ọ ớ H và tên: ………………………………… L p: ………………………………………
Ề ƯƠ
Ỳ
Đ C
NG ÔN T P H C K 2 – NH 20212022
Ậ Ọ Ữ
MÔN: NG VĂN 12
ấ
ủ ố ệ ề ệ ễ ề ố ế V n đ s 1: ắ Tình hu ng truy n trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” c a Nguy n Minh
Châu.
ườ ở ườ ủ i m đ ề ng tinh anh và tài hoa c a n n
ạ ệ ệ ớ ễ c m nh danh là ng t Nam giai đo n đ i m i sau năm 1975.
ượ ổ ể ứ ả ấ I. M bàiở Nguy n Minh Châu đ ọ văn h c Vi Sau năm 1975 ông chuy n sang c m h ng th s v i nh ng v n đ v đ o đ c và tri
ẩ
ề ề ạ ứ ệ ậ ượ ủ ờ ớ ế ộ ế t ự ế ợ t, có s k t h p hài ấ c soi th u trong ữ ẫ ng nhân v t đ
ứ ạ ấ ệ ề
ế ự ớ ứ ấ ễ lý nhân sinh. Tác ph m c a Nguy n Minh Châu có s c h p d n riêng bi ấ ữ t lí cu c đ i v i ch t tr tình lãng m n, hình t hòa ch t tri ề quan h đa chi u, ph c t p và đ cao, tôn vinh nh ng giá tr cu c s ng. ề ệ ế ệ ể ắ
ể ệ ộ
ẩ ậ ư ẹ ớ ộ
ẻ ủ ạ ế ệ ượ ạ ị ộ ố ữ ắ ủ Truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” là truy n ng n tiêu bi u cho sáng tác c a ộ ậ ễ Nguy n Minh Châu sau năm 1975. Đây là m t tác ph m hay đ m tính nhân văn, th hi n m t ọ ườ ố ề ố ư i t l i trong cu c m u sinh nh c duy m i m c a nhà văn v cái đ p và s ph n con ng ằ nh n ki m tìm h nh phúc và hoàn thi n nhân cách.
ộ ố ễ ự ệ c tình hu ng truy n đ c đáo, mang
ớ ộ ượ Nguy n Minh Châu đã thành công khi xây d ng đ ắ
ệ ố
ệ
ố ả ệ ủ
ộ ạ ệ ệ ộ ộ ố ậ
ấ
ề ờ ố ẻ ý nghĩa khám phá, phát hi n v đ i s ng m t cách sâu s c, m i m . ệ II. Phân tích tình hu ng truy n ề 1. Khái quát v tình hu ng truy n. Tình hu ng truy n có th hi u là hoàn c nh, b i c nh c a m t câu chuy n mà trong đó ế ặ ặ ộ có m t ho c m t vài s ki n đ c bi i đó, cu c s ng hi n lên đ m đ c ấ ủ ưở nh t và ý t ng c a tác gi ố ố
ố ể ể ố ả ặ ệ ả ự ệ t x y ra khi n cho t ả ượ ộ ộ ắ c b c l đ s c nét nh t. ệ ế ắ ề ờ ố ệ
ậ ệ ủ ấ ữ ệ ể ị
ứ ứ ự ậ ủ ế ả ẻ ề ố ư ộ ứ ớ ề Tình hu ng trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” là tình hu ng nh n th c mang ý ườ i đàn ề ờ ừ đó tòa án c a huy n. Đi m chung là chúng đ u ch a đ ng nh ng ngh ch lý b t ng , t ệ ữ ả ữ nh ng nh n th c m i m v m i quan h gi a i cho nhi p nh Phùng, cũng nh đ c gi
ậ ứ nghĩa khám phá, phát hi n v đ i s ng, thông qua hai b c tranh và câu chuy n c a ng ở bà ể ạ đ l ệ ngh thu t và cu c s ng.
ế ề ệ ắ
ậ ề ấ ả ậ ư ể ệ
ộ ố ố ệ 2. Tình hu ng truy n trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa”. ố ả 2.1. B i c nh ể Đ có th xu t b n m t b l ch ngh thu t v thuy n và bi n th t ng ý, v tr ộ ứ ả ể ổ ề ị
ế ả ấ ế ị ể ổ
ề ế ở đó anh có ng
ầ ủ ệ ế ệ ầ ị ưở ề ộ ộ ị ng ớ ệ ự ế ụ ch p b sung m t b c nh v i phòng khó tính đ ngh ngh sĩ nhi p nh Phùng đi th c t ưở ủ ậ ươ ả ng phòng, Phùng quy t đ nh ng mù. Ch p nh n yêu c u c a tr c nh bi n bu i sáng có s ườ ố ờ ể ườ ừ ế đ n vùng bi n mi n trung t ng là chi n tr i ng cũ c a anh th i ch ng Mĩ, ế ộ ầ ẩ ấ ạ b n chi n đ u là Đ u, hi n là chánh án toàn án Huy n. Sau g n m t tu n suy nghĩ, tìm ki m,
1
ế ị ẽ ờ ị ả ủ ộ ị ề ả ướ l ch tháng b y c a b l ch năm sau c nh thuy n thu l i vào
Phùng quy t đ nh s thu vào t lúc bình minh.
ệ
ệ ậ ạ
ệ ượ ấ ư ữ ng:
ệ ủ 2.2. Hai phát hi n c a ngh sĩ Phùng ứ * Phát hi n 1: B c tranh ngh thu t lãng m n ả C nh t ỗ ộ ổ ệ ộ ứ ữ ố ả
ệ ề ươ ệ ng s m, lúc n lúc hi n. C nh v t hi n lên tr
ặ ả ọ ậ ờ ổ
ộ ồ ồ
ả ặ ờ ề
ơ ộ ẻ ẹ ệ ớ ự ắ ừ ườ đ ộ ả ả ộ ờ ấ ế ư ờ
Bu i sáng hôm y, gi a lúc còn đang lúi húi tránh m a gi a đ ng xe xích ủ ế ỏ h ng, anh b ng phát hi n ra m t b c tranh tuy t tác c a thiên nhiên, đó hình nh m t chi c ẩ ướ ấ thuy n ngoài xa th p thoáng trong màn s c ủ ộ ứ ề ộ “m t b c tranh m c tàu c a m t danh h a th i c . Mũi thuy n m t anh phóng viên Phùng là ơ ồ ư ữ ầ ươ in m t nét m h lòe nhòe ..” ng mù tr ng nh s a có pha đôi chút màu h ng h ng do b u s ẹ ộ ế ng nét đ n ánh sáng đ u hài hòa và đ p, “Toàn b khung c nh t ánh m t tr i chi u vào ắ m t v đ p đ n gi n và toàn bích" . Đó là m t c nh đ t nh tr i cho mà c cu c đ i b m máy ỉ ặ Phùng ch g p m t l n. ậ ả ấ ả ứ C nh t
ế ạ ả ượ ệ ỉ ư ủ ả ắ ố ố ng y đã khi n Phùng b i r i và trong trái tim Phùng ạ ạ kho nh kh c h nh Cái đ p tuy t đ nh c a ngo i c nh đã mang l i “
ồ
ả ộ ầ C m xúc và nh n th c: ẹ ắ “nh có gì bóp th t vào". ậ phúc tràn ng p tâm h n Phùng”. ố ố ắ ạ ợ ộ
ạ ấ ệ ề ẹ ậ ộ
ộ ử ẹ ọ
ủ ự
ủ ạ
ả ẹ ệ ỉ ệ ụ ể ậ ủ ả ậ ấ
ớ ấ ệ ỉ Trong cái giây phút b i r i, h nh phúc tuy t đ nh y Phùng ch t ng ra và tâm đ c v i ứ ạ ứ đi u mà m t ai đó đã nói: “cái đ p chính là đ o đ c”. B c tranh ngh thu t lãng m n y chính ưở ồ ấ ừ ể ng chính mình v a khám phá th y "t là cái đ p đã giúp g t r a, thanh l c tâm h n, đ Phùng ồ . Đó là ệ ầ ủ ắ ấ cái chân lí c a s toàn thi n, khám phá th y cái kho nh kh c trong ng n c a tâm h n" ệ ự ự ủ ắ ặ ườ ề ni m h nh phúc c a ng i ngh sĩ khi b t g p cái đ p, anh nh n ra vai trò th c s c a ngh ố ế ẻ ẹ ậ thu t.Anh đã b m máy liên t c đ thu h t v đ p tuy t đ nh c a c nh v t vào trong ng kính ủ c a mình.
ứ ự ờ ố
ầ ề ầ ế ng:
ề
ộ ườ ơ ữ
ộ ự ự ẹ ử xinh đ p, l ơ
ạ + Ng
ể ữ ệ i đàn bà hàng chài có thân hình x u xí tàn t ườ i đàn bà vùng bi n, cao l n v i nh ng đ
ấ ớ ớ ướ ắ
ặ ữ ng nh đang bu n ng ”. ị ư ắ ủ ả ậ ộ ạ “tr c ngoài 40, m t thân hình quen ụ ỗ ặ ườ ng nét thô k ch. M r m t. Khuôn ủ Không ư ườ ồ ắ i, tái ng t và d ố ắ ườ “Ch đ a m t nhìn xu ng i đàn bà ánh m t c a ng
ộ ứ ả còn t p trung miêu t ị
ớ ấ ướ ừ ạ ộ ổ ư i đàn ông v i t m l ng r ng, mái tóc t c ra t
qu , đôi m t đ c d cùng b ề ộ
ắ ộ ữ ẻ ộ ộ ữ ậ ạ ư ề C ng i
ế ả
ư ủ ườ ắ ừ i đàn bà, h n v a đánh v a th ặ ỏ ư i t p vào l ng ng
ủ ấ ứ ồ nguyên đ y. Đ ng đ y t o gi “m t đ gay, lão rút trong ng ườ ố ề ủ ế ạ ấ ộ con ế i nói hành đ ng c a lão đ u toát lên v đ c d . Phùng nghe ti ng ế ả t c mày đi ế ộ i ra m t chi c ở i nguy n r a b ng cái
ế ế ỉ
ự ệ ấ ấ ả ủ ạ ễ T t c nh ng s vi c y di n ra làm cho Phùng
ế ớ Tâm tr ng c a Phùng: ấ ứ ứ ứ ề ầ ồ ế đ n m c, trong m y phút đ u tôi c đ ng há m m ra mà nhìn...". ệ ệ ệ t ngã * Phát hi n 2: B c tranh hi n th c đ i s ng đ y nghi ụ ộ ự ậ ớ ờ ế ượ Ngay sau đó,khi chi c thuy n ti n vào t ả i b thì m t s th t tr n tr i C nh t ươ ả ổ ừ ướ ướ con thuy n c tích không ph i ng. B c ra t c Phùng, m t s th c bi th ph i bày tr ườ ấ ệ ươ ộ i đàn bà x u xí, m t ng nh ng công chúa, hoàng t i ng thi n mà là m t ng ộ ợ ồ ạ ự ộ đàn ông đ c ác và kinh hoàng h n là m t màn b o l c gia đình liên hoàn, ch ng đánh v , con ố ồ ố đánh b r i b đánh con. ườ ộ ủ thu c c a ng ỏ ệ m t m t m i sau m t đêm th c tr ng kéo l ế nh ng th tác gi ầ chân” đ y cam ch u. ườ + Ng ắ ế ờ ừ ề thuy n, t ánh m t đ n l anh hàng chài nói chõ lên thuy n nh quát " bây gi ”. ờ Ti p theo đó là c nh anh hàng chài ậ ớ ấ ụ ắ ư ừ th t l ng c a lính ng y ngày x a... qu t t ứ ỗ ồ ằ h ng h c, hai hàm răng nghi n ken két, c m i nhát qu t xu ng lão l ờ . ờ ọ gi ng rên r đau đ n: “Mày ch t đi cho ông nh . Chúng mày ch t h t đi cho ông nh !" “kinh ng cạ ữ Đi u làm cho Phùng càng
2
ấ ả ằ ế
ắ ườ ề “li n d
ượ ừ ố ướ ữ ế ư ắ ằ ữ ọ r n m c ng
ố ồ ằ ạ ố ể ả
ỉ ộ ả ấ ế
ạ ệ ề ệ ế ứ ả ổ
ớ ứ ế ấ
ệ
ậ ườ ọ
ị ữ ộ ố ầ
ứ
ộ ự ệ ượ ở ậ ườ ộ ơ
ề ẫ ề ờ ơ ắ ỗ ố ạ ữ kinh ng c s ng s h n khi nhìn c nh th ng Phác lao vun vút đ n ch b nó, gi ng l y cái th t ự ậ ẳ ố ư i vung chi c khóa s t qu t vào gi a khuôn ng c n th ng ng l ng trong tay b nó ắ ỡ ầ c lên" tr n v m v cháy n ng có nh ng đám lông đen nh h c ín, loăn xoăn t ề ệ ẹ ủ c a b nó đ b o v m nó. R i lão đàn ông tát cho th ng con ngã giúi xu ng cát và đi v ượ ấ ng y nhanh chóng bi n m t khi n Phùng c m giác đó ch là m t câu thuy n. C nh t ệ ấ ả chuy n c quái đ n. Và n u phát hi n th nh t làm Phùng h nh phúc bao nhiêu thì phát hi n th hai làm anh đau đ n b y nhiêu. ủ * Ý nghĩa c a hai phát hi n ệ ủ ệ i đ c nh n ra: Hai phát hi n c a ngh sĩ Phùng đã giúp ng ữ trong và ngoài, ph i và trái, xa và g n… ả ứ ầ ố Cu c s ng v n ch a đ y nh ng ngh ch lí gi a ầ ộ ộ ự ậ i cũng ch a đ y nh ng mâu ộ c nhìn cu c đ i b ng cái nhìn đ n gi n, m t ể ố ậ ầ ề nhi u khi trong cùng m t s v t, m t s vi c, m t con ng i không đ thu n, đ i l p. B i v y con ng ề ệ chi u mà c n có cái nhìn đa di n, nhi u chi u đ khám phá ra b n ch t th t c a đ i s ng.
ườ ờ ằ ả ứ ượ ậ
ấ ố ề ả ỉ ậ ệ ư ậ
ệ ờ ệ ấ Không ch v y hai phát hi n y còn giúp ta nh n th c đ ề i
ệ ậ ạ ở ấ ầ r t g n. Ng ệ ệ ậ ủ ườ ấ ấ ề ệ
ả ả ừ ờ ộ
ườ ẹ ế ế ế ộ ồ t ngã l ể ệ ờ ở ướ ướ c cái đ p tr ả c h t ph i là ng
ệ ị t ngã này giúp Nguy n Minh Châukh ng đ nhquan ni m ngh ng đ i s ng nghi
ờ ố ả ắ ượ ế ẳ ậ ệ ớ ề ả ả
ộ ố ậ ộ ố ủ ệ ể ầ ớ
ấ ầ ố ả ổ ệ ể ỉ ừ
ữ ả ậ ủ ờ ố ự ệ ệ ữ c m i quan h gi a hi n th c ở ấ ờ ố r t xa, còn đ i s ng và ngh thu t. Con thuy n ngh thu t thì lung linh huy n o nh ng ỉ ộ cu c đ i đôi khi r t nghi i ngh sĩ chân chính không ch ph i có cái ờ ố ả ề nhìn đa di n nhi u chi u đ phát hi n ra b n ch t th t c a đ i s ng mà còn ph i đ ng vì ườ ệ ờ ộ ậ ộ ậ i ngh thu t mà quên cu c đ i. B i ngh thu t chân chính là cu c đ i và vì cu c đ i. Ng ướ ệ ngh sĩ bi c t vui bu n, yêu ghét tr i bi t rung đ ng tr ộ ờ cu c đ i. ệ ễ ả C nh t ể ậ ướ c h t ph i g n li n v i cu c s ng, ph i ph n ánh chân th t cu c s ng. Quan đi m thu t tr ủ “ngh thu t không c n ph i là này c a NMC r t g n v i quan đi m c a nhà văn Nam Cao ế ậ ánh trăng l a d i, không nên là ánh trăng l a d i, ngh thu t ch có th là ti ng đau kh kia, thoát ra t
ệ
ễ ế ở ệ ố (Giăng sáng)". ở i đàn bà ạ ở ừ i tòa án huy n ế ụ đó mà còn ti p t c di n bi n ủ câu chuy n c a
ệ ườ ừ ế ầ ừ ữ nh ng ki p l m than... ệ ủ ườ 2.3. Câu chuy n c a ng ư ệ ố Tình hu ng truy n ch a d ng l ở tòa án huy n. ng
ộ ặ ỡ ở Nh ng ngày sau đó, Phùng l
ị ầ ứ ữ ả
ọ ẹ
ừ ố ỏ
ườ ườ ồ ữ
ẩ ộ ị ẫ ả ỏ ộ ố ể ề ế ề ế ấ ớ
ừ ấ ả ồ ộ ố ị ở ế ặ ị ế i ch ng vũ phu kia. Vì ch bi
ồ ể ị ầ ườ ữ ể ố ế ả ứ i ch ng ki n c nh ị ườ i đàn ông và b ụ ườ i ph ượ ắ ch i và xin Đ u b t bà b tù cũng đ c ờ i đàn bà k v cu c đ i mình, v nh ng khó ỏ ổ t, chính cu c s ng nghèo kh đã khi n ch ng ch tr thành i đàn ông này đ chèo ch ng nh ng khi phong ba, đ cùng nuôi đàn
i đàn bà ạ toàn án: * Nguyên nhân cu c g p g ườ ố i đàn bà b đánh l n th hai, anh mu n ngăn c n nên đã lao vào đánh ng ng ế ẩ ươ i đàn bà đ n. Chánh án Đ u và Phùng có khuyên ng th ng nh . Toà án đã g i ng ụ ữ ấ ữ ấ n y nên ly hôn, tuy nhiên ng i ph n y đã t ườ ồ ắ ư nh ng đ ng b t bà ph i b ch ng. R i ng khăn v t v trong cu c s ng, m c dù khó khăn đau đ n th ch v n nh t quy t không b ườ ng ư ậ nh v y và ch c n ng con th .ơ
ủ ệ ủ ể
ị ữ ờ
ườ ờ ộ ư ư ả ườ ấ ượ “lòng chú t
ấ ể ể ượ c: i làm ăn...cho nên các chú đâu có th hi u đ
ẩ ườ ọ ườ ế ư ế ả ở * Ý nghĩa c a câu chuy n: nhân vì sao ch không li hôn. Ng mà Đ u và c Phùng ch a bao gi là ng khó nh c...”, “ là b i các chú không ph i là đàn bà, ch a bao gi ở ệ Câu chuy n c a ng tòa án giúp ta hi u nguyên i đàn bà ề ố ả ấ i đàn y đã nhìn th u su t c cu c đ i mình, nh ng đi u ả ố t nh ng các chú đâu có ph i nhìn th y đ ệ ủ c cái vi c c a các ng i làm ăn lam lũ, ờ ư t nh th nào là các chú bi
3
ở ộ ề ườ i đàn bà trên m t chi c thuy n không có đàn ông...",“Đàn bà
ư ở
ắ ế ả ố ừ ấ ượ trên đ t đ ị ị
ể ỏ ố
ả ữ ộ ứ ể ườ
ổ ộ ủ ả ạ ộ ố ượ ng con nên c n m t ng ướ ả ẻ ầ ị ể i 10 đ a. H n n a còn vì ch hi u b n ch t c a lão đàn ông. Ng ạ ề thuy n c! Mong các Theo ch , ch không li hôn vì ấ i đàn ông đ cùng chèo ch ng sóng gió phong ba, đ nuôi n ng ấ ủ i đàn ông i “trên
ố ậ ề ể ậ ấ ề ợ ồ Câu chuy n y giúp ta hi u v ng
ộ ạ ẻ ứ ấ ố ẹ
ộ ả ự ả c a ng i l
ị ầ ơ ờ ẽ ủ ệ ủ ề
ẩ ư ng x khác nhau nh ng đ u có tình yêu th ậ ộ ậ ự ả ằ ỗ ấ ả ủ n i v t v c a ng ứ ả ố chúng tôi ph i s ng cho con ch không ph i s ng cho mình nh ự ạ ậ chú l ng tình cho cái s l c h u. Các chú đ ng b t tôi b nó!”. ườ ươ th ơ đàn con trên d ố v n không ph i k vũ phu, đ c ác mà chi là n n nhân c a cu c s ng đói kh . V l ẻ thuy n cũng có lúc v ch ng con cái vui v , hòa thu n”. ấ ạ ườ ệ ấ i đàn bà x u xí, s ph n b t h nh mà có bao nhiêu ữ ộ ừ i nhân v a là n n nhân, nh ng đ a tr dù cách t đ p, lão đàn ông đ c ác v a là t ươ ẩ ng m d t dào. Và h n c giúp Phùng và Đ u ế ườ ờ ủ i đàn bà khi n ợ ẩ ể Đ u ch t ể . Anh b o v lu t pháp b ng s thông hi u
ự ế t c a anh hóa ra phi th c t ỗ ạ ở
ữ Nh ng l ố ệ ậ ẻ ộ ầ ứ ữ ơ
ể ằ ở
ạ ữ ậ
ị ộ ờ ố ườ ể ế ị ấ ậ ẫ ư ậ
ắ ị
ẻ ề ườ ỏ ả ố
ẩ ợ ầ ự ả ố ỉ
ắ ầ ữ ẽ ư ế t th c ch không ph i ch là lòng t ự ế .
ừ ph m ch t t ứ ẹ ạ ề ử ớ ư ừ nh n ra s non n t, ch a t ng tr i cu c đ i c a mình. ỡ ớ ừ "M t cái gì m i v a v ra trong đ u v Bao Công c a cái ph huy n mi n bi n". ố ủ ằ nh n ra r ng lòng t ơ ướ ở ư ự ế đa d ng, muôn n i, anh tr thành k ngây th . c th c t sách v nh ng tr ậ ườ ệ ủ ẩ ề i đàn bà đã giúp Phùng và Đ u m t l n n a nh n th c sâu h n v Câu chuy n c a ng ư ờ ằ ộ ẻ ề ộ ố cu c đ i r ng cu c s ng m u sinh có th làm ng i hi n lành tr nên thô b o, đ ng sau v ẩ ườ ạ ấ ủ ờ i đàn bà l x u xí kia thì ng i nhân h u, v tha, hi u đ i …Đ u nh n ra nh ng ngh ch lí c a ỏ ồ ạ ườ ợ ố ị ệ t b hành h nh ng v n nh t quy t không b ch ng, nh n ra cu c đ i v n là i v t vi c ng ể ứ ề ề b c tranh nhi u màu s c, nhi u ngh ch lý mà khi nhìn v b ngoài khó lòng mà đánh giá. Đ ổ ể ể ừ ằ i thoát ra kh i c nh đau kh , tăm đây, Đ u có th đã b t đ u hi u ra r ng mu n con ng t ệ ứ ả ả ố t, thi n chí i pháp thi i, man r c n ph i có nh ng gi t ế ẹ ờ ặ ho c các lí thuy t đ p đ nh ng xa r i th c t ậ
ễ ế ắ
ự ệ ậ
ệ ệ ẫ ố ể ộ ệ ầ
ậ ắ ả ố ặ ắ ậ ộ ố ề ộ ố ệ ữ ậ ề ế ậ
ế III. K t lu n ạ ạ ề Tóm l i, trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” nhà văn Nguy n Minh Châu đã t o ế ố ộ ệ nên m t tình hu ng truy n khá đ c đáo. Ngh thu t xây d ng tình hu ng truy n đ c s c k t ắ ọ ệ ợ ấ ớ ố h p v i c t truy n h p d n, ngh thu t kh c h a nhân v t s c s o, đi m nhìn tr n thu t linh ề ườ ọ ạ i đ c nh n ra nhi u đi u v cu c s ng và m i quan h gi a cu c s ng và ho t, ... khi n ng ậ ệ ngh thu t.
ề ể ệ ệ ấ Tình hu ng truy n giúp ta hi u rõ h n v các nhân v t, làm cho câu chuy n thêm h p
ự ị ệ ố ứ ự ạ ắ
ố ị ệ + Giá tr hi n th c: ơ ị c hòa bình th ng nh t, cu c s ng đã t
ề ư ấ ướ ả ộ ố ố ữ ặ
ẫ ớ ạ ố i là nguyên nhân d n t
ả ổ ộ
ư ự ả ấ ủ ầ
ậ ẫ d n và ch a đ ng giá tr hi n th c và giá tr nhân đ o sâu s c: ơ ấ ố ẹ ự Sau khi đ t n ấ t đ p h n r t ộ ố ố ẫ i. Cu c s ng đói nghèo i ho c tranh sáng tranh t nhi u nh ng đâu đó v n còn nh ng kho ng t ả ề ệ ấ ế ộ ạ ậ ạ i n n b o hành gia đình. Cu c chi n đ u b o v quy n l c h u tăm t ề ố ệ ấ ộ ủ ả ố s ng c a c dân t c tr i qua bao hy sinh gian kh nh ng cu c đ u tranh b o v quy n s ng ề ầ ườ ủ ừ c a t ng con ng i còn đ y cam go, lâu dài, c n có s quan tâm c a các c p chính quy n và ồ ộ c ng đ ng.
ẻ ả ữ ủ ậ + Giá tr nhân đ o:
ị ữ ự ộ ả ớ v i nh ng s ph n đau kh t ộ ả
ườ ồ ạ ố ấ ẩ ừ ữ ổ ủ ạ S chia s c m thông c a tác gi i ấ ớ i lao đ ng vô danh đông đ o trong xã h i. Lên án, đ u tranh v i cái x u, ủ ấ ố ẹ ợ ệ i trong t ng gia đình. Phát hi n, ng i ca nh ng ph m ch t t t đ p c a
ườ ộ ụ ủ nh c c a nh ng ng ẫ cái ác v n còn t n t i lao đ ng. ng
ề ấ V n đ 2:
4
ậ ườ ế ề ắ ệ i đàn bà hàng chài trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài
Phân tích nhân v t ng ủ ễ xa” c a Nguy n Minh Châu.
ở ườ ng ng ề i ph n là đ tài tr đi tr l
ỗ ậ ự ủ ọ ữ ướ thân ph n nàng Ki u, nh ng ng
ặ ế ệ ữ ị ở ươ ữ ườ ở ụ ữ ố ấ ữ ọ i trong văn h c. S yêu th ậ ề ợ
ế
ộ ậ ườ ẩ ụ ữ i đàn bà hàng chài, m t ng
ươ ấ ạ ớ ủ ng nhân v t ng ẹ ả ị
ứ ề ả ờ ấ ả ắ ọ i cho ng
ẩ ườ ể ạ ủ ụ ữ ấ ạ ữ
ệ
ờ ầ c ta đang d n
ả ườ ế i khi n ng ổ đ i m i, cu c s ng kinh t i ta ph i băn khoăn.
ề ồ ạ ở ườ ộ ố ễ ườ i m đ ề c coi là
ườ ở i
ỏ
ặ “ng c nhà sau 1975. Là nhà văn luôn đi tìm tòi, khám phá con ng ữ ớ ấ s c nh . Nhà văn có th ch “ ả ủ ộ ả ắ I. M bàiở ở ạ ụ ữ ượ ng dành cho Hình t ế ỗ ữ ắ ườ t nh ng ng c n i đau thân ph n c a h nh ng trang vi i ph n sâu s c bao nhiêu thì tr ụ ạ ấ ừ ứ l i chinh ph i càng nh c nh i b y nhiêu. N i đau y t ầ ữ ả ch y trong tim nh ng ngh sĩ đ n v i nh ng Th N , nh ng cô v nh t…và tr nên đ y ám ề ả ả ễ đã xây nh trong “Chi c thuy n ngoài xa” c a Nguy n Minh Châu. Trong tác ph m, tác gi ườ ộ ượ ự i ph n lao đ ng lam d ng thành công hình t ườ ng, đ c hi sinh và lòng v tha cao c . Ng i lũ, b t h nh, tr i đ i và sáng đ p tình yêu th ộ ườ ọ ở i đ c m t ni m c m thông và trân tr ng sâu s c b i ph n b t h nh y đã đ l ụ ữ ệ ấ nh ng ph m ch t đáng quí c a ng t Nam. i ph n Vi II. Thân bài ớ ệ 1. Gi i thi u truy n. ấ ướ ệ ề ế Truy n “Chi c thuy n ngoài xa” ra đ i sau 1975, trong hoàn c nh đ t n ả ế ớ có nhi u m t trái, nhi u t n t ề ượ ng tinh anh và tài năng” Nguy n Minh Châu đ trong n n văn ề ướ ộ chi u sâu n i tâm ắ ấ ỉ C t l y ể ữ ủ ả ị ể đ ph n ánh bi k ch c a c ư ả ự ự ỡ ộ và “ch p l y m t kho nh kh c”
ườ ọ h c n ẩ nên nh ng tác ph m c a ông nh nh ng văn b n t ộ ư ấ m t lát”, “c a l y m t khúc” ộ ờ m t đ i ng
ế ư i và đ a ra tri ậ ườ ễ
t lí nhân sinh. ẩ Sau năm 1975, nhân v t trong tác ph m c a Nguy n Minh Châu là con ng ế i bình th ấ ữ ư
ẻ ẹ ủ ọ ẩ ườ ộ ụ ẩ
ể ờ ể ậ ễ ọ ủ ể ậ ủ ề ườ ủ ng ằ ạ trong cu c m u sinh nh c nh n đ tìm ki m h nh phúc. V đ p c a h l n khu t gi a muôn ế ộ vàn cát b i thô nhám c a cu c đ i sóng gió. Nhân v t ng i đàn bà trong tác ph m “Chi c thuy n ngoài xa” tiêu bi u cho ki u nhân v t c a Nguy n Minh Châu sau 1975.
ấ ậ ệ
ố ấ ậ ệ ườ ượ i đàn bà xu t hi n trong tình hu ng truy n đ c đáo. Truy n đ c k l
ườ
i lính v a b ườ ế ệ ế ộ ứ ộ c ra t ể ị
ố 2. Tình hu ng nhân v t xu t hi n Nhân v t ng ộ ế ả ệ ờ ủ i c a ngh sĩ nhi p nh Phùng, m t ng ở ề ươ c d p tr v chi n tr ạ ệ ả
ự ọ
ư m t b c tranh m c tàu c a m t danh h a th i c ”. ủ ự ộ ấ ủ
ế ư ượ ế ộ ả i là m t c nh t
ệ ầ
ệ ể ạ i ừ ướ ề ừ ộ cu c chi n tranh nhi u ụ ượ ả ư ng x a đ ch p m t b c tranh c nh ể ộ ứ ng phòng. T i đây anh đã phát hi n ra m t b c tranh c nh bi n ờ ổ C nh đ p y ộ ứ ẹ ấ ả ệ . ư ừ “khám phá th y cái chân lí c a s toàn thi n” ng nh v a ườ ư ẹ i ng phũ phàng. Ng ờ ố ệ ủ t ngã. Qua cái nhìn c a ngh sĩ Phùng và ề ị ở ể ậ
qua l ấ ng m t mát. Phùng đ đau th ưở ị ủ ờ ề ể i đ ngh c a tr bi n theo l ẹ ộ có m t không hai, đ p nh “ ườ ệ ườ i ngh sĩ d khi n cho ng ằ ơ ấ ạ ề Nh ng đ ng sau chi c thuy n đ p nh trong m y l ấ ệ ứ đàn bà xu t hi n trong b c tranh đ i s ng đ y nghi ệ ủ tòa án ta hi u rõ v nhân v t. câu chuy n c a ch ữ ề ườ i đàn bà hàng chài.
ế ườ ấ i đ c cũng không bi
3. Nh ng nét chính v ng ậ ủ 3.1. Cái tên c a nhân v t ườ ọ Đ c h t câu truy n ng ọ ọ ế ộ ế ọ ị ườ i đàn bà y là ai, tác gi ụ ạ ọ ệ đã g i m t cách phi m đ nh: khi thì g i là ng ậ ủ t tên th t c a ng i đàn bà hàng chài, lúc l ả ọ i g i m , khi thì g i
5
ị ố ậ ườ
ẫ ẫ ờ ể ặ ư ộ ự ệ ủ ằ ế tòa án huy n đ g p chánh án Đ u, ta v n không bi
ả ặ ườ
ị ố ộ
ườ ườ ể ặ ỏ vùng bi n nh bé này: ch là ng
ặ ế ể ư i đàn bà ằ ọ
ỉ ườ r ng, ng i đàn bà không ph i là hi n t
ề ả ộ ờ ự ế ằ ư ị ộ ị ụ ữ ườ ể ắ ặ
i đàn bà trong truy n ng n “V
ặ ẩ ầ ủ ậ ụ ữ ấ ạ ộ ổ ế ề ề ư ể ữ ề ệ ượ ng cá bi ậ ắ t đ p. ệ ớ ế ườ ấ ố ẹ i ph n b t h nh mà có đ y ph m ch t t
ườ i đàn bà
ả ườ ả ề r t đ t giá đ miêu t ủ ạ ữ đã dùng nh ng ngôn t ấ ị ậ i đàn bà này xu t ch ta....nh m t s xóa m nh m tô đ m thêm s ph n c a ch . Khi ng ả ẩ ệ ở t tên. Không ph i ng u nhiên mà hi n ễ Nguy n Minh Châu không đ t tên cho ng i đàn bà hàng chài này, cũng không ph i nhà văn ữ ế "nghèo" ngôn ng đ n đ không th đ t cho ch m t cái tên mà là vì ch cũng gi ng nh hàng ả ở i vô danh, là hình nh tiêu bi u cho trăm ng ộ ờ i ph n khác không hi m g p trên nh ng mi n quê cu c đ i nh c nh n, lam lũ nh bao ng ệ ả ệ t và Vi t Nam. Đi u đó ch ra m t th c t ườ i cũng không ph i quá ph bi n nh ng ta có th b t g p đâu đó trong cu c đ i. Nhân v t ng ợ đàn bà hàng chài ít nhi u cũng làm ta nh đ n nhân v t ng ữ nh t” c a Kim Lân, đ u là nh ng ng ườ 3.2. Ngo i hình c a ng Tác gi
ấ ể ộ ạ “tr c ngoài 40, m t thân hình quen thu c c a ng
ữ ườ ỏ ụ ỗ ặ
ọ ắ ằ ườ ớ ướ
ế ệ ữ
ố ả ả ị ư ng nh đang bu n ng ”. ị ườ ánh m t c a ng ể ứ ấ ả ậ còn t p trung miêu t
ắ ấ ự ủ ự ấ ả ủ Cách miêu t i c c, v t v c a ng
ị
ạ ừ ấ ắ v ngo i hình ng i đàn bà hàng ộ ủ ạ i đàn bà chài có thân hình x u xí tàn t ặ ộ ệ ệ ườ ớ ng nét thô k ch. M r m t. Khuôn m t m t m i sau m t vùng bi n, cao l n v i nh ng đ ồ ộ ờ ủ Vì cu c đ i nh c nh n, lam ư ắ i, tái ng t và d đêm th c tr ng kéo l ờ ở ấ ạ ệ ổ tr nên thô k ch. Không nh ng th tác lũ, v t v , đau kh làm cho di n m o ch đã x u gi ắ ủ “Ch đ a m t nhìn xu ng chân,…nhìn ra i đàn bà: gi ỉ ờ ườ ả ủ ngoài b phá”. i c a nhà văn không ch cho th y s t ị ầ ủ ở ữ ụ ữ ấ ph n y mà còn hé m nh ng bi k ch v tinh th n c a ch . ộ ờ ấ ạ
ệ ề ả ạ ấ
ạ ị ấ ả ộ ổ
ư ọ ự ấ ạ ị ị ờ ề ủ ủ ậ ườ ữ ổ ề 3.3. S ph n và cu c đ i b t h nh ườ ỉ ấ ạ Ng ườ i mà d ả i ph i th
ng xuyên ch u nh ng tr n đòn roi c a ng ả ồ ổ ư ị ẹ ấ ị
ươ i ch ng vũ phu t n th ệ ể ả ặ ỗ ả ủ ậ ậ
ướ ộ ị ố ậ i đàn bà b t h nh y không ch ph i ch u thi t thòi v ngo i hình mà t o hóa mang ạ ng nh m i s b t h nh c a cu c đ i đ u trút c lên ch , x u, nghèo kh , lam lũ, l ườ ạ l ng, đau xót ị ậ cho các con ph i nhìn c nh b đánh m ... Cái x u đã đeo đu i ch nh đ nh m nh đã v y ch ố ừ ị ạ i còn có khuôn m t r là h u qu c a tr n d ch đ u mùa nên không ai thèm đ ý, su t t l khi ợ ồ còn nh . R i ch có mang v i m t anh hàng chài đ n mua b v đan l i và thành v ch ng.
ố ậ ớ ộ ố ỏ ồ ứ ỡ ả ề ấ ộ ố ư ẽ ộ
ể ự ề ấ ạ
ấ ả ứ ố
ả ườ ả ậ ờ ứ ỉ ắ
ề ộ ậ ộ
ư ậ ấ ị
ớ ờ ẽ ườ
ả ự ờ Qu th c, ng ủ ự ọ ố ổ ị
ị ế ệ ờ
ầ ầ ả ệ ầ
ữ ị
ắ ạ ở ẻ tái hi n đ y c m thông và chia s . ả ề i đàn bà còn ph i ch u n i đau v tinh th n. Nh ng gi ể bãi bi n đã hé l ỗ ộ ỗ n i đau tinh th n c a ch .
ế ư ạ C ng có m t cu c s ng gia đình thì s có h nh phúc và m êm. Nh ng cu c s ng m u ọ i còn đông con, thuy n thì sinh trên bi n c c nh c, v t v , lam lũ, b p bênh. Gia đình nghèo l ấ ươ ổ ế ồ ậ ng r ng ch m mu i, c gia đình ch t,... Nghèo kh đ n m c có khi c tháng tr i ch ăn x ồ ị ướ ộ ị ườ ở ướ ch ng th ng xuyên trên thuy n ch t ch i, th c tr ng kéo l i i. Ch b i 10 ng trên d ồ ậ ứ ẹ ạ“ba ngày m t tr n nh , năm ngày m t tr n n ng” ặ ậ . C khi nào lão ch ng đánh đ p, hành h ư ộ ạ ổ ể i l cay th y kh quá là l i xách ch ra đánh, nh là đ trút gi n, nh đánh m t con thú v i l ờ ế đ c ộ "Mày ch t đi cho ông nh , chúng mày ch t h t đi cho ông nh ". ế ế i đàn bà ộ ờ ơ ự ả ộ ạ ằ hàng chài có c m t cu c đ i c c c, nh c nh n, kh n kh . Ch là n n nhân c a s nghèo đói, ậ ấ ọ ậ ệ ị ầ ộ ố ạ th t h c và l c h u. S ph n, cu c đ i ch d n d n hi n ra rõ nét khi ch đ n toà án huy n. ả ị ấ ượ ậ ố c tác gi S ph n đ y bi k ch y đ ườ ề ể ỗ Ngoài n i đau v th xác, ng ằ ộ c m t và hành đ ng vái l y th ng Phác ả ẹ ấ ầ ầ ủ ể ườ
ồ ắ ạ ậ ậ ấ
ố ẻ ệ ả ộ
ằ ỗ ậ ắ ả ạ ố ị ướ n ớ ế đau đ n bi t bao khi ng ả ư nhìn th y c nh đó. Nh ng chính th ng Phác l ẫ ử ậ . M t tình m u t nó th m t ư nông c n nó lao nhanh nh mũi tên b n vào ch ng tr quy t li ọ t ị Th tậ ờ i m y đã ph i van xin ch ng cho lên b đánh đ các con không ẹ ế ả ứ i t n m t ch ng ki n c nh b nó đánh đ p m ộ ứ ủ đã tr i d y, theo b n năng c a m t đ a tr con còn suy nghĩ ấ ậ ế ệ t. Th m chí nó còn đ nh l y
6
ở ẽ ừ ể ẹ
ộ ằ ứ ẻ ủ
ườ ươ ẹ
ứ ớ ng và v a t ả ứ ụ
ừ ư ườ ớ ả i đàn bà d
ặ ế ườ ướ ươ ớ ừ ố Đ r i mi ng bà m u máo g i,
ể ồ ấ ệ ồ ạ ỏ ấ ọ “ng ắ
ị ườ
ứ ạ ế ả ố
ả ả ả ế ồ ệ i đàn bà ng i x p xu ng tr ể ồ ạ ầ ấ i ôm ch m l y” i buông ra, ch p tay vái l y vái đ , r i l ị ử ủ ạ ụ i nh c mà khi ch ng ki n c nh con đánh tr b bà l ế ứ
ằ ệ ấ ệ ổ
ớ ề ố ườ ồ ủ ố
ộ ặ ể ố ề ố ữ ẹ ướ
ụ ữ ấ gìn m t mái m gia đình tr ặ ị ắ
ở ậ ộ ố ề
ồ ờ ắ ườ ồ ả i đàn bà làm r ư ẳ đang xuyên qua tâm h n ng
ộ ố ị ở ố đây thì s không đ m nó b dao đâm b . B i nó đã h a v i lòng mình ch ng nào nó còn ậ ấ ậ ừ ả ừ ủ i gi n tr c hành đ ng r t con tr c a th ng Phác. Và th t đánh. Ta v a c m th ồ ướ ấ ươ ằ ờ ng mình. Khi gã ch ng tát cho i m ph n ng tr b t ng khi ng c cách th ng Phác th ỗ ậ ớ ố ộ ằ ng con m i tr i d y. th ng con m t cái ngã dúi d i xu ng cát và b đi thì lúc này lòng th ổ ấ ớ ườ ng nh lúc này m i c m th y đau đ n – v a đau đ n v a vô cùng x u h , “Ng ằ ụ c m t th ng nh c nhã”. ấ . Có m tộ ầ bé, ôm ch m l y nó r i l ử i đàn bà. T i sao khi b gã đàn ông đánh ch i vũ phu, tàn ngh ch lí trong cách hành x c a ng ế ớ ổ ủ ạ i đau đ n đ n b o bà không x u h , t ẹ ị ẫ ữ ứ ẽ vi c nh ng đ a con v n ph i ch ng ki n c nh m b đánh khi n ng ậ i đàn bà v y?. Có l ấ ộ ấ ả ớ Li u th ng Phác nhìn th y c nh này tâm h n c a m t ụ ấ ả c m th y x u h , nh c nhã và đau đ n. ệ ẻ ẽ ứ đ a tr s ra sao? Nó nghĩ gì v b và m nó? Sau này l n lên li u có gi ng tính b nó không? ệ ể ắ c m t các con đ chúng có ni m vui và đ c bi Bà đã c gi t đ ờ ư ể ẩ ẩ ủ ồ tâm h n chúng không b l ng nh ng c n b n c a cu c s ng đ v n đ c tâm h n. Nh ng gi ấ ự “như đây bà b t l c. B i v y, khi nhìn th ng Phác ch ng h hé răng thì bà nh có c m giác ạ ỏ m t viên đ n b n vào ng ữ xu ng nh ng dòng n
ủ ườ i đàn bà
ủ ắ ờ ị
ậ ủ ự ẫ ả ị
ế ộ ề ậ ộ ị ị
ệ ạ ố ị ị ị
ồ ị ấ ị
ấ ờ ỏ ườ ố
ườ ụ
ử ự ủ ụ ể ở ẫ i đàn bà là không th khác đ
ườ ố ầ ệ i s ng đ y trách nhi m.
ẫ ử ả ị ấ ả ụ ữ ấ ườ ư ế
ằ ườ i đàn ông và bây gi ắ . ướ c m t” ữ ấ ẩ 3.4. Nh ng ph m ch t đáng quý c a ng ị ự ự ẫ ụ * S nh n nh c, ch u đ ng ư ộ ả ụ ữ ế ườ ộ ố i ph n c a cu c đ i nh ng i ph n y u đu i ph i ch u bao đ ng cay t Là m t ng Bị ụ ự ướ ấ ẩ ộ ị ạ c h t là s nh n nh c, ch u đ ng vì hoàn c nh. i có m t ph m ch t đáng quý. Tr ch l ư ồ ườ ng xuyên đánh đ p m t cách tàn đ c nh ng khi b đánh, ch không h xin, không ch ng th ứ ả ố Ch coi vi c mình b đánh đó ch ng tr , không ch y tr n, cam ch u đ ng im cho ch ng đánh. ộ ờ ờ ề ậ ộ ủ ầ ư ộ nh m t ph n đã r t quen thu c c a cu c đ i mình. Ch ch p nh n, và không h có ý đ nh r i ồ ấ ị ắ ủ ỏ i ch ng vũ phu c a mình. Ánh m t nhìn xu ng khi b đánh càng tô b gia đình y, r i b ng ự ị ủ ự ẫ ả ị ậ i đàn bà. Đó là s cam ch u, nh n nh c đáng c m đ m thêm s nh n nh c, cam ch u c a ng ượ ườ ọ ẻ ậ c thông, chia s th m chí là trân tr ng. B i cách x s c a ng ộ ị vì ch là m t con ng bao la. * Tình m u t ị M c dù ph i ch u kh c c, nh ng ng ậ i ph n y quy t cam ch u t ộ ố ấ ằ ổ ự ủ ặ ứ
s ng, là t ừ ố ữ ữ ủ ả ộ
ờ ỏ ấ ị ị
ị ừ ố ậ ườ ượ ơ ồ
ắ ộ ậ ơ ạ ậ ừ ư ư
ữ ự ể
ồ ủ ươ ẹ ế ấ
ườ ẫ ạ ở
ứ
ả ố ủ ộ ố ự
ồ ứ
ể ả ấ ắ ố ọ ặ ư ữ ấ ắ ấ ả t c , làm t t c vì ấ ả ẽ ố ị t c nh ng đ a con thân yêu c a mình. Ch nh n th y r ng, các con là cu c s ng, l ị ị ư i pháp li d , ch đã t ch i. Có nh ng gì có trên cu c đ i này c a mình. Khi tòa án đ a ra gi ớ ủ ờ ụ i đàn bà này thà b đi ch i trút b t m bi k ch nh c nhã c a đ i mình. V i ng nghĩa là ch t ả ỏ ị c, ph t tù con cũng i con cũng đ “Quý tòa b t t tù, b đánh đ p còn h n ph i b ch ng: ầ ỏ ả ư ắ ượ c, nh ng đ ng b t con b nó” đ . Lí do bà đ a ra th t đ n gi n nh ng cũng th t xót xa: c n ữ ứ ứ ồ có ch ng đ cùng nuôi nh ng đ a con. Thì ra s sinh t n c a nh ng đ a con là nguyên nhân ủ ườ ố ườ ể ị ng c a ng i đàn bà y s ng ki p cam ch u. Tình yêu th đ ng i m dành cho đàn con ề ụ “Đàn bà ấ ứ ể thuy n chúng tôi ph i s ng cho i đàn bà y nh n nh c: chính là s c m nh đ ng ậ ườ ượ . Ng ấ ề ư ở ể ố c” con ch không th s ng cho mình nh trên đ t li n đ i đàn bà đã ch đ ng nh n ả ự ớ ở ọ ề v mình m i đau đ n đ đ m b o s sinh t n cho con cái b i gia đình đông con s ng d a vào ể ỗ ị ầ ề ngh sông n c đ y b t tr c. Ch mu n h ng tr n n i đau cho riêng mình, không đ các con ươ ị ổ c m t vào sâu trong b t n th ướ ố ụ ứ ng. Cũng gi ng nh bà c T quay m t đi gi u nh ng gi ọ ướ t n
7
ể ưở c h
ị ượ ề
ắ c b c l ạ ệ ư ộ ả ẫ ử ụ ữ i ph n này. Tình m u t
ườ ầ ế ậ ộ m t cách c m đ ng và sâu s c nh t ơ ự
ế ườ ậ ễ ể ộ ộ ộ ề ủ ẹ ư ể ươ ng nh m t b n năng mãnh li ấ ở ng ớ t nghĩ cũng th t d hi u. ộ ố ỏ ng chút h nh phúc nh nhoi trong cu c s ng lòng cho riêng mình đ Tràng và th đ ờ ư t ngàn đ i m u sinh khi cái đói cái ch t c n k . Tình yêu th ả ượ vút lên, đ ủ trên cái n n c a cu c s ng c c c, ngang trái, đau đ n đ y xót xa. Nên ai đó có ví công lao c a ng
ng.
ẫ ấ ả
ồ ườ ữ ố ớ ộ ượ ườ ỗ t c nh ng n i đau mà ng ệ ẻ ồ ng đ i v i ch ng. Ngh sĩ Phùng và chánh án Đ u nhìn ng
ư ủ ụ ừ ẩ i v , lão t ng là:
ư
ỗ ổ
ộ ể ậ ộ ư ở
ẻ ổ ở ề
ạ ề ạ ể ằ ườ ố
ả ổ ừ ọ ạ ỉ i v
ậ ồ
ứ ề ẻ
ố ụ ứ ườ ườ ả ộ
ướ ắ ẳ t h n ng ư ộ ủ ộ ặ ứ ậ ể ề
ỗ
ư ề ả
ư ồ ự ụ ữ ả ế ẽ ồ
ướ ẩ
ữ ự ả ờ ể ờ ộ ố i m nh bi n Thái Bình thì ta thi * Lòng bao dung, đ l ộ ấ Sau t i ch ng đã gây ra cho bà, bà v n có m t t m lòng bao ộ ượ ồ dung, đ l i ch ng là k vũ ạ ườ ợ “anh con trai c c tính phu, thô b o, đáng lên án. Nh ng qua cái nhìn c a ng ờ ậ ậ ắ ề ư ị ồ đánh đ p tôi”. nh ng hi n lành l m, không bao gi B ch ng đánh đ p thô b o nh ng bà cũng ể ồ ổ ủ ở ườ không oán trách vì bà hi u n i kh c a ch ng, hi u cái kh đã làm ng i hi n lành tr thành ườ ế ộ ác đ c. Chính cu c v t l n m u sinh đã bi n lão tr thành k vũ phu, thô b o. Ng i ta làm ồ ấ ườ ề i ta x u mà là vì kh s . Bà còn hi u r ng ch ng mình đi u ác nhi u khi không ph i vì ng ủ ổ ạ ủ ừ i thân c a mình v a là n n nhân kh n kh , v a là th ph m gây nên bao đau kh cho ng ậ ỗ ề ộ ố ẵ ư cũng ch vì nghèo đói, ít h c vì cu c s ng m u sinh. Th m chí bà còn s n sàng nh n l ổ ở ở ộ ố ế mình, coi mình là nguyên nhân khi n cu c s ng c a ch ng tr nên kh n kh b i bà nghĩ: lũ ề i ch c đ a con. Ta c hình đàn bà trên thuy n đ nhi u quá, nhà nào cũng m t đ ng trên d ấ ẽ ổ dung m t ng i đàn bà y s không i đàn bà kho ng 40 tu i mà có 10 đ a con thì ệ ế ẻ th làm vi c nào nhi u ngoài ăn và đ . Chính vì v y công cu c m u sinh nh d n h t lên đôi ế ủ ủ ổ ườ vai c a ng i dàn ông. Chính vì th bà nghĩ mình là căn nguyên n i kh và s tha hóa c a ườ ơ ụ ư ố ồ ườ i ph n có cái nhìn i ch ng v n hi n lành nh ng h i c c tính x a kia. Đây qu là ng ng ớ ề ắ ệ ồ ị ộ ượ ng v i ch ng. Cũng có l sâu s c, đa chi u, bao dung, đ l vì th mà ch luôn b o v ch ng ớ ệ ứ c nh ng đ a con và khi nói chuy n v i Phùng và Đ u. tr * S tr i đ i, hi u đ i.
ả ườ ươ
ắ ố ớ ư ụ ữ ấ ố
ẩ ượ đ i, r t s c s o. Đó là ph m ch t phi th
ị ậ ấ ấ ệ ườ ả ẽ ờ ấ ắ ả ườ
ỡ
ấ ẻ ề ỡ ộ ủ ộ ủ ườ ự ệ n trong v khúm núm, s s t tr
ợ ệ ướ ố ỗ
ữ ấ ắ ả ể ừ ườ ừ ủ ẽ ẩ ặ ẩ ờ i đàn bà y b ng ch c tr nên nhanh nh n và s c s o không ng khi bà nói v đó Đ u và Phùng ph i v
riêng c a m t con ng ủ ở ộ ệ ệ
ể ạ ể ồ
ắ ườ ị ặ ằ ờ ọ ộ
ơ ạ ả
ả i t ng tr i. Đ t ẩ ộ ố ư ở thuy n chúng tôi c n ph i có ng ộ ự ế ầ ự ể ộ ầ ề ườ i đàn ông đ làm ch d a, dù đó là ng c n có m t ng ớ ể ỗ ự ườ ườ ể ứ ủ ồ hào v i thiên ch c c a ng
i ph n : ả ườ ớ
ồ ầ ườ ấ
ấ ọ ầ ớ Nhà văn đã có cái nhìn đ y th ng c m và trân tr ng đ i v i ng i ph n y nên m i ộ ọ ấ ọ ượ ạ kh c h a lên đ c m t ng i đàn bà hàng chài tuy th t h c nh ng không tăm t i c l i, ng ấ ấ ự ườ ượ ả r t th u tr i l ng không ph i ai cũng có đ c. S ả ờ ấ ủ ữ tr i đ i y c a ng i đàn bà b che l p sau v b ngoài thô k ch, x u xí. Th m chí là nh ng ưở ộ ẩ ủ ư ầ hành đ ng t ng nh đ y lóng ngóng, b ng khi đ t chân vào căn phòng c a chánh án Đ u. ẻ Ẩ ng đ t c a Phùng. c thái đ c a Đ u và s xu t hi n đ ấ ườ ề ẹ ư Nh ng ng ả ỡ ờ ớ ộ cu c đ i v i nh ng lí l ề ộ ẽ l và “ng ” ra bao đi u. Bà hi u thi n chí c a chánh án Đ u và ngh sĩ Phùng khi khuyên bà ướ ỏ ườ i ch ng vũ phu, tàn b o. Song bà càng hi u h n cu c s ng trên sông n b ng c. Bà ch t ra ấ ủ ờ ộ ừ cu c đ i nh c nh n, lam lũ m t chân lý m c m c nh ng th m v m n c a đ i th t ng: ố i đàn ông đ chèo ch ng khi “đám đàn bà hàng chài ộ ố ườ phong ba”. Cu c s ng th c t i ụ ữ “ông tr iờ ạ ch ng vũ phu tàn b o. Bà cũng hi u và t ấ ế ể ẻ i đàn bà là đ đ con, r i nuôi con cho đ n khi khôn l n cho nên ph i gánh l y sinh ra ng cái kh ”.ổ Chính v đ p m u tính, đ y hi sinh cao th ớ ẻ ượ ẫ ẻ ẹ i đàn bà v i v ng y đã tôn vinh ng ệ ngoài x u xí, thô k ch.
ờ ườ ỏ ạ * Nâng niu chút h nh phúc nh nhoi đ i th ng.
8
ổ ạ ấ ề ủ ườ ộ ố
ế ậ ố ấ
ỗ ẻ ữ ạ ạ ợ ồ ằ
ớ ẫ ề ủ ế ầ ả ả ấ i đó ph i tr giá b ng nh ng hành h , b o tàn nh ng n i đau c th ồ
ỉ ớ ọ ằ ề ế
ữ ồ ượ ự ậ ụ ứ
ầ ề ớ “l n đ u tiên trên g i đàn bà:
ắ ụ ườ ượ ườ ặ ấ ộ i đ
ề ậ ụ ữ ủ ờ ầ ệ c góp nh t và ch t chiu trong cu c đ i đ y kh đau, n ắ ỡ ườ i” N c . Đó là tri ầ ặ t lí sâu s c v cu c s ng và con ng
ầ ằ ẫ ậ ườ ỏ ế ậ ơ ộ ố ạ
ả ậ
ả ọ ậ nhân v t. ố ậ
ấ ẩ ể ượ ữ i ph n a y đ làm n i b t lên nh ng ph m ch t cao th
ữ ổ ậ ả i đàn bà hàng chài, tác gi
ộ ờ ủ ạ ạ ạ ng đáng đ ề ứ ề ặ ấ ọ ữ ự ự
ộ ố ữ ộ ố i đàn bà y có đau kh thì nhi u mà h nh phúc thì quá hi m hoi. Vì Cu c s ng c a ng ữ ậ v y bà r t nâng niu nh ng giây phút v ch ng con cái s ng bên nhau vui v , hoà thu n. Vì cái ả ể ữ ỏ ạ h nh phúc hi m hoi, ít ị c ăn “lúc ng i nhìn đàn con tôi chúng nó đ xác l n tinh th n. Ni m vui l n nh t là c a ch là ư ế no”. V i nh ng ki p đàn bà nh c nh n đó nói đ n ni m vui th t xa x , nh ng s t n t y hi ạ ấ ố ớ i ph n . Đó chính là s c m nh sinh cho ch ng con chính là ni m vui l n nh t đ i v i ng ụ ợ ử ộ ươ ng m t x u xí c a m ch t ng sáng lên n i tâm nâng đ ng ắ ướ ổ ộ ụ ườ m t n c c m t ớ ủ ạ v i đòn roi i: Quan ni m h nh phúc c a con ề ườ ng i nhi u khi th t đ n gi n, khát v ng h nh phúc th t nh bé mà v n n m ngoài t m tay. ệ *Ngh thu t miêu t ữ ệ ả ả đã dùng bi n pháp đ i l p gi a hoàn c nh và tính cách, gi a ngo i hình và tâm Tác gi ượ ụ ữ ấ ợ ườ ủ ồ c ng i h n, c a ng ố ủ ấ ườ cũng đ t ra nh ng v n đ nh c nh i c a ca. Qua cu c đ i c a ng cu c s ng: n n b o hành trong gia đình, s nghèo đói, th t h c, s tha hóa v nhân cách… ị nh ng ngang trái, ngh ch lý c a cu c s ng.
ự ư ủ ả ẩ Trong tác ph m tác gi
ủ ả còn xây d ng m t nhân v t n nh bóng nh c a ng ằ ườ ẩ ề ị
ớ ủ ư ế ằ ả i nh ng suy t
ẹ ằ ườ ươ ố ủ ng m b ng cách ch ng tr
ắ ủ ộ ị
ả ị
ị ấ ứ ưở ặ ằ ộ ậ ng thành và nh n th c. Đ c bi
ườ ở
ủ ắ ư ằ ấ ể ầ ệ ẽ ầ ộ
ườ ẹ ặ ồ không n ào nh th ng Phác. Đó là cách bi u hi n tình yêu th i m đi lên tòa án huy n cô con gái đã đi cùng. Cô l ng l
ươ ẽ ờ ườ ệ ỏ
ấ ớ
ườ ọ ế ể ỉ ớ ề ấ
ồ ợ ữ ệ ế ở ọ ữ ẻ cô thi u n tr này v i ng
i đ c có th tìm th y nh ng nét t ẹ ả ườ
i ph n cam ch u, nh n nh n, bao dung, t ng tr i và am hi u nh m ả ờ ể ộ ố ẫ ượ ị ư ẫ ọ
ườ ữ
ớ ụ ữ ẽ i có l ể ẽ ố i đàn bà ven bi n s t ữ ậ ữ ộ i đàn bà ệ ư ấ ấ đó chính là ch gái l n c a th ng Phác. Cô gái y không xu t hi n nhi u trong tác ph m nh ng ả ữ ấ ể ạ và ám nh. N u th ng Phác là bóng nh c a gã đàn ông thì cô gái y cũng đ l ằ ả ổ ủ ả i đàn bà. Trong khi th ng Phác nông n i th là bóng nh c a ng ế ệ ể ệ ự ưở ố t. Thì cô ch gái th hi n s tr ng thành và chín ch n c a mình. b mình m t cách quy t li ỏ ạ ộ ệ ằ Nó đã k p ngăn c n th ng em, không cho em làm vi c d i d t và k p l y con dao ra kh i tay ị ệ th ng Phác. Đó là suy nghĩ c a m t cô gái đã tr t cô ch còn ẹ ộ ữ ầ ỗ ự là ch d a tinh th n v ng ch c cho ng i đàn bà, b i cô y g n gũi và bên m m t cách âm ủ ồ ặ ng c a m t cô th m, l ng l ệ con gái. Hôm ng ng i bên ngoài ẹ ư ế ẹ ớ ợ ắ i m đ a ánh m t m t m i nhìn ra ngoài b phá cũng là lúc đ i m v i chi c áo tím. Khi ng ươ ả ủ ng c a mình v i chi c áo tím ng i đ i bà trên bà b u víu vào hình nh cô con gái thân th ươ ỏ ư ế ế ng chi c thuy n thúng. Ch v i hai chi ti t nh nh ng ng ớ ườ ồ i đàn bà hàng chài mà cô g i là m kia. Li u sau này l n đ ng ư ẹ ừ ở ị lên cô có tr thành ng ủ c nh ng chúng ta v n hi v ng cu c s ng c a đã tìm đ mình hay không? Câu tr l ữ ẽ ữ t lên, s không còn nh ng cô gái áo tím theo chân nh ng nh ng ng ườ ng
Ế
ế ậ ứ ườ i đàn bà hàng chài kia n a. Ậ III. K T LU N ậ ư N u nh nhân v t Phùng là nhân v t nh n th c thì nhân v t ng
i đàn bà là nhân v t s ạ ộ ộ
ậ i đàn bà, tác ph m b c l ả ữ ậ
ể
ườ ề ệ ẩ ậ ẻ ẹ ủ ứ ể i đàn bà tiêu bi u cho bi ụ ữ i ph n Vi
ạ
ồ ờ ườ ừ ệ ể ậ ậ ố ắ ị ậ ườ ẩ giá tr nhân đ o, nhân văn sâu s c. ph n. Thông qua nhân v t ng ộ ờ ầ ườ ằ ẻ ẹ ủ i gi a cu c đ i đ y sóng gió. Đ ng sau v đ p c a b c tranh c nh v t là v đ p c a con ng ổ ấ ạ ế ườ ụ ữ ố t bao nhiêu ph n s ng nghèo kh , b t h nh và tiêu bi u cho Ng ế ấ ẩ ữ t Nam có nhi u ph m ch t cao quý. Vi nh ng ng t tác ph m này, nhà văn ọ ẩ ế ụ ộ Nguy n Minh Châu v n ti p t c cu c hành trình đi tìm h t ng c n sâu trong tâm h n con ằ ườ ậ i đàn bà, chúng ta rút ra r ng: không th nhìn đ i, nhìn ng ẫ t Nam. T nhân v t ng ễ i Vi
9
ườ ằ ả ơ
ộ i b ng m t cái nhìn đ n gi n, m t chi u mà ph i nhìn đ i nhìn ng ằ ề ẹ ề ả ờ ề ể ề ấ i b ng cái nhìn đa c cái đ p v b n ch t nhi u khi n m trong b ngoài thô
ả ộ ườ ằ ng ượ ề ề ệ di n nhi u chi u đ khám phá đ nhám.
ỗ ậ ệ ế i b c tranh ngh thu t trong chuy n đi năm y y, Phùng l
ườ ạ ứ ả M i khi xem l ứ ướ ệ
ẫ c m i quan h gi a ngh i đ c c m nh n đ
ẹ ờ ờ
ệ ậ ậ i
ộ ờ ướ ế ậ
ướ ế ả ồ lên trong b c tranh hình nh ng ả ề cát, hòa l n vào đám đông. Đi u đógiúp ng ậ ẽ ộ ệ thu t và cu c đ i. Ngh thu t thì đ p đ lãng m n thì ườ ạ ở ấ ầ i ngh sĩ chân chính ph i bi l r t g n. Vì v y, ng ệ ộ ờ ừ vì cu c đ i, đ ng vì ngh thu t mà quên cu c đ i. Ng ế ẹ t yêu, bi cái đ p, ph i bi ạ ấ ấ ệ ấ i th y hi n ắ ướ ừ ớ ắ c t ng b i đàn bà cao l n, thô k ch b c ch c ch n trên ố ệ ữ ượ ệ ậ ườ ọ ệ ộ ở ấ ạ r t xa, còn cu c đ i khi nghi t ngã ộ ờ ậ ệ ế ằ ả t r ng ngh thu t chính là cu c đ i và ườ ở ả ệ t rung c m b i i ngh sĩ tr c khi bi ộ ờ c cu c đ i. t vui bu n, yêu ghét tr
ề ấ V n đ 3:
ươ ồ ươ ng ba, da hàng
ị Phân tích bi k ch c a h n Tr ở ị ủ ư ị ạ ủ ồ ng Ba trong đo n trích “H n Tr th t” (Trích trong v k ch cùng tên) c a L u Quang Vũ
ị ộ ệ ủ ườ I. M bàiở L u Quang Vũ là m t hi n t ng c a sân kh u k ch tr
ng Vi ấ ữ ọ ệ
ộ ớ ấ ị ổ c trong phong trào đ i m i văn h c, ngh t Nam nh ng năm tám t Nam ệ
ườ ầ ư ươ ủ ệ ạ ậ ề ố ẹ
ở ị ạ ướ i đi tr ế ượ ươ ồ ị ng Ba, da hàng th t” đ
ở ị ầ
ủ ư ế ổ
ệ ượ ượ ế ỉ c coi là nhà so n k ch tài năng nh t trong văn h c Vi m i c a th k XX. Ông đ ọ ữ hi n đ i. Ông là m t trong nh ng ng ườ ể i. thu t, dùng ngòi bút c a mình đ góp ph n đem đ n nh ng đi u t ấ ắ ằ ả ườ ấ ơ ệ s ng con ng
ữ ổ ồ
ộ ẻ ữ ứ
ộ ằ ở ị ả ố ả ớ ị ủ ữ t đ p cho con ng ấ ở ị ế t năm 1981, là v k ch xu t s c nh t V k ch “H n Tr c vi ễ ướ ư ủ c ngoài công di n. B ng ngòi bút c a L u Quang Vũ, cũng là v k ch nói đ u tiên mang ra n ị ớ ồ ộ ư t lý, L u Quang Vũ đã th i vào tích x a m t lu ng gió m i. K ch b n c a ông giàu ch t tri ặ ấ ỗ ề ề ẽ ố ượ ầ i qua n i không đ n thu n là chuy n vay m n xác – tái sinh. Đ t v n đ v l ể ẫ kh “bên trong m t đ ng, bên ngoài m t n o”, qua mâu thu n gi a tâm h n (thanh cao) và th ố ở ế xác (phàm t c), v k ch mang ch a nh ng tri t lý nhân sinh. “Tôi mu n là tôi toàn v n”, b i ấ ủ ố s ng nh , s ng gi , s ng không ph i là mình, đó là bi k ch đau đ n nh t c a con ng ẹ ườ i.
ữ ươ ườ ố ị
ế ắ ọ c, khát v ng, hoài bão, lí t
ẫ ệ ườ ơ
ấ ẫ ậ ị
ệ ọ ượ ạ ẳ ấ ữ ệ ố ộ ữ i, gi a cao th
ng, là nh ng m t mát, b t c không có l ữ ộ ộ ố i v i hi n th c cu c s ng khi n con ng ế ữ ng gi a thi n và ác, gi a ánh sáng và bóng t ộ ố ữ ị
ườ ự ượ ầ ớ ồ ả ấ ng n y i thoát. Bi k ch th ủ ố ưở ơ ướ ng và mong mu n c a ươ ự ấ ạ ế ng i r i vào s th t b i, tr ng thái bi th ế Bi k ch là cu c đ u tranh dai d ng, không khoan ượ ữ ng và th p hèn, gi a chính ự ượ ễ ng xã ng ngày, bi k ch không di n ra gi a các l c l ộ ủ ờ ố ng tinh th n trong đ i s ng tâm h n c a m t con
ụ ờ ố II. Thân bài 1. Khái quát ả 1.1. Gi i thích ồ Bi là bu n, bi th ừ mâu thu n, xung đ t gi a m sinh t ự ườ ớ con ng tuy t v ng, th m chí d n đ n cái ch t. nh nghĩa và phi nghĩa. Trong cu c s ng th ộ ấ h i đ u tranh v i nhau mà nó là l c l i.ườ ng
ị ộ ữ ề ộ ố
ế ấ ng và th c t
ị i,.... K t thúc các bi k ch nhân v t chính th ị ườ ủ ả ọ ượ ể ệ ể ạ ị ệ Bi k ch còn là m t th lo i k ch th hi n m i xung đ t không đi u hoà đ c gi a thi n ườ ự ạ ưở ậ ng ả ng b phá h y, gây c m xúc đau ng, các thành qu quan tr ng th
ươ ườ ả và ác, cao c và th p hèn, lí t ươ có k t c c bi th m, đau th ườ ọ th ế ụ ng mãnh li ả ệ t cho ng i đ c, ng i xem.
10
ồ ị ươ ở ồ ị ẩ ả ượ ộ ủ Bi k ch c a h n Tr ng Ba h i 7 đã b đ y lên cao trào và bu c ph i đ c gi ả i
quy t.ế
ớ
ỏ ng Ba ổ ệ ề ộ i làm v 1.2. Gi ươ Tr ủ ồ ng Ba là m t ông lão làm v ươ n 60 tu i, có tài đánh c , gi
ạ ờ ẩ
ờ ẩ ế ủ ự ơ ắ
ả ả ạ i v n là m t t ng th
ồ ạ ủ ằ ng Ba vào m t ngh ch c nh vô lí h n. Con ng ờ ng Ba l
ị ng Ba l ấ ồ ộ ẻ . S ng l
ề ng Ba g p r t nhi u phi n toái, ph i ạ ả s ngố , nhân v t h n Tr
ị ở ươ ươ ọ“bên trong m t đ ng, bên ngoài m t n o” ặ ấ ươ ả ạ ớ ạ v i b n bè, c nh ng ng
ươ ộ ả ộ ằ ề ườ ộ ố ố ậ ồ ự i thân trong gia đình và t ữ chán ghét chính mình. B ố ầ ớ
ữ ữ ễ ề ươ ớ
ướ ị ộ ố ủ
ư ộ
ạ ặ gi a h n Tr ữ ế ươ ể ẩ ớ ồ ớ i thân và h n Tr
ươ ươ ộ ng Ba và xác hàng ộ ộ đ đ y xung đ t n i tâm ữ ư ưở ng, nh ng t ừ i quy t. T đó ý nghĩ t
ng Ba v i ng ả ng Ba lên đ n t n cùng bu c ph i gi ấ ượ ậ ng Ba L u Quang Vũ đã d ng lên các cu c đ i tho i đ c ồ ị th t, h n Tr ủ ồ c a h n Tr ế tri ế c phát bi u m t cách sâu s c, th m thía. t lí nhân sinh đ
ộ ạ ồ ị ị
ế ủ ồ ễ ữ ồ ồ ị i thi u v bi k ch c a h n Tr ồ ườ ườ n, có tâm h n ầ ế ị ắ ấ ắ ắ thanh cao trong s ch. Do s s xu t, t c trách Nam Tào, B c Đ u mà ông b b t ch t nh m. ủ ự ử ằ i công b ng cho S s a sai c a Nam Tào, B c Đ u theo l i khuyên c a Đ Thích nh m tr l ể ộ ổ ạ ẩ ươ ườ ố ơ ị i đ y Tr Tr ườ ậ ố i khác, th ng nh t, v y mà Tr i ph i trú nh linh h n minh trong thân xác c a ng ể i trong th xác hàng bi k ch h n này, xác n ươ ồ ng Ba ngày càng th t, H n Tr nả tr nên xa l ả ấ ị thân Tr ng Ba cũng b lây nhi m m t s thói x u cùng v i nh ng nhu c u v n không ph i ủ ả ổ c a b n thân ông… Nh ng đi u đó làm Tr ng Ba vô cùng đau kh . Ông đau đ n, chán ườ c cu c s ng không th t là mình. ng tr ch ồ Tr ươ 2. Bi k ch c a H n ự ườ ế ậ ể ố 2.1. Bi k ch tha hóa (Đ i tho i h n Tr ươ a. Tâm th c a h n Tr ộ ố Tr
ướ ồ ộ ồ ự ầ ậ và t
ố ố
ắ ầ ợ ể ề ắ ồ ỉ
ỉ ể ế ắ ỏ
ố ồ ươ ng ba v i Đ Thích ả ắ ươ ng Ba và xác hàng th t) ạ ộ ố ng Ba trong cu c đ i tho i: ươ ư ể ạ c khi di n ra cu c đ i tho i gi a h n và xác, L u Quang Vũ đã đ cho h n Tr ng ự ỗ ủ ồ ụ ứ Ba “ng i ôm đ u m t h i lâu r i v t đ ng d y” giãi bày tâm s , n i lòng c a mình ủ ư ế ả ỗ ở không ph i là c a “Không! Không! Tôi không mu n s ng nh th này mãi! Tôi chán cái ch ố ờ ỗ này, ta b t đ u s mi, ta ch mu n r i xa mi tôi này l m r i! Cái thân th k nh càng, thô l ỉ ộ ồ ủ ứ t c kh c! N u cái h n c a ta có hình thù riêng nh , đ nó tách ra kh i cái xác này, dù ch m t lát”.
ồ ấ ạ ữ Nh ng l
ồ ả ắ ữ ươ ậ ờ i tho i này cho th y h n Tr ủ ị ổ ứ ố ắ
ồ ươ ổ ứ ố ớ ng Ba đang đau kh , b c b i là b i ông không còn đ
ượ ắ ố ố ỏ ỉ
ệ ạ ọ
ể ố ầ ớ ỏ ị ậ ưở ng r ng, khi tách ra kh i xác hàng th t, h n s ph n nào gi
ồ ố ồ ẽ ủ ư ằ ấ ơ ộ ấ ổ ị ồ ư ế ế ứ ế ắ ng Ba đang h t s c đau kh , b c b i và b t c. ả ủ ồ ướ ệ c nguy n kh c kho i c a h n ượ ở c là mình ộ ẻ ở ấ ủ ng ắ ị c mu n có hình hài riêng và mu n đ c tách ra kh i xác hàng th t dù ch giây lát. N m b t ủ c nguy n v ng c a nhân v t, L u Quang Vũ đã sáng t o ra tình hu ng h n và xác phân ả i c n i đau kh b d n nén b y lâu khi có c h i c t lên ti ng nói c a mình nh ng hóa
ỗ ả ậ Nh ng câu ph đ nh, c m thán ng n, d n d p cùng v i cái ề đã nói lên đi u đó. H n Tr ả ố ữ n a. Ông ph i s ng trong thân xác c a m t k khác và cái thân xác y làm ông ghê t m. Ô ướ ượ đ thân đ đ i đáp v i nhau . T ỏ ượ t a đ ra không ph i v y.
ươ b. Xác hàng th t l n l ng Ba
ộ ố t, s nh c h n Tr ồ ị ồ ươ ữ ọ
i r t rõ ràng. H n Tr vai d
ị ấ ướ ỉ ụ ồ Trong cu c đ i tho i gi a h n Tr ọ ị ướ ấ ố ươ vai trên và xác hàng th t ế ng Ba ề ế ế ạ ị ươ ng Ba và xác hàng th t h n Tr ng Ba g i xác ư ự ị ọ ồ ng ba là ông. D a trên cách x ng ướ ươ i. ỉ t và s
ươ ạ hàng th t là mày, sau đó g i là anh. Xác hàng th t g i h n Tr ị ở ở ồ hô này thì vai trên vai d ấ ướ Tuy nhiên, trong cu c đ i tho i xác hàng th t không h lép v , y u th mà còn l n l ụ ồ nh c h n Tr ộ ng Ba.
11
ủ ấ
ị ồ ẳ ể ồ
ớ
ố ậ ẹ ể ồ
ế ả ạ ề ề ố
ị ướ ự ụ ế ủ ữ ệ
ẩ ợ ơ ở ể ứ u s sai khi n c a nó: ị ớ “tay chân run r y”, “h i th nóng
i”
ướ ụ ả ị ứ ượ ị ế Xác hàng th t ngày càng ý th c đ c vai trò c a nó. Nó nói “Xác th t có ti ng nói đ y”. ờ ể ữ ớ ươ linh h n”, nh nó mà h n Tr Nó còn kh ng đ nh nó là “cái bình đ gi ng Ba m i có th làm ắ ể ấ ư ườ ụ ờ ấ i thân. Xác âm u, đui mù nh ng có th l n át, sai l ng, cu c x i, ng m nhìn tr i đ t, ng ế ồ ồ khi n, th m chí đ ng hóa linh h n cao khi t. H n không th còn nguyên v n, trong s ch, khi ỏ ủ ữ ph i chung s ng và chi u theo nh ng đòi h i c a xác th t dung t c. Đ ch ng minh đi u đó nó ươ ể ng Ba đã làm d đã k ra nh ng vi c mà h n Tr ạ + Cái đêm khi ông đ ng c nh v anh hàng th t v i ữ ng B đã có c m xúc lâng lâng tr ồ ứ ẹ ạ và “suýt n a thì...”. ổ ự r c”, “c ngh n l ươ ồ + H n Tr c các món ăn mà ông cho là dung t c nh ư
ổ ế ti t canh, c hũ, kh u đuôi,
ộ ạ ạ ự ươ ớ ứ ồ + H n Tr ấ ủ ng Ba đã s d ng vũ l c m t cách tàn b o v i con trai. V i s c m nh c a
ị ồ ế
ễ ữ ủ t x u c a xác hàng th t.
ẽ ư mà ông đ a ra đ ng y bi n:
ắ ẫ ươ ể ỉ
ơ ệ ấ ỗ
ư ế ằ ả
ế ắ
ậ t nh ng ch vì hoàn c nh. Th m chí nó cho r ng đ y chính là lí l ộ ố ỉ ặ ạ ườ ạ
ồ ọ ị
ớ ậ ỉ ổ ắ ụ ậ ồ
ắ i cái đi u
ớ ử ụ ằ xác hàng th t, ông đã tát th ng con đ n toé máu m m, máu mũi… ư ậ ấ ươ ồ ị Xác anh ng Ba đã nhi m nh ng thói h t Rõ ràng, H n Tr ụ ườ ạ ị ộ ờ ố ệ “Ta v n có m t đ i s ng i nh o vào cái lí l hàng th t còn c ụ ẳ ạ ẹ ơ riêng, nguyên v n, trong s ch, th ng th n”. Nó còn s nh c khi nói Tr ng Ba hãy ch i trò ổ ộ ế ỏ ồ ứ ch i tâm h n. Hãy th a mãn nó và m i khi làm vi c x u hãy đ t i h t cho nó. Hãy c nghĩ ấ ỉ ươ ẽ ồ mình cao khi h n Tr ng ạ ườ ớ ự ấ ể ả Ba t nói v i mình và ng Trong cu c đ i tho i này, xác th ng th nên r t h h tuôn i khác. ỉ ạ ờ ọ ớ ờ ữ ấ i tho i dài v i ch t gi ng khi thì m a mai c ra nh ng l i nh o, khi thì lên m t d y đ i, ch ươ ỗ ả ố ạ , trích, châm ch c. H n Tr ng Ba thanh cao, trong s ch ph i s ng v i xác hàng th t thô l ị ư ậ ấ ầ ụ t x u đã là đau kh l m r i. V y mà th t s nh c khi xác hàng th t phàm t c, đ y thói h t ề “Hai ta tuy hai mà m t”.ộ ắ ạ nh c đi nh c l ấ ữ ả ố ị ị
ỏ ị ỏ ổ ở ươ ữ ế ạ ị ớ nh ng b t công mà mình ph i gánh ch u khi s ng v i ng Ba: b xúc ph m, b b bê nh ch nhác, kh s …vì nh ng lý do không chính
Ngoài ra, xác hàng th t còn bày t ồ linh h n Tr đáng.
ồ ị t s nh c c a xác hàng th t
ng Ba tr ạ ướ ự ấ ướ ỉ ụ ủ c s l n l ậ ấ ứ ứ
ấ ự ơ ộ ụ ố ỉ ố ớ ộ ủ c. Thái đ c a H n Tr ỏ H n có c h i bày t ồ ươ tâm tr ng u t c, t c gi n vì ph i chung s ng v i cái xác thô l ườ ẻ ồ ườ ng, dung t c. H n cũng không che gi u s coi th
ả ấ ư ưở t
ớ ầ ế ứ ị
ồ ủ ượ ồ ẳ ị
ộ ủ ẳ ẹ ắ ỗ ớ ả , ng, khinh b đ i v i Xác, “k âm ấ ầ ậ ẻ ng, không có ti ng nói”...; k có nhu c u v t ch t th p ạ ớ ự ể ấ ắ ạ u th t), s c m nh th ch t g n v i s tàn b o… ờ ố ồ ị thu c c a linh h n vào xác th t, kh ng đ nh linh h n có đ i s ng ậ ẽ ủ ị ạ c a anh th t là
ệ
ướ ươ ố ị ầ t m th u đui mù, không c m xúc, không t kém g n v i con thú (thèm ăn ngon, thèm r ậ ự ệ H n cũng ph nh n s l ắ riêng: “nguyên v n, trong s ch, th ng th n”… Ông m ng xác hàng th t là “lí l ti ti n” và “Ta…ta…đã b o mày im đi”… c lí l ư Nh ng tr
ả ể ố
ả ẽ ủ c a xác hàng th t, Tr ố ể ế ự ờ ừ ẫ ữ ề ầ ầ ắ ượ Nh ng đ i tho i ng n và d n d n là nh ng l c.
ậ ằ ng Ba cu i cùng cũng ph i th a nh n r ng ờ ể mình đu i lí, mình đang s ng nh th xác k khác và b th xác đó đi u khi n, d n đ n s tha ạ ế i tho i hoá không có cách gì chuy n bi n đ ủ ồ ỏ ử b l ng cho th y s đu i lí c a h n trong cu c đ i tho i cùng xác. ồ ạ ẻ ố ữ ộ ố ằ ệ ọ ươ
ậ ạ
ng Ba d n v t, đau đ n, hoang mang, tuy t v ng tr ồ ế “H n Tr ng Ba b n th n nh p l t ọ ộ ị ầ ủ ễ ả ị ể ạ ạ ặ ươ ấ ớ ầ ẳ cô đ ng tính ch t căng th ng c a xung đ t k ch và s b ở i vào xác hàng ự ế di n t
ấ ự ố ộ ố ế K t thúc cu c đ i tho i, h n Tr ớ ộ ố ề v cu c s ng trái v i chính mình. Chi ti ồ ặ ị th t, ng i l ng l ắ ủ ồ t c c a h n Tr
ẽ bên chõng” ươ ng Ba. ủ ộ ố ọ ạ ị ề d. Ý nghĩa c a cu c đ i tho i (Trong đ phân tích bi k ch nên nói rút g n ý này)
12
ẳ ắ ộ ố
ề ế ệ ủ ữ ồ ồ t gi a h n và xác mang ý nghĩa sâu s c: ồ
ố ể ệ ế ị ể
ố ẫ
ị ẩ ậ
ệ ở ướ ộ ả ế ự ố ị
ậ ế
ệ ậ ầ ộ
ụ ươ ườ ộ ằ ồ ầ ng thi n ị ươ ưở ữ
ể ấ ộ ồ ể ẳ ườ ng... là xung đ t dai d ng gi a các m t t n t ữ i. Trong cu c đ u tranh gi a linh h n và th xác thì linh h n ph i bi
ồ ổ ế ộ ứ ồ ấ c đ th xác l n át r i đ h t t
ố ầ ữ ặ ồ ạ ế ể ể ng.
ẽ ạ ượ ố ườ ặ ươ ấ ạ Cu c đ i tho i căng th ng, quy t li ể ệ ố ằ Dân gian tuy t đ i hóa vai trò c a linh h n, cho r ng h n luôn quy t đ nh và đi u khi n ở ể ồ ệ ư th xác. Còn đây L u Quang Vũ đã th hi n quan ni m linh h n và th xác dù có m i quan ự ồ ạ ộ ậ ươ ẫ ư ệ ữ ơ ớ ự ố i đ c l p t h h u c v i nhau nh ng chúng v n có s t n t ng đ i, chi ph i l n nhau. S ề ấ ấ ươ ị ớ ồ ố ủ chi ph i c a xác hàng th t v i h n Tr ng Ba cho th y r t rõ đi u đó. ầ ẩ ụ ệ ữ ồ H n và xác là nh ng n d ngh thu t. Xác hàng th t là n d cho b n năng, nhu c u ụ ọ ố ầ ế ớ ồ ng đ n s thanh cao, ng Ba là th gi i tinh th n luôn h ham mu n, d c v ng còn h n Tr ồ ặ ữ ộ ươ ạ i. Xung đ t gi a H n và Xác là m t tình hu ng k ch đ c con ng trong s ch, l ộ ẻ ố ự ắ s c, tô đ m bi k ch “bên ngoài m t đ ng, bên trong m t n o”, s thi u hài hòa, không th ng ứ ấ ấ ng di n: linh h n và th xác, v t ch t và tinh th n, n i dung và hình th c, nh t trên các ph ộ ả ả ng, cao c và t m th i trong b n năng và lý t ể ả ộ m t con ng t ki m ế ượ ể ể soát, ch ng th xác ch không đ i cho nó. N u đ th xác ụ ấ l n át s tr nên phàm phu, thô t c, tha hóa, s ch y theo nh ng ham mu n t m th ng Ba không đ c s ng là mình, L u Quang Vũ đ t ra v n đ
T bi k ch c a h n Tr ế ố ữ ồ
ườ ố ố ế ườ ế ự ể ẽ ở ừ khuyên ng phê phán l ủ ồ ị ả i ta ph i bi ả i s ng gi
ề ư ể ố t s ng hài hòa gi a linh h n và th xác, s ng đúng là mình. Ông cũng ườ ễ ị i d b tha hóa. ướ ừ ố ư ể ế , không đúng là mình khi n con ng ệ ữ T m i quan h gi a linh h n và th xác, L u Quang Vũ còn h
ồ ứ ứ ạ ộ ộ
ố ấ ớ ả ọ ỉ
ư ớ ế ấ
ộ ạ ứ ọ ế ố ể ạ ậ ị ơ ợ ẽ ả ị
ố ng chúng ta đ n m i ệ ữ quan h gi a n i dung và hình th c. N i dung và hình th c v n là hai ph m trù khác nhau, ể ể ừ cái n suy ra cái kia nh ng chúng ph i th ng nh t v i nhau trong m t ch nh th . không th t ế ố N u đúng th ng nh t và phù h p v i nhau thì có th t o nên giá tr và s c m nh. Còn n u ế ự ồ chúng không phù h p v i nhau s làm gi m giá tr , th m chí có nguy c đe d a đ n đ n s t n ạ ủ ự ậ t
ỉ ọ ố ố ặ
ể ự ổ ở ồ ố ố ườ ớ ợ ệ ượ ng. i c a s v t hi n t ả cũng phê phán l M t khác, tác gi ế ể ỏ i s ng ch vì linh h n, vì quá tr ng linh h n mà b bê ế i bi ng ồ i s ng duy tâm, c c đoan, l
ế ưở ng.
ậ
ủ ồ C nh báo: S tha hóa c a h n Tr ụ ấ ễ ị ng Ba còn khi n chúng ta nh n ra r ng con ng ề
ấ ầ ữ ớ ế i b n thân
ườ ạ ng, sau đó là ng ữ ươ ự ườ ng dung t c r t d b tha hóa, dung t c hóa. ườ ủ
ả
ị ươ i quy t ế (Cu c đ i tho i gi a Tr
ả ữ ồ ươ ệ ộ ớ
ề ạ ẫ ơ ườ ớ ế ầ “G n m c thì đen, g n đèn thì sáng”. ớ ế ng Ba v i Đ Thích) ả ế ị i ệ g i g m nh ng quan ni m v h nh phúc,
th xác khi n th xác nh ch nhác, kh s . Đó cũng là l và không t ườ ằ ả ế i ộ ố ụ Đi u này làm ta nh đ n m t s ng trong môi tr ở ạ qua đ câu nói "Nh ng thói x u ban đ u là ng i khách l ụ ặ ở chung nhà và k t c c tr thành ông ch khó tính" ho c nh đ n câu t c ng mà cha ông ta ầ ự ằ b ng tr i nghi m c a mình đã đúc rút thành ạ ữ ộ ố c gi ế ng Ba v i Đ Thích có vai trò quy t đ nh trong vi c gi ữ ả ở ắ ế quy t mâu thu n k ch. Nó cũng tr thành n i tác gi ề ẽ ố v l t lí nhân sinh.
ế ng Ba
ể ệ ố ừ ộ
ươ ng Ba th hi n thái đ kiên quy t ch i t ộ ằ
ẹ
ươ ẹ ớ ờ
ố ượ ố ộ ẻ ế ng Ba v i Đ Thích ch ng t ấ ữ Nh ng l ớ ứ ề ấ ả
ủ ờ ữ ứ ệ ạ ồ ỏ ế ụ ủ ệ ượ 2.2. Bi k ch đ ệ Cu c trò chuy n gi a h n Tr ở ị ề ả ữ ế s ng và cái ch t, v c nh ng tri ồ ọ ủ ự ự a. S l a ch n c a H n Tr ậ ấ ế ế ặ ạ ươ , không ch p nh n Khi g p l i Đ Thích, Tr ữ ộ ẻ n a và mu n đ ả ố ả “bên trong m t đ ng, bên ngoài m t n o” c s ng đúng là cái c nh ph i s ng ượ ộ ộ ằ ể ấ “Không th bên trong m t đ ng, bên ngoài m t n o đ c. Tôi mình m t cách toàn v n nh t ỏ ứ ạ ủ ồ ượ ố mu n đ c là tôi toàn v n”. i tho i c a H n Tr ỗ ậ ầ nhân v t đã ý th c rõ v tình c nh tr trêu, đ y tính ch t bi hài c a mình, th m thía n i đau ế ồ ổ ề quy t tâm kh v tình tr ng ngày càng vênh l ch gi a h n và xác, đ ng th i càng ch ng t
13
ạ ế
ấ ể ế ị ậ
ươ ươ ậ ướ ươ ồ ư đó. Tr
ỉ ắ “S ng nh vào đ đ c, c a c i ng
ệ
ố ố ơ ố ư ố ả ố ẳ
ố ố ả ầ ờ ố ự ự ắ
ơ ậ
ả
ậ
ị ấ ươ ữ i có lòng t h i, ngh ch c nh, bi k ch h n. Vì lòng t
ờ ủ ươ i, khi n h n Tr
ị ị
ộ ẫ
ị ằ ậ ủ ộ ị
ề ố
ữ ẽ ả ế ố
c. Tình hu ng này khi n Tr ẽ ố ớ
ộ ờ ủ ẻ ế ễ ị ị
ẩ ế ủ ạ ồ ứ c s kiên quy t, d t khoát c a h n Tr
ấ i quy t, nh n m nh đ ủ ự ẩ ợ
ồ ế ượ ả c gi ượ c tính t ấ ố ố ế ừ ề ấ
ả ạ ứ ắ i cho đám ch c s c, t c lão lí tr
ổ ơ
ử
ả ỉ ử
ụ ế ế ệ ị
ế ượ vì “Có nh ng cái sai không s a đ c” ế ươ ế ụ ậ ậ i các ông th t kì l ”, ả ạ l Con ng
ươ c s ng là chính mình”,
ươ ớ ự ự ư ứ ồ ượ ố i. Nh ng h n Tr
ng Ba v i nh n xét: “ ọ ng Ba hi u ộ ố ế ươ ế ể ậ ố . K t thúc v ng Ba
ươ ự ự ả ồ ẫ ị ủ ạ c s ng l
ầ ế ấ ủ ả c khi đi đ n quy t đ nh. Lúc đ u Đ Thích ng c nhiên gi i thoát nung n u c a nhân v t tr ẹ ế ớ ố ư i v n không toàn v n, “th gi ng Ba nên ch p nh n vì nh ng khi hi u ra thì khuyên h n Tr ấ ẽ ậ ế ả Nh ng Tr ờ ề ướ ấ i đ t, trên tr i đ u th c ”. d ng Ba ng Ba không ch p nh n lí l ườ ồ ạ ờ ủ ả ế ủ ầ ẳ i th ng th n ch ra sai l m c a Đ Thích và trách móc: ỉ ị ờ ế khác đã là chuy n không nên nay đ n cái thân tôi cũng ph i s ng nh anh hàng th t. Ông ch ế S ng th c s cho ế ả nghĩ đ n gi n là cho tôi s ng, nh ng s ng th nào thì ông ch ng c n bi t”. ử ả ườ ề ễ ra con ng i qu không h d dàng, đ n gi n. Khi s ng nh , s ng g i, s ng ch p vá, khi ượ ộ ố không đ c là mình thì cu c s ng y th t vô nghĩa. ư ạ ố ế ố ớ i ng Ba, nh ng lòng t t không ph i lúc nào cũng đem l Đ Thích có lòng t t v i Tr ườ ố ế ườ ề ố t mà vô tâm th m chí còn đem đ n i khác. Nh ng ng t lành cho ng đi u t ơ ế ườ ạ ố ớ ả ị ề ệ ạ ữ t v i ng i b n c c a mình mà Đ nh ng đi u t ả ố ẩ ử ỗ ắ ồ ế ộ ầ ng Ba ph i s ng Thích đã m t l n sai khi giúp Nam Tào, B c Đ u s a l ị ế ụ ử ế ờ ầ ế khi cu T ch t, Đ Thích đ nh ti p t c s a cái sai đ y bi k ch trong xác anh hàng th t. Bây gi ế ơ ả ươ ủ ệ ạ i pháp khác, t c a mình và Tây V ng M u b ng m t gi h i ít h n(theo suy nghĩ c a Đ ử ươ ộ ơ ộ ồ Thích) là cho h n Tr ng Ba nh p vào xác cu T . Đây là m t c h i nh ng cũng là m t th ớ ớ ơ ị ị ươ ở ươ ng Ba s ít b phi n toái h n ng Ba. B i vì s ng trong thân xác cu T Tr thách m i v i Tr ờ ộ ả ế ươ ướ ả ộ và có c m t cu c đ i phía tr ng Ba ph i suy nghĩ, ph i ti p ế ể ượ ệ ữ ụ ấ c là chính mình hay s s ng lâu v i cu c đ i c a k khác. t c đ u tranh gi a vi c ch t đ đ ế ế t cu T ch t, h n bay lên nóc nhà lúc này có ý nghĩa đ y nhanh di n bi n k ch khi n Tình ti ộ ị ế ươ ượ ự xung đ t k ch đ ng ả ồ ử ả nhiên, h p lí c a tác ph m. Trong tình hu ng th thách, h n Ba, đ m b o đ ậ ươ ch i, không ch p nh n ng Ba đã nhìn th y bao nhiêu phi n toái khác nên kiên quy t t Tr ợ ỉ ố ả ưở ứ t o, mà theo ông là ch có l cái c nh s ng gi ng và đám ươ ộ ố ậ ấ ầ ng tu n. Ông không ch p nh n cái cu c s ng mà theo ông là còn kh h n là cái ch t. Ông tr ể ượ ữ ử ằ “Đâu ph i cái sai nào cũng s a đ c. hi u rõ r ng ắ ằ ọ ượ ng ép ch càng làm sai thêm” Ch p vá g ng Ba kêu g i Đ Thích hãy s a sai b ng nên Tr ồ ồ ộ i linh h n cho cu T . Đ Thích ti p t c thuy t ph c h n m t vi c làm đúng, đó là tr ạ th m chí Đ Thích còn nói ế ườ ạ ớ ớ ươ ậ i h gi Tr ể “Ng c Hoàng còn không đ ng Ba có gì cho Tr thì Tr ọ ươ ệ ạ ề ả ng Ba đã d t khoát v i s l a ch n ph i băn khoăn v cu c s ng hi n t ở ề ẫ ủ c a mình đ cu i cùng Đ Thích v n đành thu n theo đ ngh c a Tr ị ượ ố ị k ch Tr i, cùng cái Gái ăn na trong ườ v i ti p t c hành trình vô t n c a nó.
ạ ươ ủ ậ ủ ạ ng Ba và ý nghĩa c a đo n tho i
ế ị ạ ượ c s ng l
ế ng Ba ch t th c s c h n l n xác và cu T đ ạ ế ụ ộ ố n. Cu c s ng l ề ự ự ọ ủ b. Đánh giá v s l a ch n c a Tr ọ ự ự * Đây là s l a ch n nhân văn ứ ậ ờ ế ể ươ ồ ộ
Quy t đ nh d t khoát xin tiên c Đ Thích cho cu T đ ứ ứ ỉ ươ ồ ế ị ượ ố c ch t i, cho mình đ ả ủ ng Ba là k t qu c a m t quá trình ng Ba c a H n Tr ế ờ ẽ ủ i l
ấ i b i nó r t nhân văn. Nhân văn
ữ ủ ấ ố Trong trang sách hay trên sân kh u, l ở ỗ ch : ọ ự ẹ ố ọ ượ ố khát v ng s ng cao đ p, khát v ng đ c s ng đúng là mình
ẳ h n ch không nh p h n vào thân th ai n a c a Tr ậ nh n th c t nh táo, sáng su t. ộ ề đ u làm xúc đ ng lòng ng ấ ọ ấ ồ ẹ ả ườ ở ừ + L a ch n y xu t phát t ể mình toàn v n c tâm h n và th xác.
14
ớ ẹ ế ị ế t, tình th
ươ ủ ọ
ườ ườ ế ả ở ị ắ ế ượ i thoát đ i khác ồ ng Ba đi đ n quy t đ nh ấ c ngh ch c nh mà còn cho th y ọ . T đó, v k ch th p lên ng n
i.
ặ ươ ị ệ ng v i m con cu T càng khi n h n Tr + Đ c bi ị ỉ ả ự ự ứ S l a ch n c a ông không ch gi d t khoát. ừ ậ ươ là ng Tr i nhân h u, luôn bi t nghĩ cho ng ng Ba ủ ử ấ l a m áp c a tình ng ế ồ ụ
ế c gi ườ ượ ươ ng Ba đ trong lòng ng ư ụ ở ề ớ ả i thoát, cát b i tr v v i cát b i nh ng ẹ ầ ế ể i thân. Ông ch t đ gieo m m cho cái đ p,
ờ ườ ẩ ở ả + K t thúc tác ph m h n Tr ấ ử ẫ t và tr nên b t t ông v n cao khi ở ữ ệ cái thi n mãi sinh sôi, n y n gi a cõi đ i.
ạ ạ ố ề ờ ố ệ t lí v đ i s ng và con ng
ể ệ ữ ả ử ắ ươ ệ ố
ừ ừ ế ạ ườ i ừ ề g i g m nhi u thông đi p v a ắ ề ộ ố t v a kín đáo và sâu s c v cu c s ng và con
ế * Đo n đ i tho i th hi n quan ni m, tri ế ạ ng ba và Đ Thích, tác gi Qua màn đ i tho i gi a Tr ế ệ ừ ẽ ế ự tr c ti p v a gián ti p, v a m nh m , quy t li i:ườ ng
ồ ờ ươ ư
ố ộ “Tôi mu n đ ườ i tho i c a h n Tr ệ ấ ồ
ố ộ ố ượ ể ố ượ ố ữ
ườ ố ỉ ự ự ạ i ch th c s h nh phúc khi đ ử ờ ố ố
ắ ể ậ ượ ạ c l ấ i. Ng i l
ỗ ỗ ồ ữ i cho thân xác và t
ộ ố ở ằ ườ ị ủ ẻ ẹ ỗ ề ủ
ả c s ng đúng v i mình qu không h ồ i, đ
ự ự ọ ả ơ ẹ , L u Quang Vũ ạ ủ c là tôi toàn v n” + Qua l ng Ba ả ử ắ i là m t th th ng nh t, h n và xác ph i hài hoà. mu n g i g m vào đó thông đi p: Con ng ủ Cu c s ng c a con ng c s ng đúng là mình, hài hòa gi a linh ể ồ ộ ố h n và th xác. Khi s ng nh , s ng g i, s ng ch p vá thì cu c s ng y th t vô nghĩa. Và ộ ể ụ ộ ỗ i, khi con không th có m t tâm h n thanh cao trong m t th xác phàm t c t ự ầ ừ ủ ả i b chi ph i b i nh ng nhu c u b n năng c a thân xác thì đ ng đ l ng ứ ự i, v v mình b ng v đ p siêu hình c a tâm h n vì th xác chính là cái bình ch a đ ng an ề ườ ố ồ linh h n. Tuy nhiên, s ng th c s cho ra con ng ế ả ễ d dàng, đ n gi n vì đ n c Ng c Hoàng cũng khó có th đ
ể ượ ố ể ượ ư ề ồ ọ ủ ươ
ớ ệ ố c tuy t đ i là mình. ng Ba, L u Quang Vũ đ cao, ca ng i v ả ạ ớ ể ả ấ ộ
ẹ ể
ụ ồ ủ ẹ i trong cu c đ u tranh v i cái dung t c, gi đ p tâm h n c a con ng ượ ố ươ ớ ự đ n t nhiên và đ hoàn thi n nhân cách v ấ ồ h n và kh e m nh v th xác. Ch t th c a k ch L u Quang Vũ cũng đ
ự ự ự + Cũng thông qua s l a ch n c a h n Tr ườ ệ ợ ự c s ng toàn v n, h p t ư ạ ề ể ộ ả ư L u Quang Vũ còn mu n nói đ n m t chu n m c trong đánh giá v con ng
ỏ + Tác gi ườ ỉ
i trong m i quan h v i nh ng ng ế ố ẩ i xung quanh. Con ng ồ ườ ố ả ố ả ể ợ ẻ ề ệ t o đ b o v quy n ế ề i s cao khi t v linh ượ ộ ộ ở đây. c b c l ườ ề i i s ng không ch nghĩ ộ ể i khác đ tâm h n mình thanh th n và đ cho cu c ơ ủ ị ế ố ườ ữ ệ ớ ườ t s ng vì ng
ơ
là con ng ế đ n mình mà còn ph i bi ở ố t đ p h n. s ng tr nên t ớ ố ẹ ữ ơ ầ ắ ẳ ấ ệ ủ ự
ộ ả ế ở ị ế ố
ế ầ ộ ố ể ự ộ ạ i s ng lúc b y gi
ơ ố ố ườ ấ ề ậ ệ ữ ứ ỉ ạ ng th
ấ ờ . Th nh t, con ng ấ ng v v t ch t, ch thích h ộ ườ ừ ể ế
ỗ ở ố ấ ố ồ ị
ớ ạ ậ ơ ồ ấ ứ ế ầ ẳ
ủ ấ ể
ủ ề ự ế + H n n a, v i tinh th n chi n đ u th ng th n c a m t ngh sĩ hăng hái tham d vào ti n trình c i cách xã h i, trong v k ch này nói chung và đo n k t nói riêng, LQV mu n góp ườ ph n phê phán m t s bi u hi n tiêu c c trong l i ụ ố ầ đang có nguy c ch y theo nh ng ham mu n t m th ả ư ế đ n n i tr nên phàm phu, thô thi n. Nói nh Ch Lan Viên trong m t bài th đã t ng c nh ờ báo “mu n nuôi s ng xác thân đem làm th t linh h n”. Th hai, l y c tâm h n là quý, đ i ấ ố s ng tinh th n là đáng tr ng mà ch ng chăm lo thích đáng đ n sinh ho t v t ch t, không ph n ệ ủ ủ ạ ấ đ u vì h nh phúc toàn v n. Th c ch t đây là bi u hi n c a ch nghĩa duy tâm ch quan, c a ố ự ườ s l ọ ẹ ưở ng. C hai quan ni m, cách s ng trên đ u c c đoan, đáng phê phán.
ế ề
ầ ứ ả ượ ố ườ ấ ạ + Ngoài ra, v k ch còn đ c p đ n m t v n đ cũng không kém ph n b c xúc, đó là tình c s ng là b n thân mình. Đ y là
ự ệ ả ộ ấ ề ậ ả , không dám và cũng không đ ỗ ị ợ i. i đ n ch b tha hóa do danh và l
i bi ng, không t ở ị ả ố i ph i s ng gi tr ng con ng ườ ế ơ ẩ nguy c đ y con ng Ậ Ế III. K T LU N
15
ậ
ị ư ấ
ố ệ 1. Ngh thu t: ủ Tài năng k ch c a L u Quang Vũ th hi n trên nhi u ph ự ề ả ậ ự ệ ố ể ị ạ
ữ ữ ộ
ữ ộ ẫ ấ i tho i th m đ m tri c di n t
ộ
ạ ạ ộ ị ể ệ ầ ế ầ ấ ậ ậ ờ
ể ệ ươ ng di n, tiêu bi u nh t là tài ệ ự ộ ị xây d ng tình hu ng, xung đ t k ch, ngh thu t d ng c nh và d ng đ i tho i. K ch tính căng ẫ ữ ậ ra trong nh ng xung đ t, nh ng mâu thu n bên ngoài và bên trong nhân v t. Ngôn ng hành ế ờ ộ ễ ả ố ượ ộ t lí nhân sinh. Nhà s ng đ ng, l đ ng và ngôn ng n i tâm đ ố ị ồ ượ ả ạ c c nh xác và h n phân thân đ i đáp đ y sáng t o. Hành đ ng k ch góp ph n quan văn t o đ ấ ả ọ tr ng th hi n tính cách nhân v t. Cách gi i quy t xung đ t k ch b t ng và đ m ch t nhân văn.
2. N i dung:
ộ ạ ộ ể ệ ớ ủ ồ Đo n trích đã th hi n m t cách sâu s c t n bi k ch đ y đau đ n c a h n Tr
ạ ấ ắ ủ ươ ạ ư
ề
ầ ở ị ữ ọ ế ườ ữ ặ ữ
ố ề ộ ờ ờ ọ ư ở ị
ị ị ế ắ ề ộ ố . Nh ng tri ệ i đ c nh ng thông đi p sâu s c v cu c s ng i ng ở ị ớ ề i, v xã h i... đ t ra trong v k ch luôn có ý nghĩa v i m i ng ượ ố ệ ư h “Li u ta đã đ ể ế ồ ấ ầ
ở ắ ấ ng Ba. ẽ ứ Tài năng xu t s c c a nhà so n k ch L u Quang Vũ khi n v k ch có s c lôi cu n m nh m , ườ ọ ử ớ g i t t lí v cu c đ i, v con ộ ườ ng i, m i th i. Nh ng câu ặ ỏ c s ng là chính mình hay ch a? Hay đang h i mà ông đ t ra trong v k chn ể ườ ừ ố ố i khác? Làm th nào đ dung hòa hai ph n th xác và linh h n y?” c s ng cho v a lòng ng ườ ẫ v n mãi còn trăn tr lòng ng i.
ạ
ế ị ườ ấ
i trong n n sân kh u k ch tr ặ ể ạ t k ch tài ba y đ l ư ấ ượ ố ả ng tâm. Kho ng ể ớ ấ t
ươ ầ L u Quang Vũ đã mãi mãi ra đi trong m t tai n n giao thông đ y th ị ệ t Nam là không th ng Vi ế . V i t ầ Chim sâm c m không ch t ế ự ự ư ờ ư ố tr ng mà nhà vi ở ị ầ ấ l p đ y. V k ch cu i cùng đ ể ạ ả ữ c nh ng gì đ l ộ ề c L u Quang Vũ đ t tên là i cho đ i thì mãi mãi L u Quang Vũ th c s không ch t.
Ậ Ố Ạ Ế Ạ Ả CHÚC CÁC B N HS ÔN T P T T, LÀM BÀI Đ T K T QU CAO!!!
