
TRƯỜNG TRUNG CẤP QUỐC TẾ MEKONG
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: BỆNH HỌC NGOẠI KHOA
NGÀNH: Y SỸ
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số 46/2024/QĐ-TCQTMK ngày 25 tháng 01 năm 2024
của Hiệu trưởng Trường Trung cấp Quốc tế Mekong
Thành phố Cần Thơ, tháng 01 năm 2024
Lưu hành nội bộ

LỜI GIỚI THIỆU
Cuốn giáo trình Bệnh học ngoại khoa được biên soạn dựa vào chương
trình giáo dục Y sĩ trung cấp của Bộ LĐ-TB&XH trên cơ sở chương trình khung
đã được Nhà trường phê duyệt. Giáo trình được biên soạn theo phương châm: kiến
thức cơ bản, hệ thống; nội dung chính xác, khoa học; cập nhật các tiến bộ khoa
học, kỹ thuật hiện đại và thực tiễn Việt Nam.
Giáo trình Môn học này trang bị cho người học được những kiến thức cơ
bản về nguyên nhân, triệu chứng lâm sàng, tiến triển và biến chứng của các bệnh
ngoại khoa thường gặp; Mô tả chính xác một số thủ thuật ngoại khoa thông
thường.
Trong quá trình biên soạn giáo trình này, tổ biên soạn đã cố gắng bám sát
khung chương trình đào tạo, cập nhật các kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu, nhằm
thể hiện được kiến thức cơ bản, hiện đại và thực tiễn. Trường rất mong nhận được
những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các đồng nghiệp, các độc giả để giáo
trình hoàn thiện hơn trong lần ban hành sau.
Xin cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đã tham gia.
Cần Thơ, ngày 25 tháng 01 năm 2024
Hiệu trưởng
(đã ký)
DSCKII. Nguyễn Văn Ảnh

LỜI NÓI ĐẦU
Cuốn giáo trình bệnh học ngoại khoa được biên soạn dựa vào chương trình
giáo dục Y sĩ trung cấp của Bộ LĐ-TB&XH trên cơ sở chương trình khung đã
được Nhà trường phê duyệt. Giáo trình được tổ biên soạn theo phương châm: kiến
thức cơ bản, hệ thống; nội dung chính xác, khoa học; cập nhật các tiến bộ khoa
học, kỹ thuật hiện đại và thực tiễn Việt Nam.
Cuốn giáo trình Bệnh học ngoại khoa đã được Hội đồng Nhà trường thẩm
định giáo trình và tài liệu dạy – học chuyên ngành trung cấp của Nhà trường thẩm
định với những mục tiêu:
- Về kiến thức: Trình bày nguyên nhân, triệu chứng lâm sàng, tiến triển và
biến chứng của các bệnh ngoại khoa thường gặp; Mô tả chính xác một số thủ thuật
ngoại khoa thông thường.
- Về kỹ năng: Thực hiện một số kỹ thuật thăm khám, xử trí, người bệnh
ngoại khoa và kỹ thuật cấp cứu ban đầu; Làm được bệnh án bệnh ngoại khoa.
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Luôn kiên trì, chịu khó khi thực hành
thăm khám người bệnh và làm các thủ thuật; Luôn tự tin, vui vẻ, tiếp xúc tốt với
người bệnh và bạn đồng nghiệp.
Trong thời gian từ 2 đến 3 năm, giáo trình phải được chỉnh lý, bổ sung và
cập nhật. Lần đầu thực hiện, chúng tôi mong nhận được ý kiến đóng góp của đồng
nghiệp và các bạn học sinh để lần xuất bản sau sách được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn! TM. Tổ biên soạn
(đã ký)
BSCKI. Đỗ Văn The

MỤC LỤC
BÀI 1. THĂM KHÁM VÙNG BỤNG ............................................................... 1
BÀI 2. NHIỄM KHUẨN NGOẠI KHOA ......................................................... 5
BÀI 3. VIÊM RUỘT THỪA CẤP ..................................................................... 8
BÀI 4. TẮC RUỘT ............................................................................................ 11
BÀI 5. LỒNG RUỘT ........................................................................................ 14
BÀI 6. VIÊM PHÚC MẠC ............................................................................... 17
BÀI 7. THỦNG DẠ DÀY TÁ TRÀNG ........................................................... 20
BÀI 8. CHẤN THƯƠNG BỤNG ..................................................................... 23
BÀI 9. VẾT THƯƠNG BỤNG ......................................................................... 25
BÀI 10. HẸP MÔN VỊ. UNG THƯ DẠ DÀY ................................................. 27
BÀI 11. SỎI MẬT ............................................................................................. 30
BÀI 12. THOÁT VỊ BẸN. THOÁT VỊ BẸN NGHẸT ................................... 33
BÀI 13. TRĨ. RÒ HẬU MÔN ........................................................................... 35
BÀI 14. UNG THƯ ĐẠI TRÀNG .................................................................... 39
BÀI 15. CHẤN THƯƠNG THẬN ................................................................... 41
BÀI 16. CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO ........................................................... 44
BÀI 17. SỎI ĐƯỜNG TIẾT NIỆU .................................................................. 47
BÀI 18. HẸP BAO QUY ĐẦU ......................................................................... 52
BÀI 19. TRÀN DỊCH MÀNG TINH HOÀN .................................................. 54
BÀI 20. HOẠI THƯ SINH HƠI. VIÊM CƠ. ................................................. 56
BÀI 21. CHÍN MÉ - ĐINH NHỌT .................................................................. 60
BÀI 22. ÁP – XE NÓNG VÀ ÁP – XE LẠNH. .............................................. 65
BÀI 23. CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO KÍN ....................................................... 68
BÀI 24. VẾT THƯƠNG SỌ NÃO HỞ ............................................................ 71
BÀI 25. TRIỆU CHỨNG HỌC HỆ VẬN ĐỘNG .......................................... 73
BÀI 26. GÃY XƯƠNG ...................................................................................... 91
BÀI 27. CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG .......................................................... 94
BÀI 28. BONG GÂN – TRẬT KHỚP ............................................................. 97
BÀI 29. VIÊM XƯƠNG CHẤN THƯƠNG.................................................. 102
BÀI 30. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU GÃY XƯƠNG ........................... 104
BÀI 31. VẾT THƯƠNG NGỰC .................................................................... 107
BÀI 32. VẾT THƯƠNG MẠCH MÁU ......................................................... 110

BÀI 33. VẾT THƯƠNG PHẦN MỀM .......................................................... 112
BÀI 34. TỔ CHỨC CẤP CỨU HÀNG LOẠT ............................................. 114
BÀI 35. PHÂN LOẠI VÀ CHỌN LỌC NGƯỜI BỊ NẠN ........................... 116
BÀI 36. SƠ CỨU VẾT THƯƠNG VÀ VẬN CHUYỂN NGƯỜI BỊ NẠN 118
BÀI 37. PHÒNG CHỐNG SỐC ..................................................................... 121
BÀI 38. SƠ CỨU NGƯỜI BỊ PHỎNG ......................................................... 123
BÀI 39. CẦM MÁU – GARO ........................................................................ 125
BÀI 40. CẤP CỨU NGƯỜI BỊ NGƯNG HÔ HẤP TUẦN HOÀN ............ 127
BÀI 41. SƠ CỨU GÃY XƯƠNG ................................................................... 130
ĐÁP ÁN CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ ................................................................. 134
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 136