Đ C NG KI M TRA H C KÌ I – NĂM H C 2018 – 2019Ề ƯƠ Ể Ọ Ọ
MÔN: V T LÍ 11Ậ
A/ LÝ THUY TẾ
1. Điên tich. Đinh luât Cu-lông
- Đi n tích đi m là m t v t tích đi n có kích th c r t nh so v i kho ng cách t i đi m mà taệ ể ộ ậ ệ ướ ấ ỏ ớ ả ớ ể
xét.
- Có 2 lo i đi n tích: đi n tích âm và đi n tích d ng. ạ ệ ệ ệ ươ
+ Các đi n tích cùng d u thì đy nhau. ệ ấ ẩ
+ Các đi n tích khác d u thì hút nhau. ệ ấ
Công th c c a đnh lu t Cu-lông: ứ ủ ị ậ
F = k.
F : l c t ng tác đi n gi a 2 đi n tích. (N) ự ươ ệ ữ ệ
q1, q2 : cac đi n tích. (C)ệ
r : kho ng cách gi a 2 đi n tích. (m) ả ữ ệ
k = 9.109 (N.m2/C2) : h s t l .ệ ố ỉ ệ
- Điên môi la môi tr ng cach điên. ươ
2. Thuyêt êlectron. Đinh luât bao toan điên tich
- V t d n đi n là v t có ch a nhi u đi n tích t do. Ví d : kim lo i, axit, baz , mu i. ậ ẫ ệ ậ ứ ề ệ ự ụ ạ ơ ố
- V t cách đi n là v t không ch a ho c ch a r t ít đi n tích t do. Ví d : không khí khô, d u,ậ ệ ậ ứ ặ ứ ấ ệ ự ụ ầ
th y tinh, s , cao su, nh a…ủ ứ ự
- Xem l i các ví d v s nhi m đi n do co xat, do ti p xúc, do h ng ng.ạ ụ ề ự ễ ệ ế ưở ứ
3. Điên tr ng va c ng đô điên tr ng. Đng s c điên ươ ươ ươ ươ ư
- Điên tr ng la môi tr ng bao quanh điên tich va găn liên v i điên tich. Điên tr ng tac dung ươ ươ ơ ươ
l c điên lên cac điên tich khac đăt trong no. ư
- Công th c xac đinh c ng đô điên tr ng cua ứ ươ ươ
môt điên tich điêm Q tai môt điêm M:
E = = k.
- Nguyên li chông chât điên tr ng: ươ
Xem cac tr ng h p tinh E tông h p. ươ ơ ơ
E : c ng đ đi n tr ng t i đi m M do Qườ ộ ệ ườ ạ ể
gây ra. (V/m)
Q : đi n tích gây ra đi n tr ng t i M. (C)ệ ệ ườ ạ
r: kho ng cách t đi m M đn đi n tích Q. (m)ả ừ ể ế ệ
F : l c đi n tr ng do Q tác d ng lên q. (N)ự ệ ườ ụ
q : đi n tích th . (C)ệ ử
- Đăc điêm cua đng s c điên: ươ ư
+ Qua môi điêm trong điên tr ng chi co duy nhât môt đng s c điên. ươ ươ ư
+ Đng s c điên la nh ng đng co h ng va h ng cua vect c ng đô điên tr ng ươ ư ư ươ ươ ươ ơ ươ ươ
tai điêm đo
+ Đng s c điên cua điên tr ng tinh điên la đng không khep kin. ươ ư ươ ươ
+ Chô nao điên tr ng l n thi đng s c điên se mau, chô nao điên tr ng nho thi đng ươ ơ ươ ư ươ ươ
s c điên se th a. ư ư
4. Công cua l c điên. Điên thê. Hiêu điên thê ư
* Công th c tông h p tinh công cua l c điên: ư ơ ư
AMN = F.s.cos = qEd = WαM – WN = q.(VM – VN) = q.UMN
=> Môt sô công th c liên quan: ư
- Thê năng cua điên tich tai M, N: W M = q.VM ; WN = q.VN
- Hiêu điên thê gi a M, N: U ư MN = VM – VN = E.d
VM, VN: điên thê tai M, N (V)
E: c ng đô điên tr ng đêu ươ ươ
d: khoang cach gi a M, N trên ư
môt đng s c điên. ươ ư
q: điên tich dich chuyên t M đên ư
N
- Dung cu đo hiêu điên thê tinh điên la tinh điên kê.
- Vi tri nao đc chon lam môc điên thê thi tai đo điên thê băng 0 (V = 0). ươ
5. Tu điên
Công th c tính đi n dung c a t đi n : ứ ệ ủ ụ ệ
C = Q / U hay Q = C.U
=> Q ti lê thuân v i U, vi C la hăng sô không đôi. ơ
C : đi n dung c a t đi n. (F) ệ ủ ụ ệ
Q : đi n tích mà t đi n tích đc. (C)ệ ụ ệ ượ
U : hi u đi n th đt vào 2 b n t đi n (V)ệ ệ ế ặ ả ụ ệ
- D a vao l p điên môi (l p cach điên) thi co cac loai tu điên th ng găp: tu không khi, tu giây, tu ư ơ ơ ươ
mica, tu s , tu gôm… ư
6. Dong điên không đôi. Nguôn điên
- Dòng đi n không đi là dòng đi n có chi u và c ng đ không thay đi theo th i gian.ệ ổ ệ ề ườ ộ ổ ờ
- Vai tro cua nguôn điên: duy trì hi u đi n th gi a hai c c ngu n đi n. ệ ệ ế ữ ự ồ ệ
- Đai l ng đăc tr ng cho nguôn điên la suât điên đông ươ ư E va điên tr trong r cua no. ơ
7. Điên năng. Công suât điên
- Điên năng tiêu thu cua đoan mach: A = UIt
- Công suât tiêu thu cua đoan mach: P = A/t = UI
- Nhiêt l ng toa ra trên vât dân: Q = R.I ươ 2.t
- Công suât toa nhiêt: P = Q / t = R.I 2
- Suât điên đông cua nguôn: E = Ang / q
- Công cua nguôn điên: A ng = E . q = E .I.t
- Công suât cua nguôn điên: P ng = Ang / t = E .I
A: Điên năng tiêu thu cua đoan mach (J)
P: Công suât tiêu thu cua đoan mach (W)
Ang : công c a ngu n đi n (công c a l củ ồ ệ ủ ự
l ). (J)ạ
E : su t đi n đng c a ngu n. (V)ấ ệ ộ ủ ồ
Png : công su t c a ngu n đi n. (W)ấ ủ ồ ệ
q : đi n l ng d ch chuy n trong ngu nệ ượ ị ể ồ
đi n. ệ
I : c ng đ dòng đi n ch y qua ngu n. ườ ộ ệ ạ ồ
- Công cua nguôn điên băng điên năng tiêu thu trong toan mach.
- Đn vi ghi trên đông hô công t điên la đn vi đo cua điên năng tiêu thu cua tông cac dung cu ơ ơ ơ
điên dung trong gia đinh.
8. Đinh luât Ôm đôi v i toan mach ơ
- Công th c đinh luât Ôm đôi v i toan mach: I = ư ơ E / (RN + r) => UN = I.RN = E – I.r
RN, r : điên tr cua mach ngoai, điên tr trong cua nguôn; U ơ ơ N: hiêu điên thê gi a hai đâu đoan mach ư
ngoai.
- Đăc điêm cua hi n t ng đo n m ch: ệ ượ ả ạ
+ Đi n tr c a m ch ngoài b ng 0 (Rệ ở ủ ạ ằ N = 0)
+ C ng đ dòng đi n ch y trong m ch đt giá tr l n nh t. ườ ộ ệ ạ ạ ạ ị ớ ấ
+ Công th c đinh luât Ôm: I = ứ E / r
- Công th c tính hi u su t c a ngu n: H = Aứ ệ ấ ủ ồ có ích / Ang = UN / E =
9. Ghep cac nguôn điên thanh bô
- B ngu n n i ti p: g m n ngu n đi n (ộ ồ ố ế ồ ồ ệ E1, r1), (E2, r2) … (En, rn) m c n i ti p v i nhau. ắ ố ế ớ
Eb = E1 + E2 + … + En
rb = r1 + r2 + … + rn
- B ngu n song song: g m n ngu n đi n gi ng nhau (ộ ồ ồ ồ ệ ố E, r) m c song song v i nhau. ắ ớ
Eb = E ; rb = r / n
10. Th c hanhư
Cac dung cu co trong bai th c hanh xac đinh suât điên đông va điên tr trong cua môt pin điên hoa ư ơ
- Pin điên hoa.
- Biên tr num xoay R (loai 10 ơ Ω x 10).
- Đông hô đo điên đa năng hiên sô dung lam ch c năng miliampe kê môt chiêu. ư
- Đông hô đo điên đa năng hiên sô dung lam ch c năng vôn kê môt chiêu. ư
- Điên tr bao vê R ơ o.
- Bô dây dân nôi mach điên.
- Khoa K đong – ngăt điên.
11. Dòng đi n trong kim lo iệ ạ
- B n ch t : dòng đi n trong kim lo i là dòng d ch chuy n có h ng c a các electron t n do d iả ấ ệ ạ ị ể ướ ủ ự ướ
tác d ng c a đi n tr ng.ụ ủ ệ ườ
- S ph thu c c a đi n tr xu t c a kim lo i theo nhi t đ: ự ụ ộ ủ ệ ở ấ ủ ạ ệ ộ
ρ = [1 + α (t - )] V i ớρ và l n l t là đi n tr xu t t và (ầ ượ ệ ở ấ ở 0C)
α là h s nhi t đi n tr , đn v đo là Kệ ố ệ ệ ở ơ ị -1.
- Chuy n đng nhi t c a m ng tinh th c n tr chuy n đng c a h t t i đi n là cho đi n trể ộ ệ ủ ạ ể ả ở ể ộ ủ ạ ả ệ ệ ở
c a kim lo i ph thu c vào nhi t đ, đn g n 0 K đn tr c a kim lo i r t nh .ủ ạ ụ ộ ệ ộ ế ầ ệ ở ủ ạ ấ ỏ
- V t li u siêu d n là v t li u có đi n tr đt ng t gi m đn b ng 0 khi nhi t đ T ≤ ( g i làậ ệ ẫ ậ ệ ệ ở ộ ộ ả ế ằ ệ ộ ọ
nhi t đ t i h n). Ta nói r ng lúc này v t li u y đã chuy n sang tr ng thái siêu d n.ệ ộ ớ ạ ằ ậ ệ ấ ể ạ ẫ
- C p nhi t đi n là hai dây kim lo i khác b n ch t, hai đu hàn vào nhau.ặ ệ ệ ạ ả ấ ầ
Khi nhi t đ hai m i hàn T1, T2 khác nhau, trong m ch xu t hi n xu t đi n đng nhi t đi n:ệ ộ ố ạ ấ ệ ấ ệ ộ ệ ệ
ξ = ( - )
V i là h s nhi t đ ên đng; Tớ ệ ố ệ ị ộ 1, T2 l n l t là nhi t đ đu nóng và đu l nh.ầ ượ ệ ộ ầ ầ ạ
12. Dòng đi n trong ch t đi n phânệ ấ ệ
- B n ch t: dòng đi n trong ch t đi n phân là dòng d ch chuy n có h ng c a các ion âm và ionả ấ ệ ấ ệ ị ể ướ ủ
d ng ng c chi u nhau.ươ ượ ề
- Hi n t ng d ng c c tan là hi n t ng c c d ng b tan ra ệ ượ ươ ự ệ ượ ự ươ ị khi đi n phân m t dung d chệ ộ ị
mu i kim lo i mà an t làm b ng chính kim lo i y (ố ạ ố ằ ạ ấ kim lo i làm c c d ng trùng v i kim lo iạ ự ươ ớ ạ
c a mu i trong dung d ch ch t đi n phân). ủ ố ị ấ ệ An t ( d ng c c) tan d n đi, còn cat t có m t l pố ươ ự ầ ố ộ ớ
kim lo i y bám vào.ạ ấ
- Đnh lu t Fa-ra-đâyị ậ :
m = kq = . It Trong đó :
+ m (g) là kh i l ng c a ch t đc gi i phóng ra đi n c c khi đi n phân.ố ượ ủ ấ ượ ả ở ệ ự ệ
+ q (C) là đi n l ngệ ượ
+ k g i là đng l ng đi n hóa.ọ ươ ượ ệ
+ F = 96 500 C/mol g i là s Fa-ra-đây.ọ ố
+ A là nguyên t kh i c a kim lo i.ử ố ủ ạ
+ n là hóa tr c a kim lo i.ị ủ ạ
+ I (A) là c ng đ dòng đi n không đi đi qua bình đi n phân.ườ ộ ệ ổ ệ
+ t (s) là th i gian dòng đi n ch y qua bình.ờ ệ ạ
13. Dòng đi n trong ch t khíệ ấ
- Bình th ng ch t khí không d n đi n, nó là m t ch t đi n môi. Ch t khí ch d n đi n khi cóườ ấ ẫ ệ ộ ấ ệ ấ ỉ ẫ ệ
các h t t i đi n (electron, ion) do tác nhân ion hóa sinh ra.ạ ả ệ
- B n ch tả ấ : Dòng đi n trong ch t khí là dòng chuy n d i có h ng c a các ion d ng theo ệ ấ ể ờ ướ ủ ươ
chi u đi n tr ng và các ion âm, các êlectron ng c chi u đi n tr ng. Các h t t i đi n này do ề ệ ườ ượ ề ệ ườ ạ ả ệ
ch t khí b ion hoá sinh ra.ấ ị
- Quá trình d n đi n không t l c c a ch t khí x y ra khi ta ph i dùng tác nhân ion hóa t bên ẫ ệ ự ự ủ ấ ả ả ừ
ngoài đ t o ra h t t i đi n trong ch t khí.ể ạ ạ ả ệ ấ
- Quá trình d n đi n c a ch t khí có th duy trì, không c n ta ch đng t o ra h t t i đi n, g i ẫ ệ ủ ấ ể ầ ủ ộ ạ ạ ả ệ ọ
là quá trình d n đi n (phóng đi n) t l c.ẫ ệ ệ ự ự
- Tia l a đi n là quá trình phóng đi n t l c trong ch t khí đt gi a hai đi n c c khi đi n tr ngử ệ ệ ự ự ấ ặ ữ ệ ự ệ ườ
đ m nh đ bi n phân t khí trung hoà thành ion d ng và êlectron t do.ủ ạ ể ế ử ươ ự
- H quang đi n là quá trình phóng đi n t l c x y ra trong ch t khí áp su t th ng ho c áp ồ ệ ệ ự ự ả ấ ở ấ ườ ặ
su t th p đt gi a hai đi n c c có hi u đi n th không l n.ấ ấ ặ ữ ệ ự ệ ệ ế ớ
14. Dòng đi n trong ch t bán d nệ ấ ẫ
- Có nh ng lo i v t li u không th xem là kim lo i ho c ch t đi n môi, đó là ch t bán d n.ữ ạ ậ ệ ể ạ ặ ấ ệ ấ ẫ
+ Đi n tr su t c a ch t bán d n có giá tr n m trong kho ng trung gian gi a đi n tr ệ ở ấ ủ ấ ẫ ị ằ ả ữ ệ ở
su t c a kim lo i và đi n tr su t c a đi n môi. nhi t đ th p, đi n tr su t c a ch t bán ấ ủ ạ ệ ở ấ ủ ệ Ở ệ ộ ấ ệ ở ấ ủ ấ
d n siêu tinh khi t r t l n. Khi nhi t đ tăng, đi n tr su t gi m nhanh, h s nhi t đi n tr có ẫ ế ấ ớ ệ ộ ệ ở ấ ả ệ ố ệ ệ ở
giá tr âm. Ta g i đó là s d n nhi t riêng c a ch t bán d n. Đi u này ng c l i v i s ph ị ọ ự ẫ ệ ủ ấ ẫ ề ượ ạ ớ ự ụ
thu c c a đi n tr suât c a các kim lo i vào nhi t đ.ộ ủ ệ ở ủ ạ ệ ộ
+ Đi n tr su t c a ch t bán d n ph thu c m nh vào t p ch t.ệ ở ấ ủ ấ ẫ ụ ộ ạ ạ ấ
+ Đi n tr su t c a ch t bán d n cũng gi m đáng k khi nó b chi u sáng ho c b tác ệ ở ấ ủ ấ ẫ ả ể ị ế ặ ị
d ng c a các tác nhân ion hoá khác.ụ ủ
- H t t i đi n trong bán d n lo i n ch y u là êlectron. Ta g i là t p ch t cho (đôno)ạ ả ệ ẫ ạ ủ ế ọ ạ ấ
H t d n đi n trong bán d n lo i p ch y u là l tr ng. Ta g i là t p ch t nh n (axepto)ạ ẫ ệ ẫ ạ ủ ế ỗ ố ọ ạ ấ ậ
- L p chuy n ti p p - n là ch ti p xúc c a mi n mang tính d n p và mi n mang tính d n n đcớ ể ế ỗ ế ủ ề ẫ ế ẫ ượ
t o ra trên m t tinh th bán d n. Dòng đi n ch ch y qua l p chuy n ti p p-n theo chi u t p ạ ộ ể ẫ ệ ỉ ạ ớ ể ế ề ừ
sang n, nên đc dùng làm đi t bán d n đ ch nh l u dòng đ ên xoay chi u.ượ ố ẫ ể ỉ ư ị ề
B/ BÀI T PẬ
Ch ng I. Đi n tích đi n tr ngươ ệ ệ ườ
Bai 1: Hai qua câu nho mang hai điên tich co đô l n q ơ 1 = q2 = 10-7 Cđăt cach nhau 20 cm trong chân
không. Tinh l c t ng tac điên gi a hai điên tich. ư ươ ư
Bài 2: Ba đi n tích đi m có cùng đ l n, cùng d u qệ ể ộ ớ ấ 1 = q2 = q3 = 10-8 C đc đt t i ba đnh c aượ ặ ạ ỉ ủ
tam giác đu ABC AB = 10cm trong không khí.ề
a. Xác đnh l c do đi n tích qị ự ệ 1 tác d ng lên qụ2.
b. Xác đnh l c do hai đi n tích qị ự ệ 1 và q3 cùng tác d ng lên qụ2
Bài 3: Cho 2 đi n tích qệ1 = 3.10-7C và q2 = -4.10-7C n m t i 2 đi m A, B v i AB = 5cm. Xác đnhằ ạ ể ớ ị
đô l n cua c ng đ đi n tr ng t ng h p t i: ơ ườ ộ ệ ườ ổ ợ ạ
a. Đi m C, bi t AC = 3cm, BC = 2cmể ế