BÀI 3
XÁC ĐỊNH ĐỘ ẨM
Thông thường muốn xác định độ ẩm của nguyên liệu mẫu trung bình cần phải
bảo quản trong bình thuỷ tinh kín và bản thân thí nghiệm cũng cần tiến hành trong
thời gian ngắn nhất sau lúc chọn mẫu trung bình.
1.1. Mục đích xác định độ ẩm
Biết được độ ẩm của nguyên liệu hay phối liệu để tìm được biện pháp gia
công hay sử dụng hợp lý, sử dụng thiết bị gia công thích hợp với nguyên liệu hay
phối liệu để đạt được yêu cầu kỹ thuật sản xuất các sản phẩm đi từ các nguyên liệu
và phối liệu đó.
Từ độ ẩm có thể xác định chính xác lượng nước tạo hình cũng như chỉ số dẻo
của đất sét, cao lanh và xác định đúng khối lượng của nó trong phối liệu.
1.2. Cách xác định độ ẩm
Cân 50 – 100 g nguyên liệu (dạng cục hay nghiền nhỏ) trong bát sứ hay cốc
thuỷ tinh (đã sấy khô và cân trước trọng lượng). Đặt vào tủ sấy ở 105 – 1100C.
Thời gian sấy từ 2 – 4 giờ (phụ thuộc độ lớn của cục, độ ẩm và độ dẻo của nguyên
liệu).
Mẫu sấy khô đến trọng lượng không đổi (tức là một mẫu sau khi sấy hai lần,
mỗi lần cách nhau 15 phút không thay đổi trọng lượng), làm nguội trong bình hút
ẩm và sau đó đem cân (chính xác đến 0,01 g).
- Độ ẩm tuyệt đối hay độ ẩm tính theo mẫu khô được tính theo công thức
.100
g
gg
W
1
10 −
= trong đó: W-độ ẩm tuyệt đối của nguyên liệu (%), g0-khối
lượng đất sét ẩm (gam), g1-khối lượng đất sét sấy khô đến khối lượng không đổi
(gam).
- Độ ẩm tương đối hay độ ẩm tính theo mẫu ướt, tính theo công thức
.100
g
gg
W
0
10
0
−
=
Sự phụ thuộcgiữa độ ẩm tuyệt đối và tương đối biểu thị bằng công thức
W
100
W.100
W0+
= (%) và
0
0
W100
.100W
W−
= (%)
1.3. Dụng cụ cần xác định độ ẩm
1- Tủ sấy, 1 chiếc
2- Nhiệt kế, 1 chiếc (1500C)
3- Cân kỹ thuật, 1 chiếc (1 kg)
4- Bát sứ hoặc cốc thuỷ tinh đường kính 5 – 7 cm, 1 cái.