Giáo án môn Hóa học lớp 10 sách Kết nối tri thức: Bài 5 được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp học sinh nêu được lịch sử phát minh định luật tuần hoàn và bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học; mô tả được cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và nêu được các khái niệm liên quan (ô, chu kì, nhóm); nêu được nguyên tắc sắp xếp của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (dựa theo cấu hình electron);... Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo án môn Hóa học lớp 10 sách Kết nối tri thức: Bài 5
- BÀI 5: CẤU TẠO CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Nêu được lịch sử phát minh định luật tuần hoàn và bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa
học.
Mô tả được cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và nêu được các khái
niệm liên quan ( ô, chu kì, nhóm).
Nêu được nguyên tắc sắp xếp của BTH các nguyên tố hóa học ( dựa theo cấu hình
electron)
Phân loại được các nguyên tố (dựa theo cấu hình electron: nguyên tố s, p d, f ; dựa
theo tính chất hóa học: kim loại, phi kim, khí hiếm).
2. Năng lực:
2.1. Năng lực chung:
Năng lực tự chủ và tự học: Kĩ năng tìm kiếm thông tin trong SGK, trên mạng
internet , quan sát hình ảnh về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học để tìm ra đặc
điểm cấu tạo của bảng TH.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm tìm hiểu về lịch sử phát minh BTH
các nguyên tố hóa học và cấu tạo của BTH.
2.2. Năng lực hóa học:
a. Nhận thức hoá học: Học sinh đạt được các yêu cầu sau:
Nêu được lịch sử phát minh định luật tuần hoàn và bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa
học.
Mô tả được cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và nêu được các khái
niệm liên quan ( ô, chu kì, nhóm).
Nêu được nguyên tắc sắp xếp của BTH các nguyên tố hóa học ( dựa theo cấu hình
electron)
Phân loại được các nguyên tố (dựa theo cấu hình electron: nguyên tố s, p d, f ; dựa
theo tính chất hóa học: kim loại, phi kim, khí hiếm).
b. Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học được thực hiện thông qua cac ho
́ ạt động:
Thảo luận nhóm, quan sat ́ hình ảnh.
c. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học xác định được vị trí các nguyên tố hóa học
trong BTH.
3. Phẩm chất
Chăm chỉ, tự tìm tòi thông tin trong SGK, trên internet về lịch sử phát minh ra BTH
các nguyên tố hóa học, cấu tạo của BTH
HS có trách nhiệm trong việc hoạt động nhóm, hoàn thành các nội dung được giao.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
- BTH các nguyên tố hóa học cỡ lớn
Một số câu chuyện về sự phát minh ra định luật tuần hoàn và BTH các nguyên
tố hóa học
Tranh ảnh và video liên quan đến BTH
Phiếu bài tập số 1, số 2, số 3, số 4, số 5, số 6, số 7
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Khởi động
a) Mục tiêu: Tạo hứng thú học tập cho học sinh đi tìm hiểu kiến thức của bài học
thông qua trò chơi.
b) Nội dung: Học sinh cả lớp cùng tham gia trò chơi “ Đi tìm bức tranh bí ẩn”
trong phiếu học tập số 1
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
TRÒ CHƠI: ĐI TÌM BỨC TRANH BÍ ẨN
1 2
3 4
Học sinh trả lời câu hỏi ở mỗi ô, trả lời đúng phần bức tranh ở ô đó sẽ được mở
ra:
Ô số 1: Xác định số proton, neutron, elelctron của ?
Ô số 2: Cho cấu hình electron nguyên tử: . Hỏi nguyên tử đó có bao nhiêu lớp
electron, số electron lớp ngoài cùng ?
Ô số 3: Nguyên tố mà nguyên tử có 1, 2, 3 electron lớp ngoài cùng thường là
nguyên tố gì?
Ô số 4: Thế nào là nguyên tố hóa học ?
c) Sản phẩm: Học sinh lật mở được bức tranh trong phiếu học tập số 1, nói được
nội dung liên quan đến bài học.
- Bức tranh: Nhà bác học Menđêlêép – Người phát minh ra bảng tuần hoàn các
nguyên tố hoá học.
d) Tổ chức thực hiện: HS làm việc độc lập, HS nào có câu trả lời nhanh sẽ được
gọi , GV gợi ý, hỗ trợ HS.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
Hoạt động 1: Lịch sử phát minh bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
Mục tiêu: Nêu được lịch sử phát minh định luật tuần hoàn và bảng tuần hoàn các
nguyên tố hóa học
Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp
làm 4 nhóm, các nhóm cùng tham gia trò
chơi « Tìm mảnh ghép » , thời gian 3
phút, trong phiếu học tập số 2.
Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành
phiếu học tập số 2
Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS
đưa ra nội dung kết quả thảo luận của
nhóm.
Kết luận, nhận định: GV nhận xét, bổ
sung, kết luận : Bảng tuần hoàn chúng ta
học là bảng tuần hoàn của Menđêleep.
Hoạt động 2: Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
Mục tiêu: HS nêu được nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong BTH dựa vào cấu
hình electron.
Giao nhiệm vụ học tập: GV cho HS ** Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố
quan sát BTH các nguyên tố hóa học, yêu trong BTH:
cầu HS các nhóm hoàn thành nội dung Các nguyên tố được sắp xếp theo
- phiếu học tập số 3. chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
nguyên tử.
Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành Các nguyên tố có cùng số lớp electron
nội dung phiếu học tập số 3. trong nguyên tử được xếp thành một
Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS hàng.
đưa ra nội dung kết quả thảo luận của Các nguyên tố có cùng số electron hóa
nhóm. trị trong nguyên tử được xếp thành một
Kết luận, nhận định:GV nhận xét, đưa cột.
ra kết luận: Khi sắp xếp các nguyên tố ** Electron hóa trị là các electron có khả
như vậy, sự tuần hoàn về tính chất của năng tham gia tạo thành liên kết hóa học,
các đơn chất và hợp chất được thể hiện chúng thường nằm ở lớp electron ngoài
qua chu kì ( hàng) và nhóm ( cột). cùng và phân lớp sát ngoài cùng.
Hoạt động 3: Cấu tạo của bảng tuần hoàn
Mục tiêu: HS nêu được cấu tạo của BTH các nguyên tố hóa học, nêu được các khái
niệm chu kì, nhóm. Phân loại được các nguyên tố dựa vào cấu hình electron, dựa
theo tính chất hóa học.
Giao nhiệm vụ học tập: GV sử dụng kĩ
thuật “ trạm”, chia 4 nhóm thành 4 trạm
tương ứng. Tại mỗi trạm các nhóm sẽ
làm việc trong thời gian 3 phút, hết 3
phút chuyển trạm.
Thực hiện nhiệm vụ: Các nhóm thực
hiện nhiệm vụ tại các trạm với phiếu
học tập số 4, 5, 6, 7.
1. Ô nguyên tố
Báo cáo, thảo luận: Đại diện các nhóm
1,2,3,4 lên trình bày nội dung của các
trạm tương ứng, nhóm còn lại nhận xét,
bổ sung.
Kết luận, nhận định: GV nhận xét,
đánh giá, kết luận.
STT ô nguyên tố = số hiệu nguyên
tử = số đơn vị điện tích hạt nhân = số
hạt electron = số hạt proton.
2. Chu kì
Chu kì là dãy các nguyên tố mà
nguyên tử của chúng có cùng số
- lớp electron, được xếp theo chiều
tăng dần điện tích hạt nhân.
Có 7 chu kì
Chu 1 2 3 4 5 6* 7*
kì
Số
lớp e
1 2 3 4 5 6 7
Số
NT
2 8 8 18 18 32 32
VD: Na (Z=11):
Na thuộc chu kì 3
3. Nhóm nguyên tố
Nhóm nguyên tố gồm các nguyên tố mà
nguyên tử của chúng có cấu hình
electron tương tự nhau, do đó tính chất
hóa học gần giống nhau, được xếp
thành một cột.
Có 18 cột, chia thành 8 nhóm A (IA
VIIIA, mỗi nhóm 1 cột) và 8 nhóm B
(IBVIIIB), nhóm VIIIB có 3 cột.
VD: Nhóm IA: nhóm kim loại kiềm
Nhóm VIIA: nhóm halogen.
4. Phân loại nguyên tố
a. Theo cấu hình electron
Các nguyên tố s, p, d, f là những
nguyên tố mà nguyên tử có electron
cuối cùng được điền vào các phân lớp
s,p, d, f.
VD: 12Mg: 1s22s22p63s2 ( nguyên tố s)
9F: 1s22s22p5 ( nguyên tố p)
Nhóm A: Gồm nguyên tố s (IA, IIA),
p (IIIAVIIIA)
Nhóm B: Gồm nguyên tố d, f (IB
- VIIIB)
b. Theo tính chất hóa học
Nhóm IA, IIA, IIIA: là kim loại (trừ
H, B)
Nhóm VA, VIA, VIIA: thường là phi
kim
Nhóm VIIIA: khí hiếm
Nhóm B: kim loại chuyển tiếp.
3. Hoạt động 3: Luyện tập
a) Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học về nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố
trong bảng tuần hoàn, cấu tạo bảng tuần hoàn
Kỹ năng: Xác định vị trí của một nguyên tố dựa vào đặc điểm cấu tạo nguyên
tử và ngược lại.
Tiếp tục phát triển các năng lực: tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học, phát hiện
và giải quyết vấn đề thông qua môn học.
b) Nội dung: GV đưa ra các bài tập cụ thể, gọi HS lên làm và chữa lại.
HS hoàn thành các bài tập sau:
Câu 1: Trong BTH, các nguyên tố được sắp xếp theo 3 nguyên tắc, nguyên tắc nào sau
đây là đúng?
A. Nguyên tử khối tăng dần C. Điện tích hạt nhân tăng dần
B. Cùng số lớp e xếp cùng 1 cột D. Cùng số e hóa trị xếp cùng hàng
Câu 2: Ở trạng thái cơ bản, cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố X là 1s22s22p63s23p4.
Vị trí của nguyên tố X trong bảng tuần hoàn là
A. ô thứ 16, chu kì 3, nhóm IVA. B. ô thứ 16, chu kì 3, nhóm VIA.
C. ô thứ 16, chu kì 3, nhóm IVB. D. ô thứ 16, chu kì 3, nhóm VIB.
Câu 3: Biết rằng nguyên tố cacbon thuộc chu kì 2, nhóm IVA. Cấu hình electron của cacbon
là:
A. 1s22s22p2 B. 1s22s22p3 C. 1s22s22p63s23p64s2 D. 1s22s22p4
Câu 4: Đứng đầu chu kì thường là một nguyên tố
A. Kim loại B. Phi kim C. Kim loại kiềm D. Khí hiếm
Câu 5: Nguyên tố s thuộc những nguyên tố nào?
A. Nhóm A B. Nhóm B
C. Nhóm IA và IIA D. Nhóm IIIA, IVA, VA, VIA, VIIA và VIIIA
c) Sản phẩm:
Câu 1: C Câu 2: B Câu 3: A Câu 4: C Câu 5: C
d) Tổ chức thực hiện: HS làm việc cá nhân.
4. Hoạt động 4: Vận dụng
- a) Mục tiêu :Giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết
các các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt
buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia,
nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.
b) Nội dung : Em hãy tìm hiểu qua tài liệu, internet. . . và cho biết hiện nay có bao
nhiêu nguyên tố hóa học đã được tìm ra? Lấy một nguyên tố mới được tìm ra chưa có
trong bảng HTTH, nêu một vài thông tin về nguyên tố đó?
c) Sản phẩm: Bài viết/báo cáo hoặc bài trình bày powerpoint của HS
d) Tổ chức thực hiện: GV hướng dẫn HS về nhà làm và hướng dẫn HS tìm
nguồn tài liệu tham khảo qua internet, thư viện….
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
