Giáo trình công nghệ khung vỏ ô tô 1

Chia sẻ: Pham Van Hai | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

332
lượt xem 70
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bµi 1 Chøc n¨ng vµ ph©n lo¹i khung vá xe 1.Chøc n¨ng cña khung vá xe:  Dùa vµo môc ®Ých sö dông TK c¸c lo¹i khung vá xe kh¸c nhau, t¬ng øng víi lo¹i «t« kh¸c nhau: •

Chủ đề:

ô tô

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình công nghệ khung vỏ ô tô 1

Bµi 1 Chøc n¨ng vµ ph©n lo¹i khung vá xe 1.Chøc n¨ng cña khung vá xe:  Dùa vµo môc ®Ých sö dông > TK c¸c lo¹i khung vá xe kh¸c nhau, t¬ng øng víi lo¹i «t« kh¸c nhau: • Xe chë hµng hãa > xe t¶i • Xe chë ngêi > xe bus ( > 9 ngêi) >xe «t« con (
• Chøc n¨ng • VËn hµnh • M«i tr êng giao th«ng (®îc ® tr ng bëi c¸c ® Æc Æc tÝnh vµ c¸c th«ng sè h×nh häc cña ®êng, mËt ®é vµ h×nh d¹ng chíng ng¹ i vËt , vÊn ®Ò kÝch th íc , kh«ng gian cña hÖ thèng giao th«ng) • ChÕ t¹o  §¶m b¶o ® yªu cÇu chøc n¨ng: îc • Chç ngåi cho ngêi l ¸ i • Kh«ng gian cho hµng hãa vµ hµnh kh¸ch • KÕt cÊu chÞu t¶i  VËn hµnh: • N¨ng suÊt vËn chuyÓn • §é t in cËy • Kh¶ n¨ng kh¾c phôc ®Þa h×nh ( tÝnh n¨ng th«ng qua) • B¶o ®¶m cho hµng vËn chuyÓn • Tuæi thä  M«i t r êng giao th«ng: §îc ® t r ng bëi Æc • C¸c ® tÝnh vµ c¸c th«ng sè h×nh häc cña mÆt Æc ®êng • MËt ®é vµ h×nh d¹ng cña chíng ng¹ i • § iÒu kiÖn khÝ hËu xung quanh  ChÕ t ¹o : • Ph¬ng ph¸p chÕ t¹o • TÝnh l i ª n tôc c«ng nghÖ, kÕt cÊu • Møc ®é ®ång hãa cao 2
• Tèn Ýt nguyªn vËt l iÖu, chi phÝ s¶n xuÊt thÊp • C¸c biÖn ph¸p, kh¶ n¨ng thay thÕ 2.2.Yªu cÇu ®èi víi khung vá liªn quan ®Õn an toµn giao th«ng:  An toµn tÝch cùc (an toµn tù ®éng): Lµ ® tÝnh an Æc toµn bao gåm tÊt c¶ c¸c tÝnh chÊt cña «t« gióp cho ngêi l¸ i ®iÒu khiÓn «t« vî t qua c¸c chíng ng¹i . • Bao gåm c¸c yÕu tè: An toµn chuyÓn ®éng, tr¹ng th¸i , kh¶ n¨ng quan s¸t vµ kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn.  An toµn thô ®éng: Bao gåm c¸c ® tÝnh vµ chÊt l - Æc îng kÕt cÊu khung vá, ®Ó khi x¶y ra tai n¹n, ®¶m b¶o tæn thÊt lµ Ýt nhÊt nh»m: • B¶o vÖ ® c¸c ph¬ng t iÖn tham gia giao th«ng. îc • B¶o vÖ ® ngêi ngåi bªn trong xe îc • B¶o vÖ ® hµng hãa trªn xe îc 2.2.1.An toµn tÝch cùc vµ c¸c biÖn ph¸p n©ng cao ATTC liªn quan ®Õn kÕt cÊu KV xe:  An toµn chuyÓn ®éng (®Æc tÝnh lµm gi¶m khuyÕt tËt chuyÓn ®éng) phô thuéc c¸c yÕu tè sau: • C«ng suÊt: kh¶ n¨ng gia tèc • Thuéc tÝnh phanh: vÊn ®Ò vÒ tÝnh æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶ cña HT phanh • Sù æn ®Þnh híng vµ tÝnh ®iÒu khiÓn: c¸c vÊn ®Ò l i ªn quan t í i HT l¸ i • Sù dao ®éng: HT treo • Sù æn ®Þnh cña khÝ ®éng häc: h×nh d¹ng khÝ ®éng häc 3
 An toµn tr¹ng th¸i : Nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ®¶ b¶o m tÝnh t iÖn nghi cña ph¬ng tiÖn chuyÓn ®éng - > gi¶m mÖt mái cho ngêi l¸ i - > gi¶m tai n¹n giao th«ng: • KhÝ hËu: §¶m b¶o th«ng giã, ®iÒu hßa kh«ng khÝ (s ëi Êm, lµm m¸t) • TiÕng ån vµ sù rung ®éng: KÕt cÊu cña hÖ thèng treo, kÕt cÊu cña vá xe • TÝnh chÊt tÝn hiÖu, © thanh m • Chç ngåi: KÝch thíc h×nh häc: réng (tho¶i m¸i), hÑp (gß bã) • Quan hÖ gi÷a ngêi ®iÒu khiÓn vµ vÞ trÝ c¸c thiÕt bÞ • Sù ph©n bè cña ¸p suÊt riªng, sù thÝch hîp cña ghÕ ngåi • Kh«ng gian lµm viÖc cho ngêi l¸ i (kÝch thíc buång l¸ i ) • Sù truyÒn cña dao ®éng-> kÝch thÝch sù tho¶i m¸i vÒ t©m lý.  An toµn quan s¸t: (nh×n thÊy vµ ® nh×n thÊy), îc gåm c¸c yÕu tè l i ªn quan • TÇm nh×n tõ xa:- > phÝa tr íc: ®Çu xe, trô ®ì kÝnh, gãc ® kÝnh.. . Æt - > phÝa sau: g¬ng chiÕu hËu, kÝnh phÝa sau =>Nh» ®¸p øng tèt m kho¶ng quan s¸t thùc cña ngêi l¸ i • TÝnh chÊt cña hÖ thèng chiÕu s¸ng: ¸nh s¸ng cña ®Ìn chiÕu xa, gÇn (pha, cèt), chiÕu s¸ng néi 4
thÊt - > ®¶ b¶o tÇm quan s¸t vµ kh¶ n¨ng nh×n m thÊy. • Kh¶ n¨ng quan s¸t cña l¸ i xe trªn ghÕ ngåi: Vïng quan s¸t, gãc khã quan s¸t, vïng ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng.. . • TÇm nh×n thô ®éng: mµu cña vá xe, chiÕu s¸ng vá xe, thiÕt bÞ c¶nh b¸o(®Ìn tÝn hiÖu, tam gi¸c c¶nh b¸o.. . )  An toµn ®iÒu khiÓn: sù ®iÒu khiÓn an toµn vµ æn ®Þnh, ® tÝnh ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ: Æc • H×nh d¹ng vµ bÒ m cña c¸c thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn Æt • Kho¶ng c¸ch (tÇm ví i ) • Kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn chÝnh x¸c, kÞp thêi cña c¸c c¬ cÊu xung quanh ngêi l¸ i . • Lùc ®iÒu khiÓn, hµnh tr×nh c¸c c¬ cÊu gµi ( lùc ®iÒu khiÓn: l¸ i , phanh, ly hîp, cÇn sè.. . ) • ThiÕt bÞ c¶nh b¸o, ph¸t tÝn hiÖu t×nh tr¹ng KT(tÝn hiÖu cßi, © thanh) m 2.2.2.An toµn thô ®éng vµ c¸c biÖn ph¸p n©ng cao ATT§ liªn quan ®Õn kÕt cÊu KV xe:  An toµn bªn ngoµi: §¶m b¶o sao cho hËu qu¶ cña «t« ®èi ví i c¸c thµnh phÇn tham gia giao th«ng bªn ngoµi xe lµ Ýt nhÊt kÓ c¶ ngêi ®i bé. • Ba ®ê sãc: khi ® mva ph¶i hÊp thô ® lùc va © îc ®Ëp (cã sù biÕn d¹ng) • H¹n chÕ tèi ®a viÖc xe con, c¸c ph¬ng t iÖn GT nhá h¬n khi ® mvµo xe t¶i kh«ng bÞ chui vµo © gÇm. 5
• HÊp thô lùc va ®Ëp, biÕn d¹ng theo nhiÒu ph¬ng kh¸c nhau • HÖ thèng b¶o vÖ khi ® m © vµo ngêi ®i bé (vÝ dô: xe buýt ch¹y trong thµnh phè cã gÇm thÊp - > lªn xuèng thuËn tiÖn, gi¶m thiÓu tai n¹n).  An toµn bªn trong: nh÷ng biÖn ph¸p b¶o vÖ, gi¶m th¬ng vong cho ngêi ngåi bªn trong. • §Çu vµ ®u«i xe cã thÓ biÕn d¹ng • Kh¶ n¨ng chèng l¹ i va ®Ëp, biÕn d¹ng t iÕp theo( biÕn d¹ng c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau) • ThiÕt kÕ c¸c hÖ thèng an toµn b¶o vÖ nh: d©y ®ai, tùa ®Çu, tói khÝ, l¾p ® v« l¨ng cã thÓ Æt biÕn d¹ng ® khi chÞu va ®Ëp m¹nh... îc • L¾p ® mét sè thiÕt bÞ cøu hé: bóa ®Ëp kÝnh, Æt cöa tho¸t hiÓm, b×nh cøu háa.. . • Kh¶ n¨ng chèng lËt • Kh¶ n¨ng chèng lùc ngang, däc, chÝnh diÖn • B¶o vÖ chèng l¨n ra ngoµi: khãa, chèt cöa.. . 2.1.3. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ c«ng th¸i häc trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ vá xe lµ: • An toµn tÝch cùc cã quan hÖ mËt thiÕt ví i c«ng th¸i häc (c«ng th¸i häc lµ mét lÜnh vùc khoa häc bao gåm nh÷ng kiÕn thøc vÒ sinh lý, nh©n b¶n häc, vÖ sinh vµ c«ng t¸c an toµn, mü thuËt c«ng nghiÖp . . . ) • §¶m b¶o sù l¾p ® ghÕ ngåi vµ c¸c bé phËn ®iÒu Æt khiÓn ®óng kÝch thíc h×nh häc. • §¶m b¶o ®óng t thÕ cña ngêi l¸ i . • X¸c ®Þnh lùc ®iÒu khiÓn vµ cö ®éng hîp lý. 6
• X¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c cÇn g¹t vµ nóm ®iÒu khiÓn cña bé phËn ®k • ThiÕt kÕ vµ l¾p ® thuËn t iÖn c¸c m¸y mãc kiÓm Æt tra. • §¶m b¶o tÇm nh×n vµ c¸c tÝn hiÖu tèt • Gi¶m ®é ån vµ rung. • §¶m b¶o an toµn thô ®éng cña xe. 3. Ph©n lo¹i vá xe: 3.1. Ph©n lo¹i vá xe theo môc ®Ých sö dông: Vá xe lµ mét phÇn cña xe dïng ®Ó bè trÝ ngêi vµ hµng hãa theo môc ®Ých vËn chuyÓn cã thÓ ph©n chia thµnh:  Vá xe con: sè chç ngåi ≤ 9 kÓ c¶ ngêi l¸ i • H×nh d¸ng cña vá xe con phô thuéc: môc ®Ých sö dông, ®iÒu kiÖn sö dông: ®êng b»ng, ®êng cã ®Þa h×nh phøc t¹p) xe ®ua, thÓ thao.. . VÝ dô: • Xe du lÞch cã 2 cöa, sè chç ngåi ≤ 2(th«ng th- êng cã mét hµng ghÕ, mét cöa phô phÝa sau ®Ó ®ùng hµnh lý, ®u«i xe v¸t vÒ phÝa sau) H2 • Xe du lÞch cã 2 cöa, sè chç ngåi ≤ 4(cã 2 hµng ghÕ, hai ghÕ phÝa tr íc cã thÓ lËt vÒ phÝa tr íc 7
®Ó ra vµo ghÕ sau ® thuËn tiÖn – d¹ng cæ, cã îc khoang hµnh lý phÝa sau). • Xe du lÞch cã 4 cöa, sè chç ngåi ≤ 5(cã khoang hµnh lý chung ví i hµnh kh¸ch , cã thªm mét cöa phô phÝa sau). H3 • Xe du lÞch cã 4 cöa, sè chç ngåi ≤ 5(cã khoang hµnh lý ®éc lËp phÝa sau- ®ang rÊt phæ biÕn ). H4 • Xe du lÞch cã 5 cöa( mét cöa phô phÝa sau), sè chç ngåi ≤7( cã khoang hµnh lý chung ví i khoang hµnh kh¸ch), 3 hµng ghÕ bè trÝ ngang xe, 2 hµng ghÕ ngang vµ hai ghÕ däc(cã thÓ gÊp lªn ® ®Ó îc t¹o kh«ng gian chë hµnh lý) - xe cã tÝnh viÖt d· cao. H5 8
• Xe du lÞch cã 3 cöa, sè chç ngåi ≤9 (2 cöa phÝa tr íc vµ mét cöa kÐo däc theo th©n xe- cã bè trÝ c¸c hµng ghÕ ngang th©n xe, ®Çu hµng ghÕ thø 2 hoÆc 3 vÒ phÝa cöa xe c¸c ghÕ rêi cã thÓ gÊp ®- îc ®Óngêi vµo ghÕ sau dîc thuËn t iÖn). H6 • Ngoµi ra cßn cã xe cã thªm 1 cöa trªn nãc, mui trÇn, xe ®a dông(trÇn xe cã thÓ th¸o ra ®îc, kÝnh cã thÓ lËt ®îc, cÊu t¹o bªn trong ®¬n gi¶n, dÔ dµng th¸o ghÕ ngåi khi ®i trªn ®Þa h×nh phøc t¹p, kho¶ng s¸ng gÇm xe l ín) . H7  Xe chë kh¸ch: sè chç ngåi >9(th«ng thêng 12, 16, 24, 30, 40,52.. . . ) • Xe cã 9, 12, 16 chç thêng cã 3 cöa (2 cöa phÝa tr íc vµ mét cöa kÐo däc theo th©n xe- cã bè trÝ c¸c hµng ghÕ ngang th©n xe, ®Çu hµng ghÕ thø 2 hoÆc 3 vÒ phÝa cöa xe c¸c ghÕ rêi cã thÓ gÊp ®- îc ®Óngêi vµo ghÕ sau dîc thuËn t iÖn). 9
H8 • Xe > 24 chç(xe ch¹y du lÞch hoÆ c ch¹y liªn t nh) Ø th«ng th êng cã 1 cöa bªn phô ( ¶m b¶o cho vi c ® Ö ngêi l xe ph¶i cã tr¸ch nhi tíi cï kh i cã ¸i Öm ng sù cè), ghÕ ®î bè trÝ ngang th© n xe, cã ®êng c ®i ë gi a, cã bè trÝ khoang ® ùng hµnh l nhÑ ÷ ý phÝa trªn ® Çu hµnh kh¸ch däc hai hµng däc theo th© n xe, ngoµi ra cßn bè trÝ khoang ® ùng hµnh l phÝa díi sµn xe, hµnh kh¸ch ngåi kh¸ cao so ý víi m Æ t sµn th«ng th êng ®î trang bÞ kh¸ ti n c Ö nghi ( i u hßa, ti vi...). ® Ò H9 • Xe kh¸ch ch¹y trong thµnh phè(xe buýt), bè trÝ 2 cöa ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc lªn xuèng, sè chç ghÕ ngåi h¹n chÕ nh»m tiÕt kiÖm kh«ng gian. H10 10
• Xe buýt 2 tÇng(kh«ng gi sö dông ®î bè trÝ 2 an c tÇ ng. H11 • Xe buýt lo¹i hai th©n: ®îc nèi víi nhau b»ng khíp mÒm (ch¹y trong thµnh phè). H12  Xe t¶i: cã ca bin riªng biÖt víi thïng chøa hµng hãa. • Vá xe d¹ng hßm: khoang chë hµng lµ kh«ng gian kÝn, th«ng thêng më cöa ë phÝa sau. H13 • Vá xe kiÓu lËt: thïng chë hµng cã thµnh bªn vµ sau cã thÓ më ®îc(d¹ng lËt, khíp b¶n lÒ). 11
H14 • Vá xe tù ® æ : xe ben), th«ng th êng thµnh tr í ( c, hai thµnh bªn vµ sµn xe t¹o thµnh khèi cøng, thµnh sau cã c¬ cÊu b¶n l cã thÓ l t ®î kh i Ò Ë c ® æ hµng hãa. H15 H15 • Vá xe kÐo: xe r¬ moãc, b¸n moãc, kÐo thïng, hßm, cÈu... H16 • Ngoµi ra cßn cã vá nh: xe tÐc, chë vËt lÖu láng, x¨ng dÇu, cøu háa... 3.2. Ph©n lo¹i vá xe theo mèi quan hÖ gi÷a khung vµ vá: Theo quan ®iÓm thiÕt kÕ chóng ta ph©n biÖt vá xe dùa theo mèi liªn kÕt gi÷a vá xe vµ khung bÖ ra lµm ba lo¹i: • vá xe kh«ng chÞu t¶i(khung chÞu t¶i) 12
• Vá vµ khung xe cï chÞu t¶ i ng • Vá chÞu t¶ i(khung kh«ng chÞu t¶ i)  Vá xe kh«ng chÞu t¶ i: H17 KÕt cÊu vá xe kh«ng chÞu t¶i Liªn kÕt kiÓu cao su sö dông cho lo¹i vá kh«ng chÞu t¶i 1 Vá xe; 2 Khung bÖ; 3 Cao su (gi¶m chÊn) • Trong trêng hîp nµy vá xe kh«ng chÞu t¸c dông cña c¸c lùc vµ m« men t¸c dông tõ ®êng, thËm chÝ kÓ c¶ c¸c néi lùc vµ m« men tõ hÖ thèng truyÒn lùc, hÖ thèng treo, khung bÖ mang theo c¸c bé phËn ®iÒu khiÓn vµ truyÒn ®éng vµo vá xe. • Lo¹i nµy vá xe vµ khung ®îc nèi ®µn håi víi nhau, g©y ra sù dÞch chuyÓn gi÷a vá xe vµ khung bÖ tõ ®ã g©y ra t¶i träng. 13
• Ng¨n chÆ n vi c truyÒ n ti ng ® éng l vá xe (cÇ u Ö Õ ªn © m thanh). • Vá xe l ¹i kh«ng chÞu t¶ i ngµy nay ®î sö dông o c nhi u ë c¸c l ¹i xe t¶ i, xe kÐ o m oãc vµ b¸n Ò o m oãc, du lÞch l ¹i lí , h¹n chÕ dï cho l ¹i o n ng o xe du lÞch v× l t¨ng khèi lî cña xe. µm ng  Vá xe d¹ng b¸n t¶ i: H18 Vá xe d¹ng b¸n t¶i • Lo¹i nµy khung vµ vá xe ®îc nèi cøng víi nhau nhng cã thÓ th¸o ra ®îc, vá vµ khung cïng chÞu c¸c t¶i träng tÜnh vµ t¶i träng ®éng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng.  Vá xe chÞu t¶i: • NÕu nèi cøng vá xe lo¹i b¸n t¶i b»ng liªn kÕt (kh«ng th¸o ®îc) th× vá xe ®ã gäi lµ vá xe chÞu lùc hoµn toµn. • Vá xe chÞu t¶i kh«ng cã khung bÖ riªng vµ hÖ thèng truyÒn lùc cïng víi c¸c bé phËn cßn l¹i cña chóng (hÖ thèng l¸i, cÇu xe) ®îc g¾n víi vá xe trùc tiÕp hoÆc qua mèi liªn kÕt trung gian. 14
H19 Vá xe chÞu t¶i • §i m c¬ b¶n cña vá xe chÞu t¶ i l sö dông kÕ t Ó µ cÊu nh m ét bé phËn chÞu t¶ i kh«ng chØ riªng ® èi víi c¸c hÖ thèng truyÒ n l m µ c¶ nh÷ ng t¶ i ùc träng xuÊt hi n trong qu¸ tr× nh chuyÓ n ® éng. Ö • u ® i cña l ¹i nµy l kÕ t cÊu gän nhÑ , kh¶ Óm o µ n¨ng tù ® éng hãa cao, tuy nhi nhî ® i ªn c Óm l µ ® Çu t lí , h¹n chÕ kh i thay ® æ i Ó u vá xe. n ki H20 Mét sè d¹ng vá xe chÞu t¶i 15
a cã hai thanh däc theo th©n xe; b cã x¬ng; c cã bé phËn ®ì tríc; d cã bé phËn ®ì sau; e cã bé x¬ng trong ®Çy ®ñ; f cã bé x¬ng trong h¹n chÕ 3.2. Ph©n lo¹i vá xe theo cÊu t¹o bªn trong : • Vá xe l ¹i cã ® ¸y (sµn xe) chÞu t¶ i: ® ¸y ®î o c g¾ n víi hÖ thèng truyÒ n lùc, phÝa trªn vµ hai bªn thµnh v¸ch cï víi sµn xe ® ùoc g¾ n cøng ng kh«ng th¸o rê i ®î còng l t¨ng ® é c µm cøng v÷ ng toµn cÊu tróc xe. H21 Vá xe cã ®¸y chÞu t¶i • Vá xe cã cÊu tróc d¹ng hép: ®îc cÊu t¹o b»ng mèi liªn kÕt cè ®Þnh gi÷a c¸c tÊm dËp phÝa trong vµ ngoµi b»ng ph¬ng ph¸p hµn c¸c kÝn nhng rçng, u ®iÓm lµ sö dông ®îc c¸c chi tiÕt thµnh máng tõ quan ®iÓm ®é bÒn vµ ®é cøng v÷ng cho toµn cÊu tróc. H22 Vá xe d¹ng hép 16
• Vá xe d¹ng tÊm : c¸c tÊm trong vµ ngoµi ®î g¾ n c víi vá xe b»ng èc vÝt (cã thÓ th¸o ®îc). u ® i Óm l dÔ dµng thay thÕ c¸c tÊm bÞ háng. µ H23 Vá xe lo¹i tÊm vá 1, 2 TÊm ch¾n bïn; 3 tÊm nãc; 4, 7 c¸c lç l¾p r¸p; 5, 6 èc vÝt ®Ó b¾t chÆt c¸c tÊm ch¾n bïn; 8 bé x¬ng cña xe • Vá xe cã khung x¬ng chÞu lùc riªng biÖt : bé khung x¬ng lµm b»ng c¸c thanh ®Þnh h×nh mµ trªn nã ®îc g¾n hoÆc cè ®Þnh hoÆc cã thÓ th¸o rêi c¸c bao trong vµ ngoµi. NÕu nh tÊt c¶ c¸c bé phËn g¾n chÆt víi bé x¬ng (hµn) sau ®ã vá ®îc t¨ng ®é bÒn vµ ®é cøng v÷ng mét c¸ch ®¸ng kÓ. H24 17
Vá xe cã khung x¬ng chÞu lùc riªng biÖt 18