H và tên: …………………………………
L p: ………………………………………
Đ C NG ÔN T P H C K 2 – NH 2021-2022 ƯƠ
MÔN: NG VĂN 12
V n đ s 1:
Tình hu ng truy n trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” c a Nguy n Minh ế
Châu.
I. M bài
- Nguy n Minh Châu đc m nh danh là ng i m đng tinh anh và tài hoa c a n n ượ ườ ườ
văn h c Vi t Nam giai đo n đi m i sau năm 1975.
- Sau năm 1975 ông chuy n sang c m h ng th s v i nh ng v n đ v đo đc và tri t ế ế
lý nhân sinh. Tác ph m c a Nguy n Minh Châu có s c h p d n riêng bi t, có s k t h p hài ế
hòa ch t tri t lí cu c đi v i ch t tr tình lãng m n, hình t ng nhân v t đc soi th u trong ế ượ ượ
quan h đa chi u, ph c t p và đ cao, tôn vinh nh ng giá tr cu c s ng.
- Truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” là truy n ng n tiêu bi u cho sáng tác c a ế
Nguy n Minh Châu sau năm 1975. Đây là m t tác ph m hay đm tính nhân văn, th hi n m t
l i t duy m i m c a nhà văn v cái đp và s ph n con ng i trong cu c m u sinh nh c ư ườ ư
nh n ki m tìm h nh phúc và hoàn thi n nhân cách. ế
- Nguy n Minh Châu đã thành công khi xây d ng đc tình hu ng truy n đc đáo, mang ượ
ý nghĩa khám phá, phát hi n v đi s ng m t cách sâu s c, m i m .
II. Phân tích tình hu ng truy n
1. Khái quát v tình hu ng truy n.
Tình hu ng truy n có th hi u là hoàn c nh, b i c nh c a m t câu chuy n mà trong đó
có m t ho c m t vài s ki n đc bi t x y ra khi n cho t i đó, cu c s ng hi n lên đm đc ế
nh t và ý t ng c a tác gi đc b c l s c nét nh t. ưở ượ
Tình hu ng trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” là tình hu ng nh n th c mang ý ế
nghĩa khám phá, phát hi n v đi s ng, thông qua hai b c tranh và câu chuy n c a ng i đàn ườ
bà tòa án c a huy n. Đi m chung là chúng đu ch a đng nh ng ngh ch lý b t ng , t đó
đ l i cho nhi p nh Phùng, cũng nh đc gi nh ng nh n th c m i m v m i quan h gi a ế ư
ngh thu t và cu c s ng.
2. Tình hu ng truy n trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa”. ế
2.1. B i c nh
Đ có th xu t b n m t b l ch ngh thu t v thuy n và bi n th t ng ý, v tr ng ư ưở
phòng khó tính đ ngh ngh sĩ nhi p nh Phùng đi th c t ch p b sung m t b c nh v i ế ế
c nh bi n bu i sáng có s ng mù. Ch p nh n yêu c u c a tr ng phòng, Phùng quy t đnh ươ ưở ế
đn vùng bi n mi n trung t ng là chi n tr ng cũ c a anh th i ch ng Mĩ, đó anh có ng iế ế ườ ườ
b n chi n đu là Đu, hi n là chánh án toàn án Huy n. Sau g n m t tu n suy nghĩ, tìm ki m, ế ế
1
Phùng quy t đnh s thu vào t l ch tháng b y c a b l ch năm sau c nh thuy n thu l i vàoế ướ
lúc bình minh.
2.2. Hai phát hi n c a ngh sĩ Phùng
* Phát hi n 1: B c tranh ngh thu t lãng m n
- C nh t ng: ượ Bu i sáng hôm y, gi a lúc còn đang lúi húi tránh m a gi a đng xe xích ư
h ng, anh b ng phát hi n ra m t b c tranh tuy t tác c a thiên nhiên, đó hình nh m t chi c ế
thuy n ngoài xa th p thoáng trong màn s ng s m, lúc n lúc hi n. C nh v t hi n lên tr c ươ ư
m t anh phóng viên Phùng là “m t b c tranh m c tàu c a m t danh h a th i c . Mũi thuy n
in m t nét m h lòe nhòe ..” ơ b u s ng mù tr ng nh s a có pha đôi chút màu h ng h ng do ươ ư
ánh m t tr i chi u vào ế “Toàn b khung c nh t đng nét đn ánh sáng đu hài hòa và đp, ườ ế
m t v đp đn gi n và toàn bích" ơ . Đó là m t c nh đt nh tr i cho mà c cu c đi b m máy ư
Phùng ch g p m t l n.
- C m xúc và nh n th c: C nh t ng y đã khi n Phùng b i r i và trong trái tim Phùng ượ ế
“nh có gì bóp th t vào". ư Cái đp tuy t đnh c a ngo i c nh đã mang l i kho nh kh c h nh
phúc tràn ng p tâm h n Phùng”.
Trong cái giây phút b i r i, h nh phúc tuy t đnh y Phùng ch t ng ra và tâm đc v i
đi u mà m t ai đó đã nói: “cái đp chính là đo đc”. B c tranh ngh thu t lãng m n y chính
là cái đp đã giúp g t r a, thanh l c tâm h n, đ Phùng "t ng chính mình v a khám phá th yưở
cái chân lí c a s toàn thi n, khám phá th y cái kho nh kh c trong ng n c a tâm h n" . Đó là
ni m h nh phúc c a ng i ngh sĩ khi b t g p cái đp, anh nh n ra vai trò th c s c a ngh ườ
thu t.Anh đã b m máy liên t c đ thu h t v đp tuy t đnh c a c nh v t vào trong ng kính ế
c a mình.
* Phát hi n 2: B c tranh hi n th c đi s ng đy nghi t ngã
- C nh t ng: ượ Ngay sau đó,khi chi c thuy n ti n vào t i b thì m t s th t tr n tr iế ế
ph i bày tr c Phùng, m t s th c bi th ng. B c ra t con thuy n c tích không ph iơ ướ ươ ướ
nh ng công chúa, hoàng t xinh đp, l ng thi n mà là m t ng i đàn bà x u xí, m t ng i ươ ườ ườ
đàn ông đc ác và kinh hoàng h n là m t màn b o l c gia đình liên hoàn, ch ng đánh v , con ơ
đánh b r i b đánh con.
+ Ng i đàn bà hàng chài có thân hình x u xí tàn t ườ “tr c ngoài 40, m t thân hình quen
thu c c a ng i đàn bà vùng bi n, cao l n v i nh ng đng nét thô k ch. M r m t. Khuôn ườ ườ
m t m t m i sau m t đêm th c tr ng kéo l i, tái ng t và d ng nh đang bu n ng ”. ướ ườ ư Không
nh ng th tác gi còn t p trung miêu t ánh m t c a ng i đàn bà ế ườ “Ch đa m t nhìn xu ng ư
chân” đy cam ch u.
+ Ng i đàn ông v i t m l ng r ng, mái tóc t qu , đôi m t đc d cùng b c ra t conườ ư ướ
thuy n, t ánh m t đn l i nói hành đng c a lão đu toát lên v đc d . Phùng nghe ti ng ế ế
anh hàng chài nói chõ lên thuy n nh quát " ư C ng i nguyên đy. Đng đy t o gi t c mày đi ế
bây gi ”. Ti p theo đó là c nh anh hàng chài ế “m t đ gay, lão rút trong ng i ra m t chi c ườ ế
th t l ng c a lính ng y ngày x a... qu t t i t p vào l ng ng i đàn bà, h n v a đánh v a th ư ư ư ườ
h ng h c, hai hàm răng nghi n ken két, c m i nhát qu t xu ng lão l i nguy n r a b ng cái ế
gi ng rên r đau đn: “Mày ch t đi cho ông nh . Chúng mày ch t h t đi cho ông nh !" ế ế ế .
- Tâm tr ng c a Phùng: T t c nh ng s vi c y di n ra làm cho Phùng “kinh ng c
đn m c, trong m y phút đu tôi c đng há m m ra mà nhìn...".ế Đi u làm cho Phùng càng
2
kinh ng c s ng s h n khi nhìn c nh th ng Phác lao vun vút đn ch b nó, gi ng l y cái th t ơ ế
l ng trong tay b nó ư “li n d n th ng ng i vung chi c khóa s t qu t vào gi a khuôn ng c ướ ườ ế
tr n v m v cháy n ng có nh ng đám lông đen nh h c ín, loăn xoăn t r n m c ng c lên" ư ượ
c a b nó đ b o v m nó. R i lão đàn ông tát cho th ng con ngã giúi xu ng cát và đi v
thuy n. C nh t ng y nhanh chóng bi n m t khi n Phùng c m giác đó ch là m t câu ượ ế ế
chuy n c quái đn. Và n u phát hi n th nh t làm Phùng h nh phúc bao nhiêu thì phát hi n ế
th hai làm anh đau đn b y nhiêu.
* Ý nghĩa c a hai phát hi n
Hai phát hi n c a ngh sĩ Phùng đã giúp ng i đc nh n ra: ườ
- Cu c s ng v n ch a đy nh ng ngh ch lí gi a trong và ngoài, ph i và trái, xa và g n…
nhi u khi trong cùng m t s v t, m t s vi c, m t con ng i cũng ch a đy nh ng mâu ườ
thu n, đi l p. B i v y con ng i không đc nhìn cu c đi b ng cái nhìn đn gi n, m t ườ ượ ơ
chi u mà c n có cái nhìn đa di n, nhi u chi u đ khám phá ra b n ch t th t c a đi s ng.
- Không ch v y hai phát hi n y còn giúp ta nh n th c đc m i quan h gi a hi n th c ượ
đi s ng và ngh thu t. Con thuy n ngh thu t thì lung linh huy n o nh ng r t xa, còn ư
cu c đi đôi khi r t nghi t ngã l i r t g n. Ng i ngh sĩ chân chính không ch ph i có cái ườ
nhìn đa di n nhi u chi u đ phát hi n ra b n ch t th t c a đi s ng mà còn ph i đng vì
ngh thu t mà quên cu c đi. B i ngh thu t chân chính là cu c đi và vì cu c đi. Ng i ườ
ngh sĩ bi t rung đng tr c cái đp tr c h t ph i là ng i bi t vui bu n, yêu ghét tr c ế ướ ướ ế ườ ế ướ
cu c đi.
C nh t ng đi s ng nghi t ngã này giúp Nguy n Minh Châukh ng đnhquan ni m ngh ượ
thu t tr c h t ph i g n li n v i cu c s ng, ph i ph n ánh chân th t cu c s ng. Quan đi m ướ ế
này c a NMC r t g n v i quan đi m c a nhà văn Nam Cao “ngh thu t không c n ph i là
ánh trăng l a d i, không nên là ánh trăng l a d i, ngh thu t ch có th là ti ng đau kh kia, ế
thoát ra t nh ng ki p l m than... ế (Giăng sáng)".
2.3. Câu chuy n c a ng i đàn bà tòa án huy n ườ
Tình hu ng truy n ch a d ng l i đó mà còn ti p t c di n bi n câu chuy n c a ư ế ế
ng i đàn bà tòa án huy n.ườ
* Nguyên nhân cu c g p g toàn án: Nh ng ngày sau đó, Phùng l i ch ng ki n c nh ế
ng i đàn bà b đánh l n th hai, anh mu n ngăn c n nên đã lao vào đánh ng i đàn ông và bườ ườ
th ng nh . Toà án đã g i ng i đàn bà đn. Chánh án Đu và Phùng có khuyên ng i phươ ườ ế ườ
n y nên ly hôn, tuy nhiên ng i ph n y đã t ch i và xin Đu b t bà b tù cũng đc ườ ượ
nh ng đng b t bà ph i b ch ng. R i ng i đàn bà k v cu c đi mình, v nh ng khóư ườ
khăn v t v trong cu c s ng, m c dù khó khăn đau đn th ch v n nh t quy t không b ế ế
ng i ch ng vũ phu kia. Vì ch bi t, chính cu c s ng nghèo kh đã khi n ch ng ch tr thànhườ ế ế
nh v y và ch c n ng i đàn ông này đ chèo ch ng nh ng khi phong ba, đ cùng nuôi đànư ườ
con th .ơ
* Ý nghĩa c a câu chuy n: Câu chuy n c a ng i đàn bà tòa án giúp ta hi u nguyên ườ
nhân vì sao ch không li hôn. Ng i đàn y đã nhìn th u su t c cu c đi mình, nh ng đi u ườ
mà Đu và c Phùng ch a bao gi nhìn th y đc: ư ượ “lòng chú t t nh ng các chú đâu có ph i ư
là ng i làm ăn...cho nên các chú đâu có th hi u đc cái vi c c a các ng i làm ăn lam lũ,ườ ượ ườ
khó nh c...”, là b i các chú không ph i là đàn bà, ch a bao gi các chú bi t nh th nào là ư ế ư ế
3
n i v t v c a ng i đàn bà trên m t chi c thuy n không có đàn ông...",“Đàn bà thuy n ườ ế
chúng tôi ph i s ng cho con ch không ph i s ng cho mình nh trên đt đc! Mong các ư ượ
chú l ng tình cho cái s l c h u. Các chú đng b t tôi b nó!”. ượ Theo ch , ch không li hôn vì
th ng con nên c n m t ng i đàn ông đ cùng chèo ch ng sóng gió phong ba, đ nuôi n ngươ ườ
đàn con trên d i 10 đa. H n n a còn vì ch hi u b n ch t c a lão đàn ông. Ng i đàn ôngướ ơ ườ
v n không ph i k vũ phu, đc ác mà chi là n n nhân c a cu c s ng đói kh . V l i “trên
thuy n cũng có lúc v ch ng con cái vui v , hòa thu n”.
Câu chuy n y giúp ta hi u v ng i đàn bà x u xí, s ph n b t h nh mà có bao nhiêu ườ
ph m ch t t t đp, lão đàn ông đc ác v a là t i nhân v a là n n nhân, nh ng đa tr dù cách
ng x khác nhau nh ng đu có tình yêu th ng m d t dào. Và h n c giúp Phùng và Đu ư ươ ơ
nh n ra s non n t, ch a t ng tr i cu c đi c a mình. ư Nh ng l i l c a ng i đàn bà khi n ườ ế
"M t cái gì m i v a v ra trong đu v Bao Công c a cái ph huy n mi n bi n". Đu ch t
nh n ra r ng lòng t t c a anh hóa ra phi th c t . Anh b o v lu t pháp b ng s thông hi u ế
sách v nh ng tr c th c t đa d ng, muôn n i, anh tr thành k ngây th . ư ướ ế ơ
Câu chuy n c a ng i đàn bà đã giúp Phùng và Đu m t l n n a nh n th c sâu h n v ườ ơ
cu c đi r ng cu c s ng m u sinh có th làm ng i hi n lành tr nên thô b o, đng sau v ư ườ
x u xí kia thì ng i đàn bà l i nhân h u, v tha, hi u đi Đu nh n ra nh ng ngh ch lí c a ườ
vi c ng i v t t b hành h nh ng v n nh t quy t không b ch ng, nh n ra cu c đi v n là ườ ư ế
b c tranh nhi u màu s c, nhi u ngh ch lý mà khi nhìn v b ngoài khó lòng mà đánh giá. Đ
t đây, Đu có th đã b t đu hi u ra r ng mu n con ng i thoát ra kh i c nh đau kh , tăm ườ
t i, man r c n ph i có nh ng gi i pháp thi t th c ch không ph i ch là lòng t t, thi n chí ế
ho c các lí thuy t đp đ nh ng xa r i th c t . ế ư ế
III. K t lu nế
Tóm l i, trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài xa” nhà văn Nguy n Minh Châu đã t o ế
nên m t tình hu ng truy n khá đc đáo. Ngh thu t xây d ng tình hu ng truy n đc s c k t ế
h p v i c t truy n h p d n, ngh thu t kh c h a nhân v t s c s o, đi m nhìn tr n thu t linh
ho t, ... khi n ng i đc nh n ra nhi u đi u v cu c s ng và m i quan h gi a cu c s ng và ế ườ
ngh thu t.
-Tình hu ng truy n giúp ta hi u rõ h n v các nhân v t, làm cho câu chuy n thêm h p ơ
d n và ch a đng giá tr hi n th c và giá tr nhân đo sâu s c:
+ Giá tr hi n th c: Sau khi đt n c hòa bình th ng nh t, cu c s ng đã t t đp h n r t ướ ơ
nhi u nh ng đâu đó v n còn nh ng kho ng t i ho c tranh sáng tranh t i. Cu c s ng đói nghèo ư
l c h u tăm t i là nguyên nhân d n t i n n b o hành gia đình. Cu c chi n đu b o v quy n ế
s ng c a c dân t c tr i qua bao hy sinh gian kh nh ng cu c đu tranh b o v quy n s ng ư
c a t ng con ng i còn đy cam go, lâu dài, c n có s quan tâm c a các c p chính quy n và ườ
c ng đng.
+ Giá tr nhân đo: S chia s c m thông c a tác gi v i nh ng s ph n đau kh t i
nh c c a nh ng ng i lao đng vô danh đông đo trong xã h i. Lên án, đu tranh v i cái x u, ườ
cái ác v n còn t n t i trong t ng gia đình. Phát hi n, ng i ca nh ng ph m ch t t t đp c a
ng i lao đng.ườ
V n đ 2:
4
Phân tích nhân v t ng i đàn bà hàng chài trong truy n ng n “Chi c thuy n ngoài ườ ế
xa” c a Nguy n Minh Châu.
I. M bài
Hình t ng ng i ph n là đ tài tr đi tr l i trong văn h c. S yêu th ng dành choượ ườ ươ
nh ng ng i ph n sâu s c bao nhiêu thì tr c n i đau thân ph n c a h nh ng trang vi t ườ ướ ế
l i càng nh c nh i b y nhiêu. N i đau y t thân ph n nàng Ki u, nh ng ng i chinh ph ườ
ch y trong tim nh ng ngh sĩ đn v i nh ng Th N , nh ng cô v nh t…và tr nên đy ám ế
nh trong “Chi c thuy n ngoài xa” c a Nguy n Minh Châu. Trong tác ph m, tác gi đã xây ế
d ng thành công hình t ng nhân v t ng i đàn bà hàng chài, m t ng i ph n lao đng lam ượ ườ ườ
lũ, b t h nh, tr i đi và sáng đp tình yêu th ng, đc hi sinh và lòng v tha cao c . Ng i ươ ườ
ph n b t h nh y đã đ l i cho ng i đc m t ni m c m thông và trân tr ng sâu s c b i ườ
nh ng ph m ch t đáng quí c a ng i ph n Vi t Nam. ườ
II. Thân bài
1. Gi i thi u truy n.
Truy n “Chi c thuy n ngoài xa” ra đi sau 1975, trong hoàn c nh đt n c ta đang d n ế ướ
đi m i, cu c s ng kinh t có nhi u m t trái, nhi u t n t i khi n ng i ta ph i băn khoăn. ế ế ườ
Nguy n Minh Châu đc coi là ượ “ng i m đng tinh anh và tài năng”ườ ườ trong n n văn
h c n c nhà sau 1975. Là nhà văn luôn đi tìm tòi, khám phá con ng i chi u sâu n i tâm ướ ườ
nên nh ng tác ph m c a ông nh nh ng văn b n t s c nh . Nhà văn có th ch ư C t l y
m t lát”, “c a l y m t khúc” ư và “ch p l y m t kho nh kh c” đ ph n ánh bi k ch c a c
m t đi ng i và đa ra tri t lí nhân sinh. ườ ư ế
Sau năm 1975, nhân v t trong tác ph m c a Nguy n Minh Châu là con ng i bình th ng ườ ườ
trong cu c m u sinh nh c nh n đ tìm ki m h nh phúc. V đp c a h l n khu t gi a muôn ư ế
vàn cát b i thô nhám c a cu c đi sóng gió. Nhân v t ng i đàn bà trong tác ph m “Chi c ườ ế
thuy n ngoài xa” tiêu bi u cho ki u nhân v t c a Nguy n Minh Châu sau 1975.
2. Tình hu ng nhân v t xu t hi n
Nhân v t ng i đàn bà xu t hi n trong tình hu ng truy n đc đáo. Truy n đc k l i ườ ượ
qua l i c a ngh sĩ nhi p nh Phùng, m t ng i lính v a b c ra t cu c chi n tranh nhi u ế ườ ướ ế
đau th ng m t mát. Phùng đc d p tr v chi n tr ng x a đ ch p m t b c tranh c nhươ ượ ế ườ ư
bi n theo l i đ ngh c a tr ng phòng. T i đây anh đã phát hi n ra m t b c tranh c nh bi n ưở
có m t không hai, đp nh ư m t b c tranh m c tàu c a m t danh h a th i c ”. C nh đp y
khi n cho ng i ngh sĩ d ng nh v a ế ườ ườ ư “khám phá th y cái chân lí c a s toàn thi n” .
Nh ng đng sau chi c thuy n đp nh trong m y l i là m t c nh t ng phũ phàng. Ng iư ế ư ơ ượ ườ
đàn bà xu t hi n trong b c tranh đi s ng đy nghi t ngã. Qua cái nhìn c a ngh sĩ Phùng và
câu chuy n c a ch tòa án ta hi u rõ v nhân v t.
3. Nh ng nét chính v ng i đàn bà hàng chài. ườ
3.1. Cái tên c a nhân v t
Đc h t câu truy n ng i đc cũng không bi t tên th t c a ng i đàn bà y là ai, tác gi ế ườ ế ườ
đã g i m t cách phi m đnh: khi thì g i là ng i đàn bà hàng chài, lúc l i g i m , khi thì g i ế ườ
5