Ề ƯƠ Ố Ậ Ể Đ  C NG ÔN T P KI M TRA CU I KÌ II

Ọ Ữ NG  VĂN  10 ­ NĂM H C 2020­2021

(THAM KH O)Ả

Ớ Ạ Ộ Ố Ứ Ế A.  GI I H N KI N TH C VÀ M T S  KĨ NĂNG

ể Ọ

ị ậ ộ ể ọ ạ     thu c th  phú, cáo, ngh  lu n trung đ i văn b n/đo n trích

ạ ữ ệ ngoài sách giáo khoa).

ả ạ ạ ể ứ

ạ ể ạ ủ ng th c bi u đ t, th  lo i c a văn b n/đo n trích. ả t tiêu bi u trong văn b n/đo n trích. c ph  chi ti

ạ ể ả

ề ộ ặ ắ ủ ả ạ c đ c s c v  n i dung c a văn b n/đo n trích: ch  đ , t ủ ề ư ưở , v nấ ng t

ệ ả ạ ậ ậ ủ c đ c s c v  ngh  thu t c a văn b n/ đo n trích: ữ   ậ l p lu n, ngôn ng ,

ư ể ệ ả ạ ủ th  lo i ể ạ  th  hi n trong văn b n/đo n trích.

ị ủ ả c ý nghĩa, giá tr  c a các y u t ứ  n i dung, hình th c trong văn b n.

ả ượ c nh ng bài h c ọ , thông đi pệ  t n i dung văn b n.

ữ ả  văn xuôi t ế ố ộ ừ ộ  s  ự ự trung đ iạ  (Ng  li u ữ ệ ngoài sách giáo khoa).

ứ ể ạ ả ạ

ạ c ph  chi ti ể ạ ủ ng th c bi u đ t, th  lo i c a văn b n/đo n trích. ả t tiêu bi u trong văn b n/đo n trích.

ể ả ạ

ặ ắ ề ộ ủ ả ạ c đ c s c v  n i dung c a văn b n/đo n trích: ch  đ , t ủ ề ư ưở , v nấ ng t

ệ ả ạ ậ ậ ủ c đ c s c v  ngh  thu t c a văn b n/đo n trích: ữ   ậ l p lu n, ngôn ng ,

ư ể ệ ả ạ ề ừ ... ộ ố ặ c m t s  đ c tr ng c a ủ th  lo i ể ạ  th  hi n trong văn b n/đo n trích.

ị ủ ượ ế ố ộ ả Ể  I. Đ C HI U: (4,0 đi m) ả ể    1.  Đ c hi u các   (ng  li u  ế : ậ    ­ Nh n bi t ươ ị ượ     + Xác đ nh đ ế ị     + Xác đ nh các ỉ     + Ch  ra thông tin trong văn b n/đo n trích.    ­ Thông hi uể ượ ể     + Hi u đ ị ậ ề đ  ngh  lu n... ể ượ ặ ắ ề     + Hi u đ ừ ệ ả hình  nh, bi n pháp tu t ... ể ượ ộ ố ặ     + Hi u đ c m t s  đ c tr ng c a  ậ ụ :    ­ V n d ng     + Đánh giá đ ượ     + Rút ra đ ể ọ   2. Đ c hi u văn b n ế : ậ    ­ Nh n bi t ươ ượ ị     + Xác đ nh đ ế ị     + Xác đ nh các ỉ     + Ch  ra thông tin trong văn b n/đo n trích.   ­ Thông hi uể ượ ể     + Hi u đ ị ậ ề đ  ngh  lu n... ượ ặ ắ ể     + Hi u đ ệ ả hình  nh, bi n pháp tu t ể ượ     + Hi u đ ậ ụ :    ­ V n d ng     + Đánh giá đ c ý nghĩa, giá tr  c a các y u t ứ  n i dung, hình th c trong văn b n.

ữ ượ ọ , thông đi pệ  t n i dung văn b n.

c nh ng bài h c ơ

ệ  th , ngâm khúc

ừ ộ trung đ i (Nạ ả ữ ệ ngoài sách giáo khoa). g  li u

ả ứ ươ

ị ạ ạ ả ể ạ ệ

. ế c thông tin trong văn b n

ặ ủ ư ượ ệ ể ệ ữ ệ ậ

ủ ạ ả c đ c s c v  n i dung c a văn b n/đo n trích: ch  đ ,

ủ ữ ậ ả ệ ả ạ ủ ề tình c m c a nhân v t... ngôn ng , hình  nh,

ặ ắ ... ộ ố ặ ể ệ ư ả ạ ả ậ ủ c đ c s c v  ngh  thu t c a văn b n/đo n trích:  ừ c m t s  đ c tr ng c a ể ạ  th  hi n trong văn b n/đo n trích. ủ th  lo i

ị ủ ữ ừ ộ ả ả  giá tr  c a các y u t  n i dung, hình th c trong văn b n ượ  n i dung văn b n ế ố ộ ọ , thông đi pệ  t

ứ ộ ầ ể ạ + Rút ra đ ể ọ 3. Đ c hi u truy n ế ậ   ­ Nh n bi t: ể ạ ủ   + Xác đ nhị ng th c bi u đ t, th  lo i c a văn b n/đo n trích.  ph ể ủ ậ ậ   + Xác đ nh nhân v t, chi ti t ngh  thu t tiêu bi u c a văn b n/đo n trích.  ạ ả /đo n trích ỉ   + Ch  ra đ ậ    + Nh n di n đ c tr ng c a phong cách ngôn ng  ngh  thu t th  hi n trong văn ạ ả b n/đo n trích. ­ Thông hi uể : ể ượ ặ ắ ề ộ  + Hi u đ ề ượ ể  + Hi u đ bi n pháp tu t ể ượ  + Hi u đ ậ ụ ­ V n d ng: ậ  + Nh n xét  + Rút ra đ c nh ng bài h c  II.  LÀM VĂN: (6,0 đi m)ể ạ ầ 1. Th  lo i và yêu c u các m c đ  c n đ t

ạ ươ Phú sông B ch Đ ng : ằ (Tr ng Hán Siêu) ạ ả /đo n trích

ị ể ượ ị ậ ị ậ

ề ờ ạ ằ . ẩ Phú sông B ch Đ ng i thi u thông tin v  th i đ i, tác gi

ị ộ ượ ố ụ

ạ ể ể ố ệ ừ ổ ậ ủ ả ề ầ ấ c ki u bài ngh  lu n, v n đ  c n ngh  lu n. ạ ả , tác ph m  c b  c c, n i dung chính, các nhân v t c a bài phú.  c , đi n tích, đi n c  trong văn b n/đo n trích.

ộ ề cượ  nh ngữ  giá tr  vị ề n i dung và ngh  thu t c a  ộ  hào dân t c; có s  k t h p hài hòa nhu n nhuy n gi a t ố ố ự ế ợ ẫ ầ ệ ồ ọ ướ ự c, t ữ  tình; l ậ ủ bài  ữ ự  ễ   i văn bi n ng u đăng đ i; gi ng đi u hùng h n, tha

t...ế

ạ ậ ụ ứ ề tác ph m ẩ Phú

ằ  đ  vi

ế ậ ụ ki n th c v    đáp  ngứ  yêu c u c a đ ươ ả v n d ng  ỉ ủ ậ ả ầ ủ ề. ng Hán Siêu Tr

t Nam. :

ổ ậ ấ ớ ắ ề ẻ ấ ẩ ể ớ ứ ệ ụ ữ ế ệ ậ ị  ề

ả ọ ị ậ ề     a. Ngh  lu n v  văn b n ế :      ­ Nh n bi t      + Xác đ nh đ ệ ớ       + Gi       + Xác đ nh đ ậ      + Nh n di n t       ­ Thông hi uể : Trình bày đ ầ phú: tinh th n yêu n ị ậ ự s , ngh  lu n và tr thi ậ ụ :     ­ V n d ng      + V nậ  d ng nh ng kĩ năng t o l p văn b n,  ữ ị ậ ể ế ượ ạ sông B ch Đ ng c bài văn ngh  lu n hoàn ch nh t đ ẩ ị ủ        + Nh n xét, đánh giá giá tr  c a tác ph m, vai trò c a tác gi ệ ọ trong văn h c Vi ậ ụ    ­ V n d ng cao       + Liên h , so sánh v i các tác ph m khác đ  đánh giá, làm n i b t v n đ  ngh ậ lu nậ ;  v n d ng ki n th c lí lu n đ  có nh ng phát hi n sâu s c, m i m  v n đ ị ậ .  ngh  lu n ạ ễ      + Di n đ t sáng t o, ạ  giàu hình  nh, có gi ng đi u ệ  riêng.

ệ ượ ộ ố ố ớ văn b nả  đ i v i cu c s ng, ủ c vai trò, ý nghĩa c a thông đi p trong

ả ạ ệ ứ ự ề ề văn b nả /đo n trích trong Chuy n ch c phán s  đ n T n Viên

ấ ể ượ c ki u bài ngh  lu n, v n đ  c n ngh  lu n.

ệ ề ầ ả ị ậ ề ờ ạ ị ậ ự ề   ẩ Chuy n ch c phán s  đ n ứ , tác ph m

ậ ệ ệ ố ự ệ ượ ố ể... trong ể , h  th ng nhân v t, ngôi k c c t truy n, các s  vi c tiêu bi u

ả ị ạ

ạ ả ể ể ố ệ ừ ổ c , đi n tích, đi n c  trong văn b n/đo n trích.

ệ ủ ị ề n i dung và ngh  thu t

ử ủ ộ ả ữ ươ ạ ộ ấ ả ậ  c a văn b n/đo n trích:  ự , dũng c m c a nhân v t Ngô T  Văn trong cu c đ u tranh

ẳ ậ ự cượ  nh ng giá tr  v  ti t ế c ề

ấ ề ệ ế ả ặ ư c a ủ truy n truy n kì...

ữ ạ ậ ế ệ ề

ị ậ ỉ ụ ể ế ượ t đ

ầ ủ ề. ả ủ ễ ẩ ữ  Nguy n D  trong văn

:

ể ẩ

ổ ậ ấ ề ấ ớ ứ ệ ụ ữ ể ệ ậ ậ ị  ắ , đ cộ

ả ọ gi ng đi u

ệ  riêng.  ệ ộ ố ượ ạ  giàu hình  nh, có ủ c vai trò, ý nghĩa c a thông đi p trong ố ớ văn b nả  đ i v i cu c s ng,

+ Đánh giá đ ệ ạ . i xã h i hi n t ị ậ b. Ngh  lu n v ữ ễ (Nguy n D ). ế : ậ    ­ Nh n bi t ị      + Xác đ nh đ ệ ớ i thi u thông tin v  th i đ i, tác gi      + Gi T n Viên .      + Xác đ nh đ văn b n/đo n trích. ậ     + Nh n di n t    ­ Thông hi uể :      + Trình bày đ ợ ng tr c      + Ng i ca khí ố ố ớ ế ự v i th  l c gian tà; đ  cao l i s ng ngay th ng, chính tr c... ố ờ ệ      + C t truy n li kì, b t ng ; chi ti t kì  o đ c tr ng  ậ ụ :    ­ V n d ng      + V nậ  d ng nh ng kĩ năng t o l p văn b n, ki n th c v  th  lo i truy n truy n kì và ứ ề ể ạ ả ẩ tác ph m đ  vi c bài văn ngh  lu n hoàn ch nh theo yêu c u c a đ ậ ị ủ     + Nh n xét, đánh giá giá tr  c a tác ph m, vai trò c a tác gi ệ ọ t Nam. h c Vi ụ    ­ V nậ  d ng cao ề      + Liên h , so sánh v i các tác ph m khác đ  đánh giá, làm n i b t v n đ  ngh lu nậ ; v n d ng ki n th c lí lu n văn h c đ  phát hi n nh ng v n đ  sâu s c ọ ế đáo trong văn b n. ả ạ ễ     + Di n đ t sáng t o,     + Đánh giá đ ệ ạ   i. xã h i hi n t ề

ị ậ

ườ

Tình c nh l

ủ  loi c a ng

i chinh ph

ụ  (Đ ng Tr n Côn,

ị ể ế

ị ậ

ượ

c ki u bài ngh  lu n, v n đ  c n ngh  lu n.

ả ị

ẩ Chinh ph  ngâm

ị ậ , tác ph m

ề ầ , d ch gi

ạ và đo n trích

ấ i thi u thông tin v  th i đ i, tác gi ườ

ề ờ ạ i chinh ph

ụ.

ậ ữ

ệ ượ ừ ổ

c t

c , đi n tích, đi n c  trong văn b n/đo n trích. ỗ

ạ c n i dung và ngh  thu t đo n trích: n i đau kh  c a ng

ổ ủ ậ

ể ượ ả

ậ ạ

ơ

ườ   i ả

c. Ngh  lu n v  đo n trích   Đoàn Th  Đi m) ậ   ­ Nh n bi t: ị    + Xác đ nh đ ệ ớ    + Gi ủ ẻ ả  loi c a ng Tình c nh l ượ ộ ị c n i dung c m xúc, nhân v t tr  tình… c a đo n trích.    + Xác đ nh đ ể ố ậ    + Nh n di n đ   ­ Thông hi u: ể Trình bày đ ả ố ụ chinh ph  ph i s ng trong c nh cô đ n, khao khát h nh phúc l a đôi; ngh  thu t miêu t ậ .. ộ n i tâm nhân v t.

ế

ị  ị

ậ t đ

ụ ứ ki n th c v

ề ậ ứ ể ế ượ ề tác ph m ẩ đ  vi

ậ ậ

ả ị ậ v n d ng  ậ ầ ủ ề

ả ị

t Nam.

, d ch gi

trong văn h c Vi

ậ ậ ụ ệ

ị ậ ; v nậ

ế

ề ị ậ

ổ ậ ấ ẻ ấ

ữ ả

gi ng đi u

ạ  giàu hình  nh, có

ớ ắ ệ  riêng.

ượ

ố ớ

ộ ố

ộ   c vai trò, ý nghĩa c a thông đi p trong đo n trích đ i v i cu c s ng, xã h i

ệ ạ

Truy n ệ Ki uề  (Trao duyên, Chí khí anh hùng)

ượ

ị ậ

ị ậ

ề ờ ạ

c ki u bài ngh  lu n, v n đ  c n ngh  lu n. ẩ Truy n Ki u  ệ ậ

ề ầ ề và đo n trích. ạ , tác ph m  ạ ệ c n i dung, nhân v t, bi n pháp ngh  thu t… trong đo n trích.

ấ ả i thi u thông tin v  th i đ i, tác gi ệ ể ố

ượ ộ ệ ượ ừ ổ c t

c , đi n tích, đi n c  trong văn b n/đo n trích.

ượ ộ

ạ ự

ệ c n i dung và ngh  thu t đo n trích:  ấ ạ ầ

ề ộ

ủ ọ

i thân qua l

i “

ườ

ưở

ự   ừ ả ng anh hùng c a T  H i; ngh  xây d ng

ng, lí t

ừ ả

ườ

ạ ậ

ị ậ kĩ năng

ử ụ ỉ

ầ ủ ề

ị ậ

t o l p văn b n, s  d ng các thao tác ngh  lu n;  c bài văn ngh  lu n hoàn ch nh đáp  ng yêu c u c a đ  bài.

ậ  l p dàn ý, ể ế ượ t đ

ọ    Nguy n Du trong văn h c

ị ậ ; v nậ

ổ ậ ấ ẻ ấ

ề ị ậ

ế

ữ ả

ắ ớ ệ  riêng.

ạ  giàu hình  nh, có

gi ng đi u

ộ ố

ố ớ

ượ

ộ   c vai trò, ý nghĩa c a thông đi p trong đo n trích đ i v i cu c s ng, xã h i

ậ ụ  ­ V n d ng: ậ      + V nậ   d ng kĩ năng t o l p văn b n; v n d ng ki n th c v  l p lu n trong văn ngh ạ ậ ụ ế lu n, các thao tác ngh  lu n;  c bài văn ngh ứ lu n hoàn ch nh đáp  ng yêu c u c a đ  bài. ị ủ   + Nh n xét, đánh giá giá tr  c a tác ph m, vai trò c a tác gi  ­ V n d ng cao:   + Liên h , so sánh v i các tác ph m khác đ  đánh giá, làm n i b t v n đ  ngh  lu n ệ ậ ụ d ng ki n th c lí lu n đ  có nh ng phát hi n sâu s c, m i m  v n đ  ngh  lu n;  ọ ạ ễ   + Di n đ t sáng t o,   + Đánh giá đ hi n t i. ị ậ ề đo n trích   d. Ngh  lu n v ế :  ậ ­ Nh n bi t + Xác đ nh đ ớ + Gi ị + Xác đ nh đ ậ + Nh n di n đ ­ Thông hi u: ể Trình bày đ ị +  Trao duyên: bi k ch tình yêu, thân ph n b t h nh và s  hi sinh quên mình c a Ki u vì   ờ trao duyên” đ y đau kh ; ngh  thu t kh c h a n i tâm ườ ạ h nh phúc c a ng   ề nhân v t Thúy Ki u. + Chí khí anh hùng: khát v ng lên đ ượ hình t i anh hùng T  H i. ng ng ậ ụ ­ V n d ng: ậ ụ   + V n d ng các kĩ năng ể ọ đ c hi u tác ph m đ  vi ị ủ ậ   + Nh n xét, đánh giá giá tr  c a tác ph m, vai trò c a tác gi ệ t Nam. Vi ậ ụ ­ V n d ng cao:   + Liên h , so sánh v i các tác ph m khác đ  đánh giá, làm n i b t v n đ  ngh  lu n ệ ậ ụ d ng ki n th c lí lu n đ  có nh ng phát hi n sâu s c, m i m  v n đ  ngh  lu n;  ọ ạ ễ   + Di n đ t sáng t o,   + Đánh giá đ ệ ạ . i hi n t

Ộ Ố Ơ Ả Ộ Ủ Ẩ Ạ B. N I DUNG C  B N C A M T S  TÁC PH M, ĐO N TRÍCH

Ằ Ạ ƯƠ NG HÁN SIÊU

ấ ả Bài 1. PHÚ SÔNG B CH Đ NG ­ TR ọ ừ ấ

(?­1354) ầ ộ ầ ế ậ ượ

ủ   :  H c v n uyên thâm. T ng tham gia các cu c chi n đ u c a    * Tác gi ố quân dân nhà Tr n ch ng quân Mông­Nguyên. Đ c các vua Tr n tin c y và nhân   dân kính tr ngọ   * Tác ph m ẩ ­ Th  lo i ể ạ : Phú c  thổ ể

ầ ầ ệ ề ươ ờ : Khi v

ạ ứ ể ủ ố ề i ả   ể ng tri u nhà Tr n đang có bi u hi n suy thoái, c n ph i ệ ạ i quá kh  anh hùng đ  c ng c  ni m tin trong hi n t

ả ủ ng nhân v t

ớ ồ ậ  khách (phân thân c a tác gi ):  ườ

ố ể ứ ạ ị

ả ướ ủ khách đ ệ ấ t) ạ t tha sóng kình, th ằ :  th  m ng, hùng vĩ, hoành tráng ( );

ạ ướ ng, t

ư ấ ị ậ ươ ng, h  c u)

Trùng H ng nh

ệ ầ ọ t huy t, t ế ự

ố ấ ạ ế ủ ự ệ ọ ắ

ị ẳ ả  K  theo trình t ắ ờ ể ẫ ế

ờ ị

ườ ẳ ể i

ị ứ ị ả ế ị ắ t lí sâu s c

ấ ế ề ổ ả ­ Hoàn c nh ra đ i nhìn l ộ * N i dung  ượ ­ Hình t ấ ớ ư ế ủ ệ ạ i có tâm h n khoáng đ t, hoài bão l n lao, tha  th  c a con ng + Xu t hi n v i t   ấ ướ ế ớ ố   ủ ớ ươ c, v i quá kh  hào hùng c a dân t c. Tráng chí b n ng đ t n t v i quê h thi ữ   ấ ợ ượ ươ c g i lên qua 2 lo i đ a danh (l y trong đi n c  TQ và nh ng ng c a  ph ị đ a danh đ t Vi ơ ộ +  C nh sông B ch Đ ng ẽ san sát, đìu hiu) hoang vu, đìu hiu, l nh l o ( ế ồ ự ả + C m xúc  hào; bu n ti c, ng m ngùi : vui s ượ (nhân dân đ a ph ­ Hình t ng các bô lão  + Thái độ: Nhi ế t tình, hi u khách, tôn kính ằ ồ ưở : Vi c ệ Ngô chúa phá Ho ng Thao ng + H i t ư ế + L i kờ ể: Chi n tích  ắ ị thánh b t Ô Mã ự ượ ậ ng    . ta và đ ch t p trung l c l ượ ấ đ ố ) c thua….ch ng đ i   . căng th ng, gay c n ( ả ế ắ ế ẻ   . k t qu : ta chi n th ng, k  thù th t b i th m h i  → ể ệ ộ ớ ự ễ  di n bi n c a s  ki n v i thái đ , gi ng đi u đ y nhi ử ụ ọ hào. L i k  ng n g n, cô đ ng, súc tích, s  d ng câu dài ng n khác nhau… ắ ậ ề + Suy ng m, bình lu n v  chi n th ng ề ) ơ ắ n i hi m, nhân tài, tr i chi u   . nguyên nhân ta th ng, đ ch thua ( ủ   . kh ng đ nh v  trí, vai trò c a con ng  → Đó là c m h ng mang giá tr  nhân văn và có t m tri + L i caờ ị : Mang ý nghĩa t ng k t, có giá tr  nh  m t tuyên ngôn v  chân lí B t nghĩa

ư ầ ư ộ ổ

ủ hai v  thánh quân

ạ ủ ợ ự ợ ằ

ố ị

ặ ẳ ắ  quy t đ nh. Ta th ng gi c không ch ệ ữ ấ ỉ ở đ t hi m ệ   t, ể  mà quan tr ngọ

ể ậ ị

ế ấ ữ ặ do, không b  gò bó vào niêm lu t, k t h p gi a t  c m xúc phong phú, đa d ng ữ ự  ế ợ ẽ   ạ . K t c u ch t ch ,

ng,…

ể ệ ườ ự ề ệ ậ ố ự ộ ộ ả ươ ạ i di n đ t khoa tr ề  hào, ni m tin vào con ng i và v n m nh qu c gia, dân

thì tiêu vong, có nhân nghĩa thì l u danh thiên c ậ ủ  khách ­ L i ca + bình lu n c a ị + Ca ng i s  anh minh c a  ế + Ca ng i chi n tích c a quân dân ta trên sông B ch Đ ng ị ố + Hai câu cu i: Kh ng đ nh chân lí: Trong m i quan h  gi a đ a linh và nhân ki ế ị ế ố ệ t là y u t nhân ki ứ ở ơ đ c cao h n là b i nhân tài có  ử ụ ậ : S  d ng th  phú t ệ * Ngh  thu t ự ả  tình, có kh  năng b c l s  và tr ễ ố ủ th  pháp liên ngâm, l * Ý nghĩa: Th  hi n ni m t t cộ

Ữ Ễ Ệ Ả Ự Ề

ấ . Xu t thân: Gia đình khoa b ng ả . Làm (?­?) Ứ ả : S ng vào kho ng th  k  XVI

ẩ ề ả ư

ữ ế ằ t b ng ch  Hán, ạ ụ  ­  m t ộ thiên c  kìổ  bút vi

ệ ; tính tình: ạ  quê quán: huy n Yên Dũng, đ t L ng Giang

th y s  tà gian thì không th  ch u đ ấ ạ ể ị ượ   c

ọ ổ

ộ i nói)

→ ầ ệ ư ủ ướ ả    can đ m, c vi c h ng yêu tác quái c a tên hung th n

ấ ẽ ướ ộ ạ ọ ầ

→ ộ ụ ộ   ờ (tôn tr ng th n linh, tin vào hành đ ng ờ ẻ    m c đích:

→ ừ ạ ẵ ụ ữ ự ề ươ ả gìn công lí ệ ng nhi m v  gi ả  đ m đ

ướ ờ ặ m c kặ ệ, ọ ủ ồ i đe d a c a h n ma t ữ c nh ng l ng gi c (

ưở ướ  nhiên )

ẳ ) NS là k  ngay th ng ả ộ ẻ ặ ầ ạ Ngô So n là m t k  sĩ ngay

ươ ườ ể ị n uế c ng c i, không ch u nhún nh i l ng đ  tâu trình Diêm V ng (

ượ ấ

c tàn ác ổ ầ ướ ạ ỏ ả ệ c Vi t ấ   ẽ ứ t: b n lĩnh, m nh m , c ng c i, dám đ u

ộ ẻ ­ m t k  sĩ n ấ i cái ác, cái x u đ  b o v  công lí và chính nghĩa

ẽ ặ ị

ệ ệ ẫ ấ ẫ t gây s  chú ý, h p d n

ề ộ ệ ả ẫ Bài 2. CHUY N CH C PHÁN S  Đ N T N VIÊN ­ NGUY N D ế ỉ ố * Tác gi ậ quan, nh ng không lâu thì v  lui  n d t * Tác ph mẩ ể ạ : Truy n kì (SGK) ề ­ Th  lo i ề  ừ Truy n kì m n l c ấ ứ  Rút ra t ­ Xu t x : ử ầ ờ ế ỉ ệ ồ g m 20 truy n, ra đ i vào n a đ u th  k  XVI ử ậ ộ : Nhân v t Ngô T  Văn * N i dung ệ : tên tu i: So n; ổ ớ i thi u  ­ Gi ấ ự ả ả nóng n y, kh ng khái,  → ố ề ươ ng pháp truy n th ng trong văn h c c  Theo ph ộ ờ  ­ Tính cách (hành đ ng, thái đ , l ự ươ  + C ng tr c, yêu chính nghĩa ứ ố ề ậ    . đ t đ n vì t c gi n tr ế ệ ẽ ạ m nh m , quy t li t ắ ố t m g i s ch s , kh n tr i  c khi đ t     . tr ạ ấ chính nghĩa, l y lòng trong s ch, thái đ  chân thành mong tr i s  chia)  tr  h i cho dân ứ ậ   . s n sàng nh n ch c phán s  đ n T n Viên  ườ   ả + Dũng c m, kiên c ng ề ợ   . không run s , đi m nhiên tr ấ ự ẫ ứ ồ ng t v n c  ng i ng t ng ỉ ạ ạ ướ ọ c b n qu  D  Xoa (kêu to    . gan d  tr ọ ạ ạ   . cãi l i và v ch m t tên hung th n h  Thôi, kh ng khái  th ngẳ ỏ ờ ẽ ứ    . dùng l ư ấ …)  gi y không tin xin đem t ầ ộ   + Giàu tinh th n dân t c ể ệ ừ ế ự ớ t tr  th  l c xâm l i cùng đ  di   . đ u tranh t ụ ồ ỏ ỗ  n i oan và ph c h i danh v  cho Th  th n n   . làm sáng t  → Ngô T  Văn  ệ ướ ử c Vi ể ả ệ ạ ố tranh ch ng l ậ ệ * Ngh  thu t ế ấ ố ự ­ Xây d ng c t truy n giàu k ch tính, k t c u ch t ch ắ ự ế ­ D n d t câu chuy n khéo léo, nhi u chi ti ấ ể ­ Cách k  chuy n và miêu t sinh đ ng, h p d n

ử ụ ề ả

ế ố ự  kì  o, nh ng v n mang nh ng nét hi n th c ứ ệ ư ẫ ự ề ữ ề ả ườ ữ ệ    đ  cao nh ng ng ự   i trung th c, ­ S  d ng nhi u y u t * Ý nghĩa:  Chuy n ch c phán s    đ n T n Viên

ề ầ ẳ ẳ ộ ồ ờ ị ngay th ng, giàu tinh th n dân t c; đ ng th i kh ng đ nh ni m tin vào công lí, chính

ủ nghĩa c a nhân dân ta.

Ẻ Ả Ụ Ủ Ụ I CHINH PH  (trích CHINH PH

Ặ ƯỜ Ị Ể

ố ộ ộ ặ ế ỉ ử ầ

ắ ệ ữ i x  Kinh B c. Hi u: H ng Hà n  sĩ. Thông

ọ ỏ ắ

ướ ỗ ườ ợ ườ ủ ấ c n i đau kh , m t mát c a con ng ấ i, nh t là ng i v  lính trong

ế ộ

ế

ế ề ố ứ ạ ọ ọ

ự ự  s  + tr  tình ườ ữ ả

ủ ả

ễ ạ ị ộ ườ ơ ồ

ụ ả ố ứ ườ ờ ồ Bài 3. TÌNH C NH L  LOI C A NG Ầ NGÂM) ­ Đ NG TR N CÔN, ĐOÀN TH  ĐI M * Tác giả:  ầ ­ Đ ng Tr n Côn (? ­ ?). Quê: Hà N i. S ng vào n a đ u th  k  XVIII. Là m t danh  ế sĩ tài ba, hi u h c.  ể ườ ứ ị ồ ­ Đoàn Th  Đi m (1705 ­ 1748). Ng ộ ờ ề ặ ư minh, h c gi i, nhan s c, nh ng g p nhi u ngang trái trong cu c đ i * Tác ph mẩ  Chinh phụ ngâm  ờ ả  ­ Hoàn c nh ra đ i  ầ ữ  +  Đ u nh ng năm 40 TK XVIII ổ ộ ả  + C m đ ng tr chi n tranh ­ N i dung  ố  + T  cáo chi n tranh phong ki n phi nghĩa ề  + Đ  cao quy n s ng, trân tr ng khát v ng tình yêu, h nh phúc l a đôi ể ạ   ­ Th  lo i  + Ngâm khúc: t ng đo n cú (478 câu)  + Nguyên tác: tr ả ấ ụ ị  + B n d ch: song th t l c bát (408 câu) ạ  * Đo n trích ­ V  trí: câu 193 ­ 216 c a b n di n Nôm ả ­ N i dung: Tình c nh và tâm tr ng ng trong th i gian dài ng ổ i chinh ph  ph i s ng cô đ n, bu n kh   ở ề ậ i ch ng đi đánh tr n không có tin t c, không rõ ngày tr  v

ủ ơ ẻ ườ ụ bóng c a ng

ầ ơ ỗ ể ệ i chinh ph ạ ắ ố ộ

ướ ẳ ngoài rèm th

ể ệ ụ ọ i chinh ph  và ng n đèn khuya;

ế ỉ m t mình mình bi

ơ ộ ế ề * N i dung ­ Tám câu đ u: N i cô đ n, l ỗ ộ + N i cô đ n th  hi n qua hành đ ng m t mình d o hiên v ng, buông, cu n rèm ề ầ c ch ng mách tin nhi u l n, mong tin vui mà  ườ ữ ự ố ỗ + N i cô đ n th  hi n qua s  đ i bóng gi a ng ộ ẫ t, m t mình mình hay v n ch  là  ộ ỗ ầ ­ Tám câu ti p: N i s u mu n tri n miên

ộ ỗ ầ

ộ ắ ậ ề ừ ề ờ ả ự ả ặ ậ c th  hi n qua s  c m nh n v  th i gian tâm lí. Ng ướ i chinh   ờ đ ngằ ể ệ ườ ờ c th i gian n ng n  trôi mà c m nh n m t kh c gi

ư ố ươ ế i to  n i s u, nàng c  tìm đ n nh ng thú vui nh : đ t h

ẳ ữ ượ ố ỉ ữ ầ ả g ươ ng, ả i to  mà ng, soi g c gi ngượ . S u ch ng nh ng không đ

ớ ươ

ng đau đáu ộ ẻ ử ớ ượ ợ ỗ ể ệ ấ ứ ộ ủ ỗ c ch ng th u hi u, s  chia. M c đ  c a n i nh  đ

ể ,...

ượ ự ề ề ớ   c đ n đáp vì s  xa cách v  không gian là quá l n

ườ

ế ộ ụ ả ậ n i tâm nhân v t, ngôn t c nh ng  tình, miêu t tinh t ừ

ụ ả

i chinh ph  trong tình c nh chia ế ổ ủ ố ườ ế ứ ề ạ ượ + N i s u mu n đ ư ế ụ ph  nh  đ m t ng b ư ẵ đ ng nh  niên ả ỗ ầ ể ả + Đ  gi ư ệ ả g y đàn nh ng vi c gì cũng ch  là  ề ơ còn n ng n  h n ố ­ Tám câu cu i: N i nh  th ế ớ ượ ỗ c th  hi n qua m t khát khao cháy b ng ­ g i lòng mình đ n non Yên   + N i nh  đ ữ   ồ ượ c g i lên qua nh ng ­ mong đ ẳ ừ thăm th m, đau đáu t  láy  ủ + Khát khao c a nàng không đ ờ ) ằ (đ ng lên b ng tr i ả ả ậ : Bút pháp t ệ * Ngh  thu t ệ ừ ề ọ ọ ch n l c, nhi u bi n pháp tu t ồ ơ ạ ỗ * Ý nghĩa: Ghi l i n i cô đ n, bu n kh  c a ng ế lìa, đ  cao h nh phúc l a đôi và ti ng nói t cáo chi n tranh phong ki n

Ệ Ề ­

ẩ ị , tác ph m, v  trí đo n trích

ạ ộ ế ớ ơ ớ ủ i, là nhà th  l n c a văn

ạ ệ

ự ượ ổ ế t Nam. ẩ

ệ ề c sáng tác d a trên   ị  ẩ ệ . Tác ph m có giá tr

ắ ự ị ệ

ạ ế ở ầ Trao duyên (câu 723 đ n câu 756 c a ệ ủ Truy n Ki u ộ   ề ): M  đ u cho cu c

ổ ủ

ế ừ ả   ề ): T  H i ệ ủ Truy n Ki u

Chí khí anh hùng (câu 2213 đ n câu 2230 c a  ệ ớ ậ ự ề t Thuý Ki u ra đi l p s  nghi p l n.

ờ ư ầ ậ ọ ừ ư ề ậ ừ c y, ch u, l y ừ   i x ng hô v a nh  trông c y v a

ị ề ế ư

ả ạ và th aư : l ị ị tình ch  duyên em  nh   ắ ớ ấ ủ ư ế ắ t nh ng mong manh,

i tha thi ủ ể ấ ế ờ ế ề ử ử ằ t, tâm huy t; trao   ắ   i dùng d ng, n a trao, n a níu ­ đ  th y tâm tr ng c a Ki u trong th i kh c

ườ Bài 4. TRAO DUYÊN, CHÍ KHÍ ANH HÙNG (trích TRUY N KI U)  Ễ NGUY N DU ả * Tác gi ễ ­ Nguy n Du: Đ i thi hào dân t c, danh nhân văn hóa th  gi ạ ọ h c trung đ i Vi ế ề  là tác ph m n i ti ng, vi ệ ể ơ ụ ­ Truy n Ki u t theo th  th  l c bát, đ ủ ố Kim Vân Ki u truy n c t truy n c a Thanh Tâm Tài Nhân là   ả ạ nhân đ o sâu s c và giá tr  hi n th c cao c . ­ Đo n trích  ề ờ đ i đau kh  c a Ki u ạ ­ Đo n trích ừ ệ  bi t ộ * N i dung: Trao duyên ề ­ Thúy Ki u nh  Thúy Vân thay mình tr  nghĩa cho Kim Tr ng (18 câu đ u) ờ ậ + Ki u nh  c y Vân: t ể ợ nh  nài ép, phù h p đ  nói v n đ  t ở ố ề + Ki u nh c nh  m i tình c a mình v i chàng Kim: th m thi nhanh tan v . ỡ ề  + Ki u trao duyên cho em. Chú ý cách trao duyên ­ trao l ạ ỉ ậ ạ k  v t l ạ đo n tr ng này

ấ ấ ậ ặ ậ ế ứ ườ ắ ả   i s c s o, Cách l p lu n h t s c ch t ch , th u tình, cho th y Thúy Ki u là ng

ả ế ứ ẽ ườ , có đ c hi sinh, m t con ng

ờ ề ế ủ ơ ầ ề ọ i hi u th o, tr ng nghĩa tình.  ứ ạ

ệ ể ữ i trao   ữ

ế ẽ ụ ậ ể ố ậ ế , chính xác giàu s c thuy t ph c, l p lu n ch t ch .

ạ ủ ặ i)

ề ự ả

ạ ộ ớ ở ạ ườ ề ướ ớ ờ ộ i đ c tho i n i tâm ng và mong nh ... i ng

ờ ị

ng lai m  m t  ự ằ ữ ệ ọ ả   t và hoàn c nh

Tâm tr ng Ki u có s  gi ng co gi a khát v ng tình yêu mãnh li ả ệ

ề ớ trâm gãy i yêu:

ướ ư ủ ắ ạ ả ớ  duyên ng n ng i, ph n b c nh  vôi ườ ớ c ch y hoa trôi , n , t

ơ ế → ế ộ tinh t → ạ ễ    18 câu th  đ u là di n bi n tâm tr ng ph c t p c a Ki u trong lúc nói l ậ ử ụ duyên. Ngh  thu t s  d ng các đi n tích, đi n c , các thành ng  dân gian, ngôn ng ứ tinh t ề ạ ­ Tâm tr ng c a Ki u sau khi trao duyên (còn l ế ở ề ồ i trong tâm h n Ki u, trong l + D  c m v  cái ch t tr  đi tr  l ươ ớ ấ ả ớ ầ đ y đau đ n. Ki u h t c  tình yêu th i yêu v i t ng t ư + ngày x a: dĩ vãng xa xăm ớ ự ệ ờ : hi n th c đau đ n  + bây gi ờ ươ + mai sau, bao gi : t → ề ạ t tình yêu  ph i vĩnh bi ể ừ ỗ + T  ch  nói v i em, Ki u chuy n sang nói v i mình, nói v i ng ậ ươ ng tan g ố + Th t lên ti ng kêu xé lòng:

ỡ ụ ế

ắ ớ ớ ọ ầ ượ ệ ọ ôi, Ôi Kim lang ! h i Kim lang  ! ừ  !  đây Thôi thôi thi p đã ph  chàng t ừ ự c nh c hai l n cùng v i các thán t : s  đau đ n, tuy t v ng:

ơ ẹ ư ế

ớ ộ

ệ ọ ứ t cùng ị ị ế ự ậ ng, giàu đ c hi sinh và lòng v  tha

ố ượ ế ấ ộ i v  mình ­> cao th ể

ở ớ

ậ ế ế ữ ộ ớ ả ễ ạ ộ , ngôn ng  đ c tho i n i tâm di n bi n tâm lí nhân v t tinh t

ẻ ẹ ủ ớ

ể ệ ủ ườ ự ế ạ ỗ i thân

ỡ ộ

ườ ầ ng (4 câu đ u)

ừ ả ờ ố

ắ ả ướ ệ c l

ệ ậ ệ ớ ự , chí nguy n l p công danh, s  nghi p l n ­ chí khí anh hùng : ng ươ :  ng

ỉ ự ế ẹ ả ắ   , kiên quy t, ch  s  nhanh chóng trong kho nh kh c ; d t khoát, mau l

+ Tên Kim Tr ng đ h i...ỡ + Nh p th  3/3, 2/4/2 nh  ti ng n c ngh n ngào ả ố ấ ­> Ti ng kêu th ng th t c t lên m t cách tuy t v ng, đau đ n t ế ỗ ề ­ T  nh n h t l ớ ầ   ừ ọ => T  gi ng đau đ n chuy n thành ti ng khóc, khóc cho mình, khóc cho m i tình đ u ẹ ỡ ẽ ừ trong sáng đ p đ  v a m i ch m n  đã tan v   ậ : Miêu t ệ * Ngh  thu t sinh đ ngộ ề * Ý nghĩa: V  đ p nhân cách c a Thuý Ki u th  hi n qua n i đau đ n khi duyên tình tan v  và s  hi sinh đ n quên mình vì h nh phúc c a ng * N i dung: Chí khí anh hùng ọ  ­ Khát v ng lên đ ố ả  + B i c nh chia li: ề ử  . n a năm : kho ng th i gian Thuý Ki u và T  H i chung s ng ồ ử :  ươ ng l a  . h , tình yêu đang n ng nàn, say đ m ớ ệ i thi u chí khí anh hùng  + Gi ườ ợ ượ  . tr ng phu i đàn ông có chí khí ­ khâm ph c, ca ng i ướ ệ ố  . b n ph c l tung hoành thiên hạ  . tho tắ : tính t ừ ứ ờ b t ngấ

ộ ự ươ ộ ươ

ộ ẳ ư ế

ầ ấ ụ ườ , ng i ca ng th  oai phong, hào hùng i anh hùng xu t chúng, mang t m vóc vũ tr ; gây

ưở

ồ giáo phong ki n (gái theo ch ng)

ể ẻ

ố ề ợ ỉ

ưở

ủ ị ế ả ng cao c .

ế ườ ể ỉ ưở ề ượ i tri k  mà không hi u mình, khuyên Ki u v ả   t lên trên tình c m

ng lai thành công.

ứ ẹ ẳ ề ế

ưỡ ủ ằ ề ộ ươ ự c xây d ng b ng s  ng ọ ng m , trân tr ng c a tác gi

tin vào thành công. ự ầ ộ ụ ả   ;   , mang t m vóc vũ tr , hoành tráng, kì vĩ, khát

ướ ệ c l

ằ i anh hùng b ng bút pháp  ụ ắ ứ ệ ướ ệ ưở ươ ả và   ặ    và c m h ng vũ tr  g n bó ch t ng hoá ng ng di n ườ c l

ừ ả ưở ướ ễ ơ ủ c m  công lí c a Nguy n Du. ủ ng anh hùng c a T  H i và ư ế  + T  th : ự ộ   . thanh g m yên ng a: m t mình, m t g m, m t ng a ạ ề   . th ng rong: đi li n m t m ch ­ t ợ ướ ệ c l => Mang tính  ấ ượ ng hoành tráng, kì vĩ n t ủ ừ ả  ­ Lí t ùng c a T  H i ng anh h ừ ả ố ề   + Thuý Ki u mu n đi theo T  H i vì: ị ế ủ ễ    . theo qui đ nh c a l ủ    . do tâm lí c a nàng lúc này    . đ  cùng chia s , gánh vác khó khăn cùng chàng ữ ợ =>Mong mu n chính đáng, h p lí. Ki u không nh ng là v , mà còn là tri k  (không ọ ỉ ụ ch  yêu mà còn hi u, khâm ph c và kính tr ng chàng) ừ ả   + Lí t ng anh hùng c a T  H i ị   . không quy n luy n, b n r n, không vì tình yêu mà quên đi lí t ề   . trách Ki u là ng ớ ể ườ ng đ  sánh v i anh hùng. thông th ớ   . h a h n v i Ki u v  m t t ị   . kh ng đ nh quy t tâm, t ự ừ ả ượ ậ =>Nhân v t T  H i đ ướ ệ ượ ả ằ c l  b ng bút pháp  đ c miêu t ẽ ạ ệ ự ọ  tin, m nh m t, t v ng mãnh li ướ ậ : Khuynh h ệ ng lí t * Ngh  thu t ả ụ ứ c m h ng vũ tr ; trong đó, hai ph ẽ ớ ch  v i nhau.  * Ý nghĩa: Lí t

Ề Ạ C. Đ  MINH HO

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ II NĂM HỌC 2020 -2021

ĐỀ MINH HỌA

Môn: Ngữ văn, lớp10

Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề

ố ọ

H  và tên h c sinh

:……………………...........………... Mã s  h c sinh

:……………………

I. Đ C HI U (4,0 đi m) Ể

ạ Đ c đo n trích:

ế

N i lòng bi

t ng  cùng ai,

ế

Thi p trong cánh c a chàng ngoài chân mây

ế

Trong c a này đã đành ph n thi p,

1

ế

Ngoài mây kia há ki p chàng vay

ướ

Nh ng mong cá n

c sum v y,

ả ướ

Bao ngờ 1 đôi ng  n

c mây cách v i.

ị Chinh ph  ngâm

,

ả (Trích b n d ch

khúc, Đ ng Tr n Côn

ụ Chinh ph  ngâm di

ễn ca, NXB Văn h c, 1987, tr. 20)

Th c hi n các yêu c u:

́

ươ

ượ ử ụ

ng th c bi u đ t chinh đ

c s  d ng trong đo n trích.

Câu 1. Xác đ nh ph

ậ ữ

?  v t tr  tình là ai

Câu 2. Trong đo n trích, nhân

ế

ễ ả

t di n t

ả  hoàn c nh bi

ệ li cách tr  trong đo n trích.

t

Câu 3. Ch  raỉ

nh ng chi ti

ượ ử ụ

ế

Thi p trong cánh c a chàng ngoài

c s  d ng trong câu:

ố đ ệ Câu 4. Nêu hi u qu  phép đ i  chân mây.

ư ế

ơ

ị ể nh  th  nào

v  ề n i dung hai câu th  sau

?

Câu 5. Anh/Ch  hi u

ướ

Nh ng mong cá n

c sum v y,

ả ướ

Bao ng  đôi ng  n

c mây cách v i.

ậ ữ

Câu 6. Nh n xét v  tâm tr ng c a nhân v t tr  tình trong đo n trích.

II. LÀM VĂN (6,0 đi m)ể

̀

̀

ậ ư

̉ ̣ ̉ ̣ ̉

Trình bày cam nhân cua anh/chi vê nhân v t T  Hai trong đo n trích sau:

ươ

ử ươ

N a năm h

ng l a đ

ồ ng n ng,

ượ

ươ

Tr

ng phu tho t đã đ ng lòng b n ph

ng.

ờ ờ ể

Trông v i tr i b  mênh mang,

ươ

ườ

Thanh g m yên ng a lên đ

ng th ng rong.

ậ Nàng r ng: “Ph n gái ch  tòng,

ế

Chàng đi thi p cũng m t lòng xin đi”.

ừ ằ

ươ

T  r ng: “Tâm phúc t

ng tri,

ừ ỉ

­ NXB Văn h c, năm 1987, tr.20)

11 Vay: t  ch  ý hoài nghi, than th  (  Bao ngờ: đâu ng  (ờ Chinh ph  ngâm di n ca

ụ ở Chinh ph  ngâm di n ca  ­ NXB Văn h c, năm 1987, tr.20)

ỏ ữ

ư

ườ

Sao ch a thoát kh i n  nhi th

ng tình?

ờ ườ ạ

Bao gi

m i v n tinh binh,

ợ ườ

ế

ậ ấ Ti ng chiêng d y đ t bóng tinh r p đ

ng.

ườ

Làm cho rõ m t phi th

ng,

ẽ ướ

ấ B y gi

ta s  r

c nàng nghi gia.

B ng nay b n b  không nhà,

ế

Theo càng thêm b n bi

t là đi đâu?

Đành lòng ch  đó ít lâu,

ộ Ch y chăng là m t năm sau v i gì!”

ế ờ ứ

Quy t l

i d t áo ra đi,

ế

ơ

Gió mây b ng đã đ n kì d m kh i.

(Chí khí anh hùng ­ trích Truy n Ki u

ề , Nguy n Du,

̣

Ng  văñư

NXB Giáo d cụ  Vi

t Nam

, 2020,  tr.

10, Tâp 2,  113)

H

Ẫ NGƯỚ  D N CH M

Ấ Đ  KI M TRA

Nội dung

Điểm

Phầ n

Câ u

I

ĐỌC HIỂU

4,0

1

Phương thức biểu đạt chính: tự sự.

0,5

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như Đáp án: 0,5 điểm.

- Học sinh trả lời không đúng phương thức biểu đạt chính: không cho điểm.

2

0,5

Theo người thầy Dương Trạm, Phạm Tử Hư văn chương tài nghệ đời này không ai bì kịp nhưng đến năm 40 tuổi, Tử Hư đi thi vẫn chưa đỗ là vì lúc thiếu thời thường lấy văn tài mà kiêu ngạo với người khác, cho nên trời phải bắt đỗ muộn để phải chùn nhụt cái nết ngông ngáo đi.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như Đáp án hoặc vì trời muốn phạt Tử Hư cái tính ngông ngáo thưở thiếu thời: 0,5 điểm.

- Học sinh trả lời không đúng: không cho điểm.

3

0,5

Những hành động khiến Dương Trạm được Đức Đế quân khen là có bụng tốt và tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử Đồng: giữ điều tín thực với thầy bạn, quý trọng những giấy tờ có chữ, hễ thấy rơi vãi liền nhặt mà đốt đi.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như Đáp án: 0,5 điểm.

- Học sinh chỉ nêu được một hành động: 0,25 điểm

- Học sinh trả lời không đúng: không cho điểm.

4

0,75

Chi tiết Khi Dương Trạm chết, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về cho thấy Phạm Tử Hư là người sống có tình có nghĩa, biết tôn sư trọng đạo.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như Đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 0,75 điểm.

- Học sinh trả lời không đúng: không cho điểm.

5

0,75

Chi tiết kì ảo được sử dụng trong đoạn trích: Phạm Tử Hư gặp lại người thầy Dương Trạm của mình sau khi người thầy đã mất.

Hiệu quả nghệ thuật của chi tiết kì ảo được sử dụng trong đoạn trích: tạo ra tính hấp dẫn cho đoạn trích.

Hướng dẫn chấm:

Học sinh chỉ ra được chi tiết kì ảo trong đoạn trích: 0,25

Học sinh nêu được hiệu quả nghệ thuật của chi tiết kì ảo: 0,5

6

1,0

Học sinh rút ra bài học có thể được từ lời của người thầy Dương Trạm ở cuối đoạn trích:

- Không nên kiêu ngạo, xem thường người khác.

- Người đi học, cần rèn trước hết là đạo đức.

Hướng dẫn chấm:

- Nêu được hai bài học: 1,0 điểm.

- Nêu được một bài học: 0,5 điểm

- Học sinh có thể diễn đạt khác Đáp án nhưng nếu vẫn đảm bảo đúng ý như Đáp án thì vẫn cho điểm như Hướng dẫn chấm.

6,0

II

Vẻ đẹp của người anh hùng Lê Lợi trong trích đoạn của Đại cáo bình Ngô.

0,5

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề; Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề.

0,5

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Vẻ đẹp của người anh hùng Lê Lợi trong đoạn trích của Đại cáo bình Ngô

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm.

- Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cần đảm bảo các yêu cầu sau:

0,5

* Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Trãi, tác phẩm “Đại cáo bình Ngô” và đoạn trích.

Hướng dẫn chấm:

Học sinh chỉ giới thiệu được 01 trong 03 ý tác giả, tác phẩm, đoạn trích: 0,25 điểm.

* Hình tượng người anh hùng Lê Lợi trong đoạn trích:

2,5

- Hình ảnh vị lãnh tụ của nghĩa quân Lam Sơn được thể hiện thống nhất trên hai phương diện: con người đời thường và phẩm chất lãnh tụ. Xuất thân bình thường (chốn hoang dã), cách xưng hô khiêm nhường “ta” (tôi) nhưng tự tin ở tư cách người anh hùng áo vải của nhân dân; có tấm lòng căm thù giặc sâu sắc; đau đáu, trăn trở trước khó khăn của buổi đầu khởi binh (đau lòng nhức óc, nếm mật nằm gai, quên ăn vì

giận…); có lí tưởng và quyết tâm thực hiện lí tưởng (đắn đo, trằn trọc, băn khoăn) của một tấm lòng yêu nước thương dân.

- Xây dựng hình tượng tâm lý nhân vật (từ ngữ thể hiện tâm trạng) kết hợp bút pháp tự sự - trữ tình, các điển tích, câu văn biền ngẫu với lối kết cấu sóng đôi đã thể hiện hiệu quả những hoài bão cũng như ý chí của Lê Lợi. Đoạn trích làm nổi bật tài năng và phẩm chất anh hùng giản dị của Lê Lợi, linh hồn của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Hướng dẫn chấm:

- Trình bày đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm

- Trình bày chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 2,25 điểm - 1,25 điểm.

- Trình bày chung chung, chưa rõ: 0,25 điểm – 1,0 điểm.

* Đánh giá

0,5

- Cùng với hình tượng người anh hùng áo vải Lê Lợi, bài cáo đã thể hiện trọn vẹn vẻ đẹp của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, cuộc khởi nghĩa trong điểm hội tụ sức mạnh nhân dân và vì nhân dân. Giá trị cổ điển của bản cáo chính là tính chặt chẽ của bố cục, cấu trúc lập luận mang giá trị nội hàm của các biểu tượng nội dung.

- Nguyễn Trãi bày tỏ khát vọng về Lê Lợi, một người anh hùng của nhân dân: phẩm chất giản dị, tâm ý và lý tưởng anh hùng chính là đứng về đại cuộc nhân dân.

Hướng dẫn chấm:.

+ Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0,25 điểm.

d. Chính tả, ngữ pháp

0,5

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

Hướng dẫn chấm: không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.

1,0

e. Sáng tạo: vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét đặc sắc; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc.

Hướng dẫn chấm:.

+ Đáp ứng được 3 yêu cầu trở lên: 1,0 điểm.

+ Đáp ứng được 2 yêu cầu: 0,75 điểm.

+ Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,5 điểm.