Giám sát Đa dạng Sinh học có sự<br />
Tham gia: Hướng dẫn phương pháp<br />
Trịnh Thăng Long, Nguyễn Xuân Đặng & Richard Rastall<br />
Tháng 3/2016<br />
<br />
Lời cảm ơn<br />
Tài liệu hướng dẫn này là kết quả dự án ‘Cung cấp Đa lợi ích Môi trường và<br />
Xã hội từ REDD+ ở Khu vực Đông Nam Á’ (MB-REDD) do Tổ chức Phát triển<br />
Hà Lan SNV thực hiện. Dự án MB-REDD do Chương trình Sáng kiến Khí hậu<br />
Quốc tế (ICI), Bộ Môi trường, Bảo tồn Thiên nhiên, Xây dựng và An toàn Hạt<br />
nhân (BMUB) của Cộng hòa Liên bang Đức tài trợ.<br />
Phương pháp Đa dạng sinh học có sự tham gia và hướng dẫn thực hiện trong<br />
tài liệu này được xây dựng và hoàn thiện thông qua quá trình thí điểm tại tỉnh<br />
Lâm Đồng, vùng Cao Nguyên của Việt Nam (2013-2015), trong khuôn khổ dự<br />
án MB-REDD.<br />
SNV và các tác giả xin chân thành cảm ơn sự nỗ lực của các cơ quan và cá<br />
nhân tham gia và đóng góp ý kiến để hoàn thiện các phương pháp tiếp cận.<br />
Chúng tôi đặc biệt cảm ơn Chi Cục Kiểm Lâm tỉnh Lâm Đồng, cán bộ các<br />
công ty lâm nghiệp Bảo Lâm, Đơn Dương và Lộc Bắc, Ban Quản lý Rừng<br />
Phòng hộ D’Ran và toàn thể các thành viên cộng đồng địa phương tham gia<br />
các chương trình thí điểm tại thực địa.<br />
<br />
Tác giả:<br />
Trịnh Thăng Long: Chuyên gia Đa dạng sinh học<br />
Hoàng Việt Anh: Chuyên gia Hệ thống Thông tin Giám sát (Công ty TNHH Tư<br />
vấn và Phát triển Green Field)<br />
Nguyễn Xuân Đặng: Chuyên gia Đa dạng sinh học<br />
Richard Rastall: Cố vấn về REDD+, SNV Việt Nam<br />
<br />
Trích dẫn:<br />
Trịnh T.L., Hoàng V.A., Nguyễn X.D. & Rastall, R. 2016. Giám sát Đa dạng<br />
sinh học có sự tham gia. Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV, Hà Nội, Việt Nam.<br />
<br />
2<br />
<br />
SNV REDD+<br />
<br />
www.snv.org<br />
<br />
Danh mục các từ viết tắt<br />
<br />
CBD<br />
<br />
Công ước về đa dạng sinh học<br />
<br />
CEPF<br />
<br />
Quỹ đối tác hệ sinh thái quan trọng<br />
<br />
DME<br />
<br />
Thiết bị đo đạc từ xa<br />
<br />
DARD<br />
<br />
Sở NNPTNT<br />
<br />
DoNRE<br />
<br />
Sở TNMT<br />
<br />
FAO<br />
<br />
Tổ chức nông lương quốc tế<br />
<br />
FC&FCC<br />
<br />
Độ che phủ rừng & thay đổi độ che phủ rừng<br />
<br />
FORMIS<br />
<br />
Hệ thống thông tin quản lý rừng<br />
<br />
FPD<br />
<br />
Cục/chi cục kiểm lâm<br />
<br />
GHG<br />
<br />
Phát thải khí nhà kính<br />
<br />
GIS<br />
<br />
Hệ thống thông tin địa lý<br />
<br />
GoV<br />
<br />
Chính phủ Việt Nam<br />
<br />
GPS<br />
<br />
Hệ thống định vị địa lý<br />
<br />
INDC<br />
<br />
Đóng góp được xác định nội bộ quốc gia<br />
<br />
IUCN<br />
<br />
Tổ chức bảo tồn thiên nhiên quốc tế<br />
<br />
JICA<br />
<br />
Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản<br />
<br />
LEAF<br />
<br />
Giảm phát thải từ Rừng châu Á<br />
<br />
MoNRE<br />
<br />
Bộ TNMT<br />
<br />
NBSAP<br />
<br />
Chiến lược và kế hoạch hành động đa dạng sinh học quốc gia<br />
<br />
NFI&S<br />
<br />
Điều tra và thống kê rừng quốc gia<br />
<br />
NTFP<br />
<br />
Lâm sản ngoài gỗ<br />
<br />
OECD<br />
<br />
Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế<br />
<br />
PBCAP<br />
<br />
Kế hoạch hành động về bảo tồn đa dạng sinh học cấp tỉnh<br />
<br />
PBM<br />
<br />
Giám sát đa dạng sinh học có sự tham gia<br />
<br />
PCM<br />
<br />
Giám sát các-bon có sự tham gia<br />
<br />
PFES<br />
<br />
Chi trả dịch vụ hệ sinh thái rừng<br />
<br />
PFM<br />
<br />
Giám sát rừng có sự tham gia<br />
<br />
PFPDP<br />
<br />
Kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng của tỉnh<br />
<br />
www.snv.org<br />
<br />
SNV REDD+<br />
<br />
3<br />
<br />
PRAP<br />
<br />
Kế hoạch hành động REDD+ của tỉnh<br />
<br />
PSR<br />
<br />
Áp lực-tình trạng-ứng phó<br />
<br />
REDD+<br />
<br />
Giảm phát thải từ phá rừng và suy thoái rừng<br />
<br />
SIS<br />
<br />
Hệ thống thông tin về các biện pháp an toàn<br />
<br />
UNFCCC<br />
<br />
Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu<br />
<br />
UN-REDD<br />
<br />
Chương trình REDD+ của LHQ<br />
<br />
VNFF<br />
<br />
Quỹ rừng Việt Nam<br />
<br />
WWF<br />
<br />
Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên<br />
<br />
4<br />
<br />
SNV REDD+<br />
<br />
www.snv.org<br />
<br />
Mục lục<br />
LỜI CẢM ƠN���������������������������������������������������������������������������������������2<br />
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT�����������������������������������������������������������3<br />
MỤC LỤC��������������������������������������������������������������������������������������������5<br />
CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ�����������������������������������������������������������������������8<br />
TÓM TẮT���������������������������������������������������������������������������������������������9<br />
1. GIỚI THIỆU���������������������������������������������������������������������������������� 11<br />
1.1 Đa dạng sinh học������������������������������������������������������������������������ 11<br />
1.1.1 Định nghĩa Đa dạng sinh học����������������������������������������������� 11<br />
1.1.2 Đa dạng sinh học của Việt Nam������������������������������������������� 11<br />
1.1.3 Chính sách và kế hoạch bảo tồn Đa dạng sinh học tại Việt<br />
Nam����������������������������������������������������������������������������������������� 12<br />
1.1.4 Rừng và giám sát đa dạng sinh học ở Việt Nam ���������������� 12<br />
1.2 Giám sát Đa dạng sinh học và REDD+�������������������������������������� 13<br />
1.2.1 Tổng quan���������������������������������������������������������������������������� 13<br />
1.2.2 Giám sát Đa dạng sinh học trong bối cảnh REDD+ tại Việt<br />
Nam����������������������������������������������������������������������������������������� 16<br />
1.3 Giám sát đa dạng sinh học có sự tham gia (PBM)������������������� 16<br />
1.4 Mục đích và đối tượng���������������������������������������������������������������� 18<br />
<br />
2. XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN PBM ��������������������������� 20<br />
2.1 Tổng quan quá trình phát triển PBM ��������������������������������������� 20<br />
2.2 Xác định mục tiêu giám sát đa dạng sinh học có sự tham gia<br />
������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 21<br />
2.2.1 Mục tiêu đa dạng sinh học quốc gia và mục tiêu giám sát đa<br />
dạng sinh học�������������������������������������������������������������������������� 21<br />
2.2.2 Mục tiêu quản lý rừng và đa dạng sinh học của tỉnh������������ 22<br />
2.2.3 Mục tiêu giám sát đa dạng sinh học ở cấp chủ rừng����������� 23<br />
2.3 Lựa chọn địa điểm giám sát đa dạng sinh học������������������������ 23<br />
2.3.1 Lựa chọn địa điểm giám sát đa dạng sinh học dựa trên khu<br />
vực bảo tồn đa dạng sinh học ưu tiên������������������������������������� 24<br />
<br />
www.snv.org<br />
<br />
SNV REDD+<br />
<br />
5<br />
<br />