Khảo sát tình trạng dung nạp glucose ở bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 3 * 2014<br /> <br /> KHẢO SÁT TÌNH TRẠNG DUNG NẠP GLUCOSE<br /> Ở BỆNH NHÂN TĂNG HUYẾT ÁP NGUYÊN PHÁT<br /> Nguyễn Mạnh Hùng*, Nguyễn Đức Công**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu tình trạng dung nạp glucose ở 254 trường hợp: 169 tăng huyết áp nguyên phát và 85 trường<br /> hợp huyết áp bình thường tại bệnh viện 175.<br /> Mục tiêu: (1) Khảo sát tình trạng dung nạp Glucose ở bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát đến khám và<br /> điều trị tại bệnh viện 175/ Bộ Quốc phòng; (2). Tìm hiểu mối liên quan giữa tình trạng dung nạp glucose với độ<br /> tăng huyết áp.<br /> Phương pháp: Mô tả, tiến cứu, cắt ngang. Khám lâm sàng, xét nghiệm cận lâm sàng và làm nghiệm pháp<br /> dung nạp glucose cho các bệnh nhân.<br /> Kết quả: Bất thường dung nạp glucose của nhóm chứng là 37,6%; nhóm tăng huyết áp là 55,6%. Tỷ lệ đái<br /> tháo đường cả nhóm chứng là 14,1%; nhóm tăng huyết áp là 21,3%. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê, với<br /> p5,6 mmol/l hoặc HbA1c > 6,5%, hoặc các<br /> bệnh nội tiết ảnh hưởng đến glucose máu;<br /> không làm được nghiệm pháp dung nạp glucose<br /> đường uống (OGTT).<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu.<br /> - Thiết kế nghiên cứu: Tiến cứu, mô tả cắt<br /> ngang<br /> - Hỏi tiền sử và khám lâm sàng, xác định các<br /> chỉ số nhân trắc; làm xét nghiệm.<br /> - Tất cả các xét nghiệm BUN, creatinin huyết<br /> thanh, đường máu, HbA1C, được thực hiện tại<br /> phòng xét nghiệm BV 175/Bộ Quốc Phòng theo<br /> quy trình đã được chuẩn hóa theo quy định của<br /> Bộ Y tế.<br /> - Làm nghiệm pháp dung nạp glucose theo<br /> một quy trình thống nhất cho tất cả các đối<br /> tượng nghiên cứu: Thực hiện chế độ ăn nhiều<br /> carbonhydrat 3 ngày trước khi làm nghiệm pháp<br /> (khoảng 150 - 200g/ ngày). Ngừng tất cả các<br /> thuốc làm ảnh hưởng đến chuyển hoá glucose.<br /> Bệnh nhân nhịn đói qua đêm ít nhất 12 giờ. Xét<br /> nghiệm glucose lúc đói trước khi làm nghiệm<br /> pháp (G0). Uống 75g glucose khan (anhydrous<br /> glucose) pha trong 250 ml nước sôi để nguội,<br /> uống hết trong vòng 5 phút. Xét nghiệm glucose<br /> máu sau 2 giờ (G2).<br /> Bảng 1. Đánh giá nghiệm pháp dung nạp glucose<br /> Đánh giá<br /> Bình thường<br /> RLDNG<br /> <br /> Glucose 2 giờ sau uống 75g glucose<br /> < 7,8 (mmol/l)<br /> <br /> ĐTĐ<br /> <br /> ≥ 11,1 (mmol/l)<br /> <br /> 7,8 ≤ ÷ < 11,1 (mmol/l)<br /> <br /> - Nghiên cứu được tiến hành tại Bệnh viện<br /> 175/ Bộ Quốc Phòng với 254 trường hợp được<br /> chia làm 2 nhóm: Nhóm huyết áp bình thường<br /> (chứng) 85 trường hợp. Nhóm THA 169 trường<br /> hợp; thỏa các điều kiện:<br /> <br /> - Phân độ tăng huyết áp dựa theo phân độ<br /> năm 2003 của Liên ủy ban Quốc gia về tăng<br /> huyết áp (lần thứ 7) - JNC VII (Joint National<br /> Committee on Prevention, Detection, Evalution<br /> and Treatment of High Blood Pressure)<br /> <br /> + Nhóm chứng: HA bình thường (< 140/90<br /> mmHg), có chỉ số glucose máu lúc đói được xét<br /> nghiệm tại khoa sinh hoá < 5,6 mmol/l.<br /> <br /> Phân tích số liệu<br /> Số liệu thu được xử lý theo các thuật toán<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2014<br /> <br /> 115<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 3 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> thường dùng trong thống kê y sinh học sử dụng<br /> phần mềm SPSS 16.0.<br /> - Xác định giá trị trung bình các chỉ số ( X ±<br /> SD): tuổi, BMI, đường máu, HbA1C và đặc<br /> điểm giới.<br /> - Tìm mối liên quan giữa tình trạng dung<br /> nạp glucose với độ tăng huyết áp.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Bảng 2. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo nhóm tuổi<br /> Nhóm tuổi<br /> (năm)<br /> < 60<br /> ≥ 60<br /> X±SD<br /> Giới Nam<br /> tính Nữ<br /> <br /> Nhóm chứng<br /> (n=85)<br /> n<br /> %<br /> 58<br /> 68,3<br /> 27<br /> 31,7<br /> 55,2±11,3<br /> 41<br /> 48,2<br /> 44<br /> 51,8<br /> <br /> Nhóm THA<br /> (n=169)<br /> n<br /> %<br /> 108<br /> 63,9<br /> 61<br /> 36,1<br /> 57,1±10,2<br /> 83<br /> 49,1<br /> 86<br /> 50,9<br /> <br /> P<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> <br /> Nhận xét: Lứa tuổi gặp nhiều nhất ở cả 2<br /> nhóm là từ < 60 tuổi. Không có sự khác biệt về<br /> độ tuổi, tuổi trung bình và giới tính giữa 2 nhóm<br /> ( p > 0,05)<br /> Bảng 3. Đặc điểm BMI, béo bụng của đối tượng<br /> nghiên cứu<br /> BMI<br /> Thiếu cân<br /> Bình thường<br /> Thừa cân<br /> Béo phì độ 1<br /> Béo phì độ 2<br /> X±SD<br /> Béo bụng<br /> WHR tăng<br /> <br /> Nhóm chứng<br /> (n=85)<br /> n<br /> %<br /> 8<br /> 9,4<br /> 31<br /> 36,5<br /> 27<br /> 31,8<br /> 9<br /> 10,6<br /> 10<br /> 11,8<br /> 22,9 ± 2,8<br /> 36<br /> 42,4<br /> 52<br /> 61,2<br /> 0,88 ± 0,09<br /> <br /> Nhóm THA<br /> (n=169)<br /> n<br /> %<br /> 12<br /> 7,1<br /> 60<br /> 35,5<br /> 57<br /> 33,7<br /> 19<br /> 11,2<br /> 21<br /> 12,4<br /> 23,2 ± 3,1<br /> 74<br /> 43,8<br /> 106<br /> 62,7<br /> 0,91 ± 0,09<br /> <br /> p<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> >0,05<br /> >0,05<br /> <br /> Nhận xét: Chỉ số BMI và WHR ở nhóm THA<br /> so với nhóm chứng khác biệt không có ý nghĩa<br /> thống kê với p>0,05<br /> Tăng huyết áp độ I gặp 53,8%, độ II gặp 46,%<br /> N<br /> 91<br /> 78<br /> 169<br /> <br /> Dung nạp<br /> glucose<br /> + Bất thường<br /> - GDNG<br /> - ĐTĐ<br /> + Bình thường<br /> G2 trung bình<br /> <br /> Nhóm chứng<br /> (n=85)<br /> <br /> Nhóm THA<br /> (n=169)<br /> <br /> p<br /> <br /> N<br /> %<br /> 32<br /> 37,6<br /> 20<br /> 23,5<br /> 12<br /> 14,1<br /> 53<br /> 62,4<br /> 7,8 ± 2,8<br /> <br /> n<br /> %<br /> 94<br /> 55,6<br /> 58<br /> 34,3<br /> 36<br /> 21,3<br /> 75<br /> 44,4<br /> 8,9 ± 2,9<br /> <br />