Điều cần biết sau phẫu thuật tim
Trải qua bất cứ một cuộc phẫu thuật nào cũng sẽ làm cho tâm trạng và
sức khỏe người bệnh có những thay đổi nhất định, đặc biệt là sau phẫu
thuật lớn như tim. Rất nhiều người tự hỏi liệu họ có thể sinh hoạt và
làm việc như trước đây được không, làm thế nào để có được quá trình
hồi phục tốt nhất? Câu hỏi sẽ được giải đáp trong bài viết này.
Trở lại cuộc sống hằng ngày
Rất nhiều bệnh nhân cảm thấy hơi lo lắng khi phải rời khỏi sự chăm sóc của
bệnh viện để trở về nhà. Họ có thể cảm thấy còn yếu và tinh thần không
được thoải mái lắm, nhưng đó là những biểu hiện bình thường sau phẫu
thuật và cuộc sống bình thường sẽ dần trở lại. Trong tuần đầu tiên phải cần
đến người giúp đỡ, nếu quá yếu, nhưng sau đó nên nhanh chóng trở lại với
sinh hoạt cá nhân hằng ngày. Hầu hết mọi người sẽ trở lại với công việc của
mình sau khi hồi phục hoàn toàn. Nếu làm việc văn phòng, có thể trở lại với
công việc sau 6 tuần. Nếu công việc nặng nhọc hơn thì thời gian chờ đợi sẽ
lâu hơn. Một số người có thể sẽ không thể trở lại với công việc như trước
đây nếu như công việc đó quá sức.
Những loại thuốc nào phải sử dụng?
Bệnh nhân chỉ được dùng các thuốc do bác sĩ kê đơn và phải cho bác sĩ biết
tất cả các thuốc đã dùng trước phẫu thuật bao gồm cả các thuốc không kê
đơn. Các thuốc được dùng dài ngày sau phẫu thuật thường là thuốc chống
đông, thuốc điều chỉnh rối loạn lipid. Thuốc chống đông máu là thuốc ngăn
ngừa hình thành cục máu đông tại các van tim nhân tạo, warfarin, sintrom...
là các thuốc chống đông máu nhóm đối kháng vitamin K được dùng rộng rãi
nhất. Nếu van sinh học thường phải dùng thuốc chống đông 2-4 tháng,
nhưng van cơ học đòi hỏi phải dùng thuốc chống đông suốt đời. Bệnh nhân
cần xét nghiệm đông máu định kỳ để điều chỉnh liều lượng thuốc chống
đông máu và để đạt được hiệu quả chống đông máu tốt nhất. Các thuốc
chống đông không làm ngừng hẳn quá trình đông máu, nhưng làm giảm
nguy cơ hình thành cục máu đông. Các thuốc điều chỉnh rối loạn lipid hay
aspirin sẽ được dùng một lượng nhỏ tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Khi nào có thể quan hệ tình dục?
Nhiều người tỏ ra lo lắng về quan hệ tình dục sau phẫu thuật tim, nhưng thực
tế quan hệ tình dục an toàn cho trái tim cũng tương tự như các hoạt động thể
lực ở mức độ nhẹ khác. Hầu hết mọi người có thể quan hệ tình dục vào tuần
thứ 8 sau phẫu thuật, khi xương ức đã liền hẳn. Nếu có thể đi lên cầu thang
của 2 tầng lầu mà không bị khó thở, hay mệt mỏi, không bị đau ngực thì bảo
đảm rằng trái tim có thể đáp ứng được với một mức độ gắng sức tương tự
khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên cần lưu ý: Sau khi ăn cơm no khoảng 3 giờ
mới nên quan hệ tình dục và cảm thấy thoải mái và thư giãn trước khi quan
hệ tình dục. Nếu bị mệt mỏi hay căng thẳng nên đợi đến khi cảm thấy khỏe
hơn.
Duy trì hiệu quả sau phẫu thuật
Phẫu thuật van tim và bắc cầu nối chủ - vành là phương pháp điều trị bệnh
van tim và bệnh động mạch vành rất hiệu quả giúp người bệnh có thể trở lại
với cuộc sống bình thường như trước đây. Tuy nhiên, phẫu thuật không chữa
khỏi bệnh. Có thể làm giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim hay phải phẫu thuật
lại bằng cách thay đổi lối sống.
Hút thuốc lá làm giảm nồng độ ôxy trong máu và làm tổn thương thành
mạch máu. Điều quan trọng là không được hút thuốc sau phẫu thuật. Có thể
làm giảm nồng độ cholesterol máu và hạn chế quá trình xơ vữa động mạch
bằng cách hạn chế ăn các chất béo bão hòa. Các chất béo bão hòa có trong
mỡ, bơ, hai loại dầu thực vật là dầu dừa và dầu cọ, các đồ ăn nhanh... Hãy
thay thế các thức ăn có chứa chất béo bão hòa bằng các thức ăn có chứa một
lượng trung bình các chất béo đa chuỗi và đơn chuỗi không bão hòa như dầu
ôliu, dầu hướng dương, dầu đậu nành và dầu lạc.
Tập thể dục đều đặn tránh sự tái phát sau phẫu thuật tim.
Tập luyện thể lực đều đặn với mức độ trung bình rất có lợi cho tim. Hoạt
động thể lực còn giúp kiểm soát tốt hơn các yếu tố nguy cơ khác như tăng
huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu và béo phì. Người bị bệnh tim cũng
có được các lợi ích từ việc hoạt động thể lực đều đặn với mức độ trung bình
như những người khác. Tập luyện thể lực là điều quan trọng nhất giúp bệnh
nhân tự tin và nhanh chóng trở lại với cuộc sống bình thường.
Hãy kiểm tra huyết áp một cách đều đặn. Nếu bị tăng huyết áp, hãy hạn chế
ăn muối, uống rượu. Cần phải theo dõi số đo huyết áp và dùng thuốc hạ
huyết áp một cách thường xuyên để điều trị bệnh tăng huyết áp. Đồng thời
phải kiểm soát được trọng lượng cơ thể.
Khi nào nên đi khám lại?
Sau phẫu thuật một vài tháng bệnh nhân nên đi kiểm tra lại sức khỏe, kiểm
tra mức độ hoạt động của quả tim và những đáp ứng của cơ thể nếu sử dụng
van tim nhân tạo. Thường thì bệnh nhân sẽ được hẹn ngày đến khám lại khi
ra viện. Nhưng nếu có những dấu hiệu bị nhiễm khuẩn, sốt, rét run hay vã
mồ hôi, khó thở hay đau ngực, gầy sút cân, có sự thay đổi về tần số và nhịp
tim... thì cần phải đến ngay các trung tâm tim mạch để được xử trí kịp thời.