xaï toaøn phaàn vaø neâu ñöôïc ñieàu kieän xaûy ra hieän töôïng naøy. Moâ taû ñöôïc söï truyeàn aùnh saùng trong caùp quang, neâu ñöôïc caùc öùng duïng cuûa caùp quang vaø tieän lôïi cuûa noù.  KÓ NAÊNG - Vaän duïng ñöôïc heä thöùc cuûa ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng. - Giaûi ñöôïc caùc baøi taäp veà hieän töôïng phaûn xaï toaøn phaàn. 4
5 VL11. Kh c ng CHUÛ ÑEÀ KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG – LÖÔÕNG CHAÁT PHAÚNG OÂn  Khuùc xaï laø hieän töôïng chuøm tia saùng bò ñoåi phöông ñoät ngoät khi truyeàn xieân goùc qua maët phaân caùch cuûa hai moâi tröôøng trong suoát khaùc nhau.  Ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng (Ñònh luaät Snell – Descartes) – Tia khuùc xaï naèm trong maët phaúng tôùi vaø ôû phía beân kia phaùp tuyeán so vôùi tia tôùi. – Ñoái vôùi hai moâi tröôøng trong suoát nhaát ñònh, tæ soá giöõa sin goùc tôùi (sini) vaø sin goùc khuùc xaï (sinr) laø moät haèng soá. sini = n21 = const. sinr Vaøi löu yù : - Neáu n21 > 1: moâi tröôøng khuùc xaï chieát quang hôn moâi tröôøng tôùi, khi ñoù sini > sinr (hay i > r). - Neáu n21 < 1: moâi tröôøng khuùc xaï keùm chieát quang hôn moâi tröôøng tôùi, khi ñoù sini < sinr (hay i < r). i - Vôùi goùc nhoû (< 10o) ta coù: = const. r c  Chieát suaát tuyeät ñoái: n = (n ñöôïc goïi taét laø chieát suaát) v n v  Chieát suaát tæ ñoái: n21 = 2= 1 n1 v2 5
6 GV. Ng  Daïng ñoái xöùng cuûa ñònh luaät khuùc xaï: n1sini = n2sinr. (töø ñaây suy ra : neáu n1 > n2 thì i < r vaø ngöôïc laïi)  Löôõng chaát phaúng laø moät caëp moâi tröôøng trong suoát ngaên caùch nhau baèng moät maët phaúng. Ví duï: caëp moâi tröôøng khoâng khí – nöôùc, caëp moâi tröôøng nöôùc – thuûy tinh ... - AÛnh cuûa vaät taïo bôûi löôõng chaát phaúng : Vaät thaä t cho aûnh aûo - Vaät aûo cho aûnh thaät. - Coâng thöùc löôõng chaát phaúng : (xeùt chuøm tia saùng heïp chieáu töø vaät tôùi gaàn nhö vuoâng goùc vôùi maët phaân caùch hai h n1 moâi tröôøng) : (n1 laø chieát suaát cuûa moâi tröôøng c höùa  h' n 2 vaät).  Baûn (hai) maët song song laø lôùp moâi tröôøng trong suoát giôùi haïn bôûi hai maët phaúng song song vôùi nhau, chaúng haïn moät taám kính. - Söï taïo aûnh bôûi baûn maët song song : (Xeùt chuøm tia saùng heïp tôùi gaàn nhö vuoâng goùc vôùi maët baûn; n laø chieát suaát tæ ñoái cuûa chaát laøm baûn ñoái vôùi moâi tröôøng xung quanh baûn, (n > 1). Vaät thaät cho aûnh aûo; vaät aûo cho aûnh thaät; aûnh coù ñoä lôùn (ñoä cao) baèng vaät. - Khoaûng caùch vaät - aûnh : (ñoä dòch chuyeån cuûa aûnh so vôùi  1 vaät theo chieàu truyeàn aùnh saùng) : SS '  e  1  n .    Neáu aùnh saùng truyeàn töø S ñeán J, giaû söû theo ñöôøng SIJ, thì khi truyeàn ngöôïc laïi, ñöôøng truyeàn laø JIS. Ñoù laø tính thuaän nghòch trong söï truyeàn tia saùng. 6
7 VL11. Kh c ng Luyeän AÙP DUÏNG ÑÒNH LUAÄT KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG Phöông phaùp chung Coâng thöùc ñònh luaät khuùc xaï  sini = n21 = const. sinr Daïng ñoái xöùng cuûa ñònh luaät khuùc xaï:  n1sini = n2sinr. n2 v Trong ñoù : n21 laø chieát suaát tæ ñoái : n21 = = 1. n1 v2 c n1, n2 laø chieát suaát (tuyeät ñoái) : n = v 1. Moät chaäu thuûy tinh naèm ngang chöùa moät lôùp nöôùc daøy coù chieát suaát 4/3. Moät tia saùng SI chieáu tôùi maët nöôùc vôùi goùc tôùi laø 30o. a) Tính goùc khuùc xaï. b) Tính goùc leäch D giöõa tia khuùc xaï vaø tia tôùi. GIAÛI sin i a) Ta coù : sin r = n 7
8 GV. Ng 4 Với i = 30o, n = 3 sinr = 0,375 r = 22o  b) Goùc leäch D giöõa tia khuùc xaï vaø tia tôùi D = i – r = 30o – 22o = 12o 2. Coù moät chaäu nöôùc hình hoäp chöõ nhaät. Maët nöôùc trong chaäu naèm caùch mieäng beå 15 cm. AÙnh saùng maët trôøi chieáu xieân vaøo chaäu nöôùc. Ta chæ thaáy boùng cuûa moät thaønh chaäu in xuoáng ñaùy chaäu. Chieàu daøi cuûa boùng ôû treân maët nöôùc laø 20 cm vaø ôû döôùi ñaùy chaäu laø 65 cm. Tính chieàu saâu cuûa lôùp nöôùc. Chieát suaát cuûa nöôùc laø 4/3. GIAÛI Phaân tích baøi toaùn  Xeùt tia saùng SI ñi löôùt qua caïnh A cuûa thaønh AB. Tia naøy gaëp maët nöôùc ôû I. JI chính laø chieàu daøi cuûa boùng cuûa ñoaïn AJ treân maët nöôùc. JI. Tia SI bò khuùc xaï ôû I vaø ñeán gaëp ñaùy chaäu ôû K. BK chính laø chieàu daøi cuûa boùng cuûa caû thaønh beå AB döôùi ñaùy chaäu .  Lôøi giaûi Ta haõy tính goùc tôùi i. Xeùt tam giaùc AIJ, ta coù: 20 IJ 20 IJ sini = = = = = 0,8 AI 25 20  15 IJ  AJ2 2 2 2 0, 8 sini Theo ñònh luaät khuùc xaï ta coù : sinr = = = 0,6 n 4/3  tgr = 3/4 Xeùt tam giaùc IHK. Ta coù: HK HI = vôùi HI = h laø chieàu saâu cuûa lôùp nöôùc vaø tgr HK = BK – BH = BK = JI = 65 – 20 = 45 cm. 8
9 VL11. Kh c ng 45 45 Vaäy: h= = = 60 cm tgr 3/ 4 Lôùp nöôùc saâu 60 cm. 3. Chieáu moät tia saùng töø khoâng khí vaøo thuyû tinh (chieát suaát n = 1,6) döôùi goùc baát kì. Haõy neâu caùch veõ chính xaùc tia khuùc xaï. GIAÛI Goïi i laø goùc tôùi, r laø goùc khuùc xaï. Coi chieát suaát cuûa khoâng khí 1,6 sini baèng 1. Ta phaûi veõ tia khuùc xaï sao cho : = sinr 1 Coù theå coù hai caùch veõ : Caùch 1 Goïi xx’ laø giao tuyeán cuûa maët phaúng phaân caùch vôùi maët phaúng hình veõ, I laø ñieåm tôùi, yy’ laø phaùp tuyeán vôùi maët phaân caùch ôû I, SI laø tia tôùi. Treân ñöôøng xx’ laáy moät ñoaïn IH = 16 cm, cuøng phía vôùi SI. Haï ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi xx’ taïi H. ñöôøng naøy caét SI ôû ñieåm M. Sau ñoù ta veõ ñöôøng troøn taâm I, baùn kính IM = R. 16 IH Ta coù: sini = = IM R Tieáp tuïc laáy treân ñöôøng xx’ moät ñoaïn IK = 10 cm veà phía tia khuùc xaï. Haï ñöôøng vuoâng goùc vôùi xx’ ôû K. Ñöôøng naøy caét ñöôøng troøn R ôû N. Goïi r laø goùc taïo bôûi hai ñöôøng IN vaø yy’. 10 IK Ta coù: sinr = = IN R 16 sini Nhö vaäy: = = 1,6. sinr 10 IN chính laø tia khuùc xaï maø ta caàn veõ. Caùch 2 9
10 GV. Ng Ta veõ hai voøng troøn ñoàng taâm I, baùn kính laàn löôït laø R1 = 16 cm vaø R2 = 10 cm. Keùo daøi tia tôùi SI. Noù caét voøng troøn R2 ôû ñieåm M. Töø M, haï ñöôøng MH vuoâng goùc vôùi xx’. Ñöôøng MH caét voøng troøn R1 ôû K. IK chính laø tia khuùc xaï maø ta caàn veõ. IH IH IH Ñoái vôùi tam giaùc IMH, ta coù : sini = = = (a) IM 10 R2 IH IH IH Ñoái vôùi tam giaùc IKH, ta coù: sinr = = = (b) IK 16 R1 16 sini Töø (a) vaø (b) ta ñöôïc : = = 1,6 sinr 10 Vaäy tia IK chính laø tia khuùc xaï caàn veõ. 4. Moät ñoàng xu S naèm döôùi ñaùy cuûa moät chaäu nöôùc, caùch maët nöôùc 40 cm. Moät ngöôøi nhìn thaáy ñoàng xu ñoù töø ngoaøi khoâng khí, theo phöông thaúng ñöùng. Tính khoaûng caùch töø aûnh S’ cuûa ñoàng xu S tôùi maët nöôùc. Chieát suaát cuûa nöôùc laø n = 4/3. GIAÛI Phaân tích baøi toaùn  Khi nhìn aûnh S’, coù moät chuøm saùng heïp phaùt ra töø S, sau khi khuùc xaï ôû maët phaân caùch seõ ñi vaøo maét. Nhö vaäy, goùc tôùi i vaø khuùc xaï r cuûa caùc tia saùng raát nhoû. Ta haõy veõ aûnh S’ cuûa S baèng caùch veõ hai tia: – Tia SH truyeàn vuoâng goùc vôùi maët phaân caùch. – Tia baát kì SI. Ñöôøng keùo daøi cuûa hai tia khuùc xaï caét nhau ôû S’. Lôøi giaûi  Goïi h vaø h’ laø khoaûng caùch töø S ñeán S’ ñeán maët phaân caùch. Ta haõy tính h’ theo h. HI HI Trong tam giaùc SHI, ta coù: tgi = = SH h 10
11 VL11. Kh c ng HI HI Trong tam giaùc S’HI, ta coù: tgr = = S'H h' h' tgi Nhö vaäy, ta coù: = (1) tgr h Vì caùc goùc i vaø r raát nhoû neân : tgi  sini vaø tgr  sinr. Maët khaùc : n.sini = sinr (2) sini 1 h 40  3 Hay: =  h’ = = = 30 cm sinr n n 4 Vaäy, ngöôøi naøy nhìn thaáy aûnh S’ cuûa ñoàng xu naèm caùch maët nöôùc 30 cm. Nhaän xeùt : Khi maét nhìn thaáy aûnh aûo S’ döôùi goùc r nhoû (theo phöông gaàn thaúng ñöùng) thì ta coù : n HS HS' hay h’ = h 2 (ôû trong baøi toaùn naøy thì n2 = 1 ; n1 = 4/3) = n1 n2 n1 h’ = HS’ laø chieàu saâu bieåu kieán; h = HS laø chieàu saâu thöïc ; n1, n2 laàn löôït laø chieát suaát cuûa moâi tröôøng 1 vaø moâi tröôøng 2. 5. Trong moät caùi chaäu coù lôùp nöôùc daøy 12 cm vaø moät lôùp benzen daøy 9 cm noåi treân maët nöôùc. Moät ngöôøi nhìn vaøo chaäu theo phöông gaàn nhö thaúng ñöùng seõ thaáy ñaùy chaäu caùch maët thoaùng bao nhieâu ? Veõ ñöôøng ñi cuûa chuøm tia saùng töø moät ñieåm treân ñaùy chaäu. Cho bieát chieát suaát cuûa nöôùc laø n = 4/3 vaø cuûa benzen laø n ’ = 1,5. GIAÛI Phaân tích baøi toaùn  Sô ñoà taïo aûnh : Lcp(benzen  nöôùc) Lcp(khoângkhí  benzen) S  S '  S ''   (H) (I) - Ñoái vôùi löôõng chaát phaúng (benzen-nöôùc) : ñieåm S treân ñaùy chaäu laø vaät thaät cho aûnh aûo S’, caùch maët phaân caùch (benzen-nöôùc) ñoaïn HS’ tính HS HS' bôûi : = nN nB - Ñoái vôùi löôõng chaát phaúng (khoâng khí-benzen) : S’ trôû thaønh vaät thaät, caùch maët phaân caùch 11
12 GV. Ng (khoâng khí-benzen) ñoaïn IS’ cho aûnh aûo S’’, caùch maët phaân caùch (nöôùc-benzen) ñoaïn IS’’ IS' IS'' tính bôûi : = nB nK Lôøi giaûi  - Ñoái vôùi löôõng chaát phaúng (benzen-nöôùc) : HS HS' n 1, 5 =  HS' = HS B 12 = 13,5 cm = nN nB nN 4/3 - Ñoái vôùi löôõng chaát phaúng (khoâng khí-benzen) : IS’ = IH + HS’ = 9 + 13,5 = 22,5 cm IS' IS'' n 1 =  IS'' = IS' K 22, 5 = 15 cm = nB nK nB 1, 5 Vaäy, ngöôøi naøy nhìn thaáy ñaùy chaäu döôøng nhö caùch maët thoaùng 15 cm. 1. Tia saùng ñi töø khoâng khí (n1 = 1) tôùi maët thuûy tinh (n2 = 1,5) vôùi goùc 45o seõ leäch bao nhieâu ñoä so vôùi höôùng ban ñaàu ? o ÑS : 10 . 2. Khi Maët Trôøi laën, gaàn saùt ñöôøng chaân trôøi thì ngöôøi laën döôùi nöôùc (n = 4/3) nhìn thaáy tia saùng maët trôøi hôïp vôùi phöông thaúng ñöùng moät goùc bao nhieâu ? o ÑS : 48,5 3. Moät tia saùng tôùi maët nöôùc (n1 = 4/3) vôùi goùc 40o. Tính goùc tôùi cuûa moät tia treân maët thuûy tinh (n2 = 1,5) ñeå coù cuøng goùc khuùc xaï. o ÑS : 46,3 . 4. Trong nhöõng tröôøng hôïp naøo, goùc tôùi baèng goùc khuùc xaï ? ÑS : Khi n = 1 hoaëc i = 0 12
13 VL11. Kh c ng 5. Moät tia saùng ñi töø nöôùc (n1 = 4/3) vaøo thuûy tinh (n2 = 1,5) vôùi goùc tôùi 35o. Tính goùc khuùc xaï. o ÑS : 30,6 . 6. Tính goùc tôùi cuûa tia saùng ñi töø khoâng khí (n1 = 1) tôùi maët thuûy tinh (n2 = 1,5) ñeå coù goùc khuùc xaï baèng phaân nöûa goùc tôùi. ÑS : 83o. 7. Tính goùc tôùi cuûa tia saùng ñi töø khoâng khí (n1 = 1) tôùi maët thuûy tinh (n2 = 1,5) ñeå tia khuùc xaï vuoâng goùc vôùi tia phaûn xaï. o ÑS : 56 . 8. Tính goùc tôùi cuûa tia saùng ñi töø khoâng khí (n1 = 1) tôùi maët nöôùc, bieát noù lôùn hôn goùc khuùc xaï 10o. o ÑS : 36,5 . 9. Ñaët ñoàng xu treân ñaùy taùch. Ñi luøi laïi ñeán khi naøo heát thaáy noù. Nhôø ngöôøi khaùc ñoå vaøo taùch thì ñeán moät luùc, baïn laïi thaáy ñoàng xu. Haõy veõ hình vaø giaûi thích. 10. Ñoái vôùi cuøng moät aùnh saùng ñôn saéc, chieát suaát tuyeát ñoái cuûa nöôùc laø 4/3, chieát suaát tæ ñoái cuûa thuûy tinh ñoái vôùi nöôùc laø 9/8. Cho bieát vaän toác aùnh saùng trong chaân khoâng c = 3.108 m/s. Haõy tính vaän toác cuøa aùnh saùng naøy trong thuûy tinh. ÑS: 200 000 km/s 11. Moät tia saùng töø khoâng khí vaøo nöôùc coù goùc tôùi 45o. Tính goùc leäch 4 D cuûa tia saùng naøy, bieát chieát suaát cuûa nöôùc laø . 3 ÑS: D = 13o 12. Moät chuøm tia saùng heïp coi nhö tia saùng töø khoâng khí ñeán gaëp khoái thuûy tinh vôùi goùc tôùi 60o coù moät phaàn phaûn xaï vaø moät phaàn khuùc xaï. Tính goùc taïo bôûi tia phaûn xaï vaø tia khuùc xaï. Cho bieát chieát suaát cuûa thuûy tinh laø 1,732 = 3 . ÑS: 90o 13. Moät caùi maùng nöôùc saâu 30 cm, roäng 40 cm 13
14 GV. Ng coù hai thaønh beân thaúng ñöùng. Ñuùng luùc maùng caïn nöôùc thì coù boùng raâm cuûa thaønh A keùo daøi tôùi ñuùng chaân thaønh B ñoái dieän. Ngöôøi ta ñoå nöôùc vaøo maùng ñeán moät ñoä cao h thì boùng cuûa thaønh A ngaén bôùt ñi 7 cm so vôùi tröôùc. bieát chieát suaát cuûa nöôùc laø n = 4/3. Haõy tính h; veõ tia saùng giôùi haïn boùng raâm cuûa thaønh maùng khi coù nöôùc. ÑS : h = 12 cm. 14. Coù moät chaäu caù caûnh hình hoäp chöõ nhaät. Maët nöôùc trong chaäu naèm caùch mieäng chaäu 20 cm. AÙnh saùng maët trôøi chieáu xieân vaøo chaäu nöôùc. Ta chæ thaáy boùng cuûa moät thaønh chaäu in xuoáng ñaùy chaäu. Chieàu daøi cuûa boùng ôû treân maët nöôùc laø 30 cm vaø ôû döôùi ñaùy chaäu laø 90 cm. Tính chieàu saâu cuûa lôùp nöôùc. Chieát suaát cuûa nöôùc laø 4/3. ÑS : h = 75 cm. 15. Moät chaäu chöùa hai chaát loûng trong suoát khoâng hoøa tan vaøo nhau. Chieát suaát vaø beà daøy cuûa caùc chaát loûng laø : n1 = 1,3 ; h1 = 3 cm ; n2 = 1,5 ; h2 = 5 cm. Xaùc ñònh aûnh cuûa ñaùy chaäu khi nhìn theo phöông vuoâng goùc vôùi maët thoaùng. ÑS : aûnh ñaùy chaäu caùch maët thoaùng 5,65 cm. BAÛN HAI MAËT SONG SONG Phöông phaùp chung - Tia loù qua baûn hai maët song song coù phöông song song vôùi tia tôùi. - AÙp duïng coâng thöùc ñoä dôøi aûnh qua baûn hai maët song song : 1 AA' = (1 - ) e n 1. Chöùng toû raèng tia loù qua baûn hai maët song song coù phöông song song vôùi tia tôùi. Laäp coâng thöùc tính ñoä dôøi aûnh qua baûn hai maët song song. GIAÛI a) Chöùng minh tia loù song song vôùi tia tôùi 14
15 VL11. Kh c ng Taïi I : sini = n.sinr; Taïi J : sini’ = n.sini’ r’ = r  i’ = i. Vaäy tia loù song song vôùi phöông tia tôùi b) Ñoä dôøi aûnh AA’ AA’ = IK = IH – KH e.tgr tgr HJ = e(1  ) =e– =e– (1) tgi tgi tgi  Vôùi caùc goùc i vaø r nhoû : tgi  sini; tgr  sinr (2) sini  Theo ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng : (3) =n sinr 1  Töø (1), (2) vaø (3)  AA' = (1  )e n Trong ñoù n laø chieát suaát tæ ñoái cuûa chaát laøm baûn maët so vôùi moâi tröôøng. Nhaän xeùt : - Neáu n > 1 : AA' > 0, aûnh A’ tieán gaàn veà phía baûn hôn vaät. - Neáu n < 1 : AA' < 0, aûnh A’ luøi xa baûn hôn vaät. 15
16 GV. Ng 2. Cho baûn hai maët song song baèng thuûy tinh coù beà daøy e = 3 ,5 cm, chieát suaát n1 = 1,4. Tính khoaûng caùch vaät - aûnh trong caùc tröôøng hôïp: a) Vaät AB vaø baûn ñeàu ñaët trong khoâng khí. b) Vaät AB vaø baûn ñaët trong moät chaát loûng coù chieát suaát n 2 = 1,6. GIAÛI  1 AÙp duïng coâng thöùc : AA '  e  1  n   vôùi n : chieát suaát tæ ñoái cuûa baûn ñoái vôùi moâi tröôøng ñaët vaät. 1 1 a) Ta coù n = 1,4 : AA '  e(1  )  3, 5(1  ) = 2,625 cm  2, 6 cm. n 4 n 1, 4 7 b) Ta coù : n = n  1   n2 1, 6 8 8  1 AA '  e  1   = 3,5(1 - ) =  0,5 cm. 7  n Daáu () chöùng toû aûnh ôû xa baûn hôn vaät . 3. Moät baûn hai maët song song baèng thuûy tinh coù beà daøy e, chieát suaát n ñaët trong khoâng khí, moät maët cuûa baûn ñöôïc traùng baïc. Ñieåm saùng S caùch baûn thuûy tinh ñoaïn SH = d. Maét nhìn theo phöông SH thaáy hai aûnh cuûa S. Giaûi thích söï taïo thaønh caùc aûnh naøy. Veõ ñöôøng ñi cuûa chuøm tia saùng. GIAÛI 16
17 VL11. Kh c ng Do söï phaûn xaï aùnh saùng bôûi maët treân vaø maët döôùi cuûa baûn thuûy tinh neân taïo ra hai aûnh S’ vaø S’’ (hình veõ). AÛnh S’’ taïo ra ôû maët döôùi do phaûn xaï göông neân saùng hôn aûnh S’, taïo ra do söï phaûn xaï ôû maët treân cuûa baûn. 1. Moät vaät phaúng nhoû AB ñöôïc ñaët tröôùc vaø song song vôùi moät baûn thuûy tinh coù hai maët song song, beà daøy e, chieát suaát n1 = 1,5. Khoaûng caùch vaät - aûnh laø 1 cm. Tính beà daøy e. Bieát vaät AB vaø baûn ñeàu ñaët trong khoâng khí. ÑS : 3 cm 2. Moät baûn hai maët song song coù beà daøy 6 cm, chieát suaát n = 1,5 ñöôïc ñaët trong khoâng khí. Ñieåm saùng S caùch baûn 20 cm. AÛnh S’ cuûa S qua baûn maët song song caùch S moät khoaûng bao nhieâu ? ÑS : 18 cm 17
18 GV. Ng 3. Chieáu moät chuøm tia saùng heïp coi nhö tia saùng vaøo moät taám thuûy tinh hai maët beân song song coù chieát suaát n, beà daøy e. Goùc tôùi laø i. Laäp coâng thöùc tính ñoä dôøi ngang cuûa tia saùng qua khoái thuûy tinh. e ÑS: d = sin(i - r) cosr 4. Moät tia saùng töø khoâng khí tôùi gaëp moät taám thuûy tinh phaúng trong suoát vôùi goùc tôùi i maø sini = 0,8 cho tia phaûn xaï vaø tia khuùc xaï vuoâng goùc vôùi nhau. a) Tính vaän toác aùnh saùng trong taám thuûy tinh. Cho bieát vaän toác aùnh saùng trong chaân khoâng laø c = 3.108 m/s. b) Tính ñoä dôøi ngang cuûa tia saùng loù so vôùi phöông tia tôùi. Bieát beà daøy cuûa baûn laø e = 5 cm. ÑS: 2,25.108 m/s; 1,73 cm 18