Tiết 25. DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
Ngy soạn: 08-11-2010
I. MỤC TIÊU
+ Nêu được tính chất điện chung của các kim
loại, sự phụ thuộc của điện trở suất của kim loại
theo nhiệt độ
+ Giải thích được một cách định tính các tính chất
điện chung của kim loại dựa trên thuyết electron về
tính dẫn điện của kim loại và rút ra bản chất dòng
điện trong kim loại
+ Nêu được hiện tượng siêu dẫn là gì?, hiện
tượng nhiệt điện là gì?
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
+ Chuẫn bị thí nghiệm đã mô tả trong sgk.
+ Chuẫn bị thí nghiệm về cặp nhiệt điện.
2. Học sinh
Ôn lại :
+ Phần nói về tính dẫn điện của kim loại trong sgk
lớp 9.
+ Dòng điện trong kim loại tuân theo định luật Ôm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
Hoạt động 1 (15 phút) : Tìm hiểu bản chất của dòng
điện trong kim loại.
Hoạt động của Hoạt động của Nội dung cơ bản
giáo viên học sinh
I. Bản chất của
dòng điện trong Yêu cầu học Nêu mạng tinh
kim loại sinh nhắc lại thể kim loại và
mạng tinh thể chuyển động + Trong kim loại,
kim loại và nhiệt của các các nguyên tử bị
chuyển động ion ở nút mạng. mất electron hoá
nhiệt của nó. trị trở thành các
ion dương. Các
ion dương liên kết
với nhau một cách
có trật tự tạo thành Ghi nhận hạt
mạng tinh thể kim mang diện tự Giới thiệu các
loại. Các ion do trong kim electron tự do
dương dao động loại và chuyển trong kim loại
nhiệt xung quanh động của chúng và chuyển động
nút mạng. khi chưa có nhiệt của
+ Các electron hoá điện trường. chúng.
trị tách khỏi
nguyên tử thành
các electron tự do
Ghi nhận sự với mật độ n
chuyển động không đổi. Chúng Giới thiệu sự
của các electron chuyển động hỗn chuyển động
khi chịu tác loạn toạ thành khí của các
dụng của lực electron tự do electron tự do
điện trường. choán toàn bộ thể dưới tác dụng
của lực điện Nêu nguyên tích của khối kim
trường. nhân gây ra loại và không sinh
điện trở của ra dòng điện nào. Yêu cầu học
kim loại. sinh nêu + Điện trường E
nguyên nhân do nguồn điện
gây ra điện trở ngoài sinh ra, đẩy Nêu loại hạt
của kim loại. khí electron trôi tải điện trong
ngược chiều điện kim loại.
trường, tạo ra Yêu cầu học
dòng điện. sinh nêu loại Nêu bản chất
+ Sự mất trật tự hạt tải điện dòng điện trong
của mạng tinh thể trong kim loại. kim loại.
cản trở chuyển
động của electron
Yêu cầu học
tự do, là nguyên
sinh nêu bản
nhân gây ra điện
chất dòng điện
trở của kim loại
trong kim loại.
Hạt tải điện trong
kim loại là các
electron tự do.
Mật độ của chúng
rất cao nên chúng
dẫn điện rất tốt.
Dòng điện trong
kim loại là dòng
chuyển dời có
hướng của các
electron tự do
dưới tác dụng của
điện trường .
Hoạt động 2 (5 phút) : Tìm hiểu sự phụ thuộc của
điện trở suất của kim loại theo nhiệt độ.
Hoạt động của Hoạt động của Nội dung cơ bản
giáo viên học sinh
II. Sự phụ thuộc
của điện trở suất
của kim loại theo Giới thiệu Ghi nhận khái
nhiệt độ điện trở suất niệm.
của kim loại và Điện trở suất Ghi nhận sự
sự phụ thuộc của kim loại tăng phụ thuộc của
của nó vào theo nhiệt độ gần điện trở suất
nhiệt độ. đúng theo hàm bậc của kim loại
nhất : Giới thiệu vào nhiệt độ.
khái niệm hệ số = 0(1 + (t - Ghi nhận khái
nhiệt điện trở. t0)) niệm.
Yêu cầu học Hệ số nhiệt điện
sinh thực hiện trở không những Thực hiện C1.
C1. phụ thuộc vào
nhiệt độ, mà vào
cả độ sạch và chế
độ gia công của
vật liệu đó.
Hoạt động 3 (10 phút) : Tìm hiểu điện trở của kim
loại ở nhiệt độ thấp và hiện tượng siêu dẫn.
Hoạt động của Hoạt động của Nội dung cơ bản
giáo viên học sinh
III. Điện trở của
kim loại ở nhiệt
độ thấp và hiện Yêu cầu học Giải thích.
tượng siêu dẫn sinh giải thích
Khi nhiệt độ tại sao khi
giảm, điện trở suất nhiệt độ giảm
Ghi nhận hiện của kim loại giảm thì điện trở kim
tượng.
loại giảm.
liên tục. Đến gần 00K, điện trở của Giới thiệu hiện
kim loại sạch đều tượng siêu dẫn.
rất bé.
Một số kim loại Ghi nhận các
và hợp kim, khi ứng dụng của
dây siêu dẫn. nhiệt độ thấp hơn
một nhiệt độ tới Giới thiệu các Thực hiện C2.
hạn Tc thì điện trở ứng dụng của
suất đột ngột giảm hiện tượng siêu
xuống bằng 0. Ta dẫn.
nói rằng các vật Yêu cầu học
liệu ấy đã chuyển sinh thực hiện
sang trạng thái C2.
siêu dẫn.
Các cuộn dây
siêu dẫn được
dùng để tạo ra các
từ trường rất
mạnh.
Hoạt động 4 (10 phút) : Tìm hiểu hiện tượng nhiệt
điện.
Hoạt động của Hoạt động của Nội dung cơ bản
giáo viên học sinh
IV. Hiện tượng
nhiệt điện Giới thiệu Ghi nhận hiện
hiện tượng tượng. Nếu lấy hai dây
nhiệt điện. kim loại khác nhau
và hàn hai đầu với
nhau, một mối hàn
giữ ở nhiệt độ cao,
một mối hàn giữ ở
Ghi nhận khái nhiệt độ thấp, thì
Giới thiệu niệm. hiệu điện thế giữa
suất điện động đầu nóng và đầu
nhiệt điện. lạnh của từng dây
không giống nhau,
trong mạch có một
suất điện động E.
E gọi là suất điện
Nêu các ứng động nhiệt điện, và
Yêu cầu học dụng của cặp bộ hai dây dẫn hàn
sinh nêu các nhiệt điện. hai đầu vào nhau
ứng dụng của gọi là cặp nhiệt
cặp nhiệt điện. điện.
Suất điện động
nhiệt điện :
E = T(T1 – T2)
Cặp nhiệt điện
được dùng phổ
biến để đo nhiệt
độ.
Hoạt động 5 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về
nhà.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Cho học sinh tóm tắt Tóm tắt những kiến thức
những kiến thức cơ bản cơ bản.
đã học trong bài.
Yêu cầu học sinh về nhà Ghi các bài tập về nhà.
làm các bài tập từ 5 đến 9
trang 78 sgk và 13.10,
13.11 sbt.
IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY
