M Đ UỞ Ầ
Tr i qua nhi u th p k ả ề ậ ỷ ôtô đã tr thành m t ph ng ti n g n bó m t thi tở ộ ươ ệ ắ ậ ế
đ i v i đ i s ng c a con ng iố ớ ờ ố ủ ườ .Và cho t i nay ớn n công nghi p ôtô ngày càngề ệ
phát tri n và s l ng ôtô tăng chóng m t t ng ngày.ể ố ượ ặ ừ S gia tăng ngày càng nhi uự ề
v s l ng xe ôtô đi u này cũng ph n ánh s phát tri n c a m t qu c gia. Songề ố ượ ề ả ự ể ủ ộ ố
song v i s phát tri n đó ng i ta đ t ra v n đ là xây d ng nh ng bãi đ xeớ ự ể ườ ặ ấ ề ự ữ ỗ
ph c v cho ng i dân trong vi c đi l i thu n ti n.ụ ụ ườ ệ ạ ậ ệ
Nh ng v i đ i s ng công nghi p nh hi n nay thì vi c xây d ng các bãiư ớ ờ ố ệ ư ệ ệ ự
gi xe có di n tích l n là m t v n đ nan gi i. V y đ gi i quy t đ c bài toánữ ệ ớ ộ ấ ề ả ậ ể ả ế ượ
nan gi i trên, hi n nay c n ph i xây d ng bãi đ xe theo ki u ti t ki m di n tíchả ệ ầ ả ự ỗ ể ế ệ ệ
m t b ng càng nh càng t t. Chính vì v y, các n c công nghi p trên th gi i đãặ ằ ỏ ố ậ ướ ệ ế ớ
ng d ng công ngh khoa h c - đi u khi n t đ ng vào đ gi i quy t bài toánứ ụ ệ ọ ề ể ự ộ ể ả ế
này.
Đó là xây d ng m t bãi đ xe t đ ng - hi n đ i theo d ng t ng cao cự ộ ỗ ự ộ ệ ạ ạ ầ ố
ho c h m ng mặ ầ ầ v i cách gi i quy t trên th c s đã đem l i r t nhi u l i íchớ ả ế ự ự ạ ấ ề ợ
nh : ư
-Ti t ki m th i gian và gi m ùn t c. ế ệ ờ ả ắ
-T o cho khách hàng c m giác ti n nghi, tho i mái. ạ ả ệ ả
-Ti t ki m nhiên li u, gi m nguy c va ch m, hao mòn xe, gi m l ng khíế ệ ệ ả ơ ạ ả ượ
th i ô nhi m. ả ễ
-Tránh tình tr ng xung đ t, căng th ng và gi m nguy c gây tai n n.ạ ộ ẳ ả ơ ạ
-…
Nhi u n c trên th gi i đã s d ng h th ng đ xe t đ ng nhi u t ng,ề ướ ế ớ ử ụ ệ ố ỗ ự ộ ề ầ
và đã tr thành ph bi n, không ch các n c Châu Á đ t ch t ng i đông nhở ổ ế ỉ ở ướ ấ ậ ườ ư
Nh t B n, Hàn Qu c, n Đ , Singapore, Malaysia, Trung Qu c...mà còn nh ngậ ả ố Ấ ộ ố ở ữ
n c Châu Âu và M . ướ ỹ Trong khi đó Vi t Nam, nh t là các khu đô th l n nhở ệ ấ ở ị ớ ư
1
thành ph H Chí Minh, th đô Hà N i vi c xây d ng và s d ng các bãi đ xeố ồ ủ ộ ệ ự ử ụ ỗ
t đ ng ch đ m trên đ u ngón tay.ự ộ ỉ ế ầ
Theo khao sat, co rât nhiêu cac cao ôc tai Viêt Nam co tâng hâm đê xe nh ng& ' ' ' ( ' ' ) ) ' ( ( & ư
đa phân đêu không đap ng nôi nhu câu đ u xe. Môt sô cao ôc khac thâm chi con( ( ' ư' & ( ậ ) ' ' ' ) ' (
không co tâng hâm đê xe nên cac xe phai đâu d i long đ ng, trên via he hoăc' ( ( & ' & ) ươ' ( ươ( & ( )
tim chô đ u xa.Điêu này đông nghia v i viêc thiêu bai đ u xe cac loai nghiêm( * ậ ( ( * ơ' ) ' * ậ ' )
trong cho ca hai đô thi l n nhât Viêt Nam trong khi l ng xe ngay cang dôn nhiêu) & ) ơ' ' ) ươ) ( ( ( (
h n vê khu v c trung tâm. Co thê noi, tình tr ng k t xe và tai n n giao thông x yơ ( ư) ' & ' ạ ẹ ạ ả
ra liên t c do qu đ t cho giao thông tĩnh đã quá ch t.ụ ỹ ấ ậ
Vì v y: ậgi i pháp xây d ng bãi đ xe t đ ng nhi u t ng r t c n thi tả ự ỗ ự ộ ề ầ ấ ầ ế
đ i v i Vi t Nam hi n nay.ố ớ ệ ệ
Tuy nhiên,đ xây d ng các bãi đ xe t đ ng đúng tiêu chu n,ể ự ỗ ự ộ ẩ đòi h i ph iỏ ả
có đ i ngũ cán b k thu t có trình đ chuyên môn cao và luôn đ c trau d i độ ộ ỹ ậ ộ ượ ồ ể
thích ng v i công ngh ngày càng hi n đ i.ứ ớ ệ ệ ạ
Tr c nh ng yêu c u trên, công tác giáo d c và đào t o chi m t m quanướ ữ ầ ụ ạ ế ầ
tr ng trong công cu c đ i m i, phát tri n đ t n c. Trong quá trình đào t oọ ộ ổ ớ ể ấ ướ ạ
ngu n nhân l c cao,các tr ng đ i h c và cao đ ng không nh ng ch chú tr ngồ ự ườ ạ ọ ẳ ữ ỉ ọ
ki n th c lý thuy t mà ph i đ c bi t chú tr ng đ n th c hành.Các bài gi ng ph iế ứ ế ả ặ ệ ọ ế ư ả ả
đ c th hi n b ng mô hình th c t ,b ng tr c quan sinh đ ng.T o đi u ki nượ ể ệ ằ ự ế ằ ự ộ ạ ề ệ
cho sinh viên d dàng h n trong vi c ti p c n v i công ngh cao.Giúp cho h cóễ ơ ệ ế ậ ớ ệ ọ
th n m b t k p th i v i n n khoa h c k thu t hi n đ i c a các n c trong khuể ắ ắ ị ờ ớ ề ọ ỹ ậ ệ ạ ủ ướ
v c cũng nh trên th gi i.ự ư ế ớ
CH NG I T NG QUAN V BÃI Đ XE T Đ NGƯƠ Ổ Ề Ỗ Ự Ộ
1.1. Gi i thi u chung ớ ệ
V n đ c p bách nh t c a các thành ph l n Vi t Nam hi n nayấ ề ấ ấ ủ ố ớ ở ệ ệ
chính là v n đ quy ho ch giao thông đô th . Trong nh ng năm tr l i đây,ấ ề ạ ị ữ ở ạ
cùng v i s phát tri n v kinh t , m c tăng tr ng ph ng ti n giaoớ ự ể ề ế ứ ưở ươ ệ
2
thông, đ c bi t là xe ô tô cá nhân đã tăng m t cách nhanh chóng. Ph ngặ ệ ộ ươ
ti n cá nhân tăng lên, đòi h i di n tích đ t dành cho b n đ xe cũng ph iệ ỏ ệ ấ ế ỗ ả
tăng theo. Tuy nhiên, vi c đáp ng nhu c u đ t này ngày càng t ra khôngệ ứ ầ ấ ỏ
kh thi do giá tr đ t đang tăng nhanh, và nhu c u đ t cho các m c đíchả ị ấ ầ ấ ụ
c p bách khác cũng đang thi u tr m tr ng. Gi i pháp “ch a cháy” là sấ ế ầ ọ ả ữ ử
d ng m t ph n di n tích m t đ ng làm ch đ u xe ch mang tính ch tụ ộ ầ ệ ặ ườ ỗ ậ ỉ ấ
t m th i và v n không đáp ng đ nhu c u.ạ ờ ẫ ứ ủ ầ
Hi n nay, đ gi i quy t v n đ nh các đô th Vi t Nam đang ph iệ ể ả ế ấ ề ư ị ệ ả
đ i m t này, nhi u n c trên th gi i đã s d ng h th ng đ xe nhi uố ặ ề ướ ế ớ ử ụ ệ ố ỗ ề
t ng t đ ng, và đã tr thành ph bi n, không ch các n c Châu Á đ tầ ự ộ ở ổ ế ỉ ở ướ ấ
ch t ng i đông nh Nh t B n, Hàn Qu c, n Đ , Singapore, Malaysia,ậ ườ ư ậ ả ố Ấ ộ
Trung Qu c...mà còn nh ng n c Châu Âu và M . T i các n c nàyố ở ữ ướ ỹ ạ ướ
đ u có các công ty chuyên kinh doanh bãi đ xe nhi u lo i, trong đó hề ỗ ề ạ ệ
th ng đ xe ôtô nhi u t ng t đ ng đ c s d ng r t ph bi n. Các côngố ỗ ề ầ ự ộ ượ ử ụ ấ ổ ế
ty s n xu t h th ng đ xe t đ ng là các nhà ch t o, không tr c ti pả ấ ệ ố ỗ ự ộ ế ạ ự ế
kinh doanh bãi đ xe mà chi cung c p và l p đ t thi t b cho các nhà đ uỗ ấ ắ ặ ế ị ầ
t . Các công ty s n xu t h th ng đ xe t i các n c này đ u là các côngư ả ấ ệ ố ỗ ạ ướ ề
ty c khí có kinh nghi m v các thi t b nâng h . Ngoài ra còn các hơ ệ ề ế ị ạ ệ
th ng các công ty s n xu t các thi t b ph tr nh : h th ng l y vé tố ả ấ ế ị ụ ợ ư ệ ố ấ ự
đ ng đ c th , c a tr ti n t đ ng, h th ng máy tính đi u khi n tộ ọ ẻ ử ả ề ự ộ ệ ố ề ể ự
đ ng....ộBãi đ xe ôtô nhi u t ng theo ki u dùng c c u nâng - h đ a lênỗ ề ầ ể ơ ấ ạ ư
t ng cao, sau đó lái xe ra t ng đ là ki u đ xe nhi u t ng k t h p hầ ầ ỗ ể ỗ ề ầ ế ợ ệ
th ng c khí đ n gi n nh t, xu t hi n t năm 1918 t i M , sau đó lanố ơ ơ ả ấ ấ ệ ừ ạ ỹ
truy n sang châu Âu. Ngay t i TP HCM hi n nay v n còn d u tích c aề ạ ệ ẫ ấ ủ
thang nâng xe này lo i bãi đ xe bên hông khách s n Kim Đô. Sau đó, đ nạ ỗ ạ ế
năm 1964, h th ng bán t đ ng ra đ i t i Châu Âu (Đ c và Ý), v i hệ ố ự ộ ờ ạ ứ ớ ệ
th ng này thang nâng k t h p di chuy n xe đ n v trí c a t ng, nh ng v nố ế ợ ể ế ị ủ ầ ư ẫ
c n ng i lái xe đ a xe vào h th ng. Lo i hình này đ c ng d ng t iầ ườ ư ệ ố ạ ượ ứ ụ ạ
Nh t B n t kho ng năm 1975. K t năm 1982, h th ng t đ ng hoànậ ả ừ ả ể ừ ệ ố ự ộ
toàn không c n ng i lái ti p t c đ c phát minh t i châu Âu (đ u tiênầ ườ ế ụ ượ ạ ầ
t i Đ c). Do tính ch t đ t ch t ng i đông, các công ty Nh t B n nhanhạ ứ ấ ấ ậ ườ ậ ả
3
chóng phát tri n công ngh này t i Nh t b n và ng d ng r ng rãi t nămể ệ ạ ậ ả ứ ụ ộ ừ
1985. Hi n nay, Nh t B n và Hàn Qu c là 2 n c có s l ng h th ngệ ậ ả ố ướ ố ượ ệ ố
đ xe t đ ng nhi u nh t th gi i, khách du l ch có th d dàng tìm th yỗ ự ộ ề ấ ế ớ ị ể ễ ấ
bãi đ xe t đ ng t i b t kì khu ph nào t i Tokyo và Seoul. ỗ ự ộ ạ ấ ố ạ Vì v y vi cậ ệ
thi t k bãi đ xe t đ ng cho ôtô là đi u h t s c c n thi t trong th iế ế ỗ ự ộ ề ế ứ ầ ế ờ
đi m xã h i ngày càng hi n đ i và phát tri n hi n nay, đ ph c v t tể ộ ệ ạ ể ệ ể ụ ụ ố
h n cho cu c s ng con ng i.ơ ộ ố ườ
Theo nh ng k t qu nghiên c u m i đây c a các nhà ho ch đ nh giaoữ ế ả ứ ớ ủ ạ ị
thông đô th và c a S GTCC Hà N i, hi n t i các bãi đ xe trong thànhị ủ ở ộ ệ ạ ỗ
ph ch đáp ng đ c kho ng 10%, 90% còn l i đang n m t n mát trênố ỉ ứ ượ ả ạ ằ ả
các hè ph , lòng đ ng và các ngõ ngách. Trong năm 2005, toàn thành phố ườ ố
m i có kho ng 350.000 m2 cho t t c các bãi đ xe. Đây là con s quáớ ả ấ ả ỗ ố
th p và nó ch đáp ng đ c kho ng 10% so v i yêu c u th c t . Theoấ ỉ ứ ượ ả ớ ầ ự ế
th ng kê, hi n t i trên đ a bàn toàn thành ph , ch có kho ng h n 130ố ệ ạ ị ố ỉ ả ơ
đi m đ xe ôtô công c ng, do các đ n v khai thác đi m đ xe Hà N iể ỗ ộ ơ ị ể ỗ ộ
qu n lý v i t ng di n tích kho ng 230.000m2 và công su t đ 6000 xe cácả ớ ổ ệ ả ấ ỗ
lo i. Các bãi đ này ch y u t p trung các qu n Hai Bà Tr ng, Hoànạ ỗ ủ ế ậ ở ậ ư
Ki m, Long Biên và Ba Đình, hi n t i Hà N i có 42.132 chi c xe ôtô conế ệ ạ ộ ế
(lo i t 4-7 ch ) d báo vào năm 2010, con s này s tăng lên kho ngạ ừ ỗ ự ố ẽ ả
85.000 chi c. Đây th c s là đi u nan gi i cho các nhà qu n lý đô th b iế ự ự ề ả ả ị ở
qu đ t cho giao thông tĩnh v n đã thi u l i càng thi u tr m tr ng. Hi nỹ ấ ố ế ạ ế ầ ọ ệ
nay di n tích đi m đ xe Hà N i ch chi m 0,3% qu đ t, TPHCMệ ể ỗ ở ộ ỉ ế ỹ ấ ở
chi m 0,1% qu đ t. Trong khi đó nh ng đô th phát tri n, di n tíchế ỹ ấ ở ữ ị ể ệ
dành cho đ xe bình quân ph i chi m t 3% đ n 6%. 129 đi m đ xe côngỗ ả ế ừ ế ể ỗ
c ng c a Hà N i t lâu đã luôn trong tình tr ng quá t i. Nhi u đ ng,ộ ủ ộ ừ ạ ả ề ườ
ph , đ ng ven h … đ c "bóp b ng" dành cho đ xe. Nh ng v n khôngố ườ ồ ượ ụ ỗ ư ẫ
theo k p v i t c đ phát tri n c a ph ng ti n giao thông cá nhân. Trongị ớ ố ộ ể ủ ươ ệ
quy ho ch phát tri n không gian, Hà N i đ t m c tiêu đ n năm 2010, quạ ể ộ ặ ụ ế ỹ
đ t dành cho đ xe ph i đ t 3%, t c là kho ng 500-750ha đ t, tuy nhiênấ ỗ ả ạ ứ ả ấ
vi c th c hi n s r t khó khăn b i n i c n thì không có qu đ t còn n iệ ự ệ ẽ ấ ở ơ ầ ỹ ấ ơ
có qu đ t thì không phù h p nhu c u. ỹ ấ ợ ầ
4
M t s hình nh th c t v n còn t n t i hi n nayộ ố ả ự ế ẫ ồ ạ ệ
D báo trong vòng 15 năm t i (2006-2020), v i m c đ tăng tr ngự ớ ớ ứ ộ ưở
xe c gi i r t cao n c ta hi n nay, s l ng ô tô s tăng thêm kho ngơ ớ ấ ở ướ ệ ố ượ ẽ ả
4 l n. V y đ quy ho ch t ng th h th ng các đi m đ xe, trong vòng tầ ậ ể ạ ổ ể ệ ố ể ỗ ừ
nay đ n năm 2020, Hà N i c n ph i tăng g p 20 l n qu đ t dành cho bãiế ộ ầ ả ấ ầ ỹ ấ
đ xe so v i hi n nay. Đây qu th c là bài toán nan gi i và ch a th c sỗ ớ ệ ả ự ả ư ự ự
có l i gi i h u hi u. Không ít ng i tham gia giao thông Hà N i ph iờ ả ữ ệ ườ ở ộ ả
b c xúc tr c tình tr ng các bãi đ xe m c lên t phát, chi m d ng v a hè,ứ ướ ạ ỗ ọ ự ế ụ ỉ
lòng đ ng gây c n tr , ùn t c giao thông và m t m quan đô th . H u h tườ ả ở ắ ấ ỹ ị ầ ế
các tuy n đ ng trong n i thành đ u r t h p nh ng v n ph i dành riêngế ườ ộ ề ấ ẹ ư ẫ ả
g n m t n a m t đ ng đ làm n i đ xe.. ầ ộ ử ặ ườ ể ơ ỗ
Đó là nh ng v n đ tiêu bi u đang r t nh h ng đ n m quan đô thữ ấ ề ể ấ ả ưở ế ỹ ị
và nó đang làm m t đi nhi u giá tr vô hình và h u hình khác. C n cóấ ề ị ữ ầ
nh ng gi i pháp t t đ gi i quy t nh ng v n đ này. T nh ng nh nữ ả ố ể ả ế ữ ấ ề ừ ữ ậ
đ nh trên nên vi c đ a gi i pháp bãi đ xe t đ ng s gi m thi u đ cị ệ ư ả ỗ ự ộ ẽ ả ể ượ
nh ng v n đ nêu trên trong xu th xã h i ngày càng phát tri n hi n nay,ữ ấ ề ế ộ ể ệ
chính vì v y đ tài nh m đ a ra m t gi i pháp tăng di n tích đ xe, trongậ ề ằ ư ộ ả ệ ỗ
khi di n tích đ t còn h n h p.ệ ấ ạ ẹ
1.2. Phân lo i bãi đ xe t đ ngạ ỗ ự ộ
Bãi đ xe t đ ng là công ngh - gi i pháp x p r xe vào v trí l u đỗ ự ộ ệ ả ế ỡ ị ư ỗ
sao cho ti t ki m không gian và th i gian. Đ đ t đ c đi u đó, h th ngế ệ ờ ể ạ ượ ề ệ ố
đ c thi t k v trí đ theo t ng theo l p. Đ chuy n xe t t ng này đ nượ ế ế ị ỗ ầ ớ ể ể ừ ầ ế
5