HƯỚNG DẪN LIỀU VANCOMYCIN
Bệnh viện ở Việt-nam đang dùng nhiều kháng sinh vancomycin.
Ngòai vấn đề chỉ nên dùng kháng sinh này trong những trường hợp nghi ngờ
hay nhiễm vi trùng Staphylo-coccus aureus kháng penicillin, còn phải tính
liều lượng làm sao cho thích hợp với bệnh nhân. Theo chúng tôi biết, rất
hiếm bệnh viện ở Việt-nam có phương tiện để đo mức vancomycin trong
huyết thanh, tiết kiệm khỏan này sẽ gây hại nhiều cho người bệnh.
Ds Lê-văn-Nhân
Sau đây là hướng dẫn năm 2009 của hội bệnh nhiễm Hoa-kỳ, hội
dược sĩ hệ thống y tế Hoa-kỳ và hội dược sĩ bệnh nhiễm Hoa-kỳ.
Bảng hướng dẫn khuyên liều vanco-mycin phải dựa trên nồng độ đáy
kháng sinh mục tiêu trong huyết thanh thu được sau liều thứ 3 và những liều
tiếp theo phải được quyết định tùy theo mức vanco-mycin và thay đổi chức
năng thận.
Nồng độ mục tiêu của vancomycin:
• với bệnh nhiễm nghiêm trọng (như nhiễm huyết, viêm xương tủy,
viêm màng não, viêm phổi mắc ở bệnh viện): nồng độ đáy trong huyết thanh
phải là 15-20 µg/mL.
• với những bệnh nhiễm khác ít nghiêm trọng hơn, nồng độ đáy trong
huyết thanh ít nhất 10 µg/ mL.
Tiêm thuốc vào cơ thể:
• Đòi hỏi thông thường là 15-20 mg/Kg (tính với cân nặng hiện tại)
• Liều đầu tiên (loading dose) để cân nhắc là 25-30 mg/Kg (với người
bệnh nghiêm trọng, tính theo cân nặng hiện tại)
• Những liều tiếp theo dựa trên nồng độ đáy trong huyết thanh.
• Nếu liều trên 1.0 g, thời gian truyền phải 1.5-2.0 giờ.
• Mức thuốc mong muốn khó đạt được với chức năng thận bình
thường và chủng MRSA với MIC ≥ 2 µg/mL; thuốc thay thế như Linezolid
hay daptomycin phải nghĩ đến.
Theo dõi độc tính:
• Độc tính chính là suy thận
• Liều vancomycin phải giảm nếu mức creatinin huyết thanh tăng 0.5
mg/dL qua 2-3 lần đo liên tiếp, hay khi mức creatinin huyết thanh tăng 50%,
tùy theo mức nào lớn hơn xảy ra trước.
• Ít nhất phải lấy máu 1 lần đo nồng độ đáy trước liều thứ 4 ở bệnh
nhân điều trị vancomycin lâu dài
• Đo nhiều hơn 1 lần nồng độ đáy không cần thiết nếu đợt điều trị < 5
ngày hay mức mục tiêu < 15 µg/ mL
• Bệnh nhân nhận vancomycin lâu dài và nồng độ đáy mục tiêu 15-20
µg/mL phải đo nồng độ đáy mỗi tuần 1 lần nếu huyết động mạch ổn định.
Cân nhắc thêm
• Đo nồng độ đỉnh của vancomycin không được ủng hộ
• Độc hại thính giác không liên quan với liều lượng và hiếm xảy ra với
vancomycin
• theo dõi nồng độ thuốc quan trọng khi dùng chung với thuốc độc hại
thận như aminoglycosid
• Một nghiên cứu khác cho thấy tần số độc hại thận là 15% với nồng
độ đáy vancomycin 15-20 µg/L và 33% với nồng độ đáy > 20 µg/mL
Tránh đề kháng thuốc:
Không những phải tính đúng liều để tránh gây độc hại thận, mà chiều
hướng MRSA kháng vancomycin có thể tăng nếu dùng liều không thích hợp.
Dược sĩ Lê Văn Nhân