PHẠM TUẤN NAM
BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC
VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Phạm Tuấn Nam
VẬT LÝ NGUYÊN TỬ VÀ HẠT NHÂN
ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ẢNH HƯỞNG CỦA BỨC XẠ ION
HÓA ĐẾN SỨC KHỎE CƯ DÂN KHU VỰC MỎ ĐẤT HIẾM
ĐÔNG PAO THUỘC XÃ BẢN HON, HUYỆN TAM ĐƯỜNG,
TỈNH LAI CHÂU
LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH KHOA HỌC VẬT CHẤT
2025
Hà Nội - 2025
iii
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT ........................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... vi
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ .............................................................. viii
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. NGHIÊN CỨU TỔNG QUAN .......................................................... 4
1.1. TỔNG QUAN VỀ PHÓNG XẠ MÔI TRƯỜNG ........................................... 4
1.1.1. Các đồng vị phóng xạ nguyên thủy .......................................................... 5
1.1.2. Các chuỗi phóng xạ .................................................................................. 5
1.1.3. Radon trong không khí ............................................................................. 7
1.1.4. Tia vũ trụ .................................................................................................. 8
1.2. TỔNG QUAN VỀ LIỀU LƯỢNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA BỨC XẠ ........ 9
1.2.1. Một số khái niệm ...................................................................................... 9
1.2.2. Các thành phần liều hiệu dụng trung bình năm gây bởi bức xạ ion hóa tự
nhiên ........................................................................................................ 14
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
................................................................................................................................... 18
2.1. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI ......................................................................... 18
2.2. PHƯƠNG PHÁP ............................................................................................ 21
2.2.1. Xác định nồng độ hoạt độ các nhân phóng xạ theo phương pháp phổ
gamma ...................................................................................................... 21
2.2.2. Lấy mẫu và phân tích tổng hoạt độ alpha, beta ...................................... 31
2.2.3. Phương pháp xác định nồng độ hoạt độ khí phóng xạ 222Rn và 220Rn ... 33
2.2.4. Phương pháp xác định mức suất liều bức xạ từ vũ trụ ........................... 37
2.2.5. Xác định mức suất liều hiệu dụng trung bình năm ................................ 38
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ......................................................... 42
3.1. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH MẪU ...................................................................... 42
3.2. KẾT QUẢ TÍNH TOÁN LIỀU HIỆU DỤNG TRUNG BÌNH NĂM .......... 53
3.2.1. Vấn đề vật liệu xây dựng ........................................................................ 54
3.2.2. Vấn đề khí phóng xạ ............................................................................... 57
3.2.3. Quan điểm an toàn bức xạ ở khu vực có nền phông phóng xạ cao ........ 59
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 62
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 65
