1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN:
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Mô đun 22: Hệ điều hành mã nguồn mở là mô đun đào tạo chuyên môn nghề được
biên soạn theo hình thức tích hợp lý thuyết và thực hành. Trong quá trình thực hiện,
nhóm biên soạn đã tham khảo nhiều tài liệu về hệ điều hành mã nguồn mở trong và
ngoài nước, kết hợp với kinh nghiệm trong thực tế.
Mặc dầu có rất nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất
mong nhận được sự đóng góp ý kiến của độc giả để giáo trình được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn
Cần Thơ, ngày 21 tháng 05 năm 2021
2
MỤC LỤC
LỜI GIỚI THIỆU .................................................................................................. 1
HỆ ĐIỀU HÀNH NGUỒN MỞ ............................................................................ 8
I. VỊ TRÍ TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN: .......................................................... 8
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN: ................................................................................. 8
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN ................................................................................ 8
BÀI 1 : TỔNG QUAN VỀ UBUNTU LINUX ................................................... 11
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN UNIX VÀ LINUX ...................................................... 11
1. Linux là gì? .................................................................................................. 11
2. Các bản phát hành Linux? ........................................................................... 11
3. Thương Mại Hóa Linux. .............................................................................. 13
4. Kiến trúc của Linux ..................................................................................... 13
5. Các đặc tính cơ bản ..................................................................................... 14
5.1. Đa tiến trình .......................................................................................... 14
5.2. Tốc độ cao ............................................................................................ 15
5.3. Bộ nhớ ảo .............................................................................................. 15
5.4. Sử dụng chung thư viện ........................................................................ 15
5.5. Sử dụng các chương trình xử lý văn bản .............................................. 15
5.6. Sử dụng giao diện cửa sổ...................................................................... 15
5.7. Network Information Service (NIS) ..................................................... 15
5.8. Lập lịch hoạt động chương trình, ứng dụng ......................................... 15
5.9. Các tiện ích sao lưu dữ liệu .................................................................. 15
5.10. Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình ......................................................... 15
6.Bài tập ........................................................................................................... 16
BÀI 2: CHUẨN BỊ VÀ CÀI ĐẶT UBUNTU LINUX ....................................... 17
1. Yêu cầu về phần cứng ................................................................................. 17
2. Quá trình cài đặt .......................................................................................... 17
2.1. Chọn phương thức cài đặt ........................................................................ 17
2.2. Chọn chế độ cài đặt .................................................................................. 17
2.3. Chọn ngôn ngữ hiển thị trong quá trình cài đặt........................................ 18
2.4. Cấu hình bàn phím ................................................................................... 18
2.5. Chọn cấu hình mouse ............................................................................... 18
2.6. Lựa chọn loại màn hình ............................................................................ 18
2.7. Lựa chọn loại cài đặt ................................................................................ 18
3
2.8. Chia Partition ........................................................................................... 19
2.9. Lựa chọn Automatically partition ............................................................ 19
2.10. Chia Partition bằng Disk Druid .............................................................. 20
2.11. Cài đặt chương trình Boot Loader ......................................................... 21
2.12. Cấu hình mạng ....................................................................................... 21
2.13. Cấu hình Firewall ................................................................................... 22
2.14. Chọn ngôn ngữ hỗ trợ trong Linux ........................................................ 23
2.15. Cấu hình khu vực địa lý của hệ thống .................................................... 23
2.16. Đặt mật khẩu cho người quản trị ............................................................ 23
2.17. Cấu hình chứng thực .............................................................................. 24
2.18. Chọn các chương trình và Package cài đặt ............................................ 24
2.19. Định dạng filesystem và tiến hành cài đặt ............................................. 25
3. Phân vùng và định dạng file hệ thống ......................................................... 25
4. Cài đặt các gói phần mềm ........................................................................... 26
4.1. Chương trình RPM ............................................................................... 26
4.2. Đặc tính của RPM ................................................................................ 26
4.3. Lệnh rpm .............................................................................................. 27
Câu hỏi ............................................................................................................ 30
5.Bài tập thực hành.......................................................................................... 30
1. Cài Đặt Ubuntu 11.04 trên máy thực ...................................................... 30
2.Cài Ubuntu trên máy ảo ........................................................................... 35
3.Chạy Ubuntu trên Windows 10 – không máy ảo, không cài song song .. 45
4.Cài đặt Ubuntu song song với Windows 10 UEFI/GPT .......................... 45
BÀI 3:HỆ THỐNG TẬP TIN TRONG UBUNTU LINUX ............................... 50
1. Cấu Trúc Hệ Thống Tập Tin. ...................................................................... 50
2. Hệ thống thư mục ........................................................................................ 51
3. Thao tác trên hệ thồng tập tin và ổ đĩa ........................................................ 53
4. Định dạng file system.................................................................................. 54
5. Các thao tác trên tập tin và thư mục. ........................................................... 54
5.1. Các thao tác trên thư mục..................................................................... 54
5.1.1. Đường dẫn tương đối và tuyệt đối .................................................... 54
5,1.2. Lệnh pwd ........................................................................................... 54
5.1.3. Lệnh cd .............................................................................................. 55
5.1.4 Lệnh ls ................................................................................................ 55
4
5.1.5. Lệnh mkdir ........................................................................................ 55
5.1.6. Lệnh rmdir ......................................................................................... 56
5.2. Tập tin ....................................................................................................... 56
5.2.1. Lệnh cat ............................................................................................. 56
5.2.2. Lệnh more .......................................................................................... 56
5.2.3. Lệnh cp .............................................................................................. 57
5.2.4. Lệnh mv ............................................................................................. 57
5.2.5. Lệnh rm ............................................................................................. 57
5.2.6. Lệnh find ........................................................................................... 57
5.2.7. Lệnh grep ........................................................................................... 57
5.2.8. Lệnh touch ......................................................................................... 58
5.2.9. Lệnh dd .............................................................................................. 58
6.Cấu Trúc Hệ Thống Ubuntu ......................................................................... 59
6.1. Cấu trúc thư mục của Ubuntu ............................................................... 59
6.2Người dùng và quyền hạn ...................................................................... 60
6.3.Cửa sổ dòng lệnh (Terminal) ................................................................. 61
6.4. Màn hình làm việc Desktop ................................................................. 62
7.Môi Trường Đồ Họa Unity trên Ubuntu 11.04 ............................................ 62
7.1. Giao diện Gnome: ................................................................................ 62
7.2. Bắt đầu sử dụng Ubuntu với Unity ...................................................... 64
7.2.2 Tìm các ứng dụng và các tập tin với Dash ......................................... 65
7.2.3 Cửa sổ và vùng làm việt ..................................................................... 66
7.2.4: Log out, power off, switch users ....................................................... 68
8. Bài tập thực hành ......................................................................................... 70
BÀI 4: CÀI ĐẶT ỨNG DỤNG TRÊN UBUNTU LINUX ................................ 79
1. Cài đặt các một ứng dụng từ mạng .............................................................. 79
2. Cài đặt ứng dụng từ Packet ......................................................................... 79
3. Cài đặt phần mềm từ file source .................................................................. 79
4. Gỡ bỏ các phần mềm đã được cài đặt ......................................................... 79
4.1. Trình soạn thảo vi ..................................................................................... 79
4.1.1. Giới thiệu vi ....................................................................................... 79
4.1.2. Một số hàm lệnh của vi ..................................................................... 80
4.1.3. Chuyển chế độ lệnh sang chế độ soạn thảo ....................................... 80
4.1.4. Chuyển chế độ soạn thảo sang chế độ lệnh ....................................... 80
5
4.2. Trình tiện ích mail ................................................................................ 82
4.3. Trình tiện ích tạo đĩa boot .................................................................... 82
4.4. Trình tiện ích setup............................................................................... 83
4.5. Trình tiện ích fdisk ............................................................................... 83
4.6. Trình tiện ích iptraf .............................................................................. 84
4.7. Trình tiện ích lynx ................................................................................ 84
4.8. Trình tiện ích mc .................................................................................. 84
5. Kiểm tra các phần mềm đã được cài đặt ..................................................... 85
6.Thực hành ..................................................................................................... 85
1. Công cụ tùy chỉnh ................................................................................... 85
2. Synaptic Package Manager ..................................................................... 87
3. Google Chrome ....................................................................................... 88
4. Geary ....................................................................................................... 88
5. VLC Media Player .................................................................................. 89
1. Tixati ....................................................................................................... 89
2. Visual Studio Code ................................................................................. 90
3. GIMP ....................................................................................................... 91
4. Dropbox ................................................................................................... 91
5. Steam ....................................................................................................... 91
BÀI 5:CÁC TRÌNH TIỆN ÍCH TRÊN LINUX UBUNTU ............................... 93
1. Trình soạn thảo WRITER ........................................................................... 93
1.1. Giới thiệu phần mềm soạn thảo văn bản .............................................. 93
1.2. Các thao tác căn bản trên một tài liệu .................................................. 93
1.3.Soạn thảo văn bản ................................................................................. 94
1.4. Trình bày văn bản ................................................................................. 95
2.Hàm trong xử lý bảng tính -Cal ................................................................. 105
2.1.Các khái niệm ...................................................................................... 105
2.2. Các dạng dữ liệu ................................................................................. 105
2.3. Các phép tính ...................................................................................... 105
2.4.Một số hàm thông dụng ...................................................................... 106
2.4.3. Một số hàm logic ............................................................................. 109
2.4.4. Một số hàm tìm kiếm và tham chiếu ............................................... 109
2.4.5. Một số hàm ngày tháng và thời gian ............................................... 111
2.4.6. Một số hàm cơ sở dữ liệu ................................................................ 112