Góp phần nghiên cứu đặc điểm giải phẫu học mạch máu mũ đùi ngoài ở người Việt Nam

Chia sẻ: Trần Thị Hạnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đặt vấn đề về mạch máu mũ đùi ngoài có nhiều ứng dụng trên lâm sàng. Nghiên cứu về đặc điểm giải phẫu học của mạch máu này đã được báo cáo nhiều nơi trên thế giới. Nhóm nghiên cứu tiến hành công trình này nhằm góp phần nghiên cứu đặc điểm giải phẫu học mạch máu mũ đùi ngoài ở người Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Góp phần nghiên cứu đặc điểm giải phẫu học mạch máu mũ đùi ngoài ở người Việt Nam

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học GÓP PHẦN NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU HỌC MẠCH MÁU MŨ ĐÙI NGOÀI Ở NGƯỜI VIỆT NAM Dương Toàn Trung*, Dương Văn Hải**, Trang Mạnh Khôi** TÓM TẮT Đặt vấn đề: Mạch máu mũ đùi ngoài có nhiều ứng dụng trên lâm sàng. Nghiên cứu về đặc điểm giải phẫu học của mạch máu này đã được báo cáo nhiều nơi trên thế giới. Chúng tôi tiến hành công trình này nhằm góp phần nghiên cứu đặc điểm giải phẫu học mạch máu mũ đùi ngoài ở người Việt Nam. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành trên 40 động mạch mũ đùi ngoài ở 20 xác người Việt Nam trưởng thành tại bộ môn Giải phẫu học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. Kết quả và Bàn luận: Nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài: 64% xuất phát từ động mạch đùi sâu, 18% từ động mạch đùi và 18% từ động mạch cơ tứ đầu. Dạng phân nhánh của động mạch mũ đùi ngoài: có 79% trường hợp động mạch mũ đùi ngoài chia thành ba nhánh, 21% động mạch mũ đùi ngoài chia thành hai nhánh. Chiều dài của động mạch mũ đùi ngoài trung bình là 17,4 ± 7,6mm. Đường kính của động mạch mũ đùi ngoài đo ngay tại nguyên ủy là 3,6 ± 0,7mm và đo ngay trước khi phân nhánh là 3,8 ± 0,9mm. Chiều dài các nhánh lên, nhánh ngang và nhánh xuống lần lượt là là 23,8 ± 10,0mm, 19,5 ± 5,9mm và 22,1 ± 9,5mm. Đường kính các nhánh lên, nhánh ngang và nhánh xuống lần lượt là 2,1 ± 0,5mm, 2,2 ± 0,6mm và 2,4 ± 0,7mm. Khoảng cách từ nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài đến nguyên ủy của động mạch đùi sâu trung bình là 21,1 ± 8,8mm. Khoảng cách từ nguyên ủy động mạch động mạch mũ đùi ngoài đến điểm giữa dây chằng bẹn, trường hợp động mạch mũ đùi ngoài xuất phát từ động mạch đùi sâu là 61,8 ± 13,3mm, trường hợp động mạch mũ đùi ngoài xuất phát từ động mạch đùi là 47,4 ± 8,6mm, trường hợp động mạch mũ đùi ngoài xuất phát từ động mạch cơ tứ đầu là 66,6 ±9,3mm. Khoảng cách từ nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài đến gai chậu trước trên, phân nhóm theo nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài: trường hợp động mạch mũ đùi ngoài xuất phát từ động mạch đùi sâu là 104,7 ± 14,4mm, trường hợp động mạch mũ đùi ngoài xuất phát từ động mạch đùi là 94,6 ± 10,7mm, trường hợp động mạch mũ đùi ngoài xuất phát từ động mạch cơ tứ đầu là 110,0 ± 5,7mm.Các kết quả từ nghiên cứu này đã được so sánh và cho thấy có sự tương đồng với các kết quả của các tác giả khác trong y văn. Kết luận: Động mạch mũ đùi ngoài thường xuất phát từ động mạch đùi sâu và phân chia thành ba nhánh: nhánh lên, nhánh ngang và nhánh xuống. Chiều dài động mạch mũ đùi ngoài trung bình là 17,4mm, đường kính trung bình là 3,6mm tại nguyên ủy và 3,8mm tại vị trí trước khi phân nhánh. Khoảng cách từ nguuyên ủy động mạch mũ đùi ngoài đến nguyên ủy của động mạch đùi sâu trung bình là 21,1mm. Trong trường hợp thường gặp nhất là động mạch mũ đùi ngoài xuất phát từ động mạch đùi sâu, khoảng cách trung bình từ nguyên ủy động mạch mũ đùi ngoài đến điểm giữa dây chằng bẹn là 61,8mm, đến gai chậu trước trên là 104,7mm. Từ khóa: động mạch mũ đùi ngoài, giải phẫu học, nhánh lên, nhánh ngang, nhánh xuống. *Khoa Thận nhân tạo BV Chợ Rẫy Tác giả liên lạc: Bs Dương Toàn Trung Chuyên Đề Ngoại Khoa **Bộ môn Giải phẫu học, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh ĐT: 0918353352 Email: bsduongtoantrung@yahoo.com 171 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 ABSTRACT ANATOMIC FEATURES OF LATERAL CIRCUMFLEX FEMORAL VASCULAR IN VIETNAMESE POPULATION Duong Van Hai, Trang Manh Khoi, Duong Toan Trung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 171 - 179 Background: The lateral circumflex femoral vascular has been used in many clinical area. There were a number of studies which researched on anatomical features of this vascular. Accordingly, this study was conducted to support and take part in exploring the anatomical characteristic of the lateral circumflex femoral vascular in adult Vietnamese. Materials and Methods: There were 40 inguinal regions from 20 formol-embalmed cadavers of adult Vietnamese investigated in this sutdy. The study took place in Anatomy Department, University of Health Sciences at Ho Chi Minh city. Study design: Cross-sectional study. Results: The lateral circumflex femoral artery (LCFA) was found to be branched from the deep femoral artery (DFA) in 64%, from the femoral artery (FA) in 18% and from the quadriceps femoris muscle artery in 18% of the cases. The LCFA divided into three main branches in 79%, into two branches in 21% of the cases. The mean length of LCFA was 17.4 ± 7.6mm and its mean diameter at the orgin was 3.6 ± 0.7mm, at the division point was 3.8 ± 0.9mm. The mean length of the ascending, transverse and descending branch was 23.8 ± 10.0mm, 19.5 ± 5.9mm and 22.1 ± 9.5mm, respectively. The mean diameter of these branches were 2.1 ± 0.5mm, 2.2 ± 0.6mm and 2.4 ± 0.7mm, in the order given. The mean distance between the LCFA’s origin and the origin of deep femoral artery was 21.1 ± 8.8mm. We also measured the distances between the origin of the LCFA and the mid-inguinal point. For the LCFAs branching from DFA the mean distance between these point was 61.8 ± 13.3mm, for LCFAs branching from FA the mean distance was 47.4 ± 8.6mm, while for LCFAs branching from the quadriceps femoris muscle artery the mean distance was 66.6 ± 9.3mm. The mean distance between the orgin of the LCFA and the anterior superior iliac spine was 104.7 ± 14.4mm, 94.6 ± 10.7mm, 110.0 ± 5.7mm, respectively. These results was analysed and compared to the described results of the other authors in the literature. Conclusions: The LCFA was commonly originated from the DFA, divided into three branches (ascending, transverse and descending branches) in the major cases. Its mean length was 17.4mm, its mean diameter was 3.6 at the origin and 3.8 at the division level. The mean distance between the origin of the LCFA and the origin of the DFA was 21.1mm. In the most of cases (the LCFA branched from the DFA), the mean distance from the origin of the LCFA to the mid-inguinal point was 61.8mm, to the anterior superior iliac spine was 104.7mm. Keywords: lateral circumflex femoral artery, anatom, ascending branch, transverse branch, descending branch. cầu có tầm quan trọng rất lớn đối với những ĐẶT VẤN ĐỀ trường hợp cần mổ cấp cứu để cứu sống một Đặc điểm giải phẫu học của động mạch chi bị hoại tử hoặc chấn thương, trong nhồi mũ đùi ngoài không chỉ được nghiên cứu máu cơ tim do bít tắc động mạch vành cũng nhiều trong kỹ thuật sử dụng vạt da mặt như trong lĩnh vực phẫu thuật sọ não(Error! trước bên đùi mà còn trong phẫu thuật bắc Reference source not found.). (4,18) cầu chủ-khoeo , kỹ thuật ghép bắc cầu Ngoài ra, nhánh lên của động mạch mũ đùi động mạch vành(3) và phẫu thuật bắc cầu ngoài có thể được sử dụng với vai trò là một ngoài sọ- trong sọ của chuyên ngành ngoại nguồn cấp máu cho mảnh ghép xương chậu có thần kinh(2). Trong đó, các kỹ thuật ghép bắc 172 Chuyên Đề Ngoại Khoa Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 tái tạo mạch máu trong kỹ thuật điều trị những trường hợp hoại tử chỏm xương đùi(22). Đây chính là một ứng dụng của động mạch mũ đùi ngoài khả thi nhất và đang được thực hiện nhiều ở Việt Nam. Trong những năm gần đây, đối với lĩnh vực phẫu thuật tạo hình và vi phẫu, vạt da mặt trước bên đùi có vai trò ngày càng quan trọng, được sử dụng nhiều trong các phẫu thuật tái tạo, tạo hình, ghép da hiện nay. Công trình nghiên cứu về động mạch mũ đùi ngoài và các nhánh của động mạch này đã được thực hiện từ lâu bởi các tác giả nước ngoài nhưng những nghiên cứu này được tiến hành trên xác người nước ngoài, vì vậy, có thể các kết quả đã ghi nhận đó không hoàn toàn phù hợp với số liệu thực tế trên người Việt Nam. Trong khi đó, ở Việt Nam, đã có các tác giả Nguyễn Quang Quyền, Lê Văn Cường, Nguyễn Thị Thanh Phượng và Dương Văn Hải nghiên cứu về nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài, các dạng nguyên ủy của động mạch này vào năm 1988(9). Mục tiêu nghiên cứu Khảo sát nguyên ủy,dạng phân nhánh của động mạch mũ đùi ngoài Khảo sát chiều dài, đường kính của động mạch mũ đùi ngoài. Khảo sát kích thước, chiều dài các nhánh của động mạch mũ đùi ngoài. Khảo sát khoảng cách từ nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài đến nguyên ủy của động mạch đùi sâu, đến gai chậu trước trên và đến điểm giữa dây chằng bẹn. ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nghiên cứu Y học Các đối tượng đưa vào nghiên cứu là các xác người Việt Nam từ 20 đến 70 tuổi. Chỉ chọn những xác không có sẹo mổ vùng bẹn, vùng đùi hay có các bệnh lý mạch máu đã được phát hiện hoặc được loại trừ nếu phát hiện trong khi phẫu tích. Các trường hợp nghi ngờ không phải người Việt Nam cũng không đưa vào nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu Mô tả cắt ngang. Các bước tiến hành Bước đầu chúng tôi phẫu tích qua các lớp da, mô mỡ dưới da ở vùng bẹn để bộc lộ động mạch đùi và các nhánh của động mạch này. Vén cơ may sang bên để bộc lộ động mạch đùi sâu và động mạch mũ đùi ngoài. Ngay sau khi phẫu tích, chúng tôi quan sát, chụp ảnh, ghi lại mã số của mẫu nghiên cứu và đo đạc các kích thước để tránh bị xê dịch, biến dạng mất liên quan hay bị đứt. Các trường hợp phát hiện có bệnh lý mạch máu hoặc bị đứt chúng tôi loại, không đưa vào mẫu nghiên cứu. Chúng tôi đo khoảng cách giữa các điểm bằng compas. Chiều dài của một động mạch hoặc một nhánh được tính từ nguyên ủy đến chỗ chia nhánh bên đầu tiên. Dùng sợi chỉ căng dọc theo chiều dài động mạch cần đo, sau đó dùng thước để đo chiều dài đoạn chỉ. Khi đo đường kính mạch máu thì để có kết quả chính xác khách quan chúng tôi bóp dẹp động mạch bằng kềm Kelly thẳng, cho hai mặt động mạch áp sát vào nhau và đo chiều rộng đoạn đã kẹp, đoạn này chính là một nửa chu vi động mạch. Gọi D là chiều rộng đo được, d là đường kính của mạch máu, ta có liên quan: Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu được tiến hành trên 40 động mạch mũ đùi ngoài ở 20 xác người Việt Nam trưởng thành, đã được ướp, ngâm formol tại Bộ môn Giải phẫu học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Chuyên Đề Ngoại Khoa Từ đó ta suy ra đường kính mạch máu theo công thức sau: Trong đó chúng tôi lấy . 173 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Để đo vị trí động mạch mũ đùi ngoài và nguyên ủy các nhánh bên của động mạch này chúng tôi dựa vào các mốc cố định trên cơ thể bảo đảm tính chính xác và quan trọng là cùng mốc thống nhất với các tác giả khác đã nghiên cứu để sau này có cơ sở cho việc so sánh. Ở đây, chúng tôi đo khoảng cách từ vị trí nguyên ủy động mạch mũ đùi ngoài đến gai chậu trước trên và đến điểm giữa dây chằng bẹn. Đầu tiên, chúng tôi phẫu tích bộc lộ nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài, bóc tách dọc theo động mạch này đến chỗ phân nhánh rồi bóc tách tiếp tục các nhánh. Chúng tôi đo khoảng cách từ nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài đến các điểm mốc cố định trên cơ thể trước, sau đó ghi nhận chiều dài đoạn từ nguyên ủy của động mạch đùi sâu đến nguyên ủy của động mạch mũ đùi ngoài, chiều dài đoạn từ nguyên ủy động mạch mũ đùi ngoài đến chỗ động mạch này phân nhánh. Sau đó chúng tôi đo chiều dài các nhánh lên, nhánh ngang (nếu có) và nhánh xuống của động mạch mũ đùi ngoài. Chiều dài ghi nhận được là chiều dài từ chỗ động mạch mũ đùi ngoài chia thành các nhánh đến chỗ các nhánh này chia thành các phân nhánh. Sau đó, các đường kính của động mạch mũ đùi ngoài tại nguyên ủy, tại chỗ phân nhánh cùng với đường kính của các nhánh lên, nhánh ngang và nhánh xuống được đo và ghi nhận vào phiếu thu thập số liệu. KẾT QUẢ nghĩa thống kê giữa các phân nhóm (phép kiểm t hai mẫu, p