Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kỹ thuật GVHD: PGS.TS Nguyễn Thị Kim Thái
Học viên thực hiện: Nguyễn Mạnh Hùng – Mã số HV: 1009.324 - Lớp CNMT T9/2010
MỤC LỤC
Đề tài: Đề xuất giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường đất do tồn lưu hóa chất
bảo vệ thực vật. Nghiên cứu điển hình tại huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT .................................................................. 1
DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... 2
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ..................................................................................... 3
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 4
01. Sự cấp thiết của đề tài ........................................................................................... 4
01.1. Đặt vấn đề .......................................................................................................... 4
01.2. Sự cấp thiết của đề tài ........................................................................................ 4
02. Mục đích của đề tài ............................................................................................... 6
03. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 6
04. Các phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 6
CHƯƠNG 1 ................................................................................................................ 8
TỔNG QUAN VỀ HÓA CHẤT BA
O VÊ THƯC VÂT ............................................ 8
1.1. Cac khái niệm va phân loa
i hoa chât BVTV và hóa chất BVTV tồn lưu ........... 8
1.1.1. Khái niệm .......................................................................................................... 8
1.1.2. Phân loại ............................................................................................................ 8
1.1.3. Một số hóa chất bảo vệ thực vật và độc tính ................................................... 12
1.2. Thực trạng ô nhiễm ô môi trường đất do tồn lưu hóa chất BVTV ở Việt Nam. 15
1.2.1. Ở Việt Nam nói chung .................................................................................... 15
1.2.2. Tại Bắc Ninh ................................................................................................... 19
CHƯƠNG 2 .............................................................................................................. 23
CƠ SỞ KHOA HỌC Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG VA
SƯ
C KHO
E ........................ 23
DO TỒN LƯU HÓA CHẤT BẢO VỆ THỰC VẬT................................................ 23
2.1. Cơ chế hấp thụ độc chất vào cơ thể con người. ................................................. 23
2.2. Đường lan truyên của hóa chất BVTV trong đất ............................................... 31
Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kỹ thuật GVHD: PGS.TS Nguyễn Thị Kim Thái
Học viên thực hiện: Nguyễn Mạnh Hùng – Mã số HV: 1009.324 - Lớp CNMT T9/2010
2.3. Cac tac đô
ng cua hoa chât BVTV tơi chât lương môi trương sông va sư
c khoe
cô
ng đông .................................................................................................................. 35
2.3.1. Đặc trưng của các tác động của hóa chất BVTV ............................................ 35
2.3.2. Tác động của hóa chất BVTV đến môi trường đất ......................................... 36
2.3.3. Ảnh hưởng tới môi trường sinh thái ............................................................... 39
2.3.4. Ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng ................................................................ 41
2.4. Cac biê
n phap giam thiêu ô nhiêm, bao vê
môi trương sông va sư
c khoe cô
ng
đông do hoa chât BVTV gây ra................................................................................. 44
2.4.1. Một số nguyên nhân dẫn đến nhiễm độc hóa chất BVTV .............................. 44
2.4.2. Một số biện pháp giảm thiểu, phòng ngừa ô nhiễm do hóa chất BVTV gây ra45
2.5. Đi
nh hương cua quôc gia trong kiêm soat va khăc phuc ô nhiêm do hóa chất
BVTV gây ra ............................................................................................................. 46
CHƯƠNG 3 .............................................................................................................. 48
NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG ĐIỂN HÌNH TẠI ...................................................... 48
HUYỆN QUẾ VÕ, TỈNH BẮC NINH ..................................................................... 48
3.1. Đă
c tinh cua nhom hoa chât tôn lưu ta
i đi
a điêm nghiên cư
u ............................ 48
3.2. Các giải pháp kỹ thuật xử lý ô nhiễm môi trường đất trên thế giới và ở Việt
Nam 50
3.2.1. Trên thế giới .................................................................................................... 50
a) Phá hủy bằng tia tím (UV) hoặc bằng ánh sáng mặt trời: ................................... 51
b) Biện pháp ôzôn hóa/UV: ....................................................................................... 52
c) Các phương pháp lý hóa học ................................................................................ 52
d) Xử lý nhiệt (Thermal Treatment): ......................................................................... 54
e) Các phương pháp đóng rắn vầ ổn định đất: ......................................................... 56
f) Các phương pháp xử lý sinh học ........................................................................... 57
g) Phương pháp cô lập .............................................................................................. 61
3.2.2. Tại Việt Nam ................................................................................................... 62
3.3. Đặc điểm của khu vực nghiên cứu và thực trạng ô nhiễm môi trường đất do tồn
lưu hóa chất BVTV ta
i khu vưc nghiên cư
u ............................................................. 68
3.3.1. Đặc điểm của khu vực nghiên cứu .................................................................. 68
3.3.2. Thực trạng ô nhiễm tại khu vực nghiên cứu ................................................... 70
Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kỹ thuật GVHD: PGS.TS Nguyễn Thị Kim Thái
Học viên thực hiện: Nguyễn Mạnh Hùng – Mã số HV: 1009.324 - Lớp CNMT T9/2010
3.3. Đề xuất giải pháp kỹ thuật để khắc phục ........................................................... 74
3.3.1. Căn cứ để lựa chọn phương án công nghệ ...................................................... 74
3.3.2. So sánh lựa chọn phương án: .......................................................................... 75
3.3.3. Quy trình công nghệ ........................................................................................ 81
3.3.4. Thiết kế sơ bộ hạng mục chính của công nghệ (khu chôn lấp) ....................... 84
3.4. Đề xuất các giải pháp quản lý ............................................................................ 87
3.5. Đề xuất các giải pháp hỗ trợ............................................................................... 88
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................... 89
1. Kết luận ................................................................................................................. 89
2. Kiến nghị ............................................................................................................... 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 92
Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kỹ thuật GVHD: PGS.TS Nguyễn Thị Kim Thái
Học viên thực hiện: Nguyễn Mạnh Hùng – Mã số HV: 1009.324 - Lớp CNMT T9/2010
1
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
HCBVTV: Hóa chất bảo vệ thực vật
BTVT: Bảo vệ thực vật
QCVN: Quy chuẩn Việt Nam
TCVN: Tiêu chuẩn Việt Nam
Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kỹ thuật GVHD: PGS.TS Nguyễn Thị Kim Thái
Học viên thực hiện: Nguyễn Mạnh Hùng – Mã số HV: 1009.324 - Lớp CNMT T9/2010
2
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Phân loại nhóm độc theo tổ chức y tế thế giới ............................... 10
Bang 2.1. Mư
c đô hâ p phu cua môt sô hoa châ t diêt co. ............................... 33
Bảng 2.2. Khả năng lưu tồn trong đất của một số loại hóa chất BVTV ......... 35
Bảng 2.3. Tình hình ngộ độc thực phẩm ở Việt Nam .................................... 42
Bảng 2.4. Các biến đổi sinh hóa ở người tiếp xúc với hóa chất BVTV .......... 42
Bảng 3.1. Lượng HCH kỹ thuật sử dụng tại một số quô c gia trên thế giới .... 48
Bảng 3.2. Bảng tổng hợp các kho hóa chất BVTV trên địa bàn huyện Quế Võ
.................................................................................................................. 68
Bảng 3.3. Giới hạn tối đa cho phép của dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật
trong đất ................................................................................................... 70
Bảng 3.4a. Hiện trạng môi trường đất tại khu vực nghiên cứu ..................... 71
Bảng 3.4b. Hiện trạng môi trường nước tại khu vực nghiên cứu ................. 72
Bang 3.5. So sa
nh kha năng ư
ng dung cua ca
c phương pha
p xư ly
đâ t bi
ô
nhiêm HCBVTV tai khu vưc nghiên cư
u .................................................. 75
Bảng 3.6. Kết cấu hố chôn lấp ........................................................................ 83