PHÒNG GIÁO D C VÀ ĐÀO T O BÌNH XUYÊNỤ Ạ
TR NG THCS ĐO ĐCƯỜ Ạ Ứ
CHUYÊN ĐỀ
H NG D N H C SINH GI I BÀI T P V ĐNHƯỚ Ẫ Ọ Ả Ậ Ề Ị
LU T ÔM CHO ĐO N M CH N I TI P, SONG SONG ÔNẬ Ạ Ạ Ố Ế
THI L P 10Ớ
- Tác gi : Nguy n Ph ng Namả ễ ươ
- Ch c v : Giáo viênứ ụ
- Đn v công tác: Tr ng THCS Đo Đc.ơ ị ườ ạ ứ
Bình Xuyên, tháng 11/2021
1. Tác gi chuyên đ:ả ề Nguy n Ph ng Nam.ễ ươ
2. Ch c v :ứ ụ Giáo viên.
3. Đn v công tác:ơ ị THCS Đo Đc – Bình Xuyên – Vĩnh Phúc.ạ ứ
4. Tên chuyên đ:ềH ng d n h c sinh gi i bài t p v đnh lu t ôm cho đo nướ ẫ ọ ả ậ ề ị ậ ạ
m ch n i ti p, song song ôn thi l p 10.ạ ố ế ớ
5. Đi t ng h c sinh l p 9 ôn thi vào l p 10; d ki n s ti t d y:ố ượ ọ ớ ớ ự ế ố ế ạ 8 ti t.ế
6. Th c tr ng ch t l ng thi vào l p 10 c a đn v năm h c 2020 – 2021.ự ạ ấ ượ ớ ủ ơ ị ọ
6.1. Lý do vi t chuyên đ.ế ề
Năm h c 2021-2022 là năm h c th c hi n m c tiêu kép bao g mhoànọ ọ ự ệ ụ ồ
thành ch ng trình giáo d c c a các c p theo h ng d n nhi m v năm h cươ ụ ủ ấ ướ ẫ ệ ụ ọ
đng th i k t h p v i công tác phòng ch ng d ch Covid-19 đc u tiên đtồ ờ ế ợ ớ ố ị ượ ư ặ
lên hàng đu. Ngay t đu năm h c B giáo d c đã có h ng d n đi u ch nhầ ừ ầ ọ ộ ụ ướ ẫ ề ỉ
n i dung d y h c c p THCS môn V t lí đi kèm công văn 4040/BGDĐT-ộ ạ ọ ấ ậ
GDTrH ngày 16 tháng 9 năm 2021 c a B tr ng B GDĐT; S giáo d c vàủ ộ ưở ộ ở ụ
đào t o đã xây d ng n i dung c t lõi các môn h c và h ng d n các phòngạ ự ộ ố ọ ướ ẫ
giáo d c th c hi n tinh gi n ch ng trình môn h c và d y h c nh ng n iụ ự ệ ả ươ ọ ạ ọ ữ ộ
dung c t lõi ng phó v i tình hình d ch b nh đang di n ra trên c n c. Đây làố ứ ớ ị ệ ễ ả ướ
c h i đ giáo viên s p x p l i m t s n i dung m t cách h p lý h n, t o cơ ộ ể ắ ế ạ ộ ố ộ ộ ợ ơ ạ ơ
h i đ giáo viên có th i gian h ng d n h c sinh v n d ng làm bài t p m tộ ể ờ ướ ẫ ọ ậ ụ ậ ở ộ
s n i dung khó mà tr c đây v i h c sinh trung bình y u ch a t gi i quy tố ộ ướ ớ ọ ế ư ự ả ế
đc.ượ
Đi v i c p THCS thì ngoài nhi m v quan tr ng là nâng cao ch tố ớ ấ ệ ụ ọ ấ
l ngđào t o b i d ng h c sinh gi i, ph đo h c sinh y u kém còn có m tượ ạ ồ ưỡ ọ ỏ ụ ạ ọ ế ộ
nhi m v h t s c khó khăn khácđó là b i d ng h c sinh l p 9 ôn thi vào l pệ ụ ế ứ ồ ưỡ ọ ớ ớ
10. Đó là s n ph m đu ra đi v i giáo d c c p THCS. Các em h c sinh l p 9ả ẩ ầ ố ớ ụ ấ ọ ớ
ph i đt chu n yêu c u v ph m ch t và năng l c môn h c đ có th ti pả ạ ẩ ầ ề ẩ ấ ự ọ ể ể ế
t c h c lên THPT. Có th nói ôn thi vào l p 10 luôn đc các nhà tr ng quanụ ọ ể ớ ượ ườ
tâm và tìm gi i pháp đ kh c ph c tình tr ng này. Mu n v y ng i giáo viênả ể ắ ụ ạ ố ậ ườ
không ch bi t d y mà còn ph i bi t tìm tòi ph ng pháp nh m phát huy tínhỉ ế ạ ả ế ươ ằ
tích c c c a h c sinh và tăng d n t l h c sinh đ vào THPT c a t ng nhàự ủ ọ ầ ỉ ệ ọ ỗ ủ ừ
tr ng theo t ng năm h c.ườ ừ ọ
Đi v i b môn V t lí, m t b môn th ng đc ch n là m t trong baố ớ ộ ậ ộ ộ ườ ượ ọ ộ
môn n m trong bài thi t h p vào l p 10 c a m t s năm. Các em h c sinh l pằ ổ ợ ớ ủ ộ ố ọ ớ
9 ngay t đu năm h c ph i h c đu các môn thu c các lĩnh v c KHTN vàừ ầ ọ ả ọ ề ộ ự
KHXH đ có ki n th c c b n cho kì thi chuy n c p. Môn V t lí tr ngể ế ứ ơ ả ể ấ ậ ở ườ
ph thông đc bi t là b c THCS, bài t p V t lí đóng vai trò h t s c quanổ ặ ệ ậ ậ ậ ế ứ
tr ng, vi c h ng d n h c sinh làm bài t p V t lí là m t ho t đng d y h c,ọ ệ ướ ẫ ọ ậ ậ ộ ạ ộ ạ ọ
m t công vi c khó khăn. Bài t p V t lí giúp h c sinh hi u nh ng hi n t ngộ ệ ậ ậ ọ ể ữ ệ ượ
V t lí và các quy lu t c b n c a V t lí trong th gi i t nhiên. Qua th c tậ ậ ơ ả ủ ậ ế ớ ự ự ế
gi ng d y V t lí tr ng THCS nói chung, môn V t lí l p 9 nói riêng h cả ạ ậ ở ườ ậ ớ ọ
sinh còn g p r t nhi u khó khăn, lúng túng khi gi i các bài t p V t lí, đi uặ ấ ề ả ậ ậ ề
này nh h ng ít nhi u đn ch t l ng d y và h c. Đc bi t là nh ng emả ưở ề ế ấ ượ ạ ọ ặ ệ ữ
h c sinh sau khi đã đc phân lu ng thi vào THPT. Nhìn chung v ch t l ngọ ượ ồ ề ấ ượ
đi trà thi vào l p 10 có nhi u em là m c trung bình y u,ch a th c s yêuạ ớ ề ở ứ ế ư ự ự
thích môn h c, kĩ năng làm bài t p còn r t nhi u h n ch .ọ ậ ấ ề ạ ế
Th c hi n k ho ch s 60/KH-PGDĐT ngày 21 tháng 10 năm 2021 vự ệ ế ạ ố ề
vi c t ch c h i th o nâng cao ch t l ng tuy n sinh vào l p 10 và s phânệ ổ ứ ộ ả ấ ượ ể ớ ự
công vi t chuyên đ môn V t lí trong bài thi t h p vào THPT. Tôi đã tìm tòi,ế ề ậ ổ ợ
nghiên c u đa ra n i dung c a chuyên đ ứ ư ộ ủ ề “H ng d n h c sinh gi i bàiướ ẫ ọ ả
t p v đnh lu t ôm cho đo n m ch n i ti p, song song ôn thi l p 10”ậ ề ị ậ ạ ạ ố ế ớ
6.2. Th c tr ng k t qu thi vào l p 10 c a đn v năm h c 2019-2020ự ạ ế ả ớ ủ ơ ị ọ
(năm h c thi môn V t lí trong bài thi t h p)ọ ậ ổ ợ .
+ T ng s h c sinh t t nghi p THCS: 127 h c sinhổ ố ọ ố ệ ọ
+ T ng s h c sinh đăng kí d thi vào THPT: 115 h c sinhổ ố ọ ự ọ
+ S h c sinh b đi m li t (): 02 h c sinh chi m 1,7% và x p th 5/14ố ọ ị ể ệ ọ ế ế ứ
tr ng trong huy n.ườ ệ
+ S h c sinh b đi m y u kém (): 25 h c sinh chi m 21,7% và x p thố ọ ị ể ế ọ ế ế ứ
8/14 tr ng trong huy n.ườ ệ
+ S h c sinh đi m trên trung bình (): 80h c sinh chi m 69,6% và x p thố ọ ể ọ ế ế ứ
5/14 tr ng trong huy n.ườ ệ
+ S h c sinh đi m khá gi i (): 62 h c sinh chi m 53,9% và x p th 3/14ố ọ ể ỏ ọ ế ế ứ
tr ng trong huy n.ườ ệ
7. H th ng (phân lo i, d u hi u nh n bi t đc tr ng) các d ng bài t pệ ố ạ ấ ệ ậ ế ặ ư ạ ậ
đc tr ng c a chuyên đặ ư ủ ề
1. D ng bài t p đnh tính.ạ ậ ị
Bài t p đnh tính là nh ng bài t p mà khi gi i, h c sinh không c n th cậ ị ữ ậ ả ọ ầ ự
hi n các phép tính ph c t p mà ph i s d ng nh ng phép suy lu n lôgic trênệ ứ ạ ả ử ụ ữ ậ
c s hi u rõ b n ch t c a các khái ni m, đnh lu t v t lí và nh n bi t đcơ ở ể ả ấ ủ ệ ị ậ ậ ậ ế ượ
nh ng bi u hi n c a chúng trong các tr ng h p c th .ữ ể ệ ủ ườ ợ ụ ể
Bài t p đnh tính có t m quan tr ng đc bi t vì nhi u bài t p tính toán cóậ ị ầ ọ ặ ệ ề ậ
th gi i đc ph i thông qua nh ng bài t p đnh tính....Vì v y vi c luy nể ả ượ ả ữ ậ ị ậ ệ ệ
t p, đào sâu ki n th c và m r ng ki n th c c a h c sinh v m t v n đ nàoậ ế ứ ở ộ ế ứ ủ ọ ề ộ ấ ề
đó c n đc b t đu t bài t p đnh tính. Đây là lo i bài t p có kh năng trauầ ượ ắ ầ ừ ậ ị ạ ậ ả
d i ki n th c và t o h ng thú h c t p c a h c sinh.ồ ế ứ ạ ứ ọ ậ ủ ọ
Đ gi i quy t đc bài t p đnh tính đòi h i h c sinh ph i phân tích đcể ả ế ượ ậ ị ỏ ọ ả ượ
b n ch t c a các hi n t ng V t lí. V i các bài t p đnh tính ta có th chia raả ấ ủ ệ ượ ậ ớ ậ ị ể
là hai lo i: Lo i bài t p đnh tính đn gi n và lo i bài t p đnh tính ph c t p.ạ ạ ậ ị ơ ả ạ ậ ị ứ ạ
a. Bài t p đnh tính đn gi n:ậ ị ơ ả
Gi i bài t p đnh tính đn gi n h c sinh ch c n v n d ng m t hai kháiả ậ ị ơ ả ọ ỉ ầ ậ ụ ộ
ni m hay đnh lu t đã h c là có th gi i quy t đc d ng bài t p này nênệ ị ậ ọ ể ả ế ượ ạ ậ
dùng đ c ng c , kh c sâu khái ni m hay đnh lu t.ể ủ ố ắ ệ ị ậ
b. Bài t p đnh tính ph c t p:ậ ị ứ ạ
Đi v i các bài t p d ng đnh tính ph c t p thì vi c gi i các bài t p này làố ớ ậ ạ ị ứ ạ ệ ả ậ
gi i m t chu i các câu h i đnh tính. Nh ng câu h i này đòi h i h c sinh ph iả ộ ỗ ỏ ị ữ ỏ ỏ ọ ả
d a vào vi c v n d ng m t đnh lu t v t lí, m t tính ch t v t lí nào đó. ự ệ ậ ụ ộ ị ậ ậ ộ ấ ậ
2. D ng bài t p đnh l ng:ạ ậ ị ượ
Bài t p đnh l ng là lo i bài t p v n d ng m t ho c nhi u khái ni m,ậ ị ượ ạ ậ ậ ụ ộ ặ ề ệ
đnh lu t, công th c đ có th tính toán ra đc k t qu . V i bài t p thu cị ậ ứ ể ể ượ ế ả ớ ậ ộ
chuyên đ này có th chia thành m t s d ng c b n nh sau:ề ể ộ ố ạ ơ ả ư
D ng 1:ạ Xác đnh c ng đ dòng đi n, hi u đi n th , đi n tr , đi n trị ườ ộ ệ ệ ệ ế ệ ở ệ ở
t ng đng trong đo n m ch n i ti p ho c song song.ươ ươ ạ ạ ố ế ặ
Cho đo n m ch g m các đi n tr m c n i ti p ho c song song. Xác đnhạ ạ ồ ệ ở ắ ố ế ặ ị
m t trong các y u t : c ng đ dòng đi n, hi u đi n th , đi n tr , đi n trộ ế ố ườ ộ ệ ệ ệ ế ệ ở ệ ở
t ng đng trong đo n m ch khi bi t các y u t còn l i.ươ ươ ạ ạ ế ế ố ạ
Đo n m chạ ạ
n i ti pố ế