GIÁO ÁN THỰC HÀNH
GIÁO ÁN SỐ: 03 Thời gian thực hiện: 180 phút. Lớp: NôngLâm I
Thực hiện ngày 04 tháng 07 năm 2004.
Tên bài: KỸ THUẬT GHÉP CÂY CÀ PHÊ
MỤC TIÊU: Học xong bài này học sinh có khả năng:
- Nhắc lại các bước thực hiện kỹ thuật ghép trong quy trình.
- Thực hiện được các thao tác kỹ thuật theo đúng thứ tự các bước trong quy trình kỹ
thuật.
I.ỔN ĐỊNH LỚP: Thời gian: 02 phút.
Số học sinh vắng:………Tên……………………………………………………….
………………………………………………………………………….………………
III. HƯỚNG DẪN BÀI MỚI:
1.Nội dung: Thực hành kỹ thuật ghép cây cà phê.
2.Đồ dùng thiết bị hướng dẫn:
+ Đề cương giáo án, bảng quy trình kỹ thuật ghép cây cà phê.
+ Đèn chiếu, phim trong, bộ dụng cụ ghép, cây gốc ghép( 03 – 04 tháng tuổi), chồi
ghép, sản phẩm mẫu( cây ghép đã hoàn chỉnh một tuần, bốn tuần và tám tuần tuổi).
3.Hình thức tổ chức hướng dẫn:
1.1 Hướng dẫn ban đầu: Thời gian : 39 phút.
Hình thức tổ chức: Hướng dẫn cả lớp ( 20 học sinh ).
+ Giáo viên thao tác mẫu, hướng dẫn các bước trong quy trình kỹ thuật ghép.
+ Học sinh quan sát, lắng nghe, ghi chép những nội dung cần lưu ý và trả lời các
câu hỏi thảo luận nhóm.
1.2 Hướng dẫn thường xuyên : Thời gian: 120 phút.
Hình thức tổ chức: Phân lớp thành 04 nhóm, mỗi nhóm 05 học sinh.
+ Giao nhiệm vụ công việc, phân vị trí, dụng cụ và phôi liệu cho từng nhóm.
+ Giáo viên giám sát, nhắc nhỡ, điều chỉnh sửa sai kịp thời cho học sinh trong
quá trình ghép.
1.3 Hướng dẫn kết thúc: Thời gian : 15 phút.
Hình thức tổ chức: Tập trung cả lớp.
+Thu bài, kiểm tra sản phẩm và nhận xét đánh giá buổi thực hành.
+ Nhấn mạnh các bước cơ bản và những sai sót thường gặp.
+ Nhắc nhỡ học sinh thu dọn và vệ sinh dụng cụ nơi thực hành.
3.Sản phẩm ứng dụng: Cây cà phê ghép đã hoàn chỉnh.
CÁC QUÁ TRÌNH HƯỚNG DẪN
TT NỘI DUNG HƯỚNG DẪN PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS
A HƯỚNG DẪN MỞ ĐẦU 39’
Mục tiêu bài giảng Chiếu phim trong, thuyết
trình mục tiêu
Quan sát, lắng
nghe, ghi chép.
2’
I CÔNG TÁC CHUẨN BỊ Thuyết trình,giới thiệu
công tác chuẩn bị.
Quan sát, lắng
nghe, ghi chép.
7’
1 Phôi liệu thực hành (gốc ghép và
chồi ghép).
Thuyết trình, giới thiệu đôi
điều về cây gốc ghép ,chồi
ghép.
Quan sát, lắng
nghe, ghi chép.
2’
2 Bộ dụng cụ ghép (dao, kéo cắt
cành( chồi), dây buộc nilon,
bông, gạc, cồn).
Giới thiệu tính năng tác
dụng và cách sử dụng .
Quan sát, lắng
nghe.
2’
3 Sản phẩm mẫu. Giới thiệu cây ghép đã
phát triển sau 1 tuần, 4
tuần, 8tuần.
Quan sát, lắng
nghe.
2’
4 Những điều cần chú ý. An toàn trong quá trình
thao tác kỹ thuật.
Lắng nghe, ghi
chép.
1’
II QUY TRÌNH THỰC HIỆN Thuyết trình, thao tác
mẫu, đặt câu hỏi.
Quan sát, lăng
nghe và trả lời câu
hỏi.
28’
1 Kiểm tra chất lượng dụng cụ và
phôi liệu ghép.
Giới thiệu cách kiểm tra ,
thuyết trình, đặt câu hỏi
thảo luận.
Quan sát, lắng nghe
và trả lời câu hỏi
thảo luận.
3’
2 Xác định vị trí ghép. Thao tác, thuyết trình. Quan sát, lắng
nghe, ghi chép.
2’
3 Tiến hành ghép:
+ Cắt và chẻ gốc ghép.
+ Cắt vát chồi ghép.
+ Ghép , buộc dây và đội mũ
cho cây ghép.
-
Thao tác mẫu,kết hợp
thuyết trình.
- Gọi học sinh lên thao
tác lại.
Quan sát, lắng nghe
và thao tác theo
mẫu.
18’
4 Chăm sóc cây ghép. Thuyết trình Nghe. 2’
5 Kiểm tra sản phẩm. Tiêu chí đánh giá. Nghe và ghi nhận. 3’
III NHỮNG SAI SÓT THƯỜNG
GẶP.
Chiếu phim trong và
thuyết trình.
Quan sát, lắng
nghe, ghi chép.
2’
B HƯỚNG DẪN THƯỜNG
XUYÊN
120’
1 Phân nhóm và vị trí thực hành
cho học sinh.
Phổ biến nội dung thực
hành và mục tiêu cần đạt.
Lắng nghe và thục
hiện.
10’
2 Công tác chuẩn bị. - Giao dung cụ và phôi
liệu, phiếu thực hành cho
từng nhóm.
- Giám sát và hướng dẫn.
Nhận dụng cụ, phôi
liệu và tiến hành
thực hành.
20’
3 Các bước thực hiện. Giám sát, gợi ý, hướng dẫn
và sửa sai cho từng nhóm.
Thực hiện thao tác
kỹ thuật theo trong
quy trình .
90’
C HƯỚNG DẪN KẾT THÚC 15’
1 Kiểm tra sản phẩm, thu bài, nhận
xét và đánh giá rút kinh nghiệm
Nhận xét kỹ năng, thái độ
và kết quả đạt được của
Quan sát, lắng
nghe, ghi chép.
10’
buổi thực hành. buổi thực hành.
2 Thu dọn và vệ sinh dụng cụ nơi
thực hành.
Hướng dẫn thu dọn và vệ
sinh dụng cụ.
Thực hiện. 5’
IV. TỰ RÚT KINH NGHIỆM:(Nội dung, phương pháp, chuẩn bị, tổ chức thực
hiện)……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………
Ngày 03 tháng 07 năm 2004
KHOA NÔNG LÂM – THÚ Y GIÁO VIÊN THỰC HIỆN
Đỗ Hồng Thái Y – Joen Niê Kdăm
ĐỀ CƯƠNG THỰC HÀNH SẢN XUẤT
Tên bài thực hành: KỸ THUẬT GHÉP CÂY CÀ PHÊ
Kiểm tra bài cũ :
Câu 1: Hãy nêu ý nghĩa của ghép cây? Ghép cây cà phê có mấy giai đoạn đó là
những giai đoạn nào?
Câu 2: Chuẩn bị chồi ghép thông thường có mấy cách? Đó là những cách nào?
Đáp án :
Câu 1: _ Ýù nghĩa của ghép cây : ghép cây có ý nghĩa là làm cho vườn cây phát
triển đồng đều, năng suất cao và ổn định.
_ Ghép cây cà phê có 2 giai đoạn ghép đó là :
+ Ghép ở giai đoạn cây con (3-4 tháng tuổi) trong vườn ươm.
+ Ghép ở giai đoạn cây sau khi cưa đốn phục hồi ( ghép cải tạo trong
vườn sản xuất).
Câu 2 : Chuẩn bị chồi ghép thông thường có 2 cách:
_ Tạo chồi ghép từ chính cây mẹ đã được công nhận trong vườn sản xuất, với
cách này thì chồi ghép sẽ không nhiều, tốn công.
_ Tạo chồi ghép bằng cách thành lập vườn nhân chồi, trồng với mật độ dày
15.000-20.000 chồi/1.000 m2( mật độ khoảng cách 1m x 0.5m), có chế độ chăm
sóc bấm ngọn tạo chồi riêng chuyên để lấy chồi ghép.
MỤC TIÊU: (Chiếu phim trong, thuyết trình).
Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng :
* Biết được ý nghĩa của ghép cây, các phương pháp chọn tạo cây gốc ghép,
chồi ghép và giai đoạn ghép.
* Nhắc lại được các bước thực hiện kỹ thuật ghép theo đúng quy trình.
* Thực hiện được các thao tác kỹ thuật theo đúng thứ tự các bước trong quy
trình kỹ thuật.
A. HƯỚNG DẪN MỞ ĐẦU.
I. CÔNG TÁC CHUẨN BỊ:
1. Gốc ghép và chồi ghép :
_ Gốc ghép : là những cây được ươm bằng hạt, được 3-4 tháng tuổi, có 4-5
cặp lá, cây sinh trưởng phát triển bình thường.(Sử dụng cây cà phê mít làm
cây gốc ghép). Vì cây cà phê mít có bộ rễ phát triển mạnh, có khả năng chịu
úng, chịu hạn tốt, có tính kháng bệnh cao và thích hợp với nhiều loại đất.
_ Chồi ghép: Được lấy từ những cây đã được chọn ở vườn sản xuất hoặc
vườn nhân chồi, ngoại hình vừa ý, không sâu bệnh, năng suất cao và ổn định
(NS > 20 kg quả tươi/cây).
2. Bộ dụng cụ ghép:
_ Dao ghép: sắc và mỏng( dao chuyên dụng) đã khử trùng.
_ Kéo cắt cành: sắc và đã được khử trùng.
_ Dây buộc: đúng quy cách, chất lượng.
_ Túi nilon: Dùng để làm mũ đội hạn chế thoát hơi nước.
_ Bông, gạc, cồn:
+ Dùng để lau, rửa dụng cụ trước và sau khi ghép.
+ Dùng để băng bó vết thương phòng khi ghép phạm vào tay.
3. Sản phẩm mẫu:
+ Cây sinh trưởng phát triển sau khi ghép được một tuần.
+ Cây sinh trưởng phát triển sau khi ghép được bốn tuần.
+ Cây sinh trưởng phát triển sau khi ghép được tám tuần.
II. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN
1. Kiểm tra chất lượng dụng cụ và phôi liệu thực hành:
_ Kiểm tra dao, kéo, dây buộc ( sắc, mỏng, đảm bảo chất lượng)
_ Kiểm tra chất lượng cây gốc ghép,chồi ghép(đủ tiêu chuẩn ghép).
2. Xác định vị trí ghép: Chọn đoạn thân bánh tẻ(đoạn thân không quá già và
không quá non) hay nói cách khác gốc ghép được cắt ngang bỏ ngọn ở độ cao
15-20 cm kể từ mặt bầu.
3. Tiến hành ghép:
_ Cắt và chẻ gốc ghép: Dùng kéo cắt cách đôi lá phía dưới của đoạn thân
bánh tẻ 4-5 cm, dùng dao sắc và mỏng chẻ đôi thân theo chiều rộng của thân,
vết chẻ dài 3-4 cm.
_ Cắt vát chồi ghép: Chồi ghép có thể dài 5-10 cm, được cắt vát phía dưới
theo dạng hình nêm, vết vát thẳng, dứt khoát và dài từ 1.5 - 3 cm. Lá chồi
ghép được cắt đi 2/3 hoặc ½ diện tích lá để hạn chế thoát hơi nước.
Chú ý: Chồi được vát theo chiều rộng hay chiều hẹp tuỳ thuộc vào đường
kính của cây gốc ghép.
_ Ghép, buộc dây và đội mũ cho cây ghép: đưa đoạn chồi ghép vào vết chẻ
làm sao cho phần vỏ của chồi ghép trùng với phần vỏ của cây gốc ghép rồi giữ
chặt lại và dung dây nilon cuốn chặt vết ghép.
Cách cuốn (buộc): cuốn từ trên xuống dưới rồi từ dưới lên trên theo kiểu
xoắn ốc cho đến khi kín vết ghép để hạn chế nước chảy vào vết ghép, sau đó
dùng bịch nilon chùm lên chồi lamø mũ đội cho cây và buộc lại, để hạn chế
cây thoát hơi nước.
4. Chăm sóc cây ghép: Cây sau khi ghép phài được che phủ ánh sáng với độ
che phủ 60-70%, sau 15-20 ngàychồi ghép vẫn còn xanh thì có thể dở túi
nilon đậy và tháo phần dây buộc để cây nảy mầm dễ dàng. Nếu sử dụng dây
buộc tự phân huỷ( tự hoai) thì không cần tháo. Làm cỏ bón phân, tưới nước
như chăm sóc cây con, khi cây ra chồi mới thì dở dần dàn che và tỉa bỏ chồi
gốc ghép.
III.NHỮNG SAI SÓT THƯỜNG GẶP - NGUYÊN NHÂN - BIỆN PHÁP
KHẮC PHỤC.
1. Chồi bị tuột lên trên:
_ Nguyên nhân: + Do chồi còn non quá, chảy nhiều nhựa.
+ Do vết vát quá ngắn và buộc lỏng.
_Biện pháp khắc phục: Sau khi ghép phải kiểm tra lại,nếu bị tuột thì tháo
dây buộc và vát lại chồi theo đúng quy cách rồi buộc lại cho chắc chắn.
2. Phần vỏ của gốc và chồi ghép lệch nhau:
_ Nguyên nhân: + Do đường kính chồi và gốc ghép lệch nhau quá lớn.
+ Do giữ không cố định trong quá trình buộc.
_ Biện pháp khắc phục: Cố gắng điều chỉnh cho phần vỏ của chồi và gốc
ghép cho tiếp hợp một bên, giữ chắc cố định trong khi buộc.
B.HƯỚNG DẪN THƯỜNG XUYÊN.
1. Phân nhóm học sinh thực hành: Cả lớp 20 học sinh chia làm 04 nhóm, mỗi
nhóm 05 học sinh.
2. Giao vị trí nhiệm vụ thực hành cho từng nhóm cụ thể: Đại diện mỗi nhóm lên
nhận dụng cụ và phôi liệu thực hành.
3. Thực hiện các bước kỹ thuật : Từng nhóm thực hành các thao tác kỹ thuật theo
đúng trình tự kỹ thuật trong quy trình. Giáo viên giám sát, hướng dẫn, sửa sai.
_ Kiểm tra chất lượng dụng cụ và phôi liệu thực hành.
_Xác định vị trí ghép.
_Cắt và chẻ gốc ghép.
_ Cắt vát chồi ghép.
_ Ghép, buộc dây và đội mũ.
_Kiểm tra, nhận định cây sau khi ghép.
C. HƯỚNG DẪN KẾT THÚC.
