BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
CHƯƠNG TRÌNH
BỒI DƯỠNG CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG PHỔ THÔNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số 382/QĐ-BGD&ĐT ngày 20/01/2012
của Bộ trưởng Bộ GD & ĐT)
2
GIỚI THIỆU
Thực hiện chủ trương nâng cao chất lượng đội ngũ CBQLGD&ĐT theo phương
hướng phát triển GD&ĐT đến năm 2020; Nghị định của Chính phủ số 18/2010/NĐ-CP
ngày 05 tháng 03 năm 2010 về đào tạo, bồi dưỡng công chức; Chỉ thị 296/CT-TTg, Nghị
quyết số 05/NQ-BCSĐ Bộ GD&ĐT về đổi mới quản lý giáo dục đại học giai đoạn 2010-
2012; Bộ GD & ĐT đã chỉ đạo tổ chức xây dựng chương trình bồi dưỡng cán bộ quản lý
GD&ĐT mới (thay thế chương trình bồi dưỡng CBQLGD theo Quyết định số 3481/QĐ-
BGD&ĐT ngày 01/11/1997 của Bộ trưởng Bộ GD & ĐT) và giao cho Học viện Quản lý
giáo dục tổ chức triển khai xây dựng chương trình. Thông báo số 710/TB-BGDĐT ngày
12/11/2010 về kết luận của Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển tại cuộc họp Ban chỉ đạo xây
dựng chương trình bồi dưỡng cán bộ quản l í GD&ĐT nêu rõ cần đổi mới các chương trình
bồi dưỡng CBQLGD&ĐT hiện hành, trong đó có chương trình bồi dưỡng CBQL trường
phổ thông.
Mục tiêu của chương trình nhằm bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cơ bản về quản lý
trường học, nâng cao năng lực cho CBQL trường phổ thông về lãnh đạo và quản lý nhà
trường trong môi trường có nhiều thay đổi, biết gắn tầm nhìn với hành động, phát huy
những giá trị của tổ chức và xã hội theo định hướng đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT,
nâng cao chất lượng GD&ĐT phục vụ công cuộc đổi mới phát triển đất nước trong bối
cảnh hội nhập quốc tế.
Tham gia xây dựng chương trình gồm nhiều chuyên gia, giảng viên giàu kinh
nghiệm là cán bộ quản lý GD&ĐT của các Vụ bậc học, Học viện QLGD, Trường
CBQLGD Tp Hồ Chí Minh, các Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT, các cơ sở đào tạo, bồi
dưỡng CBGD một số địa phương,…
Do điều kiện tổ chức biên soạn chương trình còn nhiều hạn chế, rất mong nhận
được ý kiến góp ý, bổ sung hoàn thiện chương trình của các chuyên gia, CBQL GD&ĐT
và những người quan tâm.
Tổng chủ biên
PGS.TS. Trần Ngọc Giao
3
TỪ NGỮ VIẾT TẮT
CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục
CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
ĐHQGHN Đại học quốc gia Hà Nội
GD Giáo dục
GD & ĐT Giáo dục và Đào tạo
ĐH,CĐ Đại học, cao đẳng
GDPT Giáo dục phổ thông
HĐND Hội đồng nhân dân
KT-XH Kinh tế- xã hội
PTDTNT Phổ thông dân tộc nội trú
QLNN Quản lý Nhà nước
TCCN Trung cấp chuyên nghiệp
THCS Trung học cơ sở
THPT Trung học phổ thông
TTGDTX Trung tâm giáo dục thường xuyên
UBND Ủy ban nhân dân
4
MỤC LỤC
GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH.................................................................................. 5
CHƯƠNG TRÌNH CHI TIẾT..................................................................................... 14
Module 1. ĐƯỜNG LỐI PHÁT TRIỂN.................................................................. 15
GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆT NAM................................................................... 15
Chuyên đề 1. Đường lối phát triển Giáo dục và Đào tạo ......................................... 15
Module 2. LÃNH ĐẠO VÀ QUẢN LÝ..................................................................... 18
Chuyên đề 2. Tổng quan về khoa học quản lý và quản lý giáo dục......................... 18
Chuyên đề 3. Quản lý sự thay đổi ............................................................................ 20
Module 3. QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC VỀ GD&ĐT .............................. 22
Chuyên đề 4. Quản lý hành chính Nhà nước về Giáo dục và Đào tạo........................... 22
Chuyên đề 5. Quản lý và thực thi hệ thống văn bản quản lý................................... 24
Nhà nước trong GD & ĐT........................................................................................ 24
Chuyên đề 6. Thanh tra, kiểm tra trong giáo dục phổ thông.................................... 26
Chuyên đề 7. Đánh giá, kiểm định chất lượng giáo dục phổ thông ......................... 29
Module 4. QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG....................................................................... 32
Chuyên đề 8. Lập kế hoạch phát triển trường phổ thông ......................................... 32
Chuyên đề 9. Quản lý hoạt động dạy học và giáo dục trong trường phổ thông...... 35
Chuyên đề 10. Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng và sáng kiến
kinh nghiệm tại các trường phổ thông...................................................................... 38
Chuyên đề 11. Quản lý nhân sự trong trường phổ thông ........................................ 45
Chuyên đề 12. Quản lý tài chính, tài sản trong trường phổ thông ........................... 48
Chuyên đề 13. Xây dựng và phát triển các mối quan hệ của các trường phổ thông 51
Chuyên đề 14. Xây dựng và phát triển văn hóa nhà trường..................................... 53
Chuyên đề 15. Ứng dụng Công nghệ thông tin........................................................ 55
và truyền thông trong nhà trường ............................................................................. 55
Module 5. CÁC KỸ NĂNG HỖ TRỢ QUẢN LÝ TRƯỜNG HỌC............................. 57
Chuyên đề 16. Kỹ năng đàm phán và tổ chức cuộc họp .......................................... 58
Chuyên đề 17. Kỹ năng ra quyết định ...................................................................... 59
Chuyên đề 18. Kỹ năng làm việc nhóm ................................................................... 63
Chuyên đề 19. Phong cách lãnh đạo......................................................................... 65
5
GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH
1. Căn cứ của việc xây dựng lại chương trình bồi dưỡng CBQL trường phổ
thông
1.1. Đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển giáo dục phổ
thông
Quan điểm xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta là khẳng định vai trò quyết
định và tầm quan trọng đặc biệt của đội ngũ Nhà giáo và CBQL trong việc điều hành
hệ thống giáo dục và đào tạo đang ngày càng mở rộng và phát triển.
Nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định cần thực hiện chủ
trương “Đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục”, trong đó đổi mới thể chế quản
lý; tập trung đào tạo nguồn nhân lực đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao và
xây dựng cơ sở hạ tầng là các nội dung then chốt.
Chỉ thị 40-CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã chỉ rõ
mục tiêu về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục: “Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được
chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú
trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà
giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp
giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi
ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước” .
Một số văn bản pháp lý quan trọng:
- Luật Giáo dục (2005); Luật bổ sung sửa đổi luật Giáo dục (2009).
- Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 11 tháng 01
năm 2005 về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005-2010”.
- Nghị định của Chính phủ số 115/2010/NĐ-CP ngày 24 tháng 12 năm 2010:
Quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về giáo dục.
- Nghị định của Chính phủ số 18/2010/NĐ-CP ngày 05 tháng 03 năm 2010
về đào tạo, bồi dưỡng công chức.
- Nghị quyết số 08/NQ-BCSĐ của Ban cán sự Đảng bộ Bộ GD&ĐT ngày
04/4/2007 về việc phát triển ngành sư phạm và các trường sư phạm giai đoạn 2007
đến 2015