Đề cương ôn tập cả năm môn GDCD 12 năm 2018-2019 - Trường THPT Yên Hòa

Chia sẻ: Starburst Free | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xin giới thiệu tới các bạn học sinh lớp 12 tài liệu Đề cương ôn tập cả năm môn GDCD 12 năm 2018-2019 - Trường THPT Yên Hòa, giúp các bạn ôn tập dễ dàng hơn và nắm các phương pháp giải bài tập, củng cố kiến thức cơ bản. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn tập cả năm môn GDCD 12 năm 2018-2019 - Trường THPT Yên Hòa

TRƯỜNG THPT YÊN HÒA ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN GDCD – KHỐI 12 -------oOo------- NỘI DUNG ÔN TẬP HK I: CHñ §Ò 1: Ph¸p luËt vµ ®êi sèng NéI DUNG I. Kh¸i niÖm ph¸p luËt 1. Ph¸p luËt lµ g× ? - KN Ph¸p luËt ? - ND kh¸i niÖm ph¸p luËt ? 2. §Æc ®iÓm cña ph¸p luËt C©u hái : 1. ThÕ nµo lµ tÝnh quy ph¹m phæ biÕn cña ph¸p luËt ? 2. T¹i sao nãi, ph¸p luËt cã tÝnh quyÒn lùc, b¾t buéc chung ? 3. TÝnh x¸c ®Þnh chÆt chÏ vÒ mÆt h×nh thøc cña ph¸p luËt ®-îc thÓ hiÖn nh- thÕ nµo? 4. Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a quy ph¹m ph¸p luËt víi quy ph¹m ®¹o ®øc? 3. B¶n chÊt cña ph¸p luËt C©u hái: 1. V× sao nãi, ph¸p luËt mang b¶n chÊt giai cÊp ? Ph©n biÖt b¶n chÊt giai cÊp cña ph¸p luËt nãi chung víi ph¸p luËt XHCN (n-íc ta) 2. ThÕ nµo lµ b¶n chÊt x· héi cña ph¸p luËt ? 4. Mèi quan hÖ gi÷a ph¸p luËt víi ®¹o ®øc Nguån gèc - Néi dung - H×nh thøc thÓ hiÖn - Ph-¬ng thøc t¸c ®éng NéI DUNG 2 . Vai trß cña ph¸p luËt trong ®êi sèng xh 1. Ph¸p luËt lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó nhµ n-íc qu¶n lÝ x· héi 1.V× sao nhµ n-íc ph¶i qu¶n lÝ x· héi b»ng ph¸p luËt ? 2.Nhµ n-íc qu¶n lÝ x· héi b»ng ph¸p luËt nh- thÕ nµo ? 2. Ph¸p luËt lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó c«ng d©n thùc hiÖn vµ b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh - Ph¸p luËt lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó c«ng d©n thùc hiÖn quyÒn cña m×nh - Ph¸p luËt lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó c«ng d©n b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh NéI DUNG III. thùc hiÖn ph¸p luËt I. Kh¸I niÖm, h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt 1. Kh¸i niÖm thùc hiÖn ph¸p luËt
Thùc hiÖn ph¸p luËt lµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña con ng-êi lµm cho nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®i vµo cuéc sèng, trë thµnh nh÷ng hµnh vi hîp ph¸p cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc. - ThÕ nµo lµ hµnh vi hîp ph¸p ? - Cã mÊy c¸ch xö sù khi thùc hiÖn ph¸p luËt ? - Ph©n biÖt xö sù chñ ®éng vµ thô ®éng 2. C¸c h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt - Trong khoa häc ph¸p lý, cã 4 h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt ? - §iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a 4 h×nh thøc. II - Vi ph¹m ph¸p luËt 1. Vi ph¹m ph¸p luËt ? 2. C¸c dÊu hiÖu vi ph¹m ph¸p luËt ? C©u hái: 1. T¹i sao nãi, vi ph¹m ph¸p luËt lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt ? 2. Anh (chÞ) hiÓu thÕ nµo vÒ n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña chñ thÓ ? 3. Lçi cã mÊy lo¹i, ®-îc biÓu hiÖn d-íi nh÷ng h×nh thøc nµo ? Lçi cè ý vµ lçi v« ý ? 3. C¸c lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt C©u hái: 1. C¸c lo¹i VPPL ? 2. Lo¹i VPPL nµo lµ nghiªm träng nhÊt ? 3. Chñ thÓ vµ mèi quan hÖ x©m ph¹m cña tõng lo¹i vi ph¹m ? III - Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý 1. Kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ? 2. C¸c lo¹i tr¸ch nhiÖm ph¸p lý Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®-îc chia thµnh mÊy lo¹i ? T-¬ng øng víi bèn lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt lµ c¸c lo¹i TNPL nµo ? C©u hái: - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù ? - Tr¸ch nhiÖm hµnh chÝnh ? - Tr¸ch nhiÖm d©n sù ? - Tr¸ch nhiÖm kû luËt ? CHñ §Ò 2: QuyÒn B×NH §¼NG NéI DUNG I. QuyÒn b×nh ®¼ng cña c«ng d©n - ThÕ nµo lµ c«ng d©n b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt ?
- C«ng d©n b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô. - C«ng d©n b×nh ®¼ng vÒ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý. - Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n-íc. 1. B×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt ? 2. C«ng d©n b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô ? - ThÕ nµo lµ c«ng d©n b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô ? - Gi¶i quyÕt t×nh huèng ®Ó HS n¾m ®-îc mét sè néi dung cÇn chó ý : (1) B×nh ®¼ng kh«ng cã nghÜa lµ cµo b»ng, lµ b»ng nhau, ngang nhau trong mäi tr-êng hîp. (2) C«ng d©n ®-îc h-ëng quyÒn b×nh ®¼ng nh- nhau nh-ng kh¶ n¨ng thùc hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng l¹i kh¸c nhau 3. C«ng d©n b×nh ®¼ng vÒ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ThÕ nµo lµ b×nh ®¼ng vÒ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý? Mäi c«ng d©n dï ë c-¬ng vÞ nµo, nÕu vi ph¹m ph¸p luËt còng, ®Òu bÞ xö lý nghiªm minh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 4. Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n-íc trong viÖc b¶o ®¶m quyÒn b×nh ®¼ng cña c«ng d©n tr-íc ph¸p luËt NéI DUNG II: quyÒn b×nh ®¼ng cña c«ng d©n trong mét sè lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi I. B×nh ®¼ng trong h«n nh©n vµ gia ®×nh C©u hái: 1.B×nh ®¼ng gi÷a vî vµ chång ? B×nh ®¼ng trong quan hÖ nh©n th©n vµ trong quan hÖ tµi s¶n - Trong quan hÖ nh©n th©n ? - Trong quan hÖ tµi s¶n ? 2. B×nh ®¼ng gi÷a cha mÑ vµ con ? II. B×nh ®¼ng trong lao ®éng C©u hái: 1. B×nh ®¼ng gi÷a c¸c c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn quyÒn lao ®éng ? 2. B×nh ®¼ng ng-êi sö dông lao ®éng vµ ng-êi lao ®éng trong giao kÕt hîp ®ång lao ®éng ? - Hîp ®ång lao ®éng lµ g× ? - Nguyªn t¾c giao kÕt hîp ®ång lao ®éng? - Gi¶i quyÕt t×nh huèng 2. B×nh ®¼ng gi÷a lao ®éng nam vµ lao ®éng n÷ ? - QuyÒn lîi vµ nghÜa vô ?
- Gi¶i quyÕt t×nh huèng NỘI DUNG ÔN TẬP HK II: CHñ §Ò 3: QUYỀN TỰ DO, DÂN CHỦ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN NéI DUNG 1: QUYỀN TỰ DO CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN 1. QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ 2. QuyÒn ®-îc ph¸p luËt b¶o hé vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù vµ nh©n phÈm 3. QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ chç ë 4. QuyÒn ®-îc b¶o ®¶m an toµn vµ bÝ mËt th- tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn 5. QuyÒn tù do ng«n luËn 6. Đ ọ c thªm phÇn ý nghÜa vµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n-íc vµ c«ng d©n trong viÖc b¶o ®¶m vµ thùc hiÖn c¸c quyÒn tù do c¬ b¶n. I. T¹i sao c¸c quyÒn nµy ®-îc gäi lµ c¸c quyÒn tù do c¬ b¶n cña c«ng d©n ? V× : - C¸c quyÒn nµy quy ®Þnh mèi quan hÖ c¬ b¶n gi÷a Nhµ n-íc vµ c«ng d©n. - C¸c quyÒn nµy ®-îc nghi nhËn trong HiÕn ph¸p – luËt c¬ b¶n cña Nhµ n-íc II. Kh¸i niÖm, néi dung: 1. QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ cña c«ng d©n - KN ? - Néi dung ? - 3 tr-êng hîp ph¸p luËt cho phÐp b¾t ng-êi ? Tr-êng hîp 1 : B¾t bÞ can, bÞ c¸o ®Ó t¹m giam khi cã c¨n cø chøng tá bÞ can, bÞ c¸o sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö hoÆc sÏ tiÕp tôc ph¹m téi, còng nh- khi cÇn b¶o ®¶m thi hµnh ¸n. Tr-êng hîp 2 : B¾t ng-êi trong tr-êng hîp khÈn cÊp. - B¾t ng-êi trong tr-êng hîp khÈn cÊp chØ ®-îc tiÕn hµnh khi cã mét trong 3 c¨n cø sau ®©y: + C¨n cø thø nhÊt : Cã c¨n cø kh¼ng ®Þnh ng-êi ®ã ®ang chuÈn bÞ thùc hiÖn téi ph¹m rÊt nghiªm träng hoÆc téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng : + C¨n cø thø hai : Khi ng-êi bÞ h¹i hoÆc ng-êi cã mÆt t¹i n¬i x¶y ra téi ph¹m chÝnh m¾t tr«ng thÊy vµ x¸c nhËn ®óng lµ ng-êi ®· thùc hiÖn téi ph¹m mµ xÐt thÊy cÇn ng¨n chÆn ngay viÖc ng-êi ®ã trèn. B¾t ng-êi trong tr-êng hîp khÈn cÊp thø hai nµy cÇn ph¶i cã hai ®iÒu kiÖn ? + C¨n cø thø ba : Khi thÊy cã dÊu vÕt cña téi ph¹m ë ng-êi hoÆc t¹i chç ë cña ng-êi bÞ nghi thùc hiÖn téi ph¹m vµ xÐt thÊy cÇn ng¨n chÆn ngay viÖc ng-êi
®ã trèn hoÆc tiªu huû chøng cø. B¾t ng-êi trong tr-êng hîp khÈn cÊp thø ba nµy còng cÇn ph¶i cã ®ñ hai ®iÒu kiÖn ? Tr-êng hîp 3 : B¾t ng-êi ®ang ph¹m téi qu¶ tang hoÆc ®ang bÞ truy n·. §èi víi ng-êi ®ang ph¹m téi qu¶ tang hoÆc ®ang bÞ truy n· th× ai cã quyÒn b¾t ? vµ nh÷ng viÖc sau khi b¾t cÇn ph¶i lµm g× ? 2. QuyÒn ®-îc ph¸p luËt b¶o hé vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù vµ nh©n phÈm * §Þnh nghÜa : QuyÒn ®-îc ph¸p luËt b¶o hé vÒ tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù vµ nh©n phÈm cã nghÜa lµ c«ng d©n cã quyÒn ®-îc b¶o ®¶m an toµn vÒ tÝnh m¹ng, søc kháe, ®-îc b¶o vÖ danh dù vµ nh©n phÈm ; kh«ng ai ®-îc tù ý x©m ph¹m tíi tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù vµ nh©n phÈm cña ng-êi kh¸c. * Néi dung 1 : Kh«ng ai ®-îc x©m ph¹m tíi tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña ng-êi kh¸c. Ph¸p luËt nghiªm cÊm mäi hµnh vi cè ý hoÆc v« ý lµm tæn h¹i ®Õn tÝnh m¹ng vµ søc khoÎ cña ng-êi kh¸c, bÊt kÓ ng-êi ®ã lµ ai, lµ ng-êi cã chøc quyÒn hay mét c«ng d©n b×nh th-êng trong x· héi. Ph©n tÝch hµnh vi vi ph¹m cè ý vµ v« ý, lÊy vÝ dô ? * Néi dung 2 : Kh«ng ai ®-îc x©m ph¹m tíi danh dù vµ nh©n phÈm cña ng-êi kh¸c. - Hµnh vi x©m ph¹m tíi danh dù vµ nh©n phÈm cña ng-êi cã thÓ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng chñ thÓ nµo ? - BiÓu hiÖn cña hµnh vi vµ hËu qu¶ cña hµnh vi ? 3. QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ chç ë cña c«ng d©n * KN ? * Néi dung 1 : Chç ë cña c«ng d©n lµ n¬i bÊt kh¶ x©m ph¹m, kh«ng mét ai cã quyÒn tuú tiÖn vµo chç ë cña ng-êi kh¸c nÕu kh«ng ®-îc ng-êi ®ã ®ång ý. X©m ph¹m chç ë cña ng-êi kh¸c lµ nh÷ng hµnh vi nµo ?VÝ dô ? ChÕ tµi xö ph¹t ? * Néi dung 2 : Kh¸m chç ë cña c«ng d©n ph¶i theo ®óng ph¸p luËt. Kh¸m chç ë ®óng ph¸p luËt lµ g× ? - ViÖc kh¸m chç ë cña mét ng-êi chØ ®-îc tiÕn hµnh trong hai tr-êng hîp ? - Nh÷ng ng-êi nµo cã thÈm quyÒn ra lÖnh kh¸m chç ë, chç lµm viÖc, ®Þa ®iÓm ? - Tr×nh tù, thñ tôc kh¸m chç ë, chç lµm viÖc, ®Þa ®iÓm ? 4. QuyÒn ®-îc b¶o ®¶m an toµn vµ bÝ mËt th- tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn
QuyÒn ®-îc b¶o ®¶m an toµn vµ bÝ mËt th- tÝn ®-îc hiÓu theo hai néi dung : * Néi dung 1 : Th- tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn cña c«ng d©n ®-îc b¶o ®¶m an toµn vµ bÝ mËt. Kh«ng ai ®-îc kiÓm so¸t ®iÖn tho¹i, tù tiÖn bãc më, thu gi÷, tiªu huû th-, ®iÖn tÝn cña ng-êi kh¸c. Th- tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn lµ ph-¬ng tiÖn mµ c«ng d©n dïng ®Ó lµm g× ? * Néi dung 2 : ChØ nh÷ng ng-êi cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ chØ trong nh÷ng tr-êng hîp cÇn thiÕt míi ®-îc bãc më, kiÓm so¸t, thu gi÷ th- tÝn, ®iÖn tÝn cña c«ng d©n. - Ph¸p luËt cho phÐp kh¸m th- tÝn, ®iÖn tÝn, b-u kiÖn, b-u phÈm cña mét ng-êi khi thÊy cÇn ph¶i thu thËp tµi liÖu, ®å vËt liªn quan ®Õn vô ¸n. Nh÷ng ng-êi cã quyÒn ra lÖnh kh¸m xÐt bao gåm nh÷ng ai ? Tr×nh tù vµ thñ tôc ? 5. QuyÒn t- do ng«n luËn C«ng d©n cã quyÒn tù do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ ; cã quyÒn ®-îc th«ng tin ; cã quyÒn héi häp, lËp héi, biÓu t×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C«ng d©n cã quyÒn tù do ng«n luËn ®-îc hiÓu lµ quyÒn tù do ph¸t biÓu ý kiÕn, thÓ hiÖn chÝnh kiÕn, quan ®iÓm cña m×nh vÒ c¸c vÊn ®Ò chung cña ®Êt n-íc. C¸ch thøc thùc hiÖn cña c«ng d©n ? III - Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n-íc trong viÖc b¶o ®¶m c¸c quyÒn tù do c¬ b¶n cña c«ng d©n (§äc thªm) N¤I DUNG 2: QuyÒn d©n chñ c¬ b¶n cña c«ng d©n 1. QuyÒn bÇu cö vµ øng cö vµo c¬ quan ®¹i diÖn cña nh©n d©n - Kh¸i niÖm - §é tuæi bÇu cö, øng cö - C¸ch thøc thùc hiÖn bÇu cö, øng cö cña c«ng d©n - Nh÷ng tr-êng hîp kh«ng ®-îc bÇu cö, øng cö. - C¸ch thøc c«ng d©n thùc hiÖn quyÒn lùc Nhµ n-íc th«ng qua c¸c ®¹i biÓu vµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n-íc - ý nghÜa (®äc thªm) 2. QuyÒn tham gia qu¶n lý Nhµ N-íc vµ x· héi cña c«ng d©n - Kh¸i niÖm - Néi dung quyÒn: ph¹m vi c¬ së vµ c¶ n-íc - ý nghÜa (®äc thªm) 3. QuyÒn khiÕu n¹i vµ tè c¸o cña c«ng d©n - Kh¸i niÖm quyÒn ?
Chñ ®Ò 4: Ph¸p luËt víi sù ph¸t triÓn cña c«ng d©n vµ ®Êt n-íc A. ph¸p luËt víi quyÒn ph¸t triÓn cña c«ng d©n: I - QuyÒn häc tËp cña c«ng d©n 1. ThÕ nµo lµ quyÒn häc tËp cña c«ng d©n ? Häc tËp lµ quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n. QuyÒn häc tËp cña c«ng d©n gåm 4 néi dung ? II. QuyÒn s¸ng t¹o cña c«ng d©n 1. KN ? 2. Néi dung quyÒn s¸ng t¹o cña c«ng d©n bao gåm hai lo¹i ? III. QuyÒn ®-îc ph¸t triÓn cña c«ng d©n QuyÒn ®-îc ph¸t triÓn cña c«ng d©n QuyÒn ®-îc ph¸t triÓn cña c«ng d©n ®-îc biÓu hiÖn ë hai khÝa c¹nh : - QuyÒn cña c«ng d©n ®-îc h-ëng ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Çy ®ñ ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn. - QuyÒn cña c«ng d©n ®-îc khuyÕn khÝch, ®µo t¹o båi d-ìng, ®-îc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn tµi n¨ng. b: Ph¸p luËt víi sù pt bÒn v÷ng cña ®Êt n-íc I - Ph¸t triÓn bÒn v÷ng 1. KN ? 2. C¸c tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh mét ®Êt n-íc cã ph¸t triÓn bÒn v÷ng hay kh«ng ? Trong 4 tiªu chÝ, tiªu chÝ nµo lµ quan träng nhÊt, v× sao ? II - Vai trß cña ph¸p luËt ®èi víi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n-íc (gi¶m t¶i) III - Mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt trong sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n-íc 1. Mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ C©u hái: 1. Cã ý kiÕn cho r»ng, c«ng d©n cã quyÒn tù do kinh doanh cã nghÜa lµ ai muèn kinh doanh trong ngµnh nghÒ nµo vµ kinh doanh mÆt hµng nµo còng ®-îc. Anh (chÞ) cã ®ång ý víi ý kiÕn nµy kh«ng ? V× sao ? 2. Cã ng-êi cho r»ng, c«ng d©n cã quyÒn tù do kinh doanh cã nghÜa lµ ai muèn thµnh lËp c«ng ti còng ®Òu ®-îc c¶. HiÓu nh- vËy cã ®óng kh«ng ? V× sao ?
3. Cã ý kiÕn cho r»ng, ai muèn kinh doanh mÆt hµng nµo còng ®-îc ngoµi danh môc nh÷ng mÆt hµng bÞ cÊm mµ kh«ng cÇn ph¶i ghi trong GiÊy ®¨ng kÝ kinh doanh. HiÓu nh- vËy cã ®óng kh«ng ? V× sao ? 4. Trong c¸c nghÜa vô cña ng-êi kinh doanh, nghÜa vô nµo lµ quan träng nhÊt ? V× sao ? 5. Hai c«ng ty cïng s¶n xuÊt mét mÆt hµng nh-ng ë hai tØnh kh¸c nhau : mét ë miÒn nói, mét ë ®ång b»ng. C©u hái : Hai c«ng ty nµy cã ®-îc h-ëng cïng møc thuÕ -u ®·i nh- nhau kh«ng ? V× sao ? 2. Néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn v¨n ho¸ c) Néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt trong ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc x· héi d) Mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ m«i tr-êng e) Mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ QPAN bµi 10 - ph¸p luËt víi sù pT tiÕn bé cña nh©n lo¹i (®äc thªm)