TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 2 - 2020
105
giá kỹ năng giao tiếp của sinh viên y khoa năm thứ
tư tại đơn vị kỹ năng y khoa, Y học TP Hồ Chí
Minh, 9(1).
7. Nguyễn Thế Hiển (2016), Thực trạng đảm bảo
chất lượng giáo dục cơ sở đào tạo bác sĩ đa khoa,
đề xuất và thử nghiệm một số tiêu chí đánh giá
chất lượng, Luận án tiến sĩ Y tế công cộng. Đại học
Y Hà Nội.
8. Josephine L. D., Meenakshy K. A., Lynne E
(2004). M, Impact of an evidence-based medicine
curriculum on medical students’ attitudes and
skills, J Med Libr Assoc, 92(4), 397 – 406.
9. Wolpaw T., Côté L., Papp K.K. et al (2012),
Student uncertainties drive teaching during case
presentations: more so with snapps, Academic
Medicine, 87(9), 1210-7.
ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU BỆNH CỦA
CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG THẮT LƯNG THẤP MẤT VỮNG
Nguyễn Đình Hòa*
TÓM TẮT31
Mục tiêu: Mô tả tổn thương giải phẫu bệnh lý của
chấn thương cột sống thắt lưng thấp mất vững. Đối
tượng nghiên cứu: 51 trường hợp được chẩn đoán
là góc cột sống thắt lưng thấp từ L3- L5 được điều trị
phẫu thuật lối sau bằng phương pháp bắt vít qua
cuống tại khoa PTCS BV Việt Đức từ 2007 đến tháng 6
năm 2011. Kết quả: vỡ cung sau: 78,4%, góc mỏm
ngang: 76,5%, vỡ diện khớp: 25,5%, giảm chiều cao
thân đốt sống trung bình: 46,9% ± 3,7. Tỷ lệ hẹp ống
sống: 46,33% ± 3,6. Góc gù thân đốt trung bình:
18,270 ± 1,4. Góc gù vùng chấn thương trung bình:
6,37 0 ± 1,8 Kết luận: Vị trí tổn thương giảm dần từ
trên xuống dưới. Ống sống bị hẹp càng nhiều thì nguy
cơ bị tổn thương thần kinh càng cao
Từ khóa:
chấn thương cột sống thắt lưng, bắt vít
qua cuống.
SUMMARY
CHARACTERISTICS OF PHYSICAL
DISEASES OF LIVER WAY INJURY LOSS
Purpose: Description of pathological lesions of low
lumbar spine trauma Subjects and Methods: 51
cases diagnosed as low lumbar spine angle from L3-L5
were treated for posterior back surgery by pedicle
bolting method at Viet Duc Hospital from 2007 to June
2011. Results: posterior tail rupture: 78.4%, horizontal
angle: 76.5%, joint rupture: 25.5%, decreased average
vertebrae height: 46.9% ± 3.7. Spinal stenosis ratio:
46.33% ± 3.6. Hunchback angle of average body:
18,270 ± 1,4. Hunchback angle of average injury: 6.37
0 ± 1.8. Conclusions: Lesion position decreases from
top to bottom. The narrower the spinal canal is, the
higher the risk of nerve damage.
Keywords:
Lumbar spine injury, bolted through
the stem.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Chấn thương cột sống thắt lưng thấp là tổn
*Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Đình Hòa
Email: ndhoavietducspine@gmail.com
Ngày nhận bài: 4.3.2020
Ngày phản biện khoa học: 28.4.2020
Ngày duyệt bài: 8.5.2020
thương ở đoạn cột sống thắt lưng từ L3 đến L5
[2], [7], thường gặp trong tai nạn lao động, tai
nạn giao thông và tai nạn sinh hoạt. Tỷ lệ chấn
thương cột sống thắt lưng thấp so với các vùng
khác không cao, chiếm 25% so với chấn thương
cột sống thắt lưng [7].
Ở Việt nam chưa có thống kê chính xác nào
về tình hình chấn thương cột sống nhưng số liệu
thống kê ở các trung tâm lớn cho thấy chấn
thương cột sống ngày một tăng. Tổn thương về
giải phẫu vùng CSTLT thường phức tạp mà mục
đích can thiệp phẫu thuật cũng không giống so
với chấn thương cột sống ở vùng khác. Ở Việt
Nam cũng ít nghiên cứu về tổn thương vùng này.
Chính vì vậy bài báo này được đưa ra nhằm mục
đích
“Mô tả tổn thương giải phẫu bệnh lý của
chấn thương cột sống thắt lưng thấp mất vững.”
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: Gồm 51
trường hợp được chẩn đoán là góc cột sống thắt
lưng thấp từ L3- L5 được điều trị phẫu thuật lối
sau bằng phương pháp bắt vít qua cuống tại
khoa PTCS BV Việt Đức từ 2007 đến tháng 6
năm 2011.
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng
nghiên cứu
- Tất cả 51 bệnh được chẩn đoán xác định là
góc cột sống thắt lưng từ L3-L5 có chỉ định phẫu
thuật và được mổ cố định cột sống tại khoa
PTCS BV Việt Đức.
- Có đủ bệnh án, có kết quả phim XQ, phim CLVT.
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng
nghiên cứu
- Bệnh trượt đốt sống
- Những bệnh nhân có tổn thương phối hợp
là chấn thương sọ não có giảm hoặc mất tri giác.
2.2. Phương pháp nghiên cứu:
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu Mô
tả lâm sàng không đối chứng hồi cứu và tiến cứu
2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu: Áp
vietnam medical journal n02 - MAY - 2020
106
dụng phương pháp chọn mẫu thuận tiện; chọn
tất cả các BN đủ tiêu chuẩn nghiên cứu trong
thời gian tiến hành nghiên cứu từ 2007 đến
tháng 6 năm 2011.
2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu:
Nghiên cứu được tiến hành tại khoa Phẫu thuật
Cột sống - Bệnh viện Việt Đức từ 2007 đến
tháng 6 năm 2011.
2.4. Xử lý số liệu: Số liệu thu thập được
được mó húa rồi nhập vào phần mềm EpiData
3.1. Sau đó được chuyển sang dạng SPSS16.0
bằng phần mềm stata/ transfer 7.0, nhằm rút ra
các kết luận phục vụ cho mục tiêu nghiên cứu.
- Tính số trung bình, độ lệch chuẩn, so sánh
tỷ lệ 0/0.
- Kiểm định tỷ lệ phù hợp theo Test- Student
với P ≤ 0.05.
2.5. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu:
- Nghiên cứu được thực hiện đảm bảo tôn
trọng tính bí mật các thông tin của đối tượng
nghiên cứu. Chỉ những đối tượng tự nguyện hợp
tác với nghiên cứu, sau khi được giải thích rõ về
mục đích của nghiên cứu mới đưa vào nghiên
cứu bằng đơn xin mổ.
- Nghiên cứu này có ý nghĩa khoa học lâm sàng
cao và gián tiếp mang lại lợi ích cho người bệnh.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Đặc điểm tổn thương giải phẫu của chấn
thương cột sống thắt lưng thấp
- Chụp X.quang quy ước: 51/51 bệnh nhân,
chiếm 100%
- Chụp cắt lớp vi tính: 51/51 bệnh nhân,
chiếm 100%
3.1 Vị trí tổn thương trên X.Quang quy ước
Vị trí tổn thương trên X.Quang quy ước được
thể hiện ở bảng sau:
Bảng 1. Vị trí tổn thương trên X.Quang
quy ước
Mức tổn thương
Tần suất
Tỷ lệ %
L3
33
64,7
L3-L2
5
9,8
L4
6
11,8
L4-L2
3
5,8
L5
4
7,9
Tổng
51
100
Nhận xét:
Trong nhóm bệnh nhân mà chúng
tôi nghiên cứu tổn thương chủ yếu gặp ở L3
chiếm 74,5%, L4 chiếm 17,6%, ít nhất là L5 với
7,9%. Trong nhóm góc L4 có 3 trường hợp tổn
thương 2 đốt đều là L2. Trong nhóm góc L3 có 5
bệnh nhân tổn thương 2 đốt sống đều là L2.
3.2 Đối chiếu tổn thương trên XQ quy ước và trên CLVT
Bảng 2. Đặc điểm tổn thương trong XQ và CLVT
Tổn thương
XQ quy ước
CLVT
n
Tỷ lệ %
Tỷ lệ %
Vỡ thân đốt
50
98
98
Vỡ cuống sống
5
9,8
9,8
Vỡ cung sau
2
3,9
78,4
Góc mỏm gai
21
41,2
41,2
Góc mỏm ngang
39
76,5
76,5
Góc mỏm khớp
6
11,8
17,6
Trượt thân đốt
9
17,6
17,6
Vỡ diện khớp
4
7,8
25,5
Trật diện khớp
9
17,6
17,6
Mảnh xương gây hẹp ống sống
0
0
92,2
Nhận xét:
Trên XQ quy ước khó đánh giá được mảnh xương gây hẹp ống sống. Góc cung sau
đánh giá trên XQ là 3,9%, trên CLVT là 78,4%. Góc mỏm gai là 21 bệnh nhân, góc mỏm ngang là 39
bệnh nhân đều được phát hiện trên chụp X.Quang và CLVT.
3.3 Phân loại góc theo Denis. Phân loại góc theo Denis 51 bệnh nhân được thể hiện ở bảng sau:
Bảng 3. Phân loại góc theo Denis
Dạng góc
Tần suất
Tỷ lệ %
Lún đốt sống
1
2
Vỡ đốt sống
41
80,4
Góc seat-belt
0
0
Góc-trật đốt sống
9
17,6
Tổng
51
100
Nhận xét:
Tổn thương làm vỡ thân đốt sống
là loại góc thường gặp nhất chiếm 80,4%, sau
đến góc trật đốt sống 17,6 %.
3.4 Đặc điểm tổn thương giải phẫu của
bệnh nhân không liệt. Nghiên cứu cụ thể trên
25 trường hợp không liệt, chúng tôi thấy có một
số đặc điểm về tổn thương giải giải phẫu sau:
Bảng 4. Đặc điểm tổn thương trong XQ
quy ước và CLVT với các trường hợp không
liệt (n = 25)
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 2 - 2020
107
Tổn thương
X quang quy ước
CLVT
Góc gù
thân đốt
trung bình
(độ)
Giảm
chiều cao
thân đốt
sống (%)
Tỷ lệ hẹp
ống sống
trung bình
(%)
Lún đốt sống
(n =1)
16
75
0
Vỡ vụn đốt sống
(n =22)
17,05
38,14
39,55
Góc trật (n = 2)
9
35
25
Nhận xét:
Thương tổn lún đốt sống là thương
tổn cột trụ trước nên không gây hẹp ống sống.
Trong tổng số 24 trường hợp không liệt có 2
trường hợp góc trật nên chỉ định mổ là rõ ràng do
mất vững cột sống. 22 trường hợp góc vụn chỉ
định phẫu thuật được đánh giá theo các chỉ số trên
XQ cà CLVT theo các đặc điểm ở bảng 3.9.
3.5 Liên quan giữa vị trí góc và loại góc
theo Denis. Liên quan giữa vị trí góc và loại góc
theo Dennis được thể hiện ở bảng sau:
Bảng 5. Liên quan giữa vị trí góc và phân loại
Đốt tổn
thương
Phân loại góc theo Dennis
Tổng
Góc lún
Góc vụn
Seat-Belt
Góc trật
n
%
n
%
n
%
n
%
L3
0
0
33
86,8
0
0
5
13,2
38 (100%); 74,5%
L4
1
11,1
6
66,7
0
0
2
22,2
9(100%); 17,6%
L5
0
0
2
50
0
0
2
50
4(100%); 7,8%
Tổng
1
2
41
80,4
0
0
9
17,6
51(100%)
Nhận xét:
Chủ yếu góc L3 là góc vụn (33/38 trường hợp góc L3), góc L5 có số lượng ít nhất là 4
bệnh nhân: 2 bệnh nhân bị góc trật và 2 bệnh nhân góc vụn. Tuy nhiên sự khác nhau này không có
ý nghĩa thống kê với p = 0,07
3.6 Liên quan giữa hẹp ống sống và rối loạn vận động
Liên quan giữa mức độ hẹp ống sống và rối loạn vận động được thể hiện ở bảng sau:
Bảng 6. Mức độ hẹp ống sống và rối loạn vận động
Điểm vận
động
Mức độ hẹp ống sống
Dưới 25%
25% - 50%
>50%
0
0
46%
0
31%
1
64%
1
0
0
1
2
1
0
2
3
3
3
6
4
2
1
6
5
7
54%
9
69%
9
36%
Tổng
13
100%
13
100%
25
100%
Nhận xét:
Từ bảng trên cho thấy, ở nhóm có mức độ hẹp ống sống trên 50% thì có nguy cơ tổn
thương thần kinh biểu hiện giảm vận động với điểm vận động < 5 là 16/24 trường hợp (64%). Tuy nhiên
khi kiểm định cho thấy không có mối liên quan giữa hẹp ống sống và rối loạn vận động với p = 0,259
3.7 Liên quan giữa hẹp ống sống và rối loạn cảm giác
Bảng 7. Mức độ hẹp ống sống và rối loạn cảm giác
Cảm giác
Mức độ hẹp ống sống
Dưới 25%
25% - < 50%
≥50%
Tổng
Mất
0 (0%)
0(0%)
2(8%)
2(4%)
Giảm
3 (23%)
4(29%)
11(46%)
18(35%)
Bình thường
11(77%)
9(71%)
11(46%)
31(61%)
Tổng
14(100%)
13(100%)
24(100%)
51(100%)
Nhận xét:
Theo kết quả trên, mức độ hẹp
ống sống trên 50% có 24 bệnh nhân thì
13(54%) bệnh nhân có rối loạn cảm giác. Hẹp
ống sống 25%-50% có 13 bệnh nhân thì 4
(30%) bệnh nhân có rối loạn cảm giác. Kiểm
định thấy không có sự liên quan giữa hẹp ống
sống và rối loạn cảm giác với p = 0,246
3.8 Góc gù vùng chấn thương, góc gù
thân đốt, giảm chiều cao thân đốt sống và
tỷ lệ hẹp ống sống trung bình trước mổ.
Trong 51 bệnh nhân, chúng tôi đo toàn bộ
góc gù vùng, gù thân đốt, giảm chiều cao thân
đốt sống và tỷ lệ hẹp ống sống trước mổ. Kết
quả thể hiện ở bảng sau:
Bảng 8. Thay đổi về giải phẫu trước phẫu thuật
Góc gù thân đốt TB
Góc gù vùngchấn
thương TB
Giảm chiều cao thân
đốt sống TB
Tỷ lệ hẹp ống
sống
vietnam medical journal n02 - MAY - 2020
108
18,270 ± 1,4
6,37o ± 1,8
46,9% ± 3,7
46,33% ± 3,6
Nhận xét:
Góc gù thân đốt trung bình trước mổ là: 18,27%. Giảm chiều cao thân đốt sống trung
bình trước mổ là: 46,9%. Tỷ lệ hẹp ống sống trung bình trước mổ là: 46,33%.
IV. BÀN LUẬN
4.1. Đặc điểm tổn thương trên Xquang
quy ước. Trong nhóm bệnh nhân của chúng tôi
thì phân loại số đốt sống bị tổn thương cho thấy
có sự khác biệt rõ rệt về vị trí tổn thương có ý
nghĩa thống kê với p < 0,05. Tổn thương 1 đốt
sống chiếm nhiều nhất 43/51 bệnh nhân. Đây là
loại tổn thương mà giới hạn tổn thương trên 1
đốt sống thể hiện rất rõ trên phim chụp XQ quy
ước. Có 3 trường hợp tổn thương L4 và L2, 5
trường hợp tổn thương 2 đốt sống liên tiếp trên
cùng một đoạn. Đối với loại tổn thương nhiều
đốt sống, điều trị và phẫu thuật cũng phức tạp
hơn. Với loại tổn thương này thì chụp XQ quy
ước và khám lâm sàng là cơ sở của chụp cắt lớp
vi tính. Vị trí hay gặp nhất là ở L3 chiếm 74,5%.
L4 chiếm 17,6%. Ít nhất là L5 với 7,8%. Có thể
giải thích do L3 gần vùng bản lề, là nơi chuyển
hướng cong của cột sống và cũng là chỗ giáp
ranh của giữa phần di động nhiều và phần cố
định (L5) như một cái đe làm cho L3 bị vỡ vụn
nhiều hơn41/51 bệnh nhân. Ở L4 và L5 hướng
của các mặt khớp là từ trên xuống dưới nên cử
động theo chiều đứng dọc càng nhiều, tầm vận
động đạt 200 [1], mặt khác để chấn thương L4,
L5 cần một năng lực tác động mạnh do các đốt
sống này có hệ thống cơ lưng rất kháe bám vào
cùng với các dây chằng cố định đốt sống với
xương chậu ở phía dưới. Điều này cũng giải
thích vỡ sao khi chấn thương cột sống L4, L5 thì
thường kèm theo trật thân đốt sống nhiều hơn
so với các đốt phía trên, chủ yếu góc L3 là góc
vụn (33/38 bệnh nhân góc L3) góc L5 có số
lượng ít nhất nhưng tỷ lệ góc trật nhiều nhất: 4
bệnh nhân thì có 2 bệnh nhân bị góc trật. Số liệu
này cũng cho thấy sự khác biệt của cột sống
thắt lưng thấp so với các vùng khác là tỷ lệ góc
trật nhiều hơn với 9/51 bệnh nhân. Nguyễn Văn
Thạch (2007) là 8/146 bệnh nhân [3].
4.2. Đặc điểm tổn thương trên phim
chụp CLVT. Các thương tổn về xương trên phim
chụp cắt lớp vi tính trong đó 50/51 bệnh nhân
vỡ thân đốt sống 5/51 bệnh nhân vỡ cuống
sống, vỡ cung sau có 40/51 bệnh nhân trong khi
XQ quy ước chỉ phát hiện được 2/51 bệnh nhân.
Góc mỏm gai là 21/51 bệnh nhân. Góc mỏm
ngang là 39/51 bệnh nhân. Mảnh xương gây hẹp
ống sống là 47/51 bệnh nhân trong khi đó XQ
không thấy được hẹp ống sống. Góc mỏm khớp
là 9/51 bệnh nhân trong khi XQ quy ước phát
hiện được 6/51 bệnh nhân. Với các trường hợp
góc mỏm khớp này, nhiều khi đọc trên phim
chụp cắt lớp rất khó vỡ lớp cắt nằm ngang nhiều
khi không cắt qua nơi góc, đặc biệt là những
trường hợp không kèm trật khớp. Những trường
hợp này cần phối hợp với XQ quy ước và sự tái
tạo hình ảnh không gian 3 chiều để xác định tổn
thương, tránh bỏ sót [4], [2]. Trong nghiên cứu
của chúng tôi, các trường hợp trật khớp đều
thấy rõ trên phim chụp cắt lớp vi tính
Liên quan giữa hẹp ống sống và tổn
thương thần kinh trên lâm sàng: Đây là vấn
đề mà nhiều tác giả quan tâm nhằm tìm ra mối
liên hệ giữa hẹp ống sống và tổn thương thần
kinh. Hitchon và cộng sự đó nhấn mạnh tầm
quan trọng của phần ống sống cũng lại quyết
định có giải ép hay không. Tác giả cho rằng khi
ống tủy bị hẹp trên 50% và góc gù thân đốt trên
25% thì cần phẫu thuật giải ép [3]. Fontijine và
cộng sự phân tích trên 139 trường hợp vỡ thân
đốt sống và thấy mối tương quan giữa mức độ
hẹp ống sống và tổn thương thần kinh. Tác giả
thấy khi hẹp ống sống ở mức độ 25%, 50% và
75% thì khả năng tổn thương thần kinh là 29%,
51% và 71%. Denis và cộng sự, Kim và cộng sự
cũng kết luận tương tự, có mối tương quan giữa
tổn thương thần kinh và hẹp ống sống [5], [6].
Nguyễn Văn Thạch khi nghiên cứu 146 trường
hợp góc cột sống ngực thắt lưng cũng thấy sự
liên quan giữa hẹp ống sống và tổn thương thần
kinh. Theo tác giả, mức độ hẹp ống tủy đo trên
phim càng cao thì tổn thương thần kinh càng
nặng [3]. Trong những trường hợp của chúng tôi
thì nhóm có mức độ hẹp ống sống từ 50% trở
lên thì nguy cơ tổn thương thần kinh cao rõ ràng
hơn nhóm cũng lại và so với các nghiên cứu của
các tác giả khác, tuy nhiên tỷ lệ tổn thương thần
kinh lại thấp hơn các tác giả khác, điều này cho
thấy sự khác biệt giữa chấn thương cột sống
thắt lưng thấp với chấn thương cột sống ở vùng
khác, do vùng thắt lưng thấp là vùng không có
tủy mà chỉ có các rễ thần kinh.
V. KẾT LUẬN
Tổn thương giải phẫu bệnh lý chấn
thương cột sống thắt lưng thấp
- Vỡ cung sau là 40 trường hợp chiếm78,4%.
- Góc mỏm ngang là 39 trường hợp chiếm 76,5%.
- Vỡ diện khớp là 15 trường hợp chiếm 25,5%.
- Về phân loại góc theo Denis:
+ 41/51 trường hợp bị vỡ vụn chiếm 80%.
+ 9/51 trường hợp góc trật chiếm 18%.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 2 - 2020
109
+ 1trường hợp lún đơn thuần chiếm 2%.
- Vị trí tổn thương cũng giảm dần từ trên
xuống dưới:
+ 38/51 trường hợp góc L3 chiếm 74,5%
+ 9/51 trường hợp góc L4 chiếm 17,6%.
+ 4 trường hợp góc L5 chiếm 7,9%.
- Giảm chiều cao thân đốt sống trung bình
là: 46,9% ± 3,7.
- Tỷ lệ hẹp ống sống: 46,33% ± 3,6.
- Góc gù thân đốt trung bình: 18,27%± 1,4
- Góc gù vùng chấn thương trung bình:
6,37%±1,8
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Dương Đức Bính và cộng sự (2002) "Vai trò
của phẫu thuật cho người gãy cột sống lưng, thắt
lưng có liệt tủy ở bệnh viện Saint Paul Hà Nội", Kỷ
yếu tóm tắt đề tài khoa học- Hội nghị ngoại khoa
quốc gia Việt Nam lần thứ XII, tr.19- 12.
2. Nguyễn Đức Phúc (2004), “Góc cột sống thắt
lưng thấp nhiều mảnh” Giáo tình kỹ thuật mổ chấn
thương - chỉnh hình tập 7, Bộ mụn ngoại Đại học Y
Hà Nội, NXB Y học, tr. 41-43.
3. Nguyễn Văn Thạch (2007), “Nghiên cứu điều
trị phẫu thuật góc cột sống ngực thắt lưng không
vững, không liệt tủy và liệt tủy không hoàn toàn
bằng dụng cụ Moss Miami”, Luận án tiến sĩ y học,
Học viên Quân Y
4. Atlas S.W., Regenbogen V. (1986), "The
radiographic characterization of burst fracture of
the spine", American journal of ray; volume 147,
pp.575- 582.
5. Denis F. (1983), "The three colum spine and it's
significace in the classification of acute thoracolumbar
spinal injuries", Spine, 8 (8), pp. 817- 831.
6. Ki Soo Kim, M.D và cộng sự (1997), Surgical
Treatment of the Low Lumbar(L3-L5) Spinal
Fractures. J Bone Joint Surg. Vol. 4. No. 1, pp 74-80.
7. Seybold EA, Sweeney CA, Fredrickson BE,
Warhold LG, Bernini PM.(1999) Functional
outcome of low lumbar burst fractures. A multicenter
review of operative and nonoperative treatment of
L3–L5. Spine. Oct 15;24(20):2154–61.
NGHIÊN CỨU SỰ BỘC LỘ MỘT SỐ DẤU ẤN MIỄN DỊCH
CỦA U BUỒNG TRỨNG ÁC TÍNH VÀ GIÁP BIÊN
Nguyễn Văn Chủ*
TÓM TẮT32
Cùng với sự phát triển của sinh học phân tử-men
học và miễn dịch học, kỹ thuật hoá mô miễn dịch
(HMMD) ra đời đã làm thay đổi quan niệm và phân
loại mô bệnh học (MBH) của nhiều loại ung thư. Nhờ
những tiến bộ này người ta nhận thấy có nhiều typ
mô học mới với những đặc trưng về hình thái, đặc
điểm sinh học và gen học hoàn toàn riêng biệt. Mục
tiêu: Nhận xét sự bộc lộ của một số dấu ấn miễn dịch
với u buồng trứng ác tính và giáp biên. Đối tượng và
phương pháp nghiên cứu: 102 bệnh nhân u buồng
trứng ác tính và giáp biên được nhuộm hóa mô miễn
dịch với p53, Ki67, CK7, CK20, ER, PR và Her2/neu để
đánh giá sự khác biệt giữa 2 nhóm u. Kết quả
nghiên cứu và Kết luận: U biểu mô buồng trứng ác
tính bộc lộ p53 cao hơn u biểu mô có độ ác tính giáp
biên (48,3% so với 20,0%), sự khác biệt này có ý
nghĩa thống kê với p<0,05 (p=0,04). Như vậy sự bộc
lộ p53 liên quan với một tiềm năng ác tính cao hơn
của u buồng trứng. U biểu mô buồng trứng có độ ác
tính giáp biên bộc lộ PR cao hơn so với loại ác tính
(73,3% so với 39,1%). Sự khác biệt này có ý nghĩa
thống kê với p<0,05. Nghiên cứu này cho thấy tiềm
năng ác tính của u buồng trứng có thể liên quan với
*Bệnh viện K
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Chủ
Email: chunv.nch@gmail.com
Ngày nhận bài: 10.3.2020
Ngày phản biện khoa học: 4.5.2020
Ngày duyệt bài: 14.5.2020
sự mất bộc lộ PR mà không liên quan với sự mất bộc
lộ ER.
Từ khóa:
Ung thư buồng trứng, Giáp biên, Hóa
mô miễn dịch.
SUMMARY
RESEARCH OF SOME IHC EXPRESSIONS IN
OVARIAN MALIGNANT AND BORDERLINE TUMOR
Along to the development of molecular biology and
immunology, immunohistochemistry was developed to
change the concept and classification of histopathology
of many types of cancer. Thanks to these advances, it
has been found that there are many new histological
types with completely unique morphological, biological
and genomic characteristics. Purpose: To observe
some on the expression of some IHC markers with
malignant and borderline ovarian tumors. Methods:
102 patients with malignant and borderline ovarian
tumors were stained by immunohistochemistry with
p53, Ki67, CK7, CK20, ER, PR and Her2/neu to assess
the difference between the two tumor groups. Results
and Conclusion: Malignant ovarian epithelial tumors
revealed p53 was higher than that of borderline
malignant neoplasms (48.3% versus 20.0%), this
difference was statistically significant with p <0.05
(p=0.04). Thus, the expression of p53 is associated
with a higher malignant potential of ovarian tumors.
Ovarian carcinoma has a higher PR expression of
borderline malignancy than the malignant type (73.3%
vs. 39.1%). This difference is statistically significant
with p <0.05. This study suggests that the malignant
potential of ovarian tumors may be associated with PR
expression loss that is not associated with negative ER.