SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TẤT THÀNH
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề có 02 trang)
KIỂM TRA CUỐI KỲ 1
NĂM HỌC 2024 - 2025
Bài kiểm tra môn: Ngữ văn - Khối 10
Thời gian làm bài: 90 phút
Họ, tên học sinh:……………………………………………………………….
Lớp: …………………………. Số báo danh…………………………………..
PHẦN I. ĐỌC - HIỂU (5,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Lòng mẹ
Mẹ là tia nắng đời con
Đêm ngày khổ cực héo mòn sắc xuân
Bấy lâu mẹ đã thấm nhuần
Những lọ gạo mắm đổi luân ở đời.
Lo từng giấc ngủ à ơi
Mảnh quần vải áo những lời hát ru
Nhiều hôm gió bão mịt mù
Mái tranh dột nước phải thu lại gần.
Nhọc nhằn mẹ chẳng tiếc thân
Gánh đời mẹ quẩy vai trần vẫn mang
Những đêm lệ ướt hai hàng
Giàu no ít đủ nghèo sang mẹ buồn.
Dẫu trời nắng đổ mưa tuôn
Chẳng làm cho mẹ phải luôn cúi đầu
Là con đừng để mẹ sầu
Thương cha nhớ mẹ tháng ngâu tìm về.
(Theo Minh Lộc, nguồn: http://thbinhphan.pgdchogao.edu.vn/giai-tri/chuyen-muc-
van-tho)
Chú thích:
Tác giả: Minh Lộc tên thật là Huỳnh Công Trứ, sinh 11 tháng 4 năm 1926 tại Vĩnh Lợi,
Bạc Liêu. Ông sống ở quê ngoại nay thuộc xã Tân Hương, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền
Giang. Là con trai duy nhất trong gia đình khá giả nên ông được cho học hành tới nơi tới
chốn. Hết bậc tiểu học ở Mỹ Tho, ông lên Sài Gòn học trung học tốt nghiệp lớp triết trường
Pétrus Ký.
Tác phẩm: Bài thơ “Lòng mẹ” nói về công ơn to lớn của người mẹ, tình yêu thương sâu
sắc của con dành cho mẹ, lời nhắn nhủ, nhắc nhớ về tình mẹ của người con.
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? (0,5 điểm)
Câu 2. Xác định chủ thể trữ tình trong bài thơ? (0,5 điểm)
Câu 3. Chỉ ra và nêu hiệu quả của việc sử dụng vần, nhịp trong đoạn thơ sau:
(1,0 điểm)
Mẹ là tia nắng đời con
Đêm ngày khổ cực héo mòn sắc xuân
Bấy lâu mẹ đã thấm nhuần
Những lọ gạo mắm đổi luân ở đời.
Câu 4. Qua bài thơ, người con muốn bộc lộ nỗi niềm gì với mẹ? (1,0 điểm)
Câu 5. Hãy chỉ ra những phẩm chất, đức tính tốt đẹp của người mẹ được thể hiện trong bài
thơ trên? Anh/chị rút ra bài học ý nghĩa gì cho bản thân? (1,0 điểm)
Câu 6. Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 dòng) trình bày suy nghĩ của anh/chị về tình mẫu tử.
(1,0 điểm)
PHẦN II. VIẾT (5,0 điểm)
Hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ
thuật của bài thơ được trích dẫn ở trên.
.…………………………………. HẾT ……………………………….
(Học sinh không sử dụng tài liệu; Giám thị coi thi không giải thích gì thêm)