MỘT SỐ DẠNG ĐỀ MINH HỌA KIỂM TRA HỌC KÌ II - LỚP 12
MÔN: NGỮ VĂN
Thời gian : 90 phút
ĐỀ SỐ 1
PHẦN I: ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau đây và trả lời các câu hỏi (Từ câu 1 đến Câu 4):
“... Sống trong thế giới này, chúng ta phải đương đầu với nhiều vấn đề. Nếu
vào thời điểm nào đó chúng ta mất đi hi vọng và trở nên nản chí, khả năng đối mặt
với khó khăn của chúng ta sẽ giảm xuống. Hãy nhớ rằng không chỉ bản thân mình
mà cả người khác cũng phải đối mặt với khó khăn, dù theo cách này hay cách
khác. Suy nghĩ thực tế này sẽ giúp tăng quyết tâm và khả năng vượt qua khó khăn
của chúng ta. Thật vậy, với thái độ này, mỗi trở ngại mới có thể được coi là một cơ
hội quý giá giúp cải thiện tâm trí của bạn! Vì vậy, chúng ta hoàn toàn có thể phấn
đấu từng chút một để trở nên từ bi hơn, hãy nuôi dưỡng tấm lòng đồng cảm chân
thành với nỗi đau khổ của người khác và ý chí giúp họ vượt qua. Từ đó, chúng ta
sẽ có thêm sự thanh thản và sức mạnh nội tâm.
Tôi tin rằng, để đáp ứng những thách thức của thời đại hiện nay, con người
sẽ phải xây dựng ý thức cao hơn về trách nhiệm với tập thể và cả thế giới. Chỉ có ý
thức này mới loại bỏ xu hướng coi bản thân là trên hết – điều làm cho người ta lừa
dối và lợi dụng lẫn nhau. Nếu có trái tim chân thành và cởi mở, chúng ta sẽ tự
nhiên cảm thấy bản thân mình có giá trị, tự tin và sẽ không phải sợ người khác.
Chìa khoá cho một thế giới hạnh phúc hơn chính là nuôi dưỡng lòng trắc ẩn…”
(Theo Tâm thư nhà lãnh đạo – Tenzin Gyatso, Henry O.Dormann biên soạn,
biên dịch: Nhóm ABG khoá 2, NXB Thanh Niên, 2017)
Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích?
Câu 2: Theo tác giả, suy nghĩ nào giúp tăng quyết tâm và khả năng vượt qua khó
khăn của chúng ta ?
Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về ý kiến: Chìa khoá cho một thế giới hạnh phúc
hơn chính là nuôi dưỡng lòng trắc ẩn?
Câu 4: Anh/chị có đồng tình với suy nghĩ: Nếu có trái tim chân thành và cởi mở,
chúng ta sẽ tự nhiên cảm thấy bản thân mình có giá trị… Vì sao?
PHẦN II: LÀM VĂN (7,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong tác
phẩm cùng tên của Nam Cao và giọt nước mắt của A Phủ trong tác phẩm “Vợ
chồng A Phủ” của Tô Hoài.
ĐỀ SỐ 2
PHẦN I: ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau đây và trả lời các câu hỏi (Từ câu 1 đến Câu 4):
“…Trên mạng xã hội, mỗi người là một ông bầu của chính mình trong cuộc
xây dựng cho mình một hình ảnh cá nhân. Chúng ta đã trở nên kỳ quặc mà không
hề biết. Hãy hình dung cách đây mười năm, trong một buổi họp lớp, một người
bỗng nhiên liên tiếp quẳng ảnh con cái, ảnh dã ngoại công ty, ảnh con mèo, ảnh
bữa nhậu, ảnh lái ô tô, ảnh hai bàn chân mình, ảnh mình trong buồng tắm lên bàn
– chắc hẳn người đó sẽ nhận được những ánh mắt ái ngại (…)
Chiếc smartphone đã trở thành một ô cửa nhỏ dẫn người ta thoát khỏi sự
buồn chán của bản thân, và cái rung nhẹ báo tin có thông báo mới của nó bao giờ
cũng đầy hứa hẹn. Nhưng càng kết nối, càng online, thì cái đám đông rộn ràng kia
lại càng làm chúng ta cô đơn hơn. Chỗ này một cái like, chỗ kia một cái mặt cười,
khắp nơi là những câu nói cụt lủn, phần lớn các tương tác trên mạng hời hợt và
vội vã. Càng bận rộn để giao tiếp nhiều thì chúng ta lại càng không có gì để nói
trong mỗi giao tiếp. Ngược với cảm giác đầy đặn, được bồi đắp khi chúng ta đứng
trước thiên nhiên hay một tác phẩm nghệ thuật lớn, trên mạng xã hội ta bị xáo
trộn, bứt dứt, và ghen tị với cuộc sống của người khác như một người đói khát nhìn
một bữa tiệc linh đình qua cửa sổ mà không thể bỏ đi. Đêm khuya, khi các chấm
xanh trên danh sách friend dần dần tắt, người ta cuộn lên cuộn xuống cái news
feed để hòng tìm một status bị bỏ sót, một cứu rỗi kéo dài vài giây, một cái nhìn
qua lỗ khóa vào cuộc sống của một người xa lạ, để làm tê liệt cảm giác trống
rỗng…”
(Theo Đặng Hoàng Giang, Vẻ đẹp của người đứng một mình, trích Bức xúc
không làm ta vô can, NXB Hội Nhà văn, 2016)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?
Câu 2 : Đoạn trích trên bàn về ảnh hưởng của mạng xã hội đến đời sống tinh thần
hay vật chất? Theo tác giả, chiếc smartphone đem đến cho con người những lợi ích
và tổn hại gì?
Câu 3: Tại sao tác giả cho rằng, những trải nghiệm trên mạng xã hội sẽ “ngược với
cảm giác đầy đặn, được bồi đắp khi chúng ta đứng trước thiên nhiên hay một tác
phẩm nghệ thuật lớn”?
Câu 4: Qua những cảnh báo trong đoạn trích, anh/chị rút ra bài học gì?
PHẦN II: LÀM VĂN (7điểm)
Sau khi nhận được bát cháo hành từ tay thị Nở, Chí Phèo bảo với thị:
- Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui.
(Chí Phèo – Nam Cao, Ngữ văn 11)
Trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân (Ngữ văn 12), sau khi đãi
người đàn bà bốn bát bánh đúc, Tràng cười và nói với thị:
- Này nói đùa chứ có về với tớ thì ra khuân hàng lên xe rồi cùng về.
Cảm nhận của anh/chị về ý nghĩa của những câu nói trên.
ĐỀ SỐ 3
PHẦN I: ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi (Từ câu 1 đến Câu 4):
HÃY COI ĐÓ LÀ TỘI ÁC
Sau tai nạn, người ta thường nói đến số phận, đến ân hận, đến nuối tiếc
nhưng rồi tai nạn khác lại đến với những gia đình khác. Tôi nhớ đến những vần
thơ trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi :
Ôi những cánh đồng quê chảy máu,
Dây thép gai đâm nát trời chiều.
Ngày nay, khi đất nước thanh bình mà đó đây vẫn còn đổ máu, đó đây vẫn
cứ khổ đau. Cố nhà thơ đâu có biết rằng, giờ đây, chúng ta lại xuất hiện một loại
giặc mới. Loại giặc này bám rễ một cách vô thức vào mỗi con người ta lúc nào
không hay. Vội – phóng, say rượu – phóng, vui quá – phóng, buồn quá – phóng.
Bạn có biết đó là những mầm họa của tội ác hay không ?
Đã đến lúc, xã hội nên nhìn nhận những vụ tai nạn theo cách khác – đó
chính là những tội ác. Hãy gọi những kẻ phóng nhanh vượt ẩu là những kẻ đang “
liều chết gây tội ác”. Hãy đưa vào bộ Luật Giao thông một tội danh dành cho
những kẻ phóng nhanh vượt ẩu : “Cố ý giết người – gây hậu quả nghiêm trọng”.
Những kẻ đó cần phải được trừng trị thẳng tay, phải bị xã hội lên án, bị người đời
khinh bỉ. Cần có những hình phạt xứng đáng cho những tội danh này.
(Theo bài đăng trên báo Vietnamnet, ngày 14 – 11- 2006; Bài tập Ngữ văn
11, tập II)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích ?
Câu 2: Vì sao tác giả cho rằng : “giờ đây, chúng ta lại xuất hiện một loại giặc
mới” ?
Câu 3: Chỉ rõ biện pháp và hiệu quả nghệ thuật tác giả sử dụng trong 02 câu văn :
“Hãy gọi những kẻ phóng nhanh vượt ẩu là những kẻ đang “ liều chết gây tội ác”.
Hãy đưa vào bộ Luật Giao thông một tội danh dành cho những kẻ phóng nhanh
vượt ẩu : “Cố ý giết người – gây hậu quả nghiêm trọng”?
Câu 4: Trong đoạn trích, tác giả cho rằng : “Đã đến lúc, xã hội nên nhìn nhận
những vụ tai nạn theo cách khác – đó chính là những tội ác”. Anh/chị có đồng tình
với ý kiến đó không ? Vì sao ?
PHẦN II: LÀM VĂN (7điểm)
Cảm nhận của anh/ chị về chi tiết bát cháo hành trong truyện ngắn “Chí
Phèo” của Nam Cao và chi tiết bát cháo cám trong truyện ngắn “ Vợ nhặt” của
Kim Lân
ĐỀ SỐ 4
PHẦN I: ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi (Từ câu 1 đến Câu 4):
ANH HAI
- Ăn thêm cái nữa đi con!
- Ngán quá, con không ăn đâu!
- Ráng ăn thêm một cái, má thương. Ngoan đi cưng!
- Con nói là không ăn mà. Vứt đi! Vứt nó đi!
Thằng bé lắc đầu quầy quậy, gạt mạnh tay. Chiếc bánh kem văng qua cửa xe hơi
rơi xuống đường sát mép cống. Chiếc xe hơi láng bóng rồ máy chạy đi.
Hai đứa trẻ đang bới móc đống rác gần đó, thấy chiếc bánh nằm chỏng chơ xô đến
nhặt. Mắt hai đứa sáng rực lên, dán chặt vào chiếc bánh thơm ngon. Thấy bánh
lấm láp, đứa con gái nuốt nước miếng bảo thằng con trai:
- Anh Hai thổi sạch rồi mình ăn.
- Thằng anh phùng má thổi. Bụi đường đã dính, chẳng chịu đi cho. Đứa em sốt
ruột cũng ghé miệng vào thổi. Chính cái miệng háu đói của nó làm bánh rơi tõm
xuống cống hôi hám, chìm hẳn.
- Ai biểu anh Hai thổi chi cho mạnh - Con bé nói rồi thút thít.
- Ừ, tại anh! Nhưng kem còn dính tay nè. Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón
thôi!
( Lý Thanh Thảo, trích “ Bốn mươi truyện rất ngắn”, NXB Hội Nhà văn 1994)
Câu 1: Xác định các phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản ?
Câu 2: Văn bản trên đề cập đến nội dung gì?
Câu 3: Suy nghĩ của anh/chị khi đọc đoạn đối thoại:
- Ai biểu anh Hai thổi chi cho mạnh - Con bé nói rồi thút thít.
- Ừ, tại anh! Nhưng kem còn dính tay nè. Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai
ngón thôi!
Câu 4: Tác giả gửi gắm bức thông điệp gì qua văn bản trên?
PHẦN II: LÀM VĂN (7điểm)
"Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm
nổi, những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này. Còn mình thì... Trong kẽ mắt
kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt" (Vợ nhặt – Kim Lân)
"Thằng nhỏ cho đến lúc này vẫn chẳng hề hé răng, như một viên đạn bắn
vào người đàn ông và bây giờ đang xuyên qua tâm hồn người đàn bà, làm rỏ
xuống những dòng nước mắt" (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)
Trình bày cảm nhận của anh/chị về chi tiết "dòng nước mắt" trong những
câu văn trên.
ĐỀ SỐ 5
PHẦN I : ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi (Từ câu 1 đến Câu 4):
Người mẹ đang bận rộn nấu bữa cơm tối dưới bếp, bất ngờ cậu con trai bé
bỏng chạy ù vào, và đưa cho mẹ một mẩu giấy nhỏ. Sau khi lau tay, người mẹ mở
tờ giấy ra và đọc:
- Cắt cỏ trong vườn: 5 đô la
- Dọn dẹp phòng của con: 1 đô la
- Đi chợ cùng với mẹ; 50 xu
- Trông em giúp mẹ: 25 xu
- Đổ rác: 1 đô la
- Kết quả học tập tốt: 5 đô la
- Quét dọn sân: 2 đô la
- Mẹ nợ con tổng cộng: 14,75 đô la
Sau khi đọc xong, người mẹ nhìn con trai đang đứng chờ với vẻ mặt đầy hy
vọng. Bà cầm bút lên, lật mặt sau của tờ giấy và viết:
- Chín tháng mười ngày con nằm trong bụng mẹ: Miễn phí
- Những lúc mẹ bên cạnh chăm sóc con, cầu nguyện mỗi khi con ốm đau: Miễn phí
- Những giọt nước mắt con làm mẹ khóc trong những năm quá: Miễn phí
- Tất cả những đồ chơi, thức ăn, quần áo mà mẹ đã nuôi con trong suốt mấy năm
quá: Miễn phí
Và đắt hơn cả chính là tình yêu của mẹ dành cho con: Cũng miễn phí luôn con trai
ạ!.
Khi đọc những dòng chữ của mẹ cậu, cậu bé vô cùng xúc động, nước mắt
lưng tròng. Cậu nhìn mẹ và nói: “ Con yêu mẹ nhiều lắm!”. Sau đó, cậu đặt bút
viết thêm vào tờ giấy dòng chữ thật lớn: “MẸ SẼ ĐƯỢC NHẬN LẠI TRỌN VẸN”
(Dẫn từ Báo Nông nghiệp Việt Nam)
Câu 1: Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản?
Câu 2: Người con mong muốn nhận từ người mẹ điều gì khi viết mẩu giấy? Thái
độ của cậu bé thay đổi như thế nào khi nhận được câu trả lời của người mẹ?
Câu 3: Ý nghĩa của hai từ “Miiễn phí”? Vậy, điều vô giá ở đây là gì?
Câu 4: Từ văn bản trên, anh/ chị có suy nghĩ gì về vấn đề cho và nhận trong cuộc
sống?
PHẦN II: LÀM VĂN (7điểm)
Truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao kết thúc bằng hình ảnh: "Đột nhiên
thị thấy thoáng hiện ra một cái lò gạch cũ bỏ không, xa nhà cửa, và vắng người lại
qua...".
Truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân kết thúc bằng hình ảnh: "Trong óc
Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới...".
Cảm nhận của anh/ chị về ý nghĩa của những kết thúc trên.