UBND HUYỆN PHÚC THỌ
TRƯỜNG THCS THỌ LỘC
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
Năm học 2024 - 2025
Môn: Ngữ văn - lớp 8
Thời gian làm bài: 90 phút
Họ và tên:………………………………………….Lớp: 8……
Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)
Đọc văn bản dưới đây và trả lời câu hỏi:
Người có tính khiêm tốn thường hay tự cho mình là kém, còn phải phấn đấu
thêm, trau dồi thêm, cần được trao đổi, học hỏi nhiều thêm nữa. Người có tính
khiêm tốn không bao giờ chịu chấp nhận sự thành công của cá nhân mình trong
hoàn cảnh hiện tại, lúc nào cũng cho sự thành công của mình là tầm thường,
không đáng kể, luôn luôn tìm cách để học hỏi thêm nữa.
Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế? Đó là vì cuộc đời là một cuộc
đấu tranh bất tận, mà tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra
chỉ là những giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la. Sự hiểu biết của mỗi cá
nhân không thể đem so sánh với mọi người cùng chung sống với mình. Vì thế, dù
tài năng đến đâu cũng luôn luôn phải học thêm, học mãi mãi.
Tóm lại, con người khiêm tốn là con người hoàn toàn biết mình, hiểu người,
không tự mình đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình cũng như
không bao giờ chấp nhận một ý thức chịu thua mang nhiều mặc cảm tự ti đối với
mọi người.
Khiêm tốn là một điều không thể thiếu cho những ai muốn thành công trên
đường đời.
(Trích Tinh hoa xử thế, Lâm Ngữ Đường, Ngữ văn 7, tập 2, NXB Giáo
dục, 2015, tr.70 – 71)
Câu 1 (1,0 điểm): Nêu nội dung và xác định phương thức biểu đạt chính được sử
dụng trong văn bản trên.
Câu 2 (1,0 điểm): Em hiểu như thế nào về câu nói sau: “Tài nghệ của mỗi cá nhân
tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là những giọt nước nhỏ giữa đại dương bao la”.
Câu 3 (1,0 điểm): Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong
đoạn văn thứ nhất.
Câu 4 (1,5 điểm): Em có đồng tình với ý kiến: "Dù tài năng đến đâu cũng luôn
luôn phải học thêm, học mãi mãi" không? Vì sao?
Câu 5 ( 1,5 điểm): Hãy tìm một câu tục ngữ, ca dao hoặc danh ngôn nói về lòng
khiêm tốn và giải thích ý nghĩa?
Phần II Viết (4 điểm)
Trường học là nơi chúng ta được học tập, nuôi dưỡng những ước mơ, hoài
bão để sau này trở thành những con người có ích cho xã hội. Trường học như ngôi
nhà thứ hai của mỗi người, vì thế, xây dựng trường học hạnh phúc là trách nhiệm
của mỗi học sinh, giáo viên, ban giám hiệu nhà trường, gia đình và là trách nhiệm
của toàn xã hội. Và đặc biệt, học sinh có vai trò vô cùng quan trọng trong việc góp
phần xây dựng trường học hạnh phúc. Hãy viết bài văn nghị luận khoảng 400 chữ
để bàn về trách nhiệm của học sinh trong việc xây dựng trường học hạnh phúc.
- Hết -
ĐỀ CHÍNH THỨC
HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I NGỮ VĂN 8
Phần I (Đọc hiểu)
Câu
Yêu cầu cần đạt
Điểm
1
- Nội dung chính: Bàn luận về tính khiêm tốn
- Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
0,5
0,5
2
Tài nghệ của mỗi người quan trọng nhưng hữu hạn, bé nhỏ
như “những giọt nước” trong thế giới rộng lớn, mà kiến thức
của loài người lại mênh mông như đại dương bao la, vì thế
cần khiêm tốn để học hỏi.
1,0
3
-Học sinh có thể chỉ ra một trong hai biện pháp tu từ : điệp
ngữ, liệt kê "Người có tính khiêm tốn…"
- Tác dụng: nêu lên, nhấn mạnh những biểu hiện của người
có đức tính khiêm tốn.
0,5
0,5
4
- Đồng tình với quan điểm trên
- Vì:
+ Tài năng là cái vốn có, nó chỉ thực sự phát huy khi ta có
kiến thức và vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
+ Kiến thức là bao la, không chỉ vậy mỗi ngày lượng kiến
thức mới lại có thêm. Bởi vậy chúng ta cần liên tục trau dồi
bằng cách học thêm, học mãi để làm phong phú tri thức của
bản thân.
0,5
1,0
5
-Học sinh một câu tục, ngữ, ca dao hoặc danh ngôn nói về
lòng khiêm tốn.Ví dụ:
+ Biết người, biết ta trăm trận trăm thắng.
+ Nhún nhường quý trọng biết bao
Khoe khoang, kiêu ngạo ai nào có ưa.
-Giải thích ý nghĩa
0,5
1,0
Phần II (Viết)
Gợi ý
a. Đảm bảo thể thức, dung lượng yêu cầu của một bài văn
nghị luận về một vấn đề đời sống (con người trong mối quan
hệ với cộng đồng, đất nước)
0,25
b. Xác định đúng nội dung yêu cầu của một bài văn nghị
luận về một vấn đề đời sống (con người trong mối quan hệ
với cộng đồng, đất nước). Học sinh với trách nhiệm xây
dựng trường học hạnh phúc.
0,25
c. Lần lượt trình bày bài văn nghị luận về một vấn đề đời
sống (con người trong mối quan hệ với cộng đồng, đất nước)
theo dàn ý sau.
Mở bài: Nêu vấn đề đời sống và ý kiến riêng của người
nội dung
viết về vấn đề đó.
- Phong trào xây dựng “Trường học hạnh phúc” đã và đang
được triển khai sâu rộng trong các nhà trường trên cả nước,
được lấy cảm hứng từ mô hình “Happy School” của
UNESCO.
- Xây dựng một trường học hạnh phúc được quyết định bởi 3
chủ thể: nhà trường, phụ huynh và học sinh
- Học sinh có trách nhiệm to lớn để lan tỏa các giá trị nhân
văn của phong trào và mang lại hạnh phúc cho chính bản
thân chúng ta.
* Thân bài: Lập luận làm sáng rõ ý kiến và thuyết phục
Vì sao lại có ý kiến như vậy? (Li lẽ, bằng chứng).
- Để xây dựng trường học hạnh phúc, có ba yếu tố cần được
quan tâm xây dựng: Tình yêu thương, sự an toàn và sự tôn
trọng.
0,25
1,0
+ Trường học hạnh phúc là nơi mà tất cả cán bộ, giáo viên,
nhân viên đều cảm thấy hạnh phúc. Cùng nhau gắn bó, chia
sẻ, động viên nhau những niềm vui, nỗi buồn, giúp đỡ bạn
khi cần thiết. Vậy nhưng đó đây còn có lúc chúng ta quên
mất tình yêu thương của chính bản thân mình.
+ Không phải lúc nào chúng ta cũng được an toàn. Nguy cơ
từ bạo lực học đường, từ tác động tiêu cực của công nghệ
thông tin, mạng xã hội.... vẫn luôn hiện hữu.
+ Vẫn còn tồn tại hành vi thiếu tôn trọng thầy cô, thiếu tôn
trọng bạn bè ở một bộ phận nhỏ học sinh.
- Xây dựng trường học hạnh phúc là mục tiêu, là mơ ước, và
thực sự rất cần sự nỗ lực tham gia của mỗi học sinh chúng ta.
Ý kiến đó đúng đắn như thế nào? (Lí lẽ, bằng chứng).
- Mỗi chúng ta cần tự trang bị những kĩ năng, nhận thức và
hành động để đảm bảo an toàn, ngăn chặn và đẩy lùi những
nguy cơ, hành vi phản văn hóa từ bên ngoài tấn công, xâm
nhập nhà trường.
- Khi chúng ta có hạnh phúc, cảm xúc được thăng hoa, sẽ tạo
động lực tinh thần để mỗi người không ngừng nỗ lực vươn
lên chiếm lĩnh những đỉnh cao tri thức nhân loại, để khẳng
định mình và có những cống hiến lớn lao cho xã hội.
- Chúng ta phải sẵn sàng phải trao đi những yêu thương bằng
những hành động cụ thể; biết quan tâm đến hoàn cảnh của
các bạn hiểu rõ những khó khăn của bạn mình để cảm nhận
được sự ấm áp, yêu thương tỏa ra từ thầy cô, bạn bè với
niềm vui được nhân lên và nỗi buồn được san sẻ.
- Hạnh phúc với mỗi học sinh đôi khi rất giản dị, một lời hỏi
1,0
thăm, nhắn nhủ, động viên; một lời nói, cái vỗ vai hay nắm
tay chân tinh;... đều để lại những ấn tượng, hình ảnh đẹp sẽ
trở thành kỉ niệm khó quên suốt cuộc đời.
- Những hành động đẹp, lời nói đẹp, cảnh quang đẹp của
thầy cô, bè bạn, mái trường đều góp phần dệt nên xúc cảm
hạnh phúc, hắn | hoan trong trái tim, suy nghĩ tuổi học trò.
- Khi mỗi chúng ta cảm thấy được hạnh phúc sẽ tạo cho bản
thân sự phấn chấn, mê say trong học tập, nghiên cứu khoa
học để trở thành người hữu ích cho xã hội.
Có thể nói: trường học hạnh phúc là nền tảng, bệ đỡ tinh
thần để những ý tưởng, mục tiêu giáo dục, đào tạo được thực
thi một cách | hiệu quả, ý nghĩa nhất.
Liên hệ, mở rộng vấn đề (Lí lẽ, bằng chứng).
- Trong bối cảnh giao lưu hội nhập hiện nay, mỗi học sinh
chúng ta phải biết kết nối và lan tỏa các giá trị của nhà
trường, của giáo dục và tranh thủ được sự sẻ chia, ủng hộ từ
phía gia đình, cộng đồng, kể cả cộng đồng thông qua mạng
xã hội.
- Biết sử dụng đúng cách, phát huy hiệu quả trang thiết bị
giáo dục trong học tập và nghiên cứu.
- Biết tận dụng và phát huy vai trò của các không gian sáng
tạo, vui chơi, thư giãn trong nhà trường. Biết quan tâm chăm
sóc, bảo vệ quan, không gian, môi trường sư phạm xanh -
sạch - đẹp, gần gũi với thiên nhiên, cuộc sống. Góp phần tạo
dựng giá trị cho ngôi trường thân yêu, tạo sự thư thái, gợi
những xúc cảm đẹp, tiếp thêm năng lượng trong quá trình
học tập và rèn luyện.
* Kết bài:
- Những nhận thức và hành động người đọc cần hướng
tới.
Mô hình trưởng học hạnh phúc là một thông điệp, quyết tâm
lớn của ngành giáo dục nói chung và của nhà trường chúng
ta nói riêng. Từ những tín hiệu tích cực của phong trào, bản
thân mỗi chúng ta cần nỗ lực không ngừng để đáp ứng tốt
những yêu cầu của phong trào, mới, nâng cao chất lượng
giáo dục của nước nhà trong thời kỳ mới
0,5
0,25
d. Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đảo, có suy nghĩ riêng về nội
dung nghị luận
0,25
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ
pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt
0,25
Duyệt của BGH
Duyệt của Tổ trưởng