TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ

GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: HÀN CƠ BẢN
NGHỀ: LẮP ĐẶT-VẬN HÀNH-BẢO DƯỠNG BƠM, QUẠT, MÁY NÉN
KHÍ
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số: 189/QĐ-CĐDK ngày 25 tháng 03 năm 2020
của Trường Cao Đẳng Dầu Khí)
Bà Rịa-Vũng Tàu, năm 2020
(Lưu hành nội bộ)
Trang 2
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Trang 3
LỜI NÓI ĐẦU
Trong những năm gần đây, trước sự phát triển ngày càng cao của khoa học và
kỹ thuật. Nước ta đang trên đường công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Trong sự
phát triển chung của các nghành kinh tế, ngành công nghiệp Dầu khí đang phát triển
một cách mạnh mẽ, góp phần rất lớn vào sự phát triển của Đất nước.
Để đáp ứng cho sự phát triển đó là việc cung cấp đầy đủ đội ngũ công nhân
lành nghề. Đào tạo đội ngũ công nhân kỹ thuật Hàn lành nghề với kiến thức và tay
nghề vững vàng, nhằm nắm bắt được các công nghệ hàn tiên tiến hiện nay của thế giới
đang trở nên cấp bách.
Với mục tiêu “Chất lượng đào tạo là mục tiêu hàng đầu”.
Nhằm đáp ứng cho sự phát triển của nghành dầu khí, phù hợp với yêu cầu của
thực tế sản xuất. Dưới sự chỉ đạo của BGH Trường Cao Đẳng Dầu Khí, Khoa GDNN
tiến hành biên soạn giáo trình “HÀN CƠ BẢN” dùng làm tài liệu giảng dạy và học tập
cho hệ Cao đẳng và trung cấp của các Nghề Sửa chữa thiết bị chế biến dầu khí, cắt gọt
kim loại.
Nội dung gồm 6 bài:
Bài 1: Nội quy và an toàn thực tập xưởng hàn
Bài 2: Khái niệm thiết bị, dụng cụ hàn và kỹ thuật sử dụng
Bài 3: Kỹ thuật gây hồ quang và duy trì hồ quang hàn
Bài 4: Kỹ thuật hàn đường thẳng
Bài 5: Kỹ thuật hàn bằng giáp mối không vát cạnh
Bài 6: Kỹ thuật hàn bằng giáp mối vát cạnh V
Giáo trình biên soạn được tham khảo từ các tài liệu liên quan đã xuất bản và
phát hành trong nước và nước ngoài. Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã nhận
được nhiều ý kiến đóng góp và hiệu chỉnh của các đồng nghiệp.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Rất
mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp xây dựng của bạn đọc, đặc biệt là các đồng
nghiệp để cuốn giáo trình này ngày càng hoàn thiện hơn.
Chúng tôi xin chân thành cám ơn!
BRVT, ngày 25 tháng 03 năm 2020
Tham gia biên soạn
1. Trần Thanh Ngọc
2. An Đình Quân
3. Nguyễn Công Khai
Trang 4
MỤC LỤC
Trang
LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................................... 3
MỤC LỤC ................................................................................................................................. 4
DANH MỤC HÌNH ẢNH ........................................................................................................ 6
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN .......................................................................................................... 8
NỘI QUY VÀ AN TOÀN THỰC TẬP XƯỞNG .................................................... 15
1.1. NỘI QUY XƯỞNG THỰC TẬP. ................................................................................ 16
1.2. KỸ THUẬT AN TOÀN VÀ PHÒNG CHỐNG CHÁY NỔ TRONG HÀN VÀ CẮT
KIM LOẠI. ................................................................................................................... 17
KHÁI NIỆM THIẾT BỊ DỤNG CỤ HÀN VÀ KỸ THUẬT SỬ DỤNG ............... 21
2.1. MÁY HÀN ĐIỆN XOAY CHIỀU VÀ KỸ THUẬT SỬ DỤNG. ............................... 22
2.2. MÁY HÀN ĐIỆN MỘT CHIỀU VÀ KỸ THUẬT SỬ DỤNG. .................................. 26
2.3. DÂY HÀN, KÌM HÀN VÀ CÁCH ĐẤU DÂY. ......................................................... 34
2.4. MẶT NẠ HÀN. ............................................................................................................ 35
2.5. DỤNG CỤ LÀM SẠCH MỐI HÀN. ........................................................................... 36
KỸ THUẬT GÂY VÀ DUY TRÌ HỒ QUANG ....................................................... 37
3.1. NHỮNG KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ HỒ QUANG HÀN. .......................................... 38
3.2. CHUẨN BỊ PHÔI LIỆU, THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ HÀN. ........................................ 40
3.3. CHỌN CHẾ ĐỘ HÀN ĐỂ GÂY HỒ QUANG. .......................................................... 41
3.4. THAO TÁC AN TOÀN ĐỂ TRÁNH HỒ QUANG HÀN. ......................................... 42
3.5. LẮP QUE HÀN VÀO KÌM HÀN. ............................................................................... 42
3.6. KỸ THUẬT GÂY VÀ DUY TRÌ HỒ QUANG HÀN. ................................................ 43
3.7. KHẮC PHỤC CÁC KHUYẾT TẬT KHI GÂY HỒ QUANG. ................................... 45
3.8. AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH PHÂN XƯỞNG. ........................................... 46
KỸ THUẬT HÀN ĐƯỜNG THẲNG ....................................................................... 49
4.1. CHUẨN BỊ . ................................................................................................................. 50
4.2. CHỌN CHẾ ĐỘ HÀN. ................................................................................................. 52
4.3. PHƯƠNG PHÁP DAO ĐỘNG QUE HÀN. ................................................................ 52
4.4. BẮT ĐẦU HÀN, NỐI MỐI HÀN VÀ KẾT THÚC MỐI HÀN. ................................. 53
4.5. AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH PHÂN XƯỞNG. ........................................... 55
KỸ THUẬT HÀN BẰNG GIÁP MỐI KHÔNG VÁT CẠNH .............................. 58
5.1. CHUẨN BỊ PHÔI . ....................................................................................................... 59
5.2. CHỌN CHẾ ĐỘ HÀN. ................................................................................................. 61
5.3. KỸ THUẬT HÀN ĐÍNH PHÔI. .................................................................................. 61
5.4. KỸ THUẬT HÀN BẰNG GIAO ĐẦU KHÔNG VÁT CẠNH .................................. 62
5.5. KHUYẾT TẬT HÀN, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC. ........................ 64
5.6. AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH PHÂN XƯỞNG ............................................ 67
KỸ THUẬT HÀN BẰNG GIÁP MỐI VÁT CẠNH V .......................................... 70
Trang 5
6.1. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ DỤNG CỤ, PHÔI HÀN. ........................................................ 71
6.2. CHỌN CHẾ ĐỘ HÀN. ................................................................................................. 73
6.3. KỸ THUẬT HÀN GIÁP MỐI TẤM VỊ TRÍ 1G. ........................................................ 74
6.4. CÁCH KHẮC PHỤC CÁC KHUYẾT TẬT CỦA MỐI HÀN BẰNG CÓ VÁT MÉP.77
6.5. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG MỐI HÀN. ....................................... 81
6.6. AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH PHÂN XƯỞNG. ........................................... 81
PHỤ LỤC ................................................................................................................................ 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................................... 94