TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ

GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: VẬN HÀNH VAN
NGHỀ: VẬN HÀNH THIẾT BỊ KHAI THÁC DẦU KHÍ
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
(Ban hành kèm theo Quyết định số: 192/QĐ-CĐDK ngày 25 tháng 3 năm 2020
của Trường Cao Đẳng Dầu Khí)
Bà Rịa - Vũng Tàu, năm 2020
(Lưu hành nội bộ)
Trang 1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Trang 2
LỜI GIỚI THIỆU
Để phục vụ cho công tác giảng dạy của giáo viên cũng như việc học tập của học
sinh trong khoa Dầu khí, chúng tôi đã tham khảo nhiều tài liệu của các tác giả trong và
ngoài nước biên soạn nên giáo trình “Vận hành van”.
Giáo trình được dùng cho các giáo viên trong khoa làm tài liệu chính thức giảng
dạy cho học sinh nghề Vận hành thiết bị chế biến dầu khí. Nội dung giáo trình đề cập
một cách hệ thống các kiến thức cơ bản nhất về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và giúp
học sinh thao tác thành thạo trong vận hành bảo dưỡng các loại van và các phụ kiện
của chúng. Cụ thể bao gồm các bài sau:
• Bài 1: Khái quát chung về van
• Bài 2: Vận hành và bảo dưỡng van
Xin chân thành cảm ơn các giáo viên Khoa dầu khí của trường Cao đẳng Dầu
khí đã giúp đỡ tôi hoàn thành giáo trình này.
Trân trọng cảm ơn./.
Bà rịa - Vũng Tàu, tháng 3 năm 2020
Tham gia biên soạn
1.
Chủ biên: Ks. Bùi Đức Sơn
2.
Ks. Phạm Thế Anh
3.
ThS. Hoàng Trọng Quang
Trang 3
MỤC LỤC
BÀI 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ VAN ................................................................ 14
1.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA VAN ................................................................. 15
1.2. PHÂN LOẠI VÀ KÝ HIỆU VAN ......................................................................... 15
BÀI 2. VẬN HÀNH VÀ BẢO DƯỠNG VAN ....................................................... 19
2.1. CÂU TAO VA NGUYÊN LY HOAT ĐÔNG CUA VAN ..................................... 20
2.1.1. Van cổng ............................................................................................................ 20
2.1.2. Van cầu .............................................................................................................. 30
2.1.3. Van chốt ............................................................................................................. 36
2.1.4. Van bi ................................................................................................................. 38
2.1.5. Van bướm ........................................................................................................... 43
2.1.6. Van màng ........................................................................................................... 44
2.1.7. Van một chiều .................................................................................................... 45
2.1.8. Van điều khiển ................................................................................................... 48
2.1.9. Van an toàn ........................................................................................................ 55
2.2. THỰC TẬP VẬN HÀNH VÀ BẢO DƯỠNG VAN ............................................ 57
2.2.1. Vận hành cơ khí ................................................................................................. 59
2.2.2. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa và vận hành van cổng ...................................... 62
2.2.3. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa vận hành van cầu ............................................. 68
2.2.4. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa vận hành van chốt ............................................ 71
2.2.5. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa vận hành van bi ................................................ 74
2.2.6. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa vận hành van bướm ......................................... 77
2.2.7. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa vận hành van một chiều ................................... 79
2.2.8. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa vận hành van điều khiển. ................................. 83
2.2.9. Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa vận hành van an toàn ....................................... 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 87
Trang 4
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
ASTM
American Steel Testing Material
ANSI
American National Standards Institude
ASME
American Society of Mechanical Engineers