CHO NGƯỜI BỆNH ĂN BẰNG ĐƯỜNG MIỆNG
MỤC TIÊU 1- Trình bày được tầm quan trọng của thức ăn đối với người bệnh. 2- Trình bày được những thay đổi tâm lý của người bệnh trong ăn uống và thái độ của điều dưỡng khi cho người bệnh ăn. 3- Cho người bệnh ăn được bằng đường miệng theo đúng quy trình kỹ thuật.
1. TÇm quan träng cña thøc ¨n ®èi víi ngêi bÖnh.
• - Cung cÊp c¸c chÊt vµ n¨ng lîng ®Ó c¬ thÓ tån t¹i, ph¸t triÓn vµ chèng l¹i bÖnh, tËt ®ång thêi håi phôc søc kháe.
• - ¡n uèng cã vai trß quan träng ngang nh
thuèc trong ®iÒu trÞ bÖnh v× vËy ph¶i tu©n thñ theo chÕ ®é ¨n mµ thÇy thuèc ®· quy ®Þnh.
• 2. Nh÷ng thay ®æi t©m lý cña ngêi bÖnh vÒ ¨n uèng vµ
vai trß cña ngêi ®iÒu dìng.
• 2.1. Nh÷ng thay ®æi t©m lý cña ngêi bÖnh. • - Khi bÞ bÖnh, t©m lý cña ngêi bÖnh trong ¨n uèng
cã nhiÒu thay ®æi so víi lóc kháe.
• Ngêi bÖnh cã thÓ ¨n Ýt, kh«ng thÝch ¨n hoÆc ghª sî khi nh×n thÊy thøc ¨n hay chØ thÝch mét mãn ¨n nµo ®ã (¨n ngät, mÆn, nh¹t, ¨n nãng, ¨n l¹nh...).
• V× vËy ngêi ®iÒu dìng cÇn ph¶i quan t©m nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy míi cã thÓ lµm tèt viÖc s¨n sãc ¨n uèng cho ngêi bÖnh.
• 2.2. Vai trß cña ngêi ®iÒu dìng. • * T thÕ t¸c phong, th¸i ®é. • - Tõ khi chuÈn bÞ tíi khi cho ngêi bÖnh ¨n xong
®iÒu dìng ph¶i lu«n gi÷ ®îc th¸i ®é ©n cÇn niÒm në, ®éng viªn ®Ó ngêi bÖnh ®Ó hä ¨n hÕt khÈu phÇn.
• - Trang phôc gän gµng s¹ch ®Ñp. • - Kh«ng ®Ó mãng tay dµi, kh«ng ®¸nh mÇu mãng
tay.
• - Gi¶i thÝch cho ngêi bÖnh hiÓu ®îc chÕ ®é ¨n
bÖnh lý.
• - L¾ng nghe ý kiÕn cña ngêi bÖnh gãp ý vÒ kü thuËt chÕ biÕn, chÊt lîng cña khÈu phÇn ¨n ®Ó thay ®æi vµo b÷a sau.
- Thøc ¨n ph¶i ®¶m b¶o míi chÕ biÕn kh«ng «i thiu.
• * ChuÈn bÞ thøc ¨n. • •
- Kh«ng cho nh÷ng gia vÞ ngêi bÖnh kh«ng thÝch, nh÷ng chÊt mÇu vµo thøc ¨n. - ChuÈn bÞ thøc ¨n ®óng víi thùc ®¬n, võa ®ñ trong 1 b÷a.
• • * ChuÈn bÞ ®å dïng. • •
- Khay thøc ¨n ph¶i s¹ch ®Ñp. - B¸t, ®Üa, th×a, ®òa, kh¨n hoÆc giÊy ¨n ph¶i ®¶m b¶o vÖ sinh.
* Tr×nh bµy khay thøc ¨n.
• • B¸t, ®Üa thøc ¨n ph¶i tr×nh bµy khÐo lÐo, ®Ñp m¾t. • * Thêi gian cho ngêi bÖnh ¨n. • Cho ngêi bÖnh ¨n ®óng giê (®óng b÷a), ®Ó ngêi bÖnh ¨n
hÕt khÈu phÇn.
3. Quy tr×nh kü thuËt cho ngêi bÖnh ¨n.
- Xem chØ ®Þnh thøc ¨n. - §êng ®a thøc ¨n. - Sè lîng thøc ¨n.
• 3.1. Xem hå s¬ bÖnh ¸n vµ chuÈn bÞ ngêi bÖnh. • * Xem hå s¬. • • • • * ChuÈn bÞ ngêi bÖnh. •
- Th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch ®Ó ngêi bÖnh chuÈn bÞ c¸ nh©n tríc. - S¾p xÕp l¹i giêng bÖnh cho gän gµng. - ChuÈn bÞ t thÕ ngêi bÖnh cho thÝch hîp.
• • • + T thÕ ngåi ¸p dông cho ngêi bÖnh tØnh, kh«ng ®i l¹i
®îc.
• + T thÕ n»m ¸p dông cho ngêi bÖnh qu¸ yÕu hoÆc do
bÖnh kh«ng cho phÐp ë t thÕ ngåi nÕu do yªu cÇu ®iÒu trÞ ph¶i n»m ë t thÕ ®Çu thÊp khi ¨n cÇn gi÷ nguyªn ë t thÕ ®ã hoÆc nh÷ng ngêi bÖnh cã tæn th¬ng thÇn kinh (liÖt nöa ngêi, rèi lo¹n ho¹t ®éng tiÓu n·o...).
- §iÒu dìng cã ®ñ ¸o, mò, khÈu trang. - Röa tay thêng quy.
• 3.2. ChuÈn bÞ ngêi ®iÒu dìng. • • • 3.3. ChuÈn bÞ dông cô. •
- 1 khay ch÷ nhËt to,1 kh¨n b«ng to quµng tríc ngùc ngêi bÖnh. - 2 kh¨n b«ng nhá: 1 kh¨n röa mÆt vµ lau miÖng sau khi ¨n,
• • 1 kh¨n ®Ó lau kh« tay. •
- Thøc ¨n theo chØ ®Þnh, thøc ¨n tr¸ng miÖng (tr¸i c©y hoÆc b¸nh ngät). - B¸t nhá, ®Üa, 2 th×a, ®òa, dao, dÜa..., cèc níc uèng. - ChËu níc s¹ch ®Ó röa mÆt, röa tay tríc khi ¨n. - Nilon tr¶i lªn c¹nh giêng ®Ó ®Æt chËu níc. - Khay qu¶ ®Ëu ®Ó ®ùng níc xóc miÖng. - Tói ®ùng ®å bÈn. • • • • •
3.4. Kü thuËt tiÕn hµnh.
• • •
- §Èy xe thøc ¨n ®Õn giêng ngêi bÖnh. - Gióp ngêi bÖnh ë t thÕ thuËn lîi. - Tr¶i nilon c¹nh giêng, ®Æt chËu níc, lau mÆt, röa tay cho ngêi bÖnh vµ thÊm kh«. - Quµng kh¨n b«ng to tríc ngùc, cho ngêi bÖnh xóc miÖng. - LÊy thøc ¨n ra ®Üa hoÆc b¸t thÝch hîp, kiÓm tra nhiÖt ®é cña thøc ¨n. - Cã thÓ cho gia vÞ lªn trªn thøc ¨n nÕu cÇn thiÕt. - Bãn tõng th×a nhá cho ngêi bÖnh ¨n. - Thøc ¨n láng mµ ngêi bÖnh ë t thÕ n»m ngöa cÇn chó ý cho ¨n Ýt
- §éng viªn ®Ó ngêi bÖnh ¨n hÕt khÈu phÇn. - Cho ngêi bÖnh ¨n tr¸ng miÖng, xóc miÖng vµ uèng níc. - Lau miÖng cho ngêi bÖnh, ®Æt ngêi bÖnh ë t thÕ tho¶i m¸i. - DÆn ngêi bÖnh nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt tríc khi rêi khái giêng.
• • • • • • mét tr¸nh sÆc. • • • •
