1
MÃ HỌC PHẦN: FE6012
2
MỤC LỤC
Chương 1. An toàn điện...................................................................................................5
1.1. Khái niệm chung về an toàn điện .........................................................................5
1.1.1. Số liệu thống kê tai nạn điện: ........................................................................5
1.1.2. Tác dụng của dòng điện đối với cơ thể người ...............................................6
1.1.3. Điện trở cơ thể người .....................................................................................7
1.1.4. Ảnh hưởng của trị số dòng điện giật đến tai nạn điện ...................................8
1.2. Hiện tượng dòng điện đi trong đất ......................................................................12
1.2.1. Điện áp tiếp xúc và điện áp bước ................................................................14
1.2.2. Điện áp cho phép .........................................................................................17
1.2.3. Câu hỏi và bài tập ........................................................................................18
1.3. Phân tích an toàn trong mạng điện 1 pha ...........................................................19
1.3.1. Khái niệm ....................................................................................................19
1.3.2. Mạng điện một pha cách điện đối với đất ...................................................20
1.3.3. Mạng điện một pha có trung tính trực tiếp nối đất ......................................26
1.3.4. Câu hỏi và bài tập ........................................................................................28
1.4. Phân tích an toàn trong mạng điện 3 pha ...........................................................29
1.4.1. Khái niệm ....................................................................................................29
1.4.2. Phân tích an toàn trong mạng 3 pha có dây trung tích cách điện với đất. ...31
1.4.3. Phân tích an toàn trong mạng 3 pha có trung tính nối đất ...........................39
1.4.4. Câu hỏi và bài tập ........................................................................................41
1.5. Các phương pháp bảo vệ an toàn điện ................................................................42
1.5.1. Bảo vệ nối đất ..............................................................................................42
a. Nối đất tập trung ................................................................................................45
c. Nối đất mạch vòng ........................................................................................46
1.5.2. Bảo vệ nối dây trung tính ............................................................................56
1.5.3. Bảo vệ chống sự xâm nhập điện áp cao sang điện áp thấp .........................65
1.5.4. Các biện pháp bảo vệ chống xâm nhập điện áp cao sang điện áp thấp .......67
1.6. Cấp cứu người khi bị điện giật ...........................................................................68
1.6.1. Các biện pháp bảo vệ an toàn cho người tránh bị điện giật .........................68
1.6.2. Phương tiện bảo vệ và dụng cụ kiểm tra điện cho người khi làm việc .......70
1.6.3. Cấp cứu người bị điện giật ..........................................................................73
Chương 2. Phương pháp 5S ...........................................................................................77
3
2.1. Khái niệm về 5S .................................................................................................77
2.2.1. Sàng lọc (Seiri) ............................................................................................77
2.2.2. Sắp xếp (Seiton) ..........................................................................................78
2.2.3. Sạch sẽ (Seiso) .............................................................................................79
2.2.4. Săn sóc (Seiketsu) ........................................................................................80
2.2.5. Sẵn sàng (Shitsuke) .....................................................................................81
2.2.6. Việc tạo ra giá trị và nhận thức sự lãng phí .................................................82
2.3. Lợi ích của việc thực hiện 5S .............................................................................83
2.4. Các yếu tố cơ bản để thực hiện thành công 5S ...................................................84
2.5. Các bước thực hiện 5S ........................................................................................85
2.5.1. Chuẩn bị, xem xét thực trạng ......................................................................85
2.5.2. Phát động chương trình. ..............................................................................86
2.5.3. Mọi người tiến hành tổng vệ sinh ................................................................87
2.5.4. Bắt đầu bằng Seiri (Sàng lọc). .....................................................................88
2.5.5. Thực hiện Seiri, Seiton và Seiso hàng ngày ................................................88
2.5.6. Đánh giá định kỳ 5S ....................................................................................89
2.6. Vận dụng 5S vào thực tế.....................................................................................90
2.6.1. Phương pháp thực hiện 5S ...........................................................................90
2.6.2. Đánh giá hoạt động 5s .................................................................................98
2.6.3. Kế hoạch hành động, triển khai, thực hiện 5S tại trường Đại học công nghiệp
Hà Nội................................................................................................................. 104
Chương 3. Lãng phí trong sản xuất ............................................................................ 110
3.1. Khái niệm về lãng phí trong sản xuất. ............................................................. 110
3.1.1. Khái niệm. ................................................................................................ 110
3.1.2. Muda, Muri và Mura ................................................................................ 110
3.1.3. Mối quan hệ của Muda, Mura và Muri trong Lean Manufacturing ........ 112
3.2. Các loại lãng phí trong sản xuất theo Muda .................................................... 113
Chương 4. Tổng quan về Kaizen ................................................................................ 121
4.1. Khái niệm Kaizen ............................................................................................ 121
4.2. Đặc điểm của Kaizen ....................................................................................... 123
4.3. Các bước thực hiện Kaizen .............................................................................. 123
4.4. Nguyên tắc cốt lõi trong triết lý Kaizen .......................................................... 124
4.5. Các yếu tố quyết định sự thành công của hoạt động KAIZEN ....................... 131
4
4.6. Kết hợp Kaizen và đổi mới. ............................................................................. 132
4.7. Lợi ích của việc áp dụng Kaizen – cải tiến liên tục ......................................... 133
Chương 5. Xây dựng kế hoạch phát triển nghề nghiệp .............................................. 135
5.1. Lên kế hoạch phát triển bản thân. .................................................................... 135
5.1.1. Đánh giá bản thân (Self-Assessment) ...................................................... 135
5.1.2. Nhận diện và nghiên cứu các lựa chọn (Identify and Research options) . 138
5.1.3. Đánh giá và ưu tiên để đưa ra quyết định (Evaluate and Prioritize) ........ 138
5.1.4. Hành động và Thử các lựa chọn (Take actions and Try options) ............ 139
5.1.5. Tự phản ánh và đánh giá lại (Reflect and Re-evaluate) ........................... 142
5
Chương 1. An toàn điện
1.1. Khái niệm chung về an toàn điện
An toàn điện là một hệ thống các biện pháp tổ chức và phương tiện kỹ thuật để
ngăn chặn các tác động có hại và nguy hiểm đối với con người từ dòng điện.
Tất cả các hệ thống liên quan đến điện đều có khả năng gây hại, điện có thể là tính
hay động. Đối với điện động là các Electron sẻ chuyển động qua một dây dẫn thông qua
dây dẫn chất liệu bằng kim loại. Còn tĩnh điện sẻ là sự tích tụ điện trên bề mặt do tiếp
xúc hoặc quá trình ma sát tạo ra.
Điện giật là hiện tượng dòng điện chạy qua cơ thể con người gây tổn thương đến
sinh lí và thể sác. Khái niệm này được mô tả khi có sự cố dòng điện chay qua cơ thể gây
ra tình trạng tê giật toàn thân và nếu dòng điện đủ mạnh có thể gây tử vong ngay tại chổ
1.1.1. Số liệu thống kê tai nạn điện:
Theo cấp điện áp: U ≤ 1kV: 76,4%; U > 1kV: 23,6%
Theo nghề nghiệp: Thuộc ngành điện: 42,2%; Các ngành khác: 57,8%
Theo nguyên lứa tuổi: Dưới 20: 14,5%; Từ 21-30: 51,7%; Từ 31-40: 21,3%; Trên
40: 12,5%
Theo nguyên nhân tiếp xúc điện: Trực tiếp: 55,9%; Gián tiếp: 42,8%; Hồ quang
điện: 1,12%; Xuất hiện trong KV điện trường mạnh:0.08%