1
HÓA HỌC 12
Chƣơng 2 CACBOHIĐRAT
* Tinh bột (chất bột) là thành phần chính của hạt gạo, hạt
ngô, củ khoai, củ sắn,…, có công thức là (C6H10O5)n
* Xenlulozơ (cotton, chất xơ) là thành phần chính của
bông, đay, gai, tre, nứa, gỗ, vỏ bào, mùn cưa, rơm, rạ,…,
có công thức là (C6H10O5)m.
Tinh bột và xenlulozơ không phải là đồng phân của
nhau, vì n
m.
* Saccarozơ (đường ăn, sugar) có trong thân cây mía, quả
thốt nốt chín, củ cải đường, quả ngọt đậm (như nhãn,
vải,…), mật ong, …, có CTPT là C12H22O11.
* Mantozơ (đường mạch nha) xuất hiện khi củ khoai lang
chớm mọc mầm (khoai mật), khi hạt thóc chớm mọc
mầm, khi nhai tinh bột (cơm, bánh mì, bỏng,…), có CTPT
là C12H22O11.
Saccarorơ và mantozơ là đồng phân của nhau.
* Glucozơ (đường nho) có vị ngọt nhạt, có trong nhiều
trong hoa nở, quả chín,…, có CTPT là C6H12O6.
* Fructozơ có vị ngọt sắc (ngọt đậm, ngọt khé cổ), có
trong nhiều trong mật ong, có CTPT là C6H12O6
Glucozơ và Fructozơ là đồng phân của nhau.
+ Công thức của tinh bột (C6H10O5)n có thể viết là C6n(H2O)5n.
+ Công thức của xenlulozơ (C6H10O5)m có thể viết là C6m(H2O)5m.
+ CTPT của saccarozơ và mantorơ có thể viết là C12(H2O)11.
+ CTPT của glucozơ và fructorơ có thể viết là C6(H2O)6.
Như vậy, công thức của các chất hữu cơ nêu trên đều có dạng
Cx(H2O)y, vì vậy những hợp chất hữu cơ nêu trên đây có tên gọi
chung là cacbohiđrat. {Cacbon = C; Hiđrat = H2O}
Ngoài ra, chúng còn có tên chung là hiđratcabon, gluxit, saccarit.
Các cacbohiđrat đƣợc thành 3 loại (3 nhóm chính):
1. Mono-saccarit (đường đơn): glucozơ, fructorơ, …
(đơn giản nhất, hết phản ứng thủy phân).
2. Đi-saccarit (đường đôi): saccarozơ, mantorơ, … (có
phản ứng thủy phân, sinh ra monosacarit).
3. Poli-saccarit (đường đa): tinh bột, xenlulozơ, … (có
phản ứng thủy phân).
{mono = 1; đi = 2; oligo = từ 2 đến 10; poli = 11 trở lên}
Bài 5: GLUCOZƠ
(Glucozơ có tên thường gọi là đường nho)
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
Trong tự nhiên, glucozơ
(1) có mặt ở hầu hết các bộ phận của thực vật.
(2) có nhiều trong quả đã chín, hoa đã nở (bị kiến, ong …)
(3) có nhiều ở ngọn cây non (bị kiến …)
(4) có trong máu người (khoảng 0,1%) và máu của nhiều
loài động vật khác như trâu, bò, dê, ngựa, voi, …
(5) có nhiều trong mật ong (khoảng 30%)
(6) có trong nước tiểu của người mắc bệnh tiểu đường
v.v…
Ong đang hút mật (hút đường glucozơ,… từ nhụy hoa nhãn)
Quả chín thường có vị ngọt nhạt do có đường glucozơ
Giải thích vì sao glucozơ có mặt ở hầu hết các bộ phận
của thực vật.
Glucozơ có mặt ở hầu hết các bộ phận của cây cỏ, do
phản ứng quang hợp sinh ra glucozơ và khí O2.
6.CO2 + 6.H2O
Clorofin
Glucozơ + 6.O2
Các phân tử khí O2 tan vào không khí. Các phân tử
glucozơ dễ tan vào nhựa cây và theo nhựa cây đi đến hầu
hết các bộ phận của cây (như lá, cành, thân, rễ, hoa,
quả,…)
v.v…
ánh sáng
